1. Vlaardingen blijvend groen Groenplan gemeente Vlaardingen

2. Vlaardingen blijvend groenGroenplan gemeente Vlaardingenjuni 2012Gemeente VlaardingenAfdeling Openbare WerkenPostbus 10023130 EB Vlaardingen 3. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenInhoudblz.Voorwoord ........................................................................................................................ 3Samenvatting..................................................................................................................... 41Groen in Vlaardingen: een blijvertje ..................................................................... 71.1Wat ligt er voor u? ............................................................................................................... 71.2Groen in Vlaardingen: vanzelfsprekend ............................................................................... 71.3Ambitie blijft........................................................................................................................ 71.4Brede betrokkenheid ........................................................................................................... 71.5Leidraad, toetsingskader beheer- en actieplan ................................................................ 81.6Gestructureerde opzet ......................................................................................................... 81.7Leeswijzer ............................................................................................................................ 82Uitgangspunten: kijk op groen .............................................................................. 92.1Groene stad leefbare stad ............................................................................................. 102.2Blijvend Groen! .................................................................................................................. 102.3Gebruik en beleving ........................................................................................................... 102.4Structuur en netwerk ......................................................................................................... 112.5Duurzame instandhouding ................................................................................................. 112.6Ecologie ............................................................................................................................. 123Relevant beleid .................................................................................................. 133.1Dragers & kaders ............................................................................................................... 133.2Positieve rol toegekend aan groen..................................................................................... 134Ambitie: Vlaardingen blijvend groen................................................................... 154.1De ambitie samengevat ..................................................................................................... 164.2Vertaald in speerpunten en spelregels ............................................................................... 164.3Gebruik en beleving stimuleren ......................................................................................... 164.4Structuur en netwerk versterken ....................................................................................... 174.5Duurzame instandhouding garanderen .............................................................................. 174.6Ecologie verrijken .............................................................................................................. 185Sterke structuren ............................................................................................... 195.1Opbouw vanuit historie ..................................................................................................... 205.2Analyse ruimtelijke structuren ........................................................................................... 215.3Kansen en zorgen............................................................................................................... 236Veelzijdig gebruik en beleving ............................................................................ 246.1Ontmoeten en verblijven ................................................................................................... 246.2Spelen ................................................................................................................................ 246.3Sport en recreatie .............................................................................................................. 256.4Honden .............................................................................................................................. 256.5Evenementen en tijdelijke bestemmingen ......................................................................... 266.6Participatie door gebruikers .............................................................................................. 276.7Kansen en zorgen............................................................................................................... 277Trots op ecologie ............................................................................................... 287.1Netwerk en biodiversiteit .................................................................................................. 28blad 1 van 72 4. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen7.2 Hotspots ............................................................................................................................ 287.3 Water ................................................................................................................................ 287.4 Wadis ................................................................................................................................ 297.5 Ecologisch beheer .............................................................................................................. 297.6 Kansen en zorgen............................................................................................................... 298 Blijvend en duurzaam groen ............................................................................... 318.1 Samenstelling en kwaliteit groen ....................................................................................... 318.2 Relatie inrichting en beheer van groen .............................................................................. 338.3 Zetting van de ondergrond ................................................................................................ 348.4 Ziekten, plagen, schades en overlast.................................................................................. 358.5 Kansen en zorgen............................................................................................................... 369 Strategie Vlaardingen: duurzaamheid en kwaliteit .............................................. 379.1 Leidraad en strategie ......................................................................................................... 389.2 Realistische en betaalbare kwaliteitsambitie ..................................................................... 399.3 Ambities op stedelijk niveau: versterken door combineren ............................................... 409.4 Ambities op wijkniveau: regulier in het werkplan .............................................................. 4110Financile consequenties ................................................................................... 4210.1Kosten en prestaties beheer openbaar groen vanaf 2012 .................................................. 4210.2Taken en activiteiten beheer openbaar groen ................................................................... 4210.3Gedragslijn aanvullende financile middelen .................................................................... 43Bijlage 1: Beleidsstukken .................................................................................................. 44Bijlage 2: Hoofdgroenstructuur ......................................................................................... 49Bijlage 3: Ecologische structuur ........................................................................................ 51Bijlage 4: Lijst waardevolle en monumentale bomen......................................................... 53Bijlage 5: Stadsdelen en wijken......................................................................................... 55Bijlage 6: Waterstructuur ................................................................................................. 61Bijlage 7: Routestructuur .................................................................................................. 63Bijlage 8: Zettinggevoelige en onderheide gebieden .......................................................... 65Bijlage 9: Groenambities en verbeterpunten ..................................................................... 67Bijlage 10: Waterkansenkaart ........................................................................................... 69Bijlage 11: Toelichting kwaliteit van het groen 2011 .......................................................... 71 blad 2 van 72 5. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenVoorwoordVlaardingen blijvend groenIn Vlaardingen is groen altijd dichtbij. Wie even een frisse neus wil halen, wandelt bijvoorbeelddoor het Oranjepark, bezoekt de kinderboerderij of slentert door de Heemtuin. Waterliefhebbersfietsen langs de Surfplas of maken een tochtje op de Vaart. Wie echt met de poten in de klei wil,staat zo in de Broekpolder of in de ongerepte natuur van het Midden Delfland. En dan hebbenwe het nog niet eens over de vrolijke voortuinen en de serene singels in het centrum.Het is niet voor niets dat Vlaardingen in 2009 de Groenste stad van Nederland was en zich in2010 tot Groenste stad van Europa mocht laten kronen. Deze titels kwamen niet uit de luchtvallen. Er ging jaren van zorgvuldig groenbeleid en veel inzet aan vooraf. Uiteraard behelstgroen en duurzaamheid meer dan bomen. In dit groenplan komen ook wegen, verlichting,afvalinzameling, leidingen en speelruimtes aan bod.De komende jaren wil de gemeente het groen in Vlaardingen op het prijswinnende niveauhouden. Groen maakt een wezenlijk onderdeel uit van de identiteit van de stad. Zonder groengeen Vlaardingen. Daarnaast, een weloverwogen groenbeleid zorgt niet alleen voor een mooie,schone stad, het is ook goed voor de gezondheid van de inwoners.Ook in de toekomst moeten we het Vlaardingse groen dus met zorg behandelen. Dit moet indeze tijd helaas met minder middelen en met andere regels dan voorheen. Dat vereist keuzes.Er zal bijvoorbeeld wel minder gemaaid en geschoffeld worden, maar het moet wel veiligblijven. Groen vereist onderhoud. Wortels schieten door stoeptegels en takken groeien overtrottoirs.In dit groenplan vindt u een overzicht van onze uitgangspunten en Vlaardings groen enduurzaamheid in de toekomst. We zullen dan ook een beroep doen op de creativiteit van debewoners zelf om samen Vlaardingen groen en schoon te houdenJan Robberegt blad 3 van 72 6. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenSamenvattingVlaardingen blijvend groenVlaardingen is trots op haar groen en haar groene imago en wil dit graag zo houden en zelfs versterken.Geen tijd dus om op haar lauweren te rusten, maar te blijven denken en werken aan het groen in destad. De waardering van bewoners en bezoekers is daarbij n van de belangrijkste meetpunten.Een nieuw groenplanDit nieuwe, geactualiseerde groenplan heeft tot taak de kwaliteit en identiteit van het groen in detoekomst te waarborgen en, indien mogelijk, te verbeteren. Ondanks een bezuiniging op debeheerbudgetten. Het biedt kaders voor inrichting, gebruik en beheer. Hiermee legt zij de basis voor eenduurzame en gezonde groenstructuur in de gemeente.Visie op groen: 4 aangrijpingspuntenHet groenplan ziet vier belangrijke aangrijpingspunten of themas waarmee we deze opgaven tastbaaren werkbaar maken: Gebruik en belevinggroen biedt tal van positieve mogelijkheden voor haar inwoners Ecologie groen heeft een intrinsieke waarde voor mens, plant en dier Duurzame instandhoudinggroen is gebaat bij continuteit in beheer en inrichting Structuur en netwerk groen helpt bij een heldere en leesbare stedelijke structuurDe ambitieVlaardingen is trots op haar groene imago en wil dat de komende jaren verder versterken:Vlaardingen blijvend groen! Groen is van groot belang voor de burgers. De aanwezigheid van groendraagt bij aan een prettige woon- en werkomgeving. Openbaar groen nodigt uit om te verblijven,ontmoeten, spelen en recreren. Openbare groenstroken en parken vormen de longen van de stad enzijn daarmee ook van grote waarde voor een gezonde leefomgeving.Met het motto "Buitenstad Vlaardingen" geeft Vlaardingen aan dat de stad een aantrekkelijk groenwoon- en werkklimaat wil blijven bieden voor haar inwoners. Bovendien zorgt de aanwezigheid vangroen ervoor dat de stad een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven is.Vlaardingen streeft naar waardevol, ecologisch groen. Ecologisch groen heeft een waarde voorplanten en dieren. Ook draagt het bij aan de belevingswaarde van groen en natuurbeleving in de stad.De gemeente hecht belang aan het op een duurzame manier behouden van de kwaliteit van hetgroen. Alleen zo kan de continuteit geboden worden waar de gebruikers om vragen. blad 4 van 72 7. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenVertaald in speerpunten en spelregelsDe ambitie hebben we vertaald in een aantal heldere spelregels voor inrichting en beheer. Door hunverwevenheid zorgen ze voor synergie op groengebied en daarbuiten. Gebruik en beleving stimuleren:Gebruik van groen voorop stellen Groen beleefbaar maken Groen doen we samen Structuur en netwerk versterkenGroenstructuren versterken door aansluiten bij andere ontwikkeling Bomen koesteren als dragers van de groenstructuur Groen en water gaan goed samen Routestructuur koppelen aan groenstructuur Ecologie verrijken:Ecologische structuren versterken waar het kan Biodiversiteit vergroten Duurzame instandhouding garanderen Kwaliteit voor kwantiteit Het juiste groen op de juiste plaats Realistisch en betaalbare groenambitie essentieel Standaard een "groentoets" in projecten. Pragmatische beheerstrategieRelevant beleid: positieve rol groenGroen is niet het enige aspect van de openbare ruimte waar de gemeente zich mee bezig houdt. In ditgroenplan is rekening gehouden met bestaande beleid dat raakvlakken heeft met het groen in de stad.De toekomstvisies onderkennen het grote belang van groen als constructieve en positieve factor bij hetherkenbaar en leefbaar houden van de stad.Ambitie uitgewerkt naar themaDe ambitie en de spelregels zijn gespiegeld aan de huidige, bestaande situatie. Dit is per themauitgewerkt: sterke structuren, veelzijdig gebruik groen, trots op ecologie en blijvend en duurzaam groen.Sterke structurenKenmerkend voor Vlaardingen is de klavertje-vier-opbouw.: drie bebouwde blaadjes en de Broekpolder eals 4 groene blad. De groenstructuur van de stad is belangrijk voor de herkenbaarheid van dezeruimtelijke opbouw. De groenstructuur bestaat uit de hoofd-groenstructuur en de diverse wijk-groenstructuren. Deze structuren zijn vaak gekoppeld aan waterstructuren en routestructuren. Bomenzijn belangrijke dragers. De ecologische structuur volgt de water- en groenstructuur en verbindt de stadmet het buitengebied.Vlaardingen streeft naar behoud van deze bestaande structuren en het aanvullen van ontbrekende(delen van) structuren (groenstructuur, ecologische structuur en boomstructuur). Een gezond enduurzaam bomenbestand draagt bij door goede groeiplaatsomstandigheden en een variatie aanleeftijden. Structuren met beheerproblemen gaan we op termijn vervangen. Een zorg is debeschikbaarheid van voldoende middelen.Veelzijdig gebruik groenGroen kent veel verschillende gebruiksmogelijkheden (ontmoeten en verblijven, spelen, sport enrecreatie, honden en evenementen), die allen specifieke eisen aan de inrichting of het beheer van groenstellen. Deze eisen zijn in het algemeen goed vastgelegd. De positieve aandacht voor deze aspectenbiedt kansen om groen een impuls te geven.Trots op ecologieVlaardingen wil het ecologisch beheer van de hotspots (heemtuinen, water en oevers en wadis)voorzetten en versterken met als doel de biodiversiteit te vergroten en de beleving van natuurlijk groente versterken. Bij nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen moeten de bestaande ecologische structuren enhotspots worden ingepast in de planvorming. Met name de waterkansenkaart (zie bijlage 10) biedt eenmooi uitgangspunt.blad 5 van 72 8. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenBlijvend en duurzaam groenVlaardingen kent verhoudingsgewijs veel gras (68%) en bomen (26.000). De huidige kwaliteit van deinrichting en beheer van de groenstructuur in de gemeente Vlaardingen is basis tot hoog (juni 2011). Ditbetekent dat het totaalbeeld alleszins acceptabel is. Er zijn echter wel mindere plekken waar zwerfvuilen onkruid aanwezig is en er zijn regelmatig gaten in een plantvak zichtbaar.Vlaardingen kampt met een aantal specifieke (beheer)problemen: zettinggevoelige ondergrond, slechtegroeiplaatsen en gevoeligheid voor ziekten en plagen. Belangrijkste uitdaging is het duurzaam in standhouden van de bomen en de beplanting ondanks een bezuinigingstaakstelling.Pragmatische strategie: duurzaamheid en kwaliteitGezien de economische en praktische omstandigheden kiezen we voor een pragmatische strategie. Werichten ons op het behouden en consolideren van wat de afgelopen jaren is bereikt. Prioriteit geven weaan duurzaamheid en kwaliteit:1. Alles basis, accenten hoog We kiezen een beheerniveau passend bij ons beschikbare budget.Geen risico op kapitaalvernietiging2. Goed = goedGroen dat kwalitatief goed is, doen we niets aan.Functieverandering heeft geen prioriteit.3. Waarden koesterenHet kost tijd om bomen te laten groeien en ecologie te latenontwikkelen. Het bewaken van deze investering gaat voor.4. Voorkomen beter dan genezenWe leggen geen groen aan of knappen groen op dat (snel) weermis zal gaan.5. Geen lapmiddelen Beheerknelpunten in de hoofdstructuur pakken we met voorrangaan. We kiezen dan wel voor een degelijke oplossing.6. Maximaal regulier oplossen Verbeterpunten in de wijken lossen we op vanuit het bestaandebeheer en onderhoud.7. Versterken door combineren Onze ambities om de structuren te versterken en aan te vullenkunnen we niet op eigen kracht realiseren. Alert zijn op enmeespringen met ontwikkelingen en projecten van anderevakgebieden is het motto.Kwaliteit kun je kiezen: Vlaardingen BasisHet werken met kwaliteitsniveaus voor het beheer en onderhoud geeft ruimte om te kiezen. Een keuzekan gebaseerd zijn een gewenste kwaliteit (wat willen we?) of op beschikbaar budget (wat kunnen webetalen?). Gekozen is voor het scenario Vlaardingen Basis.Het biedt een degelijke basiskwaliteit in de hele gemeente en op enkele locaties (namelijk de Hoftuin inpark t Hof, Marktgebied rondom de grote kerk en Verploeg Chassplein) een hogere kwaliteit enonderhoudsniveau. Bij dit scenario wordt het groen duurzaam en langdurig in stand gehouden, waarbijde veiligheid en functionaliteit is gegarandeerd. Er valt wel het een en ander op het groen aan temerken, maar de algemene indruk is voldoende.Focus op oplossen en voorkomen van knelpuntenDe komende periode ligt de nadruk op het oplossen van de bestaande knelpunten en het voorkomenvan nieuwe. We gaan dit zoveel mogelijk vanuit het bestaande beheerbudget doen. We kiezen niet(meer) voor lapmiddelen. Als we bomen of beplanting niet volwaardig en duurzaam in stand kunnenhouden, zullen we deze, afhankelijk van de omstandigheden, vervangen. Tijdig overleg met ontwerpersen inrichters gaat problemen aan de voorkant voorkomen.Financile consequentiesVanaf 2012 moet voor het openbaar groen een taakstelling worden gerealiseerd die leidt tot eenjaarlijkse besparing van 565.000,-. Deze kostenreductie wordt gerealiseerd door Vlaardingen Basis tehanteren. Met dit scenario komen de jaarlijkse kosten voor het beheer en onderhoud neer op circa 4,2 miljoen. Dit bedrag bestaat uit, uitbesteed werk aan derden, kapitaalslasten, overhead en eigenuren. We trachten ook zoveel mogelijk aanvullende uitgaven binnen dit budget op te vangen. In eenaantal gevallen, zoals grote vervangingen, nieuwe projecten en calamiteiten zal extra budgetbeschikbaar gesteld moeten worden.blad 6 van 72 9. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen 1Groen in Vlaardingen: een blijvertje1.1 Wat ligt er voor u?Groen maakt Vlaardingen aantrekkelijk om te wonen, te werken en te recreren. En dat moet zo blijven.Niet door krampachtig vast te houden aan wat er is, maar met een goede visie, heldere spelregels eneen realistisch actieplan. Vanzelfsprekend dus dat de gemeente Vlaardingen moet beschikken over eenactueel groenbeleidsplan.Dit groenplan Vlaardingen blijvend groen ligt nu voor u. Het biedt, vanuit een samenhangendtoekomstbeeld, de kaders voor de inrichting, gebruik en beheer van het groen in de gemeenteVlaardingen. Hiermee wordt de basis gelegd voor een duurzame, functionele en gezondegroenstructuur.1.2 Groen in Vlaardingen: vanzelfsprekendHet belang van groen voor Vlaardingen en de Vlaardingers staat niet ter discussie. Jarenlang heeft degemeente Vlaardingen hard gewerkt om de stad groen te makenMet de mottos een schat aan mogelijkheden en parels en snoeren is met het vorige groenplan eenslag gemaakt naar meer variatie in de leefomgeving, meer aandacht voor ecologie en water en het ver-sterken van de grote groenstructuren. Het groenbeheer werkt inmiddels kwaliteitsgericht en heeft toe-nemende mate aandacht voor de rol van de burgers.Dat heeft tot mooie resultaten geleid. Zo is de gemeente in 2009 uitgeroepen tot Groenste stad vanNederland in de Entente Florale. Daarnaast heeft Vlaardingen in 2010 Goud gehaald in de Europesegroencompetitie. Het "Klavertje vier van Vlaardingen" met in elk klaverblad een groen hart en deBroekpolder als groene vierde klaverblad, is een goed handelsmerk gebleken.1.3 Ambitie blijftVlaardingen is trots op wat is bereikt. Haar visie op het groen in de stad is op hoofdlijnen dezelfde ge-bleven. Toch is het geen tijd om op de lauweren te rusten. De ambitie om het groene karakter van Vlaar-dingen duurzaam te waarborgen en zo mogelijk verder te versterken blijft. Het denken over groen blijftin ontwikkeling en ook het werken aan het groen is niet af. Om klaar te zijn voor nieuwe opgaven is in dezomer van 2011 het groenbeleid van de gemeente opnieuw geactualiseerd. Daarbij is gekeken waar hetbeleid diende te worden aangevuld of geconcretiseerd1.4 Brede betrokkenheidBij de actualisatie zijn natuurlijk de disciplines Ruimtelijke Ordening, Gebiedsmamagement, Verkeer,Water, Stedenbouw en Verharding, maar ook ontwerpers en projectleiders nauw betrokken geweest. 1Daarnaast zijn, voor zover mogelijk, de wensen van de bewoners (Lemon-enqute 2010 ), dewijkcordinatoren en Stichting Boombehoud Vlaardingen meegenomen in dit plan. Bij de afronding vanhet groenplan worden de leefbaarheidplatforms en burgers genformeerd en uitgenodigd kennis tenemen van het plan en hierop te reageren.Door deze aanpak is er weer een nieuw, aansprekend en enthousiasmerend plan gemaakt, waardoor deaandacht voor groen in de komende jaren niet verslapt.1lemon-enqute 2010: Zuinig zijn op het bestaande groen en voldoende groen in de leefomgevingblad 7 van 72 10. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groen1.5 Leidraad, toetsingskader beheer- en actieplanHet groenplan beschrijft op strategisch en tactisch niveau hoe Vlaardingen met het groen in degemeente omgaat, zowel op het gebied van inrichting als beheer. We kijken hierbij naar een drietalbelangrijke functies die het groen in de stad kan hebben: de gebruiksmogelijkheden voor bewoners en bezoekers; de ecologische (verbindings)waarde; de ruimtelijke identiteit en de structurerende betekenis.De dynamiek is hoog in een stedelijke omgeving als Vlaardingen. Ontwikkelingen gaan snel en zijn vaaklastig te voorspellen. Toch wil het groenplan de komende jaren een richtinggevend en kaderscheppenddocument zijn en blijven. Het groenplan moet een toetsingskader zijn voor plannen op het gebied vande ruimtelijke ontwikkeling en inrichting van Vlaardingen.Met de vertaling in een beheerstrategie en concrete projecten heeft het groenplan naast een toetsings-functie ook een belangrijke functie als beheer- en actieplan.1.6 Gestructureerde opzetOm alle ideen en wensen recht te doen en tot een leesbaar geheel samen te voegen is altijd een lastigeopgave. Vandaar dat een hele gestructureerde opzet is gekozen.Het groenplan is opgebouwd uit de volgende blokken:1. Visie Hoe denken we erover?De uitgangspunten voor het groen wordenonderzocht. Ook wordt het relevante, bestaandebeleid onderzocht2. Ambitie Wat willen we? De vertaling in ambities en speerpunten.3. Analyse Wat betekent dat?De confrontatie met de werkelijkheid. Dit leidt tot denadere uitwerking op de verschillende themas.4. Strategie Wat gaan we doen?De concrete uitwerking naar een gedragslijn inclusiefeen financile doorkijk.Dit wordt voorafgegaan door het algemeen, inleidend deel. De delen zijn door een apart tussenblad inhet groenplan herkenbaar.1.7 Leeswijzer Deel Hoofdstuk Korte inhoudsomschrijving Inleiding1 Achtergronden en opbouw van het groenplan2 Uitgangspunten zoals Vlaardingen aankijkt tegen groen Visie3 Schets van het huidige beleid Ambitie4 Ambities & speerpunten5 Onderzoek naar de groene structuren6 Onderzoek naar het thema gebruik. Analyse7 Onderzoek naar het thema ecologie.8 Onderzoek naar de beheer en beheerkwaliteit9 De strategie met leidraad en prioriteiten Strategie 10 De financile consequentiesblad 8 van 72 11. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenVisie blad 9 van 72 12. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groen 2Uitgangspunten: kijk op groen2.1 Groene stad leefbare stadVlaardingen is een stad in het drukke en dichtbevolkte westen van het land, met alle drukte-problemendie daarbij horen. Vlaardingen is ook een groene stad. Dat is alleen al te merken aan een aanzienlijkehoeveelheid groen, maar dat wordt ook onderschreven door de prijzen die gewonnen zijn en dewaardering die haar inwoners uitspreken.Het is natuurlijk geen oplossing voor alle problemen, maar kan ze wel verlichten. De meeste activiteitenin de stad hebben baat bij een groene omgeving: wonen, werken, bezoeken, verplaatsen, verblijven,recreren. Groen speelt een hoofdrol in het leefbaar maken en houden van de stad. Belangrijk is daarbijdat het groen kwaliteit en identiteit heeft.2.2 Blijvend Groen!Vlaardingen is trots op haar groen en haar groene imago en wil dat graag zo houden.Het groenplan heeft tot taak de kwaliteit en identiteit van het groen in de toekomst te waarborgen en teverbeteren. De waardering van bewoners en bezoekers is n van de belangrijkste meetpunten.Het groenplan ziet vier belangrijke aangrijpingspunten of themas waarmee we deze opgaven tastbaaren werkbaar maken: Gebruik en belevinggroen biedt tal van positieve mogelijkheden voor haar inwoners Structuur en netwerk groen helpt bij een heldere en leesbare stedelijke structuur Duurzame instandhoudinggroen is gebaat bij continuteit in beheer en inrichting Ecologie groen heeft een intrinsieke waarde voor mens, plant en dierDeze themas worden hieronder nader toegelicht.2.3 Gebruik en belevingGroen heeft grote invloed op de leefbaarheid in wijken en buurten. Hetverhoogt het welbevinden van mensen en dieren en biedt mogelijkheden totrecreatie, sport en spel. Het wordt als prettig ervaren om in een groeneomgeving te wonen, werken of recreren. Kortom, groen is waardevol.De waarde van de groenvoorzieningen in de stad voor de mens liggen in devolgende punten: Gezondheid door ruimte te bieden voor recreren in de woonomgeving. Het gaat om ontspanning en inspanning: sporten, spelen, wandelen, fietsen, rusten, picknicken enzovoorts; Ontwikkeling door unieke belevingsmogelijkheden te bieden in de woonomgeving. Het gaat dan om het ervaren van natuur, landschap, kunst, cultuur, historie, enzovoorts. Welvaart door een verbeterd vestigingsklimaat te bieden. Het gaat dan om het aantrekkelijk zijn en blijven om te komen wonen, te werken en om een bedrijf te vestigen. Betrokkenheiddoor gelegenheid te bieden tot ontmoeten en meedoen. Actieve participatie van bewoners draagt bij aan het samen (mede)verantwoordelijk voelen voor de openbare ruimte en elkaar.blad 10 van 72 13. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groen2.4 Structuur en netwerkGroenvoorzieningen kunnen in belangrijke mate bijdragen aan het structureren van de stedelijkeomgeving. De stad is gebaat bij een heldere en herkenbare opbouw. Bewoners en bezoekers moetenzich kunnen orinteren. Het gemak waarmee delen van de stad herkend kunnen worden, wordt wel deafleesbaarheid van de stad genoemd. Het beeld dat iemand van zijn stad heeft, bouwt hij op uit paden(lijnen), randen, vlakken, knooppunten of bijzondere plekken en orintatiepunten. Een herkenbarestructuur van de onbebouwde ruimten en het groen is hiervoor een belangrijke voorwaarde. Bomenspelen hierin een hoofdrol. Dit kan zowel gaan om laanbeplantingen, als om boomgroepen en solitairen.De rol die groen kan spelen: structuur dragendoor de stad op te delen in herkenbare, aparte delen. Grote groengebiedendie als lobben de stad in reiken zijn hiervan een goed voorbeeld. structuur versterkendoor lijnen en randen in de stedelijke structuur met groen te accentueren.laanbeplantingen zijn een goed voorbeeld. herkenningspunten markante groenelementen zoals parken, maar ook bijzondere bomenfungeren als houvast in het stedelijk gebied. historie zichtbaardoor aan te sluiten bij de landschappelijke, historische enstedenbouwkundige eenheden geeft dit de ontstaansgeschiedenis weer enzo identiteit aan de stad als geheel, maar ook aan de afzonderlijkestadsdelen, wijken en buurten. verbinden door consequent en continue groen netwerk. Hieraan kan een systeem vanlangzaam verkeersroutes gekoppeld worden. Bovendien versterkt het derelatie tussen de stad en het buitengebied.2.5 Duurzame instandhoudingOm tot de huidige kwaliteit en kwantiteit te komen heeft de gemeente zich veel moeite en middelengetroost. Om dit kostbare kapitaal te laten renderen is dagelijkse zorg en aandacht nodig. Om het groenin de dagelijkse praktijk te laten slagen is een goede balans tussen ontwerp, gebruik en beheernoodzakelijk. Cruciaal is een goede balans tussen ontwerp, gebruik en beheer.Om de duurzaamheid van het groen te waarborgen, is aandacht nodig voor: inrichting behouden en inpassen bestaande groene waarden; beheer- en gebruiksbewust ontwerpen; gebruikvoortdurende toetsing gebruik vs. ontwerp; beheer onderhoud volgens passende kwaliteitsambitie. budget matchen met ambitie; ontwerp- en gebruiksbewust beheren; constructief omgaan met hardnekkige knelpunten (geen lapmiddelen); werkmethoden afstemmen op milieudoelstellingen.blad 11 van 72 14. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen2.6 EcologieGroen brengt een stukje natuur in de stad. Planten en dieren krijgen de kans zich te vestigen.In dit verband spreken we niet direct over het scheppen van biotopen voor zeldzame flora en faunamaar over het zichtbaar maken van de alledaagse natuur. In bepaalde delen van de stad kunnengroenvoorzieningen een ecologische doelstelling krijgen, maar dat is daardoor beslist niet overal,bijvoorbeeld in de directe woonomgeving, geschikt.Groen speelt daarnaast een belangrijke rol in het verbeteren van het microklimaat in de bebouwdeomgeving. Het tempert extremen in temperatuur, regen, wind, warmte en zonlicht en het levert eenpositieve bijdrage aan de luchtkwaliteit (stof, geur).De ecologische waarde van het groen in de stad ligt in: leefomstandighedendoor het scheppen van leefomstandigheden voor een zo rijk en diversmogelijke planten- en dierenwereld; verbinden door het leggen van verbindingen voor de migratie van soorten binnen destad en tussen stad en land; natuurbelevingdoor het in contact brengen van de inwoners van de stad met de natuur enbijbehorende natuurlijke processen; leefmilieudoor het verbeteren van het microklimaat in de stad door af afzwakken vanextremen en verbeteren van de luchtkwaliteit.blad 12 van 72 15. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen 3Relevant beleidGroen is niet het enige aspect van de openbare ruimte waar de gemeente zich mee bezig houdt. Voordit hoofdstuk zijn de belangrijkste bestaande beleidsdocumenten met raakvlakken met groengenventariseerd. Hierbij is getoetst hoe deze visies zich verhouden met de uitgangspunten die zojuistzijn opgetekend. In bijlage 1 vindt u meer informatie, waaronder de relatie van dit groenplan met deandere beleidsplannen en een korte blik op de inhoud van de belangrijkste beleidsdocumenten.3.1 Dragers & kadersWe maken onderscheid in dragers; ruimtelijk en inhoudelijke plannen die het groen een rol toedichtenen kansen biedt, en kaders; notas die voorwaarden en grenzen stellen aan de rol van groen.Dragers Stadsvisie Vlaardingen Koers op 2020 Buitenstad Vlaardingen Op koers naar 2030 Woonvisie Vlaardingen Actieplan Wonen Groenbeleidsplan Een schat aan mogelijkheden Aanvulling groenbeleidsplanParels en snoeren Integraal plan openbare ruimte (in voorbereiding) Programma Duurzaamheid Bestrijdingsmiddelen (sinds 1985 niet toegepast in openbaar groen)Kaders Groenbeheerplan Vlaardingen Bomenverordening Vlaardingen 2010 Gemeentelijk verkeers- en vervoerplan (GVVP) Fietsplan Vlaardingen Standaard Uitvoeringseisen Vlaardingen (SUV) Waterplan Regionaal beleid, Visie 2009- 2012 Recreatieschap Midden-Delfland Lijst monumentale bomen3.2 Positieve rol toegekend aan groenAls we de visie op groen uit deze beleidsplannen samenvatten, valt op dat ze zonder uitzondering hetgroen in Vlaardingen een zeer positieve rol toekennen.Functie & belevingDe toekomstvisies onderkennen het grote belang van groen en in en nabij de stad voor het welbevindenen de gezondheid van de Vlaardingers. Mogelijkheden voor ontspanning en recreatie moeten wordengestimuleerd door het toegankelijk, bereikbaar en herkenbaar maken van de groengebieden.Ze pleiten voor het vroegtijdig opnemen van de buitenruimte in het planproces om een goede balans tewaarborgen.Structuur en netwerkDe groene plannen hechten sterk aan de herkenbaarheid van groene structuren en aan onderscheid inplekken en variatie tussen wijken. Het versterken van de hoofdgroenstructuur en het kiezen voorkwaliteit voor kwantiteit zijn speerpunten. Verkeer en groen versterken elkaar door beide te pleitenvoor het verbeteren van fietsverbindingen en bundelen van belangrijke lijnen. Veel is gebeurd, maar nogniet alle doelen zijn behaald. blad 13 van 72 16. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenEcologieDe waarde van ecologie wordt onderkend. In de plannen wordt dit vaak gecombineerd met water.Aaneengesloten structuren worden nagestreefd.Duurzame instandhoudingDe instandhouding is gericht op groen van voldoende kwaliteit, een duurzaam ingericht buitengebied,variatie in het groen en de beleving van de burgers. De beheerstrategie is gericht op het leveren van eenrele kwaliteit tegen realistische kosten. Dit is uitgewerkt in een kwaliteitsscenario Gedifferentieerdekwaliteit van basis en hoog. blad 14 van 72 17. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenAmbitieblad 15 van 72 18. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groen4 Ambitie: Vlaardingen blijvend groen4.1 De ambitie samengevatVlaardingen is trots op haar groene imago en wil dat de komende jaren verder versterken:Vlaardingen blijvend groen! Groen is van groot belang voor de burgers. De aanwezigheid van groendraagt bij aan een prettige woon- en werkomgeving. Openbaar groen nodigt uit om te verblijven,ontmoeten, spelen en recreren. Openbare groenstroken vormen de longen van de stad en zijndaarmee ook van grote waarde voor een gezonde leefomgeving.Met het motto "Buitenstad Vlaardingen" geeft Vlaardingen aan dat de stad een aantrekkelijk groenwoon- en werkklimaat wil blijven bieden voor haar inwoners. Bovendien zorgt de aanwezigheid vangroen ervoor dat de stad een aantrekkelijke vestigingsplaats voor bedrijven is.Vlaardingen streeft naar waardevol, ecologisch groen. Ecologisch groen heeft een waarde voorplanten en dieren. Ook draagt het bij aan de belevingswaarde van groen en natuurbeleving in de stad.De gemeente hecht belang aan het op een duurzame manier behouden van de kwaliteit van hetgroen. Alleen zo kan de continuteit geboden worden waar de gebruikers om vragen.4.2 Vertaald in speerpunten en spelregelsHaar kijk op groen en haar ambitie heeft de gemeente Vlaardingen vertaald in de volgendespeerpunten. Dit zijn de aangrijpingspunten om de ambitie waar te maken. Gebruik en beleving stimuleren.groen is goed voor de inwoners en bezoekers Structuur en netwerk versterken. groen helpt bij de orintatie Duurzame instandhouding garanderen.groen is gemeenschappelijk kapitaal Ecologie verrijken.groen heeft intrinsieke waardeDeze punten zijn zo sterk met elkaar verweven, dat het geheel meer zal zijn dan de som der delen. In devolgende paragrafen komt deze synergie duidelijk naar voren. In deze paragrafen worden de algemenespelregels afgesproken. In het thema-deel worden de speerpunten strategisch uitgewerkt.4.3 Gebruik en beleving stimulerenGroen is er voor de burgers; zij gebruiken en beleven het groen. Dit leidt tot de volgende spelregels: Wij stellen het gebruik van groen voorop. We maken groen beleefbaar. We werken samen aan groen.Gebruik vooropElke wijk heeft een kwalitatief hoogwaardig park. Een netwerk van recreatieve routes leidt door hetgroen naar het buitengebied. Wij stimuleren het gebruik door burgers van het groen door deaanwezigheid van goed bereikbaar groen in de directe leefomgeving en door de activiteiten die deburgers in een groene omgeving kunnen doen.Bij nieuwe ontwikkelingen besteden wij daarom veel aandacht aan de aanwezigheid en bereikbaarheidvan groen en de gebruiksfuncties daarvan.Groen beleefbaarOok als we actief gebruik maken van het groen heeft het toch invloed. Groen is het decor waartegen hetleven in de stad zich afspeelt. Het geeft sfeer bijvoorbeeld door het filteren van licht en ruisen vanbladeren en geur van bloemen. Het biedt geborgenheid en zorgt voor extra accenten op representatieveplekken. Anderzijds zorgt ze voor het afschermen van minder aantrekkelijke activiteiten (infrastructuur,industrie, sportterreinen). Bij ontwerp, aanleg en onderhoud besteden wij extra aandacht aan de blad 16 van 72 19. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenkwaliteit van het groen om een fijne omgeving te scheppen. De ecologische insteek biedt eenmeerwaarde.SamenActief meedoen bevordert betrokkenheid en verantwoordelijkheid. Bewoners ensamenwerkingspartners betrekken wij actief bij groene projecten om de functies van groen optimaal afte stemmen op de gebruikerswensen. Dit vergroot de sociale cohesie en de (over)levenskansen vanopenbare groenelementen.4.4 Structuur en netwerk versterkenDoor te zorgen voor een goede ruimtelijke opbouw en samenhang van groen kun je de visuele enfunctionele waarde van het groen sterk maken. Hiervoor spreken we de volgende spelregels af: We versterken de groenstructuren door aan te sluiten bij andere ontwikkelingen. We koesteren bomen als dragers van de groenstructuur We laten groen en water elkaar versterken We koppelen de routestructuur zo veel mogelijk aan de groenstructuurGroenstructuur aansluitenDe groenstructuur in Vlaardingen bestaat uit een hoofd-groenstructuur en diverse wijk-groenstructuren.Veelal vallen deze samen met de andere grote structuren van water, verkeer, bebouwing.Bij nieuwe plannen moeten afwegingen gemaakt worden in het ruimtegebruik voor tal van functies.Groen is daarbij gelijkwaardig aan beleidsdisciplines als verkeer, water en spelen.Om de kwaliteit van het groen in de toekomst te behouden, wil de gemeente de bestaandegroenstructuur handhaven en waar mogelijk versterken. Gebruik, inrichting en beheer van het groenworden op elkaar afgestemd. Nieuw groen wordt duurzaam aangelegd en mogelijke knelpunten ingebruik- inrichting- beheer van groen worden opgelost.Bomen koesterenDoor hun formaat en levensduur spelen bomen een beeldbepalende rol in groenstructuren. Dit kanzowel gaan om laanbeplantingen, als om boomgroepen en solitairen. Bomen zijn in zulke situaties vanonschatbare waarde zijn. Bomen moeten daarom extra zorgvuldig behandeld en verzorgd worden. Ditgeldt vanzelfsprekend voor de monumentale, beeldbepalende bomen, maar ook voor de jongeregeneratie bomen. De lijst met monumentale bomen wordt om de 10 jaar geactualiseerd.Groen en water samenDe combinatie water en groen spreekt bij zeer velen tot de verbeelding. Water en groen versterkenelkaar. Bij het ontwerp proberen we dus altijd ruimte te zoeken om deze twee elementen tecombineren om het gebruik, de beleving en natuurwaarde van het groen te vergroten.Routestructuur koppelenMensen gebruiken de openbare ruimte heel vaak om zich te verplaatsen. Om de beleving van groen tebevorderen is aansluiten bij de (veel gebruikte) routes een voor de hand liggende strategie. Met hetbegeleiden van routes met verschillende typen groen bevorderen wij andersom de herkenbaarheid.4.5 Duurzame instandhouding garanderenHet openbaar groen vertegenwoordigt een gemeenschappelijk kapitaal. In de aanleg en het onderhoudinvesteert de gemeente Vlaardingen tijd en geld. Het maatschappelijk rendement is hiervooroverduidelijk aangetoond. Het duurt vaak jaren voordat een gewenst eindbeeld is bereikt.Verwaarlozing kan daarom een dure en tijdrovende vervangingsronde betekenen.Alle reden dus om op verantwoorde wijze met dit kapitaalgoed om te gaan en kapitaalvernietiging tevoorkomen. We hanteren de volgende spelregels: We stellen kwaliteit voor kwantiteit We kiezen een realistisch en uitvoerbaar kwaliteitsniveaublad 17 van 72 20. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen We plaatsen het juiste groen op de juiste plaats We doen standaard een groentoets in alle (nieuwe) projecten. We kiezen voor een pragmatische beheerstrategieKwaliteit voor kwantiteitOm de beplanting en met name bomen goed tot hun recht te laten komen en kwaliteit te bereiken en tebehouden moet er voldoende ruimte zijn, zowel ondergronds als bovengronds. Met name wat betreftbomen moeten we voorwaarden scheppen voor voldoende ruimte voor lange tijd.Vanwege de specifieke problemen met zetting geldt in Vlaardingen: Liever een paar goede bomen metvoldoende ruimte dan een hele rij kwakkelende exemplaren".Bij bestaande knelpunten kiezen we daarom niet voor pappen en nathouden, maar voor een duurzamekwalitatief hoogwaardige oplossing. Ook als dat, om financile of praktische redenen, minder groenbetekent.Realistisch kwaliteitsniveauVlaardingen streeft naar een realistisch en betaalbaar onderhoudsniveau. Zo garanderen we eenconstant niveau met verantwoorde inzet van middelen en minimale "maatschappelijke kosten". Dat wilzeggen dat aanpassingen of besparingen in het groen niet worden afgewenteld op andere sectoren ofomgekeerd. Er wordt zoveel mogelijk samen gewerkt met andere disciplines om efficint enkostenbesparend te werken.Het juiste groenIn nieuwe plannen en bij vervangingen kiezen we alleen voor eerste klas plantmateriaal en een goedevoedingsbodem. Het assortiment moet passen bij onze plaatselijke omstandigheden (beschikbareruimte, bodem, licht, klimaat) en geschikt zijn voor het beoogde doel. Hiermee voorkomen wetoekomstige teleurstellingen.GroentoetsVoor een duurzaam groenbeheer in de toekomst moeten we al in de planfase rekening houden met hetgroen. Om het groen een prominentere en meer proactieve rol te geven in de planvorming binnen degemeente, zullen alle nieuwe stedenbouwkundige plannen worden voorzien van een groentoets enkrijgen (her)inrichtingsprojecten een beheerparagraaf met effecten op kwaliteit, onderhoudsaspectenen kosten. Toekomstige beheerproblemen moeten daarmee voorkomen worden.Pragmatische strategieIn het beheer en onderhoud van alle dag voorkomen we knelpunten en kostenposten in de toekomst enhandelen met respect voor natuur en milieu.4.6 Ecologie verrijkenVlaardingen erkent de waarde van groen als longen van de stad. Vlaardingen blijft zich daarom ookinzetten voor ecologisch groen op plekken waar het kan. Ze formuleert daarom de volgende spelregels: We versterken de ecologische structuren waar het kan. We vergroten de biodiversiteit zoveel mogelijkEcologische structuurHet buitengebied naar binnenhalen via de ecologische structuren, draagt bij aan de belevingswaardevan het groen in de stad. De waterstructuur gebruiken we als aanknopingspunt.BiodiversiteitDoor afgestemd beheer vergroten we de biodiversiteit. Bijzondere plantensoorten krijgen een kans endat trekt vervolgens weer vlinders en insecten aan, enzovoort. In het beheer kiezen we daarom voor eenop ontwikkeling gerichte aanpak. In nieuwe plannen kijken we naar de inpassing van ecologisch groen.blad 18 van 72 21. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenAnalyseblad 19 van 72 22. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen 5Sterke structurenVlaardingen streeft naar een sterke groenstructuur en een robuust netwerk. Hiervoor spraken we daarde volgende spelregels over af: We versterken de groenstructuren door aan te sluiten bij andere ontwikkelingen. We koesteren bomen als dragers van de groenstructuur We laten groen en water elkaar versterken We koppelen de routestructuur zo veel mogelijk aan de groenstructuurDit zijn algemene gedragsregels, hierop gaat zij de komende jaren haar groene plannen en activiteitentoetsen. Er zijn echter ook specifieke kansen en tekortkomingen die om een actie vragen.5.1 Opbouw vanuit historieDijken en kadesDe gemeente Vlaardingen is ontstaan als havenstad aan een zijtak van de Maas. Het oude centrum vanVlaardingen ligt nabij de Oude Haven. De oude kades die de stad beschermen tegen het water van deMaas, zijn nog herkenbaar: Maassluissedijk, Korte dijk, Westlandseweg, Mr. LA Kesperweg en despoordijk langs de Deltaweg en de Vulcaanweg. Deze dijken hebben een cultuurhistorische enstructuurbepalende betekenis. Op onderstaande kaarten is de ruimtelijke indeling van de gemeenteVlaardingen omstreeks 1880 en 2011 weergegeven.Vlaardingen omstreeks 1880 (links) en omstreeks 2010 (rechts)Klavertje VierInmiddels is Vlaardingen uitgegroeid tot een respectabele en groen stad. De indeling van Vlaardingen iste typeren als een Klavertje Vier.Vlaardingen als "klavertje vier" met de Broekpolder als vierde (groen) klaverblad blad 20 van 72 23. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenHet klavertje is als volgt opgebouwd. De bladnervende Vlaardingse Vaart en de A20. BroekpolderHet meest opvallend is dat n van de vier blaadjes een volledig groen gebied is: de Broekpolder. Het zuidelijk deel van de Broekpolder is ingericht met intensieve recreatie met horeca, het noordelijk deel is golfbaan. Bestuurlijk is2 ervoor gekozen om de Broekpolder niet te bebouwen, maar te behouden als groen uitloopgebied met recreatieve doeleinden en in samenwerking met de Federatie Broekpolder om te vormen naar een Natuurkerngebied waarbij de Vlaardingse Vaart met zijn oevers een belangrijke rol speelt. De consequentie van dit beleid is dat er in de stad meer verdicht moet worden. Stedelijk gebied De overige drie klaverblaadjes zijn, de woon- en centrumgebieden van Vlaardingen. Binnen het type gebied "stedelijk gebied" is een indeling te maken in bebouwingsdichtheid: Bij meer dan 30 woningen per hectare spreken we van centrumstedelijke gebieden. Groene hartenElk stedelijk klaverblad heeft een park als groen hart. Ook ligt er langs en door ieder klaverblad een groenstructuur van enige omvang met routes waarlangs men kan recreren. Met name de fietspaden hebben een belangrijke functie in de beleving van het groen en in het toegankelijk maken van het groen in en buiten de stad. Het centraal gelegen park t Hof- Oranjepark is een ontmoetingsplek voor alle Vlaardingers. Buitengebied Ten westen van de stad liggen de Aalkeetpolders, ten noorden ligt de Holierhoekse polder. In feite behoort ook de Broekpolder hiertoe. Het buitengebied van Vlaardingen is open en weids en toegankelijk voor recreanten zoals fietsers en wandelaars.Niet direct herkenbaar in het klavertje 4, maar wel van groot belang voor Vlaardingen: Rivierzone De grote bedrijventerreinen langs de Maas: industrie, "schone" (groot)handelsbedrijven en kantoren. Grotere bedrijven en industrielocaties zijn Hoogstad, Groot Vettenoord, De Vergulde Hand, t Scheur, het havengebied rondom de Koningin Wilhelminahaven en de Vulcaanhaven.5.2 Analyse ruimtelijke structurenAls we ruimtelijke opbouw van Vlaardingen nader analyseren komen we tot de volgende schematischeindeling: legenda:stedelijk gebiedgrotere bedrijventerreinencultuurhistorische dijkbuitengebiedrijksweg (toekomstig)spoorlijnwaterRuimtelijke structuur van Vlaardingen, aan drie zijden grenzend aan groen of water2Voor de Broekpolder wordt een apart beleid- en beheerplan opgesteld, dat later aan het groenbeleid wordt toegevoegd. blad 21 van 72 24. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenAls we uiteenrafelen en verfijnen komen we tot de volgende belangrijke structuren van de stad diebepalend zijn voor de beleving en orintatie van de stad: Hoofd-groenstructuur het groene raamwerk op stedelijk niveau bestaande uit de het netwerk vangrote groenelementen zoals parken en lijnvormig groen zoalswegbegeleidende beplanting. Boomstructuur Bomen vormen een dragend onderdeel van de hoofd-groenstructuur.Waardevolle en monumentale bomen vormen een bijzonder en apartvastgelegde en beschermde categorie (zie bijlage 4). Wijk-groenstructuur de groen- en speelvoorzieningen binnen de wijken. Waterstructuurhet netwerk van grote en kleine waterlopen, vijvers en plassen Routestructuurde hoofdontsluitingswegen voor auto en fietsverkeer, Ecologische structuur ecologische raamwerk van ecologische beheerde bermen en oevers,gecombineerd met ecologische hotspots als wadis en heemtuinen.Hieronder zijn drie structuren weergegeven. In de bijlage 2 tot en met 8 zijn detailkaarten opgenomen.Groenstructuur (links), waterstructuur (midden) en routestructuur (rechts) in VlaardingenWat direct opvalt, is dat de structuren sterk samenhangen. Het hoofdwegennet wordt in grote matebegeleid door boomstructuren. Naast de hoofdwegen zijn er belangrijke recreatieve routes die degrotere groengebieden met elkaar verbinden en toegankelijk maken. Ook deze routes vallengrotendeels samen met de hoofd-groenstructuur.De belangrijkste waterlopen zijn de Maas, de Oude haven en de Vlaardingse vaart. Groenstructuren enwaterstructuren zijn vaak aan elkaar gekoppeld, omdat oevers over het algemeen eengroene invulling hebben. Het ecologische netwerk steunt voor een belangrijk deel op de ecologischbeheerde wegbermen en oevers. Verbindingen naar het buitengebied via deze routes zijn vanlevensbelang voor de aanwezigheid van fauna. blad 22 van 72 25. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenIn de wijk- groenstructeren herkennen we de ontstaansgeschiedenis van Vlaardingen. De groeneelementen sluiten niet pers aan op de stedelijke structuur, maar vullen deze, elke met hun eigenkarakter in. Hieronder de belangrijkste kenmerken van het groen in de verschillende wijken. Holy Vlaardinger ambacht Centrum en vooroorlogse wijken Vlaardingen west Rivierzone Bloemkoolwijk met veel kleinschalig groen, velden, parken en brede groenbuffersHoly Ecologisch groen Zetting benvloedt groen Park en Groene wiggen en randen als groene dragersVlaardinger Ambacht Bloesemlandschap: fleur en kleur in het groen Stadspark Voor alle Vlaardingers,Centrum en vooroorlogseWeinig groen, maar wel met impactwijken Relatief veel monumentale bomen Zetting in niet onderheid gebied Groen van woningbouwcorporaties. En VVEs bepaalt straatbeeldVlaardingen west Voorzieningsstroken, wadis en randgroen als groene dragers Waterwijk met oppervlaktewater en natte groeiomstandigheden Rivierbeleving staat vooropRivierzone Weinig groen, wonen en werkenIn het kader van dit groenplan zijn de wijken en stadsdelen grondig gescreend. Er is gekeken naarverbeterpunten op het gebied van inrichting, gebruik en beheer. De kleinschalige, verbeterpunten zijnop de beheerafdeling bekend.5.3 Kansen en zorgenTen aanzien van de structuur constateert de gemeente Vlaardingen de volgende zorgen:o De groene hoofd(boom)structuur is niet sluitend; er ontbreken stukken.o Delen van de bestaande boomstructuur worden bedreigd door uitval en ziekte, mede door slechte groeiplaatsomstandigheden.o Andere delen van de boomstructuur veroorzaken problemen door wortelopdruk.o De ecologische structuur vertoont losse eindjes. Verbindingen zijn onderbroken.o De (extra) financile ruimte voor het vervangen of nieuw inrichten van groen is steeds kleiner.o In de wijk-groenstructuren zijn veel kleinschalige verbeterpunten gesignaleerd.Kansen zijn:o Bij nieuwe ontwikkelingen krijgt het aansluiten bij de groenstructuur een steeds prominentere plaats.o Het streven naar uitbreiden van de hoeveelheid oppervlaktewater gecombineerd met groen en ecologie.In bijlage 9 zijn deze items vertaald in een strategie met concrete ambities en verbeterpunten.blad 23 van 72 26. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groen 6Veelzijdig gebruik en belevingGroen is er voor de burgers; zij gebruiken en beleven het groen. Dit willen we stimuleren. Eerder in ditplan spraken we daar de volgende spelregels voor af: Wij stellen het gebruik van groen voorop. We maken groen beleefbaar. We werken samen aan groen.Dit zijn algemene gedragsregels. Er zijn echter een aantal specifieke inrichtings- en beheereisen tenoemen die de verschillende vormen van gebruik en beleving waarborgen. We gaan in op:o ontmoeten en verblijveno speleno sport en recreatieo hondeno evenementen en tijdelijke bestemmingeno participatie6.1 Ontmoeten en verblijvenGroenzones, parken zoals t Hof en Oranjepark en plantsoenen hebben een belangrijke functie alsontmoetings- en verblijfplek voor mensen in de wijk. Met name in wijken met veel hoogbouw heeft hetopenbaar groen een extra functie als gemeenschappelijke tuin. Dit type gebruik stelt de volgende eisenaan inrichting en beheer: Sociale veiligheid: omliggende bosschages moeten de zichtbaarheid niet ernstig belemmeren. Beschutting:beplanting of bomen creren beschutting tegen wind, zon, regen en kou. Functioneel:de groenvoorziening sluit aan bij de doelgroep en het gebruik. Beheer op orde: het groen moet schoon, heel en veilig zijn6.2 SpelenBuiten spelen is belangrijk voor kinderen. Niet alleen om fysiek bezig te zijn, maar ook om anderekinderen te ontmoeten. Groene ruimte die uitdaagt tot spelen is een waardevolle aanvulling op deleefomgeving van kinderen.Buiten spelen kan vorm krijgen in een formele speelplek (met toestellen), maar ook als informelespeelplek (wadis, ruige bermen, grasvelden, bosjes om in te verstoppen). Natuurlijke elementen op eenspeelplek bieden allerlei soorten spel op een niet conventionele wijze. Bij natuurlijk spelen zijn hetgroen en de aanwezige natuurlijke materialen het onderwerp en de omgeving van het spel en dienendus niet als randbekleding of decor zoals bij de geijkte speelvoorzieningen. De speelplek daagt uit totcreativiteit en inventiviteit: kinderen scheppen hun eigen fantasiewereld en gaan uit opontdekkingstocht. Met het struinbos in de Broekpolder wordt het natuurlijke spelen in Vlaardingenvormgegeven. blad 24 van 72 27. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenDe locaties van de formele speelplekken zijn opgenomen in het Speelruimteplan, net zoals de algemeneuitgangspunten die betrekking hebben op de inrichting- en beheereisen voor het groen op en rondspeelplekken. Differentiatiemeer natuurlijke speelmogelijkheden op bestaande en nieuwe plekken Niveauverschillen hoogteverschillen in maaiveld en beplanting maken spelen aantrekkelijk. Fysieke veiligheidgeen giftige en doornige planten.groenstroken kunnen speelplaatsen afschermen van wegen en water. Sociale veiligheid: omliggende bosschages moeten de zichtbaarheid niet ernstig belemmeren. Beschutting:beplanting of bomen creren beschutting tegen wind, zon, regen en kou. Functioneel:de groenvoorziening sluit aan bij de doelgroep en het gebruik. Beheer op orde: adequaat beheer (inspecteren en repareren) waarborgt de veiligheid.6.3 Sport en recreatieSport en recreatie vindt plaats op speciale sportcomplexen en in groenstroken en groteregroengebieden, zoals de Broekpolder, waar fiets- en wandelpaden liggen die de verbindingen vormennaar het recreatie gebied van Midden Delfland. Voor optimaal gebruik is de bereikbaarheid van desportcomplexen en de grotere groengebieden vanuit de wijken essentieel.De volgende specifieke inrichtings- en beheereisen kunnen we vermelden: Langzaam verkeer de inrichting afstemmen op faciliteren en begeleiden van recreatief gebruik zoals wandelen en fietsen Verkeersveiligheid inrichting overzichtelijk houden zodat men elkaar kan zien Sociale veiligheid Zichtbaarheid niet belemmeren Veilig door beheer grasbermen kort maaien en overhangende takken tijdig snoeien.6.4 HondenSinds 2004 kent Vlaardingen een vastgesteld hondenbeleid. Binnen het stedelijk groen specialeuitlaatgebieden aangewezen. In deze gebieden wordt het maaibeheer en onderhoud afgestemd op hethondenbeleid. Uitgangspunt is dat kinderspeelplaatsen, zandbakken en speelweides verboden zijn voorhonden vanwege de hygine. Ook liggen de hondenuitlaatgebieden buiten de ecologische zones, blad 25 van 72 28. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenecologische hotspots en heemtuinen om verstoring te voorkomen. Soms wordt een compromis gezochten wordt voor de honden een strook van 1,5 meter breed langs een wandel- of fietspad kort gemaaid.Vanuit het hondenbeleid worden aan de specifiek aangewezen hondenuitlaatgebieden de volgendeinrichting- en beheereisen gesteld: Ecologie sparen hondenuitlaatgebieden liggen buiten de ecologische zones, hotspots enheemtuinen. Gras maaien op hondenuitlaatlocaties moet het gras kort gehouden worden.6.5 Evenementen en tijdelijke bestemmingenIn Vlaardingen is in n groengebied een evenemententerrein aangelegd, namelijk in het Oranjepark.Voor het houden van een evenement is een evenementenvergunning nodig. Aan de vergunning wordenvoorwaarden verbonden met betrekking tot gebruik en duur van het evenement.Geen evenementen mogen plaatsvinden in het park t Hof, Natuurpark Holy, Heemtuin in Westwijk, opde ecologische hotspots en in de ecologische hoofdstructuur. Deze plekken zijn te gevoelig voor schadeen verstoring.Voor het organiseren van evenementen en activiteiten in de openbare ruimte geldt een vastgesteldEvenementenbeleid. Daarnaast is de KBB van toepassing (Kwaliteitseisen en BeheerrichtlijnenBoombeheer 2007) en eventueel andere aanvullende eisen.Braakliggende terreinen kunnen een negatieve invloed hebben op de beleving van de wijk. Hetopenbare karakter van een plek kan aanleiding zijn om een locatie tijdelijk een functie te geven alsgroene ruimte, bijvoorbeeld trapveld. Initiatieven vanuit burgers zijn daarbij welkom: zij zijn het die deruimte gebruiken. Braakliggende terreinen die tijdelijk een openbaar karakter hebben maar die niet ineigendom zijn van de gemeente, worden niet door de gemeente onderhouden.Indien een evenement of tijdelijke bestemming wordt georganiseerd in het groen, dan gelden devolgende voorwaarden: Toets evenementenbeleidis de ruimte gevoelig voor betreding of berijding worden er maatregelen genomen om schade aan groen en overige elementen te voorkomen alle aangebrachte schade wordt vergoed door de initiatiefnemer Toets KBBpast de activiteit binnen de Kwaliteitseisen Beheerrichtlijnen Boombeheer 2007 Nadruk op tijdelijkheidpassende inrichting met nadruk op tijdelijkheid Verantwoordelijkheid de organisatie of eigenaar van de tijdelijke activiteit is verantwoordelijk voor het beheer en voor het schoon opleveren van het terrein. Randvoorwaarden scheppen door beheer gras kort en terrein schoon, heel en veilig houden.blad 26 van 72 29. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen6.6 Participatie door gebruikersDe gemeente Vlaardingen vindt het belangrijk om de meningen van de gebruikers mee te nemen bij deplanvorming en voor de inrichting en beheer. Bij ontwikkelingen in de buitenruimte betrekken we graagburgers. Afhankelijk van de (on)mogelijkheden kiezen we bewust voor een bepaald participatieniveau.Dit voorkomt frustraties bij de betrokken partijen. Concreet ontplooit en stimuleert de gemeente devolgende participatie-activiteiten: Consulteren Bij grote groenprojecten maken we met regelmaat gebruik van eenpanel dat bestaat uit betrokken bewoners. Ook kunnen bewonersparticiperen via een bewonersbegeleidingsgroep. InformerenVia de leefbaarheidplatforms, website en andere media informerenwij burgers over ambities en plannen en kunnen zij vragen stellenmet betrekking tot de buitenruimte. Klankborden Regulier overleg plaats met de plaatselijke belangengroep StichtingBoombehoud Vlaardingen; InitiatievenAdopteren van groen door een bewonersgroep kan onder bepaaldevoorwaarden plaatsvinden. Kleur en fleur aanbrengen metbijvoorbeeld geveltuintjes is ook een mogelijkheid.Actieve betrokkenheid in beheeractiviteiten heeft minder prioriteit. Ervaring heeft geleerd dat ditonderhoud veelal een tijdelijk karakter heeft.6.7 Kansen en zorgenAls we de verschillende specifieke eisen ten aanzien van gebruik en beleving vertalen in kansen enzorgen, zien we een lijst met kansen en een grote zorg:Kansen:o Groen en groenbeheer heeft een sterke faciliterende rol voor diverse gebruiksvormen. Bij ontwikkelingen op die terreinen kan groen meeliften.o Bij bijzondere gebruiksvormen (honden, evenementen) is de omgang met groen gereguleerd.o Groene ruimte gevraagd voor verblijven, ontmoeten en recrereno Groene ruimte gevraagd voor sport en spel ter bevordering van de gezondheid van menseno In hoogbouwwijken extra aandacht voor verblijfsgroen of gezamenlijke tuino Groen decor gevraagd voor tijdelijke bestemmingeno Stimuleren particulier groen, ook groen te houden in plaats van te verharden (parkeren of minimaal onderhoud)Zorgen:o Door de beperkte financile middelen hebben we de burger weinig luxe te bieden. De strategie is gericht op duurzaam in stand houden van het groen. Binnen die kaders willen we de burgers alle ruimte geven om mee te denken en mee te praten. Ruimte voor extras (kleur en fleur) is er niet.Dit alles leidt niet tot concrete verbeterpunten. Bij het verzilveren van de kansen heeft groen niet hetvoortouw, maar benut de kansen. Veel praktische zaken worden (al) in het reguliere (beheer)procesmeegenomen. Bijzonder aandachtspunt is en blijft het betrekken van de burger bij het openbaar groen,maar daarbij eerlijk zijn over de mogelijkheden en de onmogelijkheden.blad 27 van 72 30. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groen 7Trots op ecologieVlaardingen is al ruim 40 jaar bezig met ecologisch beheer en heeft daarmee al veel moois bereikt. Zeformuleerde daarom al de volgende spelregels: We versterken de ecologische structuren waar het kan. We vergroten de biodiversiteit zoveel mogelijk.Dit zijn algemene gedragsregels. Hierop gaat Vlaardingen de komende jaren haar groene plannen enactiviteiten toetsen en afstemmen. Er zijn echter ook specifieke kansen en zorgen die om een actievragen. We gaan in op:o netwerk en biodiversiteito ecologische hotspotso water, oevers en wadiso ecologisch beheer7.1 Netwerk en biodiversiteitVlaardingen beschikt over een aaneengesloten ecologisch netwerk van brongebieden, linten enhotspots. In het hoofdstuk over structuren werd daar al op ingezoomd. Het meeste ecologisch groenbevindt zich niet in de directe woonomgeving, maar in de bredere groenzones en aan de randen van dewijken. Zie ook de kaart in bijlage 3.Door de bewoners wordt deze zonering gewaardeerd. Natuurlijk groen vindt men positief, maar te veelecologisch groen in de directe woonomgeving wordt als minder netjes ervaren.7.2 HotspotsEcologische hotspots zijn enkele bijzondere waardevolle plekken met hoge ecologische waarde, metname voor een specifieke soort plant of dier. Bekende hotspots zijn de Heemtuin in Westwijk en eennatuurpark in Holy-Noord. Beide gebieden hebben een educatieve functie, een parkfunctie en eenfunctie als brongebied. De zaden uit dit gebied worden namelijk in de rest van de stad gebruikt alsbronmateriaal.Daarnaast beschouwen we water, natuurvriendelijke oevers en wadis als ecologische hotspots. Ookspecifieke moerasgebiedjes en poelen met hun bijbehorende biotoop voor onder andere orchideen enamfibien zijn door de gemeente benoemd als hotspot.7.3 WaterWater heeft een grote directe relatie met groen. Water en groen kunnen elkaar versterken, mits ze goedworden ingepast. Een aantal oevers in Vlaardingen heeft een natuurlijk karakter en wordt alsnatuurvriendelijke oever beheerd. De oevers vormen samen met de naastgelegen groenstrook eenecologisch netwerk. Vlaardingen streeft ernaar om zoveel mogelijk waterpartijen die grenzen aan eenecologische zone op een natuurlijke manier (zonder beschoeiing) aan te leggen.blad 28 van 72 31. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenDe waterkansenkaart uit het Waterstructuurplan augustus 2009 is daarbij een belangrijk uitgangspunt.Daarop staat aangegeven welke kansen er bij nieuwe ontwikkelingen zijn op het gebied van water maarook met betrekking tot natuurvriendelijke oevers, zie bijlage 10.7.4 WadisOp enkele plekken wordt de groenzone gebruikt als tijdelijke waterbergingslocatie. Regenwater wordtlanger vastgehouden zodat het niet in de riolering wegstroomt maar ter plaatse in de grond kan zakkenof wordt afgevoerd naar het oppervlaktewater. Deze zogenaamde wadis hebben vaak een natuurlijkkarakter. Het maaibeheer wordt indien mogelijk op natuurlijke wijze uitgevoerd, zodat er lang gras staaten kruidengroei zich kan ontwikkelen. Deze ruigte biedt een diversiteit aan flora en fauna en geeft eenkleurrijk beeld. Met een afgestemde inrichting van bijvoorbeeld hoogteverschillen en bruggetjes, zijnwadis een extra spelaanleiding voor kinderen. Bovendien dragen wadis bij aan de natuurbeleving vanburgers en de bewustwording van de waterkringloop.7.5 Ecologisch beheerIn Vlaardingen wordt onderscheid gemaakt tussen twee beheervormen, namelijk het ecologisch beheeren het regulier beheer. Ecologisch beheer wordt toegepast in de ecologische groenstructuur en opgesoleerde stukken groen, die een bijzondere waarde hebben of een ecologische hotspot betreffen.Ecologisch beheer is gericht op de natuurpotenties van het groen. Het beheer wordt afgestemd op hetvergroten van de biodiversiteit en soortenrijkdom door bijvoorbeeld verschraling of extensiefmaaibeheer toe te passen. Stroken smaller dan 1,5 meter worden niet ecologisch opgewaardeerdomdat de ecologische potentie gering is. In specifieke gevallen (hotspots) wordt de aanleg en het beheerafgestemd op bijzondere natuurwaarden. Vlaardingen heeft de richtlijnen voor ecologische gebiedenopgenomen in de Standaard Uitvoeringseisen Vlaardingen (SUV). Daarnaast zijn de richtlijnen van CROWten aanzien van ecologisch beheer van toepassing verklaard.BestrijdingsmiddelenOok in het regulier beheer wil Vlaardingen milieubewust en duurzaam werken. Sinds 1985 past degemeente Vlaardingen geen chemische bestrijdingsmiddelen meer toe in het groen en op verharding.Het uitspoelen van chemische bestrijdingsmiddelen heeft een zeer negatieve invloed op milieu enwater. Daarnaast zorgen residuen van bestrijdingsmiddelen, bij baggerwerkzaamheden vanwatergangen, voor hoge verwerkingskosten van de vrijkomende bagger.7.6 Kansen en zorgenTen aanzien van ecologie constateert de gemeente Vlaardingen de volgende zorgen:o De ecologische structuur vertoont losse eindjes.o De biodiversiteit van verbindingen (smalle bermen) schiet te kort.o Budgetten voor het maatwerk-beheer voor de ecologische gebieden staan onder druk. blad 29 van 72 32. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenKansen zijn:o Waterkansenkaart biedt allerlei aanleidingen om water en ecologie te combineren en het netwerk te sluiten.o Het aanleggen van natuurvriendelijk oevers staat in een positief daglicht.o Bij nieuwe ontwikkelingen inzetten mag ingezet worden op van wadis. Dit combineert goed met de behoefte aan meer natuurlijke speelplekken.o Expertise en (bron)materiaal voor ecologisch beheren is bij in de gemeentelijke organisatie aanwezig.Deze items zijn grondig genventariseerd. In hoofdstuk in bijlage 9 zijn deze vertaald in concreteambities en verbeterpunten. blad 30 van 72 33. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen 8Blijvend en duurzaam groenVlaardingen streeft naar een blijvend en duurzaam groenareaal. We spraken daar eerder al de volgendespelregels voor af. Kwaliteit voor kwantiteit Het juiste groen op de juiste plaats Realistisch en betaalbare kwaliteitsambitie Standaard een "groentoets" in projecten. Een pragmatische beheerstrategieDeze spelregels zijn mede ingegeven door een aantal specifiek Vlaardingse beheerproblemen. De meestvoorkomende beheerproblemen zijn:o wateroverlast en beperkte ondergrondse groeiruimte door zettingo wortelopdruk in verharding en overlast door takken door verkeerde combinatie van groeiplek en soort.o gevoeligheid voor ziekten, plagen en stormschade.Deze effecten kunnen elkaar versterken: zo zorgt een kleine groeiplaats een boom gevoelig voor ziektes.Het is wettelijk verplicht om problemen die bedreigend zijn voor de veiligheid of de volksgezondheid,direct op te lossen. Op dit moment zijn er zijn er vaak extra beheermaatregelen nodig om te voorkomendat er onveilige of ongewenste situaties ontstaan.De sleutel tot de oplossing ligt op de combinatie van adequaat beheer en een goed ontwerp.Vandaar dat dit hoofdstuk start met deze twee themas en vervolgens stilstaat bij de knelpunten.8.1 Samenstelling en kwaliteit groenAnno 2011 Vlaardingen beschikt over circa 240 hectare groenareaal binnen de bebouwde kom. In defiguur is de verdeling van het huidige groenareaal in de gemeente weergegeven. Van de 240 hectarebestaat het merendeel, namelijk68% ofwel 162 hectare, uitAreaal Openbaar Groen Vlaardingenkruidenrijk grasland/bermen. 18%van het totale groenareaal, ofwel44 hectare bestaat uitbosplantsoen. De overige 14%, Bosplantsoenofwel 34 hectare bestaatBeplantingen HeestersHagenvoornamelijk uit beplantingen Wisselperken & Rozenzoals heesters, bodembedekkersGazonKruidenrijkgrasland bermenen hagen. Siergroen zoals rozen enwisselperken beslaat ongeveer 1%van het groenareaal in de stad.Daarnaast heeft Vlaardingen ruim 26.000 bomen. Van deze bomen staat circa 78% in groenstroken encirca 22% in verharding. Daarnaast is een groot aantal bomen opgenomen in groengordels(bosplantsoen) die niet als solitaire bomen zijn opgenomen. blad 31 van 72 34. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groenKwaliteitIn mei 2011 heeft Oranjewoud een meting uitgevoerd waarbij op 70 plekken verspreid over degemeente, de kwaliteit van het groen is gemeten conform landelijke kwaliteitsnormen uitgedrukt in3kwaliteitsniveaus, van zeer hoog tot zeer laag . Daarbij is gekeken naar drie aspecten. Zie ookonderstaande figuur.Totaalbeeld per aspect Algemene omschrijvingen Zeer hoog: nagenoeg ongeschonden 100%Zeer hoog90%HoogHoog: heel, netjes, mooi en80%Basis comfortabel70%Laag60%Zeer laag Basis: functioneel en standaard,50%wel wat op aan te merken40%30%Laag: schade, vuil, discomfort of20%enige vorm van hinder10% 0%Zeer laag: Veel schade en erg vuil,Technische VerzorgingSierwaarde kapitaalvernietiging, functieverlies,Staat juridische aansprakelijkstelling of sociale onveiligheid Sierwaarde:het type groen, de variatie, kleur en fleur. Komen er bijvoorbeeld veel bloembakken voor, staan er bloeiende heesters of vormbomen of ziet de grasberm er kleurrijk uit. conclusie: een derde deel springt eruit, een derde is standaard en een derde is sober. Technische staat:een kwaliteitskenmerk waarmee de technische of vakkundige eisen die gesteld worden aan verharding, groen en meubilair worden aangegeven. Dit wordt bijvoorbeeld uitgedrukt in eisen over het maaibeeld van gras en het snoeibeeld van een haag. conclusie: ruim 85% van het groen scoort basis tot hoog. Grasvelden en heesterbeplanting scoren vaak (te) laag. Verzorging:een kwaliteitskenmerk waarmee de eisen voor schoonheid en netheid worden aangegeven. Dit wordt bijvoorbeeld uitgedrukt in eisen over de toegestane hoeveelheden onkruid en zwerfvuil in het groen. conclusie: zwerfvuil, 90% is matig schoon tot schoon. Onkruid in beplantingen, in 30% van het groen is een aanzienlijke hoeveelheid onkruid in de beplanting zichtbaar.3Deze niveaus lopen parallel met de niveaus van het CROW-systeem: A+, A, B, C, D blad 32 van 72 35. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenDe beleving van de burger vinden we terug in de de Lemon-enqute. In 2010 bleek daaruit dat deVlaardingse bevolking de aanwezigheid van groen belangrijk vindt in de woonomgeving. De burgerswaarderen de groenvoorzieningen gemiddeld met een rapportcijfer 7,0 (= basis/hoog).In bijlage 11 worden de scores per aspect kort toegelicht.8.2 Relatie inrichting en beheer van groenVlaardingen streeft naar een gezond groenareaal.Dat betekent dat de huidige knelpunten moetenworden opgelost en dat beheerproblemen in detoekomst moeten worden voorkomen. OntwerpRealisatieBewaken InitiatiefMet name bomen zorgen momenteel voor denodige hoofdbrekens. Jammer, want elke boomvertegenwoordigt een flinke tijdsinvesteringBij de aanleg van nieuw groen hanteren we hetProgramma Technische Beheeruitgangspunt het juiste groen op de juiste plaats.van eisenuitwerkingDit betekent dat de groeiplaatsomstandighedengeschikt moeten zijn, zodat het groen voldoenderuimte krijgt om tot volle wasdom te komen.Vroegtijdig in de planfase wordt het principe beheerbewust ontwerpen toegepast, zodat ook in eenstedenbouwkundig ontwerp voldoende ruimte voor groen wordt benadrukt. Het beoogde beheerniveauwordt als input meegegeven voor het ontwerp. Daarnaast geldt bij het beheer van groen het principevan "ontwerpbewust beheren". Er wordt gestreefd om het beheer af te stemmen op het gekozenontwerp.Uitgangspunten bij inrichtingBij nieuwe ontwikkelingen of herinrichtingen hebben we zowel voor het reeds aanwezige groen en voorhet nieuw aan te leggen groen uitgangspunten geformuleerd. Om voldoende kritische massa te hebbenstreeft Vlaardingen naar een aandeel groen en water van minimaal 20% van het oppervlak in degroenstedelijke gebieden en minimaal 10% aan groen in de centrumstedelijke gebieden.Speciale aandacht is er voor bomen in bestaande en nieuwe situaties:Bestaand groen van goede kwaliteit passen we duurzaam in volgens de afpelmethode: Inventariseren en kwaliteit bepalen van de bomen; Eventuele aanleghoogte vaststellen; Behoudenswaardige bomen bepalen (bomen van voldoende kwaliteit en toekomstverwachting); bij planvorming behoudenswaardige bomen opnemen in een Programma van Eisen.blad 33 van 72 36. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenNieuw groen leggen we aan conform de volgende uitgangspunten: Zo nodig een Boom Effect Analyse uitvoeren om te bepalen of de te handhaven bomen duurzaamzijn ingepast en of zij voldoende overlevingskans hebben;- Bij waardevolle bestaande bomen incidenteel groeiplaatsverbetering toepassen;- Bij plaatsing van meubilair rekening houden met bestaande bomen;- Parkeren tussen bestaande bomen toegestaan mits voldoende afstand en eventueel boombescherming aanwezig is; Er wordt voldaan aan de randvoorwaarden voor de aanleg van groen, genoemd in de SUV (StandaardUitvoeringseisen Vlaardingen, openbare werken, hoofdstuk 3 beplantingen). Kwaliteit is belangrijk: geef groen de ruimte die het nodig heeft (of stem de soortkeus af op debeschikbare ruimte); Uitgangspunt is dat de standplaats zo moet zijn dat het groen tot volle wasdom kan komen; Bomen bij voorkeur in beplanting of gras plaatsen; Geen snelgroeiende soorten als populieren en wilgen in verharding plaatsen; Afvalcontainers niet onder (toekomstige) kroonprojectie bestaande bomen plaatsen in verband methijskraan; Nieuwe bomen in parkeerstroken of verharding:1. altijd plaatsen in een plantvak, bij voorkeur met verhoogde rand2. als ad 1 echt niet mogelijk is, kan er incidenteel gekozen worden voor boombescherming Het juiste groen op de juiste plek;- Bomen met vruchtdracht of soorten die gevoelig zijn voor luizen niet plaatsen bij parkeervakken, speelplekken en toegangen naar woningen;- Bij bomen in verharding rekening houden met wortelopdruk en verdraagzaamheid;- Grootte, groeivorm en kroonbreedte afstemmen op beschikbare ruimte;- Soortkeus afstemmen op bodemgesteldheid, grondwaterstand etcetera.- Soortkeus afstemmen op gewenst beheerniveau (hagen, knot- en vormbomen terughoudend toepassen in verband met hoge beheerkosten);- Bij soortkeus streven naar diversiteit (om biodiversiteit te vergroten en om impact van plagen en ziekten te beperken);- Streven naar fleur en kleur in sortimentskeuze, zowel bij bomen als heesters (zonder dat dit extra beheerkosten met zich meebrengt).8.3 Zetting van de ondergrondVlaardingen heeft te maken met zetting van de ondergrond.In delen van de gemeente zijn daarom gebouwen en belangrijkeobjecten onderheid, zie kaart hiernaast en in bijlage 8. Inzettinggevoelige gebieden heeft groen het moeilijk en vraagt om eeneigen beheeraanpak.Niet-onderheide gebiedenIn de niet-onderheide gebieden, met name het Centrum, zakkenzowel de buitenruimte als de woningen. Ophogen is daarom geenoptie. Omdat het grondwaterpeil dan relatief stijgt, krijgt het groensteeds nattere groeiomstandigheden.Hier geldt dat met name de soortkeus (vochtminnend) belangrijk is en dat in beheer wordt gezocht naarhet oplossen van wateroverlast. Bomen plaatsen we bijvoorbeeld zoveel mogelijk in groenstroken enniet in verharding.Onderheide gebiedenOm de bereikbaarheid van deze wijken en de opstallen te garanderen, is het nodig regelmatig hetgebied op te hogen tot het oorspronkelijke aanlegniveau. Bij deze ophoging worden niet alleen kabelsen leidingen, wegen en speelruimte, maar ook openbaar groen meegenomen. In de praktijk blijkt dat de blad 34 van 72 37. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenmeeste groenvoorzieningen te worden vernieuwd, omdat het de ophoging niet overleeft. In enkelegevallen kunnen bomen wel gehandhaafd blijven.In gebieden als Holy Noord, het rode gebied op bijlage 8 de kaart, is de ophogingcyclus zo kort (15 25jaar) dat de functionele levensduur van de groenvoorziening slechts 30-50% bedraagt van de technischelevensduur. Met alle kostenverhogende effecten van dien.Om deze kosten onder controle te houden hanteert de gemeente de volgende specifieke richtlijnen voorgroen in Holy-Noord: Groen zoveel mogelijk in open bermen of plantsoenstroken planten; Bij ophogingen van meer dan 15 cm moet de beplanting worden vervangen; Meer snelgroeiende soorten (bomen en beplantingen) toepassen vanwege de omloopsnelheid en dekorte vervangingscyclus; Beplantingen indien mogelijk verhoogd aanleggen of op terpen plaatsen zodat deze nophogingcyclus kunnen overleven.8.4 Ziekten, plagen, schades en overlastIn Vlaardingen zijn er verschillende boomziekten die structureel terugkomen, met name bij iepen,kastanjes en platanen. Daarnaast zijn er planten en dieren die voor veel overlast zorgen zoals deberenklauw en de eikenprocessierups. Het beleid van de gemeente is om daar op de volgende wijzemee om te gaan:Preventief InentenIn principe niet, alleen bij enkele monumentale en beeldbepalende iepen; Soortkeuze kiezen voor niet-ziektegevoelige soorten en het voorkomen van monocultuur VermijdenBij bestaande gezonde linden wordt het maken van parkeerplaatsen afgeraden in verband met de niet op te lossen overlast door luizen. Bij nieuwe plannen worden geen linden toegepast op parkeerplaatsen en andere gevoelige plaatsen.Curatief Direct bestrijden Ziekten en plagen die bedreigend zijn voor de volksgezondheid(processierups, berenklauw); Direct verwijderenZiekten en aantastingen die besmettelijk zijn of zich zeer snel uitbreiden(iepenziekte); Eventueel verwijderen Ziekten en aantastingen die niet bedreigend zijn voor de boom of zijnomgeving zijn geen reden om een boom te kappen. Als er een onveiligesituatie dreigt te ontstaan, wordt er gesnoeid of gekapt.(kastanjebloedingsziekte, massaria, watermerkziekte); MaatwerkVoor riet en japanse duizendknoop is apart beleid opgesteld om dat middelsgerichte beheermaatregelen in toom te houden; CalamiteitenBij schade door storm of vandalisme gaat de acute veiligheid boven dereguliere procedures: locatie direct veilig maken en opruimen. In laterstadium wordt de directe omgeving hersteld en/of herplantAccepteren Niet bestrijdenJacobskruiskruid, spinselmot en bladluis wordt in het geheel niet bestreden, eventuele overlast moet worden geaccepteerd; Niet verwijderen Klachten over aspecten die onlosmakelijk met de aanwezigheid van bomen of groen verbonden zijn (zoals bladval, vogelpoep, bessen, honingdauw en rupsen), zijn geen reden om bomen te kappen. Terughoudend Bij klachten over uitzicht of schaduwoverlast neemt de gemeente de huidige groenstructuur en esthetische boomwaarde als uitgangspunt. In de meeste gevallen zullen de klachten het kappen van de boom niet rechtvaardigen.blad 35 van 72 38. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groen8.5 Kansen en zorgenTen aanzien van de structuur constateert de gemeente Vlaardingen de volgende zorgen:o Het kwaliteitsniveau laat op onderdelen te wensen over. Het budget om dit aan te pakken is niet toereikend. Verder verlagen van het onderhoudsniveau zal kapitaalvernietiging tot gevolg hebben. Korten op het budget leidt onvermijdelijk tot een lager onderhoudsniveau.o Specifieke Vlaardingse omstandigheden zorgen momenteel voor (veel) knelpunten in beheer. Dit kan niet (meer) met tijdelijke ingrepen (lapmiddelen) verholpen worden.o De financile ruimte voor vervanging aan het einde van de levensduur en tussentijdse herinrichting van het groen is niet opgenomen in dit plan. Het vervangingbudget is beperkt tot het oplossen van knelpunten.o Extremere omstandigheden maakt groen gevoeliger voor ziekten en plagen.Kansen zijn:o De huidige kwaliteit van het groen is basis tot hoog. Er zijn geen grote risicos voor kapitaalvernietiging en dit biedt een goede uitgangsituatie voor nabije toekomst.o Bij nieuwe ontwikkelingen krijgt een verantwoord en duurzaam ontwerp van het groen een steeds prominentere plaats.o Bomen en ecologisch groen mogen zich verheugen in een warme belangstelling.Deze items vloeien samen in een pragmatische beheerstrategie waarbij inzet van middelen zorgvuldigwordt afgewogen. blad 36 van 72 39. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenStrategieblad 37 van 72 40. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen 9Strategie Vlaardingen: duurzaamheid en kwaliteitDe ambities zijn geformuleerd, de spelregels opgesteld en de belangrijkste analyse gedaan.Nu is het zaak dit te vertalen in een strategie voor de komende periode. Niet alles is in n keer teverwezenlijken. Dat kunnen we ons momenteel niet veroorloven. De beschikbaarheid van middelen enpraktische overwegingen dwingen ons tot het stellen van prioriteiten: Wat kan en moet nu, wat kan ooklater.9.1 Leidraad en strategieAls leidraad bij het stellen van de prioriteiten hebben we de woorden duurzaamheid en kwaliteitgebruikt. De strategie is gericht op het behouden en consolideren van wat de afgelopen jaren is bereikt.Daar hoort een pragmatische aanpak bij. Bij elke keuze hebben we de afweging gemaakt: draagt dezeinvestering vanuit ons beschikbare budget maximaal bij aan een duurzaam en kwalitatief groen inVlaardingen.De consequentie van deze strategie is dat het tempo van het vernieuwen, uitbreiden en versterken vangroen afhankelijk is van de beschikbaarheid van extra middelen en/of projecten waarin meegelift kanworden.Dit leidt tot de volgende strategie voor het groen in Vlaardingen:1. Alles basis, accenten hoogWe kiezen een beheerniveau passend bij ons beschikbare budget. Geen risico op kapitaalvernietiging2. Goed = goed Groen dat kwalitatief goed is, doen we niets aan. Functieverandering heeft geen prioriteit.3. Waarden koesteren Het kost tijd om bomen te laten groeien en ecologie te laten ontwikkelen. Het bewaken van deze investering gaat voor.4. Voorkomen beter dan genezen We leggen geen groen aan of knappen groen op dat (snel) weer mis zal gaan.5. Geen lapmiddelenBeheerknelpunten in de hoofdstructuur pakken we met voorrang aan. We kiezen dan wel voor een degelijke oplossing.6. Maximaal regulier oplossenVerbeterpunten in de wijken lossen we op vanuit het bestaande beheer en onderhoud.7. Versterken door combinerenOnze ambities om de structuren te versterken en aan te vullen kunnen vanuit Groen niet worden gerealiseerd. Alert zijn op en meespringen met ontwikkelingen en projecten van andere vakgebieden is het motto.8. Andere Beheerders Afstemming over beheer met de woningcorporaties wordt voortgezet danwel uitgebreid. Met betrekking tot het beheer van het buitengebied vindt regelmatig afstemming plaats.Een aantal onderdelen van de strategie behoeven een nadere toelichting. blad 38 van 72 41. Groenplan gemeente Vlaardingen Vlaardingen blijvend groen9.2 Realistische en betaalbare kwaliteitsambitieHet werken met kwaliteitsniveaus voor het beheer en onderhoud biedt ruimte om te kiezen. Elk4kwaliteitsniveau correspondeert met een bepaald beeld, maar ook met een bepaald prijskaartje .Met behulp van de meetlatten, zie voorbeeld, kan de gemeente aangeven welke beeld zij nastreeft:gewenste kwaliteit van het openbaar groen voor technische staat, verzorging en sierwaarde.Zeer hoogHoogBasisLaag Zeer laagUitstekend Goed onderhouden, Voldoende onderhouden, Sober tot voldoende, Onvoldoendeonderhouden, perfect bijna niets op aan te er is wel wat op aan teenige achterstandenonderhouden, flinke merkenmerken bij het onderhoudachterstanden, kapotDe keuze kan zowel op basis van kwaliteit (wat willen wij?) als op basis van geld (wat kunnen wij?)Vlaardingen heeft gekozen voor het scenario basis en op enkele plekken hoog. Hieraan liggen devolgende overwegingen ten grondslag: rekening houdend met de financile taakstelling. blijvend veilig en functioneel groen. de visitekaartjes van de gemeente verdienen extra aandacht. zo min mogelijk risico op achterstanden en schades.Vlaardingen Basis Accentplekken Woongebied Hoofdwegen Bedrijventerrein GroengebiedTechnische staat Basis- Hoog Basis Basis Basis Basis VerzorgingBasis- Hoog Basis Basis Basis Basis SierwaardeBasis- Hoog Basis Basis Basis BasisLegenda Zeer hoogHoogBasis LaagZeer laagBij dit scenario Vlaardingen Basis wordt het groen in de openbare ruimte duurzaam en langdurig instand gehouden. Het scenario gaat uit van een redelijke standaardkwaliteit (niveau Basis) van het groenin vier van de vijf structuurelementen, waarbij de veiligheid en functionaliteit is gegarandeerd. Er valtwel het een en ander op het groen aan te merken, maar de algemene indruk is voldoende. Ten opzichtevan het huidige, vaak wat hogere niveau, kunnen burgers meer klachten uiten.Ook in de centra en accenten wordt een basiskwaliteit gerealiseerd. Slechts op enkele representatievelocaties, namelijk de Hoftuin in park t Hof, Markt (gebied rondom de grote kerk) en VerploegChassplein wordt een hogere kwaliteit nagestreefd. Deze plekken vormen een visitekaartje van degemeente en een hogere kwaliteit en uitstraling van het groen zijn daarom gewenst.De onderstaande tabel vat de effecten op de beleving nog eens samen.4 Een verschil in ambitie betekent een verschil in kosten voor het regulier onderhoud van het groen in de openbare ruimte. Let op:de kosten voor wegwerken van eventuele achterstanden ten opzichte van de gekozen ambitie vallen hier buiten. blad 39 van 72 42. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groen Accentplekken WoongebiedHoofdwegen Bedrijventerrein Groengebieden/ parkenUitstraling en comfortBasis tot Hoog Standaard Standaard StandaardStandaardVeiligheidGeen risicos Minimale risicos Minimale risicosMinimale risicos Minimale risicosIncidenteel Geen groteGeen grote Geen groteGeen groteOverlast/hinder ergernissenergernissen ergernissenergernissen ergernissenBurgertevredenheid Incidenteel klachten Enkele klachten Enkele klachtenEnkele klachtenEnkele klachtenBij areaal-vergroting verzoeken wij het bestuur om jaarlijks extra beheergelden ter beschikking te stellenom het afgesproken kwaliteitsniveau in stand te kunnen houden.9.3 Ambities op stedelijk niveau: versterken door combinerenDe ambities op stedelijk niveau betreffen met name het versterken de groene hoofdstructuren. Voorhet groenplan zijn de ambities en verbeterpunten in kaart gebracht. Hieronder zijn ze ingedeeld naarecologie, bomen en de combinatie van groen en water.Voor details zie bijlage 9 blad 40 van 72 43. Groenplan gemeente VlaardingenVlaardingen blijvend groenBinnen het beheerbudget is geen ruimte voor (grote) vervanging en herinrichtingen. We gaan daarom inoverleg met andere vakdisciplines of we onze ambities gelijktijdig met andere projecten kunnen wordengerealiseerd. Hierbij nemen we een coperatieve houding aan. We hebben weliswaar geen budget,maar we vragen samen met de andere onderdelen het bestuur om (extra) middelen. Goede kansenbieden de grote projecten waarvan groen onderdeel uitmaakt, zoals herstructureringen ennieuwbouwlocaties.Als er geen zicht