GO!MOBILITY #2Magazine RAI Vereniging

DOSSIER ELEKTRISCH RIJDEN

NOOIT MEER EEN LEGE ACCU • AMSTERDAMFULL ELECTRIC • EEN LAADPAAL PER E-CARBLIKVERRUIMENDE HELM • PAUL SCHNABEL

JAARGANG 1 DECEMBER 2011 NR 2

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:46 Pagina 1

GO!GO!

Dit magazine is gedrukt op duurzaam papier.

GO!Mobility een uitgave van RAI Vereniging, postbus 74800, 1070 DM Amsterdam, telefoon (020) 504 49 4,www.raivereniging.nl.

GO!Mobility verschijnt 5 keer per jaar en is o.a. bestemd voor politici, overheidsinstanties, de media en ledenvan RAI Vereniging.

GO!Mobility is ook als digitaal magazine te lezen op www.raivereniging.nl

UitgeverRAI LangfordsRon Brokking, directeurLuuk Aleva, uitgever

RedactieMenno Timmer, hoofdredacteur

RedactieraadHarald Bresser, Cees Boutens, Remco Tekstra, Jaap Tuinstra, Jacqueline de Boer

RedactieadresGO!MobilityPostbus 100991001 EB AmsterdamBezoekadres:Koningin Wilhelminaplein 301062 KR AmsterdamTel. 020-504 28 00Email: m.timmer@railangfords.nl

COLOFON

E-MOBILITY: COOL ALS EEN SMARTPHONEFossiele brandstof is uit, e-mobility is de toekomst. Dat is althans de

overtuiging van trendwatcher Vincent Everts. “Elektrisch rijden gaat van

‘bleeding edge’ naar ‘leading edge’ en is straks net zo cool als een smart-

phone”, voorspelt hij.

‘WIJS IN NEDERLAND E-ZONES AAN!’Om de problemen met fijnstof en NOx in stadskernen op te lossen zou

Nederland speciale E-zones in het leven moeten roepen en hier een

duidelijk beleid voor moeten ontwikkelen, vindt Eric Beers, voorzitter van

het Platform Elektrische Mobiliteit (PEM) van RAI Vereniging. “Gewoon

door bijvoorbeeld te bepalen dat in het centrum van Amsterdam in 2020

uitsluitend nog EV’s of zero-emission voertuigen mogen rijden.”

RAI SOCIETYMet het (goede) doel voor ogen

na men 150 iconen uit de autohis-

torie deel aan de Rode Kruis Rally.

PAGINA 18

UITGESPROKENPieter-Bas Broshuis, algemeen

directeur van Broshuis bv, geeft

zijn mobiliteitsvisie.

PAGINA 23

MARKTANALYSERotondes zijn veiliger dan

kruispunten en z0rgen voor een

betere verkeersdoorstroming.

PAGINA 24

GO!FACTORLuc Weenink, marketing-coör-

dinator bij Honda Nederland,

met zijn Honda N600 GTL.

PAGINA 27

ECO-TRENDSOnder de naam ‘Drive Unit 45’

heeft Bosch een aandrijving

ontwikkeld die de E-bike in een

hogere versnelling brengt.

PAGINA 20

13

9

--------------------

DOSSIER

ELEKTRISCH

RIJDEN

--------------------

MedewerkersSjoerd van der LindenConnie WieringPaul SchnabelOntwerp: PWAD AmsterdamVormgeving:Van Munster & BosFotografie: Ton van Til, Jack TillmannsIllustraties: Onno KortlandDruk: W.C. den Ouden

© 2011 RAI Langfords BV, Amsterdam – alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd,

opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, hetzij elektronisch, mechanisch, door

fotokopieën, opnamen, of enige andere wijze, in elke vorm, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

2INhoud

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:15 Pagina 2

Stroom is sloom

Op een mooie zaterdag in de herfst was ik bijrijder in de

jaarlijkse Rode Kruis Rally. Zo reden we, in een

verleidelijk rood glanzende Alfa Romeo coupé uit 1950,

de hele dag over smalle en bochtige binnenwegen in

Twente en de Achterhoek. Een bijrijder, zeker een

ongeoefende zoals ik, heeft het druk, maar niet half zo

zwaar als de chauffeur. Geen stuurbekrachtiging, geen

rembekrachtiging, voortdurend schakelen, dubbel

clutchen en choken. Die woorden heb ik als jongen mijn

vader nog wel horen gebruiken, maar ik weet nauwelijks

meer wat ze betekenen, laat staan wat je dan moet doen.

Het kan me ook niet meteen uitgelegd worden, want de

motor maakt zoveel lawaai dat de conversatie nood -

zakelijkerwijs beperkt blijft.

In zo’n prachtige oude auto kijkt iedereen je met

bewondering en ook wel een beetje jaloers na. Dat was

nog eens echt auto rijden! Dat is toch heel wat anders dan

nu, met je fluisterstille motor, de automaat, de climate

control en het met de pink te bedienen stuur. Dat is waar,

maar voor het dagelijks gebruik geeft ook de trotse

eigenaar van de Alfa Romeo toch de voorkeur aan een

auto die wel van al deze gemakken is voorzien. In 1950

werd de toekomst van de auto eerder gezien in de

mogelijkheid om er ook mee te kunnen vliegen en varen.

De echte ontwikkeling is echter in de richting van meer

comfort en gebruiksgemak geweest. Daar is ook

veiligheid bij gekomen en later ook schoon en zuinig

gebruik van brandstof. Dankzij de informatica is de auto

inmiddels ook steeds interactiever aan het worden,

reagerend op de omgeving, waarschuwend en zelfs

bijsturend.

De volgende grote stap is de overgang van olie naar andere

bronnen van energie. Biobrandstof wordt nu al toegevoegd

en er zijn pilots met aardgas en waterstof. De belangrijkste

ontwikkeling is echter toch de auto op stroom. Uiteraard

moet de elektriciteit wel worden opgewekt, maar dat

kunnen we al lang en daarvoor kunnen ook niet-fossiele

bronnen van energie worden gebruikt. Lastiger op te lossen

zijn de problemen met de opslag en het opladen. Echt het

lastigst is het probleem van de acceptatie door de auto -

mobilist, vooral de mannelijke automobilist. Stroom is

sloom, stil en saai, dat is het beeld. Dat zal mettertijd

overigens wel veranderen. Mijn vader wilde eerst ook geen

stuurbekrachtiging, later in ieder geval nooit een automaat

en van climate control werd je maar verkouden. Uiteindelijk

won toch het gemak en is het ongemak de aantrekkelijkheid

van een rally geworden.

Paul Schnabel,

directeur Sociaal en Cultureel Planbureau

paul schnabel3

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:15 Pagina 3

4

GO!

Met ingang van 1 oktober is GemmaWarmerdam in dienst getreden bijRAI Vereniging als secretaris van deafdeling Gemotoriseerde Twee -wielers. In deze functie volgt zij Eugène Daams op.

Warmerdam (42) is gepassioneerd scooter

berijdster en heeft brede ervaring op het

terrein van innovatiestrategie en public affairs

bij de ANWB. Daarvoor was zij o.a. werkzaam

als politiek adviseur binnen het ministerie van

Landbouw, Natuur en Visserij en als beleids -

medewerkster in de Tweede Kamer.

“De ervaring in het Haagse circuit, zowel op

ministerieel als op politiek niveau, zullen goed

van pas komen en een belangrijke bijdrage

kunnen leveren aan de belangenbehartiging

voor de gemotoriseerde tweewielerbranche”,

aldus Warmerdam. “De uitdagingen zijn gelet

op de huidige situatie binnen de sector bijzon-

der groot. Als berijdster ervaar ik vele kansen

voor GT. Met plezier kijk ik uit naar de dialoog

met overheden en politiek om hiervoor extra

aandacht en ondersteuning te vragen.”

Gemma Warmerdam nieuwe secretaris Gemotoriseerde Tweewielers

Een goede opkomst, geïnteresseerdedealers en in een prettige sfeer gerichtzaken kunnen doen. Dat was, kortsamengevat, de indruk van de meesteexposanten van MotoVAK 2011. Destemming op de beursvloer was overhet algemeen, ondanks het onzekereeconomische klimaat, optimistisch.De driedaagse vakbeurs (23 t/m 25oktober jl.) in het expositiegebouwINTRES in Hoevelaken trok zo’n 700vakbezoekers, ongeveer evenveel alsvorig jaar.

Op een vloeroppervlakte van een kleine 1.000

m2 presenteerden de twintig exposanten een

breed scala aan producten, noviteiten en

primeurs. Daarnaast was er veel aandacht voor

banden, olie- en smeermiddelen en werk-

plaatsinrichtingen voor gemotoriseerde

tweewielers.

De beursvloer gaf per saldo een goed beeld

wat het nieuwe seizoen voor de vakhandel in

petto heeft.

Cees Langeveld, directeur van Evolution,

stelde vast dat de collectie van zijn bedrijf over

het algemeen goed is ontvangen en er, on-

danks de donkere wolken die boven de markt

hangen, veel enthousiasme is bij dealers.

“Het is in deze tijden belangrijk om positief te

blijven. Wij kijken dan ook vol optimisme

vooruit naar het nieuwe seizoen.”

David O’Neill, directeur van Hoco Parts, is

zeer te spreken over de grote belangstelling en

de vele geïnteresseerde dealers. “De opkomst

was super. Voor ons is dit jaarlijks hét moment

om al het nieuws te laten zien en in contact te

komen met importeurs en distributeurs.”

MotoVAK blikt optimistisch vooruitClea der Kinderen, account manager van

Reevu Benelux, en sinds kort lid van de

afdeling, deelt die mening. “Het is een prettige

beurs. Je moet bezoekers wel zelf aanspreken,

maar dat komt wellicht omdat wij een

nieuwkomer zijn. Voor ons als importeur is

het in ieder geval een perfect moment om

nieuwe dealers te werven.”

Reeuvu Benelux was op MotoVAK overigens

aanwezig met een aardige primeur: ’s werelds

enige helm met een achteruitkijkspiegel.

Arno Gaalman, directeur-eigenaar van I.G.M

Trading, neemt al voor de vijfde keer deel en

noemt de beurs een prima gelegenheid om de

nieuwe producten te tonen, iedereen te woord

te staan en aan relatiebeheer te doen. “Je kunt

in een rustige atmosfeer zaken doen.

Bovendien is MotoVAK het enige platform in

Nederland voor de branche.”

MotoVAK 2012 zal plaatsvinden in dezelfde

periode. Beursgebouw INTRES in Hoevelaken

zal dan wederom de locatie zijn.

BRANCHE NIEUWS

Gemma Warmerdam

Zaken doen in een rustige sfeer.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:16 Pagina 4

5

Een op de vijf verkochte fietsen is een E-bike

Nederland koploper fietsgebruik in Europa

De run op elektrische fietsen heeft zich in de eerste helftvan dit jaar opnieuw voortgezet. Tot en met juni werden113.000 E-bike aangeschaft (+ 8,7%). Daarmee is de fietsmet ‘het duwtje in de rug’ goed voor een marktaandeelvan bijna 20 procent.

Uit de cijfers van het GfK-marktonder-

zoek, dat RAI Vereniging en BOVAG

hebben laten uitvoeren, blijkt dat er in

de eerste zes maanden 663.000 fietsen

in ons land zijn verkocht, 8,6 procent

minder dan in de vergelijkbare periode

van 2010. Het goede nieuws is dat con-

sumenten bereid waren meer geld te

besteden aan een nieuwe fiets. Zo steeg

de gemiddelde verkoopprijs met 6,1

procent tot 747,37 euro. Met name de

aanschafprijs van hybride-/toerfietsen

is dit jaar hoger dan in 2010. Deze categorie noteerde een plus van

12,4 procent. De gemiddelde aanschafprijs van een E-bike lag juist

lager: 1.827 euro, vergeleken met 1.850 euro vorig jaar. Dat is een daling

van 1,3 procent.

De cijfers laten verder zien dat de populariteit van stadsfietsen (+ 1,9%)

onverminderd groot blijft. Hybride-/tour-

fietsen en kinderfietsen bleken echter

minder in trek en leverden respectievelijk

26,1 en 26,2 procent in.

De vakhandel blijft voor de meeste con-

sumenten het belangrijkste aanspreekpunt.

Bijna tweederde van alle fietsen (67,4%)

wordt via dit kanaal aangeschaft. Voor een

E-bike wendt zelfs driekwart (76%) van de

consumenten zich tot de officiële fiets-

dealer en kiest men dus bewust voor de

deskundigheid en betrouwbaarheid van de

vakman.

Met een kwart van alle verplaatsingen speelt de fiets eengrote rol in het mobiliteitsgedrag van Nederlanders. Eendergelijke omvang komt in Europa nergens anders voor,schrijft het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KIM)in de Mobiliteitsbalans 2011.

Na Nederland volgt Denemarken met een fietsaandeel van 20 procent in

de mobiliteit. Goede derde is Zwitserland (11%), op de voet gevolgd door

Duitsland (10%), België (8%) en Zweden (7%). Groot-Brittannië is met

2 procent hekkensluiter. Ook het hoge aandeel van fietsverplaatsingen in

sommige Nederlandse gemeenten (35 tot 40 procent van alle verplaatsin-

gen) wordt volgens de Mobiliteitsbalans nergens ter wereld geëvenaard.

Bij de rol van de fiets gaat het niet alleen om verplaatsingen die volledig

per fiets van A naar B worden gemaakt. Bij veel treinreizen wordt

eveneens, tijdens het voor- of natransport naar of van het station,

gebruik gemaakt van de fiets. Bijna 4 procent van alle fietsritten maakt

deel uit van een verplaatsing per trein. Ruim tien jaar geleden was dit

aandeel nog 2,5 procent.

Uit de Mobiliteitsbalans valt verder af te lezen dat de totale binnen-

landse mobiliteit sinds 2005 voor het eerst niet meer toeneemt. Dit

geldt vooral voor het autogebruik. Onduidelijk is waar dit, behalve door

de kredietcrisis, door komt. De fiets vormt kennelijk een van de

weinige uitzonderingen op deze ontwikkeling, want tussen 2000 en

2010 nam het aantal kilometers dat Nederlanders met de fiets aflegden

met 13 procent toe. Dat komt deels door de toename van de bevolking,

maar vooral doordat de reisafstanden per fiets zijn toegenomen. De

opkomst van de E-bike versterkt deze trend. De afstand die forenzen

met een elektrische fiets afleggen om op hun werk te komen, is

anderhalf keer groter dan met een gewone fiets. E-bikekilometers

betreffen met name nieuw vervoer (38%). Daarnaast komen ze in de

plaats van gewone fietskilometers (35%) en autokilometers (20%.

Het fietsgebruik groeide de afgelopen tien jaar met 13%.

Ruim driekwart van alle E-bikes wordt via de vakhandel aangeschaft.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:17 Pagina 5

6

GO!

Gratis groene stroom, een laadpaal voor de deur,een gratis parkeerplaats en royale subsidie -bedragen voor de aanschaf van een e-car. Op diemanier willen veel Nederlandse gemeenten goedesier maken met hun milieubeleid en elektrisch rijden vlot trekken. De vraag is of dit kunstmatiginfuus voldoende is om de markt voor e-mobility op gang te krijgen. Vanaf medio volgend jaar teltons land ongeveer 5.000 laadpalen en zullen ernaar schatting 1.500 à 2.000 volledig elektrischeauto’s rondrijden.

De vier grote gemeenten, Amsterdam voorop, investeren miljoenen

euro’s om elektrische mobiliteit vlot te trekken. Met als resultaat dat in

de hoofdstad inmiddels zo’n 400 EV’s rondrijden, waarbij de vloot van

300 car2go auto’s nog niet is meegeteld.

De verschillende aantrekkelijke subsidieregelingen zorgden er mede

voor dat de markt voor EV’s werd vergroot en waren voor grote auto-

fabrikanten een extra reden om in Nederland hun eerste elektrische

modellen te introduceren. Voor Amsterdam staat de teller tot op heden

op zo’n 3 miljoen euro en Rotterdam kende al bijna 1 miljoen euro aan

subsidies toe. Deze relatief hoge investeringen moeten ervoor zorgen

dat de voorwaarden om over te stappen op elektrische tractie optimaal

zijn. Zo moeten er in de Maasstad in 2014 tenminste 1.000 openbare

oplaadpunten staan en er 1.000 elektrische auto’s en 4.000 e-scooters

in gebruik zijn. De ambities van Amsterdam zijn nog groter: 10.000

EV’s in 2015 en als het even kan een paar duizend oplaadpunten.

Subsidiepot voor veelrijdersDit betekent dat er nog een lange weg te gaan is. In Amsterdam zijn dit

jaar, vooral door ondernemers, 262 elektrische auto’s, taxi’s en zelfs

vrachtwagens aangeschaft. “Een deel van die voertuigen moet nog

worden geleverd”, vertelt Pieter Swinkels, communicatie- adviseur bij

het programmabureau Luchtkwaliteit van de Dienst Infrastructuur en

Vervoer Amsterdam. “Dat komt doordat een aantal modellen, zoals de

Nissan Leaf en de Opel Ampera nog slechts beperkt of vertraagd

beschikbaar komt.” De belangstelling bij het bedrijfsleven noemt hij

groot. “Binnen een half jaar was onze eerste subsidiepot leeg. Een

tweede regeling voor veelrijders als taxi’s en bestelverkeer is alweer in

voorbereiding. Die rijden vaak diesels, dus daar valt nog veel

milieuwinst te behalen. En er komt een subsidieregeling voor oplaad-

palen op bedrijventerreinen die de drempel nog verder moet verlagen.

We proberen het aantal oplaadpunten gelijk op te laten gaan met de

groei van het aantal EV’s. Daarom zorgt Amsterdam bij de registratie

van iedere e-car voor een oplaadpaal.”

1LAADPAAPER E•CA

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 12:12 Pagina 6

7

BEREIK ELEKTRISCHE AUTO’S

Eenvoudige auto’s 50-100 kmCompacte middenklasser

(batterijpakket van 24 kwh) 150 kmModernere versies 350 kmPlug-in hybrides 400 kmRange extenders 600 km

Met Nederlandse netstroom bedraagt de CO2-uitstoot van een elektrische auto ongeveer60 tot 70 gram CO2-/km.

AALCAR

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:18 Pagina 7

8

GO!

Inwoners van Amsterdam kunnen die kosteloos aanvragen bij Nuon of

Essent die de paal, afhankelijk van de mogelijkheden, voor de deur of

soms om de hoek plaatst. Het is geen privé station. Iedereen kan er, mits

abonnee, tot en met maart 2012 gratis elektriciteit tanken. Daarna

krijgen e-rijders voorrang bij de aanvraag van een parkeervergunning.

Wel betalen dus, maar nog steeds aanmerkelijk voordeel.

Rotterdam kent een vergelijkbaar beleid. De recente opening van het

Elektrisch Vervoer Centrum (EVC) onder de paraplu van Het Nieuwe

Rijden, moet de belangstelling voor het rijden in de Auto van Morgen

een stevige impuls geven. In dit ‘belevingscentrum’ kunnen

consumenten zich oriënteren, proefrijden en informatie krijgen over

alle soorten elektrisch vervoer, van auto’s tot en met scooter en E-bikes.

Car2goEen geheel nieuw initiatief dat particulieren warm moet laten lopen

voor emissieloze mobiliteit is de elektrische deelauto. Het gaat om een

proef met 25 auto’s in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag.

Het ministerie van I&M ondersteunt dit gezamenlijke project, van

Greenwheels, Peugeot en Essent, met subsidie.

In het verlengde hiervan is eind oktober in Amsterdam ‘car2go’ van start

gegaan, het eerste zogeheten ‘elektrisch zwerfdeelautoproject’ in de

wereld. “Dit houdt in”, verduidelijkt Swinkels, “dat een huurder de

auto, een elektrische smart, overal in de stad kan achterlaten. We

hebben nu 180 laadpalen op straat en nog eens 80 bij semi-openbare

ruimten. Dankzij car2go zal dit aantal de komende tijd exponentieel

groeien van circa 350 eenheden dit jaar tot 1.000 eind 2012.”

Uniforme standaardenDe discussie over niet passende stekkers verwijst Swinkels naar het land

der fabelen. “Begin dit jaar hebben netbeheerders en aanbieders van

oplaadpunten hier heldere afspraken over gemaakt. Dit houdt in dat er

één Europese standaard is. Iedere e-car die in Nederland op de markt

komt, heeft een stekker voor laden bij gewone stopcontacten en een type

2-stekker voor laden bij oplaadpunten. Duitsland koos al eerder voor de

type 2-stekker en ondertussen hebben ook België, Ierland, Groot-

Brittannië en de Scandinavische landen hiervoor gekozen. Geklungel

met stekkers behoort dus tot het verleden. Hetzelfde geldt voor de

oplaadpas. Die geldt voor ieder openbaar oplaadpunt. Binnenkort zal

de Duitse grensstreek eveneens bij het Nederlandse oplaadsysteem

aansluiten. Het e-rijden kan dus een hoge vlucht nemen.”

FEITEN EN CIJFERS ELEKTRISCH RIJDEN

2011 2020*Aantal elektrische auto’s 946 200.000Aantal laadpalen 1.089* –

Doelstellingen 4 grote steden 2011 2014*Aantal elektrische auto’sAmsterdam 400 –Rotterdam – 1.000Utrecht 20 5.000Den Haag – –

Aantal laadpalenAmsterdam 260 5.000Rotterdam – 1.000Utrecht – 5.000Den Haag – –*ramingen

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:19 Pagina 8

9

Hoeveel EV’s rijden er in 2015, 2020 en daarna? Het is een vraag die velen bezig houdt. Voor Eric Beers,voorzitter van het Platform Elektrische Mobiliteit (PEM)van RAI Vereniging, is die discussie op dit moment minderrelevant. “We hoeven nu niet iedereen te overtuigen elektrisch te gaan rijden. Het gaat erom te kijken waar EV’s het meeste rendement opleveren. Dat is in de grote steden. Daar moet de overheid op focussen. Daar ligt dewinst!”

Elektrische mobiliteit is hip, trendy en met de voertuigen zelf tonen de

berijders hun milieubewuste imago. De aaibaarheidsfactor van alle in

september op de ecomobiel beurs in Ahoy gepresenteerde nieuwe

modellen en technieken is groot.

Maar worden ze ook gekocht?

De aanschaf blijft vooralsnog

beperkt tot een handjevol

zakelijke gebruikers, zoals

koeriersdiensten, enkele taxi -

bedrijven en overheids bedrijven.

Beers rekent voor dat er in ons

land ruim 900 EV’s rond rijden.

Daar zullen er in 2012 naar

schatting nog eens 2.500 bijkomen. De grotere aantallen komen pas in

2013 en daarna. Dat zijn, alle ambities van de overheid, het formule

E-Team en PEM ten spijt, nog steeds geen spectaculaire aantallen. Voor

Beers is het krampachtig vasthouden aan allerlei utopische ramingen en

prognoses echter geen doel op zich.

E-geloof“We moeten niet denken dat elektrisch rijden al in een volgende fase is

beland. Dat is niet het geval. Het heeft daarom weinig zin om het

e-geloof massaal te gaan lopen verkondigen in de hoop zoveel mogelijk

zieltjes te winnen. Het is veel beter en effectiever die 2.500 EV’s die er

volgend jaar bijkomen in te zetten waar ze de meeste milieuwinst

opleveren, namelijk in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht en Den Haag

(de G4). Begin daar met het oplossen van de problemen met de lucht -

kwaliteit. Dat kan prima met taxibusjes, koeriersdiensten en eigen

vervoersbusjes met elektrische tractie. Dan weet je ook precies waar de

laadpalen moeten komen te staan, want die voertuigen rijden immers

allemaal in een klein gebied.”

Black-spotsHet oplossen van het fijnstof en NOx-probleem in stadskernen en de

zogeheten ‘black spots’ is volgens Beers een belangrijke drijfveer om

door te gaan met elektrische mobiliteit. “Nederland is op dat gebied een

van de vuilste landen van Europa en zou een voorbeeld kunnen nemen

aan hoe Engeland Londen aanpakt, Frankrijk Parijs en China de grote

steden. Gewoon door te bepalen dat bijvoorbeeld in het centrum van

Amsterdam in 2020 uitsluitend nog EV’s of zero-emission voertuigen

mogen rijden. En ontwikkel een duidelijk beleid voor dit soort E-zones.

Voorlopig ligt er een enorme potentie om het enorme aantal

verkeersbewe gingen in steden met auto’s die niet verder komen dan een

straal van 20 kilometer te vervangen door e-cars. Dat is dé manier om

‘Wijs in Nederland E-Zones aan!’

‘Je moet kijkenwaar EV’s hetmeeste rende-ment opleveren’

Elektrisch rijden is slechts een tussenfase verwachten sommigen, zoals Mercedes Benz die met de

Vito E-cell inzet op waterstof.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:21 Pagina 9

GO!

10

deze markt op ‘stroom’ te brengen.. Het is prima als bedrijfsmatige ge-

bruikers hierin het voortouw nemen. De consument volgt vanzelf wel.”

Range extenderHij erkent dat de overschakeling naar elektrisch rijden een kwestie is van

de lange adem. Voor iemand die de auto als enige mobiliteitsoplossing

ziet en niet bereid is om bijvoorbeeld de trein of de bus te pakken, is

reizen met een EV volgens hem slechts in beperkte mate geschikt. Een

andere bottleneck bij velen blijft de angst

om onderweg stil te komen staan met een

lege accu. “Voor die twijfelaars is de komst

van auto’s met een range extender, zoals de

Opel Ampera een aantrekkelijke en inte -

ressante optie.” Hij herhaalt nogmaals dat

in minder dichtbevolkte gebieden buiten

de Randstad waar de lucht schoon is, de

urgentie om ‘aan de stekker te gaan’ niet

direct groot is. “We hoeven mevrouw

Pietersen uit Appelscha echt niet over de

streep te trekken. Liever niet zelfs, want

het nog relatief bescheiden volume aan

EV’s dat vanaf 2012 beschikbaar komt is

op andere plekken veel beter inzetbaar.”

Start acting!Toch zegt Beers optimistisch te zijn over

toekomst van elektrische auto’s. “De

ambities zijn groot bij de automerken. Het

is geen uitzondering dat een merk

aankondigt in een van de komende jaren

een aanbod van boven de 2.000 auto’s te

hebben. De grote merken gaan steeds

sneller accelereren. Dat was goed te zien op

ecomobiel, waar veel auto-importeurs in-

vulling gaven aan het thema van de beurs:

‘Stop Thinking, Start Acting’. Die slogan

was niet tegen dovemansoren gericht.”

Zo onthulde Mercedes op ecomobiel de

nieuwe elektrische Mercedes-Benz Vito

E-CELL van waardetransport- en bevei -

ligingsbedrijf G4S. Alle aanwezige

automerken presenteerden modellen die

geheel nieuw zijn of waarmee bijzondere

initiatieven worden gestart. Hoofdsponsor

Toyota bracht de primeurs die daarvoor op

de IAA in Frankfurt werden getoond, zoals

de ‘plug-in’ versie van de Prius en zelfs een

Toyota waterstof prototype. Mercedes-Benz was present met liefst der-

tien voertuigen met eveneens de nieuwste aandrijftechnologie. Citroën

presenteerde de eerste C4 op schone LPG. Opel startte op ecomobiel de

landelijke promotietoer van de Ampera, terwijl Fiat groot inzette op

groen gas.

Beers: “Over de hele linie neemt het aanbod toe en de ambities zijn groot

voor 2012. Kijk naar wat er nu al is en wat er aan zit te komen: de Citroën

C-Zero, de Peugeot ION, de Renault Kangoo Z.E. en de Fluence Z.E.,

de Nissan Leaf, de Mitsubishi i-MiEV, de

Chevrolet Volt en de Micro-Vett van Fiat.”

Waterstof betere optie?Volgens Beers zou in 2020 een potentieel

van 5 procent EV’s in Nederland mogelijk

moeten zijn. Daarnaast zijn er hoge

verwachtingen zijn voor wat betreft de

waterstofgedreven auto’s. Tussen 2015 en

2020 zouden deze qua prijsniveau aanzien-

lijk gunstiger zijn dan volledig elektrisch

aangedreven auto’s, tegelijkertijd een

grotere actieradius hebben van 600 tot

1000 km én het grote voordeel hebben dat

de automobilist de auto in twee minuten

voltankt. Veel pleitbezorgers van water-

stof, waaronder Mercedes, zien elektrisch

rijden daarom slechts als een tussenfase.

Een mening die lijkt te worden gedeeld

door minister Melanie Schultz van Haegen

(I & M). Zij stelde tijdens haar openings -

handeling van ecomobiel 5 miljoen euro

beschikbaar gesteld voor de ontwikkeling

van vervoer op waterstof.

Beleid versus subsidieDe PEM-voorzitter is overigens van

mening dat het voeren van beleid effec-

tiever is om de omschakeling naar elek-

trische mobiliteit te bewerkstelligen dan

het geven van subsidies. “Maar dan geen

beleid tot 2050 zoals in het Witboek Trans-

port staat. Het moet wel realistisch blijven.

Het grote voordeel van beleid is dat je een

meer automatische beweging krijgt dan het

opwekken van de min of meer kunst-

matige vraag via een subsidiepot. Helaas is

het ontwikkelen van langetermijnbeleid

niet de sterkste kant van onze overheid.”

De brandstofefficiency van elektrische auto’s is ruim tweemaal zo

groot als die van benzine-aangedreven voertuigen. Bij de elektrische

motoren zit het meeste verlies in de productie en het transport,

namelijk 57 procent. Bij benzineauto’s komt 13,2 procent van de

brandstof werkelijk ten goede aan de voortbrenging. Bij EV’s is dat

27,8 procent. Een deel van de energie gaat tijdens het rijden verloren

in de vorm van warmte.

RENDEMENT ELEKTRISCHE AUTO VERSUS BENZINEAUTO (WELL-TO-WHEEL)

Elektrische auto benzineautoWell 100% 100%Tank 42,7% 88%Raffinage – 12%Productie transport – 57,3%elektriciteitBenzinemotor – 74,8%Elektrische aandrijving 14,9% –Wheel 27,8% 13,2%

BENZINEAUTO

ELEKTRISCHEAUTO

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 12:14 Pagina 10

11

Met imponerende subsidieregelingen, belasting voordelenen allerlei andere financieel aantrekkelijke incentives,hebben de Europese overheden zich inge spannen om elektrische mobiliteit het noodzakelijke duwtje in de rug te geven. Met als resultaat dat de verkopen van EV’s in deeerste helft van dit jaar vertienvoudigden tot 5.222 eenheden. Daar stond echter een subsidiebedrag tegenoverdat in sommige gevallen opliep tot bijna 21.000 euro per auto.

Het vooraanstaande Britse onderzoeksbureau JATO Dynamics heeft in

kaart gebracht hoe de subsidieprogramma’s in de verschillende EU-

landen zich tot elkaar verhouden en kwam tot de verrassende conclusie

dat de markt voor EV’s relatief ongevoelig is voor financiële prikkels.

Uit de analyse van JATO blijkt namelijk dat er nauwelijks enig verband

is tussen de hoogte van subsidieregelingen en de verkopen van EV’s.

Zo is Duitsland met 1.020 geregistreerde EV’s in de eerste zes maanden

van 2011 onbetwist Europees marktleider, terwijl onze oosterburen

gemiddeld slechts 380 euro subsidie per aangeschaft elektrische auto

toekennen, het laagste bedrag in Europa.

Hoe verleidt Europa de elektrische rijder?

SUBSIDIEREGELINGEN VOOR AANSCHAF ELEKTRISCHE AUTO’S IN EUROPA

Land subsidie* verkopen EV’s(jan-juni 2011)

>10.000 euroDenemarken 20.588 283Noorwegen 17.524 850België 10.907 855.000 – 10.000 euroPortugal 9.442 93Spanje 6.500 122Gr. Brittannië 6.400 5992.000 – 5.000 euroFrankrijk 5.000 953Ierland 5.000 36Nederland 4.936 269Oostenrijk 2.571 347Roemenië 3.700 2500 – 2.000 euroItalië 1.200 103< 500 euroZweden 470 111Duitsland 380 1.020Tsjechië 271 43

*Gebaseerd op belastingvoordelen en prijsreducties over een periode van vijf jaar.

Bron

: JAT

O

In schril contrast daarmee staat Denemarken, waar de belasting -

voordelen voor kopers van een EV kunnen oplopen tot 20.588 euro. Een

vorstelijk bedrag dat echter in de eerste zes maanden niet meer dan 283

registraties opleverde. Opmerkelijk is verder dat de subsidie bedragen

voor EV’s in Spanje (6.500 euro) en het Verenigd Koninkrijk (6.400

euro) nagenoeg gelijk zijn, maar dat op basis hiervan de Britten vijfmaal

zoveel kopers over de streep wisten te trekken dan de Spanjaarden.

Voor JATO-onderzoeker Gareth Hession voldoende reden om aan te

nemen dat de factor prijs in deze ontwikkelingsfase van elektrische

mobiliteit mogelijk van minder belang is dan zaken zoals de mate van

verstedelijking, marktverzadiging en de aanwezigheid van een goede

oplaadinfrastructuur. Deze locale factoren waartoe volgens hem ook de

mogelijkheden behoren om met een EV gebruik te kunnen maken van

busbanen, gratis parkeren in de binnenstad en een vrijstelling van

spits heffingen, zoals bijvoorbeeld de ‘Congestion Charge’ in London,

zouden wel eens grotere invloed kunnen hebben dan prijsprikkels.

Toch staat voor hem vast dat de EV-markt op het punt staat om door te

breken. “Het aanbod van elektrische auto’s is nu nog te klein en de prijs

te hoog om de massa te kunnen bereiken. Zodra dat verandert zullen

subsidies meer effect opleveren.”

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:22 Pagina 11

GO!

12

Nooit meer een lege accu

Een van de initiatiefnemers die op dit gebied

volop actief is, is The New Motion. Deze

EV-dienstverlener is, in samenwerking met

onder andere Liander, Nissan, BP, Terberg,

Markeur, Van der Valk en Prestige Taxi, bezig

met het opzetten van een landelijk netwerk

van snellaadstations op strategische locaties in

ons land. Op dit moment zijn er 10 snelladers

gerealiseerd, waarvan er 7 tot het netwerk van

The New Motion behoren. De ambities van

het consortium zijn echter veel groter en

daarom heeft The New Motion recentelijk in

haar GreenDeal aangekondigd vóór 2013

honderd snellaadpunten te hebben willen

geplaatst. De kosten hiervan moeten volgens

Kim Taylor van The New Motion niet worden

onderschat.”Per oplaaduitgang is een investe-

ring van 50.000 euro gemoeid. Ongeveer de

helft daarvan betreft de installatie zelf en de

andere helft betreffen kosten voor de net-

werkaansluiting en het inrichten van de om-

geving. De netwerkaansluiting is een grote

variabele kostenpost en de praktijk heeft

geleerd dat de kosten soms hoog kunnen

Een belangrijk opstakel in de opmars van elektrisch rijden vormt de beperkteaccucapaciteit en de angst om plotseling stroomloos langs de weg te komenstaan. Een ongemak dat binnenkort tot het verleden behoort, want ver schillende partijen werken hard aan de invoering van een landelijk dekkendnetwerk van snellaadstations. Dit maakt het mogelijk om overal in ons land,binnen een straal van 60 kilometer tijdens het drinken van een kop koffie, de accu van nieuwe energie te voorzien.

‘Vóór 2013 moeten er 100 snellaad stations inons land zijn’

oplopen. Toch verwachten

wij dat die target van

honderd snellaadpunten

haalbaar is en daarmee,

gezien gestage opmars van

EV’s, rendabel te kunnen

opereren.”

De stations komen vooral te

staan langs of nabij snel -

wegen nabij alle provincies,

bijvoorbeeld bij verschil-

lende BP tankstations, weg-

restaurants, Nissan dealers

en op diverse locaties in het

gebied van energiebeheerder

Liander. Bestuurders van

EV’s kunnen hier hun accu

opladen met landelijk

werkende passen.

Taylor wil er nog wel het

misverstand uit de weg

ruimen als zou snelladen

schadelijk zijn voor de

levensduur van het accu -

pakket. ”Uit meerdere onderzoeken naar het

effect van snelladen op accu’s blijkt dat dit

hierbij geen aantoonbare schade optreedt.

Dit komt doordat bij het snelladen de accu,

onder gecontroleerde omstandigheden, niet

meer dan 80 procent wordt opgeladen Er

heerst algemene consensus dat potentiële

schade vooral optreedt bij het opladen van

de laatste 20 procent. En daarom wordt dit

gebied tijdens het snelladen bewust met rust

gelaten.”

Even bijtanken bij het snellaadstation in Vianen

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:23 Pagina 12

13

E-mobility: cool als een smartphoneHeeft elektrisch rijden de toekomst of is het in de praktijkvooral omslachtig? Vincent Everts, trendwatcher, CEO-enterpreneur en gepassioneerde gadget-man, neemteen jaar lang de proef op de som en rijdt een jaar in een Nissan Leaf. Hij deelt zijn bevindingen en ervaringen livevia het internet en is te volgen op Leafplan.nl. Zelf is hij allang overstag: “Fossiel is finished. Elektrisch rijden gaat van ‘bleeding edge’ naar ‘leading edge’ en is straks net zocool als een smartphone.”

Everts communiceert al zijn

rijervaringen met de Nissan Leaf

via het platform Leafplan dat

eerder dit jaar op de AutoRAI

2011 werd gelanceerd. “Ons doel

is om zoveel mogelijk lawaai te

maken rondom elektrische

mobiliteit, te laten zien hoe het

is om in EV’s te rijden en

gebruikerservaringen uit te

wisselen. Onder andere door

captains of industry of prominente politici, zoals de ministers Jan Kees

de Jager en Maxime Verhagen, in een Leaf te laten rijden en verslag te

doen van hun bevindingen.”

Paaltjes hoppenHij erkent dat EV’s nog altijd kampen met een imagoprobleem. De

bekende vooroordelen zijn volgens hem dat ze

er niet uit zien, de beperkte actieradius dwingt

berijders tot ‘paaltjes hoppen’ en het aantal

laadpalen en

de infrastructuur is nog onvoldoende. “Alle

‘petrol heads’ moeten helemaal niets van

elektrisch rijden hebben, maar voor mij is deze

vorm van mobiliteit al heel lang actueel. Je

moet het zo zien: elektrisch rijden bevindt zich

op het niveau van de mobiele telefonie in 1990.

Ik kan mij nog mijn eerste toestel van 4.000

gulden herinneren. Die was nog voorzien van

een logge zware draagbare batterij die binnen

een uur leeg was. En 90 procent van de tijd had

je geen verbinding. Inmiddels heeft 50 procent

van de gebruikers een smartphone en mobiel

internet zal in 2014 het gebruik van internet

via de pc overtreffen. Een mobiel is nu cool, compact en onmisbaar en

heeft de samenleving drastisch veranderd. Die ontwikkeling gaat

elektrisch rijden ook doormaken.”

Grote brandstofflexibilteitHij zet zijn overtuiging kracht bij door er op te wijzen dat het gebruik

van fossiele brandstoffen, met name vanwege de CO2- en fijnstof -

problematiek, passé is. Bovendien komt de eindigheid van de

olievoorraden in zicht nu landen als China en India in een hoog tempo

motoriseren. Everts: “Op dit moment heeft 3 procent van de Chinezen

een auto en dat cijfer gaat rap richting de 50 procent. EV’s hebben het

grote voordeel dat hun brandstofflexibiliteit groot is. Je kunt ze immers

op stroom, gas, kernenergie of waterstof laten rijden. Daar komt bij

dat de brandstofefficiency van een e-car tweemaal zo groot is als een

benzineauto.”

Over de nog beperkte actieradius van EV’s maakt de trendwatcher zich

al helemaal geen zorgen. “Dit jaar wordt honderd miljard euro in

accutechnologie geïnvesteerd. Nu kost een accu nog 800 dollar per

kW/uur. Daar kun je 8 kilometer op rijden. In 2015 zal die prijs zijn

gedaald tot 300 dollar per kW/uur. Dit betekent dat je voor hetzelfde

bedrag driemaal zover kunt rijden.”

Als je daar de forse uitbreiding van het aantal laadpalen optelt, dan is er

volgens Everts slechts één conclusie mogelijk: “nu gaat het gebeuren”.

“Alle netbeheerders zijn bezig om tienduizenden laadpalen, waaronder

snellaadstations, in Nederland te plaatsen. Elektrisch rijden maakt de

komende 5 jaar een enorme technische progressie door en zal binnen

tien jaar geïntegreerd zijn in de hele samenleving.”

‘E-mobilitygaat van bleeding edgenaar leadingedge’

Everts: ‘zoveel mogelijk lawaai maken rondom elektrische mobiliteit’.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:24 Pagina 13

GO!

14

Veel gemeenten zien de elektri-

sche scooter als de oplossing in de

strijd tegen luchtverontreiniging,

geluidsoverlast, files en parkeer-

problematiek. In samenwerking

met het bedrijfsleven zijn er de

afgelopen jaren veel initiatieven

gestart om de aanschaf en het

gebruik van e-scooters te stimule-

ren. Zo stelt het stadsdeel West

van Amsterdam tot eind dit jaar

een subsidie beschikbaar voor de

aanschaf van e-scooters door

horecaondernemers met een be-

zorgdienst. De subsidie bedraagt

50 procent van de meerkosten ten

opzichte van een traditioneel

exemplaar, met een maximum

van 1.500 euro per scooter. Kost

een standaard scooter bijvoor-

beeld 2.000 euro en een e-scooter

4.000 euro, dan wordt de helft

van dit prijsverschil, dus 1.000

euro vergoed.

De provincie Limburg heeft voor

haar zes grootste gemeenten

(Venlo, Weert, Roermond,

Sittard-Geleen, Heerlen en

Maastricht) sinds mei dit jaar een

subsidiepot van 800.000 euro

beschikbaar gesteld wanneer con-

sumenten een elektrische scooter

aanschaffen bij een dealer. Het

gaat hierbij om een bijdrage van

30 procent van de aanschafkos-

ten, met een maximum van 700

euro. Rotterdam kent een sloop-

premie voor oude brom- en snor-

fietsen. De Rotterdamse wet -

houder Alexandra van Huffelen

hoopt op die manier de komende

jaren 4.000 vervuilende scooters

te vervangen door schone exem-

plaren Ook Utrecht heeft de

e-scooter omarmt en belooft in

het actieplan ‘Schoon Vervoer

2010-2014 dit najaar een promo-

tiecampagne voor emissievrije

scooters te zullen starten.

Verder kunnen ondernemers en

bedrijven, die hun personeel wil-

len stimuleren milieuvriendelijk

naar het werk te komen door hen

een e-scooter ter beschikking te

stellen, in ieder geval tot eind van

het jaar gebruik maken van de

MIA/VAMIL-regeling, die fiscale

voordelen biedt.

SpringplankHet zijn maatregelen die de markt

een interessante springplank

bieden om emissievrije en fluis-

terstille mobiliteit op twee wielen

voor een breed publiek toegan -

kelijk te maken. BV NIMAG,

importeur van Suzuki, speelt hier

bijvoorbeeld op in door een brede

lijn e-scooters aan het assorti-

ment toe te voegen onder de

naam ‘Nimoto’. “

Het gaat om een breed gamma

van vier modellen en één E-bike

die we via een netwerk van 50

gecombineerde Suzuki dealers

gaan verkopen”, vertelt Arno

Jansen, manager Marketing

Communicatie van BV NIMAG.

“Dat kunnen dus Suzuki motor-

fietsdealers zijn, maar ook Suzuki

auto- of Toyota dealers of zelfs

Suzuki Marine dealers.”

Hoewel Jansen het te vroeg vindt

Met wervende folders, voorzien van klinkende merknamen, gaf de snel groeiende groep aanbieders vane-scooters op de afgelopen ecomobiel vakbeurs acte de présence. Vrijwel stuk voor stuk hippe, snelle, betaalbare en vooral milieuvriendelijke modellen. En dat deze scooters met een groen hart aanslaanblijkt duidelijk uit de verkoopcijfers. Vorig jaar groeide de verkoop al met 40 procent tot zo’n 3.000 stuksen er rijden er in ons land inmiddels ruim 15.000 rond.

Pssst... scooters met een g

Onder de naam NIMOTO is bv NIMAG gestart met een breed programma e-scooters.

GOVECS verkoopt rijplezier zonder emissie.

‘E-scooter-markt wordt serieus zodragevestigdenamen gaanmeedoen’

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:25 Pagina 14

15

om nu al verkoopprognoses af te

geven, verwacht hij dat de

e-scootermarkt snel op stoom zal

komen. “Vandaar dat op dit

moment hard wordt gewerkt om

het dealerkorps begin 2012 te

verdubbelen tot honderd. Onze

doelstelling is om in dit segment

een dominante speler en markt-

leider te worden.”

GelukzoekersPeugeot Scooters liet Nederland

op ecomobiel kennismaken met

de E-Vivacity die vanaf februari/

maart 2012 via de 325 dealers van

Van der Hulst Nederland verkrijg-

baar zal zijn. Herman van Beek,

general manager van Peugeot

Scooters, constateert dat er op dit

moment veel uit ‘gelukzoekers’

bestaande kleine partijen actief

zijn, maar dat de e-scooter markt

pas serieus wordt zodra geves-

tigde namen een toontje gaan

meeblazen. “Als dat gebeurt

zullen zij veel van wat nu in de

handel is tot speelgoed gaan

degraderen.” Van Beek verwacht

niet dat de komst van de e-scooter

een kannibaliserend effect zal

hebben op het conventionele seg-

ment.”Ik denk niet dat er sprake

zal zijn van verdringing, eerder

van een verbreding van de markt.

Het is een totaal andere doel-

groep. Berijders van een elek -

trische scooter staan veel

milieubewuster in het leven.”

Made in EuropeEen speler die sinds begin dit jaar

aan de weg timmert, is GOVECS

Benelux. Het volledige elektrische

tweewielerprogramma is ‘made

in Europe’. De e-scooters zijn

ontwikkeld in Duitsland,

gestileerd in Italië en voorzien

van Amerikaanse technologie.

Een van de paradepaardjes is de

zojuist gepresenteerde GOVECS

GO! S3.4, de eerste elektrische

motorscooter in de 125 cc klasse.

Deze nieuwe loot aan de

GOVECS stam is gebaseerd op

de GO! S2.4, die eveneens door

accupakketten van energie voor-

ziene 50 cc versie, die eerder dit

jaar werd uitgeroepen tot ‘Euro-

pese e-scooter van het Jaar’.

“In Nederland gaat de grootste

belangstelling vooral uit naar de

25 en 50 cc modellen”, vertelt

Robert van de Nadort, directeur

van GOVECS Benelux. De jonge

onderneming heeft inmiddels

26 dealers aangesteld en dit jaar al

zo’n 100 scooters verkocht.

“Vooral aan afnemers die

behoefte hebben aan een grote

actieradius”, benadrukt van de

Nadort, “zoals gemeenten, stads-

wachten en de politie. Die kun-

nen op de basisuitvoering, de

GO! S1.2, tussen de 60 à 90 kilo-

meter per dag afleggen en met de

GO! S2.4 tussen de 100 en 150

kilometer.”

Net als Van Beek van Peugeot

vindt Van de Nadort het een

goede zaak dat er zich nu ook ge-

renommeerde partijen aandienen

die het product naar een hoger

niveau tillen. “Want kwaliteit

kost geld en goedkoop hoeft lang

niet altijd duurzaam te zijn. Door

een slechte ervaring met een on-

deugdelijk product raak je alleen

maar toekomstige klanten kwijt.

En dat is jammer, want wij willen

vooral duurzaam rijplezier,

zonder emissie verkopen.”

MARKTONTWIKKELINGEN E-SCOOTERS IN NEDERLAND

Verkopen 2011 2010 jan.-aug. jan.-aug.3.031 2.958

Park t/m aug. t/m aug.15.000 13.109

Bron

: VW

E

n groen hart!

Alexandra van Huffelen (wethouder Rotterdam): ‘Met slooppremie 4.000 vervuilende scooters

vervangen door schone exemplaren’.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:25 Pagina 15

GO!

16

Beleven is overtuigen!Sinds de opening van het Elektrisch Vervoer Centrum inRotterdam is ons land een belangrijk ervarings- en informatiepunt, om de acceptatie van elektrisch rijden te versnellen, rijker. “Binnen 3 jaar willen we de 1.000grootste Nederlandse bedrijven en diverse gemeenten een bezoek laten brengen aan ons voorlichtings centrum”,zegt mede-oprichter Alfred Möller.

Möller is, samen met Marcel Broersma vanuit hun onderneming Green

Mobility, initiatiefnemer van Het Nieuwe Rijden/ Elektrisch Vervoer

Centrum.

“Een elektrisch voertuig is eigenlijk een grote batterij op wielen”, legt

hij uit. “Voor de verkoop is daarom een totaal andere benadering nodig

dan bij traditionele voertuigen. Wij geven in dit Centrum onafhankelijk

advies over alle soorten en merken elektrische voertuigen en bijko-

mende zaken zoals subsidies, laadpalen, verzekeringen en leasing. Maar

het leukste van dit Centrum is om mensen enthousiast te maken door ze

te laten ervaren hoe het is om elektrisch te rijden”.

Met name door het gebrek aan zichtbaarheid en voorlichting laat de

grootschalige marktintroductie van elektrische voertuigen volgens

hem nog op zich wachten. “Zo krijg je een kip-ei-situatie, want door-

dat er nog relatief weinig e-cars worden verkocht, ziet de branche deze

vorm van mobiliteit nog onvoldoende als serieus alternatief. Het HNR

EV Centrum moet dat veranderen.”

Bedrijven met grote wagenparken worden pro-actief benaderd voor

een bezoek aan het Centrum voor voorlichting en beleving. Er vindt in

het Centrum geen verkoop van producten plaats. Eventuele leads wor-

den doorgegeven aan de partners. Bezoekende partijen krijgen na afloop

een uitvoerig rapport mee naar huis met een inventarisatie van hun

mobiliteitsbehoefte met hierin een potentiële kostenbesparing. Tevens

wordt de besparing van CO2/fijnstof/NOx zichtbaar gemaakt. Het

advies richt zich op automobiliteit in de breedste zin van het woord.

Ook nieuwe concepten, zoals autodelen, Het Nieuwe Werken, Het

Nieuwe Rijden en een brede implementatie van openbaar vervoer zijn

daarin meegenomen. In het Centrum zijn diverse automerken met elek-

trische modellen aanwezig om uit te testen. Alle zaken die bij elektrisch

rijden komen kijken, zoals een laadpaal thuis of bij het bedrijf zijn via

Centrum te regelen.

Vliegende start“Deze one-stop-shopping aanpak maakt overschakeling naar elektrisch

rijden laagdrempelig en toegankelijk. Het HNR EV Centrum werkt

landelijk met een dertigtal aangesloten partners die belang hebben bij

elektrisch vervoer. De betrokken partijen kunnen zich maximaal

profileren tijdens de transitieperiode van fossiele brandstoffen naar

duurzamere alternatieven

oplossingen.”

Om de onafhankelijkheid van

het Centrum te kunnen waar-

borgen en de uiteenlopende

belangen te behartigen, is er

een stichting opgericht met

o.a. oud ProRail bestuurder

Bert Klerk, Hans Blink CEO

van Athlon, IvdM directeur

Jos van den Broek, Arno van

der Steen, voormalig directeur van IvdM en Eric Beers

voorzitter van het Platform Elektrische Mobiliteit (PEM)

van RAI Vereniging. Inmiddels heeft de spreekbuis voor

elektrische mobiliteit een vliegende start gemaakt. Möller:

“In de eerste 8 weken zijn er zo’n 400 bezoekers ontvan-

gen. Zoals het er nu uit ziet zullen de verwachte bezoekers-

aantallen ruimschoots worden overtroffen. Tot aan het

einde van het jaar gaan we het concept verder optimaliseren

én er zullen meerdere merken en type voertuigen aan onze

demovloot worden toegevoegd.”

De initiatiefnemers van het EV Centrum, Alfred Möller (r) en Marcel Broersma (l):

“De verkoop van EV’s vraagt om een volstrekt andere benadering.”

‘We gaan bedrijven metgrote wagen -parken pro- actiefbenaderen’

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:26 Pagina 16

17

Rozendaal ventileert zijn kritiek op het e-rijden regelmatig in Elsevier

en stak zijn mening over de ‘auto 3.0’ ook op de bijeenkomst van het

Platform Elektrische Mobiliteit (PEM) tijdens ecomobiel niet onder

stoelen of banken.

Rode draad in zijn betoog is dat de auto in het algemeen en de e-car in

het bijzonder een politiek statement is geworden. “De automobilist van

nu”, zo betoogt hij in Elsevier, “laat via zijn voertuig niet alleen zien

hoe dik zijn bankrekening is, hoe hoog zijn positie binnen de onder -

neming is en of hij of zij dan wel tuttig of sportief is, maar verraadt

tevens hoe hij aankijkt tegen het broeikaseffect, het opraken van

fossiele brandstoffen, de aantasting van het tropisch regenwoud, de

honger in de derde wereld, de strijd tegen Al-Qaida en de lucht -

vervuiling in de grote steden.”

Iemand die vandaag nog een benzineauto durft te kopen zegt volgens

Rozendaal als het ware: weg met de ijsbeer. Dus ligt het voor de hand te

kiezen voor een elektrische, hybride, plug-in hybride al dan niet met

range extender of een auto met brand-

stofcel.

Lege pindadoppenMaar al die bekende Nederlanders,

politici en miljonairs die overstap-

pen op de elektrische auto dragen

naar zijn mening helemaal niet bij

aan de vergroening van Nederland:

ze rijden op stroom die bovenal met

steenkool of aardgas is opgewekt. Rozendaal onderscheidt ‘rode’ elek-

trische auto’s (op atoomstroom), ‘grijze’(op kolenstroom), ‘gifgroene’

(op groene stroom uit kolencentrales) en ‘groene’, die afkomstig is van

windmolens en zonnecellen.

Rozendaal: “wie weet wat de beste keuze is mag het zeggen”. “Want,

vervolgt hij, “zelfs wie met zijn energieleverancier een contract sluit dat

de elektrische auto op groene stroom rijdt, kan verkeerd bezig zijn. Een

groot deel van de Nederlandse groene stroom komt immers uit kolen-

centrales. Die mengen dan wat bizarre substanties door de steenkool,

zoals kadavers, lege pindadoppen of geverfd hout uit de bouw, en ver-

kopen een deel van hun elektriciteit aan groene stroom.”

Hetzelfde geldt voor de waterstofauto’s die over enkele jaren te koop

zullen zijn. “De waterstof, die de brandstofcellen in zo’n auto verbran-

den, moet eerst worden gemaakt. En het maakt nogal wat uit of dit met

stroom uit een windmolen, een kolen- of een kerncentrale gebeurt.”

Voor Rozendaal staat het daarom bepaald nog niet vast dat een e-car

echt zo groen is als voorstanders beweren. Hij vindt het ook niet nodig

dat Brussel of de Nederlandse overheid elektrische auto’s verder pro-

moten. “Nederland doet dat al. Eigenaars van e-cars betalen minder

wegenbelasting en BPM en krijgen speciale parkeerplekken en parkeer-

tarieven. Je zou kunnen zeggen: elektrische auto’s rijden slecht deels op

stroom en voornamelijk op subsidie.”

‘Elektrische auto’s rijdenvooral op subsidies’

E-car als politiekstatementElektrische auto’s hebben de toekomst. Ze zijn stil, duur zaam, produceren geen luchtvervuiling noch CO2en de berijders laten zien dat ze zich om onze planeetbekommeren. Die lofzang op de e-car is helaas meer opslimme marketing dan op nuchtere feiten gebaseerd, vindt Simon Rozendaal, wetenschapsjournalist bij Elsevier.De elektrische auto is volgens Rozendaal lang niet zoschoon als iedereen denkt en rijdt bovendien niet zozeer op stroom als wel op subsidie.

Hoe groen is stroom?

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:26 Pagina 17

RAI SOCIETY18

GO!

De fine fleur van de Nederlandse klassiekers kwam dit jaar voor de 12e maal

bijeen voor het rijden van de Nationale Rode Kruis Rally. Niet minder dan 150

equipes verzamelden zich op 3 september aan de start bij kasteel Het

Nijenhuis in Diepenheim voor een tocht van 150 kilometer. Aan het stuur en

als bijrijder opnieuw veel prominenten en captains of industry. Zo bevonden

zich onder het gemêleerde deelnemersveld onder andere Peter Hartman,

president-directeur van de KLM, Henk Rottinghuis, oud-CEO van Pon

Holding en president van de Fédération Equestre Internationale (FEI), een or-

ganisatie die wereldwijd paardenwedstrijden verzorgt, en Evert Louwman,

oud-topman van de Louwman Groep. De rit kreeg zelfs een koninklijk tintje

met de aanwezigheid van Pieter-Christiaan van Oranje en prins

Leopold van Beieren. Ook RAI Vereniging gaf met twee equipes acte de

présence. Hier op de foto Roelf de Boer (r), algemeen voorzitter van RAI

Vereniging, met branchegenoot Geert Vermeer, BOVAG Bondsvoorzitter,

rijdend in een Triumph TR4 uit 1964. De directie van RAI Vereniging, in de

persoon van Peter Janssen en Olaf de Bruijn, volgde hen in hun kielzog

in een MG B uit 1969. De stoet, bestaande uit bekoorlijke iconen uit de roem-

ruchte autohistorie, waaronder merken als Bugatti, Bentley, Spijker, Maserati en

Porsche, bereikte uiteindelijk zonder uitvallers de finish. Eindelijk kon de cham-

pagne vloeien. De positieve sfeer bereikte een hoogtepunt toen bleek dat de

sponsoren bijna 100.000 euro voor het goede doel bijeen hadden gebracht.

Klassiek koersen met een doel...

Het moment dat het eerste nummer van GO!Mobility van

de pers kwam was natuurlijk voldoende reden om de cham-

pagne te ontkurken en in een feestelijke setting het glas te

heffen. En zo geschiedde. In aanwezigheid van de medewer-

kers van RAI Vereniging reikte Ron Brokking, directeur van

RAI Langfords, de allereerste editie uit aan Olaf de Bruijn

(r), adjunct-directeur van RAI Vereniging, en Harald Bres-

ser (l), manager Communicatie en PR van RAI Vereniging.

Beiden complimenteerden de vertegenwoordigers van RAI

Langfords met het in hun ogen zeer geslaagde nieuwe

visitekaartje waarmee RAI Vereniging de eigen leden en de

verschillende stakeholders nog beter en professioneler wil

informeren over de ontwikkelingen in de mobiliteitsbranche.

Omringd door relaties,

vrienden en prominenten

nam Peter Janssen eind

november in Amsterdam

RAI afscheid als directeur

van RAI Vereniging. Na

ruim tien jaar droeg hij het

stokje over aan zijn op -

volger Olaf de Bruijn. Een

groot aantal vooraanstaan -

de gasten uit de mobili-

teitswereld, waaronder

oud-minister Camiel

Eur lings, ANWB-hoofddirecteur Guido van Woerkom, BOVAG-bondsvoorzitter

Geert Vermeer en vriend en oud-collega Frank de Munck, sprak hem lovende

woorden toe. Eurlings bracht de vasthoudendheid van de scheidend directeur in herinne-

ring. Zo nam Janssen geen genoegen met een passage in het sectorakkoord Duurzaamheid

in Beweging die luidde dat ‘bij de introductie van de kilometerprijs de BPM richting 0 gaat.’

Het leidde tot vertraging van de ondertekening, terwijl verderop een zaal met journalisten

op de presentatie van het akkoord zat te wachten. Eurlings zei hem uiteindelijk dankbaar te

zijn voor die vasthoudendheid die het systeem van Anders Betalen voor Mobiliteit op het

rechte pad heeft gekregen. Binnen de branche staat Janssen dan ook vooral bekend als de

man van de 3 B’s, die staan voor Bouwen, Benutten en Beprijzen. Voor die derde B van be-

prijzen heeft hij zich altijd sterk gemaakt. Voor zijn vele verdiensten voor RAI Vereniging ont-

ving hij uit handen van algemeen voorzitter Roelf de Boer de J. Leonard Lang Erepenning

in Goud. Een bijzondere onderscheiding die afgelopen decennia slechts 36 keer is uitgereikt.

GO!MomentGoudvoorPeter

Janssen

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:28 Pagina 18

19

Driehonderd ‘Damrakkertjes’ op stroom

Waarin Luud Schimmelpennink met zijn wit-

kar in 1974 niet is geslaagd moet car2go, onder de

vleugels van Daimler AG, bijna 40 jaar later wel gaan

lukken. Dit unieke deelautoproject, bestaande uit

een vloot van 300 elektrische smarts, ging eind

oktober in Amsterdam van start. Amsterdam is

daarmee de eerste stad in Europa met een groot-

schalig volledig elektrisch autodeelproject.

Geen wonder dat de introductie in de Beurs van

Berlage op grote belangstelling van de nationale en

internationale pers kon rekenen. Het lag voor de

hand het Beursplein als uitvalsbasis voor de

lancering van het initiatief en het proefrijden met

de smarts te gebruiken, maar de actievoerende

Occupy-beweging gooide roet in het eten. Dat

mocht de pret niet drukken, want de organisato-

ren kregen van gemeente Amsterdam toestem-

ming om niet minder dan zestig milieuvriendelijke

smart-modellen op de Dam te parkeren. Daar

konden de genodigden, waaronder verschillende

vertegenwoordigers van RAI Vereniging – algemeen

voorzitter Roelf de Boer, adjunct-directeur Olaf

de Bruijn en manager Communicatie en PR

Harald Bresser (zie inzetje), zelf een stuk rijden.

Wethouder Eric Wiebes van Amsterdam drukte

de aanwezigen op het hart dat de actieradius van

de smart voldoende is om de hele stad heen en

weer te rijden. En mocht de accucapaciteit te ver

dalen, dan zijn er 250 oplaadpunten in de stad. Een

aantal dat tot eind 2012 moet oplopen tot 1.000.

Het moet een groots pan-Amerikaans feest worden met een tocht door de

3 grootste Zuid-Amerikaanse landen: Argentinië, Peru en Chili. Het gaat hier

natuurlijk over de rally der rally’s, Le Dakar. Niet minder dan twee leden van

de sector Garage Uitrusting van afdeling Autovak van RAI Vereniging zullen,

gesponsord door team Auto Track.nl, deze uitdaging aangaan. Fons Jans van

Hamer Installatietechniek (op de foto links) stelt voor het afleggen van het

9.000 kilometer lange parcours een DAF servicetruck beschikbaar die stand-

by is voor snelle assistentie. De bezetting van deze racetruck bestaat uit

Patrick Andriessen, directeur van TBA en TEN Automotive Equipment

(rechts), en zijn mede-teamleden Bob ten Harkel als coureur en Thijs

Daandels als copiloot. De belangrijkste taak van Andriessen, die voor het

eerst als navigator meegaat, is om zijn mede-teamleden veilig door de

uitgestrekte woestijnvlakten en het Andesgebergte te loodsen. Zowel Jans als

Andriessen zeggen te popelen om op 1 januari in de Argentijnse badplaats

Mar del Plata van start te gaan. Eric Rommerts, secretaris afdeling Auto-

vak (in het midden op de foto), wenst hen hierbij veel succes en vooral een

veilige finish in Lima.

Klaar voor het ‘ultieme avontuur’

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:28 Pagina 19

20

GO!

eco-trends

Stille krachtHet schoonmaakleger van Neder-

landse gemeenten kan voortaan

volledig geluidloos oprukken om straten

en stadspleinen weer spic en span te

maken. Het nieuwste elektrische parade-

paardje van Tennent Green Machines, de

500ze, werkt geruisloos, emissieloos en

energiezuinig. Steden als Keulen,

Parijs, Hannover, Londen en Kopen-

hagen maken al dankbaar gebruik van

deze stille kracht. Ook Amsterdam is

al enige tijd overstag en overweegt nog

een zestal exemplaren in te gaan zetten.

Een extra voordeel van de 500ze is dat

de wagen, vanwege het ontbreken

van geluid, ook tijdens

winkeltijden kan vegen. De

gebruiksduur is ongeveer 9

uur en het opladen van

de accu’s vergt slechts

drie uur. Een prima

oplossing dus voor milieu -

bewuste reinigingsdiensten.

Waarom niet het nuttige met het aangename

verenigen, moeten stadsmeubilairexploitant

JCDecaux en energiebedrijf Eneco hebben

gedacht toen zij het plan opvatten om oplaad-

punten voor EV’s te integreren

in informatiezuilen. Dit leidde

eind september tot de inge-

bruikneming van een geheel

nieuw type informatiezuil

(Mupi) op het Rembrandtplein

in Amsterdam. Deze zuil is

voorzien van een oplaadpunt

voor elektrische fietsen,

brommers en scooters.

De plaatsing markeert de start

van een pilotproject van

JCDecaux en Eneco. De op-

komst van elektrisch vervoer

zorgt immers voor een toenemende vraag

naar oplaadpunten. Door een oplaadpunt

(NRGSPOT) in te passen in bestaand

stadsmeubilair, wordt de openbare ruimte zo

efficiënt mogelijk benut. Op die manier

kunnen er honderden nieuwe oplaadpunten

ontstaan, zonder dat deze extra ruimte in-

nemen. Dit past in het beleid van JCDecaux

om zeer efficiënt met de openbare

ruimte om te gaan. Als de pilot

slaagt, kunnen steden worden

voorzien van vele nieuwe oplaad-

punten die geen extra ruimte in-

nemen. Amsterdam is uitgekozen

als pilot-gemeente omdat de

hoofdstad voorop loopt bij de

implementatie van elektrisch

vervoer. JCDecaux en Eneco

onderzoeken op dit moment de

mogelijkheid om in een volgende

generatie NRGSPOTS ook oplaad-

punten voor auto’s te verwerken.

Reclamezuil als oplaadpunt

De 500ZE van Tennent Green Machines.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:29 Pagina 20

21

E-bike krijgt meer power

Blikverruimende helm

Voor fietsers die een gewone

elektrische trapondersteuning

nog niet goed genoeg vinden

heeft Bosch nu een aandrijving

ontwikkeld die berijders niet

alleen letterlijk fluitend naar hun

werk brengt, maar ook nog eens

in de helft van de tijd. ‘Drive

Unit 45’ zo heet de nieuwe hulp-

motor die Bosch in september op

de Duitse vakbeurs Eurobike pre-

senteerde. Dankzij de krachtige

350 Watt elektrische motor is een

snelheid van 45 km/u moeiteloos

haalbaar, terwijl fietsers on-

afhankelijk van de versnelling

zelfs zonder te trappen snelheden

van 6 tot 18 km/u kunnen halen.

Een nadeel is er wel, want de

‘Drive Unit 45’ wordt

door de wetgever,

vanwege de hogere

snelheid, niet langer

als fiets be schouwd.

Dit betekent dat de

be stuurder ouder moet

zijn dan 16 jaar, een helm

moet dragen en moet

beschikken over een

rijbewijs. Daarom gaan er in het

Europese Parlement stemmen op

om het motorvermogen van

E-bikes te verhogen, zij het met

een vermogensbeperking.

Het vergde zeven jaar aan onderzoek en ontwikkeling, maar uitein-

delijk is het Britse merk Reevu er in geslaagd ’s werelds eerste helm met

een geïntegreerd achteruitkijksysteem helm te realiseren.

Dankzij de toepassing van het gepatenteerde ‘Vision System’ houdt de

helmdrager een volledig overzicht van hetgeen er achter en opzij van

hem gebeurt door een

ingenieus ingebouwd

spiegelreflectiesysteem.

Een groothoeklens aan de

achterkant van de helm vangt de

achterliggende situatie op en geeft die

via ideaal geplaatste spiegeltjes door tot

aan de voorzijde van de helm, namelijk: het

schermpje in de kijkopening van de helm. Met als resultaat dat de

motorrijder, zonder de blik op de weg te verliezen, perfect kan waar -

nemen wat er in een staal van 360 graden op de weg gebeurt. Wat dat

betreft is de techniek vergelijkbaar met de binnenspiegel van een auto.

De blikverruimende helm wordt in de handel gebracht door Reevu

Benelux, officieel importeur voor de Benelux én Duitsland.

QWIC: made in HollandOp ecomobiel maakten het Nederlandse e-scootermerk QWIC en de

stichting WerkEnLeren de oprichting van de Electric Scooter Factory

(ESFA) bekend. Het besluit om in Nederland elektrische scooters te

gaan vervaardigen is redelijk uniek te noemen. De bulk is afkomstig uit

landen buiten de EU, voornamelijk uit de Aziatische regio.

QWIC verkoopt op dit moment vanuit het hoofdkantoor in Amster-

dam elektrische scooters en e-bikes via een snel groeiend netwerk van

circa 400 winkels in Nederland, België, Duitsland en Frankrijk. Het

verplaatsen van de assemblage – en waar mogelijk ook de productie –

naar Nederland, biedt volgens de onderneming kansen om optimaal in

te spelen op de exponentieel groeiende sector van lichte EV’s en

tegelijkertijd de kennispositie te verbeteren. Dat is ook de reden

waarom de ESFA-fabriek wordt gevestigd op de RDM Campus waar,

naast een groot aantal innovatieve ondernemingen, ook het Haven -

bedrijf Rotterdam, de Hogeschool Rotterdam en het Albeda College

Mobiliteit zijn gevestigd. Na een opstartfase van 1,5 jaar verwacht ESFA

Rotterdam voor QWIC 1.000 tot 3.000 e-scooters per jaar te kunnen

assembleren, waarvan een deel bestemd zal zijn voor export.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:29 Pagina 21

22

GO!

Neêrlands trots in bange dagenIn de naoorlogse jaren vijftig vormde de DAF 600 de grootste primeur op de 39ste AutoRAI van 1958. In het jaar waarin de

Amerikanen de eerste kunstmaan, de Explorer, lanceren, De Gaulle aantreedt als president van Frankrijk en het laatste kabinet-Drees valt,

krijgt Nederland er weer een eigen autofabrikant bij. En niet zomaar één. De DAF 600 met ‘Variomatic’, de door Hub van Doorne bedachte

unieke traploze automatische transmissie, werd in die jaren als een revolutionair ontwerp beschouwd. Het eerste dat ruim een halve eeuw

geleden opviel was het verhoudingsgewijs ‘stoere’ uiterlijk van de DAF. Andere kleine vierpersoons tijdgenoten maakten een wat fragielere

indruk. De NSU Prinz, de Fiat 500 en de Isar 700 ontbeerden het ruime en robuuste voorkomen van het Brabantse product. En de royaler

ontworpen concurrenten, zoals de BMW 600, de Lloyd Alexander en de Renault 4CV, werden destijds óf als oubollig óf als gedateerd ervaren.

Hoewel over de Daf met het ‘pientere pookje’ later nogal badinerend werd gesproken – auto met jarretelaandrijving en truttenschudder waren

veelgebruikte spotnamen – was de wagen technisch zijn tijd ver vooruit. De Continu Variabele Transmissie (CVT) van Van Doorne’s Transmissie,

inmiddels onderdeel van Robert Bosch, wordt tegenwoordig op grote schaal toegepast in de auto-industrie. Vooral omdat het innovatieve

systeem, vergeleken met conventionele ‘automaten’ minder brandstof verbruikt en dus bijdraagt aan het verminderen van de CO2-uitstoot.

RAI vintage

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:30 Pagina 22

23

Wat is uw favoriete vervoermiddel?

De auto, liefst comfortabel met een goede handsfree. Zelf rijd ik in een

BMW 740Li. Ik heb hiervoor 3 Porsches gereden (dagelijks), maar ik

ben toch weer comfortabeler gaan rijden. Ouderdom? Ik vind van niet...

Wat vindt u van het mobiliteitsbeleid in Nederland?

Dat wordt steeds beter. Internet en thuiswerken worden steeds popu-

lairder. Via het Platform Slim Werken Slim Reizen stimuleren overheid

en bedrijfsleven ‘Het Nieuwe Werken’. Dit maakt het eenvoudiger om

er variabele werktijden op na te houden en dit zorgt vervolgens weer

voor een betere spreiding van het verkeer, minder files en vergroot de

bereikbaarheid. En gelukkig besteedt dit kabinet ook weer aandacht aan

de wegen.

Wat zou u als eerste veranderen als u het voor het zeggen had?

De komst van lange en zwaardere vrachtwagens (LZV’s) heeft wel erg

lang geduurd. Bovendien zijn die alleen in Nederland toegestaan. In

Duitsland zijn LZV’s voorals -

nog taboe, hoewel het de

bedoeling is dat daar binnenkort

wel wordt gestart met een prak-

tijkproef. Met name de sterke

Duitse spoorweglobby houdt de

LZV tegen. Een slechte zaak,

want de inzet van deze langere Ecocombi’s (25,25 meter) moet leiden

tot grotere brandstofefficiency, een lagere CO2-uitstoot en een lager

brandstofverbruik, omdat twee LZV‘s het vervoer van drie traditionele

voertuigcombinaties kunnen vervangen Alle innovatieve technieken

die LZV’s economisch rendabel, minder milieubelastend en veilig

maken zijn beschikbaar. Dus waar wachten we nog op?

Verder zou ik de besluitvormingsprocessen van het ministerie van

I&M willen versnellen. Nu zijn RDW, I&M en de wegbeheerders bezig

met heel veel zaken zonder dat er besluiten worden genomen. Met als

resultaat dat er niets gebeurt.

Vindt u dat het kabinet voldoende aandacht schenkt aan vervoers -

alternatieven, zoals de bus, de fiets of gemotoriseerde tweewielers?

Ja, maar daar komt de oplossing niet alleen vandaan. Het is een illusie

te denken dat we zonder de auto kunnen. Alleen voor de kortere

afstanden is de fiets een oplossing: geen parkeerproblemen meer en

goed voor je gezondheid!

Zou u zelf bereid zijn tenminste 1 keer per week de auto voor het

werk te laten staan?

Ja, in de praktijk betekent dat thuiswerken.

Met welke politicus zou u wel eens van gedachten willen wisselen?

Met Job Cohen. Lekker discussiëren! Vooral over de flexibiliteit van de

arbeidsmarkt. In de ons omringende landen is dat beter geregeld.

Vooral in onze conjunctuurgevoelige branche is de flexibiliteit een

gemis, en voorkomt dat we na de recessies weer mensen aannemen.

Hoe ziet het Nederlandse verkeersbeeld er over tien jaar uit?

Ik ben geen politicus. Technisch kan er al veel, dus de bal ligt in Den

Haag.

Persoonlijk denk ik dat het wegennet de sleutel blijft. Milieu zal

belangrijker worden en daarom zullen er voor de weg steeds zuiniger

oplossingen komen. Zonder transport staat alles stil: dat blijft.

Een supermarkt beleveren gaat niet per trein!

In deze rubriek laten we personen aan hetwoord die betrokken zijn bij of werkzaam in de mobiliteitswereld. Dit keer Pieter-BasBroshuis, algemeen directeur van Broshuis bv.

Pieter-Bas Broshuis‘Een supermark t beleveren gaat nietper trein’

uitgesproken

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:31 Pagina 23

24

GO!

MARKTANALYsE

MarktanalyseVoertuigkilometers van autobussen

in Nederland (aandeel in %)

Totaal 627 miljoen km

w.v.

Nederlandse touringcars 21%

Buitenlandse touringcars 3%

Buitenlandse lijndienstbussen 1%

Nederlandse lijndienstbussen 75%

Bron: CBS

Bron: SWOV

Lijndienstbus passeert touringcarNederlandse autobussen leggen in

eigen land jaarlijks gezamenlijk 627

miljoen kilometers af, zo blijkt uit

nieuwe CBS-cijfers die zijn geba-

seerd op gegevens van de Nationale

Auto Pas (NAP).

Lijindienstbussen zijn verantwoor-

delijk voor driekwart van deze

vervoersprestatie, terwijl touring-

cars een vijfde van de buskilometers

voor hun rekening nemen. Het

vervoersaandeel van buitenlandse

bussen is met 3 procent bescheiden.

Lijndienstbussen overtreffen dus, als

het gaat om vervoersprestaties, de

touringcars. Door de jaren heen

leggen zij namelijk bijna tweemaal

zoveel kilometers af als alle touring-

cars tezamen: 473,5 miljoen kilo -

meters versus 237 miljoen

kilometer voor touringcars.

Ook qua aantallen legt de touring-

car het af tegenover de lijndienst-

bus. Ons land telt 7.014

lijndienstbussen en 5.881 touring-

cars.

Niet alleen rijden lijndienstbussen

meer, ze zijn bovendien gemiddeld

jonger dan touringcars: 88 procent

van de lijndienstbussen is jonger

dan 10 jaar. Voor touringcars is dat

70 procent.

Rotondes zijn veiliger dan kruispunten, omdat ze het aantal potentiële

conflicten tussen verkeersdeelnemers terugbrengen en de verkeerssnelheid

verlagen, zo heeft de SWOV becijferd. Hierdoor zou het aantal dodelijke

ongevallen met 76 procent en het aantal zwaargewonden met 46 procent

zijn afgenomen. Per saldo zouden rotondes het aantal verkeersdoden met

11 per jaar reduceren.

De doorstroming van het verkeer is volgens de SWOV meestal beter dan

op kruispunten en de uitstoot van gassen en het lawaai nemen eveneens af,

zeker in vergelijking met kruispunten met verkeerslichten. Wel moet

rekening worden gehouden met een groter ruimtebeslag. Ook is er discussie

over de vraag of het voor (brom)fietsers veiliger is als ze voorrang hebben

op een rotonde met vrijliggende fietspaden of juist

niet. Het lijkt er op dat dit niet het geval is, hoewel

vanwege mobiliteitsargumenten (brom)fietsers op

rotondes binnen de bebouwde kom meestal toch

voorrang hebben.

AANTAL ROTONDES IN NEDERLAND

2011 1999

Ca. 3.500 ca. 2.000

Rotondes duurzaam veiliger

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:32 Pagina 24

Het transport over de weg draagt letterlijk de zwaarste

lasten. Sinds 1990 is het aandeel van deze vervoers -

modaliteit ten op-

zichte van de trein

en de binnenvaart

toegenomen van

60 procent tot

73 procent nu.

Tege lijkertijd

groeide ook de

vervoersprestatie,

uit gedrukt in ton-

kilometers, in die

periode van

1.150 tot bijna 2.000

miljard. En als we de prognoses van de Europese Commissie

moeten geloven, dan zal het wegtransport die leidende

positie de komende jaren versterken. De Commissie heeft

namelijk becijferd dat het aandeel van het vervoer per

vrachtauto in 2025 zal oplopen tot 78 procent. Een percen-

tage dat overeenkomt met een vervoersprestatie van 2.650

miljard tonkilometers, 26 procent meer dan in 2010. Dat de vrachtwagens

de samenleving in beweging houden blijkt ook uit het economisch belang

van de sector die in Europa aan 3,6 miljoen mensen werk biedt en een

totale omzet van zo’n 323 miljard euro per jaar genereert.

25

WERKGELEGENHEID BEDRIJFSWAGENSECTOR IN EUROPA

Totaal 3.600.000

w.v.

Productie 250.000

Toeleveranciers, dealers, after-sales 750.000

Transportsector 2.600.000

ECONOMISCH BELANG TRANSPORTBRANCHE

Productie lichte en zware bedrijfswagens 2,6 miljoen stuks

Omzet industrie 70 miljard euro

Omzet transportsector 250 miljard euro

Bron: ACEA

Wegtransport vergroot voorsprong

In de eerste helft van dit jaar werd in

ons land 611 keer aangifte gedaan

van transportcriminaliteit, 3,7 pro-

cent meer dan in de vergelijkbare

periode van 2010. Het ging daarbij in

430 gevallen om ladingdiefstal, 136

keer om diefstal van het voertuig en

45 keer ging het om een combinatie

van beide. Vooral elektronica en

kleding zijn bij het dievengilde zeer

gewild. De diefstal gebeurt in veel

gevallen door het opensnijden van

de zeilen van de vrachtwagens of

opleggers op parkeerplaatsen langs

de snelwegen en op plaatsen buiten

een industrieterrein.

Dertien publieke en private partijen

werken op dit moment al met elkaar

samen om de transportcriminaliteit

te bestrijden. Verzekeraars, politie

en de transportsector geven

belangrijke informatie direct aan

elkaar door zodat vervoerders snel

op de hoogte zijn van nieuwe

vormen en plaatsen van criminali-

teit. In de omgeving van snelwegen

zijn inmiddels 25 truckparkeerplaat-

sen voor hun beveiliging gecertifi-

ceerd. Dit aantal breidt nog verder

uit. Daarnaast krijgt de beveiliging

van hoofdwegen en daaraan gelegen

parkeerplaatsen landelijke spreiding.

Een effectief wapen tegen ladingdief-

stal betreft de ‘secure lane’ van Rot-

terdam naar Venlo.

Die is uitgerust

met intelligente ca-

merasystemen. Het

is de bedoeling dat

er ook op andere

verzorgingsplaatsen

en transportroutes

een ‘secure lane’

komt.

LADINGDIEFSTAL IN NEDERLAND

2011 2010

Jan-juni jan-juni

Totaal 430 377

w.v.

Lading afgifte dmv oplichting 0 7

Diefstal lading 160 156

Diefstal lading dmv zeilsnijden 270 214

‘Secure lane’ tegen ladingdiefstal

Bron: Stichting AVc

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:32 Pagina 25

26

GO!

‘Het aantal elektrischeauto’s kan tussen nu en 2025 verduizend -voudigen’

DE Stelling

Minister Maxime Verhagen

‘De Green Deal moet het enthousiasme in de

samenleving mobiliseren voor energiebesparing,

decentrale energieopwekking en duurzaam

ondernemen. In dat kader wil ik de uitrol van

elektrisch rijden versnellen. Zodat we tussen nu

en 2025 het aantal elektrische auto’s kunnen

verduizendvoudigen.’

Minister Melanie Schultz

“Jongeren en beginnende bestuurders zijn door minder rijervaring vaker

betrokken bij ongelukken. Met 2toDrive is het rijbewijs halen niet de

eindstreep, maar juist het begin van een leertraject. Door een jaar lang

begeleid te rijden, zitten jongeren op hun 18de meer ervaren achter het

stuur.”

Premier Mark Rutte

“Eén van mijn wijze voorgangers, de heer Balkenende, zei regelmatig:

“Tsja, als ongeveer de helft voor is, en de helft tegen, dan zullen we wel in

het midden met een goed besluit zitten”, ik ben geneigd hem daarin te

volgen.”

Jacques Geijsen, PON

“Het is lastig plannen voor 2012. Zie het als een mammoettanker die je lastig

tot stilstand brengt. Je moet een balans zien te vinden tussen gas bijgeven

en de productie afremmen.”

Eric Wiebes, wethouder Amsterdam

“De 300 elektrische blauwwitte smarts van car2go

sluiten uitstekend aan bij de inzet van Amsterdam om

de luchtkwaliteit in de stad te verbeteren, waarbij we

ons vooral richten op het verminderen van de uitstoot

van zakelijke veelrijders.”

Rob Kamphues, presentator

“Ik roep al jaren: waarom zorgen we er niet voor dat

Nederland een eigen elektrische auto ontwikkelt?

We stellen nauwelijks iets voor in de internationale

auto-industrie. We hebben echter wel vreselijk veel

technologische know- how in dit land.”

Jan-Willem van de Pas, TU Delft

‘Niemand gaat vrijwillig zo’n

snelheidsslot inbouwen als

doodrijders daar verplicht mee

rondrijden.’

Edwin Brinksma, VACO

“Als we nu kijken hoe de branche

om gaat met de run op winter-

banden, dan is de weg van de

geleidelijke groei niet eens de

verkeerde.”

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:33 Pagina 26

LUC WEENINKCool en compact. Dat was de eerste reactie waarmee veel Honda-

adepten eind jaren zestig deze tegenhanger van de Mini uit het land van

de rijzende zon begroetten. Deze N600 GTL uit 1972 is het eerste

volumemodel van Honda dat naar de V.S. werd geëxporteerd. Er rijden

er volgens eigenaar Luc Weenink, marketing-coördinator bij Honda

Nederland, waarschijnlijk nog maar weinig op de aardbol van rond.

“Officieel staan er in ons land 16 geregistreerd, maar vraag mij niet in

welke staat die zijn.

Enkele jaren geleden kwam ik bij toeval in contact met iemand die 3

exemplaren van de N600 aan het opknappen was, maar daar uiteindelijk

door omstandigheden niet aan toe kwam. Toen hij met Honda belde om

een liefhebber voor die klus te zoeken dacht ik: dat is een leuke hobby

voor mijn vader. Alleen overleed mijn vader helaas in 2009 en dus heb

ik, samen met een paar vrienden, de restauratie voltooid. Het zwakke

punt is de carrosserie. Het plaatstaal is erg dun en de constructie werkt

roestvorming in de hand. Daar staat tegenover dat de techniek voor die

tijd al zeer modern was. Uit het 2-cilinder lichtmetalen motorblok met

geforceerde luchtkoeling wist Honda een relatief hoog vermogen te

persen. De 600 cc krachtbron kan zeer hoge toerentallen aan en dit

zorgt, in combinatie met het lage gewicht, voor een sportief rijgedrag.

Dit is echt mijn favoriete speelgoed. Het rijden vereist veel inspanning.

Je moet zorgvuldig schakelen om daarna plankgas te geven om op

snelheid te blijven. En verkeersdrempels vormen, vanwege de korte

wielbasis een ware barrière. Dat maakt het allemaal extra spannend.

Alleen snelwegen probeer ik te mijden, want ik wil voorkomen dat deze

charmante Japanner vanwege de lange remweg nog korter wordt.”

GO!factor27

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:33 Pagina 27

28

GO!

Anders naar Betere Mobiliteit

In 1955 stond de eerste file op de Nederlandse wegen. Dat was op Eerste Pinkster-

dag bij het knooppunt Oudenrijn, bij Utrecht. Het verkeer liep er helemaal vast.

Maar één file maakte nog geen probleem. Integendeel. Het aantal auto’s bleef groeien.

In 1960 waren er rond de 500.000 auto’s in Nederland. Tien jaar later waren het er al

bijna vijf keer zoveel! En waar reden al die trotse gezinsvaders in? In een Volkswagen

Kever, een Renault 4, een Opel Kadett, of – natuurlijk – de oer-Nederlandse DAF 600

met Variomatic. Weet u nog: ‘het pientere pookje’...

Nu telt ons land meer dan acht miljoen personenauto’s en zijn de files soms

kilometers lang. In de loop der jaren zijn er daarom allerlei dingen bedacht om het

autorijden beter te reguleren, zoals de plannen rond rekeningrijden. Het politieke lot

van dit idee is bekend: de Haagse ijskast. Dit betekent niet dat we moeten ophouden

hierover na te denken. Naast bouwen en benutten is beprijzen uiteindelijk de meest

eerlijke en duurzame oplossing.

Daarom is op ons initiatief een projectgroep aan de slag geweest om na te denken

over mobiliteit in de 21ste eeuw: over ‘Anders naar Betere Mobiliteit’. Eén van de

conclusies luidde dat de grootste bottleneck vaak in de laatste kilometers zit: het

stukje van de ringweg naar de dorpsstraat, van de afslag naar de oprit. Dat zouden

we graag anders willen.

De oplossing daarvoor zoeken we steeds vaker in allerlei vormen van ketenmobiliteit,

of beter: van gebruik naar behoefte. Voorbeelden zijn de diensten van OV-Fiets,

OV-Scooter en OV-cars, car2go met elektrische smart’s en autodeelconcepten als

GreenWheels. M.a.w.: woon-werkverkeer kan op allerlei manieren, met allerlei

transportmiddelen. Mits die goed op elkaar aansluiten. We zien dus een wereld waarin

een werkdag op een zo praktisch mogelijke manier wordt ingericht. Dit betekent

thuis werken als dat kan en afspraken maken op logische punten. In een TransWork-

Centre bijvoorbeeld, waar verschillende vervoersvormen – auto, bus, trein, taxi,

deelauto of fiets - elkaar treffen en waar vergaderd kan worden met externen of

collega’s. Maximale mogelijkheden voor minimale mobiliteit. Als RAI Vereniging gaan

wij er voor zorgen dat dit toekomstbeeld werkelijkheid wordt. We gaan dit concept

van TransWorkCentra met enkele partners verder uitwerken en inbrengen in het

project Slim Werken, Slim Reizen van Lodewijk de Waal.

Roelf de Boer, algemeen voorzitter RAI Vereniging

roelf de boer

Elektrische auto’s overtien jaar gemeengoedBijna tweederde van de Nederlanders geeftaan bereid te zijn tot de aanschaf van eenelektrische auto, zo blijkt uit een onderzoekdat Direct Research in opdracht vanSiemens heeft uitgevoerd.

Dat gebeurt echter nog niet binnen vijf jaar, want op dit

moment vindt ruim 70 procent van de Nederlanders een

EV nog te duur. Andere bezwaren die worden genoemd

zijn: (nog) te weinig op laadpunten, opladen is een

tijdrovende klus en de technologie zou nog niet voldoende

ontwikkeld zijn. Toch zegt 60 procent van de responden-

ten te verwachten dat elektrische auto’s over tien jaar

gemeengoed zullen zijn.

Hoewel nog slechts weinigen ooit zelf in een EV hebben

gereden, typeert bijna 80 procent deze als ‘beter voor het

milieu’ en ruim de helft als ‘stil’. Het ontbreken van geluid

bij lagere snelheid is volgens driekwart van de Nederlan-

ders vooral voor fietsers en voetgangers gevaarlijk. Bijna

tweederde vindt dan ook dat de verkeersveiligheid aan-

toonbaar zou verbeteren als EV’s onder de 50 km/u geluid

zouden maken. De helft kiest voor het traditionele

motorgeluid, een vijfde voor een brommend geluid en

slechts een paar procent denkt aan een muziekje.

Vrijwel alle deelnemers aan het onderzoek zijn van

mening dat de overheid nog wel een duit in het zakje mag

doen om elektrisch rijden te stimuleren. Zo’n 95 procent

denkt hierbij aan fiscale maatregelen en 90 procent denkt

dat korting op de energierekening helpt.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:34 Pagina 28

29

Op het moment dat deze tweede editie van GO!Mobility ver-schijnt, is het stof van alle begrotingsbehandelingen inmid-dels in de Tweede Kamer neergedaald. “Het was veel en hetwas stevig debatteren”, vat Cees Boutens, manager afdelingPublic Affairs van RAI Vereniging, samen. Hij spreekt zijnzorgen uit over de rechtsongelijkheid die is ontstaan tussen(elektrische) leasefietsen en elektrische auto’s.

“Voor RAI Vereniging zijn het Belastingplan en dit jaar de autobrief van

groot belang”, legt Boutens uit. “Een andere begroting die veel belangen

van onze leden raakt is traditiegetrouw de begroting van Infrastructuur

en Milieu. Naast al dit begrotingsgeweld liggen er ook

nog de nodige wetsvoorstellen in de Tweede Kamer

voor behandeling. Meest in het oogspringend is de

wet die nodig is om de Derde Rijbewijsrichtlijn in

Nederland vorm te geven. De manier waarop Neder-

land rijbewijzen examineert en afgeeft wordt bepaald

door een Europese richtlijn. Ieder land bepaalt vervol-

gens op basis van die richtlijn of ze kiezen voor het sec

invoeren van die richtlijn (minimumvariant) of dat ze

kiezen voor de meest strenge variant. Op het gebied van

motorrijbewijzen gaat Nederland voor de meest strenge variant.

‘Stepping up approach’ heet dat in vakjargon. In gewoon Nederlands

komt dit er op neer dat drie rijexamens nodig zijn om alle motoren te

mogen berijden.” Hoe dit in de toekomst gaat werken als het Ministerie

van Infrastructuur & Milieu zijn zin krijgt, vraagt om enige toelichting.

Boutens: “Iemand die 18 jaar is en wil gaan motorrijden krijgt te maken

met hindernis één: een rijexamen op een 125 cc motorfiets. Daarna moet

iemand tot zijn of haar 22ste nog twee examens afleggen op steeds

zwaardere motorfietsen. Wie wacht tot zijn 24ste mag één examen

doen op de zwaarste categorie.”

RAI Vereniging vraagt zich oprecht af wat daarvan het nut is. De

vaardigheden veranderen immers niet op een zwaardere motorfiets en

het verkeersinzicht hangt ook niet samen met het motorvermogen.

In tijden dat administratieve lasten worden teruggebracht is het merk-

waardig dat de overheid het zo gecompliceerd maakt. “Je kunt motor -

rijders ook enkele extra lessen laten volgen en een aantekening op het

motorrijbewijs geven. Voor rijschoolhouders wordt het ook al geen

pretje, want die moeten voor elke examen categorie een

apart en passend voertuig in de schuur hebben staan.

De Tweede Kamer zal, naar wij hopen, deze vreemde

kronkels herkennen en voorstellen voor wijziging doen.

Hierbij staan we de fracties met raad en daad graag

terzijde.”

Met evenveel interesse zegt Boutens we de rechts -

ongelijkheid tussen (elektrische) leasefietsen en

elektrische auto’s te volgen. “Voor de auto’s is de

bijtelling tot 2014, mede dankzij onze lobby, 0 procent gebleven.

Maar voor (elektrische) leasefietsen moet je gewoon wel bijtellen en

een ritten administratie bijhouden. Te gek voor woorden natuurlijk. De

fractie van GroenLinks is dat samen met de PvdA-fractie geheel met ons

eens en werkt hard aan het rechtzetten van deze ongelijke behandeling

tussen auto’s en fietsen. De conclusie is duidelijk: ook in 2012 is er weer

veel om voor te lobbyen in de wandelgangen van Den Haag.”

Cees Boutens:‘Het bijhouden vaneen rittenregistratievoor leasefietsen is te gek voorwoorden’

Haagse wandelgangEN

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:34 Pagina 29

30

GO!

Nieuwjaarsreceptie RAI Vereniging5 januari 2012,

Café Amsterdam,

Amsterdam RAI

FietsVAK29 t/m 31 januari 2012,

Amsterdam RAI

Salon International de l’Automobile (personenauto’s)8 t/m 18 maart,

Geneve

RAI Mobiliteitsdiner19 maart 2012,

Mauritshuis,

Den Haag

BedrijfsautoRAI 201217 t/m 21 april,

Amsterdam RAI

RAI Klassieker Rit2 juni 2012

IAA Nutzfahrzeuge20 t/m 27 september,

Hannover

Tokyo Motor Show30 november 2012

Mobiliteitskalender 2012

RAI Vereniging en BOVAG hebben het initiatiefgenomen een systeem op te zetten voor het innemen en recyclen van brom- en snor fietsen. Hiervoor is de Stichting Scooter Recycling Nederland (SRN) opgericht. De stichting heeft alsdoel de brom- en snorfietsen op een milieuverant-woorde wijze te recyclen. Vanaf 1 maart 2012 zalhet systeem in werking gaan.

Landelijk recyclingsysteem voor brom- en snorfietsen Recycling van brom- en snorfietsen bevindt zich momen -

teel vaak in een onduidelijk en ongecontroleerd circuit.

Er zijn wel professionele recyclingbedrijven, maar hier

gaan niet alle afgedankte brom- en snorfietsen naar toe.

Om ervoor te zorgen dat alle milieubelastende stoffen en

waardevolle materialen optimaal gerecycled worden is

SRN opgericht. Bijkomend voordeel hiervan is dat ook

criminele activiteiten met oude brom- en snorfietsen

(zoals omkatten, illegale onderdelenhandel) tot het

verleden gaan behoren.

Alex van den Hof, voorzitter van stichting SRN: “Met een

parkgrootte van inmiddels één miljoen exemplaren is de

‘scooter’ een serieus vervoermiddel geworden, dat vraagt

om een professionele en duurzame marktbenadering van

alle betrokken partijen.

Het innemen en recyclen van brom- en snorfietsen brengt

kosten met zich mee. Hiervoor zal een recyclingbijdrage in

rekening worden gebracht bij aanschaf van een nieuwe

brom- of snorfiets. De hoogte van deze bijdrage zal begin

2012 bekend gemaakt worden.

Het systeem is opgesteld door RAI Vereniging en BOVAG

in samenwerking met ARN. De expertise van ARN op het

gebied van auto’s is goed inzetbaar voor SRN.

De consument kan vanaf maart volgend jaar de afgedankte

brom- en snorfiets inleveren bij de dealers die zich dan

hebben aangesloten bij het systeem. Dealers kunnen zich

binnenkort via de website inschrijven voor deelname.

Scooter Recycling Nederland gaat vanaf maart volgend jaar van start.

EYE CATCHER

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:35 Pagina 30

31

RAI Klassieker Rit, 2 juni 2012.

9 nov.In oktober 2011 weer 56 volledig elektrische auto’s erbij. 2 C-zero, 3 I-MieV, 50 Leafs en 1 ion. Totale park rond 750 stuks! 2010 was 300.

7 nov.RAI Vereniging verbijsterd over draai Tweede Kamer inzake bijtelling elektrische auto.

7 nov.Scooter Recycling Nederland, #SRN, vanaf 1 maart 2012live.

26 okt.Car2go gelanceerd in de Beurs van Berlage, de toekomst van stadsmobiliteit!

18 okt.Stelling: de hoogte van de olieprijs bepaalt (mede) desuccesvolle brede introductie van elektrisch rijden.

17 okt.Eerste editie nieuw magazine GO!Mobility van de pers, morgen in de loop van de dag ook via onze website beschikbaar.

5 okt.76 volledige elektrische auto’s erbij in september2011. Totaal 405 elektrische auto’s in 2011 tot nutoe. Gehele park rond de 700 EV’s

29 sept.RAI Vereniging vindt Zeeuwse ‘oplossing’ voor gebruik landbouwtrekkers als alternatief voorvrachtverkeer niet juist.

27 sept.Ruim zestig aanwezigen tijdens Platform ElektrischeMobiliteit bijeenkomst op ecomobiel 2011 in Ahoy,believers & non believers samen.

27 sept.Discussie komt lekker op gang bij PEM meeting opecomobiel 2011, @simonrozendaal en @Brantsen zijnobjectief kritisch en beginnen de battle.

27 sept.Is waterstof echt de betere olie? Huub Dubbelman,#MercedesBenz denkt van wel. #PlatformElektrischeMobiliteit#ecomobiel2011

Tweets RAI Vereniging

@raivereniging.nl

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 11:35 Pagina 31

GO! ROUND

Dat de belangstelling voor duurzame mobiliteit

groeit bleek overduidelijk tijdens de ec

omobiel beurs

in september. Onder het motto ‘Stop thinking, start

acting’, presenteerden de 150 exposan

ten hun

milieuvriendelijke mobiliteitsoplossingen. Minister

Schultz, die de openingshandeling verr

ichtte, stelde

vijf miljoen euro beschikbaar voor het stimuleren

van waterstof. En het Platform Elektrische Mobilit

eit

(PEM) van RAI Vereniging, debatteerde

onder leiding

van voorzitter Eric Beers over de toek

omst van

elektrische mobiliteit.

GO nr. 2-2011:Layout 1 02-12-2011 12:15 Pagina 32