Gezondheid en beleid

SBG 2HC 6

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

1Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Hoe krijg je NL gezond(er)??

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

2Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Levensverwachting in NL

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

• Bij de geboorte:– voor mannen 79,2 jaar– voor vrouwen 82,9 jaar

• Op 65-jarige leeftijd:– 18,3 jaar voor mannen– 21,3 jaar voor vrouwen

Bron: CBS, 2011

Levensverwachting

Organisatie gezondheidszorg

• Eerste lijn: huisarts, psycholoog, tandarts, fysiotherapeut• Tweede lijn: na verwijzing: ziekenhuis

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

5Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Kosten van de zorg in NL

• In 2012 werd bijna € 93 miljard uitgegeven aan gezondheidszorg en welzijnszorg– Ziekenhuiszorg: 25,8%– Tandartsen en paramedici:

5,2%– GGZ: 6,1%– Gehandicaptenzorg: 9,9%– Geneesmiddelen:

6,4%

– 15,4% van het BNP!!– +7,9% tov 2011– € 5.535,- per inwoner

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

6Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Wie betaalt dat?

1) AWBZ: Algemene wet bijzondere ziektekosten• ziekenhuis vanaf de 366e dag• verpleeghuis• verzorgingshuis• psychiatrische inrichting• instelling voor zintuiglijk gehandicapten;• instelling voor verstandelijk gehandicapten;• gezinsvervangend tehuis voor gehandicapten;• beschermde woonvorm voor ex-psychiatrische patiënten en sociaal

kwetsbaren;• dagverblijf voor gehandicapten• thuiszorg• inentingen

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

7Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Wie betaalt dat?

2) Zorgverzekeraars (de burgers zelf via ziektekostenverzekering

– Basispakket (dekt 94% vd zorgkosten)• Geneeskundige zorg, zoals zorg door huisartsen, verloskundigen

en medisch specialisten• Mondzorg tot 18 jaar• Geneesmiddelen• Hulpmiddelen (hoortoestellen, gebitsprothesen, etc.)• Opname ziekenhuis (365 dagen)• Verloskundige en kraamzorg• Verblijf i.v.m. geneeskundige hulp (zorghotel)• Vervoer

– Aanvullende pakket: tandarts, fysiotherapie, alternative geneeswijze, brillen, etc, etc

Model van Lalonde

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

9Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

10Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Toekomstverkenning Van Gezond naar Beter

Meer ziekte maar niet minder gezond

Gezondheid is….je gezond voelen of je nou ziek bent of niet

Definitie Gezondheid: gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk, geestelijk en maatschappelijk welzijn, niet slechts de afwezigheid van ziekte of andere lichamelijk gebreken (WHO, 1948)

Top 10 meest voorkomende ziekten

Opleidingsniveau

Beleid Overheid

2010: Van gezond naar beterVan preventie van ziekten naar preventie van beperkingenAandacht voor leefstijl en gezondheidsbevorderingWettelijke maatregelen + accijnzen + omgevingsinterventies + leefstijlinterventies

Integrale aanpak overheid

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

16Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

• Inrichting van de fysieke en sociale omgeving

• Regelgeving en handhaving• Voorlichting en educatie• Signalering/screening en advies• Ondersteuning voor specifieke

doelgroepen

Inrichting fysieke ruimte

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

17Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

piano

Regelgeving en handhaving

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

18Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Voorlichting en educatie

nixx18- filmpje

roken – filmpje

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

19Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Kabinetsbeleid 2011

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

20Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Extra aandachtspunten

• Gezondheidsrisico’s in de omgeving.– Ziekte van Lymn

• Perinatale sterfte– Is hoger in NL

• Toename chronische ziekten– Diabetes, comorbiditeit

• Psychische aandoeningen– depressie

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

21Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Van gezond naar beter

Voorkomen is beter dan genezen maar niet goedkoperGezonde mensen gebruiken langduriger minder zorgOngezonde mensen gebruiken korter meer zorg

Gezondheidsbevordering omdat:

• Deelname aan de samenleving!!!!– Arbeidsparticipatie– Arbeidsverzuim– Arbeidsproductiviteit

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

23Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Preventie

Ziekte gerelateerd

Doelgroep gerelateerd

Effecten van preventie

• Prijsmaatregelen en wetgeving zijn effectief • Geïndiceerde preventie kan veel gezondheidswinst

opleveren• Kortdurende leefstijlinterventies hebben vaak geen

blijvende effecten• De fysieke en sociale omgeving zijn belangrijke

aangrijpingspunten• Doelmatig beleid vraagt om doelgroepgerichte

benadering

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

25Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

ROKEN en preventie

• Het percentage rokers verminderde in Nederland van 60% in 1958 tot 28% in 2008.

• Rookverboden en accijnsverhogingen zijn erg effectief• Kortdurende schoolprogramma’s leiden tot uitstel, maar niet tot

afstel.• Individuele stop-roken-ondersteuning verhoogt de stopkans.• Vergoeding van deze ondersteuning en gebruik van internet

verhogen het bereik.• Rookpreventie levert op de lange termijn gezondheidswinst op.

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

26Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

ALCOHOL en preventie

• Alcoholconsumptie en overmatig alcoholgebruik zijn in Nederland al jaren stabiel.

• Accijnzen, leeftijdsgrenzen en reclameverboden dringen het alcoholgebruik terug.

• Het betrekken van ouders bij schoolprogramma’s verhoogt de effectiviteit.• Individuele preventie gericht op probleemdrinkers is effectief.• Slechts een fractie van de probleemdrinkers wordt bereikt met deze

interventies.• Meer bekendheid over de mogelijkheden tot vergoeding kan het bereik

verhogen.• Alcoholpreventie leidt tot gezondheidswinst én tot afname van

maatschappelijke gevolgen.

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

27Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

DIABETES en preventie

• Het aantal mensen met diabetes in Nederland verdubbelt tussen 2005 en 2025.

• In theorie zou de helft van deze groei kunnen worden voorkomen met overgewichtpreventie.

• In de praktijk wordt slechts een fractie van deze groei daadwerkelijk voorkomen.

• Gecombineerde leefstijlinterventies bij pre diabetes verminderen het risico op diabetes.

• Preventie in de zorg kan een deel van de diabetescomplicaties voorkomen.

• Diabetespreventie leidt tot gezondheidswinst, maar het bereik en effectiviteit van leefstijlinterventies moet omhoog.

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

28Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

OVERGEWICHT en preventie

• De stijging van het aantal mensen met overgewicht lijkt in Nederland voorbij.• Wetgeving en prijsmaatregelen leiden tot een gezonder voeding- en

beweegpatroon.• Collectieve preventie leidt tot kortdurende verbeteringen in voedings- en• beweegpatroon.• Effecten van collectieve preventie op overgewicht zijn nauwelijks

aangetoond.• Individuele preventie voor mensen met overgewicht heeft op de korte termijn

effect.• Langetermijneffecten van individuele preventie zijn nog vrijwel niet bekend.• Integrale, lokale aanpak lijkt aangewezen; hard bewijs ontbreekt vooralsnog.• Meer bewegen en gezonder eten leveren uiteindelijk forse

gezondheidswinst

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

29Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Beleidscysclus

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

30Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

31Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Taken gemeente m.b.t. Gezondheid vlg. de Wet Publieke Gezondheid (WPG)

• Het bestrijden van infectieziekten• Het bevorderen van gezondheid• De gezondheidszorg voor kinderen en jongeren van 0-19 jaar• De regie over de gezondheidszorg voor ouderen• Het afstemmen van preventieve en curatieve zorg• Epidemiologie: bevolking enquête eens per 4 jaar• Medische milieukunde

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

32Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Gemeente Groningen

• Gezonde Stad – Structureel investeren in een gezonde stad door het scheppen van ruimtelijke en sociale voorwaarden die onze inwoners stimuleren tot gezonde keuzes en een gezonde en actieve leefstijl

• Gezonde Wijk - Extra investeren in wijken waar relatief veel mensen wonen met een substantiële gezondheidsachterstand;

• Gezonde Jeugd - Extra investeren in de Groninger jeugd omdat een gezonde jeugd zichzelf en de samenleving de beste toekomstperspectieven biedt.

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

33Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Voorbeeldproject

• scoren voor gezondheid

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

34Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Voorbeeldprojecten

• JOGG – Jongeren op Gezond Gewicht– op basis van Frans model EPODE– bewezen effectief– samenwerking overheid en bedrijfsleven– volgende week centraal: gastspreker

GGD Drenthe

Instituut voor Sportstudies, Opleiding: Sport, Gezondheid en Management

35Instituut voor Sportstudies“Wij ontwikkelen innovatieve beroepspraktijken in de sport”

Opdracht Werkcollege

Gezondheidsinterventies