Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en...

14
7-12-2017 1 Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken themaochtend ''Vergroening in de praktijk'' Innovatie veenkoloniën, 1 dec. 2017, Valthermond Leendert Molendijk, Gerard Hoekzema, Johnny Visser Vele doelen van een groenbemester! Organische stof Nutriënten Bodem en structuur Biodiversiteit Onkruid Stabiele of hogere opbrengsten Aaltjes GLB vergoeding

Transcript of Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en...

Page 1: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

1

Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst

Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken

themaochtend ''Vergroening in de praktijk''

Innovatie veenkoloniën, 1 dec. 2017, Valthermond

Leendert Molendijk, Gerard Hoekzema, Johnny Visser

Vele doelen van een groenbemester!

� Organische stof

� Nutriënten

� Bodem en structuur

� Biodiversiteit

� Onkruid

� Stabiele of hogere opbrengsten

� Aaltjes

� GLB vergoeding

Page 2: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

2

Groenbemesters en Aaltjes

� + Aaltjesbestrijders

� + Geen waardplant

� + Biofumigatie ?????

� # Vermeerdering

� # Mengsels????

� Ken uw aaltjessoorten en kies de juiste groenbemester!

Groenbemestersmengsels en aaltjes

Nieuws 25 apr 2017

Mengsels groenbemester drukken

aaltjesbesmetting

Groenbemestermengsels zorgen voor een afname van wortellesieaaltje Pratylenchus

penetrans, ook al komen in het mengsel waardplanten van dit aaltje voor.

NEMAREDUX is een vergroeningsmengsel van 55% multiresistente

bladrammenas Doublet, 35% facelia en 10% raketsla Trio. Een fraai,

biodivers mengsel dat sterk onderdrukkend werkt op een zeer brede

range van schadelijke aaltjes.

Page 3: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

3

Groenbemestersmengsels en aaltjes

Bron: DSV

Groenbemestersmengsels en aaltjes

� Verminderde penetratie

(verwarring)

� Lagere vermeerdering

� Mengsels leiden tot verhoging van

de bodemweerbaarheid waardoor

na een mengsel dezelfde Pi tot

minder schade leidt.

(verhoging tolerantie volggewas

a. g. v. verandering in chemische,

fysische en biologische eigenschappen

van de bodem)

Page 4: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

4

Effect van mengsels op vermeerdering van P. penetrans

(kasproeven)

objecten:

1. mais,

2. Japanse haver,

3. Tagetes patula,

4. mais + Japanse haver,

5. mais + Tagetes patula

6. Japanse haver + Tagetes patula

� in potten van 2.5 liter (zilverzand)

� inoculatie met P. penetrans

� groeiduur : 7 weken

� per afzonderlijk wortelsstelsel en in de grond is aantal P.

penetrans aaltjes bepaald

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

35000

Mais J. haver Tagetes Mais + J. haver Mais + Tagetes J. haver + Tagetes grond

Aantal P. penetrans aaltjes in wortels en grond

grond

gewas2

gewas1

Pi

Page 5: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

5

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

Mais J. haver Tagetes Mais + J. haver Mais + Tagetes J. haver + Tagetes

Gemiddeld wortelgewicht per pot (in gram)

0

200

400

600

800

1000

1200

Mais J. haver Tagetes Mais + J. haver Mais + Tagetes J. haver + Tagetes

Aantal P. penetrans aaltjes per gram wortel

Page 6: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

6

Objecten mengsel-proef 2017

1. mais

2. Japanse haver,

3. Tagetes patula,

4. bladrammenas *

5. mais + Japanse haver,

6. Mais + Tagetes patula

7. Japanse haver + Tagetes patula

8. Japanse haver + bladrammenas *

9. Japanse haver + Tagetes + mais

10.bladrammenas + Tagetes patula *

11.zwarte braak.

(* aanvulling op objecten kasproef 2016)

Resultaten mengsel-kasproef-2017

(sterke) vermeerdering als mengsel een waardgewas bevat

0

5000

10000

15000

20000

25000

30000

Maïs J. haver Tagetes Bladramm. Maïs & J.

haver

Maïs &

Tagetes

J. haver &

Tagetes

J. haver &

Bladramm.

Maïs, J.

haver &

Tagetes

Tagetes &

Bladramm.

wo

rte

llesi

ea

alt

jes

(N/2

50

0 m

l g

ron

d)

Maïs J. haver Bladramm. Tagetes Beginbesmetting

Pi

Page 7: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

7

Effect van groenbemesters(mengsels) op aaltjes-

besmetting en aardappelopbrengst (Valthermond)

13

� Perceel natuurlijk besmet met Pratylenchus penetrans

� Inzaai groenbemesters na de teelt van wintergerst

� Nateelt zetmeelaardappellen (Seresta, Festien) in 2017

Zaaitijden groenbemesters

� Drie groenbemesters:

● Japanse haver

● Tagetes patula

● Terralife solarigol

14

Terralife SolarigolAandeel Soorten

8% Alexandrijnse klaver

1% Deder

7% Vlas

15% Niger

20% Japanse haver

14% Tillage Rammenas

35% Zomerwikken

Page 8: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

8

Zaaitijden groenbemesters

� Drie zaaimomenten (japanse haver, T. patula):

● 19 juli, 15 augustus, 8 september

15

27-9-2016

beworteling groenbemesters(Nov-16)

16

Groenbemester Zaaitijdstip Diepte (cm) Intensiteit

Tagetes

Medio juli 45 Intensief

Begin augustus 35 Minder intensief

Begin september Geen Geen

Japanse haver

Medio juli 60 Intensief

Begin augustus 50 Zeer intensief

Begin september 40 Minder intensief

Terralife Solarigol Medio juli 35 Minder intensief

Page 9: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

9

Gewasproductie groenbemesters

17

Groenbemester ZaaitijdstipBiomassa vers

(ton/ha)Drogestof

(%)Drogestof(ton/ha)

Tagetes

Medio juli32.1 17.4 5.6

Begin augustus18.7 11.3 2.1

Begin september Geen

Japanse haver

Medio juli23.0 21.8 4.9

Begin augustus43.9 13.7 6.0

Begin september27.0 8.6 2.3

Terralife Solarigol Medio juli30.6 14.2 4.2

Fprob <0.001 <0.001 <0.001

LSD 8.3 2.5 1.2

Effect van de groenbemesters op de besmetting van

het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans

18

0

200

400

600

800

1000

1200

wort

ellesie

aaltje

s

(N/1

00 m

l gro

nd)

Pf = besmetting na de teelt (mrt-17)

T1 = zaai 19 juli-16

T2 = zaai 15 aug-16

T3 = zaai 8 sept-16

c

d

a b

Pi = besmetting direct

voor zaaicc cc

Page 10: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

10

Effect van de groenbemesters op de nateelt zetmeelaardappel

19

object Seresta

Zwarte braak 55.0 a . . . . .

Japanse haver-T1 59.1 a b c . . .

Japanse haver-T2 58.0 a b c . . .

Japanse haver-T3 58.8 a b c . . .

Tagetes-T1 74.4 . . . . . f

Tagetes-T2 68.3 . . . . e .

Tagetes-T3 61.7 . . c d . .

DSV Terralife 55.0 a . . . . .

55.059.1 58.0 58.8

74.4

68.3

61.7

55.0

3035404550556065707580

Knolo

pbre

ngst

(ton/h

a)

Seresta

Effect van de groenbemesters op de nateelt zetmeelaardappel

20

58.2 57.7 58.160.5

65.762.0

60.055.6

30

35

40

45

50

55

60

65

70

Knolo

pbre

ngst

(ton/h

a)

Festien

object Festien

Zwarte braak 58.2 a b c . . .

Japanse haver-T1 57.7 a b c . . .

Japanse haver-T2 58.1 a b c . . .

Japanse haver-T3 60.5 . . c . . .

Tagetes-T1 65.7 . . . d e .

Tagetes-T2 62.0 . . c d . .

Tagetes-T3 60.0 . b c . . .

DSV Terralife 55.6 a b . . . .

Page 11: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

11

Effect van de groenbemesters op de nateelt zetmeelaardappel

21

12.5 12.8 13.0 13.1

15.5 14.813.7

12.1

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

zetm

eelo

pbre

ngst

(ton/h

a)

Seresta

Seresta

Zwarte braak 12.5 a b . . .

Japanse haver-T1 12.8 a b c . .

Japanse haver-T2 13.0 a b c . .

Japanse haver-T3 13.1 a b c . .

Tagetes-T1 15.5 . . . . e

Tagetes-T2 14.8 . . . d e

Tagetes-T3 13.7 . . c d .

DSV Terralife 12.1 a . . . .

Effect van de groenbemesters op de nateelt zetmeelaardappel

22

13.2 13.1 13.2 13.4 14.0 13.7 13.312.5

0

2

4

6

8

10

12

14

16

zetm

eelo

pbre

ngst

(ton/h

a)

Festien

Festien

Zwarte braak 13.2 a b c . .

Japanse haver-T1 13.1 a b c . .

Japanse haver-T2 13.2 a b c . .

Japanse haver-T3 13.4 . b c . .

Tagetes-T1 14.0 . . c d .

Tagetes-T2 13.7 . . c d .

Tagetes-T3 13.3 . b c . .

DSV Terralife 12.5 a b . . .

Page 12: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

12

Relatie tussen opbrengst en P. penetrans besmetting

23

R² = 0.8652

R² = 0.8384

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

1 10 100 1000 10000

Zetm

eelo

pbre

ngst

(ton/h

a)

Besmetting P. penetrans (n/100 ml grond)

GB-effect? (0.8 ton)

Blauw: Seresta

Groen: Festien

ZetmeelaardappelVroeg ras

Suikerbiet

BodemKwaliteit Veenkolonie; Vruchtwisseling

ZetmeelaardappelLaat ras

Tagetes patula of

Zomergerst + japanse haver

Page 13: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

13

25

Besmetting wortellesieaaltje; BKV-perceel 71-2

Tagetes patula

Zomergerst + JH

Meeropbrengsten aardappel, financieel rendement

Boost-jaar (eerste resultaten 2016!!)

Gangbare rotatie Boost-rotatie (o.a. Tagetes ipv zomergerst)

saldo saldo

zomergerst (1 € 300

japanse haver € -150 Tagetes € -425

Festien (2 € 0 Festien € 163 '= 0,5 ton zetmeel a €325,-/ton

Suikerbiet (2 € 0 Suikerbiet € 0 opbr. gangbaar gelijk aan opbr. Boost rotatie

Seresta (2 € 0 Seresta € 715 '=2,2 ton zetmeel a €325,-/ton

€ 150 € 453

saldo boost-rotatie (tov gangbaar): € 303

1) eigen mechanisatie, stro achter laten

2) opbrengst gangbare rotatie op nul gesteld

Incl. 2017: Gemiddelde meeropbrengst circa 2.5 ton.

(incl. perceel met zeer lage besmetting Pp.)

Page 14: Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst · 2017. 12. 7. · Bron: DSV Groenbemestersmengsels en aaltjes Verminderde penetratie (verwarring) Lagere vermeerdering Mengsels leiden tot

7-12-2017

14

Samengevat

� Sterke duurwerking Tagetes (bij zomerteelt)

� In rotatie BKV: + circa 2,5 ton zetmeel

� Tagetes zaai half juli: +2.5 ton zetmeel t o v japanse haver

� Tagetes zaai half aug.: 1.8-2 ton zetmeel t o v japanse haver

� Duurwerking bij zaai na half juli???

� Mengsels: wees voorzichtig!

� Rasverschillen Japanse haver??

� T. patula ≠ T. erecta ≠ T. minuta

27