REDACTIONEEL

COLOFON

TandartsPraktijk i s een u itgave van B oh n Stafleu van L ogh u m ,on der deel van Spr in ger M edia bv, en ver sch i jn t 1 2 k eer per jaar alson afh an k eli jk vak ti jdsch r i ft voor de tan dh eelk u n dige pr ak ti jk .

Jaar gan g 34, n r. 1 2, decem ber 201 3

TandartsPraktijk (TP) i s een vak ti jdsch r i ft dat zich tot doel stelt tefu n ger en als in ter m ediai r bi j de edu cation per m an en te van de tan dar ts(algem een pr acticu s). D e r edactie is on afh an k eli jk . H oewel T P geenweten sch appeli jk e of sociale r ich tin g h eeft, d ien t al le aan geboden k opi jweten sch appeli jk ver an twoor d te zi jn en bin n en N eder lan dse n or m ensociaal aan vaar dbaar.

Hoofdredacteur a. i.: dr. H an s van Pelt, tan dar ts-pr osth odon tist

Redactie: H an s B eek m an s, tan dar ts-im plan toloog, dr. Jappe B u i js,tan dar ts-im plan toloog, dr. A n n e van D alen , tan dar ts, dr. M ar coG r esn igt, tan dar ts, Tom K oster, tan dar ts-par odon toloog, T h i jsR isseeu w, tan dar ts, Joan n e de R oos, tan dar ts

Eindredactie: (e-m ai ladr es: tpr edactie@bsl.n l) W im van de K er k h of,M ich el Walvis, tan dar ts

Medewerkers aan dit nummer: prof . dr. Luzi Abraham-Inpi jn, i ntern i st,C arl i ne van den Breem er, tand ar ts, d r. Jappe Buij s, tand ar ts-i m p lan toloog, d r. Marco Gresn i gt, tandar ts, dr. Frank Heynick ,m edisch h istoricu s, Jip Kr ei jn s, tandarts, Coen K u it, tandarts-par odontoloog, Erik-Jan Muts M sc, tandar ts, Guido Rh emrev M sc,tandarts-parodontoloog-im plantoloog, Cornelis Thissen , tan dtech -n icu s,prof. dr. I saäc van der Waal, kaakchiru rg, Fran k van Wijck ,jou rn alist

Redactie-adres: B oh n Stafleu van L ogh u m , H et Spoor 2, 3994 A KH ou ten , Postbu s 246, 3990 G A H ou ten , tel . 030-6383838, fax 030-6383839, e-m ai l : tpr edactie@bsl.n lRedactie-adres productinformatie: f.vossen aar @bsl.n l of: Togen aar-str aat 25, 5221 B K ‘s-H er togen bosch Basisvormgeving: Twin M edia bv, C u lem bor g

O p al le bi jdr agen in deze u itgave zi jn de Stan daar dpu blicatievoor waar -den van B oh n Stafleu van L ogh u m van toepassin g (zie www.bsl.n l/A u teu r s).

Uitgeverij: B oh n Stafleu van L ogh u m , H et Spoor 2, 3994 A K H ou ten ,Postbu s 246, 3990 G A H ou ten , tel . 030-6383838, fax 030-6383839,www.bsl.n lMarketing: Sim on e L ager weij , tel . 030-6383797, e-m ai l : s. lager weij@bsl.n l Advertentieverkoop: F r an s Vossen aar, Postbu s 246, 3990 G A H ou ten , tel . 030-638371 4, fax 030-6383996Media-order: tel . 030-6383943, e-m ai l : m edia.m ar k etin g@bsl.n l ,www.bsl.n lAbonnementen: K lan ten ser vice B oh n Stafleu van L ogh u m , Postbu s246, 3990 G A H ou ten , tel . 030-6383736, fax 030-6383999, in ter n et:www.bsl.n lA bon n em en tspr i js N eder lan d € 1 50,- per jaar in cl . B T W. Stu den ten ,m on dhygiën isten en gepen sion eer den € 75,- per jaar in cl . B T W. Voorbu iten lan dse abon n ees geldt een toeslag op deze pr i jzen . Tan dar tsen on tvan gen een abon n em en t voor de h elft van de pr i jsgedu r en de h et eer ste jaar n a h et beh alen van de tan dar tsbu l.E xtr a n u m m er € 1 6,95 (in cl . B T W, excl. ver zen dk osten ). H et abon n em en t k an elk gewen st m om en t in gaan en wor dt au to -m atisch ver len gd, ten zi j twee m aan den voor de ver valdatu msch r i fteli jk is opgezegd.Mailadres voor adreswijzigingen: adr es_ wijzigin g@bsl.n l

U itgever i j B oh n Stafleu van L ogh u m legt de gegeven s van abon n eesvast voor de u itvoer in g van de (abon n em en ts)over een k om st. D egegeven s k u n n en door de u itgever i j wor den gebr u ik t om u tein for m er en over r elevan te pr odu cten en dien sten , ten zi j u te k en n enh eeft gegeven h ier bezwaar tegen te h ebben .

Klachten over bezorging: m ai l s.v.p. n aar bezor gk lach ten @bsl.n l

© C opyr igh t 201 3N iets u it deze u itgave m ag wor den ver veelvou digd en /of open baargem aak t door m iddel van dr u k , fotok opie, m icr ofi lm of welk e an der ewijze dan ook , zon der voor afgaan de sch r i fteli jk e toestem m in g van deu itgever. L ever in g en dien st gesch ieden volgen s de voor waar den vanSpr in ger M edia, gedepon eer d bi j de K am er van K ooph an del te U tr ech ton der dossier n u m m er 321 07635 op 1 7 ju n i 201 0. D e voor waar den zi jnin te zien op www.bsl.n l , of wor den de k oper op dien s ver zoek toege -zon den .

I SSN 01 67-1 685

Happy ending?Dat is elke keer weer de vraag die opkomt als het jaar op z’n eind loopt.Was 2013 een goed jaar? Bood het jaar hoopvolle perspectieven voorduurzame ontwikkelingen in 2014?

Ik denk dat 2013 een heel goed jaar voor congressen is geweest. Begin-nend in januari in Krasnapolsky met een indrukwekkende Restauratievetandheelkunde 2.3 (NVVRT) tot november in De Doelen met een breedopgezette De tand in al zijn facetten, georganiseerd door de NVT samenmet MKA, NVVRT, NVvP, NVvE, en parallelprogramma’s die een ruimekeuze aan sprekers met een visie boden. En een week later in Utrechthet thema @Risk door de NVvP. Wat helaas opviel was het tegenvallendaantal inschrijvingen, hoewel het niveau in mijn ogen bijzonder hoogwas. Hopelijk was het voor de penningmeester wel een happy landing.

Wat op bijna alle congressen gedurende het hele jaar ook opviel was dathet eigen gebit en het behoud ervan centraal stond. Motto: Beter eenmobiel element dan een ankylotisch implantaat. Duurzaamheid en tot ophoge leeftijd behoud van de eigen dentitie is mogelijk – zo blijkt uitonderzoek uit Scandinavië met een follow-up van maar liefst 50 jaar. Ont-stekingen aan de eigen dentitie blijken beter te behandelen dan ontste-kingen aan ‘kunstwortels’ – die niet veel overeenkomsten hebben met‘echte’ wortels.

Terug dus naar respect voor de natuur, omdat die benadering degrootste kans biedt op een happy ending. Dentale euthanasie (extractieen plaatsing van implantaten) zullen we moeten rechtvaardigen. Ethischredeneren en indiceren neemt in de tandheelkunde toe.

Op dus naar een leven lang je eigen gebit. De komende generatie zalhet bewijs moeten gaan leveren dat dat kán. De eerste signalen lijken eroverigens al te zijn: voor studenten tandheelkunde zijn er steeds minderpatiënten met cariës om op te oefenen. Dus moet er geoefend worden ineen simulator: van de echte realiteit naar een virtuele realiteit.

Ook hier geldt dat ‘ieder voordeel ze nadeel heb’.

dr. Hans van Pelt, hoofdredacteur a.i.

jaargang 34 nummer 12 december 2013

RESTAURATIEFIMMEDIATE DENTINSEALING

32

PARO/ORTHODRAADSPALK KAN RECESSIE INITIËREN

26

PARODONTOLOGIEBOTHERSTEL NA DE ZEROFLAP

12

Slijtage. En nu?

onafhankelijk vakblad voor de tandarts

TANDARTSPRAKTIJK