Opstellen van eenstroomdiagram

16-5-2013

Stroomdiagram

• Professioneel handelen=verantwoord handelen

– verifieerbaar & controleerbaar

– Methodische ipv onmiddellijk, intuïtief

• Systematische weergave hulpverleningsproces

16-5-2013 - p.2

Stroomdiagram

• Verschillende knooppunten:– SOS: specifieke opvoedingssituatie

– AS: analyse van de situatie

– VIM: verkenning van ingreepmogelijkheden

– Keuze

– Toepassing

– Evaluatie

– Verbetering opvoedingssituatie

16-5-2013 - p.3

Stroomdiagram

• Specifieke opvoedingssituatie (SOS)

– opvoedingssituatie op een bepaald moment

– onwenselijke situatie voor opvoeder

– Voor verbetering vatbaar

– functioneren van kind als deel van de totale opvoeding

16-5-2013 - p.4

Stroomdiagram

• Specifieke opvoedingssituatie (SOS)Vereiste houding en communicatievaardigheden:

– Contact leggen

– Aandacht schenken

– Doelgericht luisteren

– Focus op communicatie over probleemgebied

– Letten op non-verbale communicatie

16-5-2013 - p.5

Stroomdiagram

• Analyse van de situatie (AS)

= AS waar het hulpverleningsproces om draait

– Het probleem wordt naar een concrete duidelijke vraag vertaald

– Achtergrondinfo wordt in beeld gebracht

– Beleving (gevoelens) van de verschillende partijen wordt in beeld gebracht

– Concreet maken waaraan precies kan gewerkt worden & prioriteiten stellen

16-5-2013 - p.6

Stroomdiagram

• Analyse van de situatie (AS)

Vereiste houding en communicatievaardigheden

- hypothese (vermoeden, interpretatie)

formuleren

vb. ‘Ik vermoed dat…’, ‘Zou er dit of dat aan de hand kunnen zijn?’

- conclusie formuleren

vb. ‘Hier lijkt sprake van een slaapprobleem en er bestaan bruikbare tips om dit als ouder aan te pakken.’

16-5-2013 - p.7

Stroomdiagram

• Verkenning van ingreepmogelijkheden

(VIM)– Verschillende mogelijkheden overlopen

als hulpverlener en taxeren op hun waarde voor een bepaalde case: past dit middel in deze context?

– Doel= juiste middel inzetten op de juiste tijd, op de juiste wijze, in de juiste context

– Doelen stellen & deeldoelen

– Mogelijke consequenties overlopen

16-5-2013 - p.8

Stroomdiagram

• Verkenning van ingreepmogelijkheden

(VIM)Vereiste houding en communicatievaardigheden

– Inschakelen andere deskundigen om tot mogelijkheden te komen

– Inschakelen ouders/kind om af te stemmen of dit middel meest gepast is in deze context

– Inschakelen ouders/kind om af te stemmen of zij het zien zitten om voorgestelde stappen te ondernemen

– Ouders en kind ‘bekrachtigen’

16-5-2013 - p.9

Stroomdiagram

• Keuze en toepassing

– Actieve keuze = samen met hulpvrager

– Voorbereiden actie

– Geven van duidelijke en concrete instructies

– Toepassen gebeurt meestal door de hulpvrager zelf

16-5-2013 - p.10

Stroomdiagram

• Evaluatie en verbetering

– Tijdens de voortgang van het proces: acties van hulpvrager in verbinding met de gekozen methode en de context

– Na het beëindigen van het proces: tevredenheid alle partijen over proces en productVb. Heeft de beoogde verandering plaats gevonden? Waardoor wel/niet? Wordt de verandering als verbetering ervaren? Door wie wel/niet?

16-5-2013 - p.11

Stroomdiagram

• Evaluatie en verbetering

Vereiste houding en communicatievaardigheden

– Bereid zijn om kritisch naar het eigen functioneren te kijken

– Mislukkingen kunnen aanvaarden

– Uitgaan van het geloof dat ouders altijd het beste voor hebben met hun kind

– Vooroordelen en veroordelen ten allen tijde vermijden

– Een goede kennis hebben over de opvoedingswerkelijkheid en een groot aantal technieken en methoden kennen

– Inzicht hebben in de sociale kaart en kunnen samenwerken met anderen

16-5-2013 - p.12

Stroomdiagram

Een voorbeeld:

16-5-2013 - p.13

Stroomdiagram: SOS

De moeder van Amanda is wanhopig. Amanda is een schattige baby maar ze huilt voortdurend, al 3 maanden. De mama is er zo door gestresseerd dat ze moest stoppen met de borstvoeding. Ze heeft van alles geprobeerd, o.a. laten huilen tot het vanzelf overging maar het zusje van Amanda wordt er dan wakker van. ‘s Nachts wordt regelmatig de luier ververst en de fles gegeven. De papa neemt die taak op zich omdat de mama doodzenuwachtig is en denkt dat ze het verkeerd aanpakt. Dan slaapt Amanda wel even, maar nooit langer dan 3 uur. De dokter en de verpleegster van Kind & Gezin verzekeren het gezin dat met de voeding alles in orde is.

16-5-2013 - p.14

Stroomdiagram: SOS

• Amanda is een baby van een 3tal maanden oud, die gezond gevoed wordt

• Amanda huilt veel, ook ‘s nachts

• De moeder vindt de situatie onwenselijk voor zichzelf, voor Amanda en haar zusje

• De moeder denkt dat het huilen zou kunnen verminderen

16-5-2013 - p.15

Stroomdiagram: AS: direct

Als je naar Amanda kijkt dan ziet het er een gezonde baby uit die niets ontbeert qua verzorging. Amanda kijkt wel ontevreden. Betrokken arts en verpleegster sluiten fysieke oorzaken uit. De zwangerschap en geboorte zijn goed verlopen maar nu staat het huilen de mama nader dan het lachen. Het gezin doet het goed samen maar de mama is wel teleurgesteld dat het 2e kind geen jongen geworden is. Ook voor de papa geldt dit: hij had graag een naamgenoot.

16-5-2013 - p.16

Stroomdiagram: AS: algemeen (1)

Niet blij met de baby komt vaker voor. Partners kunnen elkaar negatief beïnvloeden door gebrek aan blijdschap. Het idee ‘het zal wel over gaan’ helpt meestal niet als je in een neerwaartse spiraal zit van gemengde gevoelens en schuld tegenover elkaar.Slechte behuizing, financiële problemen, gezondheidsproblemen, een moeilijke zwangerschap… kunnen een domper zijn op de blijdschap. Ook familie en vrienden kunnen een domper zetten.

16-5-2013 - p.17

Stroomdiagram: AS: algemeen (2)

Een postnatale depressie kan ook alle blijdschap wegnemen en desastreus zijn voor de moeder-kind relatie. Moeders denken wel eens meer: als ik hem bovenaan de trap naar beneden laat vallen, dan is hij dood. Ze schamen zich daar dikwijls diep over en durven er niet over praten.

Door snelle prikkelbaarheid worden moeders wel eens krampachtig in de verzorging, voeding,… en wordt de basisveiligheid aangetast. Het kind voelt de krampachtigheid van de moeder en wordt onzeker en huilt…

16-5-2013 - p.18

Stroomdiagram: AS (samenvatting)

- Gebrek aan blijdschap

- Postnatale depressie

- Basisveiligheid kind in gedrang

- Partnerrelatie in gedrang

16-5-2013 - p.19

Stroomdiagram: VIM

- Het huilen van de baby en de onzekerheid maken de ouders minder krachtig om het probleem aan te kunnen pakken =>- Begrip tonen, een luisterend oor en invoelend

gesprek.- Uitleggen dat eigen gevoelens van ouders een

impact kunnen hebben op het slaapgedrag van het kind MAAR niet beschuldigend. Kan snel zo overkomen bij moeder die depressie heeft, dus eventueel mee wachten.

- Een gesprek met lotgenoten is minder bedreigend dan in relatie met een professional.

- Een cursus waar men leert positieve en negatieve gevoelens te uiten, enz.

16-5-2013 - p.20

Stroomdiagram: VIM

- Het huilen van de baby en de onzekerheid hebben een negatief effect op de basisveiligheid en het hechtingsgedrag van de baby =>- Van de baarmoeder naar een bedje en isolatie

in de babykamer kan voor een baby een grote stap zijn.

- Uit onderzoek blijkt dat dragen in een draagzak een positief effect heeft op huilende baby’s. Als ouders een baby dragen tijdens huishoudelijke activiteiten krijgt de relatie tussen ouder en kind groeimogelijkheden.

- Baby’s met een moeilijk temperament kunnen dit moeilijk tonen in een draagzak.

16-5-2013 - p.21

Stroomdiagram: VIM

- Met het kind spelen, knuffelen, het op schoot nemen, meenemen in bad en in bed; er samen van genieten.

- Een weekschema opstellen, eventueel met behulp van iemand anders, waarin ook tijd voor rust, tijd voor jezelf wordt ingepland.

- Het is onnodig dat de moeder al gestresseerd raakt van de minste kreun die een baby geeft dus kan, om dit af te leren, de babyfoon soms beter af of de moeder de boodschap krijgen om telkens een kwartier te wachten vooraleer te reageren.

- Het kan helpen dat partners elkaar aflossen, niet voor een uurtje, maar bv. de hele dag of nacht en dat ook anderen worden ingeschakeld

16-5-2013 - p.22

Stroomdiagram: VIM (samenvatting)

- Praten en steun krijgen

- Dragen

- Spelen

- Leren omgaan met huilen

- Afwisselen

- Afleiding

16-5-2013 - p.23

Stroomdiagram: Keuze en toepassing

Aan de ouders wordt voorgesteld om te praten over de invloed van de kwestie van de sekse van het kind, op de moeder-kind relatie. De ouders vinden het een goed idee om Amanda rond te dragen in een draagzak, thuis en buiten. Ze willen ook meer met het kind spelen en Amanda een tijdje op de schoot houden na de voeding. De moeder probeert ook tijd in te plannen voor zichzelf.

16-5-2013 - p.24

Stroomdiagram: Evaluatie

Om de 14 dagen wordt het proces bekeken. Na een aantal gesprekken, wordt de frequentie verminderd. De beginsituatie wordt in beeld gebracht en de veranderingen worden daar tegenover geplaatst. Er wordt ook aandacht besteed aan hoe de ouders alles hebben ervaren en hoe ze alleen verder kunnen gaan.

16-5-2013 - p.25