Presentatie Open Oproep 1601 HERINNERINGSPARK 2014-2018

door Tony Van Nuffelen, Team Vlaams bouwmeester

A. Publicatie ‘Herinneringspark 2014-2018’

B. Projectdefinitie

C. Traject

• Opdrachtgever Vlaamse Overheid administraties RO Vlaanderen en internationaal

Vlaanderen• Projectzone frontstreek (Westhoek)• Budget . studieopdracht voor 120.000,- €

. uitvoering is afhankelijk van de studie

OPEN OPROEP, project 1601, juli 2008

Volledige studieopdracht voor de conceptuele uitwerking van een geïntegreerd en omvattend cultuurtoeristisch project ‘Herinneringspark 2014-2018’ in de frontstreek (Westhoek)

A. Publicatie ‘Herinneringspark 2014-2018’

B. Projectdefinitie

C. Traject

Opmaak projectdefinitie in overleg met:

Marcel Smets (Vlaams bouwmeester), Dries Lips en Sara Vermeulen (Team Vlaams bouwmeester), Peter David (afdeling Ruimtelijke Planning), Sam De Decker en Gaëtane Maes (agentschap RO), Joke Buijs en Elise Hooft (Vlaams instituut voor het Onroerend Erfgoed),Veerle Viaene (internationaal Vlaanderen), Frank Debeil (Vlaamse Landmaatschappij), Stefaan Gheysen (Westtoer), Frederik Demeyere (Oorlog en Vrede in de Westhoek), Piet Chielens (museum In Flanders Fields), Franky Bostyn (Memorial Museum Passchendaele) en het kabinet van viceminister-president Geert Bourgeois.

UITGANGSPUNT

. Herdenking van 100 jaar Eerste Wereldoorlog in 2014-2018, met een project dat “blijft”, los van de tijdelijke evenementen

. Meer aandacht geven aan de cruciale rol van het landschap:

- getuige- historische gelaagdheid- gebiedsoverschrijdend

. Naar een gelaagd landschapsproject:- bron van hedendaagse herinnering- verklaring

- verbinding

“Het belang van de beleving van het landschap bij het herdenken en herinneren van WOI is groot. Het landschap kan de bezoeker meer dan cognitief kennis laten nemen van de oorlog. Naast verhalen van mensen, voorwerpen getoond in musea, moet ook de context van het verhaal worden verteld, moet met andere woorden het oorlogslandschap kunnen spreken. WOI-beleven in de Westhoek moet iets unieks zijn, waarbij de beleving van het WOI-landschap als getuige centraal staat.”

GEINTEGREERD PROJECT

De verschillende sites met elkaar verbinden via de beleving en het voelbaar maken van het oorlogsverhaal.

LANDSCHAP

. Waarneembaarheid: door het zichtbaar of voelbaar maken van de frontstreek

. Leesbaarheid: door helderheid en eenvormigheid, met aandacht voor de specifieke sites en gebeurtenissen

. Flexibiliteit: door aanpasbaarheid op lange termijn “De Vlaamse overheid wil naar

aanleiding van honderd jaar Eerste Wereldoorlog, maar ook blijvend daarna, het drama van de Groote Oorlog herdenken en herinneren. Daartoe wordt een omvattend cultuurtoeristisch project opgezet met het landschap als grondslag.”

VOORBEELD / HADRIAN’S WALL (UK)

http://www.hadrians-wall.org/

VOORBEELD / HOLLANDSE WATERLINIE (NL)

http://www.hollandsewaterlinie.nl/

BELEVING

. Het gaat niet zozeer om “bouwwerken” zoals onthaalpunten en bezoekersattracties, maar eerder om de “belevingspunten”

. Het zijn “punten” in het landschap waar iets te zien of te doen is

. Open ruimtes / zichtassen / uitkijkpunten / verbindingen

Het project houdt rekening met het groot belang voor beleving en herkenning van de oorlog en de relatie met de landschapsmorfologie.

MULTIMEDIA

. Signalisatie, micromusea, film, geluid, verlichting, etc.

. Rekening houden met dag- en nachtsituatie

“Het project voegt een ‘eigen’ herkenbare laag toe, die staat voor ‘herinnering 2014-2018’, de getuigenis die Vlaanderen 100 jaar na de wereldoorlog als blijvende herinnering van zowel de oorlog als van die herdenking, wil nalaten. Dit eigentijdse ontwerp gebeurt met het grootste ontzag voor het landschappelijke erfgoed, maar geeft er ook een hedendaagse betekenis aan.”

BESCHERMING

. Eigenheid en intrinsieke waarde van het frontlandschap respecteren

. Omzichtig omspringen met het patrimonium

. Strategie voor het omgaan met het verleden, gegeven het feit dat er druk is vanuit de economie, etc.

. Rekening houden met de vormen van bescherming (bescherming als monument, dorpsgezicht, planologisch, etc.)

ARCHEOLOGIE

. Ook de ondergrondse relicten (gekende of ongekende) getuigen van WOI en verdienen grote zorg

. Opgravingen alleen zodat het duurzaam behoud van de archeologische structuren en hun informatie verzekerd is

DUURZAAM

. Als iets wordt gebouwd, dan moet men de materialen oordeelkundig gebruiken en het energieverbruik optimaliseren

. Culturele duurzaamheid, door een geïntegreerde benadering met een haalbare visie op lange termijn

. Omzichtig omspringen met nieuwe technologieën, want ze evolueren en verouderen snel

GEBRUIKERS

. Bezoekersstromen bestendigen en verbeteren

. Met aandacht voor de bewoners van de regio

HAALBAARHEID

. Efficiënt omspringen met beschikbare middelen

. Fasering van de middelen en uitvoering

. Continuïteit en opvolging

. Aandacht voor chronologie en onderlinge samenhang

. Aandacht voor de lokale situaties

A. Publicatie ‘Herinneringspark 2014-2018’

B. Projectdefinitie

C. Traject

Juli 2008 publicatie Open Oproep 16

Aug. 2008 72 geldige kandidaten, waarvan 14 buitenlandse bureaus

2008-09 opmaak projectdefinitie

Sept. 2009 selectie 5 ontwerpteams:

. Geurst & Schulze architecten, Lodewijk Baljon ontwerpteam (NL)

. TV NERO / Denis Dujardin

. PROAP / D-RECTA (P)

. STOSS inc. (USA)

. SumResearch met A2D architecten, Haley Sharpe Design Ltd, TBWA

Okt. 2008 Eerste Briefing, met toelichting dossier en bezoek sites

Dec. 2009 Tweede Briefing

Feb. 2010 . Indienen concept & offerte

. Jury

Maart 2010 Start onderhandeling

Zomer 2010 Gunning studieopdracht

Zomer 2010-2011 Uitvoering studieopdracht / masterplan

2011-2014 Realisatie (deel)projecten volgend op de studie

http://www.vlaamsbouwmeester.be/