‘Het Fitnesscentrum’ is een gratis publicatie van Van

Spronsen & Partners horeca-advies

Fitnesscentrum

Profiel van de Fitnesscentra

Het

Jaargang: 2009

in beeld

Brancheontwikkeling 2

Soorten fitnesscentra 4

Budget fitnesscentra 5

Sterke spelers 6

Interview 7

Consument 8

Inhoudsopgave

Horeca & Fitness 10

Buitenland 12

Trends & ontwikkelingen 13

Toekomstvisie 14

22% van de bevolking beoefent de fitnesssport

Fitness wordt door de meeste gangbare metingen

als zeer populaire sport in Nederland gezien. Op

basis van het aantal fitnesscentra (KvK) en het

gemiddeld aantal leden per fitnesscentrum (955)

telt Nederland bijna 1,6 miljoen fitnessers die lid

zijn van een fitnesscentrum (circa 9% van de

bevolking).

Echter, Nederland telt in totaal ruim 3 miljoen

mensen tussen 6 en 79 jaar, die zowel thuis, in een

fitnesscentrum of op een andere locatie minimaal

één keer per jaar de fitnesssport beoefenen. Dit

blijkt uit de meest recente meting van het SCP

(Aanvullend Voorzieningengebruik Onderzoek) uit

2007. Dit komt neer op circa 22% van de bevolking.

In 2003 was dit nog 17% van de bevolking en in

1999 13% van de bevolking.

Volgens de Nationale Atlas Volksgezondheid 2008

van het RIVM (zie kaartje) heeft Amsterdam het

hoogste percentage huishoudens waar één of

meerdere personen aan fitness doet, maar liefst in

33% van de huishoudens wordt deze sport

beoefent. Schiermonnikoog heeft met 3% het

laagste percentage huishoudens waar deze sport

wordt beoefend. Fitness wordt veelal beoefent in de

Randstad en het zuidoosten van Nederland. In het

noorden en zuidwesten van ons land wordt het

minst aan fitness gedaan.

Brancheontwikkeling Aantal fitnesscentra vanaf 1999 met 65% gestegen

Volgens gegevens van de Kamer van Koophandel zijn

er eind 2008 1.670 fitnesscentra (sportscholen

worden hierin niet meegenomen) in ons land actief.

Het aantal fitnesscentra is vooral de laatste jaren

explosief gestegen (zie grafiek). Ten opzichte van

2003 is het aantal fitnesscentra met bijna 46%

toegenomen van 1.146 naar 1.670. Ten opzichte van

1999 is dit aantal zelfs met 65% gestegen. Over de

afgelopen tien jaar betekent dit een gemiddelde

jaarlijkse stijging van 5,8%.

Gemiddeld 10 fitnesscentra per 100.000 inwoners

Er zijn in ons land gemiddeld 10 fitnesscentra per

100.000 inwoners. De provincie Flevoland heeft de

hoogste dichtheid met gemiddeld 16 fitnesscentra

per 100.000 inwoners in 2008. Friesland beschikt

over de laagste dichtheid met minder dan acht

fitnesscentra per 100.000 inwoners. In deze

provincie is theoretisch gezien dus nog ruimte voor

extra fitnesscentra.

Bron: CBS en Kamer van Koophandel

Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke

van Schendel – W.J.H. Mulier Instituut/ARKO SportsMedia

Nieuwegein 2008

Ontwikkeling aantal fitnesscentra

800

1.000

1.200

1.400

1.600

1.800

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Ontwikkeling aantal fitnesscentra

Eind 2008

Provincie Fitnesscentra Inwoners dichtheid/100.000 inw

Flevoland 61 378.688 16,1

Drenthe 77 488.135 15,8

Zeeland 47 380.585 12,3

Overijssel 130 1.119.994 11,6

Noord-Holland 275 2.626.163 10,5

Noord-Brabant 251 2.424.827 10,4

Gelderland 197 1.983.869 9,9

Limburg 106 1.123.705 9,4

Zuid-Holland 325 3.461.435 9,4

Groningen 51 573.459 8,9

Utrecht 100 1.201.350 8,3

Friesland 50 643.189 7,8

Nederland 1.670 16.405.399 10,2

2

Brancheontwikkeling

3

Kwart totale sportbestedingen aan fitness

Uit onderzoek van de Nationale Fitness Monitor uit

2008 blijkt dat een fitnesscentrum beschikt over een

ledenbestand van gemiddeld 955 personen. De

gemiddelde oppervlakte van een fitnesscentrum was

in 2007 900m². Het merendeel van de fitnesscentra is

gevestigd in een woonwijk en is gemiddeld 62 uur per

week geopend. De maandcontributie ligt gemiddeld op

€ 43,=, wat jaarlijks per centrum €410.000,= oplevert

aan contributiegelden uitgaande van tien maanden

betalende klanten per jaar (dit om overschatting te

voorkomen). De totale branche zet jaarlijks bijna 837

miljoen euro om op basis van contributiegelden. Dit is

circa 25% van wat er in Nederland aan sport-

beoefening wordt uitgegeven. De grafiek hiernaast

toont de omzetontwikkeling tussen 1999 en 2006.

Hierin is te zien dat de groei van de omzet ten opzichte

van 1999 is gedaald. Echter, deze groeicijfers

verschillen sterk per jaar, er is dus geen duidelijke lijn

in te ontdekken.

Opvallend is dat kleinere centra (<250 m²) een hogere

omzet (op basis van contributiegelden) per vierkante

meter behalen (gemiddeld € 491,= per m²) dan de

grote centra (2.000-5.000m²), die gemiddeld € 337,=

per m² omzetten. Hieruit blijkt dat het aantal leden per

vierkante meter hoger ligt bij de kleinere centra dan bij

de grote centra. Met € 515,= per vierkante meter

behalen de fitnesscentra van 500 tot 1.000m² de

hoogste omzet.

Derde plaats voor fitness

Volgens de “Rapportage Sport 2008” van het

SCP was zwemmen in 2007 de meest populaire

sport in ons land. Maar liefst 36% van de

bevolking van 6 tot 79 jaar geeft aan één of

meerdere malen in dat jaar te hebben

gezwommen. Fitness staat op een derde plaats,

na wielrennen/fietsen, met een percentage van

22%.

Omzetontwikkeling fitnesscentra (indexcijfers 1999=100)

90

92

94

96

98

100

102

104

106

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Omzet (index)

Bron: SCP Rapportage Sport 2008

Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke

van Schendel – W.J.H. Mulier Instituur/ARKO SportsMedia

Nieuwegein 2008

Oppervlakte Omzet per m²

< 250m² 491€

250 - 500 m² 491€

500 - 1.000 m² 515€

1.000 - 2.000 m² 477€

2.000 - 5.000 m² 337€

Sport Percentage bevolking

Zwemmen 36%

Wielrennen/fietsen 23%

Fitness/aerobics 22%

Hardlopen/joggen/trimmen 18%

Wandelsport 15%

Bron: De fitnessbranche in beeld 2008 – Jo Lucassen/ Marieke

van Schendel – W.J.H. Mulier Instituur/ARKO SportsMedia

Nieuwegein 2008

Driedeling

Het rapport “De fitnessbranche in beeld – 2008” van de Nationale Fitness Monitor (NFM) geeft een driedeling weer van de

fitnessbranche, bestaande uit de reguliere centra, basis fitnesscentra en multifunctionele centra. Deze indeling is gebaseerd op het

type en aantal faciliteiten dat een fitnesscentrum biedt.

Soorten fitnesscentra

Basisfitness

Ongeveer een kwart van alle centra (400 centra) behoort tot de basis fitnesscentra. Deze

centra zijn niet per definitie kleinschalig, maar hebben geen welness en bieden vaak

slechts één type faciliteit aan. Het ledenbestand van dit type fitnesscentrum is met

gemiddeld 330 leden het kleinst van de drie typen centra. De gemiddelde oppervlakte van

een basisfitness centrum is 313m². Dit komt neer op ruim één lid per vierkante meter.

Naar verdeling van de NFM behoort ruim 13% van de leden tot de jeugd, 63% tot de

volwassenen en behoort 23% tot de senioren. De gemiddelde contributie per maand voor

een basis fitnesscentrum ligt rond de € 40,=. Dit is iets goedkoper dan bij de overige type

centra. Veel zelfstandige centra behoren tot dit type fitnesscentrum.

Multifunctionele fitness

Ongeveer één op de vijf centra (ruim 300 centra) behoort tot de multifunctionele sport- en

fitnesscentra. Vaak wordt bij dit type centrum een combinatie gemaakt van wellness en

fitness. Gemiddeld heeft dit type centrum ruim 1.600 leden in het ledenbestand en een

oppervlakte van 1.425m². Dit komt neer op ruim één lid per vierkante meter. De

contributie die maandelijks wordt betaald bedraagt gemiddeld € 44,=, wat overeen komt

met de reguliere centra. Naar verdeling van de NFM behoort 16% van de leden tot de

jeugd, 62% tot volwassenen en behoort 13% tot senioren. De Orange Wellnessclub is een

voorbeeld van een multifunctioneel centrum. Dit centrum biedt faciliteiten voor fitness,

sauna, beauty, health en beschikt over een lounge bar en restaurant.

Reguliere centra

Ruim 950 fitnesscentra (57%) behoren tot de reguliere centra. Zij beschikken over een

zaal voor groepssport, verschillende soorten fitnessapparatuur en bieden enkele

wellnessfaciliteiten zoals een sauna of zonnebank. Het ledenaantal van deze fitnesscentra

ligt met gemiddeld 1.000 leden beduidend hoger dan bij de basis fitnesscentra. De

gemiddelde oppervlakte van een regulier fitnesscentrum is 925m². Dit komt neer op ruim

één lid per vierkante meter. Gemiddeld wordt maandelijks door deze leden een bedrag

van € 44,= aan contributie betaald. Naar verdeling van de NFM behoort 14% van de leden

tot de jeugd, 64% tot de volwassenen en behoort 22% tot de senioren. Voorbeeld van

reguliere centra zijn de centra van SportCity.

4 Foto’s afkomstig van www.orangewellnessclub.nl

Foto’s afkomstig van http://leiden-steenschuur.sportcity.nl

Foto’s afkomstig van www.funfit.nl

Een aparte groep die zich binnen de fitnessbranche aan het ontwikkelen is, zijn de budget fitnesscentra. In dit onderdeel worden de budget ketens uitgelicht en

vergeleken met de reguliere fitnessketens. Hoewel de budgetcentra sinds 2005/2006 pas echt actief zijn, is er wel al een duidelijk stijging in de vraag en het

aanbod zichtbaar.

Budget fitnessketens

5

Explosieve groei budget fitnesscentra

In 2006 beschikken de grootste budgetketens ‘Fit for Free’, ‘Basic Gym’ (Health

City), ‘Basic Fit’, ‘Fit all Day’ en ‘Budget Fitness’ volgens het EFAA over 32

vestigingen. In 2008 is het aantal vestigingen gestegen naar 65. Dit is een stijging

van 103%. In hetzelfde onderzoek telde Nederland gezamenlijk 173 reguliere

ketenvestigingen in 2006. In 2008 is dit aantal gegroeid naar 191 vestigingen,

een stijging van 10%. Het aantal budget ketenvestigingen is ten opzichte van de

reguliere ketenvestigingen fors gegroeid.

Efficiëntie van de budget fitnesscentra

De gemiddelde oppervlakte per budget ketenvestiging was in 2006 circa

1.400m² ten opzichte van 2.140m² bij de reguliere ketenvestigingen. Het

gemiddeld aantal leden per centrum is bij budgetcentra hoger (circa 2.800) in

vergelijking met de reguliere ketencentra (2.380 leden). In deze cijfers zijn alleen

de ketenvestigingen meegenomen genoemd in het EFAA rapport. Voor de budget

vestigingen komt dit neer op twee leden per vierkante meter, voor de reguliere

centra komt dit neer op ruim één lid per vierkante meter.

Een wellicht belangrijker verschil is te zien in het aantal personeelsleden.

Gemiddeld beschikken de reguliere centra over 26 werknemers per centrum ten

opzichte van circa zeven werknemers per centrum bij de budgetketens. Hieruit

kan geconcludeerd worden dat de budgetcentra het aantal vierkante meters per

lid en het gemiddeld aantal werknemers efficiënter benutten, waardoor de

contributiegelden lager kunnen liggen.

De gemiddelde contributiegelden liggen tussen de € 9,95 en € 20,= per maand in

de budgetcentra. De contributie voor leden van de reguliere centra ligt gemiddeld

rond de € 44,=.

Economische crisis positief voor de budgetcentra

Prijs is één van de belangrijkste motieven voor mensen om niet te gaan fitnessen.

Door de efficiëntie waar budgetcentra mee werken en de lage contributiegelden,

is het budget fitnesscentrum een stuk aantrekkelijker voor mensen om lid te

worden, vooral in deze economisch moeilijke tijden.

De budget fitnesscentra kunnen een bedreiging vormen voor de reguliere centra

in de toekomst. Budget fitnesscentra kunnen zeker profiteren van de huidige

economische crisis.

Sterke spelers

6

Ketenvorming

Pas na het jaar 2000 kwamen de eerste grote internationale ketens in Nederland in opkomst. Inmiddels telt Nederland ruim 30

ketens. Momenteel maakt circa 15% van de fitnesscentra deel uit van een keten, wat neerkomt op ruim 250 fitnesscentra. De

vestigingen van de fitnessketens zijn voornamelijk terug te vinden in sterk tot zeer sterk stedelijke gebieden (gemiddeld 20% van

alle fitnesscentra). In matig tot niet-stedelijke gebieden zijn voornamelijk vestigingen van zelfstandige ondernemers te vinden, waar

gemiddeld 7,5% van de fitnesscentra tot een keten behoort. Ketenvestigingen hebben gemiddeld 1.200 leden in hun bestand,

tegenover ruim 900 leden bij zelfstandige ondernemers. Het ledenbestand van de ketenvestigingen is dus gemiddeld 24% groter

dan bij de overige commerciële centra. Opvallend is dat het inschrijfgeld bij de grotere ketens met gemiddeld € 69,= beduidend

hoger ligt dan bij individuele centra (€ 30,=). In het maandbedrag is daarentegen weinig verschil te merken. De zes grootste ketens

worden hieronder besproken.

Curves

Curves is ‘s werelds grootste fitnessketen met ruim 10.000 locaties. Met 54 locaties is Curves ook de grootste keten binnen

Nederland. Deze van oorsprong Amerikaanse keten biedt circuittrainingen alleen voor vrouwen. Een jaarabonnement kost

€ 39,= per maand.

Health City

Met 50 vestigingen verspreidt door heel Nederland is Health City de één na grootste fitnessketen in ons land. Internationaal

telt Health City ruim 100 vestigingen verspreid over Nederland, België en Duitsland. De van oorsprong Nederlandse keten

biedt abonnementen vanaf € 15,= per maand voor de basis fitnesscentra en circa € 36,= voor de “deluxe” centra.

Laco

Laco biedt 32 vestigingen in Nederland. Opvallend is dat de vestigingen zich niet in de Randstad bevinden maar juist

hierbuiten. Het maandelijks abonnement bedraagt tussen de € 32,75 en € 42,75.

Achmea Health Centers

Als onderdeel van Achmea zorgverzekeringen kunnen Achmea-verzekerden hier tegen gereduceerd tarief sporten. Tevens

zijn de centra ook toegankelijk voor niet Achmea-verzekerden. De health centers bieden zowel fitness als groepslessen.

Inmiddels beschikt Achmea Health Centers over 31 vestigingen verspreid door heel Nederland. Voor Achmea-leden ligt het

tarief rond de € 45,= per maand. Voor de niet-leden is dit € 48,50 per maand.

Fitness First

Fitness First is één van de grootste internationale fitnessketens met meer dan 550 vestigingen verspreid over verschillende

landen. Dit van oorsprong Engelse bedrijf telt inmiddels 25 vestigingen in Nederland. Deze centra zijn voornamelijk te vinden

in de Randstad en het zuiden van het land. Een jaarabonnement kost gemiddeld € 60,= per maand.

Fit for Free

Fit for Free telt 24 vestigingen en behoort tot de budget fitnesscentra. De vestigingen zijn voornamelijk te vinden in

de Randstad en het zuiden van ons land. Voor € 16,= per maand kun je bij deze keten onbeperkt gebruik maken van

de fitnessfaciliteiten.

Interview Rutger Fahrner (SportLagune)

7

Sportlagune

Grand café ‘Oost4’ gevestigd bij de SportLagune in Heerhugowaard is een volwaardig

horecaconcept. Grand café ‘Oost4’ biedt een moderne inrichting en een uitgebreide

menukaart met diverse salades, belegde broodjes, hoofdgerechten en desserts. Rutger

Fahrner (clubmanager van de SportLagune) geeft tijdens een interview zijn idee weer

achter het concept en zijn visie op de ontwikkelingen van de horeca bij fitnesscentra.

Waar moet rekening mee gehouden worden bij de opzet van een horecaconcept in een

fitnesscentrum?

“Wanneer er gesproken wordt over horeca binnen healthclubs ontstaat er vaak een

beeld van de welbekende "sportkantine". Dit is niet het beeld dat wij met ‘Oost4’ willen

oproepen. Simpelweg omdat onze horeca het middelpunt van de healthclub is en een

zeer belangrijke functie vervult in de ontwikkeling van een "clubgevoel". Juist het

ontwikkelen van dit clubgevoel is essentieel in onze bedrijfsvoering en dient dus

doordacht gebracht te worden. Er is dan ook bewust voor gekozen om onze horeca haar

eigen naam en identiteit mee te geven.”

Welke toegevoegde waarde heeft het horecaconcept voor het totale beeld van het

fitnesscentrum?

“De toegevoegde waarde voor de healthclub zit uiteraard vooral in het feit dat er een

“clubgevoel” ontwikkeld wordt. De sociale factor weegt erg zwaar in het behalen van

sportgerelateerde resultaten. Daarnaast ondersteunt ‘Oost4’ onze bedrijfssport op vele

punten. Zo kan er worden vergaderd en is er ruimschoots de mogelijkheid tot zakelijk

lunchen en dineren. Ook is er vanuit de horeca volop ondersteuning voor

bedrijfsevenementen of bedrijfsuitjes. ‘Oost4’ versterkt de healthclub in haar visie om de

levenskwaliteit van mensen positief te beïnvloeden. SportLagune staat voor inspanning

(Sport) en ontspanning (Lagune). Dit is in alle faciliteiten terug te vinden. ‘Oost4’ past net

als het zwembad, de sauna's, het stoombad en de jacuzzi in het ontspanningsgedeelte.”

Uit onderzoek blijkt dat het gebruik van horecavoorzieningen in fitnesscentra tegenvalt

(41% van de bezoekers geeft aan geen gebruik te maken). Hoe ervaren jullie dit?

“Juist doordat de horecavoorzieningen anders zijn dan gebruikelijk binnen healthclubs

wordt er veel meer gebruik gemaakt van deze mogelijkheid. ‘Oost4’ is het hart van de

organisatie. Wanneer je binnenloopt heb je het gevoel dat je een huiskamer binnen

wandelt. Het interieur en de informele sfeer bevorderen dit uiteraard. Hier voelen

mensen zich prettig. Het is een rustpunt in plaats van het gebruikelijke punt waar

je "even snel" een drankje haalt voor in een groepsles. Veel mensen gaan na afloop van

hun training dan ook even heerlijk zitten voor een kopje koffie en een lunch.”

Welke producten van jullie menukaart zijn populair?

“Alle koffie producten, jus d'orange, Menga smoothies & shakes, de

clubsandwiches, soepen en maaltijdsalades zijn verreweg het populairst.

Naar alle waarschijnlijkheid valt dit te verklaren door het gezonde

karakter van deze producten.”

Wat is het idee achter het concept? En maken bezoekers van buitenaf

ook gebruik van het grand café?

“Door de keuze van een eigen naam, logo en identiteit is ‘Oost4’ als het

ware "apart" in de markt gezet. Dit resulteert tevens in het feit dat ook

mensen van buitenaf ‘Oost4’ weten te vinden. Zakelijk lunchen is

populair en daarnaast is ’Oost4’ ook nog eens een uitvalsbasis voor het

nabijgelegen park.”

Hoe ziet u de horecafaciliteiten bij fitnesscentra in de toekomst

ontwikkelen?

“In toenemende mate zullen health clubs zich gaan realiseren dat als

hoogwaardige horeca essentieel is voor het ontwikkelen van een

clubgevoel bij klanten.”

Foto afkomstig van www.sportlagune.nl

Consument

Kenmerken fitness gebruiker

Volgens het rapport “Ontspannen door

inspannen” van het NRIT uit 2007

heeft de grootste groep (52%) van de

bezoekers van een fitnesscentrum een

leeftijd tussen de 12 en 39 jaar. 37%

van de bezoekers is tussen de 40 en

64 jaar oud. De groep 65 plussers is

met 11% ondervertegenwoordigd. De

verdeling man-vrouw is redelijk gelijk,

namelijk 54% vrouw en 46% man.

Ongeveer 52% van de

fitnessgebruikers is middelbaar of

hoger opgeleid. Ruim 50% van de

fitnessers is afkomstig uit een sterk tot

zeer sterk stedelijk gebied.

Koopmoeitebereidheid

De auto is het populairste vervoersmiddel

wanneer men gaat fitnessen. Verder is bij

40% van de bezoeken de koop-

moeitebereid nog geen 5 minuten en

39% heeft een reisafstand van hooguit

10 minuten. Een bezoek aan een fitness-

centrum duurt circa 90 minuten. De

reistijden naar fitnesscentra zijn

gemiddeld korter dan die naar andere

sport-verenigingen, die veelal wat meer

afgelegen liggen en minder goed

bereikbaar zijn.

Gezondheid en lichaamsbeweging

belangrijkste motief

Uit onderzoek van het Mulier Instituur en

het Sociaal Cultureel Planbureau (zie

tabel) uit 2005 blijkt dat zowel bij fitness

(88%) als bij andere sportverenigingen

(64%) gezondheid, fitheid en

lichaamsbeweging het belangrijkste

motief is om te sporten. Opvallend is dat

bij fitness veel sterker gezondheids-

gerelateerde aspecten als een “strak

lichaam” of “afvallen” worden genoemd

en minder vaak motieven als

plezierbeleving of sociale contacten. De

belangrijkste reden om níet te fitnessen is

dat men het te duur vindt.

Vervoer P erc en t ag e

Auto 49%

Fiets 40%

Te voet 10%

Openbaar vervoer 1%

Motief

Gebruikers

fitnesscentra

Leden

sportvereniging

Gezondheid, fitheid, lichaamsbeweging 88% 64%

Strak of slank lichaam 34% 5%

Plezierbeleving 27% 57%

Sociale contacten 25% 53%

Spieropbouw, kracht 24% 5%

Uitlaatklep, compensatie dagelijks leven 23% 16%

Afvallen 11% 4%

Boeiende activiteit, leren van vaardigheden 2% 23%

Presteren, competitie, winnen 1% 27%

Bron: Sociaal Cultureel Planbureau en Mulier Instituut, 2005)

Bron: Ontspannen door inspannen, NRIT 2007

8

Consument

9

Cardio is favoriete activiteit

De meest favoriete activiteit is met 68%

cardio fitness, gevolgd door krachttraining

(49%). Deze twee activiteiten worden tijdens

een bezoek ook het meest gecombineerd

door bijna een kwart van de gebruikers.

Tijdens de fitnessactiviteiten geeft ongeveer

38% van de leden aan behoefte te hebben

aan persoonlijke begeleiding. Het gaat

hierbij vooral om vrouwen en 50 tot 64-

jarigen.

Fitnessers leven gezonder

Uit onderzoek van het NRIT is gebleken dat de

beweegnorm (30 minuten per dag bewegen) bij minder

dan een derde deel van de fitnessers bekend is. Van de

fitnessers voldoet 58% aan deze norm, tegenover 53% bij

de niet-sportende bevolking.

De fitnorm (minstens drie keer per week 20 minuten

intensief bewegen) is bij 15% van de fitnessers bekend.

Slechts 11% van de niet-sportende bevolking voldoet aan

deze norm. Daarentegen voldoet maar liefst 40% van de

fitnessers hier wel aan. Dit percentage is tevens hoger

vergeleken met leden van andere sportverenigingen

(34%).

Avonduren drukst bezocht

26% van de leden bezoekt een fitnesscentrum

gemiddeld twee keer per week en 23% bezoekt het

centrum drie keer in de week. De avonduren (vanaf

18.00 uur) van maandag tot donderdag zijn het drukst

bezocht. Tevens is er een piek om 09.00 uur op

doordeweekse dagen. ‘s Ochtends maken vooral

vrouwen gebruik van de faciliteiten. Veel fitnesscentra

bieden lagere tarieven tijdens de daluren. Daluren

voor fitnesscentra gelden op maandag tot vrijdag

tussen 09.00 uur en 17.00 uur.

Horeca & Fitness

10

Horeca aanbod

In 39% van de fitnesscentra is alleen een traditionele bar/kantine aanwezig en

15% heeft alleen een automaat met drankjes of snoep/snacks. 16% van de

centra biedt geen enkele horecavoorziening.

29% van de gebruikers geeft de voorkeur aan geen enkele voorziening en slechts

7% geeft de voorkeur voor een automaat. Wat opmerkelijk is, is dat 40% van de

gebruikers een voorkeur heeft voor een gezonde bar met gezonde drankjes of

snacks waar slechts 22% van de fitnesscentra deze gezonde bar ook

daadwerkelijk biedt. Dit geeft dus nog genoeg kansen voor de horeca om zich te

ontwikkelen.

Horeca gebruik

Het daadwerkelijke gebruik van de horecavoorzieningen valt in fitnesscentra

tegen, 41% van de bezoekers geeft aan nooit gebruik te maken van de

horecavoorzieningen. 14% maakt tijdens ieder bezoek gebruik van de horeca bij

fitnesscentra.

Vrouwen zijn met 54% van het totaal aantal fitnessers licht in de meerderheid. Cardio en krachttraining zijn de twee meest favoriete

activiteiten in fitnesscentra.

Foto is eigendom van Van Spronsen & Partners horeca-advies

Buitenland

12

Op basis van gegevens van de IHRSA uit 2005 bekijken we in dit onderdeel

de fitnessbranche van andere delen van de wereld. De International Health,

Raquet and Sportsclub Association is een brancheorganisatie die de

gezondheids- en fitnessindustrie wil beschermen, promoten en laten groeien.

Wereldwijd zijn er 9.100 bedrijven in 78 landen bij deze organisatie

aangesloten.

Verenigde Staten

De Verenigde Staten is het fitnessland bij uitstek. 14% van de bevolking (ruim

41 miljoen mensen) is lid van een fitnesscentrum. In totaal telt de Verenigde

Staten bijna 27.000 centra. Dit komt neer op 9 centra per 100.000

inwoners. De gemiddelde jaarlijkse omzet ligt rond de $ 14,8 miljard, wat

neerkomt op circa $ 551.000 omzet per jaar per centrum. Ieder centrum telt

gemiddeld 1.530 leden. Canada beschikt over een hogere dichtheid, namelijk

15 centra per 100.000 inwoners.

Latijns-Amerika

Van Latijns-Amerika beschikt Brazilië over de grootste fitnessmarkt als het gaat om

de jaarlijkse omzet ($ 682 miljoen). Brazilië telt 2,5 miljoen leden en 7.000

fitnesscentra. De gemiddelde omzet per fitnesscentrum in Brazilië bedraagt ruim

$ 97.000 per jaar en beschikt over gemiddeld 360 leden per centrum. Ruim 1%

van de bevolking is lid bij een fitnesscentrum. Argentinië heeft met 4,2% van de

bevolking het grootste aandeel fitnessers. Tevens heeft dit land met 7,5 centra per

100.000 inwoners de hoogste dichtheid. In Brazilië is met 4 centra per 100.000

inwoners de dichtheid een stuk lager.

Europa

Op basis van de totale jaarlijkse omzet beschikt Engeland over de grootste

fitnessindustrie met $ 3,5 miljard omzet ten opzichte van de overige Europese

landen. Engeland telt 6,1 miljoen leden en bijna 4.400 fitnesscentra. Per centrum

komt dit neer op een jaarlijkse omzet van bijna $ 800.000 en 1.390 leden. Het

aandeel van de bevolking dat aan fitness doet, komt neer op 5%. Andere landen,

zoals Zweden en Noorwegen, beschikken met respectievelijk 10 en 10,9% over de

hoogste percentages fitnessers in Europa.

Nederland beschikt met 10 centra per 100.000 inwoners net niet over de hoogste

dichtheid van Europa. Italië beschikt over een hogere dichtheid van ruim 10 centra

per 100.000 inwoners.

Azië en Australië

Op basis van de gemiddelde jaarlijkse omzet beschikt Japan over de grootste

industrie met $ 3 miljard ten opzichte van overige landen in Azië en Australië. Het

land telt ruim 1.900 fitnesscentra met ruim 3 miljoen leden. Dit komt neer op bijna

2,5% van de totale bevolking. In Japan behaald een fitnesscentrum een jaarlijkse

omzet van gemiddeld $ 1,5 miljoen en telt circa 1.600 leden. Japan beschikt over

een dichtheid van 1,5 centra per 100.000 inwoners.

Australië heeft met 8% een hoger aandeel dan Japan van de bevolking dat aan

fitness doet. Hetzelfde geldt voor de dichtheid. Australië biedt 6 centra per

100.000 inwoners.

In Japan worden kansen gezien in de groeiende vergrijzende markt. Oudere

inwoners zijn namelijk verplicht deel te nemen aan kracht training programma’s

voordat ze gebruik kunnen maken van verdere services van het zorgsysteem.

Trends & Ontwikkelingen

Anti-gravity yoga

De nieuwste trend in Amerika is anti-gravity yoga, waarbij de

deelnemers in een doek aan het plafond allerlei oefeningen

uitvoeren. De voordelen van dit type yoga zijn dat je

ingewikkelde yoga oefeningen langer en beter kunt volhouden

zonder al te veel nek- en rugklachten. Maar bovenal zorgt het

voor een nieuwe dimensie van de oefeningen.

Foto afkomstig van www.gezondheidsnet.nl

Zumba

Zumba is een fitnessprogramma dat is gebaseerd op

een Latijns-Amerikaanse dans. Het is opgezet door

Alberto Perez. Bij Zumba doe je fitnessoefeningen op

muziek, vergelijkbaar met aerobics. Zumba betekent

letterlijk “snel bewegen en lol hebben”.

Foto afkomstig van health.msn.com

Kranking

Van de uitvinder van spinning komt

nu de laatste fitnesstrend, kranking.

Op een zogenaamde krankcycle train

je je bovenlichaam op een zeer

intensieve manier.

Foto afkomstig van www.ncpad.org

Hypoxi training

Door te trainen in een soort vacuüm

zorg je voor een betere doorbloeding

wat een gunstig effect heeft op

cellulitis. Het is ook mogelijk om

plaatselijk vet te verbranden.

Foto afkomstig van

www.hypoxistudiocastricum.nl

13

Baby fitness

Eten is belangrijk om te groeien, maar beweging ook.

Door te bewegen en te spelen leert een kind zichzelf

en zijn omgeving kennen. Oh Baby! Fitness en

Mommy and Baby Fitness zijn voorbeelden van

Amerikaanse bedrijven die zich specifiek richten op

zwangere vrouwen en baby’s.

Foto afkomstig van

www.mommyandbabyfitness.com

Wii Fit

De Wii Fit, een spel voor de

populaire spelcomputer Nintendo

Wii, is inmiddels al 160.000 keer

in ons land over de toonbank

gegaan. De Nintendo Wii is al ruim

600.000 keer verkocht, wat zorgt

voor een groot afzetkanaal voor de

Wii Fit. De Wii Fit bevordert

beweging op een leuke speelwijze.

De Wii Fit is bedoeld ter

ondersteuning van beweging in het

fitnesscentrum, maar kan ook een

concurrent worden van reguliere

fitnesscentra.

Toekomstvisie

14

Stijging fitnesscentra zet door

Gezien de aanwezige en toenemende aandacht voor een gezond levenspatroon, verwachten wij

voor de komende jaren dat het percentage van de bevolking dat lid wordt van een fitnesscentrum

zal stijgen naar 14% van de bevolking. Uitgaande van de bevolkinggrootte in 2020 en een

gemiddeld aantal leden per centrum van ongeveer 1.000 zullen er in 2020 circa 2.500

fitnesscentra in ons land zijn. Dit komt neer op ongeveer 15 centra per 100.000 inwoners.

Verschuiving van driedeling naar tweedeling

De huidige driedeling, zoals deze beschreven staat in dit brancheprofiel zal zich langzaam vormen

naar een tweedeling. Naar onze verwachting zullen de basis- en budgetcentra de rol van de

reguliere centra overnemen, waar fitnessfaciliteiten de hoofdrol blijven spelen, maar wel meer

verschillende faciliteiten zullen aanbieden zoals groepslessen. Deze centra zullen zich echter wel

blijven presenteren als budgetcentra. De reguliere centra zullen daarentegen meer neigen naar de

multifunctionele centra door de vervaging tussen fitness en wellness door te zetten. De reguliere

centra zullen dus meer wellnessfaciliteiten gaan aanbieden. Het aantal multifunctionele centra zal

dan ook gaan stijgen.

Ketenvorming

Momenteel behoort 15% van alle fitnesscentra tot een keten. In acht jaar tijd, vanaf 2000, zijn er

zowel Nederlandse als internationale ketens bij gekomen. Deze stijging zal zich naar verwachting

voortzetten in de toekomst. Circa 25% van de fitnesscentra zal in 2020 deel uitmaken van een

keten.

Preventieve zorg

Naar onze verwachting zal de overheid zich meer gaan bemoeien met de gezondheid van de

Nederlanders in de vorm van preventieve zorg. Vooral vanuit het oogpunt van de vergrijzing en de

toenemende gezondheidsproblemen. Na de Achmea health Centers zullen meer verzekeraars de

ondernomen stappen van Achmea volgen. De steun vanuit de overheid zal uiteindelijk resulteren in

een tegemoetkoming naar de consument in de vorm van bijvoorbeeld korting op de contributie.

Fitnesscentra zullen zich specialiseren op bepaalde groepen mensen, zoals mensen met obesitas

of andere gezondheidsklachten.

Rol van de horeca

Naar aanleiding van onze verwachting in de stijging van het aantal multifunctionele centra, zal de

vraag en het aanbod van horecagelegenheden toenemen. Gezien het feit dat de horeca bij

fitnesscentra nog onder aan de ladder staat, biedt deze ontwikkeling dus nog volop kansen voor de

horeca.

Bronnenlijst: “Ontspannen door inspannen” – 2007, NRIT

“IHRSA Global Report 2005” - IHRSA

De fitnessbranche in beeld 2008, Jo Lucassen/Marieke van Schendel, W.J.H. Mulier Instituut/ARKO SportsMedia Nieuwegein 2008

Rabobank Cijfers en Trends, 2008

Fitnessbeoefenaars onder de loep, Times Jongert c.s., Sportgericht nr. 4-5, 2007

Rapportage Sport 2008, SCP

Nationale Atlas Volksgezondheid, www.rivm.nl

http://health.msn.com/fitness

www.cbs.nl

www.kvk.nl

www.ihrsa.com

www.healthcity.nl

www.achmeahealthcenters.nl

www.fitnessfirst.nl

www.laco.eu

www.sportcity.nl

www.acsm.org

www.fitnessmonitor.nl

Deze uitgave is van Van Spronsen &

Partners horeca-advies, onderdeel van de

Van Spronsen & Partners Groep.

Hiertoe behoren tevens de volgende

onafhankelijke bedrijven: personeel en

salarissystemen, administratieve

dienstverlening en trainingen. Onder het

motto “Anders denken, anders doen” zijn wij

al 22 jaar actief binnen de horeca- en

leisuremarkt en stellen wij de opdrachtgever

en zijn doel centraal.

De werkzaamheden van horeca-advies

bestaan voornamelijk uit het uitvoeren van

haalbaarheids-onderzoeken,

bedrijfsdoorlichtingen, en rendements-

verbeteringen, het ontwikkelen van nieuwe

horecaconcepten, het opstellen van

marketing-communicatieplannen en het

geven van management-ondersteuning.

Voor een compleet overzicht van ons

dienstenpakket verwijzen wij u graag naar

onze website www.spronsen.com. Hier kunt

u tevens terecht voor dagelijkse horeca-

gerelateerde nieuwsberichten, diverse

horeca-kennisdocumenten, een lijst van

onze referenties en alle eerdere uitgaven

van onze Nieuwsbrief de Food For Thought.

Bezoek nu ook www.horecatrends.com, de

nieuwe website van Van Spronsen & Partners.

Van Spronsen & Partners