HAN Jaarverslag 2014jaarverslag.han.nl/jaarverslag-2014/wp-content/... · Om het deeltijd-onderwijs...
Transcript of HAN Jaarverslag 2014jaarverslag.han.nl/jaarverslag-2014/wp-content/... · Om het deeltijd-onderwijs...
HAN Jaarverslag
2014
2
HAN Jaarverslag 2014 | HAN Jaarverslag
Inhoud
0. Inleiding College van Bestuur 5
1. Instellingsbeleid 8 Missie en visie 9
Koers en profiel 10
Professionele leergemeenschappen 11
Centres of expertise 11
Valorisatie 12
Internationalisering 12
2. Onderwijs 13 Prestatieafspraken onderwijs 14
Kwaliteitszorg onderwijs 18
Studentvoorzieningen 20
Bureau Klachten en Geschillen 22
Profileringsfonds 23
Internationalisering en studentenmobiliteit 23
3. Onderzoek 25 Kwaliteitszorg onderzoek 27
Verbinding met centres of expertise/
ontwikkeling minoren en masters 28
4. Beroepspraktijk en regio 29 Valorisatie en ondernemerschap 31
Werken en leren 35
Masteropleidingen 36
3
HAN Jaarverslag 2014 | HAN Jaarverslag
5. Kwaliteit is mensenwerk 38 Kwaliteitscultuur 40
Personeel en organisatieontwikkeling 41
Professionalisering en professionele cultuur 42
6. Operational excellence 44 Informatievoorziening/ICT 45
Huisvesting 45
Facilitaire zaken 46
Compliance 46
7. Governance 47 De organisatie van de HAN 48
Planning en control 49
Branchecode goed bestuur hogeschool 49
College van Bestuur 50
Raad van Toezicht 53
Verslag Raad van Toezicht 54
Medezeggenschapsraad 56
Horizontale en verticale verantwoording 57
Risicomanagement 58
Financiële instrumenten 60
Publiek-Privaat 61
Toetsing regelgeving inschrijving en bekostiging 62
Notitie Helderheid 63
8. Financiën 64 Verkorte jaarrekening 67
Financiering 70
Treasury 71
Continuïteitsparagraaf 71
Exploitatierekening 2014 t/m 2017 73
Balans 2014 t/m 2017 75
4
HAN Jaarverslag 2014 | HAN Jaarverslag
Bijlagen 77
A. Prestatieafspraken: overzicht resultaten op prestatie-indicatoren 78
B. Opleidingenaanbod 80
C. Instroom en inschrijvingen per faculteit 84
D. Overzicht van lectoraten en lectoren 86
E. Internationale mobiliteit, cijfers en trends 92
F. Organisatie en kerncijfers HAN 108
5
HAN Jaarverslag 2014
Inleiding College van Bestuur
6
HAN Jaarverslag 2014 | Inleiding College van Bestuur
Eind 2012 hebben wij als HAN-bestuur het thema ‘kwaliteitscultuur’ ge-
lanceerd. Daarmee bedoelen wij een cultuur die zich kenmerkt door een
sterke, collectieve, inhoudelijke ambitie op het gebied van onderwijs en
onderzoek; een atmosfeer van vertrouwen en inspiratie; en een hoog
verantwoordelijkheidsbesef onder medewerkers en studenten. Ook in
2014 hebben wij stappen gezet in de ontwikkeling van deze kwaliteits-
cultuur. Het gaf en geeft veel positieve energie binnen de HAN én met
resultaat.
De realisatie van onze prestatieafspraken ligt op schema en de desbe-
treffende midterm review verliep vlekkeloos. Uit de accreditaties en vi-
sitaties blijkt dat ook de kwaliteit van het onderwijs substantieel verbe-
tert, want naast ‘voldoendes’ scoren wij ook steeds meer een ‘goed’.
Dat is, naast een stabiele studenttevredenheid, een belangrijk winst-
punt. Verder zien wij dat het kwaliteitsbewustzijn steeds sterker wordt:
maar liefst tien van onze opleidingen kregen in de Keuzegids Hbo het
predicaat ‘top-opleiding’. En aan het begin van het seizoen 2014-2015
is de HAN door Elsevier voor de tweede maal aangewezen als de beste
grote hogeschool. Ook hebben HAN-studenten in 2014 diverse lande-
lijke prijzen gewonnen en stond een boek van een van onze lectoren
geruime tijd in de managementboeken-top tien. Diverse grote projec-
ten, zoals de invoering van een nieuw studentinformatiesysteem, zijn
uitstekend verlopen. En met betrekking tot onze instroom en financiën,
in combinatie onze levensader, kunnen wij niet minder dan tevreden
zijn. Last but not least hebben we het nieuwe onderkomen van onze
Faculteit Educatie geopend; een bijzonder gebouw, want het meest
duurzame onderwijsgebouw van Nederland.
Wij zijn als bestuur dan ook dankbaar voor deze resultaten en over de
wijze waarop de atmosfeer binnen de hogeschool zich ontwikkelt. Deze
was goed zicht- en voelbaar tijdens de HAN-Parade, een feestelijke
manifestatie tijdens de opening van het seizoen 2014-2015, waarin tal
van medewerkers hun kunnen etaleerden, gelardeerd met muziek en
cabaret. We weten nu al dat deze parade een traditie gaat worden bin-
nen de HAN.
7
HAN Jaarverslag 2014 | Inleiding College van Bestuur
Helaas werden we in 2014 ook geconfronteerd met zeer trieste gebeur-
tenissen. Wat dit laatste betreft, zegt dat ene vluchtnummer genoeg.
Ook leden van onze gemeenschap werden direct of indirect getroffen
door het noodlottige ongeval met de MH17. Het staat in ons collectieve
geheugen gegrift.
Het jaarverslag geeft een beeld van wat er in 2014 in en rondom de HAN
allemaal is gebeurd. Is alles goed gegaan in 2014? Nee, dat niet. Diverse
opleidingen kunnen en moeten beter, de organisatie van ons onderzoek
vraagt om een nieuwe configuratie en we kampen met werkdruk onder
medewerkers. Ook 2015 zal niet zonder tegenvallers en onvolkomenhe-
den zijn. Die kunnen wij niet voorkomen. We kunnen ze wel óverkomen,
wanneer wij ons telkens maar weer richten op het doel waarom wij er
zijn als HAN: mensen opleiden en vormen voor het leven. Daarop wil-
len, moeten en mogen we aanspreekbaar zijn.
Dat geldt ook voor ons als bestuurders. Wij zijn zeer gemotiveerd om
de HAN te helpen zich verder te ontwikkelen als kwaliteitshogeschool,
waar onze mensen graag werken en waar studenten met trots hun di-
ploma in ontvangst nemen. Allen die ook in 2014 hieraan hebben mee-
gewerkt (onderwijsgevenden, onderzoekers, ondersteuners, leidingge-
venden en al onze externe relaties) danken wij hartelijk voor hun inzet.
Het College van Bestuur,
Kees Boele, Diana de Jong en Frank Stöteler
8
HAN Jaarverslag 2014
Instellingsbeleid
9
HAN Jaarverslag 2014 | 1. Instellingsbeleid
De Hogeschool van Arnhem en Nijmegen (HAN) behoort tot de grootste hogescholen van Nederland. Met ruim 3.000 medewerkers verzorgt de HAN vanuit de campussen in Arnhem en Nijmegen voor bijna 33.000 studenten meer dan 80 bachelor- en masteropleidin-gen in de varianten voltijd, deeltijd en duaal. Daarnaast biedt de HAN 7 associate degrees en circa 300 cursussen en trainingen aan. Ook legt de HAN zich met onder andere 37 lectoraten en 8 centres of expertise toe op onderzoek en kennisinnovatie. De synergie tussen ons onderwijs en onderzoek, beroepenveld en maatschappij heeft de afgelopen jaren geleid tot hoge tevredenheidscores, een sterke groei en een toegenomen binding met onze omgeving. Kwaliteit en een goede reputatie, dat is de kracht van de HAN. Het onderhouden van deze basiskracht is doelstelling nummer één.
Missie en visie Onze maatschappelijke opdracht is helder: studenten op een hoog ni-
veau opleiden en beantwoorden aan de vraag naar hooggeschoolde, in-
novatieve en ondernemende mensen. Dit doel is het beste gediend met
wat wij ‘professionele leergemeenschappen’ noemen. We willen ons
onderwijs meer en meer organiseren in voor de studenten herkenbare
entiteiten, en in gebouwen en een omgeving die de identiteit uitstralen
van het beroep waarvoor we opleiden. Dat gaat het best in een cultuur
van eigenaarschap met docenten en medewerkers die een hoog kwali-
teitsbewustzijn hebben.
Onze onderwijsprogramma’s zijn zo ingericht, dat als onze studenten
‘afzwaaien’, ze met kennis en kunde toegerust zijn om zichzelf als on-
derzoekende, ondernemende beroepsbeoefenaren een mooie toekomst
te bezorgen én innovatieve bijdragen te leveren aan de economische
en maatschappelijke ontwikkeling van de samenleving. Om die reden
zoeken we voortdurend een uitdagende wisselwerking met studenten
en nodigen we onze medewerkers uit het beste uit zichzelf te halen. We
bieden onderwijs dat studenten een optimale kans geeft op een mooie
10
HAN Jaarverslag 2014 | 1. Instellingsbeleid
toekomst, doordat we daar met werkgevers goed over gesproken heb-
ben. We vragen van studenten inzet, eigen verantwoordelijkheid en de
wil om boven zichzelf uit te stijgen.
Het onderzoek is praktijkgericht, innovatief en draagt bij aan de kwali-
teitsverbetering van ons onderwijs. Het is een continue wisselwerking:
onderzoek verbetert de beroepspraktijk en dat levert ‘materiaal’ voor
verbetering van het onderwijs aan de toekomstige beroepsbeoefenaren.
Boven op een brede basis van goed bacheloronderwijs ontwikkelen we
selectieve concentraties van onderzoek, minoren en masteropleidin-
gen. We gaan daarbij uit van onze eigen kracht én van datgene waar de
samenleving behoefte aan heeft.
Koers en profiel
De HAN heeft haar opleidingen verdeeld over twee campussen, met elk
een eigen profiel. De campus Arnhem is hoofdzakelijk technisch en eco-
nomisch. Nijmegen profileert zich vooral op gezondheid, sport, gedrag
& maatschappij en educatie. Beide campussen bieden breed econo-
misch onderwijs en een lerarenopleiding primair onderwijs. Ze hebben
ook beide een internationaal profiel.
De HAN wil haar stevige positie in de markt van leren voor werkenden
verder versterken met een selectiever, hoogwaardig aanbod van haar
deeltijd- en duale onderwijs. Dit onderwijs moet voldoen aan de drie
criteria van maatschappelijke (toegevoegde) waarde, voldoende schaal
en bovengemiddelde kwaliteit.
De ontwikkeling van professional masters en van het praktijkgerichte
onderzoek in verbinding met het onderwijs heeft prioriteit. Op deze wij-
ze ontwikkelt de HAN zich verder tot een university of applied sciences
(UAS).
11
HAN Jaarverslag 2014 | 1. Instellingsbeleid
Professionele leergemeenschappen
De professionele leergemeenschappen van de HAN zijn verder ver-
sterkt door de ontwikkeling van een kwaliteitscultuur en door het eige-
naarschap voor het onderwijs bij docenten en medewerkers te leggen.
Studenten en toekomstige werkgevers verdienen immers het beste. Om
die reden heeft de HAN naast de verplichte prestatieafspraken (voor-
waardelijke financiering) met de overheid ook intern een aantal stevige
prestatieafspraken en streefwaardes vastgelegd. Al deze afspraken vor-
men de basis van haar instellingsplan.
Daarnaast wordt ook in een meer praktische zin gewerkt aan het zicht-
baar maken van de leergemeenschappen: de HAN-gebouwen stralen
meer en meer de identiteit uit van het beroep waarvoor wordt opgeleid.
Een goed voorbeeld daarvan is het nieuwe I/O-gebouw (Input/Output)
van de Faculteit Educatie, dat in 2014 is opgeleverd.
Centres of expertise
Boven op het palet van bacheloropleidingen en de verbinding van het
onderzoek met het onderwijs zijn speerpunten ontwikkeld: synergeti-
sche concentraties van hoogwaardig onderzoek, uitstekende masterop-
leidingen en minoren. Met deze speerpunten - bekend als centres of
expertise - wil de HAN van betekenis zijn voor de omgeving en de soci-
aal-economische ontwikkeling van de regio. Om dit te bevorderen, ken-
nen de centres of expertise een publiek-private of een publiek-publieke
samenwerking. De centres beogen ook een bijdrage te leveren aan de
Human Capital Agenda, die is opgesteld voor de (regionale) economi-
sche topsectoren. Zo ontwikkelt SEECE, het centre of expertise voor
duurzame elektrische energie, in samenwerking met elektriciteitsbedrij-
ven zoals Alliander en Tennet, diverse opleidingsarrangementen om te-
gemoet te komen aan de vraag naar hoger opgeleiden op het gebied van
duurzame energie. En het Centre of Expertise Sneller Herstel ontwikkelt
samen met Thermion (gezondheidscentrum, stagewerkplek, opleiding
en onderzoek ineen) een leerwerkplaats voor studenten om specifieke
competenties te ontwikkelen die passen bij de veranderingen in de zorg.
12
HAN Jaarverslag 2014 | 1. Instellingsbeleid
Valorisatie
Voor een instelling als de HAN, die zo diep geworteld is in de beroeps-
praktijk, is de maatschappelijke en economische benutting van kennis
een vanzelfsprekende kernopdracht. Daarbij gaat het bij modern be-
roepsonderwijs om valorisatie naar twee kanten: enerzijds die van ont-
wikkelde kennis naar de beroepspraktijk, anderzijds die van kennis uit
de beroepspraktijk naar het onderwijs.
Internationalisering
In het beleid van de HAN speelt internationalisering een belangrijke rol
en geldt deze als een voorwaarde voor de kwaliteit van onderwijs en
onderzoek. Een groot aantal opleidingen heeft inmiddels een internati-
onale dimensie en het streven is om elke opleiding hiervan te voorzien.
De vorm en mate waarin dat gebeurt, hangen uiteraard af van het be-
roep waar de opleiding zich op richt. Daarbij is er veel aandacht voor
het behouden en verder uitbouwen van het internationale netwerk van
de HAN.
13
HAN Jaarverslag 2014
Onderwijs
14
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
De kwaliteit van het onderwijs bij de HAN blijft stijgen: bij de ac-creditaties zijn er steeds meer opleidingen die een ‘goed’ scoren op één of meer standaarden. Daarnaast is er een goede studenttevre-denheid (een stabiele 7,3), waarmee de HAN in Elsevier opnieuw als de beste grote hogeschool uit de bus kwam. We zien een toene-mend kwaliteitsbewustzijn binnen de hogeschool. Om het deeltijd-onderwijs toekomstbestendig te maken, wordt er flink in geïnves-teerd, ook vanwege de positieve spin-off op het voltijdonderwijs. Het masteronderwijs verdient de aandacht; door intensieve werving probeert de HAN de instroomdaling om te buigen naar groei.
De HAN is een van de vijf grootste hbo-instellingen van Nederland en
kent een breed aanbod aan opleidingen en een grote variëteit aan op-
leidingsvormen. Net als vorig jaar heeft de HAN binnen het eigen op-
leidingsportfolio bij de instromers in het bacheloronderwijs een markt-
aandeel van 10,8%.
Er studeren 32.953 studenten, van wie 31.817 in het bacheloronderwijs
en 1.136 in het masteronderwijs. In 2014 zijn er 10.341 nieuwe studen-
ten gestart, van wie er 8.830 voor een voltijd- en 1.119 voor een deel-
tijd- of duale bacheloropleiding kozen. In het masteronderwijs startten
392 nieuwe studenten. Van de studenten volgt het merendeel een studie
aan de Nijmeegse campus en 30% studeert aan de campus in Arnhem.
(Voor een totaaloverzicht van opleidingen zie bijlage B en voor het in-
stroomoverzicht zie bijlage C.)
Prestatieafspraken onderwijs
Tijdens de midterm review beoordeelde de Reviewcommissie Hoger
Onderwijs de voortgang bij de HAN positief. De conclusie is dat bij de
differentiatie van het onderwijs, de herordening van het opleidingsaan-
bod en de zwaartepuntvorming (de centres of expertise) de ontwikkelfa-
se voor een deel al is gepasseerd. We kunnen gaan consolideren en het
zwaartepunt- en profileringsprogramma uitbreiden. Met de afspraken
over de onderwijskwaliteit (voorwaardelijke financiering) ligt de HAN
15
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
op koers. Alleen het rendement bij de bacheloropleidingen blijft achter.
Een overzicht van de stand van zaken bij de realisatie van de prestatieaf-
spraken staat in bijlage A van dit jaarverslag.
Studiesucces Het percentage herinschrijvers en switchers na één jaar in het vol-
tijdonderwijs is vrij stabiel. Het beleid van de HAN is erop ge-
richt om de juiste student zo vroeg mogelijk op de juiste plaats te
krijgen door het versterken van de voorlichting, aansluiting, stu-
dieloopbaanbegeleiding, matching en selectie in het eerste jaar.
Het diplomarendement van het voltijdonderwijs laat een dalende trend
zien door een toename van het aantal studenten met studievertraging.
Hierbij spelen enkele factoren een rol. Ten eerste leidt de aanscherping
van het niveau en de toetsing in de afstudeerfase ertoe dat een groei-
ende groep studenten meer moeite heeft met het behalen van het di-
ploma. Zij doet er niet alleen langer over, maar valt ook eerder uit in de
eindfase van de opleiding. Hierdoor komt het diplomarendement onder
druk te staan. Ten tweede speelt de afschaffing van de langstudeerders-
boete een rol; deze heeft - zoals algemeen wordt aangenomen - een
negatief effect op het diplomarendement, doordat de financiële druk is
afgenomen om binnen de gestelde termijn af te studeren. Ten derde is
er een gestaag toenemend percentage studenten dat na één jaar nog
geen propedeusegetuigschrift op zak heeft. Het gevolg hiervan is dat
veel studenten met een achterstand en dus onvoldoende voorbereid
aan de hoofdfase beginnen. De opgelopen achterstand wordt door een
grote groep niet meer ingehaald tijdens de studie. Daarnaast blijft het
aantal studenten dat na twee jaar de HAN zonder propedeusegetuig-
schrift verlaat, aan de hoge kant.
Om de negatieve trend in het diplomarendement te keren, zijn er maat-
regelen genomen. De begeleiding van studenten in de afstudeerfase is
geïntensiveerd en er wordt een project uitgevoerd om binnen de op-
leidingen de studievoortgang goed te kunnen monitoren en tijdig en
gericht te interveniëren. Daarnaast wordt kritisch bekeken wat de op-
hoging van de norm voor het bindend studieadvies kan bijdragen aan
16
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
het voorkomen van vermijdbare studievertraging. Het effect van deze
maatregelen zal echter pas over enkele jaren tot uiting komen in het
diplomarendement.
Studenttevredenheid De gemiddelde studenttevredenheid heeft zich het afgelopen jaar ge-
stabiliseerd tot 7,3. Hiermee zit deze inmiddels op de streefnorm voor
2016. Studenten zijn tevreden over de inhoud, docenten, vaardigheden,
onderzoek, voorbereiding op de beroepsloopbaan en de groepsgrootte.
Minder tevreden zijn studenten over de informatie over de opleiding
en de roosters. Dit beeld is vrij stabiel. In de prestatieafspraken staat
dat alle opleidingen qua tevredenheid minimaal een 7,0 moeten scoren.
Omdat de streefnorm achterblijft bij de master- en de deeltijd-bachelor-
opleidingen zijn er maatregelen getroffen. Deze zijn onder andere ge-
stoeld op gesprekken met studenten over waar hun ontevredenheid ligt.
De uitvoering van de maatregelen wordt met verscherpte aandacht ge-
volgd in het kader van specifieke managementafspraken die het College
van Bestuur en de betrokken directies hierover hebben gemaakt.
Contacttijd Voor alle voltijdse opleidingen geldt de eis dat er in het eerste en tweede
jaar minimaal 15 uren contacttijd gemiddeld per onderwijsweek zijn ge-
programmeerd (buiten de stageperiode). Op één na voldoen alle oplei-
dingen aan deze eis.
Excellentieprogramma’s De HAN heeft diverse trajecten voor studenten die meer willen en kun-
nen. Er zijn intra- en extracurriculaire excellentieprogramma’s en speci-
ale opleidingstrajecten voor excellente studenten. Naast de acht al be-
staande programma’s startte in 2014 het traject Top Team Techniek voor
studenten van het Instituut Engineering. En een nieuw excellentietraject
voor studenten aan de Faculteit Economie en Management start per
februari 2015. Daarnaast is de HAN in 2014 gestart met de ontwikke-
ling van drie excellentieprogramma’s voor studenten van de instituten
Applied Sciences, Built Environment en Sport en Bewegingsstudies.
17
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
VwoWat betreft de realisatie van driejarige (honours- of excellentie)pro-
gramma’s voor vwo’ers ligt de HAN achter op schema. Veranderde
regelgeving van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
is hieraan debet: driejarige trajecten mogen alleen met 180 EC worden
aangeboden. Dit is problematisch voor opleidingen die met BIG-regis-
tratie te maken hebben (zoals Verpleegkunde) en die daarom ook een
forse vaardigheidscomponent kennen. De HAN wil daarom driejarige
trajecten van 240 EC aanbieden, hetgeen ook reeds succesvol gebeurt.
Wij hebben de Reviewcommissie Hoger Onderwijs laten weten dat deze
veranderde regelgeving van OCW sterk in ons nadeel (en dat van de
werkgevers) is. Er lopen nog gesprekken met de Vereniging Hogescho-
len en het ministerie van OCW om tot een oplossing te komen.
Studiekeuzebegeleiding, intake en switchenDe HAN streeft ernaar om haar huidige positie op het studiesucces van
de voltijd-bachelor te vergroten en uitval te verminderen. Een goede
studiekeuzevoorlichting, zoals ‘Studie in cijfers’, draagt hieraan bij. Er is
hard gewerkt aan het doorontwikkelen en uitvoeren van intakegesprek-
ken. Ook is sinds april 2014 de studiekeuzecheck aan duizenden aan-
melders bij de HAN aangeboden. Met deze check konden ze zich opti-
maal voorbereiden en een voor hen zo passend mogelijke studie kiezen.
Dit was dusdanig succesvol, dat besloten is de studiekeuzecheck ver-
plicht te stellen voor alle bachelorstudenten, die zich voor 2015/2016
aanmelden. Voor zittende studenten die willen of moeten switchen, zijn
de faciliteiten van de studiewisselpunten in 2014 uitgebouwd.
Zoals elk jaar koppelt de HAN het studiesucces van eerstejaars terug
aan toeleverende scholen en worden activiteiten op het gebied van stu-
diekeuzebegeleiding en voorlichting met deze scholen afgestemd.
Hierdoor verbetert de aansluiting en neemt de uitval af. Een bestuurlijk
convenant met Quadraam-scholen, dat leidde tot intensievere samen-
werking op het gebied van studiekeuzebegeleiding en aansluiting, is in
2014 vernieuwd en wordt voortgezet.
18
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
Decentrale selectieDe HAN wil haar opleidingen zo toegankelijk mogelijk houden en terug-
houdend omgaan met het gebruik van decentrale selectie. Aan de ande-
re kant moet gewaakt worden voor de kwaliteit van de opleidingen, die
door een (te) grote toestroom in het geding kan komen. De onverwacht
grote toeloop van studenten in 2014 was de reden dat meer voltijd-
bacheloropleidingen dan gepland in 2014 een decentrale selectie hadden:
Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek; Chemie; Ergotherapie;
Fysiotherapie; Lerarenopleiding Engels; Lerarenopleiding Geschiede-
nis; Medische Hulpverlening; Mondzorgkunde; Sport- en Bewegings-
educatie; Sport, Gezondheid en Management; Toegepaste Psychologie;
Voeding en Diëtetiek; en Verpleegkunde.
Kwaliteitszorg onderwijs
Accreditatie In 2014 heeft de Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie (NVAO)
voor twaalf opleidingen een nieuw positief accreditatiebesluit geno-
men. In een aantal gevallen vroeg de NVAO om aanvullende informatie.
Bij de bachelor Small Business en Retail Management was dit de afslui-
ting van een herstelperiode. De bachelors Technische Bedrijfskunde en
Opleidingskunde en de master Leraar Nederlands kregen een herstel-
periode toegekend op basis van een door een panel van deskundigen
goedgekeurd herstelplan.
Tijdens visitaties hebben panels onderstaande oordelen gegeven: (voor
de bachelor Small Business en Retail Management betrof het een her-
beoordeling van standaard 3 en voor de master Leraar Nederlands be-
trof het een herbeoordeling van standaard 2 en 3.)
19
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
Opleidingen Oordeel per standaard Totaal oordeel
I II III
1. M Automotive Systems G V V V
2. M Human Resource Management V V V V
3. M Physician Assistant V V V V
4. M Control Systems Engineering G G G G
5.B Small Business en Retail Manage-
mentV V V V
6. B Elektrotechniek V G V V
7. M Advanced Nursing Practice G G G G
8. B HBO-Rechten V G G G
9. B Bio-Informatica G G G G
10. B Logopedie G G V V
11. B Opleiding tot leraar Basisonderwijs G G V V
12. M Leraar Nederlands V V V V
13. B Informatica G G V V
14. B Technische Informatica G G V V
15. B Business IT & Management G G V V
G=goed, V=voldoende
In 2014 is 23 maal goed gescoord bij 15 visitaties tegenover 10 maal goed op 14 visitaties in 2013.
In mei 2014 heeft de HAN bij de Inspectie van het Onderwijs overtui-
gend aangetoond hoe de examencommissies bij de opleiding Werk-
tuigbouwkunde zijn versterkt en geborgd. Dit was het sluitstuk van een
traject dat in 2011 begon, toen de Inspectie de opleiding het predicaat
‘zorgelijk’ toekende nadat zij een aantal tekortkomingen had vastge-
steld. Eind mei sprak de Inspectie haar vertrouwen in de opleiding uit
en trok zij het bewuste predicaat in.
De Commissie Doelmatigheid Hoger Onderwijs heeft eind 2014 de aan-
vraag om bij de Faculteit Techniek vijf associate degree-programma’s te
starten goedgekeurd, te weten: Bouwtechnisch medewerker, Communi-
cation & Multimedia Design, Elektrotechniek, Embedded Systems En-
gineering en HBO-ICT. Inmiddels zijn de programma’s ingediend bij de
Nederlands-Vlaamse Accreditatieorganisatie.
20
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
In 2014 is de lijn voortgezet om de aanbevelingen te implementeren
die de commissie Bruijn deed in haar rapport Vreemde ogen dwingen.
Externe validering is als kwaliteitseis in zowel het toetsbeleidsplan als
kwaliteitszorgplan van de HAN opgenomen en als zodanig ook geëffec-
tueerd: in de examencommissies zijn nu externe leden benoemd, zoals
professionals uit het werkveld, en er wordt gebruikgemaakt van externe
examinatoren en toezichthouders.
Studentvoorzieningen
CampusdecanaatRuim tien procent van de HAN-studenten doet een beroep op het cam-
pusdecanaat (vier decanen) en dit aantal is stijgend. Indicator hiervoor
is dat de wachttijd voor een afspraak met een decaan sinds de zomer is
opgelopen van één week naar drie weken. Om deze reden wordt de for-
matie van het decanaat in 2015 uitgebreid. De financiële crisis lijkt ook
zijn sporen na te laten bij onze studenten. Ruim de helft van de vragen
heeft betrekking op financiële kwesties. Daarnaast is er een toename
te zien in de vraag van studenten met een functiebeperking naar extra
voorzieningen.
Studeren met een functiebeperkingZo’n 3.000 HAN-studenten hebben door een functiebeperking en/of
chronische ziekte te maken met belemmeringen in hun studie. Voor
hen worden indien nodig en mogelijk aanpassingen en voorzieningen
getroffen. Richtinggevend hiervoor is het beleidsplan ‘Studeren met een
functiebeperking’. Het beleidsplan, de resultaten van de Instellingstoets
Kwaliteitszorg (ITK) en signalen van de afgelopen jaren uit verschillen-
de gremia van de HAN (decanaat, studiewisselpunt, tentamenbureaus)
laten zien dat er veel gebeurt op het gebied van ondersteuning en ken-
nis. Tegelijkertijd wordt ingezet op het vergroten van de kennis over de
diversiteit van de beperkingen en de kansen op de arbeidsmarkt van
deze groep studenten. Specifieke aandacht gaat daarbij uit naar de tran-
sitie van leren naar werken.
21
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
OmbudsmanEr is voor studenten een ombudsman. Deze is er voor melding van
klachten waarvoor geen andere voorziening voorhanden is of wanneer
de afhandeling van een klacht niet tot het gewenste resultaat heeft
geleid. De soort klachten en/of bezwaren die de ombudsman in 2014
behandeld heeft, kunnen grofweg tot drie thema’s worden herleid: a)
de communicatie over de veranderende eisen aan het afstudeerni-
veau (waardoor studenten in de problemen kunnen komen) en de
ondersteuning die de HAN biedt om toch tot het gewenste niveau te
komen, liet in enkele gevallen te wensen over; b) studenten hebben een
onevenwichtigheid ervaren als het gaat om afspraken die voor hen ver-
regaande consequenties hebben maar niet voor de opleidingen; c) op-
komen voor het eigenbelang en het leveren van kritiek op onderdelen
van de opleiding of op medewerkers, kan bij studenten een loyaliteits-
probleem opleveren tussen studieloopbaan en hun gevoel van vrijheid.
Studieondersteuningscentrum Het Studieondersteuningscentrum (SOC) biedt crisismanagement,
intake, indicatiestelling, begeleiding, verwijzing en crisisopvang van
studenten, aansluitend bij de kaders van het Nederlands Instituut Psy-
chologen. Ook hier is sprake van een toenemende vraag vanuit de stu-
denten en daarom zijn er inmiddels twee studentenpsychologen aange-
steld.
Om tot een meer efficiënte samenwerking tussen ondersteunende dien-
sten voor studenten te komen, wordt, aanvullend op het SOC, in 2015
een Studie-expertisecentrum (SEC) ingericht. Het doel is om de student
snel bij het juiste loket te krijgen en daarnaast de deskundigheid van do-
centen en studieloopbaanbegeleiders te bevorderen op het gebied van
vroegtijdige signalering van studieproblemen.
22
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
Bureau Klachten en Geschillen
Bureau Klachten en Geschillen van de HAN ontvangt klachten, bezwaren
en beroepen van studenten en zorgt voor een correcte doorgeleiding, zo-
dat de behandeling daarvan ter hand wordt genomen.
In 2014 zijn er 165 klachten en bezwaar- en beroepschriften ontvangen
(tegenover 144 in 2013). Deze zijn doorgeleid en conform een vastgestel-
de procedure in behandeling genomen. Behalve genoemde klachten, be-
zwaren en beroepen ontving het bureau ook korte e-mailberichten met
vragen over eventueel te volgen procedures en/of vragen en klachten die
formeel (nog) niet als klacht, bezwaar of beroep zijn aangemerkt. De vra-
gen en klachten uit deze laatste categorie zijn voorgelegd aan het des-
betreffende organisatieonderdeel en adequaat beantwoord of opgelost.
In onderstaand overzicht staat de verdeling van de ingediende klach-
ten/bezwaren/beroepen die in 2014 formeel in procedure zijn gebracht.
Verdeling van de ingediende klachten/bezwaren/beroepen in 2014 die formeel in procedure zijn gebracht
2014 (n=165) 2013 (n=144)
College van Beroep voor de Examens 51 60
Geschillenadviescommissie 13 12
Klachtenprocedure 37 25
Examencommissie 36 27
Klachten Grensoverschrijdend Gedrag 2 6
Beroepscommissie Personele Aangelegenheden 2 3
Voorprocedure/anders 24 11
23
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
Profileringsfonds
Het Profileringsfonds biedt financiële ondersteuning aan studenten die
als gevolg van bijzondere omstandigheden studievertraging oplopen.
In 2014 zijn er in totaal 95 aanvragen ingediend (tegenover 80 in 2013).
Bij 80 aanvragen ging het om bijzondere omstandigheden zoals ziekte,
handicap, bijzondere familieomstandigheden, zwangerschap, topsport,
inrichting opleiding en overige omstandigheden. In verband met een
bestuurlijke functie kwamen 15 aanvragen binnen. Van de 80 aanvragen
‘bijzondere omstandigheden’ zijn 77 aanvragen toegekend, 1 aanvraag
afgewezen en de overige zijn nog in behandeling.
De totale aanspraak op het Profileringsfonds bedroeg in 2014 € 338.752
(in 2013: € 249.725). Dit is inclusief de aanspraken op dit fonds van-
uit toekenningen in voorgaande jaren en inclusief vergoedingen voor
de OV-kaart. Evenals vorig jaar ging het uitsluitend om EER-studenten,
conform de hiervoor geldende wet- en regelgeving.
Internationalisering en studentenmobiliteit
Internationale en interculturele competenties zijn gezien de huidige
maatschappelijke en economische ontwikkelingen geen luxe maar
noodzaak. Dat geldt ook voor HAN-studenten die gedurende hun ge-
hele studie in Nederland blijven. De HAN heeft dan ook de prestatie-
afspraak gemaakt om vóór 2016 in alle opleidingen een internationale
dimensie te realiseren. In 2014 zijn hierin stappen gezet, zoals de jaar-
lijkse organisatie van de International Week door het Instituut Sociale
Studies. Deelname van studenten aan de International Week (en daar-
mee het krijgen van kwaliteitspunten) is verplicht en een voorwaarde
om de professionele leerlijn met een voldoende te kunnen afsluiten. An-
dere voorbeelden zijn Internationalisation@home, een leeromgeving
die studenten en medewerkers de mogelijkheid biedt om internationale
en interculturele competenties te ontwikkelen, evenals de invoering van
de module Internationalisering in het vierde jaar van de opleiding Small
Business en Retail Management.
24
HAN Jaarverslag 2014 | 2. Onderwijs
De HAN wil de kwaliteit van haar internationale partnerwerk verhogen
door meer focus aan te brengen in de partnerkeuze. Een kleiner, kwali-
tatief sterker internationaal netwerk is ook nodig om efficiënter en ef-
fectiever internationale subsidiekansen te kunnen benutten, en om de
kwaliteit van het onderzoek te verhogen. De faculteiten maakten in 2014
een start met de formulering van hun strategisch partnerbeleid; een
HAN-breed strategisch partnerbeleid krijgt in 2015 verder zijn beslag.
Een stevige instroom van internationale studenten is een belangrijk on-
derdeel van de internationale dimensie van de HAN. Om de werving
van internationale studenten in de toekomst meer massa en focus te
geven, is afgelopen jaar besloten om per 1 januari 2015 één centrale in-
ternationale wervingsunit voor de hele instelling in te richten, voor zo-
wel de bachelor- als de masterprogramma’s. De inkomende en uitgaan-
de mobiliteit van uitwisselingsstudenten laten beide een groei zien. De
uitgaande mobiliteit groeide in 2014 met 19% tot 391 uitgaande stu-
denten, de inkomende mobiliteit groeide met 4% tot 279 inkomende
studenten. Daarnaast vertrokken 334 HAN-studenten naar het buiten-
land voor een stage en 51 voor hun afstudeeropdracht.
In 2014 zette de trend van een dalend aantal binnenkomende interna-
tionale diplomastudenten zich voort: een intake van 558 tegenover een
intake van 718 studenten in 2013. Dit is vooral het gevolg van het dalen-
de aantal Duitse studenten bij het Instituut Sociale Studies. Het totaal
aantal internationale studenten bij de HAN daalde met 12% van 2.425
in 2013 tot 2.127 studenten in 2014.
(Zie ook de paragraaf Uitwisseling in hoofdstuk 7 en bijlage E, met daar-
in ook een overzicht van de partnerinstellingen met gedetailleerde cij-
fers van binnenkomende en uitgaande studenten.)
25
HAN Jaarverslag 2014
Onderzoek
26
HAN Jaarverslag 2014 | 3. Onderzoek
Het onderzoek van de HAN is praktijkgericht, innovatief en draagt bij aan de kwaliteitsverbetering van het onderwijs en de beroeps-praktijk. Het onderzoek vindt plaats in netwerken met interne en externe stakeholders en is vaak multi- en interdisciplinair van aard. Het genereert kennis, inzichten en producten die bijdragen aan de ontwikkeling van de beroepspraktijk en aan de opleidingen van de HAN. De inhoudelijke prestaties bij het praktijkgerichte onderzoek stemmen tot grote tevredenheid. Op het gebied van de organisatie van het onderzoek liggen verbeterkansen.
(Voor de hieronder genoemde prestatieafspraken verwijzen wij naar bijlage A)
In 2016 wil de HAN voor alle opleidingen een inhoudelijk dekkend aan-
bod aan (associate) lectoren gerealiseerd hebben. Het onderzoek van
de HAN maakt deel uit van de kwaliteitsagenda voor het onderwijs. De
prestatieafspraak in dit kader betreft de implementatie van de leerlijn
onderzoek in 100% van de opleidingen in 2016. De HAN ligt op schema
met de realisatie hiervan: eind 2014 heeft 84,7% van de opleidingen een
leerlijn onderzoek.
Over heel 2014 waren er 41 lectoren en 10 associate lectoren bij de HAN
werkzaam. Door het jaar heen vond er een aantal mutaties plaats in de
vorm van benoemingen, vertrek en verandering van functie. Een over-
zicht van de stand van zaken op 31 december 2014 staat in bijlage D.
Drie lectoren hielden hun intreerede en werden bij die gelegenheid door
het College van Bestuur geïnstalleerd: dr. E. de Vries (Innovatie in de
Publieke Sector), dr. A.H. de Lange (Human Resource Management) en
dr. ir. M. Mohammadi (Architecture in Health).
In de desbetreffende prestatieafspraak staat dat het aantal fte voor on-
derzoek in 2016 op 135 komt. Dit aantal wordt ruimschoots gehaald en
stond eind 2014 op 147 fte. Het College van Bestuur reserveert jaarlijks
een bedrag voor onderzoek. Daarnaast wordt een deel van de beoogde
groei van het onderzoek gefinancierd uit externe middelen. Hier geldt
27
HAN Jaarverslag 2014 | 3. Onderzoek
de prestatieafspraak dat in 2016 elke faculteit per fte lector minimaal
€ 150.000 uit externe (tweede, derde en vierde) geldstromen verwerft,
met een streven naar een (HAN-breed) gemiddelde van € 200.000 per
fte lector.
In 2014 slaagden drie van de vier faculteiten om de ondergrens van
€ 150.000 per fte lector te behalen, en slaagden zij er ook in om met een
gemiddelde van € 204.077 per fte lector het streefbedrag te halen.
Kwaliteitszorg onderzoek
In 2014 vonden er externe evaluaties plaats van de kenniscentra Revali-
datie, Arbeid, Sport (RAS) en Publieke Zaak (PZ). De oordelen zijn als
volgt:
Onderwerp Oordeel KcRAS Oordeel KcPZ
Missie Voldoende Goed
Onderzoeksprofiel Voldoende Voldoende
Werkprogramma en portfolio Goed Goed
Inbedding en positionering in de HAN Goed Voldoende
Samenwerkingsverbanden en interne relaties Voldoende Voldoende
Omvang van de onderzoekseenheid Voldoende Goed
Kwaliteit van de onderzoekers Goed Goed
Kwaliteitszorg van de onderzoekseenheid Goed Voldoende
Publicaties, presentatie en andere producten van onderzoek Goed Goed
Output, impact waardering Goed Goed
Het Kenniscentrum Revalidatie, Arbeid, Sport heeft naar aanleiding van
deze externe evaluatie een plan opgesteld om tot verdere verbetering te
komen. Het Kenniscentrum Publieke Zaak is daar op dit moment mee
bezig. Ook een vijftal lectoraten van het Kenniscentrum Technologie &
Samenleving ontving een extern evaluatiepanel. Het rapport naar aan-
leiding hiervan verschijnt in 2015.
Vier onderzoekseenheden ondergingen een midterm review, drie
jaar nadat zij voor het eerst extern zijn geëvalueerd. Het gaat om de
28
HAN Jaarverslag 2014 | 3. Onderzoek
Automotive- en ICA-lectoraten van de Faculteit Techniek en de kennis-
centra Kwaliteit van Leren en HAN Sociaal. Opvallend in de resultaten is
dat men over de hele breedte het oordeel ‘goed’ gaf voor wat betreft de
kwaliteit van de onderzoekers, de werkprogramma’s en de publicaties.
Verbinding met centres of expertise/ ontwikkeling minoren en masters In de prestatieafspraken geeft de HAN aan te streven naar een uitbouw
van het assortiment van professionele masteropleidingen en unieke mi-
noren, in lijn met haar keuzes voor speerpunten/centres of expertise.
Dit streven is in 2014 voortgezet. In 2014 ging het om de betrokkenheid
bij negen masterprogramma’s en ruim twintig minoren. De centres of
expertise slaagden erin bedrijfsleven en instellingen een voorname rol te
geven in het onderwijs, door ze in te zetten bij de inhoudelijke ontwikke-
ling, projecten, gastcolleges en het aandragen van casuïstiek. Sommige
programma’s laten daarboven reeds de gewenste ontwikkeling richting
een internationaal speelveld zien, door Engelstalig onderwijs aan te bie-
den en door een internationaal partnerbeleid te voeren. De komende
jaren wil de HAN deze ontwikkeling doorzetten. Naast unieke minoren
en masters ontwikkelt een aantal centres ook specifieke bacheloroplei-
dingen (zoals leerwerktrajecten voor de energiesector) en honourspro-
gramma’s. Dit alles in het kader van de Human Capital Agenda’s van de
desbetreffende sectoren.
Eén van de uitgangspunten van het kennisdisseminatie- en publicatie-
beleid van de HAN is Open Access publiceren: het online beschikbaar
stellen van onderzoeksresultaten. In 2014 is besloten tot deelname aan
de Stichting Open Access Publication Services (OPuS). Tal van Neder-
landse kennisinstellingen participeren in deze stichting om kennis te
delen en gezamenlijke activiteiten te ontwikkelen.
29
HAN Jaarverslag 2014
Beroepspraktijk en regio
30
HAN Jaarverslag 2014 | 4. Beroepspraktijk en regio
Onderwijs en praktijkgericht onderzoek zijn onlosmakelijk verbon-den met de beroepspraktijk. De HAN richt zich hierbij in eerste instantie op de brede regio, inclusief de Euregio Rijn-Waal. Ook in 2014 werd deze verbinding verder geïntensiveerd. De HAN is ervan overtuigd dat kennis(circulatie) de motor is van maatschappelijke en economische ontwikkeling. Dit heeft geleid tot de keuze voor negen speerpunten, ook wel centres of expertise genoemd:
Faculteit Techniek – ACE Automotive Centre of Expertise
– SEECE Sustainable Electrical Energy Center of Expertise
– HAN Biocentre, Centre of Expertise in Biotechnology & Analysis
Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij – CoE Sneller Herstel
– CoE Krachtige Kernen
– CoE Sport- en Beweegtalent
Faculteit Educatie – CoE Leren met ICT
Faculteit Economie en Management – CoE Ondernemen en Ondernemerschap in oprichting
– CoE Logistiek (in samenwerking met vijf collega-hogescholen)
In 2014 is bij zeven centres of expertise die de HAN heeft ingericht, en
waarvoor een investeringsfonds beschikbaar is van € 10 miljoen, een
sterkte-zwakteanalyse uitgevoerd. Enkele conclusies:
Wat goed gaat: Alle centres of expertise bevinden zich in de transitie van fase 1 (start)
naar fase 2 (ontwikkelen) of zelfs fase 3 (valideren), hetgeen past bij het
ontwikkelingsstadium.
Er zijn vele projectpartners en de diverse activiteiten worden positief
gewaardeerd.
31
HAN Jaarverslag 2014 | 4. Beroepspraktijk en regio
Wat beter kan: Centres of expertise zijn in het algemeen nog te bescheiden en te sterk
regionaal gericht. De landelijke en internationale profilering kan beter
en is ook verantwoord.
Het merendeel van de centres legt de nadruk op projecten, consultancy
en contractonderzoek. Verbinding met het onderwijs (Human Capital
Agenda) is nog vaak te beperkt, terwijl daar juist vanuit de doelstelling
van profilering de belangrijkste kansen liggen.
Het verdienmodel is vaak nog te onduidelijk of te beperkt.
Op basis van deze analyse en van de goedgekeurde voortgangsrappor-
tages en jaarplannen 2015 van de centres is de toekenning van financi-
ele middelen uit het investeringsfonds voor 2015 gecontinueerd. Voor
alle centres geldt wel dat in 2015 extra aandacht nodig is voor de ont-
wikkeling van duurzame verdienmodellen en voor versterking van de
interne en externe profilering.
Midterm ReviewDe Reviewcommissie Hoger Onderwijs heeft in 2014 onze door het mi-
nisterie van OCW erkende centres of extertise SEECE (Sustainable Elec-
trical Energy Centre of Expertise) en Logistiek (midterm) beoordeeld.
De commissie oordeelde dat bij beide centres een solide basis is gelegd
die voldoende vertrouwen biedt voor een duurzame financiële en in-
houdelijk zelfstandige publiek-private samenwerking in 2016 en verder.
Op basis van deze adviezen is de financiële bijdrage van OCW voor de
jaren 2015 en 2016 aan deze centres verzekerd.
Valorisatie en ondernemerschap
Om de versnippering van valorisatieactiviteiten binnen de HAN tegen
te gaan, is in maart 2014 het Centrum voor Valorisatie en Ondernemer-
schap (CvVO) gestart. Het centrum bundelt alle kennis en ervaring op
het gebied van ondernemen en ondernemerschap als onderdeel van het
curriculum; kennisbenutting door bedrijven en instellingen; bouwen
32
HAN Jaarverslag 2014 | 4. Beroepspraktijk en regio
van allianties en het verzilveren van subsidiekansen. Het CvVO vormt
hierdoor een verbindende schakel naar de valorisatiecoördinatoren,
die per faculteit zijn aangesteld om de verworvenheden van het project
Gelderland valoriseert! te verankeren.
Kennisvalorisatie(Voor de hieronder genoemde prestatieafspraken verwijzen wij naar bijlage A.)
De HAN intensiveert haar beleid om kennis beschikbaar te stellen en
geschikt te maken voor economische en maatschappelijke benutting.
Behalve lectoren, onderzoekers en docenten, leveren ook studenten
daaraan een belangrijke bijdrage. Een goed functionerend en succesvol
instrument vormen de zogenoemde innovatiehubs. Het kenmerkende
van zo’n innovatiehub is dat de vertrekkende studenten vervangen wor-
den door andere studenten (continuïteit). Een ander kenmerk is dat de
innovatiehub wordt aangestuurd door een hubmanager (een afgestu-
deerde hbo’er). In 2014 kwamen er twee hubs bij: Senefelder/Misset
in Doetinchem en InnoDinx in Dinxperlo, bestaande uit de bedrijven
Bribus, SABA, Metaalgaasweverij Dinxperlo en Envelopprint. In totaal
zijn er nu acht innovatiehubs.
Allianties zijn bewezen effectief voor kennisvalorisatie. Door te partici-
peren in consortia kunnen kennisinstellingen hun intellectueel kapitaal
direct omzetten in toegevoegde waarde. De interactie met consortium-
partners levert daarnaast mogelijkheden voor onderzoek, onderwijs en
bredere verkenning van carrièremogelijkheden voor studenten en an-
dere betrokkenen.
Om studenten en ondernemers uit het mkb-netwerk te verbinden en
kennis te laten delen over maatschappelijke ontwikkelingsvraagstukken,
heeft de HAN in 2014 expertbijeenkomsten georganiseerd. Dit heeft on-
der andere geresulteerd in de bouw van een Demowoning op het In-
dustriepark Kleefse Waard in Arnhem. De woning werd neergezet in het
kader van ‘Fit the future’, een leer- en inspiratieproject voor duurzame
33
HAN Jaarverslag 2014 | 4. Beroepspraktijk en regio
(senioren)bouw. Binnen het project werken studenten samen met het
bedrijfsleven aan een concept waarin ecologische en sociale aspecten
van duurzaamheid samengaan. Deze woning is een concreet resultaat
van samenwerking tussen ondernemers, het Lectoraat Architecture in
Health en het Innovatielab Duurzaam Bouwen.
De impact van de door de HAN geïnitieerde Zorgalliantie als regionaal
kennis- en leernetwerk voor zorg en welzijn neemt alsmaar toe. Dankzij
de inbreng van praktijkgerelateerde vraagstukken van de participerende
zorginstellingen en woon- en welzijnstichtingen, wordt het steeds dui-
delijker wat de participanten beweegt, welke belangen er meespelen en
hoe kennisontwikkeling rondom maatschappelijke vraagstukken kan
worden gestimuleerd.
Het project Gelderland valoriseert! loopt van 2012 tot en met 2017 en
is dus eind 2014 halverwege. De HAN is penvoeder en College van Be-
stuur-lid F.H.J. Stöteler was in 2014 voorzitter van de stuurgroep. Er zijn
in totaal 24 partners bij betrokken.
De doelen van het project zijn intensivering van de ondersteuning aan
startende, innovatieve ondernemingen binnen de sectoren energie, cre-
atieve industrie en chemie; versterking van het innovatieve vermogen
en de groei van bestaande en nieuwe ondernemingen en werkgelegen-
heid in deze sectoren; binnen de kennisinstellingen een adequate struc-
tuur en organisatie voor valorisatie met een passend instrumentarium
op te zetten.
De kritische prestatie-indicatoren (kpi’s) van dit project zijn in de nu
volgende tabel weergegeven.
34
HAN Jaarverslag 2014 | 4. Beroepspraktijk en regio
Kpi’s Gelderland valoriseert! Totaal Realisatie Norm Realisatie
Stand per 31-12-2014 Doel 2012t/m 2017
2012t/m 2014
%t/m 2014
%t/m 2014
Aantal leads 1.181 887 50% 75%
Aantal innovatielab-projecten 66 74 50% 112%
Aantal bootcamps 51 64 50% 125%
Aantal innovatieve starters 90 101 50% 112%
Aantal toegekende financieringen 28 59 75% 211%
Bedrag toegekende financieringen € 3.100.000 € 2.912.565 75% 94%
De visitatiecommissie van de Rijksdienst voor Ondernemend Neder-
land heeft Gelderland valoriseert! bezocht en bracht een positief advies
uit aan de minister van Economische Zaken, die dit advies heeft overge-
nomen.
Als vervolg op het rapport Een levenlang trots op de HAN - over het
wederzijdse nut van een duurzame relatie tussen de HAN en haar
alumni - is in het voorjaar van 2014 een voorstel voor alumnibe-
leid ontwikkeld. Uitgangspunt is dat alumnibeleid vooral vanuit
de faculteiten georganiseerd moet worden. Er komt dan ook geen
centraal alumnibureau, maar wel op onderdelen een gezamenlij-
ke aanpak, zoals de jaarlijkse organisatie van een HAN-alumnidag
en een systeem voor customer relationship management (CRM).
Ondernemerschap (Voor de hieronder genoemde prestatieafspraken verwijzen wij naar bijlage A.) ‘De HAN wil meer koersen op ondernemerschapsonderwijs, mede omdat
het werkveld en de regio daar expliciet om gevraagd hebben als zijnde een
sterk punt van de HAN.’1
1 Uit: Advies prestatieafspraken Reviewcommissie Hoger Onderwijs aan de minister, september 2012
35
HAN Jaarverslag 2014 | 4. Beroepspraktijk en regio
In de prestatieafspraken zijn drie afspraken opgenomen over de om-
vang van het ondernemerschapsonderwijs in het opleidingsaanbod.
Twee afspraken hebben betrekking op de major en één op het minordeel
van het onderwijs.
De voortgang van de afspraken met betrekking tot de major is in 2013 in
kaart gebracht met een nulmeting. Hieruit kwam naar voren dat de helft
van de opleidingen ondernemerschapsonderwijs heeft opgenomen in
de major. Dat is vooral geconcentreerd in het eerste en tweede leerjaar,
gericht op bewustwording en leren ondernemen
Verdeeld over de semesters 2013/2014 en 2014/2015 hebben in totaal
488 studenten een van de minoren Ondernemen, Ondernemen & In-
novatie en Adviseren gevolgd. Het percentage afgestudeerden dat een
minor Ondernemen of Ondernemen & Innovatie volgde, bedroeg 3,6%.
Dit is boven de streefwaarde voor 2016 (1%). Vooral afgestudeerden in
de domeinen Techniek en Economie & Management volgen deze mino-
ren.
Per september 2014 zijn binnen diverse opleidingen dertig HAN-Stu-
dent Companies gestart. Met een gemiddeld aantal studenten van zes
per Student Company, leren dus weer veel studenten dit studiejaar de
ins en outs van het ondernemerschap.
Werken en leren
De externe omgeving van het deeltijdonderwijs is dynamisch en moei-
lijk voorspelbaar. De private aanbieders van geaccrediteerde opleidin-
gen dringen al langer aan op een ‘level playing field’ en treden nadruk-
kelijk op de voorgrond. De HAN leverde een actieve bijdrage aan het
landelijk debat over de experimenten met vraagfinanciering voor het
deeltijdonderwijs. Het is inmiddels duidelijk dat de minister wil expe-
rimenteren met vraagfinanciering in bepaalde sectoren. De HAN kiest
hierbij een proactieve strategie, maar wel onder bepaalde condities en
aansluitend bij het standpunt van de Vereniging Hogescholen.
36
HAN Jaarverslag 2014 | 4. Beroepspraktijk en regio
Het onderwijs voor werkenden is bij de HAN gericht op het behalen van
een diploma. De wensen van doelgroep en werkveld hebben geleid tot
een flexibele, gemodulariseerde opzet en een uitwerking van een afge-
wogen combinatie van contactonderwijs, online leren en leren op de
werkplek. In 2014 zijn de ontwikkeling en implementatie hiervan ver-
sneld ingezet, zodat in het studiejaar 2015/2016 een groot aantal oplei-
dingen in de vernieuwde opzet kan starten.
Ontwikkelingen als blended learning en flexibilisering, maar ook de
voorgenomen verandering in de bekostiging beperken zich niet tot het
deeltijdonderwijs. Ook het voltijdonderwijs is er direct en indirect bij be-
trokken. De meer bedrijfsmatige aspecten, zoals het verdienmodel voor
de deeltijd, hebben ook effecten op de voltijdopleidingen. De sterke
profilering van de private en enkele bekostigde aanbieders noopt tot an-
ticiperen op deze ontwikkelingen. In 2015 is het streven gericht op een
toenemende belangstelling voor de HAN-opleidingen voor werkenden.
Masteropleidingen
In het instellingsplan zijn concrete resultaten opgenomen die in de pe-
riode tot 2016 worden gerealiseerd. Deze afspraken concentreren zich
rondom het verhogen van de instroom en het bieden van kwalitatief
hoogstaand onderwijs.
Er is onvoldoende zicht op de studentenaantallen bij andere master-
aanbieders om te kunnen beoordelen of er sprake is van een landelijk
dalende trend qua instroom. Feit is dat er in de verschillende sectoren
waarvoor de HAN opleidt, diverse factoren een rol spelen die een ver-
klaring vormen voor de daling van studentenaantallen (onder andere
bezuinigingen in de gezondheidssector, krimpende opleidingsbudget-
ten in het bedrijfsleven en een dalend aantal hbo-docenten dat nog een
master moet volgen). Voor een overzicht van de instroom- en inschrijf-
gegevens van de HAN-masteropleidingen verwijzen we naar bijlage C.
37
HAN Jaarverslag 2014 | 4. Beroepspraktijk en regio
De behoefte aan meer flexibiliteit in het aanbod neemt toe. Bij tien mas-
teropleidingen lopen momenteel ontwikkelprojecten om de opleidingen
in de toekomst die flexibiliteit te laten bieden, onder meer door blended
learning en mogelijkheden tot inschrijving per module. Doelstelling is
de opleidingen voor een bredere groep studenten aantrekkelijk te ma-
ken en zodoende meer studenten te werven. Ook wordt er gewerkt aan
een versneld traject voor vwo’ers en excellente studenten bij de parame-
dische opleidingen en aan een masteropleiding Duurzaam Bouwen.
38
HAN Jaarverslag 2014
Kwaliteit is mensenwerk
39
HAN Jaarverslag 2014 | 5. Kwaliteit is mensenwerk
De maatschappelijke opdracht en ambities van de HAN zijn de ene kant van het verhaal. De wijze van invulling en realisering ervan is de andere. Een geprofileerde kennisinstelling kan zich alleen ont-wikkelen dankzij een stevige organisatie van geïnspireerde profes-sionals. Om die reden blijft de HAN haar reputatie van goed werk-geverschap waarmaken. De doorontwikkeling naar een university of applied sciences en de kwaliteitsverbetering van zowel onderwijs als onderzoek vragen om een continue deskundigheidsbevordering, professionalisering en bezieling van onze mensen.
De kwaliteit en het persoonlijk succes van elke HAN-medewerker is
bepalend voor het leveren van toponderwijs en relevant praktijkgericht
onderzoek. Persoonlijke ontwikkeling en professionalisering dragen
hieraan bij. Om die reden is er, naast een groot aantal docenten dat
nog bezig is met een masteropleiding, ook fors geïnvesteerd in gerichte
professionalisering van docenten op het gebied van onderzoeksvaar-
digheden, het gebruik van moderne (ICT-)middelen in het onderwijs en
didactische vaardigheden. Tevens is er een handboek ontwikkeld met
alle voorkomende docentrollen in combinatie met de daarvoor vereiste
bekwaamheden. Dit initiatief krijgt in 2015 een vervolg door de ontwik-
keling van een gecertificeerd opleidingsaanbod voor elk van deze rollen.
Hiermee anticipeert de HAN op het docentenregister dat voor de hbo-
sector naar verwachting in 2017 verschijnt.
De dynamische omgeving waarin de HAN opereert, vraagt een grote
mate van wendbaarheid. Veranderende eisen vanuit het werkveld, di-
gitalisering, wensen van studenten, demografische ontwikkelingen en
wijzigingen in wetgeving maken flexibiliteit een thema dat hoog op de
agenda staat, nu en in de komende jaren. Belangrijk daarbij zijn investe-
ringen in intensieve betrokkenheid van het werkveld bij de onderwijs- en
onderzoekscapaciteiten van de HAN en ook de zorg voor een verbre-
ding van de inzet van HAN-medewerkers. Hierdoor kan sneller en ef-
fectiever worden ingespeeld op een voortdurend veranderende perso-
neelsbehoefte. In 2014 zijn de eerste initiatieven hiertoe genomen.
40
HAN Jaarverslag 2014 | 5. Kwaliteit is mensenwerk
Een wezenlijke ontwikkeling is het ontstaan van professionele leerge-
meenschappen. Deze ontwikkeling van ‘klein binnen groot’ organise-
ren, draagt bij aan de door de HAN beoogde kwaliteitscultuur en komt
tot stand op decentraal initiatief, al wordt deze natuurlijk centraal gesti-
muleerd en gefaciliteerd.
Kwaliteitscultuur
In 2014 is er een stevig begin gemaakt met de ontwikkeling van een
nieuw strategisch instellingsplan voor de periode 2016-2020, waarin
kwaliteit vanzelfsprekend een grote rol speelt. Omdat een breed draag-
vlak hiervoor binnen de HAN cruciaal is, zijn er enkele initiatieven ont-
plooid, zoals rondetafelgesprekken en een essaywedstrijd.
Een mooie mijlpaal in het traject dat de HAN is ingegaan ter versterking
van de kwaliteitscultuur, was de HAN Parade. Tijdens dit tweedaagse
evenement aan de vooravond van de opening van het studiejaar 2014-
2015 kregen we fraaie manifestaties te zien van onze collectieve, inhou-
delijke ambities. In totaal waren er circa 700 bezoekers. De HAN Parade
is voor herhaling vatbaar en verdient het om door nog veel meer HAN-
medewerkers en -studenten te worden bezocht.
Op basis van ingediende suggesties van medewerkers om belemmerin-
gen in hun dagelijkse werk weg te nemen, zijn drie op korte termijn te
realiseren quick wins uitgewerkt:
1) het verbeteren van kennisdeling door etalagebijeenkomsten, voor en
door docenten, over verschillende thema’s; de opbouw van een netwerk
voor en door studieloopbaanbegeleiders; de opbouw van een kennisde-
lingsnetwerk voor examen- en opleidingscommissies; 2) bij de opening
van het studiejaar is het HAN Voorstellen Systeem gelanceerd. Dit is be-
doeld om het genereren van goede ideeën in de HAN-gemeenschap te
stimuleren, te waarderen en te belonen. De beloning bestaat dan onder
andere uit een krachtige (financiële) impuls in de uitvoering. De jury en
pitches zijn ingericht en vanaf 2015 kunnen studenten en docenten hun
41
HAN Jaarverslag 2014 | 5. Kwaliteit is mensenwerk
ideeën indienen; 3) het verminderen van kleine ergernissen, bijvoor-
beeld door een buddy voor elke nieuwe medewerker aan te wijzen en
het verminderen van bureaucratie in de formulierenstroom.
Personeel en organisatieontwikkeling (Voor de hieronder genoemde feiten en cijfers verwijzen wij naar bijlage F)
De omvang van het personeelsbestand nam ten opzichte van 2013 met
5,6% toe (van 2.471 naar 2.609 fte). In aantal medewerkers betekende
dat een stijging van 3.180 naar 3.364.
Het aandeel van de tijdelijke aanstellingen steeg van 18,1% (2013) naar
21,6%. Deze groei wordt grotendeels veroorzaakt door de vrijstelling
(twee dagen per week bij een voltijdaanstelling) van de grote groep do-
centen die op dit moment een masteropleiding volgt.
Het thema flexibilisering staat hoog op de agenda. Door de nieuwe Wet
Werk en Zekerheid en het aangescherpte toezicht van de Belasting-
dienst op de inzet van zelfstandigen (zzp’ers) in het onderwijs, zullen
alternatieve vormen van flexibele inzet moeten worden gebruikt.
Bij de HAN werkten in 2014 meer vrouwen dan mannen: 1.986 (59%)
vrouwen, 1.378 (41%) mannen. Vooral bij het onderwijsbeheerpersoneel
(OBP) zijn de vrouwen sterk vertegenwoordigd, de verhouding is hier
ruim 2:1. Bij het onderwijspersoneel (OP) is de verhouding ongeveer
gelijk (1:1).
Dat laatste geldt inmiddels ook voor het aantal vrouwen (39) in ma-
nagementfuncties ten opzichte van dat van mannen (41). Die verhou-
ding was 10 jaar geleden nog 1:4.
Met een OP/OBP-verhouding (in fte) van 64/36% hebben we onze be-
grotingsdoelstelling van 2014 gehaald en liggen we op koers voor het
realiseren van de geformuleerde prestatieafspraak van 65/35% (zie ook
bijlage A).
42
HAN Jaarverslag 2014 | 5. Kwaliteit is mensenwerk
Professionalisering en professionele cultuur (Voor de hieronder genoemde prestatieafspraken verwijzen wij naar bijlage A)
De HAN voert een stimulerend professionaliseringsbeleid ter realisatie
van de prestatieafspraak over het aantal gepromoveerde docenten. Die
prestatieafspraak houdt in dat in 2016 72% van de docenten een mas-
tergraad heeft en 8% een doctorsgraad. Zo wordt de werving en selectie
van gepromoveerden aangemoedigd en worden de ruim vijftig mede-
werkers die aan het promoveren zijn, naar vermogen ondersteund. On-
der hen zijn 28 docenten die, onder vastgestelde voorwaarden, in 2014
gebruik konden maken van de promotiebekostigingsregeling van de
HAN. In totaal is hiervoor € 459.166 beschikbaar gesteld. Onder de 28
promovendi waren er acht startend en zes van wie de gefinancierde ter-
mijn afliep. Vijf docenten rondden hun proefschrift af met een promotie.
De verwachting is dat vier trajecten aflopen in 2015, elf in 2016 en zeven
in 2017 of later. Plaatsen die beschikbaar komen, worden opgevuld door
nieuwe promovendi. Het percentage gepromoveerde docenten was
eind 2014 8,1%.
Op het gebied van management development zijn leidinggevenden aan
de slag gegaan met persoonlijke ontwikkeling in diverse individuele en/
of gezamenlijke ontwikkeltrajecten.
De professionaliseringsuitgaven van 10,8% voor 2014 blijven ach-
ter bij onze begrotingsdoelstelling van 11,5%, maar overstijgen ruim-
schoots de prestatieafspraak van ten minste 5% van de loonsom van
de HAN. Vooral de verhoogde facilitering van onderwijsvrijstelling voor
docenten die een masteropleiding volgen (van 0,2 naar 0,4 fte bij een
voltijdaanstelling) heeft geleid tot een sterke toename van de professio-
naliseringskosten.
In 2014 hebben medewerkers en leidinggevenden van de HAN zich in
totaal 2.885 keer ingeschreven voor een training aan de HAN Academy.
Het aanbod wordt positief gewaardeerd.
43
HAN Jaarverslag 2014 | 5. Kwaliteit is mensenwerk
Bij de helft van de eenheden van de HAN is het ziekteverzuim gestegen,
bij de andere helft gedaald. Over het geheel is het verzuimpercentage
van 4,5% gelijk aan vorig jaar. Daarmee is het behalen van de prestatie-
afspraak in het instellingsplan van 2016 (4%) niet dichterbij gekomen.
In 2014 is extra ondersteuning ingezet voor twee organisatieonderdelen
met een stijgend en bovengemiddeld verzuim. Een van deze onderde-
len laat een daling van ruim een half procent zien, de andere een stij-
ging van 0,2%. De extra ondersteuning wordt doorgezet op basis van
nadere analyse van deze ontwikkeling.
Begin 2014 is binnen de HAN een onderzoek naar duurzame inzetbaar-
heid uitgevoerd. Doel van dit onderzoek was inzicht te krijgen in vraag-
stukken die samenhangen met de vitaliteit, het werkvermogen en de
employability van HAN-medewerkers. Aan dit onderzoek werkte 45,3%
van de totale HAN-populatie mee. De rapportage met de resultaten
wordt in 2015 binnen de faculteiten besproken. In de bespreking zal de
nadruk liggen op (geobjectiveerde oorzaken van) ervaren werkdruk.
In het kader van de WW en de BWW (bovenwettelijke uitkering) draagt
de HAN het risico voor de uitkeringen na ontslag. Met betrekking tot
goed werkgeverschap en ter beheersing van de uitkeringslasten, wordt
aan voormalig werknemers van de HAN begeleiding geboden bij het
traject van werk naar werk. In 2014 bedroegen de kosten voor WW en
BWW in totaal € 1.307.650.
In 2014 zijn de vakcentrales en de HAN driemaal bij elkaar geweest in
het Arbeidsvoorwaardenoverleg. Onderwerpen waren de ontwikkelin-
gen rondom het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap, het
jaarverslag 2013, het onderzoek naar duurzame inzetbaarheid en de
besteding van de middelen voor decentrale arbeidsvoorwaarden. Alle
bestedingen binnen de Decentrale Arbeidsvoorwaardenmiddelen zijn
in principe meerjarig. De bestedingsdoelen zijn in 2014 niet gewijzigd.
In het kader van de promotie van gezondheid zijn de medewerkers op
beide locaties van de HAN gedurende diverse maanden in de gelegen-
heid geweest hun gezondheid te laten checken in de health bus. (Zie
overzicht in bijlage F.)
44
HAN Jaarverslag 2014
Operational excellence
45
HAN Jaarverslag 2014 | 6. Operational excellence
Een grote hogeschool als de HAN is een complexe, professionele organisatie met een uitdagende maatschappelijke opdracht. Een goede bedrijfsvoering ten dienste van onderwijs en onderzoek is dus essentieel. Het gaat om operational excellence: het bereiken van een hoog niveau van betrouwbaarheid en samenhang in de verschillende ondersteunende diensten en processen binnen de faculteiten en het Service Bedrijf. Hierdoor kunnen onze docenten meer tijd besteden aan (de verdere professionalisering van) hun kerntaken. Kerntaken die het hart van de HAN vormen: onderwijs verzorgen en onderzoek doen.
Informatievoorziening/ICT
De vraag naar ICT-voorzieningen blijft groeien. Door consequent gebruik
te maken van de mogelijkheden binnen de Europese Aanbestedingswet,
worden investeringen succesvol in de markt gezet. De ICT-kosten per
student zijn mede daardoor wederom afgenomen. In 2014 is een aantal
belangrijke wijzigingen in de basisdienstverlening doorgevoerd, zoals
de (gefaseerde) uitrol van het nieuwe studenteninformatiesysteem Allu-
ris en van Microsoft Office 2013. Het platform Sharepoint 2013 is begin
2015 beschikbaar voor Flexibel Deeltijdonderwijs; we zijn begonnen met
de implementatie van een applicatie voor inzetplanning van docenten
en de integratie van vaste en mobiele telefonie is afgerond. Eind 2014 is
het project afgerond voor de vernieuwing van de college- en medewer-
kerskaart en de bijbehorende betaal- en afdrukfaciliteiten.
Huisvesting
De Faculteit Educatie heeft de fraaie nieuwbouw in Nijmegen volledig
in gebruik genomen. En door het vertrek van het Instituut Leraar en
School (ILS) uit het Gymnasion was er een zeer grote verhuisbeweging
in en tussen de HAN-gebouwen in Nijmegen. Inmiddels is de rust we-
dergekeerd.
46
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
Op de Arnhemse campus zijn drie zones verbouwd voor flexwerken. De
medewerkers van het Service Bedrijf die op de Beverweerdlaan werk-
zaam waren, zijn verhuisd naar deze zones.
Facilitaire zaken
Het afgelopen jaar is aandacht besteed aan de doorontwikkeling van het
inkoopproces en het inventariseren van de regels rond Europese aanbe-
stedingen en de toepassing binnen de HAN. Er is een brede werkgroep
samengesteld om het HAN-inkoopbeleid te implementeren.
Compliance
De vorig jaar ingezette ontwikkeling van het ‘terugleggen’ van het ei-
genaarschap en van het monitoren en verder verbeteren van de com-
pliance in het hart van het onderwijs, is doorgezet. Er gebeurt minder
centraal en meer decentraal, waarbij de faculteiten zelf de verantwoor-
delijkheid nemen voor de compliance, de controle daarop en het orga-
niseren van de ondersteuning die daarbij nodig is.
Hierbij blijkt de juridische toets als onderdeel van de interne auditsys-
tematiek van duidelijke meerwaarde. Dat geldt ook voor de scholing en
professionalisering van medewerkers in de juridische kwaliteitsaspec-
ten van het onderwijs. Ook de manier waarop per faculteit is gekeken
naar de eigen stand van zaken bij de (wettelijk voorgeschreven) studie-
last in de deeltijdopleidingen - naar aanleiding van de landelijke bevin-
dingen op dit punt van de onderwijsinspectie - bleek goed. Dit gebeurde
door onderzoek en verbeterplannen van (direct bij het onderwijs) be-
trokkenen zelf, met ondersteuning door ‘centraal’.
47
HAN Jaarverslag 2014
Governance
48
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
De HAN is een maatschappelijke organisatie en wil zich daarom open en transparant verantwoorden over doelstellingen, werkwijze en prestaties. Dit jaarverslag is daar een voorbeeld van. Het jaarver-slag, de managementrapportages, het instellingsplan, de corporate governance- en organisatiestructuur en veel andere informatie zijn te vinden op www.han.nl.
De organisatie van de HAN
De pijlers van de HAN als organisatie zijn de vier faculteiten: Educa-
tie; Gezondheid, Gedrag en Maatschappij; Economie en Management
en Techniek. Elke faculteit omvat een cluster van verwante instituten.
Deze instituten zijn de organisatorische eenheid en het ‘huis’ van hun
bacheloropleidingen. Binnen de faculteiten bevinden zich ook de lecto-
raten: zo kan er optimale uitwisseling plaatsvinden van kennis en kunde
op het desbetreffende vakgebied. De lectoraten zijn geclusterd in ken-
niscentra. Om een goede synergie te bewerkstelligen tussen onderwijs
en praktijk zijn de contractactiviteiten eveneens zoveel mogelijk binnen
de faculteit georganiseerd.
De masteropleidingen van de HAN zijn ondergebracht in het interfacul-
taire instituut HAN Masterprogramma’s. De ondersteunende diensten
van de HAN zijn onderdeel van het Service Bedrijf (Facilitaire Zaken;
Financieel Economische Zaken; Informatie en Communicatietechnolo-
gie; Marketing, Communicatie en Voorlichting; Human Resources; Stu-
dentzaken; Onderwijs & Onderzoek; Juridische Zaken; Kwaliteitszorg
en Informatiemanagement). Sommige activiteiten zijn apart georgani-
seerd, zoals het Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap en Con-
trol. Het College van Bestuur is verantwoordelijk voor het bestuur van
de gehele HAN en legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht en
de Medezeggenschapsraad. (Voor het organogram zie bijlage F.)
49
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
Planning en control
In de jaarlijkse Kaderbrief geeft het College van Bestuur de (financiële)
kaders aan voor de jaarlijkse begrotingen en managementcontracten
van de faculteiten en het Service Bedrijf. Het College van Bestuur stelt
de geconsolideerde HAN-begroting vast, na voorafgaande goedkeuring
van de Raad van Toezicht. Op basis van de goedgekeurde begroting
vindt tweemaal per jaar interne, schriftelijke en mondelinge manage-
mentrapportage plaats, waarin de faculteiten en het Service Bedrijf de
voortgang op de realisatie van de doelstellingen toelichten. De manage-
mentrapportage van de HAN en het jaarverslag bespreekt het College
van Bestuur met de Raad van Toezicht. Het College van Bestuur stelt de
jaarrekening en het jaarverslag vast, na vooraf verkregen goedkeuring
door de Raad van Toezicht.
Branchecode goed bestuur hogeschool
De HAN conformeert zich aan de branchecode goed bestuur hogescho-
len. In 2014 zijn mede op basis van de branchecode de interne rege-
lingen over governance herzien. Het gaat om de statuten van de stich-
ting, het bestuurs- en beheersreglement, het reglement van de Raad
van Toezicht, de integriteitscode, de klokkenluidersregeling, de regeling
ongewenst gedrag en de klachtenregeling. Deze en andere wettelijk ver-
plichte en in de branchecode benoemde regelingen en gedragscodes
zijn eveneens te vinden op de website van de HAN.
De HAN heeft een aantal aspecten uit de branchecode met redenen (nog) niet toegepast: De hogeschool werkt op zeer veel manieren samen met andere kennis-
instellingen, bedrijven en andere organisaties. Een centraal beleid of sta-
tuut voor deze samenwerkingsverbanden zal worden opgesteld aanslui-
tend op het nieuwe instellingsplan dat momenteel in ontwikkeling is.
50
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
De hogeschool draagt zorg voor een goede horizontale dialoog (zie de
paragraaf hierover verderop in dit hoofdstuk). Ook hier geldt dat er spe-
cifiek beleid zal worden geformuleerd dat aansluit op het nieuwe instel-
lingsplan.
De Raad van Toezicht toetst op basis van de statuten van de stichting,
het bestuurs- en beheersreglement en de reglementen van de Raad van
Toezicht en diens commissies en voert overleg over de manier waarop
hij invulling geeft aan zijn toezichthoudende functie. Een apart toet-
singskader is daarom niet nodig.
De interne (financiële) rapportages, zoals de managementrapportages,
worden niet gecontroleerd door de accountant. Deze rapportages wor-
den beschouwd als interne aangelegenheden.
College van Bestuur
Het College van Bestuur bestond in 2014 uit de volgende leden:
– Dr. C.P. Boele, voorzitter
benoemd tot 1 december 2016.
– Drs. K.F.B. Baele, lid en tevens plaatsvervangend voorzitter
tot 1 april 2014.
– Dr. ing. D.M. de Jong, lid
vanaf 1 november 2014 en benoemd tot 1 november 2018.
– F.H.J. Stöteler, lid
benoemd tot 1 januari 2018.
51
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
De opbouw van de beloning van de bestuurders in 2014De HAN conformeert zich aan de sectorale bezoldigingsmaxima voor
bestuurders in het hbo, conform de Bezoldigingscode bestuurders
hogescholen en het bezoldigingsmaximum van de Wet normering be-
zoldiging topfunctionarissen publieke en semipublieke sector (WNT).
Bezoldiging College van Bestuur 2014
in euro’s
Naam Bruto jaarsalaris*
Belastbare onkosten-
vergoeding
Werkgevers- bijdrage
pensioen
Bijtelling lease-auto
Totale bezoldiging
Dr. C.P. Boele 164.674,48 – 27.677,16 7.062,24 199.413,88
Drs. K.F.B. Baele 46.609,26** – 6.244,32 1.108,26 53.961,84
Dr. ing. D.M. de Jong 17.749,88 – 3.297,68 118,55 21.166,11
F.H.J. Stöteler 127.263,75 – 22.176,00 8.023,50*** 157.463,25
* Het bruto jaarsalaris is het salaris genoten gedurende de maanden dat de bestuurders in functie waren.** De Raad van Toezicht heeft mevrouw Baele over 2013 op grond van bijzondere inspanningen een gratificatie ter
grootte van € 5.382 toegekend. Deze is uitgekeerd in 2014 en opgenomen in dit overzicht.*** Bij de benoeming van de heer Stöteler als lid College van Bestuur per 1 januari 2014 is uitgegaan van een
fiscale bijtelling van € 8.938,80. Medio 2014 is de fiscale bijtelling verlaagd. Het verschil in de verlaagde fiscale bijtelling over 2014 ad € 915,30 is nabetaald in januari 2015.
De declaraties van de bestuurders in 2014*
in euro’s
Dr. C.P. Boele Drs. K.F.B. Baele Dr. ing. D.M. de Jong F.H.J. Stöteler
Representatiekosten - - - -
Reiskosten binnenland 268,06 - - -
Reiskosten buitenland - - - -
Overige kosten 708,75 - - -
Totale bezoldiging 976,81 - - -* Voor een aantal specifieke onkosten kent het College van Bestuur nog een vaste, netto onkostenvergoeding
van € 265,46.
52
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
Nevenfuncties De voorzitter en de leden van het College van Bestuur hadden in 2014
onderstaande nevenfuncties:
Dr. C.P. Boele – Lid bestuur Vereniging Hogescholen (onbezoldigd).
– Voorzitter Bestuurscommissie Onderwijs, Vereniging Hogescholen
(onbezoldigd).
– Lid Bestuur Stichting Fondsbeheer Gelderland valoriseert! (onbezol-
digd).
– Lid Raad van Toezicht Christelijk-Sociaal Congres (onbezoldigd).
– Lid Economische Raad Nijmegen (onbezoldigd).
– Lid directienetwerk Arnhem (onbezoldigd).
– Lid VNO NCW midden (onbezoldigd).
F.H.J. Stöteler – Voorzitter van de stuurgroep Gelderland Valoriseert! (onbezoldigd).
– Voorzitter van Stichting Kennisinnovatieve Organisaties Gelderland
(onbezoldigd).
– Lid College van Bestuur van de stichting Hope XXL (onbezoldigd).
– Voorzitter Raad van Advies Zorgalliantie (onbezoldigd).
– Lid Algemeen Bestuur Health Valley (onbezoldigd).
– Lid Raad van Commissarissen SSHN (bezoldigd), tot 31 december
2014.
Drs. K.F.B. Baele (tot 1 april 2014) – Voorzitter van de stuurgroep Gelderland valoriseert! (onbezoldigd).
– Lid raad van advies KIEMT, Kennis en Innovatie in Energie en Milieu-
technologie (onbezoldigd).
– Voorzitter Raad van Advies Zorgalliantie (onbezoldigd).
– Geassocieerd lid Onderwijsraad (onbezoldigd).
– Lid Bestuurscommissie Onderzoek Vereniging Hogescholen (onbe-
zoldigd).
– Lid Raad van Advies Nuffic (onbezoldigd).
– Lid landelijke adviescommissie VSB-beurzen (bezoldigd).
53
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
Dr. ing. D.M. de Jong (vanaf 1 november 2014) – Lid Advisory board Geografie, Planologie en Milieu van de Radboud
Universiteit (onbezoldigd).
– Lid bestuur Stichting Nationale Landschappen (onbezoldigd).
Uiteraard vermijden de HAN en het College van Bestuur elke vorm en
schijn van belangenverstrengeling. Mede om deze reden is de heer
Stöteler teruggetreden als lid Raad van Commissarissen van de SSHN.
Dit jaar zijn er geen besluiten genomen of vonden er geen transacties
plaats waarbij tegenstrijdige belangen spelen die van materiële beteke-
nis zijn voor de hogeschool of leden van het College van Bestuur.
Raad van Toezicht
De Raad van Toezicht ziet toe op de uitvoering van de werkzaamheden
en de uitoefening van bevoegdheden door het College van Bestuur. De
Raad van Toezicht is werkgever van het College van Bestuur en adviseert
het college.
Samenstelling Raad van Toezicht in 2014 – Mr. R.L.M. Hillebrand, voorzitter
eerste benoeming 1-4-2012 tot en met 31-3-2016.
– Dr. ir. C.C. Krijger, lid en tevens vicevoorzitter
tweede benoeming 1-1-2013 tot en met 31-12-2016.
– Prof. dr. C.W.P.M. Blom, lid
tweede benoeming 1-3-2012 tot en met 29-2-2016.
– Prof. dr. H. Maassen van den Brink, lid
tweede benoeming 1-1-2013 tot en met 31-12-2016.
– Dr. A.G.J.M. Hanselaar, lid
eerste benoeming 1-12-2011 tot en met 30-11-2015.
– Drs. H.P.M.G. Steeghs, lid
tweede benoeming 1-6-2014 tot en met 31-5-2018.
54
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
De Raad van Toezicht ziet erop toe dat er geen tegenstrijdige belangen
spelen die van materiële betekenis zijn voor de hogeschool of leden van
de raad. De leden van de Raad van Toezicht voldoen aan de onafhanke-
lijkheidscriteria uit de branchecode. Mevrouw Maassen van den Brink is
lid van de Reviewcommissie Hoger Onderwijs. Ter voorkoming van elke
vorm en schijn van belangenverstrengeling zijn afspraken gemaakt over
haar rol en handelingswijze bij de behandeling van de prestatieafspra-
ken van de HAN in de Raad van Toezicht.
De HAN conformeert zich aan de sectorale bezoldigingsmaxima voor
toezichthouders in het hbo, conform de Bezoldigingscode bestuurders
hogescholen, die is gebaseerd op de WNT.
De vergoedingen van de leden van de Raad van Toezicht in 2014
Naam Rol Commissie Vergoeding (excl. btw)
Mr. R.L.M. Hillebrand Voorzitter Remuneratiecommissie € 12.098,00
Dr. ir. C.C. Krijger Lid, vicevoorzitter Remuneratiecommissie € 9.452,00
Prof. dr. C.W.P.M. Blom Lid Onderwijscommissie vanaf 01-08-2014 € 8.948,00
Prof. dr. H. Maassen van den Brink Lid Auditcommissie tot 01-08-2014Onderwijscommissie vanaf 01-08-2014
€ 9.452,00
Dr. A.G.J.M. Hanselaar Lid Auditcommissie vanaf 01-08-2014 € 8.948,00
Drs. H.P.M.G. Steeghs Lid Auditcommissie € 9.452,00
Verslag Raad van Toezicht
De remuneratiecommissie is in 2014 twee keer bijeen geweest. Daar-
naast begeleidde de remuneratiecommissie de werving en benoeming
van mevrouw dr. ing. D.M. de Jong en voerde de commissie functio-
neringsgesprekken met de leden van het College van Bestuur. Verder
is onder andere gesproken over het remuneratierapport, de doelstel-
lingen en de arbeidsvoorwaarden van het College van Bestuur, de
55
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
herbenoeming van de heer drs. H.P.M.G. Steeghs, de evaluatie van
de Raad van Toezicht, de vergoeding van de Raad van Toezicht en de
hoofdlijnen van management development.
De externe accountant heeft het accountantsverslag 2013 en de ma-
nagement letter 2013 naar aanleiding van de interim-controle 2014 aan
de auditcommissie toegelicht. De auditcommissie, vier keer bijeen in
2014, schonk aandacht aan de resultaatontwikkeling zoals opgenomen
in de viermaandelijkse managementrapportages, de jaarrekening 2014
en de begroting 2015 inclusief de daarbij horende risicomatrix. Tevens
zijn de voortgangsrapportages over grote ICT- en huisvestingsprojec-
ten, centres of expertise en testen van ‘back-up en recovery procedures’
besproken.
In 2014 besloot de Raad van Toezicht tot het oprichten van een onder-
wijscommissie naast de bestaande twee voorbereidende commissies
(auditcommissie en remuneratiecommissie). De nieuwe commissie is
het afgelopen kalenderjaar nog niet bijeen geweest.
De Raad van Toezicht vergaderde in 2014 viermaal, in het bijzijn van het
College van Bestuur. De belangrijkste onderwerpen waren:
• in het kader van onderwijs: kwaliteitscultuur en accreditatie-
resultaten;
• in het kader van toezicht op planning & control: de goedkeuring van
het jaarverslag 2013, de jaarrekening 2013 en de begroting 2015, het
bespreken van de bestuurlijke rapportages van januari tot en met
april en van mei tot en met augustus;
• in het kader van werkgever: het vaststellen van het remuneratierap-
port, de doelstellingen voor het College van Bestuur, de werving en
benoeming van mevrouw dr. ing. D.M. de Jong, de bezoldiging en
overige arbeidsvoorwaarden van het College van Bestuur;
• in het kader van governance: het vaststellen van diverse, geactua-
liseerde interne regelingen, waaronder het reglement declaraties
College van Bestuur, de statuten van de stichting, het bestuurs- en
56
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
beheersreglement, het profiel van de Raad van Toezicht en het regle-
ment Raad van Toezicht;
• in het kader van strategie: de bespreking van het proces om tot een
nieuw instellingsplan te komen en het bespreken van de strategie
voor deeltijdonderwijs;
• in het kader van de Raad van Toezicht: de herbenoeming van de heer
drs. H.P.M.G. Steeghs, het vaststellen van het rooster van aftreden en
het instellen van een onderwijscommissie.
De Raad van Toezicht overlegt tweemaal per jaar in aanwezigheid van
het College van Bestuur met de Medezeggenschapsraad. Deze over-
leggen hebben een constructief en open karakter. De voorzitter van de
Raad van Toezicht en de voorzitter van het College van Bestuur hebben
met enige regelmaat overleg. Tevens heeft de Raad van Toezicht na elke
vergadering een informeel gesprek met een of meerdere medewerkers
van de HAN over een actueel onderwerp.
Medezeggenschapsraad
De Medezeggenschapsraad is in 2014 gekend in tal van voorgenomen
besluiten van het College van Bestuur. Een aantal daarvan in de vorm
van instemmingsbevoegdheid, in andere gevallen in de vorm van een
voorafgaand advies. Door middel van adviezen en initiatiefvoorstellen
vertaalt de Medezeggenschapsraad de mening van studenten en mede-
werkers richting het College van Bestuur. De raad richt zijn activiteiten
aan de hand van een aantal jaarlijkse beleidsprioriteiten. In 2014 hield
de raad zich onder andere bezig met het raamleerwerkplan voor het
deeltijdonderwijs, de wens om tot nieuwe kaders voor de taaktoedeling
te komen en de ontwikkelingen op het gebied van digitalisering, zoals
eHRM, Alluris en het elektronisch bestellen.
Ook in 2014 was het College van Bestuur bij vrijwel elke vergadering van
de Medezeggenschapsraad aanwezig voor een algemeen voortgangs-
verslag en nadere toelichting of overleg over specifieke onderwerpen.
57
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
Daarnaast hadden het dagelijks bestuur van de raad en de collegevoor-
zitter iedere maand regulier overleg. Ook dit jaar verliep het overleg
tussen Medezeggenschapsraad en College van Bestuur constructief en
plezierig.
Horizontale en verticale verantwoording
De HAN legt verticale verantwoording af aan haar toezichthouders. Dit
zijn onder andere de Raad van Toezicht (intern) en het ministerie van
OCW, de NVAO en de Arbeidsinspectie als externe toezichthouders.
De HAN legt ook horizontale verantwoording af. Zo gaat de HAN met
enige regelmaat in gesprek met studenten, docenten en medewerkers,
onder andere over het opstellen en uitvoeren van het aangeboden on-
derwijs. Deze gesprekken vinden ad hoc plaats en/of met de regelmaat
van periodieke overleggen van medezeggenschapsorganen en oplei-
dingscommissies. Het College van Bestuur bezoekt elk jaar een grote
hoeveelheid opleidingen, instituten en service units (ondersteunende
afdelingen) om te bespreken hoe het gaat.
De HAN stemt als maatschappelijke organisatie het onderwijs, het on-
derzoek en de kennisvalorisatie af op de behoeften van de omgeving.
De inhoud komt tot stand met het beroepenveld en met werkgevers,
onder meer in de vorm van opleidingscommissies, beroepenveldcom-
missies en soms een Raad van Advies.
Er is ook regelmatig bestuurlijk overleg met de gemeenten Arnhem en
Nijmegen, de provincie Gelderland, de Radboud Universiteit, andere
hogescholen en universiteiten, de belangrijkste werkgevers uit de regio
en andere relevante organisaties.
De HAN werkt op veel fronten strategisch samen met kennisinstellin-
gen, bedrijven en andere organisaties voor het realiseren van de missie
en doelstellingen op het gebied van onderwijs, onderzoek en kennisva-
lorisatie. Zo zijn we in 2014 ook te werk gegaan bij de ontwikkeling van
het nieuwe instellingsplan voor 2016-2020.
58
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
Risicomanagement
De HAN heeft risicomanagement zoveel mogelijk geïntegreerd in de
planning- en controlcyclus. Risicomanagement is gericht op het beper-
ken van de risico’s op het niet realiseren van prestatieafspraken, op het
voldoen aan de eisen van wet- en regelgeving en op de continuïteit van
de bedrijfsvoering.
De risicomatrix, die de realisatie van de doelstellingen uit het instel-
lingsplan meet, wordt geactualiseerd bij het beschikbaar komen van
nieuwe meetwaarden. Dit loopt in principe gelijk op met de manage-
mentrapportages. De risicomatrix wordt gebruikt bij de duiding van de
voortgang van de doelstellingen, zoals opgenomen in de management-
rapportages gericht op realisatie van de prestatieafspraken. De geag-
gregeerde uitkomst van deze metingen staat in bijlage A.
Uit de tabel blijkt dat de HAN bij de realisatie van de prestatieafspraken
over rendement risico loopt. Het ministerie van OCW heeft afspraken die
betrekking hebben op de voorwaardelijke financiering (realisatie van de
prestatieafspraken, 5% rijksbijdrage) over drie boxen verdeeld (kwaliteit
en excellentie; studiesucces; maatregelen). Per box betekent niet-realisa-
tie een korting van 1/3 x 5% rijksbijdrage per jaar over de periode 2017-2020
(€ 3,2 miljoen minder rijksbijdrage per jaar op basis van de huidige rijks-
bijdrage).
Daarnaast stelt de HAN als onderdeel van de begrotingscyclus een ri-
sicomatrix op met een duiding van de top vijf van risico’s die de HAN
bedreigen (gesplitst naar impact, kans en beïnvloedbaarheid). De uit-
komst bespreekt het College van Bestuur met de Raad van Toezicht.
Het belangrijkste risico dat voor de begroting van 2015 is gesignaleerd
is niet-realisatie van prestatieafspraken (impact groot; vermindering
rijksbijdrage 2017-2020). Met uitzondering van rendement wordt de be-
invloedbaarheid hiervan als groot ingeschat.
59
De (financiële) impact van invoering van een voucherstelsel voor de be-
kostiging van deeltijdonderwijs kan groot zijn. Dit is echter moeilijk te
kwantificeren doordat de politieke besluitvorming hierover nog niet is
afgerond. De HAN beïnvloedt het effect door te investeren in de verbe-
terplannen voor het deeltijdonderwijs.
De demografische ontwikkeling - naar verwachting daalt vanaf 2020 de
instroom van studenten - heeft twee mogelijke effecten: versnelde af-
waardering van niet meer benodigde gebouwen (impairment) en per-
sonele overcapaciteit. Met beide (lange termijn)effecten wordt rekening
gehouden bij de actualisatie van het strategische huisvestingsplan en
het strategisch personeelsplan. In overleg met de externe accountant
worden de technische effecten van versnelde afwaardering (omvang en
opvang via eigen vermogen) besproken. Aanscherping van de regels
voor zzp’ers leidt hierbij tot minder flexibiliteit in de personele sfeer. De
personeelsontwikkeling op lange termijn lijkt zich door natuurlijk ver-
loop (pensionering) ongeveer synchroon te bewegen met de na 2020
verwachte daling van de studentaantallen.
Het effect van het niet behalen van een opleidingsaccreditatie kan groot
zijn - afhankelijk van de omvang van de opleiding en reputatieschade
- maar de kans hierop is klein. Wel vragen opleidingen die in zogenoem-
de hersteltrajecten zitten extra aandacht, mede met het oog op passen-
de externe communicatie. De accreditatieresultaten worden beter. Ieder
jaar moet echter een aantal opleidingen tijdens de voorbereiding voor
de visitatie nog veel reparaties uitvoeren. Ten aanzien van de kwaliteit
van onderzoek en onderwijs vinden halverwege de accreditatiecyclus in-
terne audits plaats van de afzonderlijke opleidingen en van kenniscen-
tra. Over de voortgang van verbeterplannen op basis van de uitkom-
sten van de audits vindt rapportage plaats aan de faculteitsdirecties. Bij
de interne audits van opleidingen is er ook aandacht voor compliance
met de Wet op het hoger onderwijs en wetenschappelijk onderzoek. Het
College van Bestuur bespreekt de resultaten met de faculteitsdirecties.
60
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
Over de personele en financiële ontwikkelingen is er maandelijks een
voortgangsrapportage (inclusief prognose van het jaarresultaat). De
HAN stuurt conform het treasurystatuut op voldoende liquiditeit en
solvabiliteit. De HAN maakt geen gebruik van financiële instrumenten
zoals derivaten en heeft haar vreemd vermogen aangetrokken bij het
ministerie van Financiën en de gemeente Arnhem.
Financiële instrumenten
AlgemeenDe HAN maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van financiële
instrumenten die de HAN blootstelt aan markt- en/of kredietrisico’s.
Deze financiële instrumenten betreffen posten die in de balans zijn op-
genomen, zoals vorderingen en schulden. De HAN handelt niet in deze
financiële instrumenten en past ook geen afgeleide financiële instru-
menten (derivaten) toe. De HAN hanteert procedures en gedragsricht-
lijnen om de omvang van het kredietrisico bij tegenpartijen te beperken.
Kredietrisico De vorderingen uit hoofde van debiteuren betreffen vorderingen op stu-
denten en vorderingen op overige debiteuren. Deze vorderingen zijn
over het algemeen beperkt van omvang, evenals het kredietrisico op
deze vorderingen.
Renterisico Het renterisico is beperkt tot eventuele veranderingen in de marktwaar-
de van opgenomen leningen. De HAN heeft twee langlopende leningen
uitstaan.
De rentevaste periode van de lening van de gemeente Arnhem loopt tot
31 december 2023 (einde contract) en bedraagt 2,12%. De rentevaste
periode van de lening van het ministerie van Financiën loopt tot juli
2020. De interest bedraagt tot die tijd 3,09% per jaar.
De HAN heeft als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten te
gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen.
61
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
LiquiditeitsrisicoDe onderneming bewaakt de liquiditeitspositie door middel van opvol-
gende liquiditeitsbegrotingen. Het management ziet erop toe dat voor
de onderneming steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om
aan de verplichtingen te kunnen voldoen en dat tevens voldoende fi-
nanciële ruimte onder de beschikbare faciliteiten beschikbaar blijft om
steeds binnen de gestelde leningconvenanten te blijven.
Publiek-Privaat
De HAN is een hogeschool met een publieke oriëntatie en geeft daar-
door geen prioriteit aan commerciële activiteiten. Het is wel de maat-
schappelijke verantwoordelijkheid van de hogeschool om een selectief
aanbod (na)scholingsfaciliteiten te bieden die het werkveld en deel-
nemers financieren en waarin private partijen niet voorzien. Naast dit
contractonderwijs, vormen ook contractonderzoek en het uitvoeren van
consultancy-/advieswerkzaamheden onderdeel van de private activitei-
ten van de HAN.
De HAN besteedt haar door het Rijk bekostigde onderwijs niet uit aan
private organisaties. Ook de ontvangen rijksbijdrage wordt niet besteed
aan investeringen in private activiteiten. Alle commerciële activiteiten
moeten passen binnen de doelstellingen van de HAN en hebben als
begrotingsdoelstelling een minimaal kostendekkende exploitatie. Be-
waking op realisatie van de positieve resultaatdoelstelling vindt plaats
door middel van de managementrapportages aan het College van Be-
stuur. Deze worden besproken in het bestuurlijk overleg tussen College
van Bestuur en faculteitsdirecties, en waar nodig vindt bijsturing plaats.
Daarnaast hebben alle lectoren een minimale inverdiendoelstelling.
(Zie hoofdstuk 3 Onderzoek en bijlage A.)
De opbrengsten en kosten worden zoveel mogelijk toegerekend aan de
desbetreffende door de overheid bekostigde onderwijsactiviteiten of de
overige vanuit de markt gefinancierde activiteiten. Financieel-admini-
stratief is de HAN in staat om de scheiding tussen publieke en private
62
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
activiteiten goed te waarborgen. In de externe financiële verslaglegging
is scheiding aangebracht tussen resultaat op publieke en private activi-
teiten, waarbij de private activiteiten expliciet een positieve resultaats-
doelstelling hebben. Bij onverhoopt tegenvallende resultaten worden er
passende maatregelen genomen om hetzij de winstgevendheid te her-
stellen, hetzij de activiteiten te beëindigen of - indien mogelijk - over te
dragen aan een andere partij.
Toetsing regelgeving inschrijving en bekostigingDe HAN heeft een intern systeem van toetsing en afstemming op inter-
pretatie van ministeriële regelgeving voor inschrijving en bekostiging.
Een apart ingestelde Toetscommissie Inschrijving en Bekostiging (TIB)
is belast met advisering rondom benodigde interpretatie van de desbe-
treffende regelgeving in bijzondere gevallen.
In 2014 is geadviseerd over een overeenkomst tot maatwerk van bekos-
tigd onderwijs, over de status van minoren als onderdeel van de op-
leiding, over financiële vergoedingen voor diensten die de HAN en/of
een student geleverd heeft in het kader van de uitvoering van initieel
(bekostigd) onderwijs, over de wettelijke kaderstellingen voor versnelde
trajecten voor vwo’ers en over de grenzen aan onderwijs buiten de ves-
tigingsplaats.
De HAN kent verder één centrale ‘Studenten Inschrijf Administratie’,
met eenvormig gehanteerde instructies en procedures. Ten slotte voert
de externe accountant jaarlijks een onderzoek uit naar de juistheid van
de bekostigingsgegevens. Hij geeft daarover een afzonderlijk assu-
rancerapport af.
63
HAN Jaarverslag 2014 | 7. Governance
Notitie Helderheid
Voor de uitvoering in 2014 van de punten uit de Notitie Helderheid in
de bekostiging van het Hoger Onderwijs geldt onverkort, dat de HAN
ervoor zorgt dat het initiële onderwijs niet uitbesteed wordt aan andere
(bekostigde of onbekostigde) organisaties. Ook zijn er geen publieke
middelen geïnvesteerd in private activiteiten.
MaatwerktrajectenEr is een maatwerkovereenkomst Ad Civiele Techniek-PVR gesloten met
CIVILION B.V. voor 30 studenten.
UitwisselingIn 2014 had de HAN 286 bilaterale uitwisselingscontracten met hoger
onderwijsinstellingen wereldwijd. De bilaterale overeenkomsten zijn bij
het International Office van de HAN in te zien.
(Zie bijlage E voor een overzicht van het aantal studenten dat heeft ge-
studeerd bij buitenlandse partners waarmee een overeenkomst is ge-
sloten en hoeveel buitenlandse studenten van partnerinstellingen aan
de HAN hebben gestudeerd.)
64
HAN Jaarverslag 2014
Financiën
65
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
Om investeringen in kwaliteitscultuur, speerpunten uit het instel-lingsplan en verdere ontwikkeling van deeltijdonderwijs mogelijk te maken, is het financieel beleid van de HAN gericht op een gezonde bedrijfsvoering op korte en lange termijn.
De belangrijkste financiële kengetallen van de HAN staan in onder-
staande tabel.
x € 1.000, tenzij anders vermeld 2014 2013 2012 2011
Baten 288.102 273.102 263.066 256.919
Saldo baten en lasten bedrijfsvoering 9.246 6.890 3.480 6.637
Resultaat 7.511 4.781 1.077 5.210
Solvabiliteit (eigen vermogen/totale vermogen) 40,3% 37,1% 34,3% 35,1%
Liquiditeit 0,6 0,6 0,8 0,9
De belangrijkste kenmerken van het financiële jaar 2014 zijn: hogere
baten dan begroot, in mindere mate hogere lasten bedrijfsvoering en
daardoor een hoger financieel resultaat dan begroot.
Het resultaat over 2014 bedraagt € 7,5 miljoen en is toegevoegd aan de
reserves. Het eigen vermogen is daarmee toegenomen van € 86 miljoen
naar € 93 miljoen. De solvabiliteit (hoe goed is de HAN in staat om op
langere termijn aan zijn financiële verplichtingen te voldoen) is in 2014
uitgekomen op 40,3% en ligt daarmee boven de minimumeis van 35%
die wordt gehanteerd door de commissie Smits. De liquiditeitspositie
(hoe goed is de HAN in staat om op korte termijn aan zijn financiële
verplichtingen te voldoen) ligt onder de hbo-norm van 1,0 maar op de
signaleringsgrens van 0,5.
De Inspectie van het Onderwijs heeft in de periode september 2014 tot
en met maart 2015 een onderzoek verricht naar de financiële positie
van de HAN. Aanleiding voor het onderzoek was dat het bestuur van de
HAN in de toekomstparagraaf bij de jaarverslaglegging 2013 aangaf dat
66
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
de financiële kengetallen liquiditeit en rentabiliteit in de eerstkomende
jaren onder de signaleringsgrenzen zouden komen die de inspectie
voor deze kengetallen hanteert (liquiditeit <0,5 en meerjarig negatieve
rentabiliteit). Dit kwam naar voren tijdens de risicoanalyse die de in-
spectie jaarlijks maakt aan de hand van de jaarstukken van instellingen
in het hoger onderwijs.
Op basis van de HAN-jaarrekening 2014 vóór accountantscontrole en
de HAN-begroting 2015 en de daarin opgenomen meerjarenraming
komt de inspectie in haar concept ‘Rapport van bevindingen financieel
continuïteitstoezicht bij de Stichting Hogeschool van Arnhem en Nij-
megen’ tot de volgende bevindingen (besproken met het College van
Bestuur op 18 maart 2015):
‘Zowel de rentabiliteit als de liquiditeit begeven zich in de jaren 2015 en
2016 onder de signaleringsgrenzen.
De oorzaak van de negatieve ontwikkeling van de rentabiliteit is de inves-
tering in de kwaliteit van de opleidingen aan de HAN, waaronder het on-
derwijzend personeel, waartoe het bestuur van de HAN zich genoodzaakt
ziet. Het betreft hier een bewuste keuze van het bestuur van de HAN.
Ook de negatieve ontwikkeling van de liquiditeit vloeit mede voort uit
een bewuste (strategische) keuze van de instelling. De HAN hanteert
een streefwaarde van € 6 miljoen (ongeveer 3% van de Rijksbijdrage) als
ondergrens aan liquide middelen. Het bestuur van de HAN verwacht ove-
rigens niet dat de liquide middelen in de periode tot en met 2018 beneden
de € 14,7 miljoen uitkomen. Overigens beschikt de HAN daarnaast nog
over een ruime kredietfaciliteit bij de schatkist.
Het aantal studenten dat bij HAN is ingeschreven is de afgelopen ja-
ren toegenomen. Ook voor het studiejaar 2014-2015 kent de HAN een
lichte stijging van ingeschreven studenten. Het bestuur van de HAN
verwacht dat het aantal studenten de eerstkomende jaren nog licht zal
stijgen, maar verwacht dat vanaf 2020 een structurele daling in het
aantal studenten inzet. In de meerjarenbegroting blijft de rijksbijdrage
naar verwachting van het bestuur dan ook op het niveau van 2014.
67
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
Wel merkt de inspectie op dat de meerjarenbegroting vanaf 2016 nog
grotendeels beleidsarm lijkt te zijn. Dat vloeit voort uit het feit dat de
HAN nog bezig is met het ontwikkelen van haar beleidsplan voor de
periode 2016-2020; in verband daarmee is er ook nog geen actueel
strategisch huisvestingsplan beschikbaar. De mogelijke gevolgen van
vaststelling van dit beleid inclusief huisvesting kan daarmee financieel
nog niet worden doorvertaald in de meerjarenbegrotingen.’
Verkorte jaarrekening
De financiële overzichten in dit hoofdstuk zijn ontleend aan de gecon-
solideerde jaarrekening 2014, waarbij een goedkeurende accountants-
verklaring is afgegeven.
Geconsolideerde staat van baten en lasten ontleend aan de jaarrekening 2014
x € 1.000 Realisatie 2014
Begroting2014
Realisatie2013
BATENRijksbijdragen OCW 192.892 181.373 183.362Overige overheidsbijdragen 3.826 4.241 4.325Collegegelden 58.715 57.834 55.016Baten werk in opdracht van derden 20.200 18.833 20.379Overige baten 12.469 8.849 10.020Totaal baten 288.102 271.130 273.102
LASTEN
Personele lasten 217.874 213.316 206.690Afschrijvingslasten 11.634 11.876 10.686Huisvestingslasten 17.008 15.272 15.874Overige instellingslasten 32.340 33.803 32.962Totaal lasten 278.856 274.267 266.212
Saldo baten en lasten 9.246 -3.137 6.890
Saldo financiële baten en lasten -1.735 -1.956 -2.109
Nettoresultaat 7.511 -5.093 4.781
68
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
In 2014 waren de baten € 17 miljoen hoger dan begroot, vanwege een
extra rijksbijdrage van € 11,5 miljoen en twee eenmalige baten, namelijk
vrijval van de tweede tranche van de Stichting Waarborgfonds HBO van
€ 1,3 miljoen en de kwijtschelding van de liquiditeitsbijdrage OCW van
€ 2,7 miljoen. Daarnaast waren er overige baten van € 1,5 miljoen. De
lasten zijn € 4,6 miljoen hoger dan begroot, met name door hogere
personele lasten (meer ingezette fte’s en hogere dotaties aan de per-
sonele voorzieningen) en hogere huisvestingslasten (veel uitgevoerd
onderhoud in 2014 en een hogere dotatie aan de voorziening groot on-
derhoud). De financiële baten en lasten zijn € 0,2 miljoen lager dan be-
groot, dankzij een lager dan begroot rentepercentage van een lening.
Onderstaande tabel geeft de financiële splitsing tussen de publieke en marktactiviteiten van de HAN in 2014 weer:
x € 1.000 Markt Publiek Totaal
Totale baten 14.345 273.757 288.102
Totale lasten 14.081 264.775 278.856
Financiële baten en lasten 0 -1.735 -1.735
Resultaat 264 7.247 7.511
Bij marktactiviteiten is het totale resultaat van € 0,3 miljoen net zo
groot als begroot bij een iets lagere (€ 14,3 miljoen ten opzichte van
€ 14,9 miljoen) omzet dan begroot.
69
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
Geconsolideerde balans ontleend aan de jaarrekening 2014
Na resultaatbestemming x € 1.000 31-12-2014 31-12-2013
ACTIVA
Vaste activa
Materiële vaste activa 195.880 189.007
Financiële vaste activa 0 0
Totaal vaste activa 195.880 189.007
Vlottende activa
Voorraden 177 116
Vorderingen 7.180 7.091
Effecten 0 0
Liquide middelen 28.513 35.671
Totaal vlottende activa 35.870 42.878
Totaal activa 231.750 231.885
PASSIVA
Eigen vermogen 93.489 85.978
Voorzieningen* 15.711 13.051
Schulden op lange termijn 57.196 62.861
Schulden op korte termijn* 65.354 69.995
Totaal passiva 231.750 231.885
* De cijfers van 2013 zijn aangepast. De verplichting aan medewerkers (uitkering bij ontslag) is verantwoord bij schulden op korte termijn; vorig jaar was deze verantwoord onder voorziening sociaal beleid.
De materiële vaste activa zijn ten opzichte van 2013 toegenomen
met € 6,9 miljoen, vooral door de investeringen in de nieuwbouw
van de Faculteit Educatie. De liquide middelen zijn afgenomen met
€ 7,2 miljoen. Dit wordt grotendeels veroorzaakt door de investeringen
in gebouwen.
De voorzieningen (reserveringen voor toekomstige uitgaven) zijn per
saldo toegenomen met € 4,6 miljoen.
70
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
Onderstaand overzicht geeft de voorzieningen en de mutaties op de
desbetreffende voorziening weer:
x € 1.000 31-12-2013 SaldoMutaties
31-12-2014
OVERIGE VOORZIENINGEN
Groot onderhoud 6.546 1.887 8.433
Afstudeerfonds 363 -118 245
PERSONEELSVOORZIENINGEN*
Wachtgelden 2.811 744 3.555
Jubileumuitkering 1.366 123 1.489
WAO/WIA 1.560 356 1.916
Verlieslatende projecten 405 -332 73
Totaal voorzieningen 13.051 2.660 15.711
* De cijfers van 2013 zijn aangepast. De verplichting aan medewerkers (uitkering bij ontslag) is verantwoord bij schulden op korte termijn; vorig jaar was deze verantwoord onder voorziening sociaal beleid.
De twee grootste dotaties betreffen de dotatie aan de voorziening groot
onderhoud gebaseerd op het meerjaren-onderhoudsplan.
Financieringx € 1.000 2014 2013
Kasstroom uit operationele activiteiten 14.242 11.324
Kasstroom uit investeringsactiviteiten -18.507 -26.396
Kasstroom uit financieringsactiviteiten -2.893 -2.893
Mutatie liquide middelen -7.158 -17.965
De kasstroom uit operationele activiteiten is positiever dan begroot als
gevolg van het positieve resultaat 2014 van € 7,5 miljoen. De negatieve
kasstroom uit investeringsactiviteiten is hoofdzakelijk het gevolg van
investeringen in de nieuwbouw van de Faculteit Educatie. En de ne-
71
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
gatieve kasstroom uit financieringsactiviteiten is een combinatie van
kwijtschelding van de liquiditeitsbijdrage OCW en de reguliere aflossin-
gen op leningen door de HAN.
Treasury
De HAN heeft een treasurystatuut waarin richtlijnen zijn opgenomen
inzake risicobeheer en gebruik van financiële instrumenten. Het sta-
tuut volgt de minimumeisen uit de Regeling beleggen en belenen door
instellingen voor onderwijs en onderzoek 2010 (ministerie van OCW).
Het treasurybeleid waarborgt de financiële continuïteit van de HAN
en minimaliseert de financiële risico’s en financieringslasten. De HAN
houdt als minimum liquiditeitsniveau 3% van de rijksbijdrage (de om-
vang van de flexibele schil in de begroting) aan. Overtollige middelen
worden volledig risicomijdend belegd. Het lange termijn vreemd ver-
mogen van de HAN is aangetrokken via de gemeente Arnhem en via
het ministerie van Financiën (schatkistbankieren). De HAN maakt geen
gebruik van derivaten.
Continuïteitsparagraaf
De overzichtstabellen en de toelichting zijn gepresenteerd conform
de handreiking continuïteitsparagraaf sector Hoger Onderwijs. De
‘prognose’ is ontleend aan de begroting 2015 en de daarin opgenomen
meerjarenraming van de HAN. De begroting 2015 is in december 2014
vastgesteld, dus vóór de afronding van het boekjaar 2014. Dit betekent
dat voor de balansposities geen een-op-een-aansluiting bestaat met de
balansposities zoals opgenomen in de jaarrekening 2014 (opgesteld in
februari 2015).
72
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
Personeel en studentaantallen 2014 t/m 2017
Kengetal stand 31/12 Werkelijk Prognose
2014 2015 2016 2017
PERSONELE BEZETTING IN FTE
Management/directie 78 78 78 78
Onderwijzend personeel 1.661 1.777 1.772 1.770
Overige medewerkers 870 873 870 872
Totaal 2.609 2.728 2.720 2.720
Studentenaantallen (BA) 31.817 32.436 32.565 33.059
Toelichting op de kengetallen
Personele bezettingDe door de Belastingdienst ingezette aanscherping van het beleid met
betrekking tot zzp-docenten heeft ertoe geleid dat de inhuur daalt ter-
wijl het personeel in dienst van de HAN toeneemt. Daarnaast zijn er
door de hogere rijksbijdrage en collegegelden meer middelen beschik-
baar gekomen die onder andere zijn ingezet voor het verminderen van
de werkdruk (meer personeel). Ten aanzien van de verhouding OP/OBP
(onderwijspersoneel/onderwijsbeheerpersoneel) verwacht de HAN de
in de prestatieafspraken verwachte verhouding te kunnen realiseren,
waarbij scherpe sturing op het aantal OBP belangrijk blijft.
StudentenaantallenDe instroom studiejaar 2014/2015 is ongeveer even groot als de in-
stroom 2013/2014. Waarschijnlijk wordt dit veroorzaakt door de invoe-
ring van het sociaal leenstelsel. Op basis van de demografische ont-
wikkeling is de verwachting dat het aantal ingeschreven studenten tot
2020 ongeveer stabiel blijft en dat de HAN in de jaren daarna door de
demografische ontwikkeling met daling van de instroom en daarmee
met krimp van het aantal ingeschreven studenten te maken krijgt.
73
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
Huisvesting In de begroting 2015 en gedeeltelijk in 2016 is, vooruitlopend op de
uitwerking van het strategisch huisvestingsplan en het strategisch ICT-
plan, bijna € 11 miljoen aan investeringen in huisvestings- en ICT-projec-
ten opgenomen. De investeringen in huisvesting (€ 9 miljoen) betreffen
vooral verbouwingen en herinrichtingen. De ICT-investeringen (€ 1,8
miljoen) betreffen uitbreidingen en investeringen in nieuwe systemen.
Momenteel schrijft de HAN aan haar Instellingsplan 2016-2020. Van dit
instellingsplan zullen het geactualiseerde strategische huisvestingsplan
en ook het geactualiseerde strategische ICT-plan worden afgeleid. Bij de
uitwerking zal naast de inhoudelijke component ook rekening worden
gehouden met de demografische ontwikkeling (huisvesting) en de mo-
gelijkheden om de uitvoering van de plannen te financieren.
Exploitatierekening 2014 t/m 2017 Werkelijk Prognose
x € 1.000 2014 2015 2016 2017
BATEN
Rijksbijdragen OCW 192.892 197.645 195.715 196.455
Overige overheidsbijdragen 3.826 4.433 4.196 4.644
Collegegelden 58.715 60.952 62.916 64.464Baten werk in opdracht van derden
20.200 19.597 20.529 21.423
Overige baten 12.469 9.998 10.787 11.043
Totaal baten 288.102 292.625 294.143 298.029
LASTEN
Personele lasten 217.874 231.606 228.353 228.311
Afschrijvingslasten 11.634 14.036 14.449 14.283
Huisvestingslasten 17.008 15.987 15.884 15.662
Overige instellingslasten 32.340 40.494 39.685 37.846
Totaal lasten 278.856 302.123 298.371 296.102
Saldo baten en lasten 9.246 -9.498 -4.228 1.927
Saldo financiële lasten -1.735 -1.576 -1.497 -1.417
Nettoresultaat 7.511 -11.074 -5.725 510
74
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
In de meerjarenraming wordt ervan uitgegaan dat de prestatieafspra-
ken in voldoende mate worden gerealiseerd en dat de rijksbijdrage
2017-2020 daarmee op peil blijft. Het beleid van de HAN is gericht op
realisatie van de prestatieafspraken waarbij rendement echter moeilijk
beïnvloedbaar is.
Daarnaast is het op het moment van schrijven van dit jaarverslag nog
niet duidelijk of en per wanneer de bekostiging van het deeltijdonder-
wijs verandert en wat daarvan de mogelijke (negatieve) financiële con-
sequenties zijn. De HAN voert momenteel investeringen uit om het
deeltijdonderwijs kwalitatief te verbeteren en meer flexibel in te richten,
mede om daarmee voorbereid te zijn op een eventuele wijziging in de
bekostiging.
De begrotingen van de diverse bedrijfsonderdelen (normale bedrijfs-
voering) laten een sluitende exploitatie zien over de periode 2015-2017.
De investeringen in de strategische thema’s, de speerpunten, het mas-
terfonds en de verbeterplannen rondom het deeltijdonderwijs worden
gecontroleerd door middel van een verlieslatende begroting onder di-
recte verantwoordelijkheid van het College van Bestuur ten laste van
de reserves gebracht. Deze investeringen ten laste van de reserves heb-
ben een in de tijd begrensd karakter, waardoor de exploitatie vanaf 2017
weer een positief resultaat laat zien. De HAN bewaakt, ook bij de ver-
lieslatende begrotingsjaren, dat liquiditeit en solvabiliteit op aanvaard-
baar niveau blijven.
75
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
Balans 2014 t/m 2017
Werkelijk Prognose
x € 1.000 2014 2015 2016 2017
ACTIVA
Vaste activa
Materiële vaste activa 195.880 197.692 187.714 177.693
Financiële vaste activa 0 0 0 0
Totaal vaste activa 195.880 197.692 187.714 177.693
Vlottende activa 35.870 21.855 23.541 29.780
Totaal activa 231.750 219.547 211.255 207.473
PASSIVA
Eigen vermogen
Algemene reserve 90.988 81.603 75.898 76.321
Bestemmingsreserve publiek 327 614 446 267
Bestemmingsreserve privaat 2.174 2.407 2.555 2.821
Bestemmingsfonds publiek 0 - - -
Bestemmingsfonds privaat - - - -
Totaal eigen vermogen 93.489 84.624 78.899 79.409
Voorzieningen 15.711 13.586 15.170 14.451
Schulden op lange termijn 57.196 54.257 51.294 48.308
Schulden op korte termijn 65.354 67.080 66.192 65.305
Totaal passiva 231.750 219.547 211.555 207.473
Het werkelijke resultaat van 2014 van € 7,5 miljoen is € 2,7 miljoen lager
dan het in de begroting 2015 opgenomen prognoseresultaat voor 2014.
Daardoor zijn zowel de vermogenspositie als de stand van de liquide
middelen lager dan in de begroting aangenomen. Bij het opstellen van
de begroting is uitgegaan van het prognoseresultaat. Dit betekent voor
de jaren 2015-2017 dat de in de begroting en meerjarenraming opge-
nomen vermogenspositie, ceteris paribus, ook € 2,7 miljoen lager zou
moeten zijn. Ook hierop gecorrigeerd blijft de solvabiliteit boven de
hbo-richtlijn (commissie Smits) van 35%.
76
HAN Jaarverslag 2014 | 8. Financiën
De liquiditeit ligt lager dan de hbo-norm (current ratio) van 1,0 con-
form het door de HAN in haar treasury policy opgenomen beleid om
niet meer dan noodzakelijke liquiditeiten aan te houden. Doordat de
belangrijkste inkomsten (rijksbijdrage) en uitgaven (personele last) in
de tijd een gelijklopend karakter hebben, is de noodzaak om extra liqui-
de middelen aan te houden beperkt. De HAN houdt als minimum 3%
rijksbijdrage aan (de omvang van de flexibele schil in de begroting). De
liquiditeitsratio daalt in 2015 naar 0,3 (en komt daarmee ook onder de
signaleringsgrens van 0,5 van de Inspectie van het Onderwijs). Handha-
ving van een liquiditeitsratio van 0,5 betekent dat de HAN € 11,7 miljoen
extra liquide middelen in 2015 zou moeten aanhouden. Dit betekent dat
de begroting 2015 licht positief zou moeten zijn. We kiezen echter er-
voor om in 2015 met een verlieslatende begroting te werken. Dit wordt
veroorzaakt door (eenmalige) investeringen in verbetering van de kwali-
teit van het onderwijs, conform het verzoek van het ministerie van OCW
over investeringen van het hoger onderwijs vooruitlopend op het soci-
aal leenstelsel. Doordat de investeringen (en daarmee de verlieslatende
begroting) vanaf 2016 lager worden en er vanaf 2017 weer een positieve
begroting is, stijgt de liquiditeitsratio van 0,4 in 2016 naar 0,6 in 2018.
Bij het opstellen van de balans is rekening gehouden met de nu be-
kende investeringen in huisvesting en ICT. Van het instellingsplan voor
de jaren 2016-2020 dat momenteel wordt opgesteld, worden het lan-
ge termijn huisvestingsplan en het ICT-beleid afgeleid. Met eventueel
daaruit voortvloeiende investeringen is in de huidige meerjarenraming
nog geen rekening gehouden. Bij uitwerking van de plannen wordt er
rekening gehouden met de financiële speelruimte van de HAN en de
mogelijkheden die er zijn om tot eventuele aanvullende financiering te
komen.
Het huidige lange termijn vreemd vermogen is aangetrokken via een
lening bij de gemeente Arnhem en via een lening bij het ministerie van
Financiën.
77
HAN Jaarverslag 2014
BijlagenA. Prestatieafspraken: overzicht resultaten op prestatie-
indicatoren B. Opleidingenaanbod C. Instroom en inschrijvingen per faculteit D. Overzicht van lectoraten en lectoren E. Internationale mobiliteit, cijfers en trends F. Organogram en kerncijfers HAN
78
HAN Jaarverslag 2014
Prestatieafspraken: overzicht resultaten op prestatie- indicatoren
79
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage A Prestatieafspraken: overzicht resultaten op prestatie-indicatoren
reAlisAtie DoelstelliNg op koers?
prestAtie- AfsprAAk
ip/oCW
indicator 2011 (nulmeting)
2013 2014 2015-16
oNDerWiJs1/- survival (na één jaar inschrijving bij de HAN, bachelor)
vt 69% 71% 71% 70% needt 72% 75% 72% 74% needu 68% 71% 79% 71% nee
2/- Diplomarendement na 5 jaar (survivors, bachelor) vt 66% 63% 62% 70% needt 62% 64% 61% 62% needu 70% 64% 70% 71% nee
-/1 Uitval (na één jaar inschrijving HAN, bachelor) vt 30% 30% 28% ≤ 30% ja HBO 1-/2 switch (na één jaar inschrijving HAN, bachelor) vt 11% 11% 11% < 13% ja HBO 2-/3 Diplomarendement (survivors, bachelor) vt 66% 64% 63% ≥ 66% ja HBO 33/4 studenttevredenheid
Percentage opleidingen met minimaal 7,0
vt 85% 95% 92% 100% jadt 74% 82% 71% 100% jadu 71% 86% 80% 100% ja
Gemiddelde studenttevredenheidinst 7,2 7,3 7,3 7,3 ja HBO 4M 7,4 7,3 7,3 7,4-7,5 ja
4/5 geprogrammeerde contacttijd
Minimaal 15 uur in 1e jaar vt 82% 95% 98% 100% ja HBO 6Minimaal 15 uur in 2e jaar vt 51% 89% 100% 100% jaoNDerzoek
5/6 Aantal fte voor onderzoek inst 117 140 146 134,2 fte ja6/7 implementatie leerlijn onderzoek in curriculum vt 69% 77% 85% 100%* ja7/8 Middelen voor onderzoek
Percentage faculteiten dat 2 150.000 aan externe middelen per fte lector verwerft inst 75% 75% 75% 100% ja
Gemiddelde verwerving van externe middelen per fte lector inst € 202.000 € 214.800 € 193.000 € 200.000 ja BeroepsprAktiJk eN regio
8/9 personele inzet in valorisatie en ondernemerschap inst 8,0% 8,7% 7,9% 8,0% ja9/10 Middelen voor valorisatie en ondernemerschap inst 5,5% 6,2% 6,2% 5,5% ja10/11 omzet contractonderwijs inst 6,0% 3,8% 5,5% 6,0% ja11/12 Deelname studenten aan ondernemerschapsonderwijs
Percentage opleidingen met minimaal 1-3% ondernemerschapsonderwijs vt — nb nb 65% — ja
Percentage opleidingen met meer dan 3% ondernemerschapsonderwijs vt — nb nb 30% — ja
Percentage afgestudeerden dat de minor Ondernemerschap heeft gevolgd inst 3,8% 3,4% 3,6% 1,0% ja
kWAliteit is MeNseNWerk12/13 Docenten met een mastergraad/gepromoveerd
Percentage docenten met ten hoogste een mastergraad inst 57% 61% 64%76%
ja HBO 5Percentage docenten met ten hoogste een doctorsgraad inst 6% 8% 8% ja HBO 5
13/14 Medewerkertevredenheid inst 7,8 7,6 nb min. 7,8 — ja14/- ziekteverzuim inst 4,4% 4,5% 4,5% 4,0% nee15/15 professionaliseringsutgaven inst 5,6% nnb 10,8% min. 5% ja16/16 percentage onderwijspersoneel (in fte) inst 61% 63% 64% 65% ja HBO 7
realisatie: 92,5% of meer 88,5% en < 92,5% 88,5%
De signalering is gebaseerd op het verschil tussen de doelstellingen voor 2015/16 en de realisatie in 2014. In de doelstellingen wordt er onderscheid gemaakt tussen streefwaarden, prestatieafspraken en de verplichte prestatieafspraken met het ministerie van OCW. Voor de afspraken HBO 1, 2 en 3 is hier voor de signalering een prognose opgenomen.* Percentage is pas 100% als alle curriculumjaren van een opleiding van doorlopende leerlijn zijn voorzien
vt voltijd inst instelling nb niet bekend dt deeltijd M master nnb nog niet bekend du duaal
80
HAN Jaarverslag 2014
Opleidingenaanbod
81
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE B Opleidingenaanbod
HAN-bacheloropleidingen (B), -associate degree-opleidingen (Ad) en -masteropleidingen (M) per 31-12-2014Opleiding Voltijd Deeltijd Duaal Taal
EDUCATIE
B Leraar vo 2e gr Aardrijkskunde • • N
B Leraar vo 2e gr Economie • • N
B Leraar vo 2e gr Biologie • • N
B Leraar vo 2e gr Duits • • N
B Leraar vo 2e gr Engels • • N
B Leraar vo 2e gr Frans • • N
B Leraar vo 2e gr Geschiedenis • • N
B Leraar vo 2e gr Natuurkunde • • N
B Leraar vo 2e gr Nederlands • • N
B Leraar vo 2e gr Pedagogiek • • N
B Leraar vo 2e gr Scheikunde • • N
B Leraar vo 2e gr Wiskunde • • N
B Opleidingskunde • • N
B Opleiding tot leraar Basisonderwijs • • N
TECHNIEK
B Autotechniek • • N & E
Ad Systeemspecialist Automotive • N
B Elektrotechniek • • N
B Embedded Systems Engineering • • N
B Werktuigbouwkunde • • N
Ad Constructeur Werktuigbouwkunde • N
B Industrieel Product Ontwerpen • N
B Technische Bedrijfskunde • • N
B Bouwkunde • • N
B Civiele Techniek • • • N
Ad Civiele Techniek Projectvoorbereiding en –realisatie • • N
Ad Civiele Techniek Directievoering • • N
B Biologie en Medisch Laboratoriumonderzoek • • N & E
B Chemie • • N
82
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE B Opleidingenaanbod
Opleiding Voltijd Deeltijd Duaal Taal
B Bio-informatica • N
B Technische Informatica • • N
B Business IT & Management • • N
B Informatica • • N
B Communication and Multimedia Design • • N
GEZONDHEID, GEDRAG EN MAATSCHAPPIJ
B Opleiding tot Fysiotherapeut • N
B Opleiding voor Ergotherapie • N
B Opleiding voor Logopedie • N & D (VT)
B Voeding en Diëtetiek • N
B Opleiding Mondzorgkunde • N
B Medische Hulpverlening • N
B Opleiding tot Verpleegkundige • • • N
B Leraar vo 2e gr Gezondheidszorg en Welzijn • N
Ad Onderwijsondersteuner Gezondheidszorg en Welzijn • N
B Management in de Zorg • • N
Ad Management in de Zorg • • N
B Sport, Gezondheid en Management • N
B Leraar vo 1e gr in Lichamelijke Opvoeding • • N
B Sport- en Bewegingseducatie • N
B Maatschappelijk Werk en Dienstverlening • • N
B Sociaal Pedagogische Hulpverlening • • • N & D (DT)
B Pedagogiek • • N
B Culturele en Maatschappelijke Vorming • • N & D (DT)
B Creatieve Therapie • • N
B Toegepaste Psychologie • N
ECONOMIE, MANAGEMENT EN RECHT
B Commerciële Economie • • • N
B Small Business en Retail Management • • N
B International Business and Languages • N
B Food & Business • N
83
Opleiding Voltijd Deeltijd Duaal Taal
B International Business and Management Studies • E
B Communicatie • • • N & E (VT)
B Logistiek en Economie • • • N & E (VT)
B Facility Management • • • N
B Bedrijfskunde MER • • • N
B Human Resource Management • • N
B HBO – Rechten • • N
B Accountancy • • • N
Ad Accountancy • • • N
B Bedrijfseconomie • • N & E (VT)
B Fiscaal Recht en Economie • N
B Financial Services Management • • N
MASTEROPLEIDINGEN
M Control Systems Engineering • • E
M Management & Innovatie in Maatschappelijke Organisaties • N
M Human Resource Management • N
M Master of International Business • • E
M Advanced Nursing Practice • N
M Physician Assistant • N
M Molecular Life Sciences • E
M Pedagogiek • N
M Bedrijfskunde Zorg en Dienstverlening • N
M Social Work • N
M Leraar Algemene Economie • N
M Leraar Engels • N/E
M Leraar Nederlands • N
M Leraar Wiskunde • N
M Neurorevalidatie en Innovatie • N
M Master of Automotive Systems • • N
M International Master of Arts Therapies • • N/D
M Sport- en Beweeginnovatie • N
M Musculoskeletale Revalidatie • N
84
HAN Jaarverslag 2014
Instroom en inschrijvingen per faculteit
85
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE C Instroom en inschrijvingen per faculteit
Studentaantallen 2014
Inschrijvingen Instroom
2014 Groei 2014 GroeiFACULTEIT EDUCATIE 4.268 +3,6% 1.398 +12,1%
Voltijd 3.195 +4,8% 1.049 +15,7%
Deeltijd 1.073 +0,1% 349 +2,6%
FACULTEIT ECONOMIE EN MANAGEMENT 9.178 +4,8% 3.129 -0,4%
Voltijd 8.441 +6,3% 2.949 -0,8%
Deeltijd 518 -13,4% 126 -0,8%
Duaal 219 -0,9% 54 +31,7%
FACULTEIT GEZONDHEID, GEDRAG EN MAATSCHAPPIJ 11.945 -4,2% 3.283 -16,7%
Voltijd 10.444 -1,3% 2.971 -13,8%
Deeltijd 1.359 -20,9% 283 -38,6%
Duaal 142 -18,9% 29 -17,1%
FACULTEIT TECHNIEK 6.426 +7,5% 2.139 +5,5%
Voltijd 5.450 +10,0% 1.861 +7,5%
Deeltijd 958 -3,1% 278 -5,8%
Duaal 18 -45,5%
HAN MASTERPROGRAMMA’S 1.136 -2,1% 392 -7,8%
Voltijd 69 -4,2% 36 +56,5%
Deeltijd 719 +4,1% 235 -13,3%
Duaal 348 -12,3% 121 -7,6%
Bacheloropleidingen 31.817 +1,5% 9.949 -3,9%
Masteropleidingen 1.136 -2,1% 392 -7,8%
Totaal 32.953 +1,4% 10.341 -4,1%
NB Inschrijvingen en instroom aan de HAN op basis van interne definities; de waarden kunnen afwijken van landelijke publicaties.
86
HAN Jaarverslag 2014
Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2013)
87
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE D Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2014)
Faculteit Educatie
Kenniscentrum Kwaliteit van Leren
Beroepspedagogiek Lector prof. dr. L. Nieuwenhuis
Innovatie van Leren in Organisaties Lector dr. J.M. Thölke
Leren met ICT Lector dr. M.H. Kral
Ontwerpen van Innovatieve Leerarrangementen Lector dr. B. de Vries (leading lector)
Ontwikkelen van Competenties op de Werkplek Lector dr. R. Klarus
Seksediversiteit in het Onderwijs Associate lector dr. G.M.T. Geerdink
Toetsen en Beoordelen Associate lector dr. T.M.M.L. van Schilt-Mol
88
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE D Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2014)
Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij
Kenniscentrum Duurzame Zorg
Acute Intensieve ZorgLector dr. L.C.M. Vloet
Associate lector dr. L. Verharen
Associate lector dr. S. Berben
Eerstelijnszorg Lector dr. R. van der Sande
Innovatie in de Care Lector dr. M.J.M. Adriaansen
Associate lector Top Care dr. E. Verschuur
Organisatie van Zorg en DienstverleningLector dr. M. Laurant
Bijzonder lector dr. ing. H.J.F.R. Hamers (leading lector)
Associate lector Taakherschikking in de gezondheidszorg (vacant)
Sociale en Methodische Aspecten van Psychiatrische Zorg Lector dr. B.W. Koekkoek
Kenniscentrum HAN Sociaal
Levensloopbegeleiding bij Autisme Lector dr. J.P.W.M. Teunisse
Lokale Dienstverlening vanuit KlantperspectiefLector dr. M.A.W. van Biene (leading lector)
Associate lector dr. E.L. Jansen
Werkzame Factoren in de Zorg voor JeugdLector dr. H.M. Pijnenburg
Associate lector dr. M.J.C. van Hattum
89
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE D Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2014)
Zorg voor Mensen met een Verstandelijke Beperking Bijzonder lector prof. dr. P.J.C.M. Embregts
Associate lector dr. M. Hermsen
Kenniscentrum Publieke Zaak
Goed Bestuur en Innovatiedynamiek in Maatschappelijke Organisaties Lector dr. F.J. de Vijlder (leading lector)
Innovatie in de Publieke Sector Lector dr. E. de Vries
Kenniscentrum Revalidatie, Arbeid, Sport
Arbeid & Gezondheid Lector dr. Y.F. Heerkens (leading lector)
Lector dr. J. Engels
Herkennen en Ontwikkelen van Sporttalent Lector dr. M.T. Elferink-Gemser
Musculoskeletale Revalidatie Bijzonder lector dr. R. van Cingel
Lectorspositie vervuld per 1 februari 2015
Neurorevalidatie Lector dr. B.J.M. de Swart
Associate lector dr. E. Steultjens
Voeding in relatie tot Sport en Gezondheid Lector dr. M.A.E. de van der Schueren
Bijzonder lector prof. dr. L. van Loon
90
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE D Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2014)
Faculteit Techniek
Kenniscentrum Technologie en Samenleving
Architecture in Health Lector dr. ir. M. Mohammadi
Duurzame Energie Lector dr. P.J. Sonneveld
Industriële Microbiologie Lector dr. B.C. Lokman (leading lector)
Lean/World Class Perfomance Lector dr. V. Wiegel
Lector dr. ir. J. Slomp
Meet- en Regeltechniek Lector dr. ir. A.J. de Graaf
Mens-Computer Interactie Lector drs. T.M.J. Lenior
Mobiliteitstechnologie Lector dr. ir. J.P. Pauwelussen
Model-based Information Systems Lector dr. S. Hoppenbrouwers
Networked Applications Lector dr. ir. R.R. Bakker
Voertuigmechatronica Lector dr. P.A. Veenhuizen
91
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE D Overzicht van lectoraten en lectoren (per 31-12-2014)
Faculteit Economie en Management
Kenniscentrum Business Development & Co-Creation
Financial Control Associate lector dr. J. van Wagensveld
Human Communication Development Lector dr. E.C.M. van der Pool
Human Resource Management Lector dr. A.H. de Lange
Logistiek & Allianties Lector drs. S.J.C.M. Weijers
Lean/World Class PerformanceLector dr. V. Wiegel
92
HAN Jaarverslag 2014
Internationale mobiliteit, cijfers en trends
93
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Inkomende en uitgaande uitwisselingsstudentenWereldwijd groeit het aantal studenten dat een deel van de studie in het bui-
tenland volgt, zo ook bij de HAN. De uitgaande mobiliteit groeide in 2014
met 19% tot 391 uitgaande HAN-studenten; de inkomende mobiliteit groei-
de met 4% tot 279 inkomende internationale uitwisselingsstudenten.
Top tien van bestemmingen van uitgaande HAN-studenten:
0 30 60 90 120
Overige bestemmingenFinland
BelgiumAustriaIreland
GermanyChinaSpain
United StatesFrance
United Kingdom 5139
32
25
22
21
20
18
17
14
132
Top tien van nationaliteiten van inkomende internationale uitwisselingsstudenten:
0 30 60 90 120
Chech RepublicGermany
ChinaUnited Kingdom
BelgiumAustriaFrance
United StatesFinland
Spain 38
27
21
17
15
14
14
13
12
7
94
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Uitgaande en inkomende uitwisselingsstudenten per internationale partner-instelling in het kalenderjaar 2014, zoals geregistreerd in de mobiliteitsdata-base MoveOnLand Uitgaand Inkomend
ARGENTINA 4 2
Buenos Aires - Universidad del Salvador 4 2
AUSTRALIA 10 5
Adelaide - University of South Australia 2 1
Brisbane - Griffith University 1 0
Melbourne - Victoria University 2 2
Perth - Curtin University of Technology 2 0
Sydney - University of Sydney 2 2
Wollongong - University of Wollongong 1 1
AUSTRIA 18 15
Dornbirn - Fachhochschule Vorarlberg 15 7
Wels - Fachhochschule Oberösterreich 0 3
Linz - Pädagogische Hochschule Oberösterreich 0 1
Graz - FH JOANNEUM - University of Applied Sciences 1 0
Salzburg - Pädagogische Hochschule Salzburg 1 1
Wien - Pädagogische Hochschule Wien 1 3
BELGIUM 17 14
Antwerpen - Karel de Grote Hogeschool 7 0
Brussel - HUB-KAHO vzw 0 1
Bruxelles - Haute Ecole Francisco Ferrer 0 1
Gent - Arteveldehogeschool 9 7
Gent - Universiteit Gent 0 1
Gent - Hogeschool Gent 1 0
Kortrijk - VIVES University College Kortrijk-Roeselare-Tielt-Torhout 0 2
Leuven - Groep T - Internationale Hogeschool Leuven 0 1
Leuven - KU Leuven 0 1
95
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Land Uitgaand Inkomend
BRAZIL 1 1
São Paulo - Universidade de São Paulo 1 1
CANADA 9 5
Edmonton - Grant MacEwan University 3 3
Halifax - Dalhousie University 1 0
Oakville - Sheridan Institute of Technology & Advanced Learning 3 2
Windsor - University of Windsor 2 0
CHILE 4 0
Santiago - Universidad de Chile 2 0
Santiago - Universidad Andrés Bello 2 0
CHINA 22 13
Beijing - University of International Business and Economics 5 1
Hong Kong - The Hong Kong Polytechnic University 4 1
Shanghai - Shanghai University of Finance and Economics 3 4
Shanghai - Shanghai University of International Business and Economics 5 6
Xiamen - Xiamen University 5 1
CZECH REPUBLIC 7 7
Pardubice - Univerzita Pardubice 2 0
Zapadoceska Univerzita v Plzni 0 1
Praha - Vysoká Skola Ekonomická v Praze 5 6
DENMARK 10 1
Copenhagen - Erhvervsakademiet Copenhagen Business 3 0
København - Professionshøjskolen Metropol 2 0
Risskov - Via University College 1 0
Sorø - University College Zealand 2 0
Vejle - University College Lillebælt 2 1
96
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Land Uitgaand Inkomend
ESTONIA 0 1
Tallinn - Tallinna Ülikool 0 1
FINLAND 14 27
Helsinki - HAAGA-HELIA Ammattikorkeakoulu 6 9
Helsinki - Helsingin Yliopisto 1 3
Helsinki - Metropolia Ammattikorkeakoulu 2 6
Jyväskylä - Jyväskylän Ammattikorkeakoulu 4 1
Jyväskylä - Jyväskylän Yliopisto 2 1
Kauniainen - Humanistinen Ammattikorkeakoulu 1 5
Tampere - Tampereen Ammattikorkeakoulu 0 1
Turku - Turun Ammattikorkeakoulu - Åbo Yrkeshögskola 1 0
Vantaa - Laurea-Ammattikorkeakoulu 0 1
FRANCE 39 17
Angers - École Supérieure des Sciences Commerciales d’Angers (ESSCA) 5 2
Dijon - Université de Bourgogne 0 4
Caen - Université de Caen Basse-Normandie 4 0
Cergy-Pontoise - Université de Cergy-Pontoise 1 0
La Rochelle - Université de la Rochelle 1 0
Levallois-Perret - ESTACA - École Supérieure des Techniques Aeronautiques et de Con-struction Automobile
1 0
Lyon - Université Catholique de Lyon 1 2
Lyon - Université Jean Moulin Lyon 3 2 1
Marseille - Aix-Marseille Université 1 0
Montpellier - École Supérieure de Commerce (ESC) de Montpellier 4 2
Montpellier - Université Montpellier 2 4 0
Mont-Saint-Aignan - NEOMA Business School 5 0
Orléans - Université d’Orléans 4 0
Paris - École Supérieure du Commerce Exterieur 3 6
Paris - Institut des Hautes Etudes Economiques et Commerciales (INSEEC) Paris 2 0
Toulouse - Université de Toulouse II - Le Mirail 1 0
97
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Land Uitgaand Inkomend
GERMANy 21 12
Berlin - Hochschule für Technik und Wirtschaft Berlin 5 0
Berlin - Katholische Hochschule für Sozialwesen Berlin 1 0
Duisburg and Essen - Universität Duisburg-Essen 1 0
Freiburg - Pädagogische Hochschule Freiburg 1 0
Hannover - Gottfried Wilhelm Leibniz Universität Hannover 1 0
Heidelberg - Ruprecht-Karls-Universität Heidelberg 1 1
Kleve - Hochschule Rhein-Waal 1 2
Mainz - Johannes Gutenberg-Universität Mainz 1 0
Mannheim - Hochschule Mannheim 0 1
München - Hochschule München 4 0
Münster - Westfälische Wilhelms-Universität Münster 1 0
Paderborn - Universität Paderborn 1 0
Pforzheim - Hochschule Pforzheim 2 0
Potsdam - Universität Potsdam 1 0
Sankt Augustin - Hochschule Bonn-Rhein-Sieg 3 5
Trier - Universität Trier 1 0
Weingarten - Pädagogische Hochschule Weingarten 0 1
Wildau - Technische Fachhochschule Wildau 0 2
GREECE 0 3
Ioannina - Panepistimio Ioanninon 0 2
Patras - Panepistimio Patron 0 1
HUNGARy 4 3
Pécs - Pécsi Tudományegyetem 4 3
INDIA 0 6
Bengaluru - Christ University 0 2
Chennai - SRM University 0 4
98
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Land Uitgaand Inkomend
INDONESIA 8 5
Jakarta - Binus University 4 3
Jakarta - STIKOM London School of Public Relations Jakarta (LSPR) 1 2
Yogyakarta - Universitas Gadjah Mada 2 0
Yogyakarta - Universitas Sanata Dharma 1 0
IRELAND 20 9
Dublin - Dublin Institute of Technology 5 0
Dublin - St Patrick’s College - Colaiste Phadraig 7 0
Limerick - Mary Immaculate College 2 6
Tallaght - Institute of Technology Tallaght 6 3
ITALy 3 4
Castellanza - Università Carlo Cattaneo 3 2
Università degli Studi di Perugia 0 2
JAPAN 4 0
Akita - Akita International University 4 0
KAZAKHSTAN 1 3
Almaty - Kazakhstan Institute of Management, Economics and Strategic Research 1 3
KOREA, REPUBLIC OF 3 3
Suwon - Ajou University 3 3
KyRGyZSTAN 0 1
Bishkek - American University of Central Asia 0 1
LATVIA 1 3
Riga - Latvijas Universitáte - LV RIGA01 0 1
Riga - Rîgas Starptautiskâ Ekonomikas un Biznesa Administrâcijas Augstskola
1 2
99
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Land Uitgaand Inkomend
LITHUANIA 2 3
Vilnius - Vilniaus Universiteto Tarptautinio verslo mokykla 2 0
Vilniaus University of Applied Sciences 0 3
MExICO 4 5
Guanajuato - Universidad de Guanajuato 2 2
Monterrey - Instituto Tecnológico y de Estudios Superiores de Monterrey (ITESM) 2 3
NETHERLANDS ANTILLES 2 0
Aruba, Oranjestad - University of Aruba 1 0
Curaçao, Willemstad - University of Curaçao 1 0
NEW ZEALAND 2 0
Auckland - Unitec New Zealand 2 0
NORWAy 8 5
Elverum - Høgskolen i Hedmark 0 2
Kristiansand - Universitetet i Agder 5 1
Molde - Høgskolen i Molde 2 1
Oslo - Høgskolen i Oslo og Akershus 1 1
PHILIPPINES 0 6
Cebu City - University of San Carlos 0 4
Manila - Ateneo de Manila University 0 2
POLAND 3 1
Poznan - Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu 3 1
PORTUGAL 3 6
Porto - Instituto Politécnico do Porto 0 2
Lisboa - Instituto Politecnico de Lisboa 0 3
Lisboa, Beiras, Braga and Porto - Universidade Católica Portuguesa 3 1
100
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Land Uitgaand Inkomend
RUSSIAN FEDERATION 1 2
Moscow - Plekhanov Russian University of Economics 1 2
SLOVAKIA 0 1
Nitra - Univerzita Konstantina Filozofa v Nitre 0 1
SLOVENIA 0 7
Ljubljana - Univerza v Ljubljani 0 7
SOUTH AFRICA 9 0
Bellville - Cape Peninsula University of Technology 1 0
Bellville - University of the Western Cape 3 0
Port Elizabeth - Nelson Mandela Metropolitan University 2 0
Pretoria - University of Pretoria 3 0
SPAIN 25 38
Barcelona - Universitat de Barcelona 3 9
Bilbao - Universidad de Deusto 4 5
Castellón - Universitat Jaume I 7 4
Madrid - Universidad Autónoma de Madrid 0 1
Madrid - Universidad Carlos III de Madrid 4 2
Madrid - Universidad Complutense de Madrid 2 5
Madrid - Universidad Pontificia Comillas, Madrid 0 3
Málaga - Universidad de Málaga 0 4
Mondragón - Mondragon Unibertsitatea 1 1
Sevilla - Universidad de Sevilla 3 3
Sevilla - Universidad Pablo de Olavide 0 1
Valencia - Universidad de Valencia 1 0
SWEDEN 13 6
Göteborg - Chalmers tekniska högskola 1 0
Kalmar and Växjö - Linnéuniversitetet x 5 1
Karlstad - Karlstads universitet 2 2
Malmö - Malmö högskola 1 0
Stockholm - Karolinska Institutet 1 0
Umeå - Umeå universitet 3 3
101
Land Uitgaand Inkomend
SWITZERLAND 1 3
Brugg - FHNW Fachhochschule Nordwestschweiz 1 1
Kreuzlingen - Pädagogische Hochschule Thurgau 0 2
TAIWAN 4 0
Kaohsiung - National Sun Yat-Sen University (NSYSU) 4 0
THAILAND 7 0
Pathum Thani - Rangsit University 7 0
TURKEy 4 1
Istanbul - Yeditepe Universitesi 1 0
Istanbul - Istanbul Universitesi 3 0
Mugla - Mugla Universitesi 0 1
UNITED KINGDOM 51 14
Belfast - St Mary’s University College 1 0
Belfast - Stranmillis University College 2 3
Birmingham - Birmingham City University 4 0
Birmingham - Newman University 4 0
Brighton - University of Brighton 3 0
Cheltenham - University of Gloucestershire 4 0
Coventry - Coventry University 1 2
Dundee - University of Dundee 5 0
Glasgow - Glasgow Caledonian University 1 3
Huddersfield - University of Huddersfield 3 0
Hull - University of Hull 5 1
Kingston-Upon-Thames - Kingston University 3 1
Lancaster - University of Cumbria 2 0
Leicester - De Montfort University 8 0
Liverpool - Liverpool Hope University 2 1
Northampton - The University of Northampton 3 3
102
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Land Uitgaand Inkomend
UNITED STATES 32 21
Albany - University at Albany, The State University of New York 1 0
Atlanta - Georgia State University 1 0
Greensboro - University of North Carolina at Greensboro 2 1
Greenville - East Carolina University 0 3
Indiana - Indiana University of Pennsylvania 1 1
Laredo, TX - Texas A&M International University 2 2
Mankato - Minnesota State University, Mankato 2 9
San Francisco - San Francisco State University 8 5
Stout - University of Wisconsin – Stout 2 0
West Hartford, Connecticut - University of Saint Joseph 3 0
Whitewater - University of Wisconsin – Whitewater 9 0
Wilmington - University of North Carolina at Wilmington 1 0
Totaal 391 279
Stages in het buitenlandEen tweede categorie mobiliteitsstudenten wordt gevormd door de
HAN-studenten die een stage doen in het buitenland. In het studiejaar
2013-2014 waren dit er 517 (1 meer dan het studiejaar 2012-2013).
Top vijf van stagebestemmingen in het buitenland
20 30 40 50
Verenigd Koninkrijk
China
Duitsland
Nederland overzee
Zuid-Afrika 55
52
32
31
25
103
Internationale afstudeeropdrachtenEen derde categorie mobiliteitsstudenten vormen de studenten die voor hun afstudeer-
opdracht naar het buitenland vertrekken. In het studiejaar 2013/2014 waren dit er in totaal 80
(97 in 2012/2013).
Verdeling van uitgaande mobiliteitsstudenten per faculteit en per categorie
Uitgaande studentenmobiliteit 2013-2014 Studie Stage Afstudeeropdracht
EDUCATIE Pabo 11 39 Leraar en School 40 33Opleidingskunde 3 Totaal Educatie 51 75
ECONOMIE EN MANAGEMENT Financieel Management 18 4 3Bedrijfskunde & Rechten 28 21 7International Business & Communication 191 121 28Totaal Economie en Management 237 146 38
GEZONDHEID, GEDRAG EN MAATSCHAPPIJ
Paramedische Studies 2 40 12Sociale Studies 26 82 7Verpleegkundige Studies 1 48Sport en Bewegingsstudies 1 45 9Totaal Gezondheid, Gedrag en Maatschappij 30 215 28
TECHNIEK Automotive 3 8 4Engineering 3 12 4 Applied Sciences 6 12 5Built Environment 16 Informatica Communicatie Academie 16 33 1Totaal Techniek 28 81 14
Totaal HAN studie en stage buitenland 346* 517 80
* Dit totaal wijkt af van het totaal in de voorgaande tabel met totaal aantal mobiliteitsstudenten verdeeld naar partnerinstelling. Dit komt doordat de cijfers per instelling worden bijgehouden per kalenderjaar terwijl de cijfers per faculteit en studierichting worden geregistreerd per studiejaar. Dit zal in het komende jaar worden aangepast.
Let wel: deze cijfers zijn gebaseerd op de registraties die bij het International Office zijn gedaan.
104
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Verdeling van inkomende mobiliteitsstudenten per faculteit en per categorie
Inkomende studentenmobiliteit 2013-2014 Studie Stage Totaal
EDUCATIE
EIP (Education in International Perspective, primary) 36 36
EIP (Education in International Perspective, secondary) 8 8
Totaal Educatie 44 0 44
ECONOMIE EN MANAGEMENT
Arnhem Business School Exchange Course 145 145
Logistics Management (Economics) 7 7
Totaal Economie en Management 152 0 152
GEZONDHEID, GEDRAG EN MAATSCHAPPIJ
Paramedische Studies 9 5 14
Sociale Studies 1 2 3
Verpleegkundige Studies 1 1
Creatieve Therapie 2 2
Minor International Sustainable Development Cooperation 2 2
Minor Creativity and Art at Work 14 14
Minor Sport Performance Enhancement 6 6
Minor Sport Tourism 1 1
Minor Sport and Nutrition 5 5
Totaal Gezondheid, Gedrag en Maatschappij 40 8 48
TECHNIEK
Minor Automotive Dynamics and Testing 1 1
Minor Automotive Electronic Systems 4 4
Automotive Development and Engineering 7 7
Automotive Development and Design 1 1
Minor Participating in a Research Project 20 20
Minor Wind Energy 10 10
Life Sciences 7 7
Minor Molecular Plant Biology 1 1
Discovery, Analysis and Production Biomolecules 1 1
Placement Buro 302 & Minor 9 9
Create a Rich Internet Application 3 3
Minor Create Audiovisuals for Internet 1 1
Minor Create a Game 10 10
Totaal Techniek 46 29 75
Totaal HAN studie en stage buitenland 282 37 319
105
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Internationale diplomastudentenIn 2014 heeft de trend van een dalende intake van binnenkomende in-
ternationale diplomastudenten zich voortgezet. In 2013 kwamen er nog
718 internationale studenten binnen; in 2014 is dit verder gedaald naar
558 internationale studenten.
Het totale aantal bij de HAN ingeschreven internationale studenten
daalde hiermee in 2014 met 12% tot 2.127 studenten.
Aantallen internationale diplomastudenten
0
2500
5000
2010 2011 2012 2013 2014
4364
2574 2513 2426
2152
Deze daling werd vooral veroorzaakt door een geringer aantal Duitse
studenten, van 1.814 in 2013 tot 1.499 in 2014; een daling van 17%.
106
HAN Jaarverslag 2014 | Bijlage E Internationale mobiliteit, cijfers en trends
Onderstaand overzicht geeft aan waar de internationale diploma-
studenten vandaan komen:
Aantallen internationale studenten per regio
Azië 304
Overige 110
O-Europa 121
W-Europa 48
Z-Europa 34
Z-Amerika 7
N-Amerika 4
Duitsland
2014: 1499
2013: 1814
De top vijf van landen waar onze internationale diplomastudenten van-
daan komen:
Bulgarije 30
Vietnam 37
Indonesië 58
China 174
Duitsland 1499
107
De internationale studenten zijn als volgt verdeeld over de HAN-faculteiten
en HMP (masterprogramma’s):
Internationale studenten per faculteit
FTK 212
FED 62
FEM 522
FGGM 1329
HMP 2
N.B.: de internationale studenten bij de Faculteit Gezondheid, Gedrag en
Maatschappij zijn vrijwel geheel afkomstig uit Duitsland.
108
HAN Jaarverslag 2014
Organisatie en kerncijfers HAN
109
HAN Jaarverslag 2014 | BIJLAGE F
Organogram
Instituut Engineering
Instituut Automotive
Instituut Applied Sciences
Instituut Built Environment
Informatica Communicatie Academie
Instituut Paramedische Studies
Instituut Verpleegkundige Studies
Instituut Sport en Bewegingsstudies
Instituut Sociale Studies
Kenniscentra en lectoraten Gezondheid, Gedrag en Maatschappij
VDO Opleidings- en Adviescentrum
Instituut International Business and Communi-cation
Instituut Bedrijfskunde en Rechten
Instituut Financieel Management
Instituut Werken en Leren
Kenniscentrum en lectoraten Economie en Management
Kenniscentrum en lectoraten Techniek
Cursussen en post-hbo
Instituut Pabo Arnhem en Nijmegen
Instituut voor Leraar en School
Kenniscentrum en lectoraten Educatie
HAN Masterprogramma’s
Centrum voor Valorisatie en Ondernemerschap
Service Bedrijf
College van Bestuur
Raad van Toezicht
Medezeggenschapsraad Concerncontrol
Faculteitsraad
Faculteit Educatie
Faculteitsraad
Faculteit Gezondheid, Gedrag en Maatschappij
Faculteitsraad
Faculteit Economie en Management
Faculteitsraad
Faculteit Techniek
110
HAN Jaarverslag 2014 | Organisatie en kerncijfers HAN
Kerncijfers HAN per 31-12-2014 Aantal bachelorstudenten 31.817– van wie voltijd 27.530
– van wie deeltijd 3.908
– van wie duaal 379
Aantal masterstudenten 1.136
Studenttevredenheid 7,3Aantal medewerkers 3.364
Aantal fte 2.609
Medewerkertevredenheid in 2013; niet gemeten in 2014 7,6Aantal bacheloropleidingen 62
Aantal masteropleidingen 19
Aantal associate degree-programma’s 7
Aantal lectoraten 37
Totale baten € 288,1 mln– waarvan uit marktactiviteiten € 14,3 mln
111
HAN Jaarverslag 2014 | Organisatie en kerncijfers HAN
Personeel en organisatieontwikkelingAantal FTE per organisatie-eenheid
CvvO 15 (0%)
CvB 19 (1%)
HMP 45 (2%)
Educatie 280 (11%)
Techniek 431 (16%)
FEM 473 (18%)
Service Bedrijf 574 (22%)
GGM 774 (30%)
Ontwikkeling personeelsbestand 2009-2014
Formatie in aantal
Formatiein fte2100
3500
2009 2010 2011 2012 2013 2014
298430133073
3186 3180 3364
228322782361
2455 2471
2609
OP en OBP: mannen en vrouwen
Man Vrouw
Onderwijspersoneel 1.005 46% 1.192 54%
Onderwijsbeheerpersoneel 373 32% 794 68%
Totaal 1.378 41% 1.986 59%
112
HAN Jaarverslag 2014 | Organisatie en kerncijfers HAN
Personeelsbestand in fte naar leeftijd
0 50 100 150 200 250
<-25
Men
25-29
29-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-65
66-70
Women
De ontwikkeling van het ziekteverzuim in de afgelopen zes jaar
4,0
4,5
2009 2010 2011 2012 2013 2014
4,1% 4,1%
4,4% 4,4%
4,5% 4,5%
HAN
HBO totaal
4,3%
4,2% 4,2%
4,1% 4,1%
113
Redenen van uitstroom van personeel
Redenen vertrek Aantal In %
Eigen verzoek 82 25,9%
Einde projectaanstelling 152 48,1%
FPU/keuzepensioen 24 7,6%
Invaliditeitspensioen 2 0,6%
Met wederzijds goedvinden 14 4,4%
Ontbinding kantonrechter 2 0,6%
Ouderdomspensioen 35 11,1%
Overleden 5 1,6%
Totaal 316
Medewerkers naar salarisschaal
M V Totaal In %
01 t/m 05 82 79 161 4,8%
06 t/m 08 132 433 565 16,8%
09 t/m 11 634 1.064 1.698 50,5%
12 t/m 13 472 371 843 25,1%
14 t/m 17 54 38 92 2,7%
vanaf 18 4 1 5 0,1%
Totaal 1.378 1.986 3.364 100,00%
114
HAN Jaarverslag 2014 | Organisatie en kerncijfers HAN
Decentrale arbeidsvoorwaardenmiddelen (in euro’s)
DAM-gelden Begroting 2014
Uitputting2014
Beschikbaar restant voorgaande jaar 781.937,26
Beschikbaar jaarbedrag 2.054.003,50
Totaal beschikbaar bedrag 2.835.940,76
1 Betaald ouderschapsverlof 540.000,00 558.553,25
2 Doelgroepenbeleid: kosten WIW 12.000,00 1.021,89-
3 Ouderenbeleid: schaal 1-5 50.000,00 10.654,08
4 Aanvullende fietsregeling 0-10 km 250.000,00 215.834,88
5 Premie kinderopvang 609.000,00 642.343,52
6 Bedrijfsfitness 200.000,00 195.933,40
7 Regeling tegemoetkoming gebruik ICT faciliteiten 50.000,00 47.872,94
8 Loopbaanbeleid 135.000,00 119.348,85
9 HAN Vitaal Health Checks bij de HAN 25.000,00 55.792,50
10 Parkeerkosten/reiskostenregeling 15.000,00 13.103,15
11 Onderzoek duurzame inzetbaarheid 18.800,00 18.880,00
12 IPAP gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid 368.000,00 332.552,77
13 Promo vitaliteit 15.000,00 Administratief verdisconteerd in item 9 Inzet health bus/Health Checks Arnhem 43.000,00
Totaal 2.330.800,0 2.209.847,45
Restant beschikbaar bedrag 505.140,76 626.093,31