Het einde van de citroenloopbaan?De stijging van het langdurig ziekteverzuim in perspectief

Jaarlijks verzuimrapport SD Worx

Steekproef- 460.057 medewerkers

- 15.242 organisaties uit de privésector

Verzuim:

ziekte

arbeidsongeval

ongewettigde afwezigheid: medewerker komt niet opdagen en heeft geen toestemming noch rechtvaardiging

Verzuimpercentage: de verhouding van het aantal ziektedagen ten opzichte van de te werken dagen

Verzuimgradaties

Mate van arbeidsongeschiktheid

Mo

tiva

tie

Zwart verzuim

Wit verzuim

Grijs verzuim

Verzuim is een ijsbergHet verzuimcijfer is een goede indicator voor de algemene conditie van een organisatie. Verzuim is vooral een vorm van gedrag. De mate waarin de medewerker zich gemotiveerd en betrokken voelt, bepaalt zijn gedrag. Voor werkgevers is kortdurend ziekteverzuim de meest storende vorm van verzuim. Het loon van arbeiders en bedienden is namelijk gedurende 30 kalenderdagen gewaarborgd en maakt zo de belangrijkste kost uit van het ziekteverzuim.

Kortdurend ziekteverzuim

Gemiddeld verliest een Belgische organisatie 9% van zijn normale capaciteit aan ongeplande, onverwachte afwezigheden.

Kortdurend ziekteverzuim = ziekte van minder dan 1 maand

Verzuimcijfer = graadmeter voor de totale conditie van een organisatie

Kortdurend verzuim is vooral een vorm van gedrag.

Ziekteverzuim, tevredenheid & verloop

Gemiddeld aantal dagen afwezig wegens ziekte

Tevreden Ontevreden

5,3 dagen 10,8 dagen

% medewerkers dat uitkijkt naar een andere job

Tevreden Ontevreden

7,4% 56,5%

Ziekteverzuim

ontevreden tevreden geëngageerd

2.83.3

4.3

Ontevreden medewerkers dubbel zo vaak ziek dan geëngageerde medewerkers

Aantal ziektedagen per jaar(kortdurend)

Bron: SD Worx – Engagement Study ©

Ziekteverzuim België 2011

% Ziekteverzuim volgens duur

Verzuim Carens

% Verzuim < 1 maand

zonder Carens

% Ziekteverzuim > 1 maand < 1

jaar

Totaal Verzuim

0,14% 2,30% 2,29% 4,73%

Kortdurend ziekteverzuim 2011

3,05%

2,12% 2,16%

2,83%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

3,50%

Arbeider Bediende Man Vrouw

Kortdurend ziekteverzuim 2011 (gewesten)

2,62%2,48%2,40%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

Vlaams gewest Hoofdstedelijk gewest Waals gewest

Kortdurend ziekteverzuim 2011 (provincie)

2,42 %2,48 %2,32 %2,37 %2,28 %2,51 % 2,71 %2,60 %2,45 %

2,76 %2,87 %

0,00 %0,50 %1,00 %1,50 %2,00 %2,50 %3,00 %3,50 %

Antwerp

en

Brussel

-Hoofdsta

d

Vlaams-B

raban

t

Waa

ls-Brab

ant

West

-Vlaa

nderen

Oost-Vlaan

deren

Henego

uwen Luik

Limburg

Luxe

mburg

Namen

Kortdurend ziekteverzuim ouderen is het duurst Uren Kost in euroTotaal 48 852< 25 jaar 49 62625 - 29 jaar 49 73830 - 34 jaar 50 87035 - 39 jaar 49 90040 - 44 jaar 47 88045 - 49 jaar 47 87650 - 54 jaar 49 93055 - 59 jaar 49 984>= 60 jaar 40 973

Kortdurend ziekteverzuim jongeren stoort het meest

Bradford-factor = totaal aantal dagen ziekteverzuim x frequentie x frequentie

Bradford-factor totaal

Bradford-factor verzuimers

Ziektefrequentie totaal

Ziektefrequentie verzuimers

< 25 jaar 154 235 1,58 2,41

25 - 29 jaar 135 208 1,51 2,34

30 - 34 jaar 122 187 1,47 2,26

35 - 39 jaar 101 164 1,31 2,12

40 - 44 jaar 86 150 1,15 2,01

45 - 49 jaar 86 156 1,08 1,96

50 - 54 jaar 87 159 1,06 1,93

55 - 59 jaar 90 170 1,03 1,94

>= 60 jaar 83 185 0,84 1,89

Bradfordfactor 2010 (per leeftijdscategorie)

Evolutie ziekteverzuim 2002-2011

België

2,22% 2,25% 2,13% 2,25% 2,26% 2,38% 2,40% 2,45% 2,42% 2,44%

1,60% 1,52% 1,49% 1,49% 1,56% 1,60% 1,56%1,84%

2,05%2,29%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Kort lang

Vaststellingen

Kortdurend verzuim

Stijgende tendens sinds 2002, met uitzondering van 2004.

Stijging 2002-2011 = 10%

‘Plafonneert’ sinds 2008 tussen 2,40% en 2,45% (= 46 tot 48 uren verzuim op jaarbasis)

Langdurend verzuim

Bewoog zich in de periode 2002-2008 tussen 1,49% en 1,6%

Stijgende tendens sinds 2008:

Stijging 2008-2011 = 47% (van 1,56% naar 2,29%)

Verschil tussen kort- en langdurend verzuim

Periode 2002-2009: tussen 0,61 en 0,84%.

2010: 0,37% / 2011: 0,15%:

Ziekteverzuim Arbeiders 2002-2011

Arbeiders

2,95% 2,93% 2,79% 2,90% 2,92% 3,05% 3,00% 2,94% 3,00% 3,05%2,76%

2,56% 2,46% 2,45% 2,55% 2,67%2,47%

2,89%3,25%

3,69%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

3,50%

4,00%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Kort Lang

Ziekteverzuim bedienden 2002-2011

Bedienden

1,71% 1,82% 1,73%1,87% 1,87% 1,98% 2,07% 2,18% 2,10% 2,12%

0,81% 0,85% 0,91% 0,91% 0,97% 0,98% 1,08%1,27%

1,41%1,55%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Kort Lang

Vaststellingen

Arbeiders:

Kortdurend verzuim boven 3% sinds 2007 (uitgezonderd.2009: 2,94%)

Stijging langdurend verzuim sinds 2008 van 2,47% naar 3,69% of een stijging met 49% tov 2008

Sinds 2010: meer langdurend verzuim dan kortdurend verzuim

Bedienden:

Kortdurend verzuim boven 2% sinds 2008

Stijging langdurend verzuim sinds 2002

Stijging met 58% tov 2007 (van 0,98% naar 1,55%)

Verschil tussen kort- en langdurend verzuim wordt kleiner sinds 2008: van 0,99% (2008), 0,91% (2009), 0,69% (2010) tot 0,57% (2011)

Langdurend ziekteverzuim arbeiders - bedienden

2,76%2,56% 2,46% 2,45% 2,55% 2,67%

2,47%2,89%

3,25%3,69%

0,81% 0,85% 0,91% 0,91% 0,97% 0,98% 1,08%1,27% 1,41% 1,55%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

3,50%

4,00%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Arbeider Bediende

Evolutie per sector

Langdurend ziekteverzuim

1,67%1,77%1,93%

1,79% 1,78%1,91%

2,04% 2,03%

2,35% 2,41%2,69%

1,64%1,58%1,63%1,70% 1,75%1,70%2,01%

2,26%2,52%

1,50% 1,35% 1,34% 1,29% 1,38% 1,41% 1,30% 2,03%1,82%1,58%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Secundaire sector Tertiaire sector Quartaire sector

Evolutie per gewestLangdurend ziekteverzuim

1,96% 2,11%1,95% 1,86% 1,87% 1,93% 1,94%

2,29%2,66%

2,93%

2,30%2,05%1,86%

1,60%1,67%1,61%1,54%1,55%1,59%1,69% 1,91%1,73%

1,50%1,25%1,21%1,23%1,18%1,13%1,12%1,03%

0,00%

0,50%

1,00%

1,50%

2,00%

2,50%

3,00%

3,50%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011

Vlaams gewest Hoofdstedelijk gewest Waals gewest

Langdurend ziekteverzuim 2011 per leeftijdsklasse

0,93% 1,11% 1,30%1,56%

1,88%

2,51%2,87%

2,31%

1,49%1,78%

2,17%2,49%

3,45%

4,13% 4,13%

0,93%1,24%0,66%

0,00%0,50%1,00%1,50%2,00%2,50%3,00%3,50%4,00%4,50%

< 25 jaar 25 - 29jaar

30 - 34jaar

35 - 39jaar

40 - 44jaar

45 - 49jaar

50 - 54jaar

55 - 59jaar

>= 60jaar

2008 2011

Vaststellingen langdurend verzuim

Sterke stijging sinds 2008

- België: van 1,58% naar 2,29% ( +0,71%)

- Vlaanderen: van 1,6% naar 2,3% (+0,7%)

- Brussel HG: van 1,25% naar 1,91% (+0,66%)

- Wallonië: van 1,94% naar 2,93% (+0,99%)

- Arbeiders: van 2,47% naar 3,69% (+1,22%)

- Bedienden: van 1,08% naar 1,55% (+0,47%)

- Secundaire sector: van 1,75% naar 2,52% (+0,77%)

- Tertiaire sector: van 1,3% naar 2,03% (+0,73)

- Quartaire sector: van 2,03% naar 2,69% (+0,63)

Vaststellingen langdurend verzuim (2)

Sterkere stijging sinds 2008 naarmate medewerkers ouder worden

<25 jaar: 0,93% naar 0,66% (-0,27%)

25-29 jaar: 0,93 naar 1,24% (+0,31%)

30-34 jaar: 1,11% naar 1,49% (+0,38%)

35-39 jaar: 1,30% naar 1,78% (+0,48%)

40-44 jaar: 1,56 % naar 2,17 % (+0,61%)

45-49 jaar: 1,88 % naar 2,49 % (+0,61%)

50-54 jaar: 2,51 % naar 3,41% (+0,9%)

55-59 jaar: 2,57 % naar 4,13 % (+1,56%)

>=60 jaar: 2,31 % naar 4,13 % (+1,99%)

Sectoren met hoog langdurend verzuim

Tabaksindustrie

Diensten in verband met gebouwen; landschapsverzorging

Maatschappelijke dienstverlening zonder huisvesting

Maatschappelijke dienstverlening met huisvestingPapiernijverheid

Vervoer te land en vervoer via pijpleidingen

Beveiligings- en opsporingsdiensten

Vervaardiging van elektrische apparatuur

Bouw van gebouwen; ontwikkeling van bouwprojecten

Voedingsindustrie

Mogelijke verklaringen

Wisselende combinatie van factoren

Demografie: werknemerspopulatie is gemiddeld ouder

Impact van de economische crisis sinds 2008

Zware fysieke belasting (arbeiders)

Arbeidsomstandigheden

Zware engagementproblematiek (stress, burn-out, demotivatie, gebrek aan erkenning)

Reëel effect van ‘citroenloopbaan’

Zware engagementproblematiek

NV België SD Worx 2010 (werknemersbevraging bij 5000 wns)

Sterk afwijkende scores voor langdurige verzuimers (>30 dagen) vergeleken met niet-verzuimers op:

- Mentale belasting job

- Lichamelijke belasting job

- Stressniveau

- Tijdsdruk

Sterkste afwijking evenwel op vlak van:

- Inspraak (-25% tegenover niet-verzuimers)

- Erkenning (‘Er wordt rekening gehouden met mijn visie bij het nemen van een beslissing’) (-20%)

- Cultuur: ‘mismatch’ met de organisatie (-18%)