www.jazzismmagazine.nl102 her f s t 2010 103 her f s t 2010www.jazzismmagazine.nl

Spontaan breekt er een rumba uit

Het Django-festival aan de Seine

Zinderende zigeunerjazz

Tijdens het jaarlijkse Django Reinhardt Jazzfestival in het Franse Samois-sur-Seine wordt de honderdste geboortedag van het gitaargenie uitbundig gevierd. Met als hoogtepunt het optreden van het Nederlandse Rosenberg Trio. TekST: Chantal van Wees, foTo’S: dirk W. de jong

Djangology

www.jazzismmagazine.nl104 her f s t 2010 105 her f s t 2010www.jazzismmagazine.nl

Samois-sur-Seine, terrein Django Reinhardt Jazz Festival, vrijdag 25 juni, 16:00 uur. ‘Ou sont ils?!’, blaft Jean Jacques Villeroy in zijn

mobieltje, gevolgd door een nog luider ‘Merde!’ als hij het toestel uitdrukt. Met zijn dikke buik en korte beentjes dribbelt hij foeterend heen en weer over het stukje terrein achter het podium, van cateringtruck naar kleedkamerwagen en weer terug. Het is warm, zeker een graad of 35. Stofwolken hangen als gele mist in de lucht. De zweetplekken in Villeroy’s overhemd worden steeds groter.Manager zijn van het Rosenberg Trio lijkt een investering in een hartkwaal. Het virtuoze gezelschap wil wel op tijd komen, maar dat lukt ze nagenoeg nooit. Deze keer kan het trio er weinig aan doen: de Franse spoorwegen staken, dus de files zijn gigantisch. Daar hebben de mensen van de

organisatie geen boodschap aan. Het schema van de soundcheck moet worden aangepast en dat vinden andere muzikanten en geluidstechnici niet leuk. Villeroy al helemaal niet. Weer pakt hij zijn mobieltje om nog eens te informeren hoe lang het duurt voordat de helden van het festival arriveren. De spanning stijgt met de minuut.

Jammende festivalgangersHet Rosenberg Trio heeft het niet van een vreemde. Jean-Baptiste ‘Django’ Reinhardt (1910-1953) geldt als een der grootste jazzgitaristen, die als een van de eerste Europeanen een geheel eigen jazzstijl ontwikkelde. Spelen kon hij, maar op tijd komen niet. Soms kwam hij zelfs helemaal niet opdagen voor een optreden. Toch was Django ook een perfectionist. Hij kon vol overgave voor één man publiek optreden als die persoon zijn spel waardeerde. Misschien is het juist de combinatie van genialiteit en excentriciteit waardoor hij er, honderd jaar na zijn geboorte, nog steeds fans bij krijgt. Samois-sur-Seine is niet het enige festival ter wereld waar zijn muziek en zijn Hot Club-jazzstijl wordt gespeeld, maar wel het bekendste. De locatie draagt hieraan bij. Reinhardt woonde de laatste jaren van zijn leven in het charmante dorp aan de Seine, tussen glooiende akkerlanden en uitgestrekte bossen. Tijdens de festivaldagen zitten de terrassen er vol drinkende en jammende festivalgangers, want wie kan spelen, brengt zijn gitaar mee. Ook bij zijn graf zitten fans met Django-hoedjes op te spelen voor hun idool. Sinti-bezoekers brengen de dag door op de nabijgelegen camping Barbeau even buiten het dorp, die tijdelijk is omgedoopt tot Reinhardt Village. Einde dag zie je stromen bezoekers richting Seine wandelen.Het festival vindt plaats op een langgerekt eilandje voor het dorp. Voor de gelegenheid zijn twee loopbruggen neergelegd. Onder een plafond van bladeren staat één podium en een tribune, enkele bars, eettentjes met

‘Django woonde

hier om de hoek,

en daar aan de

kade ging hij

altijd vissen. Hij

woonde tussen

mensen die het

niet uitmaakte

dat hij

wereldberoemd

was’

Manager zijn

van het

Rosenberg Trio

lijkt een

investering in

een hartkwaal.

Het virtuoze

gezelschap wil

wel op tijd

komen, maar

dat lukt ze

nagenoeg nooit

Er wordt spontaan gemusiceerd op het terras van het Django-festival in Samois

Nous’che arriveert backstage

Django’s woonhuis ligt om de hoek van het festivalterrein

Nous’che en zijn vrouw Mira Rosenberg

Stochelo en Nous’che tuimelen als blije mannen het podium af

Showtime!

Nonnie laat vol trots zijn kleinzoon zien. Jong geleerd…

Camping Barbeau, tijdelijk omgedoopt tot Reinhardt Village.

www.jazzismmagazine.nl106 her f s t 2010 107 her f s t 2010www.jazzismmagazine.nl

Spelen kon

Django

Reinhardt,

maar op tijd

komen niet.

Soms kwam hij

zelfs helemaal

niet opdagen

voor een

optreden

Sur Seine

Tijdens het festival zitten de terrassen van Samois vol drinkende en jammende festivalgangers

terras, stalletjes met T-shirts van optredende artiesten en twee rijen onvermijdelijke Dixi-wc’s. De bezoekers wachten geduldig in lange rijen op de kade voor het terrein opengaat. De sfeer is zeer gemoedelijk. Niets in vergelijking met de stress backstage.

Wat een reisOm half zeven zijn er nog steeds geen Rosenbergs in zicht. Over een half uur mogen de bezoekers het terrein op en kan er niet meer gesoundcheckt worden. De crew begint zich af te vragen of ze überhaupt wel op tijd komen voor het optreden. Manager Villeroy is inmiddels doorweekt van het zweet. Zijn gezicht heeft een ongezonde paarse kleur gekregen. Een kwartier voor opening lijkt het erop of hij uit elkaar zal spatten. Dan gaat zijn mobiel, hij neemt op. Zijn stresshoofd verandert in één seconde in een grote glimlach. Het is lead-gitarist Stochelo Rosenberg. Ze zijn er.De crew rent kriskras door elkaar, alle ogen zijn gericht op de ingang van het backstage gedeelte. Als donderslag bij heldere hemel verschijnt slaggitarist Nous’che Rosenberg. Mensen juichen, Nous’che lacht uitgelaten, Villeroy vliegt hem om de nek. ‘Man, wat een reis, man! Vanmorgen nog in Denemarken, toen de

instrumenten ophalen in Parijs. Vanaf daar stonden we gewoon stil.’ Het blikje bier dat hij krijgt aangeboden, weigert hij. ‘Daar worden je armen zo slap van, dan kan ik niet meer snel spelen, weet je. En ik ga wel mijn best doen, daarom ben ik hier. Maar daarna... bier!’ Daar zijn Stochelo en bassist Nonnie. ‘Te laat voor de soundcheck’, zegt de geluidstechnicus. Niet meer dan enkele minuten lijken ze te balen. Dan haalt Stochelo zijn schouders op, aait een jongetje over zijn bol en verdwijnt in de kleedkamerbus. Nonnie bietst een sigaret, inhaleert diep en lijkt met de rook ook alle spanning uit te blazen. Daarna begint hij een spraakwaterval over de twee zaken in het leven die hij het belangrijkst vindt: de muziek en zijn kinderen. Trots laat hij op zijn telefoon zijn tweejarige kleinzoon zien. ‘Hij wil spelen man, echt. ‘s Ochtends komt hij in zo’n lang hemd op mijn caravandeur kloppen, zijn haar recht overeind, slaap in zijn ogen. “Opa! Opa!” We ontbijten samen en dan pakt hij mijn gitaar. Als ik hem vraag: wat doet opa dan?, houdt hij de gitaar zo rechtop alsof het een bas is.’ De heimwee druipt eraf. Ze zijn ook al een week van huis. Toch is Nonnie Rosenberg blij dat hij op het festival is. ‘Dit is zo’n mooie plek. Django woonde hier om de hoek, en daar aan de kade ging hij altijd vissen. Hij woonde helemaal alleen, wel met zijn

De terrassen

zitten vol

drinkende en

jammende

festivalgangers,

want wie kan

spelen, brengt

zijn gitaar mee.

Ook bij Django’s

graf zitten fans

te musiceren

voor hun idool

familie maar tussen mensen die het niet uitmaakte dat hij wereldberoemd was. Dat vind ik zo mooi aan hem, weet je.’

Gypsy eyesHet eilandje is inmiddels volgelopen. Sinti flaneren in hun beste kleren, vrouwen in lange rokken en sexy topjes, mannen met gouden schakelkettingen, schouders naar achter, de punten van hun glimmende schoenen steevast naar buiten wijzend. Met ogen als wolven checken ze de omgeving. Op de terrassen wordt gespeeld. Als het goede muzikanten zijn, scharen de Sinti zich eromheen en klappen ze mee. Even verschijnt het Rosenberg Trio tussen de menigte. Er ontstaat een opstopping. Ze gaan op de foto met fans, begroeten familieleden met veel lawaai en een stevige omhelzing, maar al snel verdwijnen ze in de kleedkamer om in te spelen. De Franse gitarist Biréli Lagrène, met wie het trio onlangs de cd Djangologists opnam, doet ook mee. De vonken spatten van hun spel, terwijl Stochelo’s broertje Samuel, neef Sani en oom Feigli bewonderend toekijken. Dat ik er ook bij zit lijkt de heren niet uit te maken, maar Nous’che’s vrouw Mira, die buiten blijft, doet een serieuze poging mij met haar prachtige gypsy eyes te doden. In de Sinti-cultuur is het not done om je als vrouw tussen

enkel mannen te begeven. Als ze begrijpt dat we hier voor een artikel zijn, draait ze gelukkig bij. Opgepept stappen de neven het podium op. Nog voor ze inzetten is het publiek al uitzinnig. Na enkele langzame Django-hits wordt het tempo verhoogd tot duizelingwekkend. Als de prominente Amerikaanse saxofonist James Carter de laatste nummers komt meespelen, gaat iedereen helemaal uit zijn plaat. Na vier toegiften tuimelen drie blije mannen het podium af. De files, de stress, zelfs de heimwee is vergeten. Er is champagne van de organisatie, bier en heel veel sigaretten. Er wordt gelachen en gedanst, tot diep in de nacht een politiekordon het eiland komt schoonvegen. Spontaan breekt er een rumba uit: roma’s uit Spanje spelen staand wilde flamenco-achtige muziek waar iedereen omheen gaat staan klappen en dansen. Na ieder nummer lopen ze weer netjes richting loopbrug, maar om de zoveel meter zetten ze weer in en blijft iedereen staan feesten. Een geintje om de politie op te jutten, maar die lijkt er ook van te genieten. Tot in de vroege ochtend wordt er gespeeld voor de caravans. Als je in het moment leeft, kom je misschien nooit op tijd, maar is er wel ruimte om van het leven te genieten. Net als Django deed.

EvEn GEEn zin in muziEk? Bezoek:1. Château de Fontainebleau: De Franse geschiedenis bijeen in een

wonderschoon kasteel. www.musee-chateau-fontainebleau.fr2. Schildersdorp Barbizon: Pre-impressionisten vonden hier inspiratie en

lieten op en in huizen schilderingen na.3. moret-sur-Loing: mooi middeleeuws stadje.4. Fôret de Fontainebleau: voormalig koninklijk jachtgebied vol herten,

wilde zwijnen en vossen.5. Château de vaux-le-vicomte: kleiner dan Fontainebleau maar schitterend

en met een interessante geschiedenis. www.vaux-le-vicomte.com

naar SamoiSmet iC Brussel en TGv reis je gemakkelijk en snel naar marne-la-vallée. op www.raileurope.nl, bij het dichtstbijzijnde reisagentschap of op www.nshispeed.nl vind je meer informatie.

Stochelo en Biréli Lagrène spelen in, terwijl Nonnie en oom Feilgi toekijken

Het graf van Django Reinhardt

Het Rosenberg Trio sur Seine in Samois

HanDiGE WEBSiTES:www.festivaldjangoreinhardt.comwww.tourisme77.frwww.ville-moret-sur-loing.fr

www.barbizon-tourisme.comwww.mijnfrankrijkgids.nl