Globalisering, cultuur en techniek

Jan van der Stoep

Inleiding (1)

Verhouding tussen Wetenschap en techniek Maatschappelijke infrastructuur Culturele en religieuze diversiteit

Inleiding (2)

Opbouw: Instrumentalistische benadering Technisch-deterministische benadering Sociaal-constructivistische benadering Richting, structuur, context

Instrumentalisme (1)

‘The single most important reason why

prosperity spread, and why it continues to

spread, is the transmission of technologies and

the ideas underlying them. Even more important

than having specific resources in the ground,

such as coal, was the ability to use modern,

science-based ideas to organise production’ (Jeffrey D. Sachs, The end of poverty, p. 41).

Instrumentalistisme (2)

Het primaat van de wetenschappelijke revolutie

Ontmythologisering van het wereldbeeld; scheiding seculier/ sacraal

Toepassing van wetenschappelijke kennis leidt tot vooruitgang

Ontwikkeling is ‘technology transfer’

Technisch determinisme (1)

Wolfgang Sachs: Techniek als systeem: de mixer Techniek als worldview: het paard van Troje

Harry Redner Eenzijdige focus op effectiviteit en efficiëntie Dominantie van de techniek leidt tot

monocultuur

Technisch determinisme (2)

Kenmerken Worldview als uitgangspunt Scherp onderscheid traditionele en

moderne cultuur Wetenschap en techniek leiden tot

reductie Behoud van culturele diversiteit

Sociaal constructivisme (1)

Manuel Castells/ Ulrich Beck Netwerk logica: being connected ‘Do it yourself biography’

Susan Harding Wetenschap als praktijk; kennis is

macht ‘Strong objectivity’

Sociaal constructivisme (2)

Kenmerken Techniek en worldview als constructie Co-evolutie van wetenschap en

samenleving ‘Wij zijn nooit modern geweest’ (Latour) ‘Cultural variety’ i.p.v. ‘variety of

cultures’

Richting, structuur, context (1)

Structural perspective

What?

Contextual perspective

How?

Directional perspective

Why?

Cultural development

Richting, structuur, context (2)

Households– traditionele samenleving– worldview/ richting

Practices– industriële samenleving– neutraal instrument/ structuur

Alliances– netwerksamenleving– sociale constructie/ context