Godsdienst in OKANGodsdienst in OKAN

Een zoektocht naar terreinen en Een zoektocht naar terreinen en doelen voor het vakdoelen voor het vak

Mechelen 22-10-2004Mechelen 22-10-2004

Een raamplan?Een raamplan?

• Een richtingaanwijzerEen richtingaanwijzer

• Ondersteuning voor de leerkracht – Ondersteuning voor de leerkracht – de kansen zien!de kansen zien!

• Bron om inspiratie te vinden voor Bron om inspiratie te vinden voor een leseen les

Een raamplan?Een raamplan?

• Gericht op communicatie over / vanuit Gericht op communicatie over / vanuit levensbeschouwing en godsdienst: levensbeschouwing en godsdienst: zinzoeken dat ontstaat in communicatiezinzoeken dat ontstaat in communicatie

• Analogie met de andere raamplannen Analogie met de andere raamplannen godsdienstgodsdienst

• Acht terreinen, levensgebiedenAcht terreinen, levensgebieden

Acht terreinenAcht terreinen

• Zich goed voelenZich goed voelen

• TijdTijd

• Feesten en vierenFeesten en vieren

• ToekomstToekomst

• Het leven roept mijHet leven roept mij

• Gelukkig willen zijn!Gelukkig willen zijn!

• Symbolen die leven gevenSymbolen die leven geven

• Pijn en verdrietPijn en verdriet

TerreinenTerreinen

• ‘‘Raadsels van het menselijk bestaan’.Raadsels van het menselijk bestaan’.• ‘‘Levensgebieden waarrond gewerkt Levensgebieden waarrond gewerkt

wordt en die helpen om de wordt en die helpen om de werkelijkheid en het leven vanuit een werkelijkheid en het leven vanuit een christelijke en/of christelijke en/of multilevensbeschouwelijke invalshoek multilevensbeschouwelijke invalshoek te bekijken.’te bekijken.’

• Niet direct bedoeld als thema’s of Niet direct bedoeld als thema’s of onderwerpen…onderwerpen…

Bij elk terreinBij elk terrein

• Blikopener: Blikopener: het terrein vanuit christelijke inspiratie het terrein vanuit christelijke inspiratie bekeken: onder welk woord christenen staanbekeken: onder welk woord christenen staan

• Beginsituatie: Beginsituatie: uitdaging om in te gaan op wat leeft uitdaging om in te gaan op wat leeft in deze leergroepin deze leergroep

• Terreinomschrijving: Terreinomschrijving: mogelijkheden en mogelijkheden en elementenelementen

Bij elk terreinBij elk terrein

Tussendoelen:Tussendoelen:• drukken waardevolle, wenselijk geachte, realiseerbare, duurzame drukken waardevolle, wenselijk geachte, realiseerbare, duurzame

verandering bij de ll. uit. verandering bij de ll. uit. • Prestaties (zijn, kennen en kunnen) die verwacht mogen worden Prestaties (zijn, kennen en kunnen) die verwacht mogen worden

van lln of waar inspanningen aan gekoppeld worden.van lln of waar inspanningen aan gekoppeld worden.• 74 doelen: niet alle te realiseren!74 doelen: niet alle te realiseren!

Ingrediënten: Ingrediënten: • deze verrijken de ervaringen van lln, deze verrijken de ervaringen van lln, • Wat wellicht vruchtbaar op de werktafel komtWat wellicht vruchtbaar op de werktafel komt

• 2 invulkolommen om terug en vooruitkijkend te werken2 invulkolommen om terug en vooruitkijkend te werken

Zich goed voelenZich goed voelen

• BlikopenerBlikopener::““Met eigen ogen hebt u gezien hoe Ik ben Met eigen ogen hebt u gezien hoe Ik ben

opgetreden tegen Egypte, hoe Ik u op opgetreden tegen Egypte, hoe Ik u op arendsvleugelen heb gedragen en hier bij arendsvleugelen heb gedragen en hier bij Mij heb gebracht" (Ex 19, 4)Mij heb gebracht" (Ex 19, 4)

"Zo mag ik telkens weer wonen in het huis "Zo mag ik telkens weer wonen in het huis van de HEER, tot in lengte van dagen." (Ps van de HEER, tot in lengte van dagen." (Ps 23,6b)23,6b)

““Maar hij zei : “Jongen, jij bent altijd bij me Maar hij zei : “Jongen, jij bent altijd bij me en alles wat ik heb is van jou.” (Lc 15,31)en alles wat ik heb is van jou.” (Lc 15,31)

Zich goed voelenZich goed voelen

• Beginsituatie:Beginsituatie:• Jongeren in de OKAN hebben meestal al een heel verhaal Jongeren in de OKAN hebben meestal al een heel verhaal

meegemaakt. Temidden de bevreemding van de nieuwe omgeving meegemaakt. Temidden de bevreemding van de nieuwe omgeving is het niet altijd evident dat zij mensen ontmoeten bij wie zij is het niet altijd evident dat zij mensen ontmoeten bij wie zij ‘thuis’ mogen komen. Zij vinden niet allemaal evenveel ‘thuis’ mogen komen. Zij vinden niet allemaal evenveel geborgenheid in het nieuwe land. geborgenheid in het nieuwe land.

• Naargelang de ‘levensbeschouwelijke omgeving’ is er een band Naargelang de ‘levensbeschouwelijke omgeving’ is er een band tussen zich goed voelen en gelovig zijn, een band die sommige tussen zich goed voelen en gelovig zijn, een band die sommige OKAN-leerlingen echt willen beleven. Geloven is voor hen een OKAN-leerlingen echt willen beleven. Geloven is voor hen een houvast in het nieuwe thuisland, een herkenning van hun eigen houvast in het nieuwe thuisland, een herkenning van hun eigen cultuur en origine. In hun geloofsbeleving kunnen zij zich goed cultuur en origine. In hun geloofsbeleving kunnen zij zich goed voelen en op adem komen.voelen en op adem komen.

• Soms, maar zeker niet altijd valt de stap naar de OKAN moeilijk. Soms, maar zeker niet altijd valt de stap naar de OKAN moeilijk. De leerlingen vragen ‘tijd’ om tot rust te komen en ‘kansen’ om De leerlingen vragen ‘tijd’ om tot rust te komen en ‘kansen’ om een gevoel van vertrouwen en veiligheid te mogen laten groeien. een gevoel van vertrouwen en veiligheid te mogen laten groeien.

• De ‘gezinservaring’ van de leerlingen van een groep is heel De ‘gezinservaring’ van de leerlingen van een groep is heel verscheiden.verscheiden.

Zich goed voelenZich goed voelen

TerreinomschrijvingTerreinomschrijving::• God biedt de mens een thuis aan en dat ‘kindschap’ God biedt de mens een thuis aan en dat ‘kindschap’

is onvernietigbaar. is onvernietigbaar. • Thuiskomen bij God, een thuis hebben, zich goed Thuiskomen bij God, een thuis hebben, zich goed

voelen bij elkaar, in de leefgroep... zijn voelen bij elkaar, in de leefgroep... zijn basiservaringen die veel met elkaar te maken basiservaringen die veel met elkaar te maken hebben. hebben.

• Voor elke mens is de ervaring van ergens thuis te Voor elke mens is de ervaring van ergens thuis te kunnen zijn, thuis te mogen komen, een kunnen zijn, thuis te mogen komen, een bevestigende ervaring en altijd weer een bevestigende ervaring en altijd weer een hernieuwende vertrekbasis in het leven. Op die hernieuwende vertrekbasis in het leven. Op die manier leren mensen omgaan met vertrouwen en manier leren mensen omgaan met vertrouwen en wantrouwen, durf en angst, kansen en beperkingen. wantrouwen, durf en angst, kansen en beperkingen.

Zich goed voelenZich goed voelen

TussendoelenTussendoelen• via bijbelse beelden en verhalen verkennen hoe mensen bij God via bijbelse beelden en verhalen verkennen hoe mensen bij God

en Jezus geborgenheid vindenen Jezus geborgenheid vinden• luisteren naar verhalen over mensen die zich goed/niet luisteren naar verhalen over mensen die zich goed/niet

goed voelen bij anderengoed voelen bij anderen• ontdekken dat hoe men zich voordoet niet altijd overeenkomt ontdekken dat hoe men zich voordoet niet altijd overeenkomt

met hoe men zich voeltmet hoe men zich voelt• het verlangen naar zich ergens goed te kunnen voelen het verlangen naar zich ergens goed te kunnen voelen

bij zichzelf en anderen erkennenbij zichzelf en anderen erkennen• het gemis aan een plek waar men zich goed voelt kunnen het gemis aan een plek waar men zich goed voelt kunnen

uitdrukken of zich inleven in verhalen van anderenuitdrukken of zich inleven in verhalen van anderen• beluisteren van Jezus’ getuigenis over het huis van de Vaderbeluisteren van Jezus’ getuigenis over het huis van de Vader• de klas/leefgroep als een kans tot thuiskomen bij elkaar invullende klas/leefgroep als een kans tot thuiskomen bij elkaar invullen• verhalen navertellen waar Jezus met mensen aan tafel zitverhalen navertellen waar Jezus met mensen aan tafel zit• het belang van de maaltijd in het zich bij elkaar thuis voelen het belang van de maaltijd in het zich bij elkaar thuis voelen

aangeven aangeven

Met de doelen naar de klasMet de doelen naar de klas

• Uitgaan van een onderwerp - zich laten Uitgaan van een onderwerp - zich laten inspireren door een tussendoelinspireren door een tussendoel

• Uitgaan van een doel – dit binnen een Uitgaan van een doel – dit binnen een ingrediënt trachten te realiseren.ingrediënt trachten te realiseren.

• Uitgaan van een actueel gegeven in de Uitgaan van een actueel gegeven in de omgeving – klas – school: en het doel?omgeving – klas – school: en het doel?

• Uitgaan van een vraag / probleem / Uitgaan van een vraag / probleem / knoopknoopEn het doel / kader?En het doel / kader?

Met deze doelen naar de Met deze doelen naar de klasklasVoorbeeld: Elkaar ‘welkom’ hetenVoorbeeld: Elkaar ‘welkom’ heten: : • de klas/leefgroep als een kans tot thuiskomen de klas/leefgroep als een kans tot thuiskomen

bij elkaar invullen (ZGV)bij elkaar invullen (ZGV)• Aangeven hoe mensen groeien als ze Aangeven hoe mensen groeien als ze

vertrouwen van anderen ervaren (HLRM)vertrouwen van anderen ervaren (HLRM)• Verschillen in gewoonte en gedrag waarderen Verschillen in gewoonte en gedrag waarderen

als manieren van op zoek zijn naar geluk (GWZ)als manieren van op zoek zijn naar geluk (GWZ)• vertellen en beluisteren waarom christenen zich vertellen en beluisteren waarom christenen zich

uitgedaagd weten om in elke mens een broeder uitgedaagd weten om in elke mens een broeder of zuster te zien (GWZ)of zuster te zien (GWZ)

• Situaties aangeven waarin mensen spreken Situaties aangeven waarin mensen spreken zonder woorden. (SDLG)zonder woorden. (SDLG)

Met de doelen naar de klasMet de doelen naar de klas

De drie wijzenDe drie wijzen::• via bijbelse beelden en verhalen verkennen hoe mensen via bijbelse beelden en verhalen verkennen hoe mensen

bij God en Jezus geborgenheid vinden (zgv)bij God en Jezus geborgenheid vinden (zgv)• aangeven in verhalen hoe mensen leven met vertrouwen aangeven in verhalen hoe mensen leven met vertrouwen

of angst naar de toekomst toe (Toek)of angst naar de toekomst toe (Toek)• in het eigen levensverhaal op zoek gaan naar de lokroep in het eigen levensverhaal op zoek gaan naar de lokroep

van het leven(hlrm)van het leven(hlrm)• opsporen wat mensen gelukkig maakt en wat zij doen om opsporen wat mensen gelukkig maakt en wat zij doen om

gelukkig te worden (GWZ)gelukkig te worden (GWZ)• nagaan wat de ontmoeting met Jezus mensen doet (GWZ)nagaan wat de ontmoeting met Jezus mensen doet (GWZ)• ontdekken dat voorwerpen een symbolische betekenis ontdekken dat voorwerpen een symbolische betekenis

kunnen krijgen (sdlg)kunnen krijgen (sdlg)

Met een doel naar de klasMet een doel naar de klas

• Een knoop uit de actualiteit:Een knoop uit de actualiteit:Kledij: zie in de kijker: Kledij: zie in de kijker: Wie of wat houdt er in deze discussie de Wie of wat houdt er in deze discussie de

integratie van allochtone mensen of jongeren tegen?integratie van allochtone mensen of jongeren tegen?

TussendoelTussendoel : : verschillen in gewoonten en gedrag waarderen als verschillen in gewoonten en gedrag waarderen als manieren van op zoek gaan naar geluk.manieren van op zoek gaan naar geluk.

Ontdekken dat hoe men zich voordoet, niet Ontdekken dat hoe men zich voordoet, niet altijd overeenkomt met hoe men zich voeltaltijd overeenkomt met hoe men zich voelt

• En in de klas:En in de klas:‘‘Vandalisme dat doe je toch niet’.Vandalisme dat doe je toch niet’.Tussendoel: Tussendoel: keuzekansen in het eigen leven ontdekkenkeuzekansen in het eigen leven ontdekken

recht en onrecht in het eigen leven aanwijzenrecht en onrecht in het eigen leven aanwijzen

Met een doel naar de klasMet een doel naar de klas

• De De actualiteit actualiteit van het kerkelijk jaar:van het kerkelijk jaar:Acties tijdens advent of vasten of sterke momenten in andere Acties tijdens advent of vasten of sterke momenten in andere

religiesreligies

Acties tijdens vredesweek of Amnesty InternationalActies tijdens vredesweek of Amnesty International

In de dieptevan het verhaal stappen! (niet bij de organisatie)In de dieptevan het verhaal stappen! (niet bij de organisatie)

• Of een doel werkelijk aanpakken.Of een doel werkelijk aanpakken.

Gepaste werkvormen zoeken.Gepaste werkvormen zoeken.

Inspiratie in handboeken (misschien ook wel die van het Inspiratie in handboeken (misschien ook wel die van het basisonderwijs), Thomas, …basisonderwijs), Thomas, …