HANDLEIDING – OPSTELLEN VAN EEN QFD

1. INLEIDING

In eerste instantie gebeurt er een oplijsting van de klanteneisen. Deze moeten worden gerangschikt

in klassen, namelijk:

- Technische eisen en toepassing

- Ergonomie en gebruiksvriendelijkheid

- Kwaliteit (levensduur, betrouwbaarheid)

- Veiligheid

- Overige… (vrij aan te vullen)

Klanteneisen zijn vaak vrij algemeen en soms vaag. Geef aan in de rechtse kolom wat naar jou gevoel

de belangrijkheid is van elke klanteneis (1 = onbelangrijk, 5 = zeer belangrijk). Uiteindelijk bekom je

op deze manier een eerste en belangrijkste deel van de QFD.

Technische eisen

Ergonomie

Kwaliteit

Veiligheid

Overige…

Hierop gaan we nu verder bouwen…

Als alles goed is wordt automatisch de kolom van de ” Relatieve belangrijkheid” berekend. Dit is het

percentage van belangrijkheid. Je zal de betreffende berekeningsformule mogelijks moeten

aanpassen en kopiëren na het invoegen van nieuwe rijen opdat de berekening terug in orde is.

De te gebruiken formule van de berekening van de relatieve belangrijkheid is iets gelijkaardig als:

=ALS(ISGETAL($E16); ($E16/SOM($E$15:$E$26))*100; "")

Maak deze berekening in orde voor de verschillende eisen zodat de totale som van alle getallen in

deze kolom uiteindelijk 100% bedraagt.

Nota: de kostprijs is uiteraard een (zeer) belangrijk element tijdens ons ontwerp en meestal ook een

klanteneis. Vermits we ons echter met de QFD gaan focussen op de technische invulling van het

project noteren we het kostprijsgegeven NIET in de QFD.

2. MEETBARE TECHNISCHE EIGENSCHAPPEN

In de volgende stap gaan we verder moeten nadenken over de techniciteit.

We gaan namelijk elke klanteneis moeten vertalen naar een meetbare technische eigenschap. Het

kan zijn dat er per klanteneis meerdere meetbare technische eigenschappen zijn die ervoor moeten

zorgen dat de klanteneis kan worden vervuld. Hier heb je in het verleden al wel eens over

nagedacht (zie tabel van de klanteneisen).

Bijvoorbeeld: een klanteneis bij een fiets is: “Comfortabele houding voor grote en kleine mensen”.

Dit kan je vertalen door 2 meetbare technische eigenschappen, namelijk:

1) in hoogte verstelbare zadel

2) in hoogte verstelbaar stuur.

Beide eigenschappen zijn te meten (afstandsmeting). De meetbare technische eigenschappen vul je

bovenaan in de tabel in. Vermits we in dit geval 2 meetbare technische eigenschappen hebben voor

eenzelfde klanteneis gaan we ze beiden noteren in de bovenste vakken.

We zoeken dus duidelijke objectief te omschrijven en meetbare eigenschappen die we als

techneuten kunnen realiseren. Ook aspecten zoals kleuren, vormen, structuur, gladheid, lichtsterkte,

geluid, hoeveelheid,… zijn duidelijk te omschrijven als streefwaarden.

Wat leren we hieruit?

- Bepaalde klanteneisen kunnen dikwijls vervuld worden door meerdere meetbare technische

eigenschappen

- In sommige gevallen kan voor de oplossing van een bepaalde klanteneis een totaal andere

technologie gekozen worden. Wat we uiteindelijk kiezen kan dan worden bepaald door de

kostprijs van de oplossing of de kennis en mogelijkheden die in ons bedrijf aanwezig zijn.

3. BEPALEN VAN DE RELATIE TUSSEN TECHNISCHE EIGENSCHAPPEN

In een volgende stap gaan we na welke meetbare technische eigenschappen elkaar versterken of

verzwakken. Hiervoor gaan we het “dak” van het huis invullen. M.a.w. we gaan na of er een

positieve relatie of er een negatieve relatie is tussen bepaalde eigenschappen.

Indien bepaalde meetbare technische eigenschappen elkaar versterken gaan we op de kruising van

de respectievelijke eigenschappen een + teken invullen. Indien de eigenschappen elkaar verzwakken,

vullen we een – teken in. De meeste eigenschappen zullen echter met elkaar niets te maken hebben

en deze kruisingen blijven dan ook leeg.

Nota: het + en – teken is als een figuur in de Excel-sheet geplaatst en kan je bijgevolg gewoon van de

legende aan de rechter kant knippen, plakken en kopiëren. Bijvoorbeeld in het geval van de fiets (zie

figuur hieronder):

Eén van de technische eigenschappen is een voldoende licht frame, een andere eigenschap is

voldoende stijfheid en wanddikte van het frame. Dit zijn 2 tegenstrijdige eigenschappen waardoor

we een – teken plaatsen op de kruising. Hiervoor weten we dat we voor een COMPROMIS

oplossing moeten gaan wat betreft de wanddikte (-teken).

Indien echter 2 eigenschappen ten gunste van elkaar werken hebben we geluk. We kunnen deze

eigenschap MAXIMAAL nastreven (+teken).

4. RELATIE TUSSEN KLANTENEISEN EN TECHNISCHE EISEN

In een volgende stap gaan we het middendeel van de tabel vervolledigen.

De bedoeling is om voor elke klanteneis (links van de tabel) na te gaan welke meetbare technische

eigenschappen hierop invloed hebben. M.a.w., we bekijken de eerste klanteneis en lopen

systematisch alle meetbare technische eigenschappen af en beoordelen of deze invloed heeft op de

betreffende klanteneis. Indien dit zo is, vullen we in de matrix één van de volgende getallen in:

1 = zwakke invloed

3 = middelmatige invloed

9 = sterke invloed

niets invullen = geen invloed.

Let op… we gebruiken dus enkel het getal 1, 3 of 9.

Dit doen we zo voor alle klanteneisen. In de tabel hieronder vind je een uitgewerkt voorbeeld voor

een fiets.

5. DOELSTELLINGEN BEPALEN VAN DE TECHNISCHE EIGENSCHAPPEN

Verder gaan we voor elke technische eigenschap onderaan in de tabel de doelstelling vastleggen.

We moeten de grenzen bepalen waaraan de meetbare technische eigenschappen moeten voldoen.

Je gaat dus nagaan wat de minimum en maximum waarden van elke meetbare eigenschap mag zijn

en in welke eenheid deze wordt uitgedrukt.

Hiervoor kan je best wat opzoekwerk doen. Bijvoorbeeld… een fietszadel moet voldoende zacht zijn.

De hardheid van een rubber wordt uitgedrukt in Shore (zie de cursus materiaalleer ). 35 Shore A is

tamelijk zacht. Je zou kunnen stellen dat de hardheid van het zadel tussen 35 en 45 Shore moet

liggen. In de cellen van de opmerkingen kan je eventueel nog wat commentaar kwijt.

6. VASTLEGGEN VAN ENGINEERING DOELSTELLINGEN

De technische meetbare eigenschappen hebben we nu allemaal verzameld. Dit geeft ons de

volledige informatie welke we als focus stellen in ons project. Ook een aantal kritische aspecten

waarvoor we geen concrete en voor de hand liggende oplossing hebben komen nu naar boven.

Hiervoor moeten we eerst een oplossing vinden voordat we verder kunnen in het ontwerpproces.

Tenslotte gaan we nu de belangrijkste technische aandachtspunten uitlichten waarmee we

rekening moeten houden tijdens onze productontwikkeling.

Hiervoor berekenen we van de middelste matrix per technische eigenschap de som van het product

van de belangrijkheid en de relatie.

Werkwijze die je in Excel kan automatiseren:

Hoe groter het getal van de technische aandachtspunten, hoe meer we hiermee rekening moeten

houden tijdens de uitwerking van ons project.

Met andere woorden… hoe hoger dit getal, des te meer prioriteit we aan de technische oplossing

moeten geven in geval van keuzes tijdens het ontwerpproces.

Tenslotte kan je de rij van de technische moeilijkheid gewoon “op gevoel” invullen maar wordt in

feite bepaald door de kennis en ervaring die binnen je bedrijf aanwezig is. We doen met dit getal

verder niets.

Nu heb je voldoende informatie om een stevig technisch lastenboek samen te stellen, uitgaande van

de klanteneisen.

In het technisch lastenboek beschrijf je in tekstvorm de voornaamste technische eisen en hoe je

deze gaat vervullen.

Vanaf nu kan je zeer concreet en doelgericht te werk te gaan om je droomproduct te realiseren...

SUCCES !

BIJLAGE

Nog enkele voorbeelden van omzettingen van klanteneisen naar meetbare technisch

eigenschappen:

Klanteneis Meetbare technische eigenschap Engineering doelstellingen

Voldoende stabiliteit

Voorzien van (4) uittrekbare poten Eenheid: meter

Min: 0.5 m

Max: 1 m

Voorzien van betonblok (laag zwaartepunt) Eenheid: kg

Min: 50 kg

Max: 70 kg

Signalisatie van fouten Flikkerlamp voorzien op voldoende hoogte Eenheid: meter

Min: 2.5 m

Max: 3.5 m

Flikkerlamp in duidelijk zichtbare kleur Oranje, met roterende spiegel

Makkelijke aansluiting

van water

Waterkoppeling met kraan aan voorzijde

toestel op kniehoogte

Eenheid: meter

Min: 0.6 m

Max: 0.8 m

Moet snel verplaatsen Transportband met motoraandrijving Eenheid: m/s

Min: 0.5 m/s

Max: 1 m/s

Hoge levensduur Alle metalen onderdelen voorzien van RVS of

lakken

Eenheid: -

Min: -

Max: -

Versterkte leidingen Eenheid: bar

Min: 3 bar

Max: -

Instelbaarheid van

aantal pinten

Display met ingave van aantal pinten per

minuut

Eenheid: pinten/min

Min: 5

Max: 20

Ergonomische hoogte

voor stapelen

Hoogte toogblad bovenzijde Eenheid: m

Min: 1.5 m

Max. 1.8 m

Frisse pinten Voldoende gedimensioneerde koeleenheid

voorzien

Eenheid: °C

Min: 5°C

Max: 10°C

Of…

Eenheid: Watt

Min: 65W

Max: 80W

Homogeniteit van

tappen

Kraaghoogte bier Eenheid: mm

Min: 8 mm

Max: 12 mm

Propere bekertjes Afdekking boven de bekerhouder Eenheid: -

Min: -

Max: -

Handvaten mogen niet

schuiven

Rubberen handvaten voorzien Eenheid: shore

Min: 35 ShA

Max: 55 ShA

Oppervlaktestructuur in handvaten voorzien

(ribbels)

Eenheid: mm

Min diepte: 1 mm

Max. diepte: 4 mm