Heerlijk Hoeksche Waard Koken met streekproducten

1

Van der Waal BinnenvisserijAart van der Waal | Schuringsedijk 146 | 3281 KS NumansdorpTel: 0186 6511 37 | Mob: 06 4684 4969 | E-mail: a.waal@wxs.nl

Hoofdstuk vijf | Zuid-Beijerland, Van der Waal Binnenvisserij

PoldervisHet is koud op deze vroege januari-ochtend als we over de Buitendijk

toeren richting de visplek van Aart van der Waal in Nieuwendijk.

Zonder dat we er erg in hebben, rijden we langs het gemaal De

Eendracht en eindigen we bijna in De Put. Terug dus, want achter het

gemaal, recht tegenover het veer naar Tiengemeten moeten we zijn.

Daar huurt Aart één van zijn Hoeksche Waardse viswateren en staan

zijn visfuiken. Een modderig zuurstofrijk stukje water dat palingen

heerlijk vinden. Aart - ooit rechtenstudent, maar vissen vond hij veel

leuker - ontvangt ons hartelijk. Na al dat toeren zijn we wel toe aan

een bakkie, maar dat zit er niet in. Rustig vragen stellen, notities en

foto’s maken ook niet. Voor we het weten staan we wiebelig op het

vissersbootje van Aart. Hij boomt zijn platte schuit vakkundig in de

lage ochtendzon door het gladde spiegelende water. Een oase van rust,

ware het niet dat Aart graag praat en zijn kans waarneemt nu wij er

zijn, want palingen.. tja die praten niet terug. Een ijsvogeltje houdt

ons in de gaten terwijl we langs de fuiken varen en de vangst bekijken.

Wiebelend en wankelend houden we elkaar stevig vast want het

water is in dit jaargetijde wel erg nat en koud!

4

Een vliegtuigje vol jonge paling

De fuiken van Aart zitten vol, maar de paling heeft het moeilijk in Nederland. Paling zwemt graag het zoete water van Nederland binnen om te groeien, en zwemt er zo’n

10 tot 15 jaar later weer uit om in het paaigebied, duizenden kilometers verderop in de Sargassozee, te paren. Door alle sluizen, dijken en zeeweringen in Nederland is dat

in- en uitzwemmen voor de paling bijna niet meer mogelijk. Daarom worden regelmatig glasaaltjes, hele jonge paling die vanuit de Sargassozee als wilgenblaadjes richting

Europa zijn gedreven, aan de Europese kusten gevangen en per Cessna naar Nederland gevlogen om in onze binnenwateren te worden uitgezet. Daar zoeken ze een fijne

plek om op te groeien, bijvoorbeeld achter het gemaal in Nieuwendijk. Veel van de volwassen paling wordt door Aart ‘Over De Dijk’, het Haringvliet in gezet zodat ze kunnen

terugzwemmen naar de Sargassozee om te paren. De rest wordt gevangen voor de verkoop. Aart vist dus niet alleen op paling, hij zorgt ook, samen met de Stichting Dupan,

goed voor de palingstand.

Exotische krabben en kreeften

Ze komen van verre, de wolhandkrabben die Aart regelmatig in zijn fuiken aantreft. Aan het begin van de vorige eeuw vanuit China meegereisd in het ballastwater van schepen

uit China hebben de wolhandkrabben het nu best naar hun zin in onze Hoeksche Waard. De krabben gedijen hier prima, ze eten alles, ‘met mes en vork,’ zegt Aart lachend en

planten zich voort in het zoute water in de buurt. Ook de rivierkreeften die vaak gebroederlijk naast de krabben in de fuiken van Aart zitten komen van ver, maar dan uit de

andere richting. Zij zijn met het ballastwater van schepen uit Amerika meegekomen en ook zij voelen zich hier thuis. Totdat ze dus in de fuiken van Aart terechtkomen, maar

daar hebben wij, en veel Aziatische restaurants, dan weer profijt van.

Vissen is gissen

Aart vist eigenlijk het hele jaar door, alleen sneeuw en ijs maken het lastig. Het is zwaar werk. ‘Ik heb geen sportschool nodig!’ zegt hij. Naast het vissen heeft hij meer

dan genoeg te doen. Van het geven van advies aan en het onderzoek doen voor de Universiteit van Wageningen, tot het geven van lezingen en mediation tussen vissers en

ambtenaren. Vissen blijft gissen, je weet nooit wat er in de fuiken zit. Regelmatig zitten er naast paling, wolhandkrab en rivierkreeft ook karper, brasem en snoek in de fuik.

De fuiken zijn geleegd, we stappen weer aan wal. We glibberen een paar mooie vette palingen in ons emmertje en nemen ook wat kreeft en krab mee. Op zeebenen wankelen

we terug naar de motor. We hebben gelukkig geen haast want onze vangst kan wel even zonder water. Ver hoeven we ook niet ver want onze volgende stop is aan de overkant.

Op naar Tiengemeten.

5

6

Paling Over De Dijk’ is een initiatief van de Stichting Duurzame Palingsector Nederland (DUPAN) en wordt gesteund door de Europese en landelijke politiek.

Taartje van paling en oude wijvenkoek

Benodigdheden• 500 gr gerookte palingfilet • 1 sjalot, fijngesneden • 3 el mayonaise • 3 el crème fraiche • 1 el gehakte dragon • 1 el gehakte dille • 1 el gehakte kervel • 1 el gehakte bieslook • 1 el gehakte peterselie • 1 venkel, in dunne reepjes• 1 oude wijvenkoek • 2 el citroensap • 2 appels • bruine suiker• zout en peper

Bereiding

Snijd de palingfilet in kleine blokjes. Meng in een kom de kruiden, palingblokjes, mayonaise, sjalot en crème fraîche totdat er een smeuïge massa ontstaat. Breng op smaak met zout

en peper. Snijd de oude wijvenkoek in plakken van 4 centimeter en steek hieruit een rondje met behulp van een rond uitsteekvorm. Maak met behulp van dat stekertje een torentje

van het palingmengsel op het stukje oude wijvenkoek. Snijd de appel verticaal doormidden en steek met behulp van de ringvorm rondjes uit de appel. Leg de appelrondjes naast

elkaar op een metalen plaat.

Strooi de bruine suiker op de rondjes en laat deze karamelliseren met behulp van een brander. Laat ze even afkoelen en plaats ze dan op het torentje. Meng de olie met citroensap

en breng op smaak met zout en peper. Meng dit met de gesneden venkel en gebruik dit als garnituur.

7

Jeroen & Mellany Klompe Stougjesdijk 168 | 3271 KG Mijnsheerenland | Tel: 0186 610 246 | www.klompe.com

Hoofdstuk acht | Mijnsheerenland, Quinoa van Klompe

Lokale wereldreizigers in MijnsheerenlandNog net in Mijnsheerenland, aan de lange Stougjesdijk staat het landbouwbedrijf van Jeroen en Mellany Klompe.

Jeroen, rentmeester van origine, en Mellany zijn twee zeer ondernemende landbouwers die zich richten op de productie

van gewassen die ze zelf graag willen uitproberen en telen. Op hun reizen naar oorden ver buiten onze eilandsgrenzen

ontmoeten Jeroen en Mellany regelmatig inspirerende mensen, ontdekken ze nieuwe gewassen en krijgen ze de mooiste

ideeën. Met hun 400 hectare land en ondernemerszin maken ze graag tijd en ruimte voor hun Local Global Economy.

10

Quinoa is er in drie kleuren, wit, rood en zwart. De smaak is hetzelfde.

Van boekweit tot Hoeksche Rooie

Inspiratie doet Jeroen overal op. Op een Slow food Beurs in Italië ontmoette hij een Rotterdamse imker en samen besluiten ze,

Jeroen had nog wel een stukje grond over, om boekweit te gaan telen met als resultaat het lekkerste meel van de Hoeksche Waard

én de lekkerste honing.

In een artikel in de New York Times las Jeroen dat alle popcorn, dus ook die in Nederland, gemaakt wordt van genetisch

gemodificeerde maïs. Jeroen besloot een oud maïsgewas te gaan telen waar nu de mooiste popcorn en polenta van wordt gemaakt.

Van een gewone aardappel maakte hij, samen met Dé Hoekschewaardse Telers, de heerlijke Hoeksche Rooie, en ook Pink Onions

komen eraan als tegenhanger van de sjalotten.

Pielen met quinoa

Toen Jeroen in 2014 land in beheer kreeg met daarbij de opmerking ‘doe er wat leuks mee’, was dat dé kans om te gaan

pionieren met quinoa. Quinoa, een graan waarvan de zaden worden bereid en opgediend als rijst en couscous, is van oorsprong

een Zuid-Amerikaans gewas. Quinoa wordt daar al duizenden jaren verbouwd, maar hier in Nederland nog nooit. Met zes

hectare grond, een bestaande landbouwmachine en een gedegen stappenplan gingen Jeroen en Mellany van start. Met de juiste

grondstructuur en de juiste instellingen van de combine kon er al snel gezaaid, geoogst, gezeefd en verkocht worden. Drie kleuren

quinoa uit de Hoeksche Waard, een prachtig product. Daar pikken wij graag een graantje van mee.

Boer Klompe als visionair

Er staat veel te gebeuren in de voedselketen volgens boer Klompe. Nieuwe initiatieven zullen producten eerlijker, duurzamer en

goedkoper maken en zorgen voor een betere verdeling in de voedselketen. Er zijn al heel veel initiatieven maar het gaat nog wel een

paar generaties duren voordat een en ander is bewerkstelligd. Daar willen wij natuurlijk niet op wachten. Aan de slag met die quinoa.

Net voordat we weer op de motorfiets willen stappen, krijgen we nog wat fingerling in de hand gedrukt. Fingerling? Een langwerpige

aardappel met een heerlijke notensmaak. Alle lege hoekjes van het zijspan vullen we met deze lekkere aardappels en starten de motor.

We gaan op weg naar de allerlaatste halte op ons tweede culinaire rondje Hoeksche Waard. 11

12

Tarte tatin met pink onions

Een tarte tatin is een Franse uitvinding waarbij je de taart eigenlijk omgekeerd bakt. Van origine wordt deze

taart gemaakt met appels maar ook andere zoete of hartige vullingen kunnen hiervoor gebruikt worden.

Benodigdheden:• 4 pink onions, in ringen gesneden • 2 el witte balsamico azijn• 80 gr suiker • 4 plakjes bladerdeeg• boter • zout en peper• 4 takjes tijm • 4 vormpjes

Bereiding

Verwarm de oven voor op 180 ºC. Smelt de boter en suiker in een ovenvaste koekenpan.

Voeg de uien toe en draai het vuur laag. De uien moeten karamelliseren en niet te bruin worden.

Laat het geheel 10 minuten op het vuur staan. Voeg nu de balsamicoazijn, tijm, zout en peper toe.

Laat het geheel inkoken totdat er nog maar een klein beetje vocht over is. Steek vervolgens de plakjes

bladerdeeg uit. Het deeg moet net iets groter zijn dan de diameter van de vormpjes. Verdeel de uienmassa

over de vormpjes. Leg een plakje deeg daar voorzichtig over en stop het deeg aan de zijkanten iets in.

Prik wat gaatjes in het deeg en zet in de oven voor 20 minuten. Het deeg moet goudbruin en knapperig

zijn. Haal de vormpjes uit de oven en laat even rusten. Draai de vormpjes nu om door er een bordje op te

leggen en vlot te draaien. Een heerlijke tarte tatin staat klaar!

13