GroenLokaal nummer 02

nummer 2 winter 2012 1

winter 2012nummer 2het digitale magazine

dat groenprofessionals

verbindt, inspireert en

informeert.

» Ruurd en de mollen

» Pluk Amsterdam!

» Floriade

» Hortus Haren

» Twee Meesterlijke Tuinen

Omslag

2 nummer 2 winter 2012

COLOFONuitgave Dit tijdschrift verschijnt

meerdere keren per jaar en is eigen

dom van en wordt uitgegeven door

The Peuleschil Publisher, Den Haag

redactie Wendy Hendriksen

Paul Scholte

ontwerp Peanutsch, Den Haag

verspreiding Issuu (digitaal)

advertenties Geïnteresseerden kun

nen contact opnemen over adverteren

in de eerstvolgende uitgave, waarbij een

passend maar alleszins redelijk tarief

afgesproken zal worden.

beeldverantwoording De beelden

in dit tijdschrift zijn eigen werk en voor

een deel ontleend aan het internet. Wie

onvermeld is gebleven, kan contact met

ons opnemen. De beeldverantwoording

zal direct worden aangepast.

bijdragen In dit nummer bijdragen

van Wendy Hendriksen, Penny Dix,

Rob Franken, Mariëtte van Vucht, Erik

van Gelder en Mies Scholte.

dank GroenLokaal dankt een ieder

die voor dit nummer een bijdrage in

tekst en beeld heeft geleverd.

overig De redactie en de uitgever

zijn niet aansprakelijk voor de inhoud

van opgenomen artikelen of van de

geplaatste advertenties.

Het is toegestaan dit tijdschrift te ver

spreiden, in zijn oorspronkelijke vorm

en zonder kosten te berekenen.

Het is niet toegestaan de inhoud digi

taal te wijzigen, ( delen van) het product

onder eigen naam beschikbaar te stel

len, of er geld mee te verdienen.

Suggesties voor verbetering zijn wel

kom. Deelname ook!

1958 Een steiger terras met uitzicht over Enkhuizen

14 Tussen vijf muren van de buren

5 Floriade

Kort nieuws 10

Blijf geïnspireerd 12

Tweets uit de groene wereld 22

Duurzame tuinconcepten 24

Uitzicht 26

Het plein: Dam 28

Bloemen op de TuinAcademie 30

Blijf geïnspireerd 32

Acht antwoorden van Erik van Gelder 34

Boek en groen 36

De Tuinen van de Hortus Botanicus Haren 38

Acht antwoorden van Rob Franken 42

Het derde Appeltern Tuinenfestival 2012 44

De straat als tuin - de winnaars 48

IPT ontwerpwedstrijd 54

Acht antwoorden van Mariette Klay 56

Column: Gevaarlijke groenten 66

Ontwerper en hovenier met een + 68

Uitwoord 71

Inhoud


Dit is alweer de tweede editie van een van de grootste groene

avonturen van de afgelopen tijd. Want je kunt je afvragen of het wel

heel erg verstandig is om in tijden van neergang, recessie of crisis een

fonkelnieuw tijdschrift voor groenprofessionals te maken.

De reacties op het eerste nummer waren in elk geval overweldigend,

hartverwarmend en inspirerend. Het digitale lezen viel niet altijd mee,

daarvoor was het nummer met de bijna 100 pagina’s ook wel iets te

dik. Dit tweede digitale magazine heeft een iets bescheidener omvang,

maar is niet minder interessant. De inspiratie van vakgenoten staat

weer centraal, in drie maal De Acht Antwoorden. Voor deze editie zijn

we op bezoek geweest bij een tuin van Lodewijk Baljon, brachten we

undercover een bezoek aan de Floriade, spraken we Erik van Gelder

die weer eens een prijs heeft gewonnen, net als Rob Franken deed.

Ook leest u over het Tuinenfestival Appeltern. GroenLokaal staat

open voor het publiceren van projecten van groenprofessionals.

We ontvangen de reacties, tips, aanvullingen, foto’s, projecten,

open aanmerkingen en complimenten graag op het mailadres

[email protected]

GroenLokaal verbindt en inspireert!

Veel leesplezier!

Wendy Hendriksen

CONTACTredactie@groenlokaal.nl

GroenLokaal is een tijdschrift,

een blog (www.groen-lokaal.nl),

een LinkedIn-groep en een twitter-

account (@GroenLokaal).

GroenLokaal is dé plek!

Redactioneel


Na Rotterdam volgde in 1972 een editie in Amsterdam. Met name de lelietentoonstelling trok veel internatio

naal publiek. Een treintje verbond de diverse locaties met elkaar, er zijn zo’n 5 miljoen bezoekers geteld. Ook de volgende editie, tien jaar later, werd in Amsterdam gehouden. De tentoonstelling van 1982 vond plaats rondom het huidige recreatiegebied de Gaasperplas. In 1992 was Zoetermeer aan de beurt. Deze Floriade werd zo opgezet, dat het terrrein nadien als woonwijk kon worden ingericht. Deze editie trok bijna 4,5 miljoen bezoekers.

In 2002 werd de tentoonstelling in de Haarlemmermeer gehouden, het innovatief zwevende dak van maar liefst 19.000 zonnepanelen bleek de grote blikvanger van deze editie te zijn. Er kwamen 2,1 miljoen bezoekers op af. Op 5 april 2012 zal de Floriade in Venlo van start gaan, er worden 2 miljoen bezoekers verwacht, waarvan volgens de organisatie ongeveer de helft uit Duitsland.

Lang voordat er sprake van van een Floriade werden er al floratentoonstellingen in Nederland gehouden. In het wandelbos Groenendaal bij Heemstede zijn 3 van zulke floratentoonstellingen geweest, in 1925, 1935 en in 1953. Als je weet waar je moet kijken vind je er nog de overblijfselen van de Flora 1953. Er staat nog een paviljoentje en er zijn velden vol verwilderde narcissen en hyacinten.

Kandidaat voor de FloriadeOm als mogelijke locatie voor een Floriade

te mogen fungeren, dien je als stad of gebied lang van te voren een fikse lobby te voeren. Voor de editie van dit jaar is al in juni 2004 door de Nederlandse Tuinbouwraad (NTR) een selectie van kandidaten gemaakt die een bidbook mochten maken. De gegadigden waren Arnhem, de Drechtsteden, NoordWest8, Venlo, Rotterdam, Tilburg/Brabantstad en Stadsdeel Amsterdam Noord.

De locaties Arnhem, De Drechtsteden, Rotterdam en Venlo werden geselecteerd. De gemeenten Rotterdam en Arnhem besloten echter als snel hun kandidatuur in te trekken omdat de financiële risico’s te groot werden geacht. Bij Drechtsteden was een unaniem positief besluit van de vijf aangesloten gemeenten noodzakelijk, deze stemden echter tegen wegens een te verwachten milieubelasting in het gebied, de hoge kosten en een verstoring van de zondagsrust.Waarom Rotterdam niet meer mee wilde doen is onbekend, het bestuur van de Nederlandse Tuinbouwraad maakte in elk geval op

Floriade 2012De Nederlandse Tuinbouwraad, een van de oudste nog actieve tuinbouworganisaties in Nederland, stelde zich bij de eerste editie van de tentoonstelling Floriade ten doel een grote, sectoroverstijgende tuinbouwexpositie samen te stellen. Eentje die ook internationaal aandacht zou trekken bovendien. Voor die eerste editie in 1960 werd in het Park in Rotterdam een uitkijktoren gebouwd. Deze Euromast van 107 meter hoog was indertijd het hoogste bouwwerk in de stad.

Floriade

lees verder op de pagina 7


De vijf thematische velden Relax & Heal

Hier staat het belang van de

tuinbouw voor zowel het lichamelijke als het

geestelijke welzijn centraal. Bezoekers proeven,

ruiken, voelen, horen en zien de invloeden van

tuinbouwproducten. Het ontwerp van Relax

& Heal kenmerkt zich, net als het menselijke

lichaam, door organische vormen. Hier dus geen

rechte lijnen maar vloeiende paden en zacht

glooiende grasheuvels.

Green Engine De tuinbouw is als economisch

motor en leverancier van groene energie terug te

vinden in ‘Green Engine’. Dit themaveld is geïn-

spireerd op industriële vormgevingen, machines

en motoren. Ook laten we zien dat de natuur een

enorme kracht heeft. Een scheur in het asfalt is

al genoeg om de eerste pioniersplanten te laten

groeien.

Education & Innovation

Een derde themaveld toont de wis-

selwerking tussen de tuinbouw enerzijds en

onderwijs en innovatie anderzijds. Als je iets

wilt leren of als je wilt innoveren moet je vanuit

verschillende perspectieven naar de wereld

om je heen kijken. Dit themaveld is daarom zo

ontworpen dat je steeds een ander perspectief

voorgeschoteld krijgt. Grote grondlichamen

zorgen ervoor dat je het veld niet in één keer

kunt overzien. Het landschap nodigt uit tot een

ontdekkingstocht.

World Show Stage De ‘World Show Stage’ de verbin-

dende inspiratiebron van tuinbouw met kunst,

cultuur en entertainment. Zij kunnen de tuin-

bouwsector op een bijzondere manier inspireren

en een ontmoeting voor verschillende culturen

zijn. De vormgeving van dit deel van de expo is

intens en speels. Water verbindt de verschillende

continenten, want het is, zo stelt de organisatie,

de gemeenschappelijke bron van al het leven.

Environment Het themaveld Environment geeft

het belang aan van een groene omgeving en

tuinen voor ons welzijn. Tuinen en balkons zijn

integrale onderdelen van het huis, die ons direct

confronteren met het verbruik van natuur-

lijke grondstoffen en de invloed die dit heeft

op de huidige en toekomstige levenskwaliteit.

De vormgeving refereert dan ook duidelijk aan

de stad. Maar wel een stad met veel groen. Dat

groen trekt op zijn beurt allerlei dieren aan als

vogels en vlinders. Zo ontstaat een duurzame

symbiose tussen stad en natuur.


8 december 2004 bekend dat het plan van de enige overgebleven kandidaat Venlo aan de criteria voldeed.

Met een blik op 2020Lopen we alvast tien jaar vooruit, dan zien

we dat er zeven kandidaten voor de Floriade 2020 zijn: Regio Rivierenland, Cooperatie Flevoland, NoordHolland Noord, Almere, Amsterdam, Groningen en Boskoop. Er zijn er vier overgebleven in de selectieronde die op 1 februari 2012 plaatsvond.

Enkhuizen, als kandidaat voor NoordHolland Noord reageert alvast buitengewoon teleurgesteld, vertelt gedeputeerde Jaap Bond. ‘Ik kreeg telefonisch te horen dat de Nederlandse Tuinbouwraad twijfel had of Enkhuizen wel genoeg grond kon verwerven en genoeg bezoekers zou kunnen herbergen. Een zware tegenvaller’.

De kandidaten Groningen, Boskoop, Amsterdam en Almere mogen een bidbook maken voor de organisatie in 2022. De manifestatie van de Floriade wordt steeds breder dan tuinbouw alleen, ook de thema’s gezond ouder worden, energie en watermanagement komen aan bod. Groningen biedt de locatie Suikerunie aan, Almere stelt het kasteel in het Weteringpark voor, Amsterdam vindt het gebied tussen het AMC en Station Bijlmer Arena geschikt en Boskoop heeft de driehoek Zoetermeer, Gouda en Aplhen aan den Rijn met de twee Greenports Lansingerland op het oog.

De steden kunnen nu hun plannen verder gaan uitwerken. Het bidbook, dat onder meer

voorstellen voor de locatie, de marketing, thematiek, de financiën en organisatie moet bevatten, dient uiterlijk 1 juli 2012 worden ingeleverd. In oktober, bij het sluiten van de Floriade in Venlo wordt bekendgemaakt wie de editie van 2022 mag organiseren.

Maar eerst Venlo 2012De twee gebouwen van Jón Kristinsson en

Jo Coenen zijn al veel eerder, tussen 2007 en 2010 gebouwd, de eerste boomaanplant vond al plaats in 2008. In dat jaar werd ook het themaveld Relax & Heal aangelegd en een jaar later werden de eerste heesters aangeplant. In 2010 waren de vaste planten aan de beurt en werden de borders ingezaaid. Ook werd het laatste themaveld Green Engine aangelegd.

Het centrale thema van de Floriade 2012 is ‘Be part of the theatre in nature; get closer to the quality of life’ ofwel: Living Nature. Vanuit de gedachte dat tuinbouw de bepalende factor is van de kwaliteit van leven, verzorgde ARCADIS in samenwerking met Copijn Tuin en Landschapsarchitecten het functionele, landschappelijk en cultuurtechnische ontwerp voor vijf thematische ‘velden’.

In totaal is 40 hectare van het in totaal 66 hectare grote Floriadeterrein ingericht als exporuimte. Uiteindelijk hoopt de organisatie meer dan 30 landen te mogen verwelkomen. Buurprovincie Nordrhein Westfalen zal een inzending met een oppervlakte van bijna 2300 m2 zal neerzetten.


De tentoonstelling zal van 5 april 2012 tot 7 oktober 2012 te zien zijn. Er zijn 130 deelnemers en men rekent op gemiddeld 20.000 bezoekers per dag. Het terrein beslaat in totaal 66 hectare waarvan 22 hectare bos, 2,5 hectare gebouwen en 4 hectare water. Er zijn 1700 bomen aangeplant, 20.000 heesters, 200.000 vaste planten, 65.000 waterplanten, 1,5 miljoen bloembollen en 95.000 eenjarige planten.

Er is ook een Floriade Kids! uitgebracht, een nieuwsbrief boordevol wedstrijden, moppen en raadsels: allemaal gelinkt aan de tuinbouw. Deze nieuwsbrief is gericht aan leraren en kinderen van basisscholen en maakt onderdeel uit van het project Floriade Kids, dat ook een lesprogramma en een website

omvat. Floriade Kids kent ook haar eigen mascottes: Flora en Florian.

Stage lopen? De Floriade is nog op zoek naar ongeveer

negentig mbo en hbostagiaires. Zij kunnen aan de slag in de gastontvangst, marketing, communicatie, sales, administratie, horeca, retail, events en het entertainment. De studenten maken kennis met verschillende culturen door samen te werken met internationale inzenders en door het ontvangen van 60% buitenlandse bezoekers. Studenten kunnen zich aanmelden voor een stageplaats door het registratieformulier in te vullen en hun cv te mailen naar Floriadestage@mbodiensten.nl. Vervolgens worden zij uitgenodigd voor een selectiedag. Deze vindt plaats in februari 2012.

Naar de Floriade Het visitekaartje van de Floriade 2012

kun je niet missen: het is de entree. Over de snelweg A73 is een 90 meter lange, hypermoderne voetgangersbrug aangelegd aangelegd. Geheel in stijl met het natuurthema van de hele expo: innovatief. De brug is ’s avonds prachtig verlicht. Ook na de Floriade blijft deze brug fungeren als verbinding tussen de bedrijventerreinen in de omgeving.

De Innovatoren is het icoon van deze editie van de tuinbouwtentoonstelling. Met zijn hoogte van zeventig meter is het een blikvanger voor het park en de wijde omgeving. Het ontwerp is van rijksbouwmeester Jo Coenen. In het glazen atrium passeer je de toegangs


controle, verder vind je hier het paviljoen van de provincie Limburg en de Businesslounge. Deze toren wordt na het sluiten van de Floriade onderdeel van Venlo GreenPark. Via de Floriadelaan, waar winkels en restaurants zijn gevestigd kom je in de Floriade Plaza, waar je het verdere verloop van het bezoek kunt uitstippelen.

De organisatie stelt zelf voor om een paar dagen uit te trekken voor het bezoek. Het verblijfstoerisme van bed and breakfast, hotels en vakantieparken als Center Parc leggen daartoe hun troeven op tafel. De entreeprijs voor een dagpas is 25, euro voor volwassenen, neem je deel aan een groep dan krijg je 2,50 korting per persoon. Een seizoenspas kost 119, euro.

Wat is er te zien?Zeven uur, zolang gaat een bezoek aan

de tentoonstelling duren, schat het Floriade team in. Je kunt de grootste indoor bloemententoonstelling van Europa bewonderen, de tuinen en paviljoens van de bijna honderd deelnemers bezoeken, een paar onderdelen

van het dagelijkse cultuurprogramma met muziek, dans, theater en beeldende kunst meemaken, een van de vijf restaurants uitproberen en een ritje in de kabelbaan maken.

De Rabobank heeft een paviljoen als een halve wereldbol waar zich onder je voeten een film afspeelt. In een paviljoen van het Productschap tuinbouw, de VHG en haar HIC is de woonkamer en de tuin van de toekomst te zien. De huiskamer staat vol groen en er is een grijze tuin zonder planten. Verder kun je in het Nederland Bloeit paviljoen letterlijk proeven van wat tuinbouw te bieden heeft. De Allee van Tuinculturen herbergt 120 boomsoorten en 15 kantoortuinen, die elk 350 m2 groot zijn. Tuinarchitecten uit Estland, Japan, België, Duitsland en Luxemburg tekenden voor de ontwerpen, maar ook Jasper Helmantel was hier aan het werk: hij ontwierp de natuurtuin van de Wilde Weelde en legde deze samen met Giel van der Palen en de Tuinen van Geerdink aan.

Op de blog van GroenLokaal houden we je op de hoogte van hetgeen de bezoekers van de Floriade vinden.


Ruurd van Donkelaar en de mollenWie is er nu blij met mollen in zijn tuin? Dat vroegen de makers van het radioprogramma Vroege Vogels zich af. Ruurd, eigenaar van een adviesbureau voor ecologisch groen heeft voor het tegenhouden van de mollen geen oplossingen, wel heeft hij een uitzonderlijke aanpak voor de tientallen molshopen in de gazons van tuiniers bedacht.

Om mollen te weren wordt doorgaans aangeraden om flessen in te graven, waarbij de helft nog boven de grond uitsteekt. De flessen gaan fluiten, door de wind die erlangs waait. Aan die fluittoon hebben mollen een fikse hekel, zo werd gedacht. Een andere methode om mollen te weren is het aanbrengen van ettelijke vierkante meters kippengaas, nét onder het oppervlak van je fraaie gazon. De mollen blijven gewoon hun gangen graven, maar zodra ze boven de grond willen komen, stoten ze hun kop. Natuurlijk zijn er ook mollenvallen, gifkorrels, klemmen en rookpatronen verkrijgbaar om de mollen te verjagen of te vernietigen. De methode om gazons van mos te ontdoen, middels een kalkgift van kalkcyanamide, schijnt en passent tamelijk funest voor mollen te zijn.

Er is wel een ‘maar’ bij het gebruik van kalkcyanamide. Een onoordeelkundige toepassing van het spul veroorzaakt een boel ellende. Zo is twintig gram per vierkante meter meer dan genoeg, veertien dagen later strooi je nog eens twintig gram. En twintig gram is slechts een eetlepel! En o ja, het is giftig.

Een andere methode is het aanschaffen van een hond, het ras Wetterhoun staat bekend als mollenvanger pur sang. Ook zijn er

mollenvang cursussen en een mollenboek, een mollenverjaagapparaat dat werkt op zonneenergie en er is natuurlijk kunstgras per strekkende meter.

De oplossing die Ruurd heeft om mollen tegen te houden is er een van een heel andere orde: hij houdt ze niet tegen. Hij loopt van molshoop naar molshoop. Hij bukt en woelt de hoop een beetje door elkaar. Strooit dan een handvol bloemenweidezaad op de rulle aarde. De bloemen gaan groeien en bloeien, en het gazon kun je gewoon maaien. Twee maal per jaar. En een molshoopje meer of minder? Wie maalt daar dan nog om!

Kort nieuws


Kijken op Soestdijk!Paleis Soestdijk is het Paleis van de collectieve herinnering. Wie heeft nu niet het Koninginnedagdefilé op het netvlies! Het Paleis is meer dan 70 jaar het woon en werkpaleis van de Koninklijke familie is geweest, maar heeft natuurlijk een nog veel langere geschiedenis. Al in de zeventiende eeuw werd het huis op de dijk naar Soest gebouwd. Diverse bewoners met diverse verhalen, maar ook vele verbouwingen en uitbreidingen hebbenhet Paleis gemaakt tot wat het nu is. De Vrije Academie neemt u mee op een wandeling langs de beroemde rododendrons in de tuin, het exterieur van het eeuwenoude gebouw en natuurlijk het interieur. De rondleiding begint buiten, in het park en eindigt in het paleis. De toer duurt in totaal 2 uur.Prijs: € 29,50 Inschrijven via www.VrijeAcademie.nl Rondleiding Paleis Soestdijk

FietshekkenEr zijn ontzettend veel fietswrakken in Nederland. In Rotterdam zijn ze daarom in 2012 gestart met een project met landelijk potentieel: jongeren demonteren fietswrakken en maken daar een hek of kunstwerk van. Initiator van het plan is architect John Bosma van Studio Schuim. Bosma houdt zich al jaren bezig met het hergebruiken van bestaande gebouwen en materialen. In 2009 bedacht hij de ‘Fietskant’, het hek waarbij zo veel mogelijk onderdelen van fietsen worden hergebruikt. Zijn eerste hek kreeg een plek bij een woning in SantpoortNoord.

De fietswrakken voor het project dat Bosma met de jongeren uitvoerd worden aangeleverd via de gemeente maar komen ook van de fietsdepots van woningbouwverenigingen. Fietsen genoeg dus, maar in eerste instantie bleek het niet zo gemakkelijk om jongeren voor het project te vinden. Inmiddels hebben zich er een aantal aangemeld, die gaande het project steeds enthousiaster zijn geworden. Er zijn al zo’n zestig fietsen gedemonteerd. De eerste hekken zijn naar verwachting in april 2012 klaar. Het eerste wordt twee meter hoog, ruim acht meter lang en het komt vlak achter het Centraal Station in Rotterdam te staan. En de versleten tandwielen? Die worden als overklimbeveiliging gebruikt.


Pluk Amsterdam haalt groen de stad in!

Pluk Amsterdam inspireert de inwoners van de stad met tips

over tuinieren op dakterras en balkon: welke planten overleven het beste in een pot en hoe onderhoud je die? Hoe speel je in op de seizoenen in een stadse omgeving en welke trends en gadgets zijn er op dit gebied?Pluk Amsterdam heeft vorm gekregen door Maaike Ambags en Ester Eijkmans; respectievelijk directeur van de Amsterdamse Academische Club (AAC) van de UvA en zelfstandig grafisch vormgever. Samen delen ze de passie voor alles wat groen is. Stadsminnaars, zo noemen zij zichzelf.Maaike komt uit een groen nest. Ze is opgegroeid met een moestuin, twee droogbloemrekjes en eindeloze zoektochten naar bloemen, met opa langs de Rietmolense beek.Op haar Amsterdamse dakterras kwam ze erachter dat opa’s boeken de informatie over moderne planten als olijfbomen en vijgen misten. Maaike wil met Pluk Am-

sterdam haar kennis over tuinieren op dakterras en balkon delen. Ze houdt van groots genieten van klein groen geluk in de stad.

Een dag niet naar buiten is een dag niet geleefd, dat is Esther. In de Achterhoek is haar nononsense mentaliteit geboren, de creativiteit die tot uiting komt in de vaak oogverblindende kleuren in haar kleding komt van haar afstudeeronderwerp ‘Black is a colour error’ aan de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht.Ester adopteert graag verlepte plantjes en kweekt ze op tot bloei

ende gewassen. Ze hoopt met Pluk

Amsterdam mensen mee te kunnen nemen in het genieten van de mooie seizoenen in de stad en de kleine dingen in het leven.

Pluk de dag met Ester & Maaike op twitter: @plukamsterdamEn op www.plukamsterdam.nl heeft Pluk Amsterdam binnenkort haar eigen webwinkel!

Blijf geïnspireerd


Met balkongeranium een nieuwe parfum

Passie, authentiek en chic zijn woorden die in grote mate aan slijtage onderhevig zijn, zeker wanneer we het over de parfumscene hebben. Rozen

zijn chic, lelies en orchideeën zijn chic en zelfs ambachtelijke rookworsten zijn op een bepaalde manier chic, maar een geranium...? Patricia de Nicolaï was in 1988 de eerste vrouw die in Frankrijk de titel ‘beste creatieve parfumeur’ kreeg. Ze leerde het vak van haar oom, meesterparfumeur JeanPaul

Guerlain, en opende inmiddels winkels in Parijs en Londen.Voor haar nieuwe parfum, dat de naam L’Eau

Chic mee zou krijgen, koos ze geranium als basis. Als jong meisje was De Nicolaï al dol op de geraniumzeep in de badkamer van haar ouders. Ze vertelt: ‘De geur

is zo delicieus, het heeft alleen een scherpe en zure kant die je eerst moet temmen. Mijn uitdaging was om de geranium zachter te maken zonder het te verzwakken, het een originele toets te geven zonder zijn eigen boodschap te verbergen’. Ze vermengde daartoe het geraniumblad eerst met munt en dompelde het vervolgens onder in lavendel. De geraniumgeur werd daardoor krachtiger en zonnigbloemig. De geur werd afgerond met een uitgebalanceerde witte muskcocktail en is uiteindelijk te herkennen als kruidig, met een lichte kamilletoets, ietwat peperig en met een herkenbare lavendelgeur. L’Eau Chic laat met deze eenvoudige parfum de oorspronkelijke betekenis van ‘chic’ wankelen. En dat is pas echt chic.

De parfum is op het web verkrijgbaar via perfumelounge.nl en pnicolai.com

De StellingTegen het einde van het jaar 2011 mail-

de Hans Gageler de redactie met een

verzoek.

“Ik vind dat ontwerpers tijdens het ont-

werpen van hun projecten al moeten gaan

nadenken over de ‘vervolgkosten’ van hun

ontwerp.Mijn stelling is dat duurzaam-

heid op de tekentafel begint. Denk na over

de houdbaarheid van je ontwerp, over het

onderhoud, over de levensduur en over de

lifecycle van de groenvoorziening.”

Ontwerp je bomen in een groot gras-

veld, denk dan aan het extra werk dat

de groenbeheerder heeft bij het maaien

van de boomspiegel. Ontwerp je een ge-

accidenteerd terrein, dan geldt ook: denk

eens aan de onderhoudsfactor. Er is nu

nog een nog veel te grote “kloof” tussen

ontwerpers en beheerders. In het ka-

der van MVO en “Duurzaamheid” is het

mijns inziens zelfs de verantwoordelijk-

heid van de ontwerper verder te kijken

dan naar de mooiste boom of de fraaiste

tegel. Betrek, als ontwerper, ook het on-

derhoud en de groeicyclus van die boom

in je advies. Laat ook de herkomst en de

levensduur van de door jou geadviseerde

tegel zien, en onderzoek wat de afschrij-

vingskosten van het materiaal zijn.

Wat vind de vakwereld hiervan?

Reacties kunt u kwijt op de blog van

Groen-Lokaal, onder de stelling van

Hans Gageler.


Tussen vijf muren van de buren

Over de tuin en zijn ontwerper, hovenier en eigenaar; drie partijen die samen de tuin maken middels hun wensen en verlangens, hun kunde en kunst, hun ambacht en ambities om de mooiste buitenruimte te creëren.

fotografie: Maayke de Ridder, Amsterdam


tuin 3

Tussen vijf muren van de buren

lees verder op de volgende pagina

In de oude binnenstad van Delft, achter een nieuwe woning, ligt de smalle diepe tuin van Werner Schoeman. Deze

buitenruimte is aan alle kanten omsloten door oude muren. En al die muren worden gedeeld met verschillende buren. Het zijn muren van belendende panden, van binnentuinen, oude schrobplaatsjes en onbenoemde ruimten die in de loop der eeuwen zijn ontstaan door verbouwing en renovatie van de omringende zeventiende en achttiendeeeuwse gebouwen.

Van oudsher worden er in dit soort omsloten en historische ruimten, tuinen met een symmetrisch grondpatroon ontworpen. Die patronen worden met buxushaagjes afgezet. In het midden van de tuin komt dan doorgaans een centrale zichtas met aan het einde daarvan een blikvanger, een ornament.In zo’n klassieke tuin horen grote vazen, fonteinen en standbeelden.

De tuin en landschapsarchitect Lodewijk Baljon kiest in deze omsloten tuin niet voor het klassieke buxuspatroon, niet voor het opdelen in kamers, niet voor een coulissenwerking met hagen, niet voor welke opdeling dan ook. Hij laat de plattegrond in stand en ontwerpt een ruimtelijk werkend verbindingslint dat alle muren raakt. Door deze minimale ingreep krijgt de tuin iets intiems en de klimrozen en clematis vormen daarbij een golvende vitrage. De ommuring is nog zichtbaar tussen alle klimmende planten door.


In die periode doet het bureau mee aan de ontwerp prijsvraag die is uitgeschreven voor de inrichting van Parc de la

Villette in Parijs. Er zijn wereldwijd bijna vijf honderd inzendingen, Bakker en Bleeker eindigt ex aequo op de eerste plaats met negen andere winnaars. Een tweede ronde wordt uitgeschreven en het park wordt uiteindelijk ontworpen door Bernhard Tchumi. Het prachtige park is 55 hectare groot, telt elf thema tuinen en 26 rode follies. In het park is het grootste wetenschaps museum van Europa gevestigd en de oude veemarkthal wordt als tentoonstellingsruimte gebruikt.

Lodewijk promoveerde in 1992 op een doorwrochte analyse van Parc de la Vilette. In zijn proefschrift Designing parks, verplichte literatuur op Harvard School of Design, is te lezen: ‘Ik ontdekte dat een nieuwe stijl in de land schaps architectuur niet in één klap ontstaat en meestal minder revolutionair is dan we denken.’

Het onderzoek zou Lodewijks begin blijken te zijn van talloze internationale projecten, lezingen, het lesgeven en de start van zijn eigen Amsterdamse bureau. Hier begint hij, naast het werken aan grootschalige projecten, met het ontwerpen van particuliere

Of Lodewijk Baljon heel veel groen in zijn DNA heeft is niet bekend. Maar dat hij al jong in de tuin te vinden was is wel duidelijk. Direct na zijn studie tuinen landschapsarchitectuur start hij zijn carrière bij het Amsterdamse bureau Bakker en Bleeker, dat zich richt op maar liefst vijf ontwerpactiviteiten: landschap, stedenbouw, openbare ruimte, groene ruimte en architectuur.www.baljon.nl


Dit tuinverhaal

en nog 21 andere

tuin verhalen zijn

ook te lezen in het

boek Meesterlijke

Tuinen.

Wendy Hendriksen &

Paul Scholte

272 pagina’s,

gebonden a 24,95

ISBN 978 90 02 23606 8

Standaard Uitgeverij

tuinen. Het meest opvallende aan deze productieve tuin en landschapsarchitect is dat hij geen duidelijke eigen stijl heeft. En dat is een compliment: de specifieke locatie en de gebruikers staan bij Lodewijk namelijk altijd op de eerste plaats. Niet mooi maken om het mooie, maar ontwerpen met de logica van de omstandigheden.

Het blijkt ook een beetje Hollands, Nederlandse landschaps ontwerpers dragen opvallend weinig ‘handschriften’; in tegenstelling tot bijvoor beeld de Belgische, Franse en Italiaanse landschaps architecten. Die werken juist veel meer vanuit een persoonlijke signatuur. Deze Nederlandse traditie in ontwerpbenaderingen staat internationaal hoog aangeschreven.

Traditie speelt een belangrijke rol in het ontwerpvak, dat uit ambacht, theorie en kunstzin is opgebouwd. Die ambachtelijke vaardigheid moet ook nog eens worden gecombineerd met het denken over tijd, organisatie en schaal. Steeds wordt iedere ontwerpopgave in al haar lagen gelezen, op zoek naar potenties om het karakteristieke van de plek te versterken. Dat vergt een gedegen aanpak en daarom noem je Lodewijk geen artistieke vormgever, liever kiest hij voor de term vernuftige ontwerper. En slimme integrator zou ook een woord zijn dat past bij zijn werkzaamheden.

Lodewijk heeft les gehad van Hans Warnau (19221995), een toonaangevend tuin en landschaps architect die na de Tweede Wereldoorlog talloze ontwerpen maakte voor tuinen, schoolterreinen en stedelijke plekken. Hij werkte aan de wederopbouw van Rotterdam, het Zeeuwse platteland en de inrichting van de IJsselmeerpolders. Hans Warnau was een nauw gezette, analytische en gedreven ontwerper die doorging tot hij de essentie van de opdracht had doorgrond. Zo ontwikkelde hij een gevoelsmatige en in

tuïtieve eigen stijl, op zoek naar de vanzelfsprekende schoonheid die in een plek al aanwezig is. Dat maakte hem tot een fundamenteel vernieuwer van het vakgebied en een gewaardeerd inspirator voor zijn vakgenoten en studenten.

‘Hans heeft mij aangemoedigd om moderne composities te maken en die composities met het plantmateriaal te verrijken’, vertelt Lodewijk. ‘De ultieme vorm is een concept van lege ruimte, begeleid door planten met een formele lijn. Beplanting is namelijk ultiem materiaal om de balans te maken tussen het strakke van het ontwerp en de zwier van ongebreidelde groei.’

De invloed van de beroemde beplantingenontwerper Piet Oudolf is ook te zien in het werk van Lodewijk. Piet creëert waanzinnig krachtige borders van vaste planten en siergrassen die samen een sculpturale vorm maken. Lodewijk gebruikt net zo gemakkelijk rozen in combinatie met siergrassen en voegt daar dan fruitbomen aan toe.

‘Als het even kon zou ik een boomgaard met een overdaad aan bloemen maken, waarbij ik ook aan dacht geef aan de herfstkleuren en structuren. De beplanting geeft dan het ritme aan, een kleine twist van het gangbare zorgt daarbij voor de verrassing.’

De omsloten tuin die hij in Delft voor Werner maakt, kent diezelfde twist. De ruimte wordt als het ware omarmd door een zilverkleurig metalen lint dat, zo lijkt het, losjes een ronde maakt langs alle muren. De klimmende beplanting zorgt voor een zwierende vitrage. lees verder op de volgende pagina

Kleine verdraaiingen ten opzichte

van het gangbare geven vaak de

grootste verrassingen.


Teus volgt de rijksmiddelbare tuinbouwschool en sluit zijn studie met succes af door in Canada stage te

gaan lopen. Bij terugkomst werkt hij bij diverse hoveniersbedrijven in loondienst. Van zijn laatste werkgever neemt hij in1984 het bedrijf over en begint voor zichzelf. Jarenlang heeft Teus een man of tien, vijftien in dienst, tot hij in 2001 besluit te emigreren en in Canada te gaan werken Hij blijft daar bijna drie jaar en weer terug in Nederland start hij een eenmanshoveniersbedrijf dat dankzij een uitgebreid netwerk van professionals ook tuinontwerpen en diverse speciale werkzaamheden kan verzorgen. Teus kan een beroep doen op gespecialiseerde vaklui die verstand van zaken hebben, op allerlei gebied.

Teus ontwerpt en realiseert tuinen, aparte tuinen. In de kennismakingsgesprekken met de opdrachtgevers let Teus er altijd op of de speciale klik er is. Dikwijls is dat het geval en worden de tuin gesprekken gewoon gezellige avonden, waar op het ook nogal eens prettig laat kan worden.

Teus presenteert vervolgens zijn ontwerpen die als vlotte schetsen zijn neergezet, want in deze fase zijn het nog praat plannen.

Na de toelichting op de tekeningen en na de gemaakte keuze van de tuineigenaren worden de technische tekeningen gemaakt.De hovenier legt daarnaast al jaren de door Lodewijk Baljon ontworpen tuinen aan. Hij kent de vormgevingspassies en de bewuste detailleringen van zijn ontwerpen en voert het werk precies uit zoals bedoeld.

De tuin in Delft kan alleen maar door de woning heen bereikt worden. De tuin ligt ingebouwd tussen allerlei gebouwen en bouwwerken die in de loop der eeuwen welhaast tegen elkaar aan zijn gegroeid. Werners woning is nieuw gebouwd en is twee percelen breed. Dat verklaart ook de vele buitenmuren, een deel van de tuin is veertien meter diep, het andere deel slechts een paar meter.

Die tuinmuren dateren allemaal uit een andere periode. De binnenstad van Delft is nagenoeg op deze plek ontstaan in de twaalfde eeuw. De muren staan op de fundering van een van de allereerste stenen gebouwen in deze binnenstad: een plateelbakkerij. Tijdens de grondwerkzaamheden treft Teus dan ook nog het nodige historische materiaal aan. Naast oude gebakken klinkers blijken zich nog een hoeksteen en een hele oude dichtgestorte waterput in de tuin te bevinden. Ook de andere muren in de tuin zijn ruim honderd jaar oud.

Het Italiaanse Rosso Veronasplit wordt door de woning de tuin ingekruid. Onder het split ligt ook nog eens een tien centimeter dikke laag menggranulaat dat, vanzelf, ook allemaal door de woning is aangevoerd. Voor de terrastegels is gezaagd en gezoet Belgisch hardsteen gebruikt. De maat van de tegels is 45 bij 45, door de dikte van 8 centimeter blijven ze zonder opsluiting liggen.

Het ijzerwerk voor de pergola is helemaal op maat gemaakt, in een grote hal. Het geheel bestaat uit 17 staanders met een doorsnede van 48 millimeter ijzer. De strip is wel

Langs de rivier de Vecht, tussen Maarssen en Breukelen, ligt het kasteel Oudaen. Hovenier Teus Timmer raakt hier in gesprek met tuinarchitect Lodewijk Baljon. Dat is nu alweer zo’n zeventien jaar geleden.

De pergola is wel veertig meter

lang en volledig ambachtelijk

gewalst.


veertig meter lang. Het golvende patroon is op een werktekening helemaal uitgelegd op de grond, vervolgens is de vorm er helemaal ingewalst met een handbediend apparaat. De diverse delen van de pergola worden met bouten aan elkaar geklonken. Al die veertig meter, een heel gevaarte, wordt in de tuin gemonteerd. De hele slinger blijkt in uiteindelijk slechts een luttele vier centimeter te lang te zijn. Vakmanschap!

Maar de pergola is nog niet af, er worden ook nog eens 64 tuidraden met spanners bevestigd. Langs de draden klimmen de prachtigste rozen en fraai bloeiende clematissen. Ze zorgen voor de privacy, wanneer je op het terras zit ben je onzichtbaar voor alle buren.

Je wilt weten welke klimmers Teus gebruikt heeft? Dat zijn de Rosa ‘Blush Noisette’, de bloemen zijn lichtlilaroze, halfgevuld en ze geuren heerlijk. En de bekende Rosa ‘New Dawn’, die lichtroze tot rozewit doorbloeit tot november en goed in de schaduw kan.

Ook een klassieker is de Rosa ‘Zéphirine Drouhin’, de doornloze Bourbonklimmer met kruidachtig geurende dieproze bloemen. Last but not least staat hier de Rosa ‘Crimson Shower’ met de lieflijk kleine dieprode rosettebloemen. De weefklimmer die de kleur blauw in het geheel toe voegt is de Clematis ‘Lasurstern’, grootbloemig en blijmoedig purperblauw.



De tuineigenaar Werner Schoeman kent Lodewijk

Baljon van een eerdere zakelijke samenwerking.

Lodewijk ontwierp ooit voor Werners

vastgoedproject een stoer landschap met bijzonder

lange lijnen en fijne details.

Wanneer Werner jaren later zijn huis in hartje Delft gaat bouwen, wordt de tuin eerst als

opslag voor de materialen gebruikt. In die periode overweegt Werner weleens de tuin en landschapsarchitect te bellen om te komen kijken naar zijn Delftse omsloten tuin, maar hij aarzelt. Zijn tuin is immers maar een klein projectje, voor een groot ontwerpbureau. Wanneer de architect van Werners woning, Roeland Dreissen, Lodewijk tegen het lijf loopt, wordt het contact toch gelegd. En Lodewijk is, in tegenstelling tot wat Werner verwachtte, zeer geïnteresseerd in het ontwerpen van stadstuinen. Het zou niet eens de kleinste tuin worden die hij onder handen heeft gehad.

Werner is geen tuinier, de stadstuin met zijn oude muren mag vooral fraai om te zien worden. De belangrijkste woonlaag van het gebouw ligt op de eerste verdieping, het zicht op de tuin is dus erg belangrijk. De tuinwensen zijn: onderhoudsarm, inspelend op de architectuur van de woning en rekening houdend met de donkere vochtige atmosfeer van de oude Delftse binnenstad.

Werner heeft de inspiratie volledig overgelaten aan Lodewijk. ‘Ik geloof zeker en vast dat je als opdrachtgever de plicht hebt om de voorwaarden te scheppen waarbij de architect en tuinarchitect de ruimte krijgen voor hun creativiteit. Als ik een strak lijstje op tafel had gelegd, was het toch nooit zo mooi geworden? Het is juist mijn taak als opdrachtgever om de ruimte te bieden.’ Neem nu de pergola, het zilveren lint langs

de wanden. Dat is werkelijk een vondst en het lost kunstzinnig het diepteverschil in de tuin op. Het huis is namelijk gebouwd op van oorsprong twee percelen met een ongelijke diepte. De tuin is veel mooier en geraffineerder dan ik zelf had kunnen bedenken. Ook is het heel fijn dat de tuin in alle seizoenen bloeit en er altijd wat te zien is.

Het is heerlijk om van het vroege voorjaar tot laat in het najaar buiten te zitten. Zodra het weer het toelaat wordt er buiten gegeten. Doordat de oude tuinmuren de warmte goed vasthouden is het hier tot heel laat in de avond erg aangenaam. Onze gasten vinden het heerlijk om in de tuin te lunchen of te dineren.’

In de tijd dat ik opdrachtgever was voor deze tuin kende ik mijn vrouw Marike nog niet en waren onze twee dochtertjes AnneGeertje en Frederike nog niet geboren. De tuin, zo gestileerd als hij startte, is nu een warm welkom voor kinderfietsjes, een bal, een tentje en de verjaarspartijtjes. We zijn echter van plan te verhuizen. Het lijkt me heerlijk om nu samen met mijn vrouw een nieuw project te starten, waarbij we samen keuzes maken en samen het opdrachtgeverschap vervullen.

We zullen met enigszins bloedend hart afscheid van het prachtige huis en dito tuin gaan nemen. De toekomst lonkt echter. We zijn bezig een voor malige boerderij te kopen in het groene hart van de Randstad. Ons doel is om het terrein om te vormen tot een natuurgebied, passend in het veenweidelandschap, en de bestaande jarenvijftigboerderij meer elan te geven. Dit terrein is gelegen aan een riviertje en grenst zowel aan de stad als aan de polder, met zicht op een hele oude molen’, vertelt Werner. ‘Je mag eenmaal raden wie we gaan betrekken bij het concretiseren van onze plannen voor de aanleg van de tuin!’

Doordat

de oude

muren de

warmte goed

vasthouden

is het er tot

heel laat erg

aangenaam.


@HumbertoTanMooie ochtendstilte... pic.

twitter.com/VXxhnQSM

@HumbertoTanSimpel mos...#wandeling pic.

twitter.com/Myy2EkBk

@HumbertoTanDe laatste vanmorgen

#weerspiegeling Vanavond

weer voetbalgras. pic.twitter.

com/nxX8pRam

@tuinsmsFluweelboom kan gedurende

het gehele jaar worden

gesnoeid. tuinsms.nl/IA/

#tuintip

@KamphuisRodenKoffie met appelgebak bij de

#makro. Gaat er goed in

@rondendikken01Drijvende tuin voorkomt

hongersnood visionair.

nl/ideeen/ideeen1… via

@AddThis

@nieuwsvanalphaZe staan klaar! 200.000 tulpen

UIT Amsterdam. #tulpendag

pic.twitter.com/9ylbwyIi

@tuinenparkBoomverzorger in Bloemendaal

durft niet meer naar beneden.

haarlemsdagblad.nl/nieuws/

regiona…

@Tulpenonline#tulpendag is nr. 37 “trending

topic” in NL in afgelopen 4 uur.

Gaat de goede kant op, maar

blijf vooral door twitteren!

@degroenevingerOok #zaaikoorts? Gebruik

dit regenachtige weekend

om je zaden uit te zoeken

en je overschot te ruilen via

ruiltuin.nl. #ruiltuin

@hansclauzingEen #merel op de valreep!

#tuinvogeltelling

@dendroloog#Alphen aan den Rijn vervangt

kastanjes voor divers sortiment

bomen. Mis wat mogelijke

soorten, maar intentie is goed

goo.gl/XZXG7

@flowers_expoflowershow.com.tr/en/

news/171

The giant meeting of the plant

sector was held in Istanbul Fair

Center... fb.me/1begMWMHI

@OFC4Ondanks dat het pas

januari is krijgen we al veel

buitenparket. Orders binnen !

#pruysenparket2

@BPGPieperA.s. maandag gaat ons

#TUINteam met onze klanten

op bezoek bij Michel Oprey

& Beisterveld #natuursteen

mo-b.nl

@SpinazieacademiLeuk voor de @bonenbende.

RT @beingajellybar: Portret

van de jonge kikkererwt

als #Flexitariër: flexitarier.

blogspot.com/2012/01/

zoete-…

Tweets uit de groene wereld


@Modesteherwiglees hier meer over het

microkrediet project van

Wakibi.nl in Filipijnen en het

zelf kweken van suikermaïs in

je tuin on.fb.me/uVDGME

@Paauw_Lilies#Tulpendag fantastisch

initiatief, kan niet wachten

op #leliedag, denk aan Time

Square, Piccadilly Circus of het

Rode Plein...

@CasaForestaSlordig hoor dat afmelden voor

@BBQatThePark ken eg nie!

@LekkerSpruitjeKen je dit? Kookpiraat Amaro

kookt sexy spruitjesrecept bij

teler Jack (filmpje ow.ly/8BjOq

#watetenwevandaag #dtv

#durftevragen

@OpzijnPlek@GroeneLoper010 Welkom op

de Plek waar we duurzaam

opgroeien in & met, jouw of de

natuur! Meer over duurzaam

opgroeien ecomama.nl/

gastblog/sasch…

@joachimmeerkerkWe zijn begonnen! 60 young

professionals werken met veel

energie op een zaterdag aan

het wereld voedselprobleem!

ning.it/xE5Q1u #botc

@GevoelVoorHumusDeel je leerproces:

gevoelvoorhumus.

nl/2012/01/21/dee… met dank

aan @jorisluyendijk

@dorineruter6 social tools farmers should

use to power their story.

Werkt Square ook in NL

voor betalen op boerenmarkt

/ boerderij? blog.foodtree.

com/2012/01/19/the…

@BoomfeestdagHeb je onze nieuwe website al

gezien? boomfeestdag.nl

#dtv #durftevragen #natuur

#nieuws

@ErfgoedstemSymposium “Erfgoed heeft de

toekomst!” - 2 februari lnkd.

in/74JqEE

@agd_nlNoren willen leren van

Nederlandse tuinbouw dlvr.

it/16QSC6

@GroenCementcultuurschool Welkom

bij GroenCement. Vinden

jullie natuurbeleving voor

kinderen ook belangrijk, zie

ons filmpje youtube.com/

watch?v=XKNYiR…

@cheruchan)‘CityFarming moet in

ontwikkelingslanden populair

worden, niet meer voor alleen

de allerarmsten. Waar zijn de

randvoorwaarden goed?’ #BotC

@DeBomenridders)illegale kaalslag bosplantsoen

bij watertoren #Bolsward

beboet.

Geen #kapvergunning. tinyurl.

com/85bs3vu

Twitter mee @groenlokaal


Van der Tol Hoveniers heeft nu ook de titel Duurzaamste Hovenier van Nederland in de wacht gesleept. Het

in Amsterdam, Hollandse Rading en Berkel en Rodenrijs gevestigde bedrijf ontving deze prestigieuze titel op 10 januari 2012 tijdens de vakbeurs De Groene Sector in Hardenberg.

Het bedrijf kwam als winnaar naar voren in een competitie die werd geïnitieerd door de firma Innogreen en in 2010 voor de eerste maal is gehouden. Het vakblad Tuinpro ondersteunt deze wedstrijd die groene professionals wil stimuleren om duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen in hun bedrijfsvoering en projecten te integreren.

De competitie staat open voor alle groenbedrijven in Nederland. De jury bestaat uit de hovenierontwerpers Ruud Aanhane, Jos Schoorl, Jurgen Smit, Nico Wissing en John Koomen (de winnaar van de titel in 2010), samen met de consultant Peter Loef, de directeur van Innogreen Ruud Snijders en de hoofdredacteur van het vakblad TuinPro Karel Verdonschot. De jury bekeek de zestig aanmeldingen en maakte na een voorselectie een ‘shortlist’ van zes bedrijven.

Het is met name het hoge kwaliteitsniveau van het maatschappelijk verantwoord ondernemen van de winnaar Van der Tol dat de juryleden zo aangenaam verraste. De inspanningen op het gebied van Social Return en die van het personeelsbeleid noemden zij zelfs ‘bevlogen’. Maar vooral roemde de leden de overtuigende keuzes die dit bureau maakt om haar projecten duurzaam te realiseren.

Duurzame tuinconcepten


Al meer dan 65 jaar doet, denkt en ademt Van der Tol Hoveniers

groen. Duurzaam werken en maatschappelijk verantwoord

ondernemen is ‘gewoon vanzelfsprekend’, voor dit

Amsterdamse multidisciplinaire bureau dat zowel binnenbeplanting

en verticaal groen, hoveniers- en terreinwerkzaamheden als tuinen

landschapsontwerpen levert.


Een voorbeeld hiervan zijn de door Van der Tol speciaal ontwikkelde duurzame tuinconcepten: de kringlooptuin, de vlindertuin, de natuurtuin en de vogeltuin.

Het bedrijf past een ‘ecocheck’ toe op al hun projecten. Dit is een uniek ontwikkelt keurmerk dat wordt ingezet om een ontwerp, offerte of bestaande tuin te controleren op ecologische waarde en duurzaamheid. Middels een vragenlijst wordt gekeken of een tuin, ontwerp of offerte meerwaarde biedt voor onder meer vogels, insecten en vlinders, ook wordt gecheckt of de toegepaste materialen duurzaam zijn geproduceerd. Wanneer de vragen in de checklist voor meer dan 70% positief kunnen worden beantwoord, krijgt het project de ecocheck stempel. De doelstelling van Van der Tol is om dit percentage in de toekomst verder te verhogen. De jury: ‘Met deze initiatieven wordt iedere dag waarde en inhoud gegeven aan de pay off van Van der Tol: Denk Groen’.

Eervolle vermeldingen waren er voor de duurzaamheidsprestaties van Willemstein hoveniers uit Waddinxveen, Natuurlijk Van der Velden uit Groesbeek, de Groengroep uit Boskoop en Pouwelse Hoveniers uit Vlissingen.

Op de derde plaats eindigde in de competitie hoveniersbedrijf Aardoom uit Ridderkerk. Het bedrijf van Dionysos Sofranos en zijn tienkoppige team richt zich op verschillende aspecten van MVO, hun maatschappelijke betrokkenheid krijgt onder meer gestalte in hun steun aan de Vlinderstichting. Op de tweede plaats in de competitie eindigde

hoveniersbedrijf De Triemen uit het Friese Triemen. Het ondernemersechtpaar Gert en Romkje van der Linden is met een team van 20 medewerkers op een zo verantwoord mogelijke manier aan het werk in de aanleg van tuinen. In De Triemen werken mensen die deelnemen aan een reïntegratietraject, Wajongers en medewerkers van de regionale sociale werkplaatsen.

Van der Tol draagt al jaren een grote zorg voor natuur en milieu. Bij alle door de organisatie uitgevoerde werkzaamheden heeft het behoud van het milieu de hoogste prioriteit en wordt het gebruik van milieuonvriendelijke middelen en werkwijzen tot het uiterste minimum beperkt. Haar payoff is niet voor niets Van der Tol ‘denkt groen’. Om deze visie kracht bij te zetten brengt Van der Tol sinds 2009 het inspirerende relatiemagazine Denk Groen uit. Van der Tol ontwikkelt maatwerk tuinconcepten die op basis van de behoefte van de klant worden aangeboden. Zorg voor natuur en milieu staan hierbij centraal. Maar ook het eigen gebouw van Van der Tol op het Bedrijvenpark Oudeland heeft veel duurzame elementen, waaronder een sedumdak, opvang van het regenwater waarmee de toiletten worden doorgespoeld en vele andere maatregelen die laten zien dat duurzaamheid in het gehele bedrijf aanwezig is. Duurzaamheid in woord en praktijk!


Van der Tol

Lutkemeerweg 328

Amsterdam

T (020) 667 77 77

[email protected]

www..vandertolbv.nl


van Elma Koopman-Kuipers in Waskemeer

Tijdens het harde werken voor school geniet ik van het uitzicht vanuit de serre op mijn prairiebor

der (rechts op de foto, aangelegd in zomer 2010 en nog in ontwikkeling) en mijn productiemoestuin (links op de foto) en deels op wat meer afstand de rest van de noordelijke tuin. Kan een werkplek nog dichter bij de tuin zitten?

Uitzicht


van Elma Koopman-Kuipers in Waskemeer


Het plein: Dam

Een reeks over pleinen, de meest-besproken plek van een stad en dorp.

Dam, Amsterdam`


Stelling: Iedere toerist die een bezoek brengt aan Nederland zal op enig moment tijdens dat verblijf op de Dam komen te staan. En die toerist krijgt hoogstwaar

schijnlijk te zien wat wij zagen, op deze koude dag tussen winter en lente in. Verdeeld over het plein staan een oudhollandsche stroopwafelkraam, een hotdogkar en een levend standbeeld. Ook zien we heel veel duiven, een duivenman, een éénwielende artiest, fotograferende mensen, kleurrijke trams, studenten op de trappen van het Nationaal Monument en een lange rij voor de kassa bij Madame Tussaud.De Dam is een werelds plein waar vrijwel iedere passant, uit welke windstreek dan ook, tenminste een paraplu en plastic tasje van de Bijenkorf, Footlocker, Vroom en Dreesman, Xenos of Peek & Cloppenburg met zich meedraagt.

Wie beseft nog bij het zien van zoveel stadsheid dat de Dam ooit is begonnen als een dammetje in de rivier de Amstel, omstreeks 1250? Die dam zorgde voor verbinding tussen de houten huizen op de oostoever, nu Warmoesstraat en die van de westoever, nu de Nieuwendijk. De eigenlijke dam werd Middeldam genoemd en het westelijke deel heette Plaetse.De haven heette het Damrak, daar lag ook de Vissersdam en bij de binnenhaven bij het Rokin lag de Vijgendam. Deze namen zijn pas in 1957 vervallen.

De Dam en haar bebouwing heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in het dagelijkse leven en in de ontwikkeling van deze stad. In het Waaggebouw werden ook de publiekstrekkende executies voltrokken; het Stadhuis werd door de bewoning van Lodewijk Napoleon verheven tot Paleis en natuurlijk was daar al de Nieuwe Kerk die rond 1400 de Onze Lieve Vrouwekerk heette. Hier vinden tot op vandaag de dag inzegeningen van koninklijke huwelijken en inhuldigingen plaats, ook worden er tentoonstellingen gehouden.

Terwijl we dwalen door de grote en kleine straten die leiden naar de Dam draait de stad om ons heen op volle toeren.

De Dam is een bruisend middelpunt waar toeristen, fietsers, bezorgdiensten, winkelend publiek, lanterfanters, wegwerkers, straatverkopers, schoonmakers, studenten, werknemers van winkelketens, broodjesverkopers en straatartiesten het plein verlevendigen. De vele fotograferende mensen zorgen ervoor dat je je steeds bewust bent dat dit niet zo maar een plek is.

Het Nationaal Monument dat in 1956 werd geplaatst, is het meest vastgelegde item op de Dam. Bij dit symbool voor de herdenking van de Tweede Wereldoorlog wordt jaarlijks op 4 mei door H.M. de Koningin en Z.K.H. de Prins van Oranje een krans gelegd.

De fotocamera vangt ook telkens Hotel Krasnapolsky dat in de zichtlijn van het Nationaal Monument staat. Ook Berlage’s fenomenale beursgebouw is fotogeniek, Het Paleis, de Nieuwe Kerk, het sociëteitsgebouw voor de Industrieele Groote Club Industria, het Broekenpaleis waar nu Madame Tussaud in gevestigd is en het warenhuis van de Bijenkorf worden keer op keer vastgelegd. Een ander onderwerp voor de lens zijn de vele duiven en de duivenman. De zwerm vogels die als op commando achter de lopende duivenman aanvliegt, staat op tienduizenden foto’s die zo voor eeuwig laten zien: ‘Kijk, wij waren in Amsterdam!’

Het ooit gelegde dammetje in de rivier is uitgegroeid tot het historische hart van een nooit slapende en immer groeiende stad en is als ‘nationaal plein’ de locatie van evenementen van landelijke betekenis. Maar bovenal is de Dam gewoon een ontmoetingsplaats. Tussen mensen, tussen nationaliteiten, tussen culturen. En is dat niet de meest ultieme functie die een plein zich kan wensen?


Bloemen op de TuinAcademie

Op vrijdag 10 februari 2012 vond de examinering van de deelnemers aan de HBO cursus Stadse Landschappen van analyse tot ontwerp plaats. Deze cursus wordt door de TuinAcademie verzorgd en staat onder auspiciën van de Hogeschool Utrecht.

Bloemen op de TuinAcademie


Er wordt in een half jaar naar het einddoel toegewerkt. De cursisten zijn werkzaam als zelfstan

dig gevestigd tuin en landschapsontwerper, als hoofdontwerper in dienst bij een landelijk werkend hoveniersbedrijf, als adviseur WABO bij een provincie, op een ingenieursbureau, bij de dienst stedelijke ontwikkeling en een advies en ingenieursbureau.

Typologie van het landschap, presentatie en presenteren, het park en het plein, informatie en inspiratie zijn een paar van de lesonderdelen die bij deze cursus horen. Ook zijn er excursies,

onder meer naar het Vondelpark, het Museumplein en Paleis Het Loo.

Op de examendag presenteert iedere cursist in 35 minuten zijn of haar werk ten overstaan van de examencommissie. Eerder in de cursus heeft een korte presentatie reeds een tussencijfer opgelevert. Er zijn maar liefst vijf criteria waaraan de eindpresentatie van de cursist aan moet voldoen.

Jolanda Vreeken, Rini Verhoeven, Esmee Verweij, drs. Elisia Hubers, drs. Lianne Peters, Jeanne Meijboom, Marco Van Ee, Emiel Neefjes, Ron van de Straat en Marc van ’t Hazeveld zijn

geslaagd voor het examen aan de cursus Stadse Landschappen. Zij hebben het HBO certificaat van de Hogeschool Utrecht in ontvangst mogen nemen. Cursiste Henny Klomp nam vooralsnog geen deel aan het examen, wel heeft zij het achtbare certificaat van deelname ontvangen.

Er zijn er op dit moment al 19 groenprofessionals in het bezit van het HBO certificaat Stadse Landschappen van de Hogeschool Utrecht. Deze cursus start weer in september 2012, er kunnen maximaal 12 cursisten deelnemen.


Tulpi

De Tulp is ons nationaal icoon en een inspiratiebron voor vele kunstenaars.

Marco Manders zette de tulp in bij zijn zoektocht naar een fijne en fraaie zitgelegenheid in de openbare ruimte. Hij creëerde: de Tulpi.

De Tulpi draait om zijn as, zodat de gebruiker mee kan draaien met de zon. De zitting wordt ingeklapt na gebruik, en is dus altijd schoon. Het materiaal, roestvast staal en de kunststof polyethyleen maakt dat de Tulpi zeer makkelijk in onderhoud is. Het heeft bovendien een grote sterkte en verhouding tot het draagbare gewicht, maar wat ook zo fijn is: het voelt niet koud aan.

De Tulpi is leverbaar in elke gewenste kleur en is uiteindelijk 100% recyclebaar. Maar wij vinden het vooral een zeer fraai ontwerp. En misschien ook wel heel erg leuk in de achtertuin!www.tulpi.nl

Blijf geïnspireerd

Tuinstoelen

Carlo Bartoli maakte in 1967 de Gaia, een glasvezel versterkte polyester stoel met

stoffering. Deze tuinstoel is uit één kunststofplaat geperst of gegoten. Dit exemplaar heeft een vast kussen in de zitting en de rugleuning. Hij was echter ook zonder kussen te verkrijgen. Gaia staat in MoMaA in New York.

Frog design maakte in 1987 deze tuinstoel met armleuningen. De stoel bestaat uit

gerecyclede witte kunststof van ongeveer 5 mm dikte. Tussen de poten lopen stijlen waarop de voorgevormde zitting rust. De rugleuning is met een scharnier verbonden met het dragende frame, de armleggers zijn geweven synthetische banden die zo zijn bevestigd dat ze de rugleuning steunen. Door de banden in lengte te verstellen kan de helling van de rugleuning worden aangepast.


Tuinstoel met armleggers’ is de bescheiden naam van deze stoel uit 1987, ge

maakt van gerecyclede kunststof. Tussen de poten lopen stijlen waarop de zitting en rugleuning uit één stuk rust. Het zitcomfort van deze stoel was fenomenaal, in deze serie verscheen ook een tafel die wordt aangeduid met het nummer 20032010. In de jaren tachtig en negentig stonden Nederlandse tuinen vol ‘plastic’, deze stoel stak er met kop en schouders bovenuit.

Alberto Rosselli ontwierp deze fauteuil Play in 1969. De stoel is geperst uit een

plaat glasfiber. Behalve de open zijkanten is de stoel volledig gesloten. Rosselli wilde een stoel maken die in serie, naast elkaar gezet kon worden. Wij vinden het nog steeds een pláátje van een stoel en zouden hem anno 2012 graag willen toepassen in een tuin.

In 1960 ontwierp Kho Liang I deze tuinstoel van zwart gemoffeld staal en zelfdragende

oranje kunststof. De lamellen zijn allemaal gelijkvormig, en worden met een klemmetje op het frame vastgezet. De armleggers worden gepopnagelt. Kho Liang I ontwierp veel voor de firma CAR in Katwijk, een bedrijf dat zich voornamelijk bezig hield met kantine, kantoor en zaalmeubelen. De modulaire opbouw en industriële uitstraling van deze tuinstoel maakte de serie zeer succesvol. De 305, 315 en de 309 waren ook met houten lamellen leverbaar, desgewenst zelfs met een gestofferde lamel. Op de 309 kon zelfs met een handomdraai een plastic kuipje op worden gemonteerd. Eerlijkheid gebied ons te zeggen dat de afgebeelde oranje stoel erg snel van kleur verschoot en de bevestiging dikwijls afbrak.

Een plaat gebogen vezelcement, meer is het niet. Deze lage tuinstoel. Loungestoel

zouden we nu zeggen, is eenvoudig te produceren. Er is zelfs geen materiaalverlies. De vernieuwende toepassing die Willy Guhl in 1954 bedacht zorgde onmiddelijk voor een prestigieuze onderscheiding: de stoel werd gelauwerd met ‘Die Gute Form’.

Guhl ontwierp daarna voor de firma Eternit ook plantenbakken. Eternit gebruikte in die tijd echter nog het cement asbest als vezel, iets wat de reputatie van de producten geen goed deed.


1 Welk boek ben je aan het lezen Het boek ‘Dromen, Durven, Doen’ van Ben Tiggelaar. Verder lees en kijk ik vooral naar tuin en architectuur boeken en tijdschriften met veel foto’s. Dat is mijn inspiratiebron voor nieuwe tuinen en projecten.

2 Naast wie wil je in het vliegtuig zitten, op die lange trip over de oceaan? En wat zou je hem of haar willen vragen?Een aantal maanden geleden bekeek ik op aanraden van mijn tante een film van Wayne W. Dyer, The Shift. Het bleek een zeer interessante film waarin mensen worden gevolgd die een belangrijke verschuiving meemaken in hun leven. Het lijkt me erg inspirerend om naast hem te zitten in het vliegtuig en hem eens te spreken. Door het bekijken van de film ben ik ook zijn boeken gaan lezen. Hij heeft een zeer interessante kijk op het leven. En als ik er nog een mag noemen. Luciano Giubbelei. Deze toonaangevende tuinontwerper heeft twee maal goud gewonnen op de Chelsea flower show.

3 Ben je in je dagelijks werk meer een bouwer of ... meer een bioloog (en zou je willen dat dat anders was?) Ik ben duidelijk meer een bouwer. Ik ben altijd op zoek naar nieuwe toepassingen. Hoe kunnen dingen beter, praktischer, sfeervoller en mooier gecombineerd worden. Vooral fraaie combinaties met duurzame materialen kunnen me ontzettend boeien. Groen versterkt naar mijn mening de harde materialen in de tuin. Graag pas ik beplanting op zo’n manier toe dat het ritme en rust geeft in het geheel. Dus: een bouwer, maar zonder groen geen tuin!

4 Welke plant of welke heester zou iedereen beter moeten leren kennen; want: zo fijn, zo fraai? Ik ga voor een boom. De Acer shirasawanum ‘Aureum’, een traag groeiende, schitterende Japanse esdoorn met geelgroen blad.

5 Welke jeugdherinnering heb je aan tuinieren? Vroeger ging ik altijd met mijn vader mee. Hij had een hoveniersbedrijf waardoor ik al op jonge leeftijd te maken kreeg met het groenvak en het ontwerpen en aanleggen van tuinen. Tekenen heb ik altijd al leuk gevonden. Al vanaf mijn twaalfde jaar werkte ik de tuinschetsen van mijn vader uit tot presenteerbare tuinontwerpen.

Erik van Gelder, Stijltuinen

Acht antwoorden van Erik van Gelder


6 Twitter je? Ik heb een aantal maanden geleden al wel een twitteraccount aangemaakt. Ik twitter nog niet echt. Ik vind het wel belangrijk, maar ik wil me eerst goed oriënteren. Ik wil er dan namelijk ook voor de volle 100% uithalen wat er in zit. Ik heb wel een aantal weken geleden een Qrcode gemaakt. ;)

7 Plan je je vakanties wel eens zo, dat je en passent ook even een Tuinen Festival, een fraaie historische tuin of landgoed, of een mooie tuinenbeurs kan meepakken? Jazeker, afgelopen maand nog ben ik naar de beurs Maison et Object geweest in Parijs. Waar ik samen met mijn vrouw ook diverse tuinen en parken bezocht heb. Onder andere het welbekende Parc la Villette en Parc ClichyBatignolles Martin Luther King; een nieuw ecologisch en duurzaam park in aanbouw. Zeer de moeite waard!

8 Wat voor een artikelen of onderwerpen wil je dat er in de volgende GroenLokaal staan? Ik lees graag hoe mijn collega groenprofessionals met bepaalde oplossingen komen en ik laat me graag inspireren door de ideeën en ervaringen van vakgenoten en andere specialisten in ons mooie vakgebied. Een uitgebreid interview met bijvoorbeeld Luciano Giubbelei zou natuurlijk erg interessant zijn. Dan hoef ik ook niet naast hem in het vliegtuig te zitten. ;)

www.stijltuinen.nl


Ontwerpen met planten

Structuur, licht en beweging, daar draait het om, bij de beplantingsplannen van Piet Oudolf.

Internationaal bekend en veelgevraagd tuinontwerper Piet Oudolf biedt met dit boek een inspiratiebron voor een ieder die met gevoel tuinen ontwerpt. Een tuin is wat Oudolf betreft een ‘impressie en expressie van de natuur’. Na het bespreken van de basisprincipes volgt het hoofdstuk beplantingspalet, daarna volgen de plattegronden en tekeningen. De beplantingskennis van Oudolf is fenomenaal, gepokt en gemazeld door de praktijk is hij de meester in het creëren van composities.

Zijn eigen tuin en voormalige kwekerij in Hummelo zijn wereldberoemd, het overzicht van zijn mooiste projecten in het boek Landschap in landschap is in veel landen verschenen. Dit boek is samen met Noël Kingsbury geschreven en samengesteld. Hanneke van Dijk vertaalde en bewerkte het boek dat in 1999 voor het eerst verscheen en recent opnieuw is uitgebracht.

Wij zijn zelf dol op pagina 29, waar Molinia en Sanguisorba schitteren naast de Foeniculum en Thalictrum. Met deze combinaties wordt zelfs een herfsttuin een feest om naar te kijken.

Ontwerpen met planten

Auteur Piet Oudolf

Uitgeverij Terra Lannoo

ISBN 978 90 8989 502 8

160 pagina’s Prijs a 25,99

Een vlechtheg heeft geen haast

Dat het niet altijd kersverse boeken zijn die onze aandacht trekken blijkt uit de vreugde die de redactie ervoer toen

we dit boekwerkje –tweedehands – aantroffen. Het boekje uit 2002 gaat over de kunst van het heggen

vlechten. De auteur houdt een pleidooi voor het maken van vlechthagen, waarvan hij de eeuwenoude geschiedenis vertelt. Vlechthagen, die vroeger dienden om wilde dieren van het vee weg te houden, worden nu aangeplant om de natuur juist dichterbij te halen. In het boekje wordt praktische informatie gegeven over het maken en onderhouden van vlechtheggen, over legstijlen en het benodigde gereedschap. Het boekje is geillustreerd met zwartwittekeningen. Een boekje om te hebben. En misschien ook om iets mee te doen, want de auteur zou het liefst alle Hollandse schuttingen vervangen zien worden door vlechtheggen.

Een vlechtheg heeft geen haast

Auteur Thomas Slobbe en Jef Gielen

harde kaft, stofomslag

gebonden, 126 pagina’s

ISBN 90 76661 05 7

Boek en groen


De andere groenten

Jean Vanhoof, tuinjournalist en presentator van Groene

Vingers, het programma van VTM in België, heeft een nieuw boek uitgebracht.

Vergeten Groenten zijn inmiddels meer dan een trend te noemen. Het is een lifestyle en dat willen we terugzien! In onze vensterbank, in de tuin en op ons bord. Nu werd de hype de afgelopen drie jaar zo groot dat er ook wel eens onzin werd verkocht, zelfs de bloemkool werd bij wijze van spreken tot vergeten groenten gepromoveerd. Maar dit boek is anders. Dit is een goed boek! Jean Vanhoof benaderd het schrijven over de groenten van drie kanten.

In het deel Voorkomen en gebruik lees je de plantbeschrijvingen, In de tuin gaat over hoe te zaaien en te behandelen, en In de keuken laat je kennismaken met de recepten van de bladmosterd, yacon, boomspinazie, brave hendrik, ijskruid, limoenkomkommer, eeuwig moes, kanibaaltomaat, kafferkoren, zonnewortel, vogelmuur en teunisbloem. Vanhoof krijgt hierbij hulp van vijf gerenommeerde chefs die ieder vernieuwende gerechtjes met vergeten groenten presenteren.

O, en eind februari 2012 ligt alweer zijn volgende boek in de winkels: De Mooiste Zwemvijvers van Europa!

De Andere Groenten

Tuinieren en koken met

nieuwe en oude groenten

Auteur Jean Vanhoof - foto’s

Marc Slootmaekers

Uitgever Lannoo

ISBN 978 90 209 9861 0

170 pagina’s Prijs a 29,99

Natuur in de straat

De sterk bij de natuur betrokken Nederlandse generatie babyboomers gaat binnenkort de scepter overdragen

aan een volgende generatie. En dat zijn mensen die nauwelijks binding hebben met natuur en milieu. Zelfs de seizoenen, die nog wel tot in de steden doordringen, ervaren zij als hinderlijk. Er zijn pollen in het voorjaar, benauwde hitte in de zomer, gladde spoorwissels in de herfst en bevroren autoruiten in de winter. Deze komende generatie mensen maakt wel verre reizen alsof de bestemming om de hoek ligt. Ze kennen de natuur van Thailand en Bolivia, niet die van Texel of het IJsselmeer. Ze zijn dol op de natuur in NieuwZeeland, maar schamperen over de Zeeuwse eilanden.Natuur in de straat is het actieplan van de Vereniging Nederlands Cultuurlandschap, dit boek maakt inzichtelijk wat er met de natuur in de stad moe gebeuren om onze kinderen weer kennis te laten maken met het groen. Bij dit boek zit ook een stripboekje om weg te geven. Aan een kind in uw omgeving!

Natuur in de straat

Auteur Jaap Dirkmaat

174 pagina’s

ISBN109081792725

Prijs a 24,95


De Tuinen van de Hortus Botanicus Haren

De Tuinen van de Hortus Botanicus Haren

Een Hortus botanicus is een botanische tuin of wel een plantentuin genoemd wordt. Het gaat daarbij om een tuin met een wetenschappelijk karakter en een wetenschappelijke plantencollectie. De hortusdirecteur wordt praefectus horti genoemd, de hortulanus is de technische beheerder van de hortus.

Hortus entreekaarten (van

1 april t/m 31 december)

Entreekaart

Volwassenen

vanaf 13 jaar: d 7,00

Jaarkaarten

Hortus jaarkaart: d 30,-

Bezoekadres:

Kerklaan 34

9751 NN Haren

Postadres:

Stichting Behoud Groene

Hortus

Postbus 179

9750 AD Haren

Telefoon (050) 537 00 53

www.hortusharen.nl

[email protected]


Naast het wetenschappelijk karakter hebben botanische tuinen in de 21e eeuw nog andere bijzondere taken. Duizenden plantensoorten die in meerdere of

minder mate bedreigd worden, kunnen in botanische tuinen voor uitsterven worden behoed. Maar vooral kan een ieder die iets van planten wil weten, in een van de meer dan dertig botanische tuinen in Nederland tussterecht.

Vanaf 1 april 2012 zijn de bijzondere tuinen in Haren weer geopend. Deze tuinen bestaan al sinds 22 juni 1626. Op die dag kocht de Groninger botanicushovenierapotheker Hendrick Munting (15831658) een lapje grond aan de Grote Rozenstraat in de stad Groningen en begon er een tuin. Deze ging op 29 januari 1691 over naar de Rijksuniversiteit Groningen en bleef daaar tot 1967, toen verhuisden de planten naar de Hortus op het landgoed van ‘t Huis de Wolf. De in 1973 aangelegde Kruidentuin is als eerbetoon genoemd naar de stichter Henricus Munting. Deze tuin heeft een geometrisch, 17e eeuws ontwerp en dezelfde als de oorspronkelijke tuin van Munting. In totaal is de Hortus, nabij het dorp Haren en gelegen tussen de Rijksstraatweg en de Kerklaan, twintig hectare groot. De Hortus wordt beheerd door de ‘Stichting Behoud Groene Hortus de Hortus in Haren’. In het park is ook een volière van de Stichting Papegaaienhulp aanwezig, waar papegaaien van verschillende soorten opgevangen worden. In het park bevindt zich, in de authentieke Chinese tuin, ook een restaurant in Chinese stijl.

De Hortus Haren is de grootste botanische tuin van Nederland. Er zijn diverse planten uit alle streken van Nederland maar ook uit de rest van de wereld te vinden.

In het Arboretum bloeien de stinzenplanten al vroeg. De heesters en loofbomen in deze tuin horen thuis op het noordelijk halfrond. Onder deze bomen groeien de stinzenplanten, overblijvende kruidachtigen zoals boerenkrokus, gele anemoon, sterhyacinth en holwortel. Al vroeg in het voorjaar zorgen zij voor veel kleur onder de oude bomen. Stinzenplanten zijn vanaf de late middeleeuwen gekweekt rond de versterkte stenen woningen van de adel, die in Friesland ‘stins’ en in Groningen ‘börg’ genoemd worden.

Tussen mammoetbomen en slangendennen staat de zeldzame Australische wollemi pine, die verwant is aan de meer bekende slangenden of apenboom. Ook de collectie sparren en zilversparren is van belang. Verder staan hier levensbomen en cipressen. Het Pinetum heeft een bijzondere onderbegroeiing. De afgevallen naalden zorgen voor een zure bodem, waar verschillende mossoorten, varens en paddenstoelen het goed doen.

In de Fruithof staan monumentale hoogstam fruitbomen. Beide moesappelbomen van het vroeger zeer bekende ras Bramley’s Seedling zijn al meer dan 80 jaar oud. In de volksmond worden ze ‘Sedelingen’ genoemd. Eén boom ligt sinds een zware storm op zijn kant, maar draagt nog volop vruchten. Samen met de zes stoofperen van het ras Gieser Wildeman vormen zij de restanten van een oude boomgaard. Deze hoorde bij een boerderij die vroeger op het terrein van de Hortus heeft gestaan. In 2006 is begonnen met de aanplant van enkele tientallen soorten klein fruit, zoals bessen bramen en frambozen. Ook zijn er meer dan twintig fruit en notenbomen geplant, waaronder oude streekrassen.

In de Laarmantuin leven wilde planten in een natuurlijk milieu. Ook zeldzame vogels, vlinders en libellen voelen zich hier thuis. Op de schrale grond van het heidegebied gedijen meer dan twintig soorten planten die op de ‘Rode Lijst’ staan. Dit zijn soorten die in Nederland in hun bestaan bedreigd worden, zoals de lavendelheide, gaspeldoorn, beenbreek, parnaskruid en Zweedse kornoelje.



Een gedeelte van de Agrarische tuin is sinds 2008 een permacultuurtuin geworden. Dit is een unieke eetbare tuin waarin zoveel mogelijk met de natuur wordt samengewerkt. De grond wordt er volledig met rust gelaten en de bodem bedekt met stro en organisch materiaal. Zo wordt op een natuurlijke manier geprobeerd de grond nog vruchtbaarder te maken. Hier staan bijzondere fruitbomen, bessenstruiken, groenten, kruiden en eetbare bloemen. Over de pergola’s klimmen druiven en kiwi’s. Er staan torens met daarin aardbeien, kruiden en groenten.

In het tuingedeelte dat Grasland genoemd wordt, zijn verschillende groeiomstandigheden gemaakt zoals die in Europese graslanden voorkomen. Dit variëert van droge kalkrijke zuidhellingen tot vochtige weitjes. Het gebied wordt jaarlijks gemaaid en het maaisel wordt afgevoerd zodat de bodem schraler kan worden. Daardoor wordt het grasland geschikt voor orchideeënsoorten als de gevlekte orchis, het soldaatje, de brede orchis en de grote keverorchis. In het voorjaar bloeien de kievietsbloemen en primula’s uitbundig. Heel bijzonder zijn ook de grote wolfsklauw, een sporenplant uit de oertijd en het vleesetende plantje vetblad.

Een oud Chinees gezegde luidt: ‘In de hemel is het paradijs, op aarde zijn Hangzhou en Suzhou’. De eeuwenoude tuinen van Suzhou, die als de mooiste van China worden beschouwd, hebben als voorbeeld gediend voor de Chinese tuin in Haren. Zowel het ontwerp als de aanleg zijn verzorgd door Chinese experts. De gebruikte materialen zijn authentiek. Bij de opening in 1995 door H.M. koningin Beatrix ontving de tuin de naam Het Verborgen Rijk van Ming. Het

is de op één na grootste Chinese tuin binnen Europa. Door de Chinese tuin wandelen is als dwalen door een Chinees schilderij. De galerijen met verrassende doorkijkjes, paviljoens, kronkelende paden met wisselende gezichtspunten, een vijverpartij, een eiland en een waterval zijn bedoeld om de bezoeker te doen dromen.

In de Floriadetuinen tonen plantenkwekers hun werk.Kleurrijke vaste plantenborders, coniferen en heide sieren deze tuinen. Elke tuin toont de producten van een kweker die meedeed aan de Floriade van 1992. Er zijn vele soorten hosta’s te zien, lelies, astilbes, pioenrozen en herfstasters. De Wereldtuinbouwtentoonstelling Floriade wordt sinds 1960 om de tien jaar in een Nederlandse plaats gehouden. Na afloop van de Floriade in Zoetermeer (1992) werd er een plek gezocht om de tuinen een waardige bestemming te geven. Zo werden de tuinen na het evenement ter beschikking gesteld aan de Hortus te Haren.

Door de natuurlijke omgeving en de afmetingen (ruim 1.200 m2 en bijna 15 meter hoog) is de Kas zeer geschikt voor allerlei bloemenshows. In najaar van 2005 is wegens economische redenen het verwarmen van de kassen beëindigd. Om de kas zoveel mogelijk weer een mooie uitstraling te geven, groeien er nu meerdere winterharde planten aangevuld met de seizoensbloemen zoals tulpen, hyacinten. In de bassins zwemmen een groot aantal vissen, tijdens de zomerperiode worden deze vissen dagelijks om 13:30 uur gevoerd en is een leuke attractie voor de bezoekers. In de zomer, als de temperatuur weer tropische waarden kan bereiken door de kracht van de zon, is er ook een expositie te zien over planten en cultuur van Peru. De planten uit het Andesgebergte hebben sinds de ontdekking door Columbus grote invloed gehad op onze westerse cultuur. De aardappel, tomaat, spaanse peper, paprika en maïs zijn allang niet meer


weg te denken uit onze keuken. Maar ook minder bekende soorten als knolcapucien, kaapse kruisbes, oca, cassave en passievrucht komen steeds vaker op de markt. Veel Peruviaanse planten behoren tot de familie der nachtschaden. Zij bevatten alkaloïden en hebben daardoor effect op het zenuwstelsel. Sommige zijn zeer giftig, andere werden en worden door sjamanen gebruikt om visioenen op te wekken. Behalve eetbaar zijn de planten van Peru ook vaak bijzonder mooi en dienen daarom als sierplant, zoals de Brunfelsia, de Brugmansia en de Cestrum.

In de Thematuinen heeft elke tuin één plantensoort als thema. Hier zie je dus tuinen met enkel waterplanten, bamboe, hortensia’s, botanische rozen en borders met een bepaalde kleur. De Watertuin bestaat uit een geometrisch gevormd vijvergedeelte met houten vlonders en pergola’s die een architectonische functie hebben. Daarnaast is er een natuurlijk gedeelte met water oever en moerasplanten langs de oevers van een kronkelend beekje. In de Bamboe- en gras-sentuin vindt u veel winterharde bamboesoorten waaronder Pleiobastus, Phyllostachys, Sasa, en Fargesiasoorten. De bamboetuin wordt omringd door een grassentuin met onder meer Festuca, Miscanthus, Melica en Stipasoorten.

In de Keltische tuin zijn elementen uit de mythologie van de oude Kelten uitgewerkt. De Kelten hadden een grote verering voor de natuur en vooral voor bomen. Ook bestudeerden zij de kosmos en het vaststellen van de juiste tijd, om te weten te komen wanneer er gezaaid kon worden en wanneer de goden gunstig gestemd waren. Het Keltische jaar was ingedeeld in zon en maanfestivals. Bepaalde eigenschappen, symbolen, bomen en takken werden verbonden aan de verschillende periodes in het jaar. De Kelten deden voorspellingen met behulp van in houtstaafjes gegraveerde letters, waaruit het Oghamalfabet ontstaan is.

De reis naar de tuinen van Ogham, zoals de Keltische tuin genoemd is, begint in de Poolgarden van de Engelse tuin. Aan het eind van de vlonder is een ingang gemaakt, waarbij de ringmuur van ruwe stapelstenen doet denken aan een elfenfort. Het Pad van de Zee ligt aan de binnenzijde van de bomenring. Zoek uw geboortedag en vind de boom die bij u past. Bij elke datum hoort een boom.

De Hortensiatuin bevat een grote variatie aan prachtige hortensia’s. De hoger opgaande planten staan langs de randen, de lagere in het middengedeelte. Het kleurenpalet loopt van roze via wit naar blauw. De hortensiasoorten hebben een bolvormige of een schermvormige bloeiwijze.

In de Botanische rozentuin is een aantal oorspronkelijke, wilde rozensoorten als de hondsroos, rimpelroos en de duinroos te zien. Na de bloei vormen deze rozen fraaie bottels.

Dan is er ook nog een Bijenstal waar je het leven van de bijen kunt observeren. Bijen houden, vroeger en nu is het thema van de bijenstal, die gebouwd werd naar aanleiding van het 75jarig bestaan van de imkervereniging HarenPaterswolde. In de korvenstal wordt de woudbijenteelt uitgebeeld door een bevolkte holle boomstam. Verder staan hier gewone strokorven, een zwanehalskorf en een bisschopsmuts. In de stal met bijenkasten wordt een beeld geschetst van de hobbyimker, die vier tot vijf bijenvolken houdt voor zijn plezier. In de bezoekersruimte is – achter glas – een en ander te bekijken. De honing wordt ook geslingerd in de Hortus, de honing is na het slingeren te koop.


1 Welk boek ben je aan het lezenSashenka van Simon Montefiore.Een geweldig historisch epos waarvan vooral de paranoia van het totalitaire systeem in het Rusland van de vorige eeuw mij intrigeert.Het levensverhaal van Saschenka, de dochter van een rijke joodse bankier in St. Petersburg, bestaat uit drie delen en begint in 1916 aan de vooravond van de Russische revolutie. Daarna maakt het verhaal een sprong naar 1939 om te eindigen in 1994, de tijd van de glasnost. Ik vind het wel een aanrader.

2 Naast wie wil je in het vliegtuig zitten, op die lange trip over de oceaan? En wat zou je hem of haar willen vragen?Als ik uiteindelijk dan toch in een vliegtuig zou belanden, zou ik het liefst naast de piloot zitten. Ik heb maar één vraag voor hem; zou u zo snel mogelijk willen omkeren en landen alsjeblieft? Inderdaad: vliegangst.

3 Ben je in je dagelijks werk meer een bouwer of ... meer een bioloog (en zou je willen dat dat anders was?)Hoewel ik een groot natuurliefhebber ben, ben ik toch meer een bouwer. Bij bouwen denk ik aan uitvinden en aan innovatie, nieuwe dingen maken en nieuwe wegen inslaan.

4 Welke plant of welke heester zou iedereen beter moeten leren kennen; want: zo fijn, zo fraai?Zonder twijfel de Forsythia. Volstrekt ondergewaardeerd, als je het mij vraagt. Geweldig hoe je als verschrikkelijk lelijke heester één keer per jaar toch dusdanig de aandacht weet te trekken dat heel Nederland er weer zin in krijgt, omdat je ze er allemaal op attent maakt dat het eigenlijke Nieuwjaar begint; de lente! Daar kan geen heester aan tippen en daar kan bovendien menig reclamemaker nog wat van leren.

Rob Franken, algemeen directeur Van der Tol Groep

Acht antwoorden van Rob Franken

www.vandertolgroepbv.nl


5 Welke jeugdherinnering heb je aan tuinen of tuinieren? Wij hadden thuis vroeger een enorm grote tuin. Het eerste deel was siertuin en het achterste deel was mijn domein. Ik hield daar kippen, eenden, fazanten en geiten. Ik was er altijd in aan het rommelen. Mijn vader hield een oogje in het zeil, maar eigenlijk mocht ik er alles. Als we een uitkijktoren op vakantie in Duitsland hadden gezien, dan gingen we die gelijk in onze tuin bouwen als we weer terug waren.

6 Twitter je? Nee. Ik ben bang dat ik daar heel erg onrustig van word.

7 Plan je je vakanties wel eens zo, dat je en passent ook even een Tuinen Festival, een fraaie historische tuin of landgoed, of een mooie tuinenbeurs kan meepakken?Vaak deed ik dat wel, maar eerder een historische tuin of landgoed dan een Tuinenfestival. Ik heb een bovenmatige belangstelling voor geschiedenis, vandaar. Maar sinds vorig jaar heb ik mijn paspoort ingeleverd omdat ik een vakantiehuisje bijna op het strand van Terschelling heb gekocht. De komende vakanties ben ik alleen daar te vinden, vrees ik.

8 Welke artikelen of onderwerpen wil je dat er in de volgende GroenLokaal staan?Het GreenCity project. Dat is een leer/werkbedrijf gericht op jongeren met belangstelling voor groen ondernemerschap. De ambitie is om de leefbaarheid van steden te vergroten door het aanleggen van groene daken. Naast het groene karakter kenmerkt het project zich door een sociale insteek. Ze investeren namelijk in jongeren die belangstelling hebben voor de groene economie. De jongeren worden opgeleid tot basis Green Roof Professional. Door bedrijfsmatig te werken is er ruimte om salaris én opleidingskosten te betalen. Na een jaar is er de mogelijk heid om een eigen bedrijf te starten. Niet alleen een geweldig, maar vooral ook een gedurfd en bijzonder initiatief dat eigenlijk alleen maar winnaars oplevert.

Oh ja, en aandacht voor de Forsythia, natuurlijk!


Na de twee eerdere succesvolle edities van het Tuinenfestival van Appeltern heeft de Tuinen van Appeltern de derde editie het thema De straat als tuin meegegeven. De straat wordt meer en meer een onpersoonlijke plaats om te vertoeven, slechts vormgegeven door functionele dingen, zo stelt het tuinenpark. In het park zijn nog een aantal tuinen van de vorige festivals te bewonderen.

Het derde Appeltern Tuinenfestival 2012

Het derde Appeltern Tuinenfestival 2012


ARJAN Fokker van Fokker Hoveniersbedrijf in Duizel nam deel aan de ontwerp

wedstrijd. Arjan: ‘Mijn inzending haalde het helaas niet. Het idee stond te ver van de opdracht af en had een schaalprobleem, volgens de jury’.

Het idee voor de inzending is ontstaan tijdens een tourrit op de motor in de Dolomieten. Op een gegeven momen belanden we op een terrasje met een fenomenaal uitzicht. Ik was buitengewoon gefascineerd door al die weggetjes die ik in de verte zag kronkelen, weggetjes die ik notabene zojuist gereden had.

Waar gaan ze heen, waar komen ze vandaag, ik kreeg direct zin omweer op te stappen, om verder te rijden, om ze allemaal te gaan rijden, om op onderzoek te gaan. Hoe is het daar, een stuk verderop, wat is daar te zien. Natuurlijk realiseer ik me dat na deze kronkelwegen er weer tientallen nieuwe liggen. Te wachten op verkenning.

Wat me opviel, is dat deze kronkelende asfaltweggetjes in feitelijk de natuur nog aantrekkelijker weten te maken. Ze versterkten als het ware de pure natuur. Ik wilde dit uitzicht vast houden, mee naar huis nemen en in een tuin plaatsen.

Mijn ontwerp begint dan ook met enkele forse donkere dennen op de voorgrond, die, naar mate ze verder achter in de tuin staan, snel kleiner worden. De kronkelende straat, als onderdeel van de natuur, wordt bekleed met sedummatten.

De rest van de tuin wordt eveneens bekleed met deze matten, oplopen tegen de verhoogde zijkanten. Die zijkanten zijn bekleed met grote prints van de Dolomieten, in de hoek staan twee spiegels waar de weg in verdwijnt. Op de voorgrond staat Pennisetum ‘Hameln’ met Pennisetum ‘Little bunny’. De gebogen weg is van metaal. Voor mij is dit de perfecte verbeelding van de straat als tuin.

GroenLokaal deed de oproep aan haar lezers om ontwerpen die niet tot de prijswinnende tuinen behoren, in te sturen.



HANS van Engen, landschapsarchitect bij de dienst landelijk gebied in Breda stuurde

een ontwerp gebaseerd op drie thema›s in: asfalt, zout en blik.

Deze drie producten zijn volgens Hans direct te herleiden aan het hedendaagse straatgevoel. Asfalt is, zo stelt hij, een heel duurzaam product. Door een toeslag met gerecycled autoglas kan zelfs een bijzonder fraai effect worden verkregen, een effect dat het negatieve grauwe zwart een heel nieuw beeldmerk mee kan geven.

Jaarlijks wordt er in Nederland zo›n 150.000 ton strooizout uitgereden. Bomen en planten hebben hier ontegenzeggelijk veel van te leiden, daarom plant Hans in zijn ontwerp juist zoutminnende soorten aan.

En over blik zegt Hans het volgende: De straat is van iedereen. Er is niemand die echt verantwoordelijk is voor de straat, reden waarom er over het algemeen een onwaarschijnlijke hoeveelheid zwerfvuil ligt. Hij stelt voor al dit zwerfafval op een groe hoop te gooien en te verwerken in het straatbeeld. Zo wordt het een kritische oproep tot gestructureerd hergebruik van materialen. Overigens gooit hij het niet letterlijk zomaar op een hoop, hij walst bijvoorbeeld alle aluminium blikjes en maakt er een dakbedekking van. Als ware het leitjes.

Tezamen met de uitbundige beplanting is deze straat een heuse tuin. Wat de jury van deze inzending vond is helaas niet bekend.


KARLIJN&JET zijn prijsvraagdeelnemers pur

sang. Hun inzendingen ontvangen steeds veel lof en regelmatig eerste en tweede prijzen. Voor het Tuinenfestival 2012 bedachten zij: Samen spelen.

De jury: Het idee van dit ontwerp zal heel moeilijk over te brengen zijn zonder tekst en uitleg en dus is de vraag: moet het dan nog wel gemaakt worden of is het als idee en tekst goed genoeg? De jury denk niet dat de fysieke uitwerking nog iets zal toevoegen en vreest voor te veel decoratie in plaats van ontwerp.

Karlijn Looman en Jet Schaap stellen: De straat was vroeger een plek om te spelen met kinderen uit de buurt. Straatelementen konden gebruikt worden om te spelen. Met veel fantasie werd de straat een waar speelparadijs. Een goot was geen goot meer maar een knikkerbaan, een stoep was om te

hinkelen, de rijbaan een plek om te voetballen, te rolschaatsen of te gebruiken als een grote kleurplaat.

De foto uit de jaren ‘70 en het gedicht van Corry nemen je terug naar deze tijd. Het inspireerde ons om dit gevoel van de straat van vroeger te vertalen naar de tuin van nu.

Het ontwerp is een weergave van de foto van toen, de beeltenis van de straat is vertaald naar de tuin. Het gevoel van het ‘op je knietjes het rollen van de knikkers te zien’ is aanwezig, de elementen van vroeger, de bakstenen bestrating en de goot, zelfs de kleuren van toen zijn terug te vinden in ons ontwerp van de Straat als tuin. Natuurlijk hebben we verschillende typen beplanting toegepast. De plantenborder bestaat uit verschillende beplantingssoorten, de bestrating bestaat uit bodembedekkers van verschillende mossen. Het ontwerp voorziet ook in een waterelement en zitelementen. Het is een bruikbare tuin die weinig onderhoud vergt.


De winnaars van het derde Appeltern Tuinenfestival zijn bekend! Het thema: ‘De straat als tuin’ bleek geen eenvoudige opgave voor de ontwerpers en hoveniers. De deelnemers werden uitgedaagd tot ‘een beeldende stimulans geven aan het denken over de toekomst.

Appeltern Tuinenfestival De straat als tuinDe winnaars

De straat als tuin - de winnaars


Uit de tientallen inzendingen werden tien ontwerpen geselecteerd die ieder een geheel eigen interpretatie van het thema ‘de straat als tuin’ beloven. Het thema

is door de deelnemers op meerdere manieren ingevuld. Er zijn ontwerpers die het thema als een protest tegen de uniforme en stenige straten hebben uitgewerkt, anderen bieden juist oplossingen om de straat te ‘vertuinen’. Een derde groep heeft het thema op zeer kunstzinnige wijze vertaald.

Het resultaat is een enorme diversiteit, zowel aan ontwerpen als aan inzenders. Bijzonder te vermelden is dat twee van de tien ontwerpers uit België komen, waarmee het festival voor het eerst haar grenzen opent.

Opvallend is het werken in – speciaal voor deze inzending opgezette –ontwerpcollectieven. De inzenders komen

uit het werkveld van de landschapsarchitectuur, de tuinarchitectuur, het tuinontwerp en de ontwerpende hovenier. Bij de bekendmaking van de namen van de eerst nog anonieme inzendingen bleken zich meerdere alumni cursisten van de cursus Stadse Landschappen van de TuinAcademie te bevinden.

De geselecteerde inspirerende en wervelende ontwerpen voor 2012 worden op dit moment aangelegd in het tuinenpark Appeltern. De feestelijke opening vindt plaats op een ons nog onbekende datum, wij zullen u op de blog van GroenLokaal en via Twitter op de hoogte houden van dit feestelijke moment!


De straat als tuin - de winnaars

1Er was eensJardin Vitale, een

gelegenheidscollectief

van vijf ontwerpers die

hun krachten hebben

gebundeld is te vinden op

www.jardinvitale.com

Ingeline Ribbens-Ravelli

www.rrcreaties.nlJorine Boogaard

www.burofloris.nlRichard van der Meer

hoveniersbedrijfvandermeer.nlTjitske Bezema

www.liveyourheart.nlVera van den Broek

Stedenbouwkundig ontwerp en onderzoek


2Re-UsedRichard van der Meer

hoveniersbedrijfvandermeer.nl

4Het StraatbomenbosWim van Mello - Ontwerpburo voor Tuin &

Groene Ruimte (België) www.burovanmello.bel

3ConfrontatieMachteld de Jong-Touburg,

HofplanTuinontwerpen www.hofplan.nl

Monique Wilmink-Groeneveld, Jardin des fleurs tuinontwerp en beplantingsadvies www.jardindefleurs.nl


5Keer het omMarlies Schouten - Plantaardig

vormgever / Interieurontwerper www.marliesschouten.nl

6Pluk de straatEsther de Graaf - EScape Tuinarchitectuur


7 Sturen en glurenWilly Reynders / Piet Rietveld

Willy Reynders Tuinarchitectuur (België) www.tuinen-reynders.info

8TegeltuinTomas Degenaar

Karres en Brands landschaparchitecten www.karresenbrands.nl


9TuinstraatDanny van Mullekom - BuroDiep tuinontwerp

www.burodiep.nlErik Lens - Plan10 Tuindesign

www.plan10.nlPeter Sprengers - Dutch Home Art

www.dutchhomeart.com

10Point of viewCarina Pijnenborg

Plantaardige werken www.plantaardigewerken.nl

Daniëlle Hulsebos TUIN Ontwerp Buro www.tuin-ontwerpburo.nl


Naast de link met het centrale thema De Nieuwe Natuur, waren er nog een aantal andere criteria van belang. Zo moest de tuin van alle kanten te betreden zijn, er moest niveauverschil en een vijver zijn en natuurlijk zou het handig zijn om bij de materiaalkeuze zoveel mogelijk gebruik te maken van de IPT leveranciers.

Erik van Gelder, eigenaar van het bureau Stijltuinen | Exclusieve buitenruimtes is de winnaar van deze wedstrijd. En dat is niet zo vreemd. Erik staat onder vakgenoten en bij opdrachtgevers bekend om projecten waarbij duurzaamheid en luxe hand in hand gaan. Voor dit ontwerp heeft hij met succes verschillende tuinfuncties en ideeën bij elkaar gebracht. ‘Comfort, gemak en natuur worden steeds meer met elkaar verweven’, stelt Van Gelder. ‘Duurzaamheid en luxe staan voorop in de keuzes die mensen maken bij de inrichting van hun buitenruimtes. De tuin is steeds meer een buitenkamer aan het worden met een stijlvolle uitstraling. Hierdoor concurreert de tuin met het comfort en het gebruik van de woonkamer. Ook buiten zie je nu designmeubels, muziekinstallaties, ledverlichting en sfeerhaarden. Door deze

luxe toepassingen is het mogelijk om steeds vaker en langer gebruik te maken van de buitenruimte.’

Erik ontwierp een tuin met een centrale waterpartij met randen waarop je kunt plaatsnemen om lekker met je voeten in het water te spetteren, een verhoogd terras van en een bijzondere, golvende houten vlonder waar je, door de speciale curves, op veel manieren op kan liggen om te luieren, te lezen of te loungen. Overal hoor je het water zachtjes kabbelen, uit de natuurstenen zuil midden in de vijver. Aan weerszijden staan muren met een ingebouwd televisiescherm. De twee bomen en de strook groenblijvende varens zorgen voor een frisgroene omlijsting. Zo kom je dichter bij de natuur. Maar dan wel op een moderne manier, die ook visueel interessant is. De tuin heeft boeiende doorkijkjes en mooie zichtlijnen.

Erik van Gelder heeft bij de opening van het event De Nieuwe Natuur zijn prijs, een cheque van 5.000 euro in ontvangst mogen nemen. Erik’s tuin is aangelegd door Teo van Horssen Hoveniers. Erik en Teo hebben al vaker samengewerkt. ‘De aanleg van dergelijke bijzondere tuinontwerpen moet zeer professioneel

IPT ontwerpwedstrijd en De Nieuwe Natuur

IPT ontwerpwedstrijd

Het Informatie Platform Tuinprofessionals schreef een wedstrijd uit om een tuin te kunnen realiseren op de jaarlijkse Tuinprofessionaldagen, een workshops- en productenevent Gorinchem. De tuinontwerpwedstrijd betrof het ontwerpen en aanleggen van een duurzame tuin van 5,50 bij 8,00 meter.


uitgevoerd worden’, zegt Erik over zijn keuze voor Teo van Horssen. ‘Het is van groot belang om een goede partij met ervaring in het aanleggen van dit soort tuinen in het hogere segment te betrekken.’ Teo van Horssen: ‘De tuinen van Erik zijn vrijwel altijd bijzonder. Het is een plezier om ze te maken, maar bij dit deze exclusieve maatwerkprojecten moet van te voren goed worden nagedacht over de uitvoering. We gaan regelmatig samen om de tafel zitten en bespreken hoe we bepaalde ideeën op de best mogelijke manier kunnen realiseren.’In dergelijke projecten gaat veel tijd zitten. Het is immers geen catalogus tuin, waarvoor je alleen maar wat producten hoeft te bestellen. Inclusief het ontwerp en de voorbereiding hebben we er met zijn allen wel een uur of 160 in zitten. We hebben hier op de Tuinprofessionaldagen weer kunnen laten zien dat goede samenwerking leidt tot hele mooie dingen, de reacties van de collega’s waren zonder uitzondering erg positief.

Voor meer informatie: www.teovanhorssen.nl en www.stijltuinen.nl en www.tuinprofessionals.nl

IPT ontwerpwedstrijd en De Nieuwe Natuur


1 Welk boek ben je aan het lezen?Ik ben een herfst/winter/vakantielezer. Zo neem ik bijvoorbeeld op m’n komende vakantie mee: Tonio van A.F.Th. van der Heijden.

2 Naast wie wil je in het vliegtuig zitten, op die lange trip over de oceaan. En even spreken, natuurlijk! Naast een dierbare vriendin die in Amerika is gaan wonen... we spreken elkaar nu veel te weinig, een paar keer per jaar via mail, nix aan.

3 Ben je in je dagelijks werk meer een bouwer of ... meer een bioloog (en zou je willen dat dat anders was?)In mijn werk probeer ik een bouwer te zijn... juist omdat ik uren kan zitten staren naar kikkertjes, watervlooien en mooie planten, maar daar krijg je een tuinontwerp niet mee af! Bij het ontwerpen probeer ik een ruimte altijd zo leuk & logisch mogelijk in te delen. Hierbij kijk ik eerst naar ‘leuke plekkies’. Dan begint het ‘bouwen’, het verdelen van de ruimte in verschillende functies en dus plekken.

4 Welke plant of welke heester zou iedereen beter moeten leren kennen; want: zo fijn, zo fraai?Een hele fijne vind ik Salix Rosmarinifolia, een wilgje met lancetvormige rozemarijnachtige blaadjes. Wordt tot 2 meter hoog, kan probleemloos gesnoeid worden. Supermakkelijke plant. Zag ’m jaren terug voor ’t eerst op de Floriade in Hoofddorp, als flossige haag.

5 Welke jeugdherinnering heb je aan tuinieren?Met oma over de ‘hoge dijk’: dan wees ze steeds weer een plantje aan, dan moest ik kijken of ik wist wat ’t was, gezellig! Haarlemmermeerstraat drie hoog: wij hadden een dakterras avantlalettre: zinken teilen met berkenboompjes! Altijd superjaloers geweest op ‘zij van de Bennebroekschool’, want die hadden wel schooltuintjes en wij niet! Zag je ze weer lopen met emmers vol, razend werd je ervan! Pinda’s planten, bonen laten kiemen, waterslakken in een grote glazen pot, we hadden ”t er maar druk mee op driehoog!

6 Twitter je? Jaja. Het is een raar, verslavend medium, maar wel een die je heel veel informatie en leuke netwerken oplevert!

Mariette Klay, Groene Kikker Tuinontwerp, Heemstede

Acht antwoorden van Mariette van Vucht


7 Plan je je vakanties en passent ook even een Tuinen Festival, een fraaie historische tuin of landgoed, of een mooie tuinenbeurs kan meepakken? Helaas. De laatste keer was Sissinghurst; met een kind van 2 in de rugzak en een temperatuur van 38 graden. Daarna lieten we het wel uit ons hoofd. Als ik nu tuinen wil zien ga ik met mensen die ’t leuk vinden; collega’s of mijn tuinclub.

8 Wat voor artikelen of onderwerpen wil je dat er in volgende GroenLokaal staan? Ik wil heel graag ‘gewone’ tuinen zien die aangelegd zijn voor ‘gewone’ mensen in Nederland. In de glossy’s zie je steeds meer reportage’s over tuinen die geen tuin zijn maar een opbouw voor bijvoorbeeld Chelsea. In Chelsea wordt met enorme bedragen gesmeten, voor tuinen die maar een week mooi hoeven te zijn. Niet heel realistisch en zielig voor mensen die een tuin ambiëeren en denken dat ze aan dat plaatje moeten voldoen! Daarom graag meer tuinen, ontworpen door Nederlandse ontwerpers.

Ook interessant lijkt het me om eens een paar tuinen een aantal jaar na de aanleg te gaan screenen; wat is er nog over van het ontwerp, het beplantingsplan, hoe liggen de terrassen erbij, is het oprijpad nog om aan te zien, dat soort dingen, lekker spannnend en confronterend!

www.groenekikker.nl


tuin 4

Een steiger-terras met uitzicht over Enkhuizen

Een steiger terras met uitzicht over Enkhuizen


In het hart van een historische stad is de ruimte schaars. Wonen en werken verdringen elkaar. In de loop der eeuwen is

er rijkelijk en toegeeflijk bijgebouwd achter de gevels van de panden. Lag er bij de woning een kleine stadstuin, dan fungeerde deze tot het einde van de negentiende eeuw dikwijls als een koer of plaats waar het dienstmeisje haar schrob en boentaken verrichtte. Was de tuin wat groter van afmeting, dan zal er zeker een gedeelte als nutstuin in gebruik geweest zijn. Vandaag de dag zijn bijna alle nog resterende stadse buitenruimten volgebouwd met achterhuizen, bijgebouwen of soms zelfs met een hofje, alleen toegankelijk via een heel smalle poort.

Woon je anno 2010 in het centrum van een eeuwen oude stad, dan bof je dus enorm als je een tuin bezit. Het pand van Ellen en Henk ligt in het oude gedeelte van Enkhuizen. Het is meermalen verbouwd en hier is geen tuin meer aanwezig. Een mogelijkheid om een dakterras aan te leggen is er wel, maar gezien de monumentale status van het pand mag er niets worden bevestigd aan de gevel.

Door een aannemer is daarom heel inventief een vlonder op een stalen frame geplaatst, net iets los van die gevel. Op een hoogte van acht meter!

En zo creëer je, hartje binnenstad, toch een zalige buitenruimte. Uiteraard krijg je op een dakterras altijd te maken met beperkingen door de maximale dakbelasting en dien je specifieke groeiomstandigheden te regelen voor de beplanting.

Het uitzicht vanaf je terras is niet altijd even fraai. Bij dit dakterras van de familie Van den Brink kijk je uit op een bonte verzameling van achtergevels, daken en een variatie aan airconditioningapparatuur.

Voor het bouwen van een dakterras is doorgaans een reguliere bouwvergunning en een constructieve berekening van het dak nodig. Ook als je dak niet geschikt blijkt om veel gewicht te dragen, kun je een dakterras laten maken. Er wordt dan een complete stalen balkenconstructie met houten vloer aangebracht op de dragende muren. Als het ware over je dak heen, dus. En op dit ‘zwevende’ terras kun je gemakkelijk het gewicht van een zalig zomerfeestje met wel twintig gasten kwijt!

Joep Luitjes krijgt tijdens zijn opleiding al een vaag

verlangen om ooit zelf een bedrijf te beginnen, maar

eerst werkt hij nog bij verschillende ondernemingen

in de groensector.

Joep is in de loop der jaren ontwerper, beplantings specialist, werkvoorbereider en planner, inkoper en uitvoerend hove

nier geweest. Zijn passie bleek uiteindelijk het meest bij het ontwerpproces te liggen en zo werd de tijd rijp om de stap naar het zelfstandig ondernemerschap te zetten. Dit jaar bestaat zijn bedrijf Terra Forma vijf jaar.

Tijdens zijn studie planologie aan de universiteit van Amsterdam merkt Joep al dat

Over de tuin en zijn ontwerper, hovenier en eigenaar; drie partijen die samen de tuin maken middels hun wensen en verlangens, hun kunde en kunst, hun ambacht en ambities om de mooiste buitenruimte te creëren.


Dit tuinverhaal

en nog 21 andere

tuin verhalen zijn

ook te lezen in het

boek Meesterlijke

Tuinen.

Wendy Hendriksen &

Paul Scholte

272 pagina’s, gebonden

a 24,95

ISBN 978 90 02 23606 8

Standaard Uitgeverij


Wanneer ik samen met

de opdrachtgever de

tuin inplant, zie ik echt

het plezier in tuinieren

ontstaan.


de opleiding tuin en landschapsinrichting aan de Hogeschool Larenstein beter aansluit bij zijn praktische en creatieve instelling. Als vervolgens blijkt dat met name de toepassing van planten hem erg aanspreekt, vallen er een aantal puzzelstukjes op hun plaats. Na de afronding van deze studie start hij als beplantings specialist bij een tuinarchitectenbureau.

‘Ik heb me in mijn ontwerpbureau toegelegd op het ontwerpen van beplantingscombinaties met vaste planten en siergrassen’, vertelt Joep. ‘Uiteraard verzorg ik ook het aanplanten van het groene materiaal en het onderhoud. Mijn kracht is mijn uitgebreide specialistische plantenkennis. In de werkwijze die ik hanteer, geef ik de opdrachtgevers de mogelijkheid om samen met mij het plantgoed in te planten. Deze werkwijze is redelijk uniek in het vakgebied. Ik geloof dat door het samen bezig zijn de opdrachtgever veel meer feeling met zijn tuin en met de planten krijgt. De ervaring leert dat deze methode voor de tuineigenaren extra plezier in tuinieren oplevert.’

‘Ik vind het steeds weer heel speciaal dat een opdracht gever mij het vertrouwen geeft om zoiets persoonlijks als zijn tuin te ontwerpen’, vertelt Joep. ‘Dikwijls ontstaat er een bijzonder contact, een bijzonder soort saamhorigheid die zo lang duurt als de tuinwerkzaamheden vergen, maar soms ook daarna nog aanwezig blijft. Uit de uitnodigingen voor de tuinborrels en tuinbarbecues spreekt waardering, zo ervaar ik dat. Voor mij is dit vak van tuinontwerper per definitie meer

dan alleen maar werk. Ik geniet iedere dag van mijn bedrijf, dat tegelijk mijn hobby is. In mijn vrije tijd wandel ik met mijn gezin in de natuur, we zijn bijna ieder weekend in de bossen en duinen te vinden.

Daarnaast bezoek ik graag steden en architectuur, dat geeft me inspiratie. Dan kijk ik naar de opbouw van woonwijken en de stratenpatronen. Toch nog even terug naar de planologie.’

Joep is veel te vinden op tuinfairs en open kwekerij dagen. ‘Ik presenteer daar mijn dynamische planten combinaties, die een selectie van vaste planten, siergrassen en weefplanten bevatten. Maar ook op het gebied van het ontwerpen van tuinen geef ik dan informatie. Iedere tuin moet iets unieks hebben, een ontwerp is nimmer gestempeld of gekopieerd. En iets unieks, dat betekent in mijn ontwerpen dat er vaak een op maat gemaakt bouwkundig element geïntegreerd wordt in de tuin. Dat kan een speciaal ontworpen veranda, een pergola of een tuinhuis zijn. Zo zorg ik ervoor dat het naadloos aansluit bij de wensen van de opdracht gever en de mogelijkheden van de plek. De tuinen worden er krachtiger van.’

‘Een echte eyecatcher op dit dakterras is de pergola, die naar mijn idee zowel qua gewicht maar ook qua beeld licht en luchtig moest zijn. Het is een pergola geworden van geanodiseerd aluminium met een knipoog naar de nabijgelegen haven. Het aluminium refereert aan de mast van een zeilboot, de ongeprofileerde planken aan het dek en de aan



wezige roestvrijstalen spankabels versterken dit idee. Ik laat me graag uitdagen om nieuwe materialen toe te passen of juist oude materialen in een nieuwe toepassing te verwerken.

Heel erg leuk is het ook om geslaagde plant combinaties waarbij het hele jaar wat te zien is, te maken. Ik zorg altijd voor een fraai voorjaars bloeiend beplantingsplan in de tuinen, tussen de vaste planten worden op een natuurlijke manier verwilderings bolletjes zoals witte narcissen en blauwe druifjes gestrooid. Wanneer in het voorjaar de vaste planten zich ontwikkelen, verdwijnt het afstervende loof van de uitgebloeide bolletjes onder het nieuwe blad van de vaste planten. Mijn favoriete zomerbloeiers zijn weefplanten zoals geranium, verbena en molinia en in

de herfst laat ik het sedum en de siergrassen hun verhaal vertellen.’

‘Ik ben iedere dag bezig met mijn vak, leer iedere dag iets nieuws. Dit groene metier is zo breed, je hebt met zoveel disciplines te maken die continu nieuwe ontwikkelingen opleveren, kijk alleen al naar het plantenassortiment. Via het bezoeken van kwekerijen, tuinen, parken, steden, het lezen van vakliteratuur en uiteraard het internet probeer ik mijn kennis steeds weer uit te breiden. Ook mijn stijl ontwikkelt zich onder invloed van heel veel factoren. Heeft iedere ontwerper niet altijd zijn ogen open voor alles wat er om hem heen gebeurt?’

Kars en Sander Stoop hebben samen

Kars & Stoop Hoveniers opgericht. Machiel

komt niet uit een buitenfamilie, maar

Sander is opgegroeid tussen de kolen.

Groene en rode, welteverstaan.

Voor de aanleg van dit dakterras zijn Kars & Stoop Hoveniers geselecteerd. Zij hebben al eerder hoog

waardige projecten voor het bureau van Joep gerealiseerd.

Zowel Machiel als Sander hebben kort voor een baas gewerkt. Al snel besluiten ze echter om samen een eigen bedrijf te starten. Door de selecte groep zzp’ers die ze in hun netwerk betrekken, kunnen ze elk groot en klein project aan. In de pool zitten de juiste mensen voor de graafwerkzaamheden, voor grote houtprojecten is er een timmerman en voor de techniek is er een elektricien. In de drukste tijden kunnen ze een beroep doen op extra vakmensen voor het tuinonderhoud.


‘Wat we de opdrachtgevers bieden, is een vertrouwd gevoel en een hele mooie tuin. We leveren niet alleen maar arbeid, ons vak is niet alleen maar werk’, begint Sander. ‘We kunnen toch wel stellen dat er regel matig een speciale band tussen de tuin eigenaren en ons ontstaat. En dat is fijn. Vertrouwen, daar draait het uiteindelijk voor een groot gedeelte om. We hebben de laatste jaren regelmatig de heerlijkste barbecuefeestjes na het opleveren van een tuin. Samen toasten op de tuin met alle mensen die hebben meegewerkt, dat kan alleen als die speciale band er is.’

‘Samenwerking is een belangrijk woord in ons bedrijf’, gaat Machiel verder. ‘Samenwerking tussen alle zzp’ers onderling, met Joep

als ontwerper en natuurlijk met de opdrachtgevers.’

Wanneer we de mannen naar hun hobby vragen, verwachten we iets te horen als fotografie, wandelen, fietsen of kikkers vangen desnoods. Maar de passie van Machiel is de auto sport, autoracen zelfs, en wanneer het even kan op het circuit. ‘Naast het runnen van een bedrijf heb je echt ontspanning nodig, voor mij is dat het autorijden en Sander vindt die ontspanning in het dansen. Daardoor gaan we zes dagen per week met een glimlach aan het werk.’

Ze vinden dan ook alles leuk aan hun vak. Van de eerste afspraak tot de oplevering van de tuin, van het uitzoeken van de materialen tot het invegen van het laatste hoopje zand.

Via de ontwerper komen ze nog meer in contact met nieuwe ideeën, nieuwe materialen en de toepassingen daarvan. Kars & Stoop zijn goed in het bedenken van technische oplossingen. ‘Samenwerking, dat woord is de sleutel tot succes én plezier!’

Machiel: ‘We ontwerpen zelf ook tuinen, maar werken als uitvoerende partij ook voor andere tuinarchitecten en tuinontwerpers. We zorgen er dan voor dat voor de aanvang van de klus de belangrijke punten zijn doorgenomen. Mochten er tijdens de uitvoering nog vragen of opmerkingen zijn, dan zoeken we altijd direct contact met de ontwerper. Bij de opdrachten die we voor Joep uitvoeren komt hij zelf geregeld langs tijdens de werkzaamheden, dat werkt erg prettig. Een

En verder

hadden we

een beetje

spierpijn.

Reken maar

uit: steeds acht

meter ladder

op, ladder af! lees verder op de volgende pagina


leuke klus was het werken aan de door Joep ontworpen constructie op dit dakterras. Zijn idee van een lichte, luchtig ogende constructie is helemaal uitgekomen, een fraai staaltje!’

‘Deze opdracht was toch wel speciaal omdat het dakterras bijna acht meter boven het maaiveld ligt. We hebben het werk toch zonder al te veel problemen kunnen realiseren, we hebben zelfs het sproeisysteem kunnen wegwerken onder de houten vlonder, dat was een succes.’

Al met al een bijzonder dakterras en voor Kars en Stoop ook een memorabele klus. ‘Er is een dag geweest waarop we tijdens het zagen werkelijk dreigden weg te drijven door de hoosbuien, het regende enorm. We zijn echter niet zomaar weg te spoelen, een groot zeil over de pergola bood uitkomst. Verder hebben we nog een vage herinnering aan een beetje spierpijn hier en daar. Reken maar uit: ontelbare malen per dag acht meter ladder op, ladder af!’


O, en een

doorkijkje

over de dijk

naar de

haven.

Toen de familie Van den Brink een ruime woning

zocht in de historische binnenstad van Enkhuizen

moest daar een winkelruimte bij zitten, en zeker ook

een grote, vrijgelegen tuin.

De woning met winkel blijkt zo gevonden, maar een soortgelijk pand met een grote tuin bleek jammer genoeg

onvindbaar. Er bestaat echter wel een mogelijkheid

om een dakterras te laten aanleggen. Via het internet zoeken ze een goeie ontwerper om van deze plek een klein paradijsje te laten makenn zo vinden ze Joep.

De tuineigenaren zijn geen echte tuiniers, wel hebben ze de behoefte om zoveel en zo vaak mogelijk buiten te zitten. Zodra het weer het toelaat willen ze dolgraag buiten eten, loungen, een boek lezen en zonnen. Hun tuinwens gaat over het kunnen zitten in een groene, rustgevende omgeving, met een loungeterras in de zon en een schaduwrijk eetterras.

Vanaf de plek waar het dakterras zou gaan komen, is het uitzicht over de aircoapparaten van alle buren niet denderend. Omdat het dakterras ook nog eens in de zichtlijn van de woonkeuken ligt, moet ook het uitzicht vanuit dat raam een beetje aangenaam zijn. De wensen zijn dan ook: het camoufleren van het zicht op alle aircoapparaten en het benadrukken van het doorkijkje naar de Enkhuizerdijk en nog verder, naar de wiegende zeilboten in de haven.

Het echtpaar houdt van veel blauw, paars en witbloeiende planten en van sier grassen, dat past goed bij de beplantings combinaties waar Joep een specialiteit van heeft gemaakt.

Ellen en Henk hebben zelf al het nodige huiswerk gedaan door aansprekende foto’s uit tuinboeken te selecteren en die aan de

ontwerper te presenteren tijdens het kennismakingsgesprek.

Dat werkt heel erg prettig. Met deze moodcards kunnen de opdrachtgever en de ontwerper zich al snel een beeld van de gewenste situatie vormen. Ook kan er tijdens het kennismakingsgesprek zo heel eenvoudig gecommuniceerd worden wat iemand absoluut níét wil in de tuin of op het dakterras. En is dat niet net zo belangrijk?

Joep heeft in zijn ontwerp de daken van de omliggende panden goed uit het zicht weten te houden en een lelijke muur weten te camoufleren met groen. Een kunde, als je ziet hoeveel technische apparatuur er op de oude daken staat. Als extra heeft hij een verhoging in de vlonder bedacht, ten faveure van het uitzicht op de dijk en de haven. Op die verhoging tekent hij ook nog eens een bijzonder lichtvoetige pergola.

Ellen: ‘En daar, op die plek, zitten we nu het allerliefst. Uit het zicht, heel knus, in het groen en met een blik over het hele terras. Het is allemaal nog veel mooier geworden dan we konden hopen. Midden in de binnenstad hebben we onze totaal vrije, eigen plek. We zitten hier heel erg vaak, eten buiten, lezen een krantje en zitten hier ’s avonds nog even te praten met een glaasje wijn. We genieten vanuit onze keuken van een prachtig uitzicht op ons heerlijke terras. En vervolgens kijken we vanaf het terras dan weer uit over de haven. Beter dan dit kan niet!’


Column: Gevaarlijke groenten

Gevaarlijke groenten


Het bleek weer ‘Huur een Tuin’ dag. Onfortuinlijk genoeg miste ik de eerste inschrijfochtend. Die was vorige week. Toen het 20 graden vroor, weet u nog? Gelukkig bleek er een extra ochtend waarop ik

me mocht melden bij de poorten der Haagse nutstuinen. Volkstuinen zijn ooit bedacht om arbeiders rode, groene en bloemkolen,

aardappels en bonen te laten verbouwen, een bezigheid die zoveel tijd zou opeisen dat er geen ruimte meer was om liederlijkheid en onzedelijk gedrag te vertonen.

Vandaag de dag is het hebben van een volkstuintje gewoon ontzettend hip en heeft het zaaien en oogsten niets meer van doen met het tegen gaan van al te frivool of bandeloos gedrag. Hoewel, nu ik er zo over nadenk, maakt de locatie van een hedendaags volkstuincomplex het vrijwel onmogelijk om naast die noeste arbeid van wieden en kruien ook nog eens aanstootgevend gedrag te gaan vertonen. De complexen liggen immers aan de rand van de stad. Op zijn minst vijfendertig minuten fietsen.

Voor ik ‘ja’ ging zeggen tegen het voor eigen gerief zaaien van prinsessenbonen, aardperen, bieten en alle kleuren sla, (u weet toch ook dat onze grootgrutter de almaar groeiende bevolking niet in zijn eentje kan blîjven voeden) wandelde ik oriënterend over laantjes met namen als Tulpenstraatje en Anjerpad. Ik zag er veel vergeten groenten, ongeoogst en snotterig tot hun enkeltjes in de sneeuw, blauwbekkend. Ook was er een perceel met een grote ijzeren kooi. Die kooi bevatte een omvangrijke hoeveelheid naargeestig uitziende donkergroene groenten.

En nu weet ik heus wel dat groenten met regelmaat gevaarlijk uit de hoek kunnen komen. Zo schiet broccoli graag door en kan een stokboontje het behoorlijk hoog in zijn bol krijgen, staat de spruit bekend om zijn negatieve gepruil en witlof om zijn groene verschieten wanneer je hem te bruusk toespreekt. En ja, peultjes kunnen agressief roesten, maar nu lijkt het er zelfs op dat boerenkool hachelijk wild kan worden. Want waarom zou men dit gewas anders in een struise stalen kooi telen?

Door mijn gedraal over de kleine paadjes gaat al dit spannends dit jaar alsnog mijn neus voorbij. Ik kom simpelweg te laat aan bij de huurtuinenbalie. Alle tuinen zijn vergeven. Ach, het is misschien maar goed ook. Ik werd heus een beetje bang voor boerenkool.


Ontwerper en hovenier met een +


Ontwerper en hovenier met een +Wilco Boksebeld is een ontwerper en een hovenier met een grote particuliere klantenkring. En zo’n vakman die graag eens een uitstapje maakt.

‘Iets maken voor mensen, daar komt het op neer’, vertelt Wilco. De ontwerperhovenier houdt van onderhoudsarme tuinen vól leven. Van ‘praktisch’, maar dan wél met een hoeveelheid groen.

Hij leest min of meer de hand van de tuinbezitter. Alleen daar staat volgens de ontwerper geschreven wat iemand wil gaan beleven in zijn tuin. De meeste opdrachtgevers hebben door een overdaad aan foldertjes en televisieprogramma’s een vertroebelde blik op tuinieren gekregen, en een navenante wensenlijst is het gevolg.

Wilco: ‘Ik heb veel plezier in het ontwerpen van particuliere tuinen, maar maak daar graag een uitstapje in door een ontwerp voor een dorpskern, een begraafplaats of, zoals onlangs, de buitenruimte van een basisschool te maken. Het is de basisschool hier in het dorp, waar ook mijn kinderen op zitten. Toen laatst de speeltoestellen op het plein werden afgekeurd, moest er iets met de buitenruimte gebeuren. De schoolraad vroeg me om eens mee te denken over de invulling van het plein. Dat leek mij leuk, immers; er zijn zoveel ouders die

zich op een of andere manier voor de school van hun kinderen inzetten.

Na een paar gesprekken kreeg ik zelfs een officiële opdracht om een ontwerp te gaan maken voor het plein, naar speeltoestellen te gaan zoeken en om deze in te delen in de buitenruimte. Met de wens van de schoolraad en de juffen in het achterhoofd, zij wilden graag wat meer sfeer en vriendelijkheid op het plein, ben ik gaan schetsen.

De directeur vertelde en passent nog dat het volledig betegelde plein vroeger veel fraaier was. Toen ik daar over nadacht, herinnerde ik me plotseling de riante hoeveelheden beplanting. Ik hier zelf nota bene ook op school gezeten. Een en ander gaf me een creatieve implus.’

De ontwerper maakte een voorstel en presenteerde het plan als een bewegende 3D animatie. Alle nieuwe speeltoestellen kriijgen een plek, flinke plantvakken en maar liefst negen bomen zijn toegevoegd. De animatie werd tijdens de ouderavond gedraaid, tussen de bekende 10 minuten gesprekken door. En het ontwerp ontving alleen maar lovende woorden. Over Wilco’s toevoegingen

van bomen en grote plantvakken werd eigenlijk geen woord gerept. Het plaatje klopte blijkbaar gewoon.

Wilco: ‘Vreemd genoeg kwamen de vragen over de bomen en al dat groen pas tijdens de aanleg van het schoolplein naar voren. Er was vooral veel verbazing over de grote hoeveelheid. Blijkbaar had niemand zich echt gerealiseerd hoe ‘anders’ het schoolplein zou gaan worden. Inmiddels is het plein opgeleverd en zijn er veel lovende woorden geuit. En dat, terwijl er nog niet één speeltoestel geplaatst is!Dat laatste is te danken aan de beslissing die de schooldirecteur eerder in het project maakte. We gaan eerst de vorm en de beplanting aanleggen, en dan kijken we wat er aan budget voor speeltoestellen over is, heeft hij besloten. Ik vind het al ontwerper én als vader geweldig om te zien hoe de kinderen nu lekker rondrennen tussen de planten en de bomen. Een overwinning voor het groen!’


(advertentie)

the peuleschil company

Een magazine samenstellen. Boeken maken.

Een corporate story schrijven. Interviewen.

Wekelijks een column maken. Een inspirerende nieuwsbrief

over mode, design of architectuur samenstellen.

Ik hou van opdrachten die creativiteit en denkwerk vergen.

wendy [email protected]


Uitwoord

Het tweede nummer van een magazine staat onder tijdschriftenmakers bekend als ‘the proof of the pudding!’ We hopen dat we u weer veel inspiratie

over tuinen, tuinmeubels, duurzame tuinarchitectuur, interessante vakgenoten en de hortus hebben kunnen bieden. Een tijdschrift vóór groenprofessionals, dóór groenprofessionals kan niet bestaan zonder uw input. Mail ons dus gerust uw nieuws en nieuwtjes, uw gewonnen of nietgewonnen prijzen, uw tuinaanleg in de Festivaltuinen van Appeltern, uw reis naar de Chelsea Flowershow of uw ‘Uitzicht’ en de antwoorden op de Acht Vragen.Wij zijn nieuwsierig naar u, de groenprofessional!

We willen middels dit tijdschrift en op de blog GroenLokaal informeren, inspireren en verbinden. Een ieder heeft in de eigen ontwerppraktijk of hoveniersbedrijf zoveel kennis en ervaring opgebouwd, dat we in dit platform vol samenwerking niet alleen het groene vakgebied op een nog hoger peil krijgen, maar ook individueel kunnen profiteren van alles wat gebeurt in de groene wereld.

Op www.groenlokaal.nl leest u meer. Uw projecten en nieuws voor het lentenummer kunt u mailen naar redactie@groenlokaal.nl

Tot ziens!

Paul & Wendy

Hoe doe je mee aan een van de rubrieken?Beantwoord de acht vragen, stuur

daarbij een foto van jezelf mee.

Schrijf een column met een mening.

Maak een foto van het uitzicht vanuit je

eigen woonkamer, kantoor, tuinhuis of

balkon.

Wil je jezelf laten zien met een paar

tweets, twitter dan naar @groenlokaal.

Stuur foto’s van een project.

Meld nieuwtjes over je eigen

ontwerpbureau of hoveniersbedrijf.

Maak een foto van of schrijf een verhaal

over de boom, heester of plant waar je

wat ‘mee hebt’.

Ben je in een open tuin, op een beurs of

bij een tentoonstelling geweest: schrijf

voor al je vakgenoten een review!

en stuur dit aan [email protected]


(advertentie)

peanutsch is

ontwerp

vormgeving

creatief dtp

lay out

technisch dtp

fotografie

van/voor

boeken

brochures

tijdschriften

huisstijlen

tentoonstellingen

affiches

websites

en de ontwerper van GroenLokaal 2.

www.peanutsch.nl

GroenLokaal nummer 02

Documents

Transcript of GroenLokaal nummer 02