2006 12 12 Marc Moons 1

Glastuinbouwzones als onderdeel van een duurzame energiecluster

Vlaamse Regering

IFEST

21oktoberMarc Moons

2006 12 12 Marc Moons 2

Innovatiesteunpunt | EnergieBelangrijkste realisaties

• WKK-motoren glastuinbouw– Stilstand in vermogen 2000 -2004: 70 MWe– Uitbreiding: 2005 – 2008: > 110 MWe

• Biomassa-verbrandingsinstallaties:– Tot 2004: 1– 2005-2008: ongeveer 35

• Groepsaankopen aardgas• Fotovoltaïsche systemen• Energiescan

2006 12 12 Marc Moons 3

Project duurzame glastuinbouwzones Achtergrond

• Actieplan glastuinbouw– 100 ha nieuwbouw/jaar– Kritische massa van 2.000 ha behouden– 2012 75% op aardgas of duurzamer

• Rechtszekerheid bouwen van serres• Economische slagkracht

– Aantrekkelijke warmteprijs– Schaalvoordeel

• Maatschappelijke meerwaarde– Op een duurzame manier voedseltelen– Bijdragen aan Kyoto-doelstellingen

2006 12 12 Marc Moons 4

Project duurzame glastuinbouwzones Vaststellingen

• Kyotodoelstelling voor Vlaanderen– 20% CO2-reductie– 15% Energiebesparing– 13% Hernieuwbare energiebronnen

• Energie wordt schaars en duur

• Elektriciteitsverbruik stijgt• Elektriciteitsproductie rendement 40%

60% warmtevernietiging

• restwarmte bij industriële processen en afvalverking

2006 12 12 Marc Moons 5

Gasprijs /m³

2006 12 12 Marc Moons 6

Duurzame Glastuinbouwzones

4 pijlers

Ruimte Energie CO2 Water

• Energie en CO2 zijn de belangrijkste en zijn steeds gekoppeld– Glastuinbouw met hoge warmtebehoefte– Energiecluster = maatschappelijke en

economische doelstelling verwezenlijken

2006 12 12 Marc Moons 7

Project duurzame glastuinbouwzones

Organisatiestructuur

ParkmanagementWarmteverdelingWaterbeheerLogistiekGroenbeheerSecretariaat….

Tuinder V

Tuinder W

Tuinder X

Tuinder Y

Tuinder Z

Industrie

CO2

Energieleverancier

distributie

Terrein

2006 12 12 Marc Moons 8

Case Plassendale

Warmte en CO2 belevering door Electrawinds 

2006 12 12 Marc Moons 9

Case Plassendale

Gegeven

• Warmte: – Electrawinds 24 MWth– Proviron 20 MWth– Aanvoer °t: 70°C– Binnen aanvaardbare afstand– Leidingtraject niet complex– Warmte-afkoppeling éénvoudig– Vergunning: moet restwarmte

benutten

2006 12 12 Marc Moons 10

Case Plassendale Gegeven

• Ruimte:– 3 locaties afgetoetst– Aansluitend op havengebied– Regelmatig van vorm– Vrij horizontaal– 90 ha gebied, mogelijkheid 40 à 45 ha glasopstand– Aandachtspunten:

• Doorsneden met treinspoor

• Doorsneden met hoofdleiding voor drinkwater

• Aanwezigheid natuurreservaat

• Toeristische route langs kanaal

2006 12 12 Marc Moons 11

Case Plassendale Inrichtingsschets 1

2006 12 12 Marc Moons 12

Case Plassendale

Gegeven

• Bereikbaarheid en ontsluiting:– Nieuw op- en afrittencomplex Oudenburg/A10

aansluitend aan gebied – Nieuwe weg tot bij gebiedstoegang– Ongebruikte spoorwegbrug om noordelijk deel te

bereiken– 50 km van Reo-veiling (Roeselare)

2006 12 12 Marc Moons 13

Case Plassendale

Rendabiliteit

• Energie en CO2:– Warmtevraag en aanbod in optimale verhouding– Korte leidingafstand– Investering verantwoord door WKK-steun– Warmteprijs concurrentieel voor tuinbouw– Mogelijkheid voor CO2- uitwisseling

2006 12 12 Marc Moons 14

Case Plassendale

Jaarlijkse milieu-impact op energie

– Vermeden verbruik fossiele brandstof: 15.000.000 m³gas of 13.500.000 l olie

– CO2-reductie: ref. Gas EZO• Verwarming: 27.000 t 50.000 t• CO2-bemesting: 0 13.000 t

Totaal: 27.000 t63.000 t

CO2 emmissie op energie door gemiddeld gezin: 9 ton

2006 12 12 Marc Moons 15

Case Plassendale

Vergunningstraject• Plan – MER:

– Voorbereiding afbakening Sted. Geb.– Gegund op 1 december 2007– Klaar: 15 maart– Plenair overleg Brussel: 16 juni

• Afbakening Stedelijk Gebied Oostende– VL. Reg. 18 juli 2008 voorlopige goedkeuring– 1 jaar onderzoek en advies

• Project – MER• Vergunningen Infrastructuur• Tuinbouwprojecten

– 2010 vergunningen aanvragen– Gekoppeld aan inrichtingsplan

2006 12 12 Marc Moons 16

Case Plassendale

Tussentijdse evaluatie

• Belangrijke emissiereductie• Rendabel uit te voeren• Aantrekkelijke warmteprijs• Ontsluiting gemakkelijk• Draagvlak

– Overheid– Industrie– Land- en tuinbouw

• Interesse tuinbouw groot• Werkgelegenheid > 200 VAK• Klimaat / Licht

2006 12 12 Marc Moons 17

Case 2: Vergelijking Restw./ Centrale prod. Gegeven• Gebied met 50 ha glas• Keuze tussen restwarmte of centrale productie• Alleen leidinginfrastructuur

– Restwarmte = bvb bestaande installatie– Centrale productie = bvb elektriciteitscentrale die ook

rendabel kan draaien zonder warmteafname

2006 12 12 Marc Moons 18

Case 2: Vergelijking

Gegeven warmtebronnen

Restwarmte• Bestaande grote

installatie• Afstand 7-10 km

• Laagwaardige basiswarmte met bijstook

Centrale productie• Afgestemd op

warmtevraag• In of aangrenzend aan

glastuinbouw• Regelbaar warmte-

aanbod zonder bijstook

2006 12 12 Marc Moons 19

Case 2: Vergelijking

RendabiliteitRestwarmte• Complex• Complex• 2X• 2X• 20%• Zeer beperkt• Duurder

• 31.328 Ton/J

Centrale productie• Vooraf ingepland• Enkel distributie• X• X• Regelbaar tot 100%• Kans op WKK-cert.• OK

• 39.160 Ton/J

• W-afkoppeling• Leidingtraject• Investering• Onderhoud• Bijstook• Steun• Ref: WKK

• CO2-reductie (ref:aardgas)

2006 12 12 Marc Moons 20

Project Duurzame Glastuinbouwzones

Algemene conclusies

• Glastuinbouw als onderdeel van duurzame energiecluster

– Grote warmteafnemer– CO2 als grondstof– Efficiënt inzetten van laagwaardige warmte– Warmtevraagprofiel: goed

2006 12 12 Marc Moons 21

Bron: KHK-glasreg

2006 12 12 Marc Moons 22

Project Duurzame Glastuinbouwzones

Algemene conclusies

• Restwarmteprojecten– Passen in Kyoto-doelstellingen– Antwoord op dure energie– Kunnen hoog verbruik fossiele brandstof

vermijden– Bepalend voor rendabiliteit

• Warmtevraagprofiel• Afstand in functie van warmtevraag• Inkomsten van warmte zijn verwaarloosbaar in totale

investering

2006 12 12 Marc Moons 23

Project Duurzame Glastuinbouwzones

Beleidsaanbevelingen

• Restwarmteprojecten– Ruimtelijke ordening / Energie- efficiëntie– Steunmaatregelen ook voor restwarmteprojecten– Decentrale elektriciteitsproductie

• Net aanpassingen noodzakelijk

Kontaktgegevens: Marc Moons

www.innovatiesteunpunt.be