Hersenstamcellen ook na geboorte: Hersenstamcellen ook na geboorte: (2) subgranulaire zone hippocampale dentate gyrus(2) subgranulaire zone hippocampale dentate gyrus

Nieuwe neuronen spelen rol in leerproces, stress, depressie,…Nieuwe neuronen spelen rol in leerproces, stress, depressie,…

Wordt oud Wordt oud DifferentiDifferentiëëert in meerdere, maar niet alle celtypesert in meerdere, maar niet alle celtypes

Maar, volwassen stamcel is enige die klinisch gebruikt wordtMaar, volwassen stamcel is enige die klinisch gebruikt wordt

• BloedstamcelBloedstamcel• Huidstamcel Huidstamcel • Hoornvlies stamcelHoornvlies stamcel• Kraakbeen stamcelKraakbeen stamcel• ……

Volwassen stamcelVolwassen stamcel

Zijn er meer potente volwassen stamcellen?Zijn er meer potente volwassen stamcellen? MAPcellenMAPcellen

BeenmergBeenmerg

MensMensVarkenVarkenMuisMuisRatRat

10103838

10103636

10103434

10103232

10103030

10102828

10102626

10102424

10102222

10102020

10101818

10101616

10101414

10101212

10101010

101088

101066

101044

101022

101000

00 100100 200200 300300Dagen in kweekDagen in kweek

Cel wordt oudCel wordt oud

REYES, BLOOD 2001; REYES JCI; 2002, SCHWARTZ JCI 2002; JIANG , NATURE 2002;REYES, BLOOD 2001; REYES JCI; 2002, SCHWARTZ JCI 2002; JIANG , NATURE 2002; IANG, EXP HEMATOL 2002; JIANG PNAS 2003; QI PNAS 2003, TOLAR BLOOD 2006; IANG, EXP HEMATOL 2002; JIANG PNAS 2003; QI PNAS 2003, TOLAR BLOOD 2006; SNYCKERS, TOXICOLOGY 2006; BREYER EXP HEMATOL 2006; ZENG STEM CELLS 2006; ROSS, JCI 2006; ARANGUREN BLOOD 2006, SERAFINI J EXP MED 2007SNYCKERS, TOXICOLOGY 2006; BREYER EXP HEMATOL 2006; ZENG STEM CELLS 2006; ROSS, JCI 2006; ARANGUREN BLOOD 2006, SERAFINI J EXP MED 2007

Endothelium Hepatocyte Astrocyte oligo/neuron

CD45-Sca1-, Thy1-

Oct4Telomerase+

REYES, BLOOD 2001, REYES JCI, 2002, SCHWARTZ JCI 2003, JIANG ET AL, NATURE 2002; JIANG PNAS 2003, QI PNAS 2003

MensMusiRat

5% O2, 6% CO2 2% FCS

EGF, PDGF, LIF

Isolatie van “pluripotente” stamcellen van beenmergIsolatie van “pluripotente” stamcellen van beenmerg

HartspeirHartspeir

NeuronNeuron

Hepatociet Hepatociet

Oct4, Oct4, NanogNanogTelomerase+Telomerase+

GUAN NATURE 2006GUAN NATURE 2006

Adult mouseAdult mouseTestisTestis

SpermatogonialeSpermatogonialestamcelstamcel

BDNFBDNFMEF/LIFMEF/LIF

Isolatie van “pluripotente” stamcellen van testisIsolatie van “pluripotente” stamcellen van testis

Oct4Oct4Telomerase+Telomerase+

SpermSperm

GroupGroup speciesspecies tissuetissue phenotypephenotype ESC genesESC genes MesoMeso EndoEndo EctoEcto

MAPCMAPCJiang 2002Jiang 2002

Human mouse, Human mouse, rat, swinerat, swine

BMBMBrainBrain

MuscleMuscle

CD44, MHC-ICD44, MHC-ICD45, Thy1CD45, Thy1--

cKit+cKit+Oct4+Oct4+

Sox2-, Nanog-Sox2-, Nanog- ++ ++ ++

MIAMI cellsMIAMI cellsD’Ipolitto 2004D’Ipolitto 2004 HumanHuman BMBM MHC-I, MHC-I, CD45-CD45-

CD44+CD44+Oct4+Oct4+

Nanog?Nanog? ++ ++ ++

USSCUSSCKoggler 2004Koggler 2004 HumanHuman UCBUCB CD45, CD34-CD45, CD34-

CD44+CD44+Oct4+Oct4+

Nanog?Nanog? ++ ++ ++

BSSCBSSCSoon 2005Soon 2005 HumanHuman BMBM CD44, CD44, CD45-CD45- Oct4-Oct4-

Nanog?Nanog? ++ + + + +

hFLMPChFLMPC Dan 2006Dan 2006 HumanHuman Fetal liverFetal liver

CD34, cKit, CD34, cKit, SSEA4, SSEA4,

CK19/18+CK19/18+?? ++ ++ ??

AFSAFS DiCopi, 2006DiCopi, 2006 HumanHuman Amniotic Amniotic

fluidfluidCD45, CD45, CD34-CD34-CD44,CD73, CD44,CD73,

CD105, MHC-I+CD105, MHC-I+Oct4+Oct4+ Nanog?Nanog? ++ ++ ++

VSELVSELKucia, 2006/7Kucia, 2006/7

MouseMouseHumanHuman BMBM

CD45CD45--LinLin--

ScaSca++CXCR4CXCR4++

SSEA1/4SSEA1/4++

Oct4+, Sox2, Oct4+, Sox2, Nanog+Nanog+ ++ ++ ++

Pre MSCPre MSCAfonso 2006Afonso 2006 Mouse Mouse BMBM CD45CD45-- Sca1 Sca1DimDim

SSEA1+,SSEA1+,Oct4+, Sox2+Oct4+, Sox2+

Nanog+Nanog+ ++ ++ ++

MASCMASCBeltrami 2007Beltrami 2007 HumanHuman BM-HeartBM-Heart

LiverLiver CD45CD45-- Oct4+Oct4+Nanog+Nanog+ ++ ++ ++

GPR125 MASCGPR125 MASCSeandel 2007Seandel 2007 MouseMouse TestisTestis GPR125, cKit+GPR125, cKit+ Oct4+, Sox2Oct4+, Sox2

Nanog+Nanog+ ++ ++ ++

maGSCsmaGSCs Guan 2006Guan 2006 MouseMouse testistestis CD45, CD34-CD45, CD34-

SSEA1, cKit +SSEA1, cKit +Oct4+, Sox2, Oct4+, Sox2,

Nanog+Nanog+ ++ ++ ++

Enthousiasme omwille van volwassen stamcellenEnthousiasme omwille van volwassen stamcellen

Sommige worden ook niet oud en differentiSommige worden ook niet oud en differentiëëren in vele celtypesren in vele celtypes Dus: volwassen stamcellen kunnen vele ziektes genezen?Dus: volwassen stamcellen kunnen vele ziektes genezen? Kan misschien autoloog (zelf)Kan misschien autoloog (zelf) Geen ethische bezwarenGeen ethische bezwaren Geen tumoren (teratomen)Geen tumoren (teratomen)

Multipele Multipele stamcellenstamcellen

Spier Spier

HSCHSC

CelfusieCelfusie

ES celES celLeverLeverHartHartSpierSpier

PurkinjePurkinjeBloedBloedcelcel

TetraploideTetraploidecelcel

Trans-/de-Trans-/de-differentiatiedifferentiatie

Mogelijke verklaringen:Mogelijke verklaringen:

PluripotentiePluripotentie

Met 4 genen fibroblast reprogrammeren tot Met 4 genen fibroblast reprogrammeren tot embryonale stamcel staatembryonale stamcel staat

Oct4Sox2Klf4Myc

+

fibroblast iPS

Mogelijke verklaring?Mogelijke verklaring?

Multipele Multipele stamcellenstamcellen

Spier Spier

HSCHSC

CelfusieCelfusie

ES celES celLeverLeverHartHartSpierSpier

PurkinjePurkinjeBloedBloedcelcel

TetraploideTetraploidecelcel

Trans-/de-Trans-/de-differentiatiedifferentiatie

PluripotentiePluripotentie