De Goed Nieuws Mailing is een uitgave van Cycling out of Poverty, eerste uitgave september 2007

Goed nieuws!

In dit nummer:

Wie en wat is Cycling out of poverty // Verhalen van lokale partners en beneficiaries // Wytske

Kenemans bezoekt Oeganda // Fietsuitgiftes in drie Afrikaanse landen // Hoe kunt u helpen?

Marieke en Luuk (foto: Bob Walker)

Cycling out of povertyMaak kennis met Cycling out of povertyDe stichting Cycling out of poverty zamelt geld in voor fietsprojecten op basis van microkrediet in Afrika. Veel arme Afrikanen hebben geen geld om een fiets te kopen, maar weten wel hoe ze een fiets zouden gebruiken om geld te verdienen. Deze mensen kunnen bij één van onze Afrikaanse partnerorganisaties aankloppen voor een door Cycling out of poverty gesubsidieerde fiets die ze in termijnen kunnen afbetalen. Zij ontvangen de fiets bij de eerste aanbetaling zodat ze de fiets kunnen gebruiken om geld te verdienen en zo de fiets af te betalen en zelf op te klimmen uit de armoede.

Afrikaanse vrouwen en kinderen lopen dagelijks met vele kilo’s water en sprokkelhout op hun hoofd. Dit is

een tijd- en energierovende klus Een fiets kan de vicieuze cirkel van armoede doorbreken en vrouwen de kans bieden uit de armoede op te klimmen. Met een fiets kunnen ze meer producten naar de markt brengen, vaker naar de markt gaan en meer tijd op het land werken, met als resultaat net iets meer inkomen te genereren. Het is ongelooflijk dat iets wat in Nederland toch zo gewoon is zoals een fiets, in Afrika een wereld van verschil kan maken… Cycling out of poverty selecteert en begeleidt de Afrikaanse partnerorganisaties. Zij zorgen voor de fietsen (kopen ze op de lokale markt), het selecteren en trainen van de beneficiaries (de vrouwen krijgen een dag lang een training waarin ze een plan maken hoe ze de fiets gaan

gebruiken om geld te verdienen, en waarin ze een huishoudboekje leren bijhouden en wat basiskennis krijgen van fietsonderhoud en -reparatie), het uitgeven van de fietsen en het innen van de afbetalingen. Op dit moment hebben we 3 projecten opgezet: in Oeganda (in een voormalig oorlogsgebied) en in Burkina Faso en Ghana (in rurale gemeenschappen). Onze droom is dat de projecten nog lang kunnen blijven draaien op het startkapitaal wat Cycling out of poverty ze verschaft. Immers, het geld waarmee de beneficiaries de fietsen afbetalen komt weer terug in de lokale organisatie en daar worden weer nieuwe fietsen van gekocht. Op deze manier willen we arme mensen de kans geven om uit de armoede op te klimmen. Of te fietsen!

Een uit de hand gelopen hobbyCycling out of poverty, die stichting kent u als ontvanger van deze goed nieuws-brief ongetwijfeld. Maar hoe is COOP ook alweer tot stand gekomen, en wie zitten erachter?

Initiatiefnemers van de stichting Cycling out of poverty zijn Marieke de Wild en Luuk Eickmans. Marieke is verkeerskundige en ontwikkelingsgeograaf, Luuk is sporteconoom en –marketeer. Tien jaar geleden hebben Luuk en Marieke elkaar gevonden en nooit meer losgelaten. ‘We zijn ontzettend verschillend, maar vullen elkaar juist goed aan’, zeggen ze. De een is sportief, de ander creatief. De een heeft een talenknobbel, de ander juist technisch inzicht. Eén ding hebben ze wel gemeen: hun passie voor reizen en andere culturen. Maar het reizen werd ze iets te oppervlakkig. Als toeristen zwaaien naar de mensen voor hun hutjes gaf geen voldoening. Ze werden zich tijdens hun reizen meer en meer bewust van de problematiek die in de hutjes schuilgaat. De glimlachende vrouw die daar zat te zwaaien blijkt weduwe te zijn en voor dertien kinderen te zorgen, die niet naar school kunnen vanwege

een geldtekort. Ze krijgt per nacht slechts vier uur slaap en loopt met jerrycans op haar hoofd dagelijks vijf kilometer van en naar de waterpomp. ‘Een bezoek aan derdewereldlanden moet meer zijn dan de toerist uithangen’, vinden ze daarom. ‘De lokale bevolking moet er iets aan hebben dat buitenlanders door hun land trekken.’Zo is Cycling out of poverty tot stand gekomen. In 2004 hebben Luuk en Marieke een onderzoek gedaan naar het belang van een fiets voor arme gezinnen in Oeganda. ‘De resultaten waren indrukwekkend’, vertelt Marieke. ‘Fietsen bieden mensen de mogelijkheid meer producten naar de markt te brengen, geeft ze meer tijd op het land en heeft als resultaat dus meer inkomen.’ Terug in Nederland moesten ze nog vaak aan dat onderzoek denken. Luuk en Marieke hadden vijf fietsen in de schuur die het grootste deel van de dag stof aan het vangen waren, terwijl deze fietsen in Oeganda een heel dorp konden helpen. Het enige probleem is dat Afrikanen helemaal geen fietsen kunnen betalen, dachten ze. De logische stap was voor hen dan ook geld inzamelen in Nederland.

Daarmee zijn ze begin 2006 gestart. Er kwam geld van de stichting Wilde Ganzen en ontwikkelingsorganisatie NCDO, die kleinschalige particuliere projecten steunen. Na dat jaar kwamen Marieke en Luuk voor de keuze te staan: stoppen of doorgaan? De beslissing is duidelijk, en om die kracht bij te zetten is Cycling out of poverty op 2 februari 2007 een stichting geworden.

CONTACTINFORMATIE internet www.cyclingoutofpoverty.come-mail info@cyclingoutofpoverty.com

telefoon 06 49 42 36 16giften SNS 90.61.46.356 Nijmegen

(tnv Cycling out of poverty)KvK Centraal Gelderland 09167973

www.cyclingoutofpoverty.com2

Fietsen in AfrikaHet nut van de fietsWaarom is de fiets zo’n handig hulpmiddel in Afrika? De fiets heeft vele voordelen, vooral voor mensen die zich nu te voet verplaatsen. De fiets vergroot hun toegang tot voorzieningen. Want laten we eerlijk zijn, wat heb je aan voorzieningen zoals scholen, ziekenhuizen en waterputten, als je ze niet kunt bereiken?

Grotere afstand en actieradiusMet een fiets kan iemand 4 keer zoveel afstand afleggen als te voet (in hetzelfde tijdsbestek). Dit stelt mensen bijvoorbeeld in staat om:- stukken land te bereiken die verder weg liggen en vaak goedkoper zijn dan de stukken rondom het dorp;- markten te bezoeken die verder weg liggen en waar men een betere prijs kan krijgen voor de producten;- betere toegang te krijgen tot o.a. gezondheidszorg, onderwijsinstellingen en sociale activiteiten.

Grotere draagcapaciteitDe lading die een persoon met een fiets kan verplaatsen is 5 maal zo groot als een persoon te voet kan dragen. Een groot deel van de dagelijkse activiteiten bestaat uit water halen, sprokkelhout of houtskool halen, producten van het land naar huis of de markt vervoeren etc. Met de fiets kan men bijvoorbeeld in 1 keer meenemen waar ze te voet 5 trips voor nodig hebben.

TijdsbesparingEen gemiddelde Afrikaanse boer met een fiets bespaart gemiddeld 3 uur per dag. Drie uur per dag om meer inkomen te genereren met hetzelfde werk of door andere inkomensgenererende activiteiten te gaan ontplooien.

EnergiebesparingHoe langer iemand zich verplaatst hoe meer energie het kost. Een verplaatsing met een fiets vergt dit minder inspanning dan een verplaatsing te voet. Een leerling die met de fiets naar school gaat komt bijvoorbeeld fitter aan dan wanneer hij/zij zou zijn gaan lopen.

GeldbesparingVoor veel mensen zonder fietsen vormt “transport” een grote kostenpost. Een tripje naar de stad voor in- en verkoop, naar het ziekenhuis of misschien wel dedagelijkse heen- en terugreis naar school of het werk. Het nadeel van de steedsweer terugkerende transportkosten is dat het uiteindelijk niets oplevert. Een fiets kost wat geld, maar zorgt direct al voor een geldbesparing op transportkosten en verdient zichzelf zo uiteindelijk terug.

Verdeling huishoudtakenIn Afrika rust de zwaarste (fysieke) last op de schouders van de vrouw: water en sprokkelhout halen, op het land werken, voor de kinderen zorgen etc. Onderzoek heeft uitgewezen dat in huishoudens met een fiets, de man en kinderen meer huishoudtaken op zich nemen. Waarom? De fiets is een status symbool en de man wordt daar graag op gezien. Daarnaast vinden kinderen fietsen vaak leuk.

Wytske: ‘Wat is dat zwaar, zeg!’In januari van dit jaar reisde Wytske Kenemans (bekend van TMF) voor het SBS6-programma “Nederlanders in ontwikkeling” af naar Oeganda om verslag te doen van het fietsproject van Cycling out of poverty. Zij ondervond daar aan den lijve hoe het is om de dagelijkse taken uit te moeten voeren zonder fiets. Ze vertelt over haar belevenissen.

Op het platteland van Oeganda spreekt Wytske met Janice, een jonge Oegandese vrouw die via FABIO een fiets heeft gekregen.

Janice liep dagelijks 1 uur naar de waterput om water te halen. Op haar hoofd kon ze 1 jerrycan tegelijkertijd meenemen. Nu ze een fiets heeft kan ze 3 cans meenemen. Daarnaast is ze met een fiets binnen 30 minuten

weer thuis. Per dag heeft ze 6 jerrycans nodig, dus de fiets bespaart haar heel wat tijd. En dat is niet alles, want met de fiets is het dragen van jerrycans veel minder zwaar. Wytske neemt zelf een jerrycan met water op haar hoofd. “Wat is dat zwaar, zeg”, zegt Wytske. “Dit is zó zwaar, ik kan me voostellen dat ze heel blij zijn met fietsen.” Daarna laat Janice Wytske het huis zien dat ze aan het bouwen is. Doordat ze nu met de fiets haar tomaten en melk op de markt kan verkopen, heeft ze geld voor de bouw van haar huis kunnen sparen.

www.cyclingoutofpoverty.com www.cyclingoutofpoverty.com 3

Burkina Faso

Burkina Faso, letterlijk het ‘land van de integere mensen’, ligt in het westen van Afrika. Het land ligt in de Sahel, ten zuiden van de Sahara, en is dus erg droog. Burkina Faso is geheel omsloten door andere landen. Door het ontbreken van een kuststrook is in- en export relatief duur, daarnaast zijn er geen mogelijkheden voor bijvoorbeeld visserij of havenwerk. Tachtig procent van de bevolking is dan ook afhankelijk van de landbouw, vooral de export van katoen en vlees. Jammer genoeg leveren deze producten op de wereldmarkt weinig op. Daarnaast is het land erg vatbaar voor bijvoorbeeld droogte of sprinkhanenplagen. Niet zo gek dus dat Burkina Faso in de Human Poverty Index van de United Nations op de 173e plaats staat. Alleen Niger en Sierra Leone hebben een lagere klassering.Burkina Faso is een Franse kolonie geweest en door Frankrijk erg zelfstandig gemaakt. Het land krijgt slechts beperkte hulp van buitenaf. Nederland heeft wel een ontwikkelingshulprelatie met Burkina Faso, voornamelijk gericht op onderwijs en educatie.Zestig procent van de dorpen is drie kilometer of meer verwijderd van de grote weg. Onderling zijn ze verbonden door paden, die in het regenseizoen vaak onbegaanbaar worden. In Burkina Faso vindt het meeste vervoer plaats met de benenwagen. Armoede, ondervoeding en vervuild drinkwater zorgen op het platteland voor grote gezondheidsproblemen.

Cycling out of poverty werkt in Burkina Faso samen met de Association aide aux Veuves et Orphelins (AVO). AVO is gevestigd in Koudougou, Burkina Faso en heeft als doel om vrouwen die alleen aan het hoofd van een gezin staan te helpen aan een betere economische uitgangspositie. Ook zet de stichting zich in voor AIDS-wezen. Vrouwen wordt kennis van hygiëne en gezondheid bijgebracht en vaardigheden als schrijven en naaien, weven en informatica, zodat de kans op een baan toeneemt. Opbrengst uit landbouw, hun grootste inkomstenbron, wordt steeds onzekerder bij gebrek aan vervoermiddelen om de oogst naar de markt te brengen. Nu dragen de vrouwen die in grote zakken op hun hoofd. Sommige vrouwen staan om vier uur ‘s ochtends op om te beginnen met lopen, met een last van meer dan dertig kilo bij zich. De door Cycling out of poverty gesubsidieerde fietsen worden door AVO uitgegeven aan vrouwen op het platteland.

Lokale partnerorganisatie AVO

Esther Yameogo is directeur van AVO. Ze vertelt over het fietsproject in Burkina Faso.“In april zijn Luuk en Marieke naar Burkina Faso gekomen voor de feestelijke uitgifte van 72 fietsen aan plattelandsvrouwen uit de dorpen Doulou, Zapin, Zemlafko en Sissiné. Een mooie dag, die de vrouwen niet snel zullen vegeten. De officiële overdracht van de fiets door hun eigen ‘chief’ zorgt ervoor dat ze de fiets nog meer respecteren. De fietsennood in deze regio is erg hoog. Voor dit project heb ik een groep vrouwen geselecteerd die erg veel vastberadenheid toonde om de fiets nuttig te gebruiken. Nu, 3 maanden na de uitgifte van de eerste fietsen, zie ik dat de fietsen de beneficiaries in staat stellen een kleine handel te beginnen op omliggende markten. Dankzij de fiets heeft meer dan vijftig procent van de vrouwen haar leven aanzienlijk zien verbeteren. Met hun fiets verkopen de vrouwen tomaten, pinda’s, kolen en meer soorten groente in naburige dorpen (en omstreken), waar ze zelf ook weer dingen kunnen kopen. Ze gebruiken hun fietsen ook om hun kinderen mee naar school te brengen, om mee naar het consultatiebureau te gaan, noem het maar op. Het is een zeer nuttig en veelzijdig vervoermiddel voor vrouwen in Afrika en Burkina Faso.In een peiling onder de 72 begunstigde vrouwen kwam naar voren dat de fiets een investering is waarmee ze de armoede kunnen bestrijden en dat een fiets hetgene is dat ze al lange tijd nodig hadden, maar misten. Tijdens de dag van de uitgifte, maar ook nu nog elke dag, komen er vrouwen naar me toe die ook een fiets willen. Ik zou zo graag de acties uitbreiden, want er zijn nog zoveel mensen die zeer gebaat zijn bij een fiets. Ik hoop dan ook dat Cycling out of poverty ons in de toekomst blijft steunen om zo het maximale aantal plattelandsvrouwen te helpen!”

Esther Yameogo (AVO) vertelt

Schets van Burkina Faso: Ligging, landschap en populatie

Burkina Faso

Luuk, Esther & Marieke voor kantoor AVOwww.cyclingoutofpoverty.com4

Cycling out of poverty heeft dit jaar vele fietsen mogen uitgeven in Burkina Faso, Ghana en Oeganda. Luuk en Marieke waren erbij, en de ervaringen die ze daar hadden, willen ze natuurlijk delen.

De eerste uitgifte vond plaats in Burkina Faso. In Doulou, een dorp ten noorden van Koudougou, zijn de eerste Cycling out of poverty fietsen uitgegeven. Maar liefst 72 vrouwen namen tijdens een officiële bijeenkomst hun ‘weefo’, wat fiets betekent in de lokale taal Moora, in ontvangst. We begonnen de dag met een bijeenkomst in een schooltje. De vrouwen werden er nogmaals op gewezen dat deze Cycling out of poverty fiets geen gewone fiets is maar een ‘geldfiets’: een fiets die bedoeld is om geld te verdienen, zodat ze uit de armoede kunnen opklimmen. De fiets is er dus niet alleen om hun dagelijkse last te verlichten, maar is juist een middel om vooruit te komen in het leven. Een aantal vrouwen vertelde ons wat ze van plan zijn met de fiets. Een van hen vertelde bijvoorbeeld dat ze van plan is sprokkelhout te zoeken en dat met de fiets te verkopen in de stad. Als ze genoeg geld heeft, wil ze spindraad kopen op de markt en dat met de fiets naar een andere markt brengen, waar ze het tegen hogere prijzen kan verkopen. De vrouwen keken en klonken erg vastbesloten om hun visie te bewerkstelligen en met hun fiets een verschil te maken, zodat hun levensstandaard verbetert.

Na de bijeenkomst in het schooltje verplaatsten we ons naar een open terrein, waar 72 gloednieuwe fietsen stonden te fonkelen. We namen plaats in de eretent bij zo’n vijftig belangrijke genodigden uit de regio, stuk voor stuk gehuld in de imposante gewaden van hun stam. In een uitgebreide toespraak bedankte het ‘regiohoofd’ ons uitvoerig voor de kans die Cycling out of poverty via deze fietsuitgifte aan zijn onderdanen geeft en liet hij ons beloven zijn dank door te geven aan degene die het geld voor de fietsen heeft gedoneerd. Bij deze dus, hartelijk bedankt! Daarna overhandigde de betreffende gemeenschapsleider vol trots een nieuwe fiets aan iedere vrouw. Een feestelijke afsluiting vol dans, muziek en geweerschoten volgde. Ook wij ontkwamen er niet aan, de voetjes moesten van de vloer! Helemaal niet erg trouwens, want het wás ook reden om uitbundig te dansen. Bij het verlaten van het terrein en tijdens de rit terug naar Koudougou zagen we overal mooie nieuwe fietsen rijden. Wat een fantastisch gezicht!

Burkina Faso

72 vrouwen dolblij met hun ‘weefo’s’!

Beneficiaries met hun fonkelnieuwe fietsen

Instructie over het gebruik van de fiets

Beneficiaries in Burkina, hoe bevalt het?

www.cyclingoutofpoverty.com 5

Mrs Eunice: “Ik ben boerin. Ik sta ’s ochtends om vier uur op om eten klaar te maken en dan vertrek ik naar het land, zo’n zes kilometer van huis, om het te bewerken. ’s Middags verkoop ik voor mijn huis producten, daarna ga ik water halen en koken. Nu ik een fiets heb, zetten de kinderen me af op het land en gaan ze naar school. Als ze me op komen halen hebben ze al water gehaald, ze hebben nu meer tijd om te helpen en vinden de fiets geweldig. Zelfs mijn man helpt nu mee in het huishouden! Eens per week verkoop ik met mijn fiets de oogst in de stad.”

Ms. Lucia: “Sinds ik de fiets van Cycling out of poverty heb gekregen, heb ik ruim 1,5 uur minder per dag nodig om mijn dagelijkse werkzaamheden tedoen. Deze tijd heb ik ingevuld met een naaiopleiding die ik kan betalen van de oogst die ik verkoop op de markt in de stad. De fiets heb ik inmiddels afbetaald en ik hoop dat ik volgend jaar mijn opleiding heb afgerond en mijn eigen naaimachine kan kopen om een naaiatelier te beginnen.”

Mrs. Claire : “Ik heb een heel kleine kippenboerderij en verkocht mijn eieren en het vlees hier iets verderop op de dorpsmarkt. Met de fiets vervoer ik nu mijn producten eens in de twee weken naar de stad Koudougou, zo’n 25 kilometer van waar ik woon, om daar mijn waren te verkopen. Met het geld dat deze verkoop me extra heeft opgeleverd, heb ik onlangs een klein geitje gekocht. Daarvan kan ik binnenkort de melk gaan verkopen.”

Drie vrouwen vertellen over hun ervaringen sinds ze een fiets van Cycling out of poverty en AVO hebben.

Ghana is een kustland in West Afrika. In het noorden grenst het aan Burkina Faso en bestaat de grond vooral uit droog grasland en savanne. In het zuiden bestaat het land uit laagvlakte van grasland en mangrovebos. Ghana was een Britse kolonie en na zijn onafhankelijkheid in 1960 boekte het economisch gezien forse vooruitgang. Er werd flink geïnvesteerd door buitenlandse bedrijven en het land werd overspoeld met ontwikkelingshulp. Vooral Engelstalige landen richtten hun hulp op Ghana, daarmee was het makkelijker communiceren dan met de omringende overwegend Franstalige landen. Wanbeleid en corruptie zorgden er echter voor dat het weer bergafwaards ging met Ghana. In 1983 werd het Economic Recovery Program gestart. De situatie is hierdoor wel verbeterd, maar het land is nog steeds erg afhankelijk van de export van cacao – voor vijfendertig procent. Nog een probleem is dat omringende landen als Liberia, Sierra Leone en Ivoorkust een stuk minder stabiel zijn. Dat schrikt buitenlandse investeerders af. Ondanks dat mag Ghana nog steeds rekenen op veel hulp, donaties en vrijwilligers van buitenaf. Gezinnen in Ghana zijn erg groot, tussen zeven en tien mensen. Ondanks dat de kinderen gratis naar school kunnen, gaan ze vaak niet. Ze moeten meehelpen met werken om zo wat extra inkomen te vergaren. Sommige kinderen kunnen ook niet naar school omdat ze het verplichte uniform of lesmaterialen niet kunnen betalen. Het analfabetisme is dus hoog.Voorzieningen zijn schaars en liggen vaak tien kilometer van de woonplaats. Lopen van het land naar boerderijen en naar scholen kost veel energie en tijd.

Cycling out of poverty werkt samen met de lokale partnerorganisatie Asante Akim Multipurpose Community Telecentre (AAMCT). AAMCT is gevestigd in het dorp Patriensa in het Asante Akim regio in Ghana. Deze organisatie is in 2000 opgericht om benadeelde groepen op het platteland te helpen. AAMCT houdt zich bezig met medische hulp (een aantal maanden per jaar komen er oogspecialisten uit Amerika), computercursussen, zonne-energie en fietsen. AAMCT heeft een opleidingscentrum waar mensen cursussen kunnen volgen in fietsreparaties. Daarnaast is er een werkplaats waar fietskarren en driewielers worden gemaakt. Deze voertuigen maken het mogelijk om meer producten te vervoeren en de driewielers maken het mogelijk dat ook oudere mensen gebruik kunnen maken van een fiets. De fietsen in het Cycling out of poverty-project worden uitgegeven aan (voornamelijk) vrouwen op het platteland in het Asante Akim district.Deze mensen krijgen op basis van microkrediet fietsen aangeboden en krijgen trainingen in fietsen en fietsen repareren.

Ghana

Schets van Ghana: Ligging, landschap en populatie

Ghana

Lokale partnerorganisatie AAMCT

Luuk, Marieke en Osei Darkwa (directeur AAMCT) voor bord ‘Asante Akim Multipurpose Community Telecentre’

www.cyclingoutofpoverty.com6

Ghana

Belangstelling komt uit alle windstreken

Ms Patience: “Naar school moet ik drie kilometer lopen en dan met een busje verder. Mijn moeder is ziek en zij kan niet voor zichzelf zorgen, maar mijn vader werkt in Accra en stuurt ons geld. Met de fiets kan ik eerder thuis zijn om mijn moeder te helpen in het huishouden en mijn huiswerk doen zodat ik op school bij blijf. Daarnaast bespaart de fiets me vierduizend cedi aan buskosten per dag.” (Vierduizend cedi is €0,33. In een maand bespaart ze dus al tien euro. De fiets kost 24 euro, dus in drie maanden heeft ze hem al afbetaald.)

In mei 2007 bezochten Marieke en Luuk de lokale partneroganisatie in Ghana. Dit is hun ooggetuigenverslag van de dag dat de eerste 60 fietsen werden uitgegeven, 11 mei 2007.De afgelopen dagen stonden geheel in het teken van voorbereidingen. En zoals vaak in Afrika het geval is, moest veel nog op het laatste moment gebeuren. De radio heeft in de voorafgaande week de oproep uitgezonden om op 11 mei naar de fietsuitgifte in Patriensa te komen kijken. Ook is er een persbericht uitgegaan, evenals

Mrs. Mary: “Ik werk op het land, ongeveer tien kilometer van mijn huis. Nu ben ik per dag vier tot zes uur bezig met alleen het reizen tussen mijn huis en mijn land. Met de fiets heb ik maar anderhalf uur per dag nodig voor het vervoer en kan ik veel meer gereedschap en oogst meenemen. De drie tot vier uur die ik per dag bespaar, kan ik op het land goed besteden. Ik hoop dat ik zo in de toekomst geld heb om meer land te kopen.”

Mrs. Frimpong: “Ik woon in een afgelegen dorp zonder voorzieningen. In een iets groter dorp, op dertien kilometer afstand, is een markt. Ik ben boerin en verkoop mijn oogst daar. Ik kom er met een busje, maar op regenachtige dagen is er geen openbaar vervoer in mijn dorp vanwege de modderige wegen. Alleen de boeren met een fiets kunnen dan naar de markt. Nu ben ik een van die gelukkigen, waardoor mijn inkomen niet meer afhankelijk is van het weer.”

waar de meeste beneficiaries vandaan komen, waren helaas niet alle vrouwen die een fiets krijgen aanwezig. Maar vanwege de radio-omroep warenwel uit alle windstreken mensen aan komen waaien die ook graag in het microkredietprogramma willen worden opgenomen. De ceremonie startte met een openingsgebed door de pastor. Daarna volgden verschillendespeeches waarin Cycling out of poverty en al haar sponsors hartelijk werden bedankt voor dit initiatief. Het leek wel een soort diploma uitreiking toen de beneficiaries één voor één hun nieuwe fiets in ontvangst kwamen nemen. Het is voor die vrouwen heel belangrijk dat ze een fiets krijgen en dus is de ceremonie een hele gebeurtenis. En door er zoveel poespas omheen te maken, zoals de uitnodiging van dorpshoofden, is er ook support vanuit hun omgeving om de fiets op een goede manier te gebruiken. Het was een erg geslaagde dag.

formele uitnodigingen naar diverse dorpshoofden et cetera. Zodra het licht werd, om circa vijf uur ’s morgens, waren er mensen in de weer om tenten op te bouwen, de geluidsinstallatie aan te sluiten en allerlei andere voorbereidingen te treffen. Langzaamaan druppelden de beneficiaries en toeschouwers binnen. Omdat de uitgifte werd gehouden op het terrein van AAMCT (de lokale partnerorganisatie), ongeveer zeven kilometer van het dorp

Beneficiaries met hun fietsen

Wat gaan ze met hun fietsen doen?Marieke spreekt de menigte toe

www.cyclingoutofpoverty.com 7

Drie vrouwen die een fiets kregen van Cycling out of poverty en AAMCT over hun plannen met de fiets.

Oeganda is een land in het oosten van Afrika, dat grenst aan onder andere Soedan, Kenia en Tanzania, en aan het grootste meer van Afrika, Lake Victoria. Er wonen ruim 28 miljoen mensen. Het hooggelegen zuiden, waar veel regen valt en de grond dus vruchtbaar is, is relatief welvarend. Hier bevindt zich ook het politieke en economische centrum van het land. Het noorden bestaat uit voornamelijk savanne en woestijn. Na de onafhankelijkheid van Oeganda in 1962 ging het land goed vooruit. Echter, Oeganda kreeg te kampen met 2 problemen: onrust en hiv/AIDS. Het regime van Idi Amin in de jaren zeventig heeft het land in een neerwaartse spiraal gebracht. Maar ook vandaag de dag heerst nog onrust, veroorzaakt door rebellengroeperingen in het noorden van het land, zoals het Lord Resistance Army. Zij zijn al bijna twintig jaar actief en hebben twintigduizend kinderen ontvoerd om seksslavin of kindsoldaat te zijn.Niet alleen de rebellen ontwrichten de gezinnen, ook AIDS heeft een hele generatie uitgewist. Ondanks dat op dit moment het aantal AIDS slachtoffers drastisch naar beneden is gebracht, heeft het nog steeds uitwerking op de armoedesituatie. Het wegvallen van ouders zorgt ervoor dat veel weeskinderen, zoals de tradities voorschrijven, door ooms en tantes in hun gezin worden opgenomen. Dit zorgt voor enorm grote gezinnen wat betekent dat er meer brood op de plank moet komen, terwijl ze al moeite hebben hun eigen monden te voeden. Zo’n 46% van de Oegandezen leeft onder de armoedegrens. Deze mensen verplaatsen zich vooral te voet. Voornamelijk vrouwen hebben een druk dagprogramma, omdat zij het meeste werk verrichten en voor de kinderen en het huishouden moeten zorgen. Ze besparen vooral op nachtrust, wat ten koste gaat van hun fysieke conditie. Verder winnen ze tijd door zich niet bezig te houden met sociale contacten. Dat heeft tot gevolg dat ze onwetend blijven.

In Oeganda steunt Cycling out of poverty de projecten van FABIO (First African Bicycle Information Organisation), een non-profit organisatie die zich bezighoudt met diverse fietsprojecten. FABIO heeft al jaren ervaring met fietsmicrokredietprogramma’s voor verschillende doelgroepen. Daarnaast organiseert FABIO videovertoningen, fietswedstrijden, seminars, schoollessen over fietsen en verkeersveiligheid en biedt iedereen die er interesse in heeft toegang tot informatie over fietsen.

Oeganda

De fietsen die in Oeganda zijn uitgegeven geven een positieve draai aan het leven van de beneficiaries. Hier het verhaal van een vrouw die via FABIO een door Cycling out of povery gesubsidieerde fiets kreeg.

Een van de beneficiaries komt uit Amoru, een dorp in de provincie Usuk, gelegen in Katakwi. “Deze fiets is net zo belangrijk voor me als Jezus Christus. Soms is de fiets zelfs beter, want ik heb Jezus nooit gezien en mijn fiets staat ’s nachts altijd naast mijn bed. Voor ik hem kreeg, moest ik elke dag twintig kilometer lopen naar de tuin en waterbron, moest ik lopend hout sprokkelen en naar de markt gaan om mijn waren te verkopen. Nu bespaar ik minstens vijfduizend shillings per week en daarmee kan ik vlees en vis kopen voor mijn familie”, vertelt ze.“Ik breng weinig tijd door op de weg en kan langer in de tuin blijven omdat ik een half uur eerder aankom dan vroeger. Mijn man is nu vriendelijker tegen me omdat hij mijn fiets wil lenen, hij maakt grapjes tegen me en ik kan hem de luxe niet ontzeggen. Het liefst zou ik ook een fiets voor mijn kinderen krijgen.”

Schets van Oeganda:Ligging, landschap en populatie

Oeganda

Lokale partnerorganisatie FABIO

Waarom een fiets zo belangrijk voor haar is

Marieke, Luuk en Patrickwww.cyclingoutofpoverty.com8

De uitgifte van de eerste door Cycling out of poverty gesubsidieerde fietsen stond gepland op 5 mei 2007. Vanwege de onverwacht oplaaiende onrust in het gebied is deze feestelijke dag, op last van de overheid, verplaatst naar eind mei. Patrick Kayemba van FABIO, lokale partner van Cycling out of poverty in Oeganda, vertelt over zijn beleving van het project en de uitgifte.

“Het Katakwi district is een gebied in noordoost Oeganda, een deel van Afrika dat nog getraumatiseerd is door de onveiligheid die veroorzaakt wordt door de Karimajong, een naburige troep die vee steelt. Deze mensen beweren dat alle vee in de wereld hun eigendom is en dat ze het recht hebben een andere troep die vee heeft aan te vallen, vaak met wapens. Katakwi wordt al meer dan vijftig jaar aangevallen en de mensen zijn constant bang voor nieuwe aanslagen. Waarom?Als de Karimojong aanvallen, nemen ze niet alleen vee mee; als dit het geval was geweest, hadden de boeren al hun vee allang weggegeven. Nee, ze nemen alles mee wat de boerderij produceert, of dat nu uit de tuin of uit de winkel is. Ze nemen beddengoed mee, kookgerei, ze breken hun huizen af – ze verwoesten hun leefomgeving. Daarom wonen de meeste leden van de Katakwi (zij heten Itesots) in beschermende kampen waar het leven een strijd is en AIDS een gangbare ziekte. Dat zij hulp krijgen, maakt ze

De fietsen zijn aan vrouwen uitgereikt omdat we weten dat mannen automatisch meeprofiteren, maar we laten vrouwen eigenaar zijn. Zij bouwen er meer mee op dan mannen, die van alcohol consumeren een dagtaak hebben gemaakt. En eigenlijk we hebben op deze dag niet alleen zeventig vrouwen blij gemaakt met een fiets, in feite helpt elke fiets zo’n zeven mensen. In Oeganda heb je een fiets namelijk nooit alleen, maar deel je deze met je gezin, buren en vrienden. Met deze 70 fietsen hebben we indirect zo’n 490 beneficiaries geholpen! Ik wil alle donateurs van Cycling out of poverty, inclusief NCDO en Wilde Ganzen uit Nederland hiervoor bedanken omdat zij, zonder ontmoeting met de beneficiaries, enorm hebben geholpen.”

Oeganda

Fiets als traumahulp

ontzettend blij”, aldus Patrick.Over de dag van de uitgifte vertelt hij: “Zeventig begunstigde vrouwen stonden te popelen om hun fiets in ontvangst te nemen toen de door ons georganiseerde fietsrace plaatsvond. De race hadden we bedacht om het fietsproject in de gemeenschap te laten landen. Maar het was ook een activiteit die ze de zorgen van alledag liet vergeten.Na een korte maar intensieve training in duurzaamheid, ondernemen, sparen en kredietmanagement (zodat ze de fiets winstgevend kunnen inzetten) kwam dan eindelijk het moment waarop ze de fietsen in ontvangst mochten nemen. Woorden kunnen niet omschrijven hoe blij deze vrouwen eruitzagen bij het ontvangen van een fiets op deze prachtige zaterdag.

Beneficiaries met hun zojuist ontvangen fietsen

Fietsrally Instructieswww.cyclingoutofpoverty.com 9

Frequently Asked QuestionsWaarom sturen jullie geen fietsen uit Nederland?Van het geld dat Cycling out of poverty inzamelt worden fietsen gekocht op de lokale markt van het betreffende land. Het versturen van oude fietsen uit Nederland zou onbedoeld de lokale economie kunnen schaden. Ook zijn de Nederlandse ‘stadsfietsen’ vaak niet opgewassen tegen de ontberingen die een Afrikaanse fiets moet kunnen doorstaan. In Afrika worden ze namelijk vaak zó volgeladen met producten dat er amper nog op gefietst kan worden. Om zo’n zware last te kunnen dragen, moet een fiets behoorlijk stevig zijn. Tenslotte is er nog het probleem van reserveonderdelen. Afrikanen zijn vaak heel creatief en handig, maar Nederlandse fietsen hebben specifieke onderdelen die niet of moeilijk na te maken zijn. Dat betekent dat als één onderdeel kapot gaat, de hele fiets onbruikbaar is.

Kunnen mensen in Afrika wel fietsen, of moeten ze dat eerst leren?In zowel Burkina Faso, Oeganda als Ghana is de fiets niet uit het straatbeeld weg te denken. Fietsen is heel gewoon, iedereen fietst en iedereen wil graag fietsen. De mensen die zich aanmelden voor het programma willen zo graag gebruik maken van de fiets dat ze het snel onder de knie hebben. Desondanks kunnen of willen sommige mensen niet fietsen. Dat geldt vooral voor de oudere generatie, die vaak te zwak is. Zij willen vaak toch wel graag een fiets, omdat ze hem willen verhuren aan iemand die hem als taxi gebruikt, of zodat iemand hen kan rondrijden! Daarnaast hebben we gemerkt dat het in een deel van Oeganda cultureel gezien niet geaccepteerd is dat een vrouw fietst. Wat je dan vaak ziet, is dat deze vrouwen hun fiets op een andere manier gebruiken: ze laden hem overvol met spullen en duwen hem vooruit

Waarom zijn de fietsen niet gratis?Fietsen die gratis worden weggegeven, blijken niet duurzaam. Mensen hechten meer waarde aan iets waar ze moeite voor moeten doen, waar ze een plan voor moeten indienen en een afbetaling voor moeten doen, dan aan iets wat ze gratis krijgen. Daarnaast tast het hun eigenwaarde aan als ze iets gratis krijgen.

Waarom krijgen vooral vrouwen de fietsen?In Afrika zijn vrouwen de ruggengraat van de samenleving. Ze zorgen voor de kinderen, ouders en andere familieleden, doen het huishouden, werken op het land en zorgen voor de dieren. Geef deze duizendpoot een fiets en ze zal haar dagelijkse taken makkelijker uitvoeren. Mannen daarentegen brengen het grootste deel van de dag door in de kroeg. Geef hém een fiets, en hij heeft hem binnen de kortste keren verkocht of verwaarloosd. Vrouwen zien in hoe de fiets hun leefsituatie kan verbeteren.

Jullie reizen zelf naar Afrika, waar wordt dat van betaald?Al toen we het project startten, hoopten we dat we de projecten in Afrika zouden kunnen bezoeken.. Gelukkig hebben we het afgelopen jaar veel gewerkt en kunnen sparen om zowel Burkina Faso als Ghana te kunnen bezoeken, als vakantie, geheel uit eigen zak betaald!

Wat gebeurt er met de projecten als jullie steun ophoudt?Cycling out of poverty biedt lokale organisaties een startkapitaal. Als de eerste fietsen die hiervan betaald zijn rondrijden, komen de afbetalingen binnen. Daarvan kunnen nieuwe fietsen gekocht worden. Zo kunnen de projecten blijven lopen zonder steeds geld nodig te hebben van Cycling out of poverty.

Waarom hebben jullie gekozen voor Ghana en Burkina Faso?Bij de start van Cycling out of poverty hebben we met verschillende Afrikaanse organisaties de samenwerkingsmogelijkheden besproken. We wilden erop kunnen vertrouwen dat wanneer wij in Nederland zitten, het project in Afrika goed loopt. De organisaties in Burkina Faso en Ghana kwamen met een goed plan. Ze hadden een duidelijke visie. Daarnaast staat Burkina Faso in de top drie van armste landen ter wereld. Omdat dit project gericht is op armoedereductie én we van verschillende mensen hadden gehoord dat er in Burkina Faso zo ontzettend veel wordt gefietst, wilden we daar graag iets opstarten. Ghana had als voordeel dat veel Nederlanders er zijn geweest, die zich dus een beeld kunnen vormen van de problematiek. Dat helpt bij fondswerving in Nederland.

Hoe voorkomen jullie dat mensen fietsen doorverkopen?Het tegengaan van het doorverkopen van de fietsen is een van de uitdagingen waar de lokale organisaties mee geconfronteerd worden. Als het doorverkopen van de fiets ervoor zorgt dat de afbetaling staakt, heeft de organisatie een probleem. Er zijn daarom verschillende foefjes om dit tegen te gaan. In Ghana wordt bijvoorbeeld gewerkt met de ‘group approach’. Alleen groepen van circa tien personen kunnen een aanvraag indienen. De groep staat ervoor garant dat de individuele deelnemers hun afbetalingen op tijd voldoen. In Oeganda wordt het contract ook ondertekend door het stamhoofd. Het stamhoofd geniet veel respect, mensen willen niet dat hij iets slechts over ze hoort. Deze en meer trucjes worden toegepast, maar het is helaas nooit waterdicht.

Komt iedereen in aanmerking voor een fiets?Zeker niet. De lokale organisaties selecteren de beneficiaries. Zij bepalen (in overleg met ons) criteria voor de doelgroep. Het zijn in ieder geval vrouwen, maar in Oeganda zijn het bijvoorbeeld mensen in een voormalig oorlogsgebied en in Ghana en Burkina Faso mensen op het platteland. Om in aanmerking te komen voor een fiets, moet je een duidelijke visie hebben op wat je met de fiets wilt gaan doen. Iemand die zegt dat ze een fiets wil omdat ze dagelijks 30 km moet lopen en een fiets het leven gewoon een beetje makkelijker maakt, krijgt geen fiets. Iemand die een fiets wil omdat ze dagelijks 30 km moet lopen en met een fiets sneller is en daardoor tijd heeft om iets extra’s te doen zoals manden vlechten waarmee ze extra inkomen genereert, krijgt wel een fiets. De fiets is bedoeld om op te klimmen uit de armoede. De fiets moet dan ook gebruikt worden om geld te verdienen. En de drive om de fiets te gebuiken moet vanuit de mensen zelf komen.

www.cyclingoutofpoverty.com10

Acties

Topper-pannenkoeken eten voor goed doel

200 km lopen zodat zij kunnen fietsen

Pa n n e n k o e k e n h u i s ‘t Hoogstraatje in Nijmegen heeft in de zomermaanden juni, juli en augustus voor elke verkochte Topper (pannenkoek van de maand) een euro aan Cycling out of Poverty geschonken - vijftig cent van de klant, verdubbeld door ‘t Hoogstraatje. Marieke heeft hier heerlijk gebruik van gemaakt!

Cycling out of poverty haalt geld binnen door zeer uiteenlopende acties, van groot tot klein, door ons of door enthousiaste sympathisanten georganiseerd. Hier volgt en greep uit de acties die ten goede kwamen aan onze fietsprojecten.

Fietsen voor fietsen

In een fitnessclub in Nijmegen werd in teams van 3 personen 12 uur lang gefietst. Big Brother Ruud heeft een ronde meegefietst tussen de sportieve fietsers, net als Teun van Radio538. De opbrengst van dit evenement kwam ten goede aan Cycling out of poverty.

Niek Does (15) is een van de kanjers die de Nijmeegse vierdaagse heeft gelopen voor Cycling out of poverty. “Ik vond de Vierdaagse erg leuk. Ik liep hem voor de derde keer en dit was toch wel de leukste keer. Ondanks dat ik de tweede dag mijn dag niet had en dat het regende bij de intocht vond ik het een geweldige ervaring!” volgens Niek, die zonder blaren de indrukwekkende tweehonderd kilometer heeft afgelegd.

Opgeknapte fietsen zijn geld waardDe kinderen van groep 3-4A van de Meesterspigtschool uit Hoogkarspel hebben een fietswerkplaats nagebouwd en daar oude fietsen opgeknapt. Twee van deze fietsen zijn door middel van een veiling verkocht aan hun ouders. De opbrengst (€20,50) gaat naar Cycling out of poverty, omdat dit mooi aansluit bij het thema.

www.cyclingoutofpoverty.com 11

Jos Sluijsmans van fietsdiensten.nl en biologische bakker Bakker Arend uit Nijmegen hebben een speciale, energierijke ‘koerierskoek’ ontwikkeld. Een lekkere koek met een goede bite, en ook nog eens gezond. Op 15 september 2007 kunnen de koeken worden gekocht op de Fiets- en Duurzame Mobiliteitsmarkt in Nijmegen (5 stuks voor 5 euro), 25% van de opbrengstgaat naar de Stichting Cycling out of poverty. Voor en na 15 september zijn de koerierskoeken te bestellen via Fietsdiensten.nl: 06 - 30014801.

Koerierskoek, in elk opzicht verantwoord

Wat brengt de toekomst?

COLOFON

AGENDA CYCLING OUT OF POVERTY15 September 2007:

Fiets- en Duurzame Mobiliteitsmarkt Nijmegen Op zaterdag 15 september 2007 vindt er in het kader van de Week van de Vooruitgang een Fiets- en Duurzame Mobiliteitstmarkt plaats in het centrum van Nijmegen. Op deze markt is allerlei informatie verkrijgbaar over schoon en innovatief vervoer. Daarnaast worden de nieuwste en meest opmerkelijke fietsmodellen gedemonstreerd, vertonen stuntfietsers hun kunsten en finisht de Origamitocht (vouwfietsentocht) vanuit Emmerich. Om 13.45 uur wordt de markt officieel geopend door wethouder Jan van der Meer met de presentatie van de ‘Koerierskoeken’. Deze koeken zijn in het kader van ‘Nijmegen Gezonde Stad’ ontwikkeld door fietsdiensten.nl en de biologische bakker Bakker Arend. De koerierskoeken zijn tijdens de markt te koop bij het standje van Cycling out of poverty. Voor 5 stuks betaal je 5 euro en 25% van de opbrengst gaat naar de stichting Cycling out of poverty. Vooraf zijn de koerierskoeken te bestellen bij Fietsdiensten.nl: 06 - 30014801. Na 15 september blijven ze te koop bij Bakker Arend in de Lange Hazelstraat te Nijmegen.

Oktober 2007 SpinningmarathonIn oktober 2007 vindt bij het Sporteon in Beneden Leeuwen een spinningmarathon plaats waarvan de opbrengst naar Cycling out of poverty gaat. De exacte datum is nog niet bekend, maar houd daarvoor onze website in de gaten.

Deze goed nieuws krant is een uitgave van de stichting Cycling out of poverty. De krant wordt digitaal verspreid onder donateurs en andere belangstellenden van de stichting. De krant is bedoeld om de mensen in Nederland te informeren over waar hun geld in Afrika aan wordt besteed en om te laten zien aan wie hun financiële hulp in Afrika ten goede komt. De goed nieuws krant is gemaakt in samenwerking met Petra Kruijt, student van de Hogeschool voor Journalistiek Utrecht.Deze goed nieuws krant is te downloaden van de internetsite: www.cyclingoutofpoverty.com.

Wat kunt u doen?• Maak uw gift over naar SNS 90.61.46.356 t.a.v. Cycling out of poverty te Nijmegen. • Organiseer een fondswervende activiteit voor Cycling out of poverty. • Help ons aan promotiemateriaal. • Koop energierijke koerierskoeken bij bakker Arend in Nijmegen (of via de site van www.koeriersdienst.nl.)Meer tips op www.cyclingoutofpoverty.com.

www.cyclingoutofpoverty.com12

ToekomstplannenCycling out of poverty streeft ernaar in april en mei 2008 nog eens 250 fietsen uit te kunnen geven. Hiervoor heeft de stichting nog circa achtduizend euro nodig. Helpt u mee om dit doel te bereiken?