Poldertram nieuwsbrief XVI - oktober 2010

PPoollddeerrttrraamm NNiieeuuwwssbbrriieeff

Poldertram nieuwsbrief XVI - oktober 2010

De schildering Deze zomer werd vooral gewerkt aan de rijtuigkast. We hadden einde augustus immers als

deadline gesteld waarop de 9994 zijn eerste laag crème verf moest krijgen.

Het houtwerk kreeg vooreerst een tweede laag primer. Vervolgens werden alle naden,

oneffenheden, gaten en gaatjes geplamuurd en geschuurd, bijgeplamuurd, geschuurd….

Na dit werk moesten nog drie aluminiumbanden rondom de tram worden bevestigd : onder de

ramen, boven de ramen, en over de zinken dakrand. Om de 10 of 20 cm een gaatje,

verzonken uiteraard… en na bevestiging alle gaatjes dichtplamuren.

Marc bereidt de alustrips voor. Jorge bevestigt de strips over de beplating.

En dan pas…pas dan kon de afwerking gebeuren met silicone om alle overgangen af te kitten.

Voornamelijk Marc, Jorge en Stefan namen dit geduldig ter hand….

Volgde nog een stoffig weekend waarbij de ganse rijtuigkast werd geschuurd en ontvet, en

waarna Stefan en Jos de borstel en rol ter hand namen, en de eerste laag crème verf

aanbrachten…. Het resultaat kon men zien op onze opendeurdag-brocante, of voor de

afwezigen op de voorpagina van deze nieuwsbrief.

Opgelet : om een perfecte dekking te krijgen, moet nog een tweede verflaag worden

aangebracht, na lichtjes opschuren van de huidige laag. Dit zal gebeuren medio-oktober

vooraleer het te koud en vochtig wordt in de loods.

De elektriciteit Hoewel alle hoog- en laagspanningsbekabeling reeds lange tijd was aangelegd, moest hier het

grote werk nog komen : alle aansluitingen maken aan de controllers, schakelaars, belknopjes,

zekeringen, weerstanden, enz…

Achiel Ryckaert, die zeker niet aan zijn proefstuk is voor zulke werken, bood aan dit op zich te

nemen. Vooreerst werd alle bekabeling doorgemeten en getest op eventuele fouten ; enkele

bijkomende kabels dienden aangelegd te worden. Daarna begon het aansluiten van de

weerstanden, het maken van de zekeringsborden in de stuurposten, en het aansluiten van alle

bedrading aan de schakelaars. Binnenkort worden de controllers geplaatst en aangesloten, en

ook op het dak dient de bekabeling nog aangesloten worden aan de hoofdschakelaars,

claxons, pantograafvoet, shunts en bliksemafleider.

De pantograaf zelf werd intussen helemaal gereviseerd en geschilderd en bevestigd op een op

maat gemaakte pantovoet uit eik. Dit geheel is klaar voor montage maar kan pas op de tram

worden gezet wanneer deze op zijn bestemming aankomt ; de poorten in de loods van

Lochristi zijn immers te laag.

Poldertram nieuwsbrief XVI - oktober 2010

Achiel markeert de contacten aan de controllers. De pantograaf en zijn voet zijn helemaal gereed.

Vloerbekleding De standaardmotorwagens van deze reeks hadden oorspronkelijk een vloer met genagelde

(beuken) latten. Bij de 9994 echter werd deze vervangen door bruine geribte rubber

vloerbekleding toen de tram na zijn brand in 1947 werd hersteld met de looks van een

“standaard metaal” (filmkasten en beplating over de chassisbalk).

De oorspronkelijke rubbervloer was compleet verweerd en verkleurd, deels ook verdwenen, en

was dus niet herbruikbaar. Het originele profiel bleek niet meer verkrijgbaar. Gelukkig konden

we in Gentbrugge en Destelbergen (dank aan De Lijn !) drie rollen bruine ribvloer op de kop

tikken. Het profiel benadert vrijwel het origineel en geeft de juiste jaren ’50-look weer.

Het was een lastige klus om het oude rubber die niet meer soepel was op maat te snijden, te

kleven en te nagelen, maar het resultaat was in elk geval meer dan behoorlijk. De in totaal 18

deksels in de vloer moesten apart behandeld worden, alle hoekjes en kantjes moesten op de

millimeter gepast en uitgesneden worden. Voorwaar geen pretje …

Poldertram nieuwsbrief XVI - oktober 2010

Victoria ! Onze 9994 had zoals de meeste andere trams reclamepanelen op het dak. Alle ons bekende

foto’s van de tram in dienst te Antwerpen toonden de tram zonder reclame, waarbij de houten

reclamepanelen in crème werden geverfd. Eén foto echter, genomen door Jacques Cohn op de

Noorderplaats in Antwerpen toont echter de 9994 voor het koekjesmerk Victoria (later

overgenomen door LU). Het sprak dus voor zich – als we kozen voor een restauratie mét

reclame – dat we zouden kiezen voor Victoria. Dankzij informatie van Paul De Backer, en wat

opzoekwerk op internet, probeerden we een ontwerp te maken dat zo dicht mogelijk bij het

oorspronkelijke zou liggen.

Nieuwe houten panelen werden aangekocht en bewerkt door onze schrijnwerker Ronny. Het

eigenlijke schilderwerk gebeurde in het schildersatelier van De Lijn in Oostende, onder leiding

van meestergast Guy Huysmans. Het moet gezegd : het resultaat was verbluffend en wellicht

prachtiger dan de reclame er ooit in het echt heeft uitgezien op Buurtspoorwegtrams !

Victoria op 9994 (foto J. Cohn) in 1955 Victoria op 9743 (foto van Witsen)

Poldertram nieuwsbrief XVI - oktober 2010

Onze brocante Op zaterdag 4 september vond voor de derde maal onze brocante plaats. Ook de zon was

voor de derde maal van de partij, en de talrijke bezoekers konden hun gading vinden in

boeken, tijdschriften, lijnfilms en foto’s. Velen keken verbaasd op om de 9994 in zijn crème

schildering, mét verlichting en lijnfilms te zien pronken.

Minstens even succesvol was de bijeenkomst van de A120-bussen op de koer van de

stelplaats, en de pendelritten naar het station van Lokeren. Op het laatste ogenblik kampte

MIVG 101 uit het VlaTAM met een defect, en kon daarom niet aanwezig zijn. Om de beloofde

zes A120-en te “halen”, werd NMVB 2274 gestuurd als toemaatje.

De Luikse en Brusselse bus deden samen met de Robbrecht-bus enkele ritten naar Lokeren ; de

5236 maakte zijn absolute primeur : hoewel nog niet helemaal afgewerkt is deze bus in een

recordtijd terugverbouwd uit de voormalige infobus van Hasselt. De 5939 tenslotte kwam een

week van tevoren op eigen kracht uit Weelde, en houdt nu de poldertram gezelschap, in

afwachting van restauratie door de werkhuizen van Destelbergen.

Line-up van 5 A120-autobussen

De 5236 solo tijdens een ritje door de

velden van Beervelde.

De 8249 vertrekt terug richting Brussel.

Poldertram nieuwsbrief XVI - oktober 2010

Verdere planning restauratie 9994 We zijn intussen iets meer dan drie jaar bezig met de restauratie van deze tram, een tram die

als wrak uit Weelde naar Lochristi kwam en nu als een Antwerpse feniks uit zijn as verrijst. Op

onze opendeurdag kwam dan ook frequent de vraag naar voren wanneer de tram definitief

gereed zou zijn, waar en wanneer de 9994 zal rijden.

Op de eerste vraag kunnen we moeilijk antwoorden : de afwerking van de tram vraagt geduld

en nauwkeurigheid, het montagewerk verloopt soms moeizamer dan gedacht (cfr.

vloerbekleding). En vooral : het moet goed zijn én werken ! Anderzijds zijn de koude

wintermaanden niet bepaald aangenaam om door te werken in Lochristi. We houden het er dus

op dat de tram in de lente zeker gereed zal zijn.

Wat ondermeer nog dient te gebeuren :

- Plaatsen van de lambriseringen in de compartimenten en stuurposten

- Monteren en plaatsen van de zitbanken

- Plaatsen van allerlei attributen zoals handvatten, tafeltjes, bordjes, palen, verwarming,

spiegels, ruitewissers, ... Al deze attributen zijn intussen wel volledig gerestaureerd.

- Monteren van de bliksemafleiders, de shunts en elektrische aansluitingen op het dak

- Reconstructie en plaatsen van de instapdeuren en hun schuifmechanisme

- Schildering van de opstaptredes

- Tweede verflaag op het dak

Als antwoord op de tweede vraag is het logisch dat we alle inspanningen om de tram rijvaardig

te restaureren niet voor niets doen ! Het is dan ook onze sterke wens dat de 9994 regelmatig

zijn beentjes zal kunnen strekken. In een eerste fase (2011) zal de tram op het net onder

6OOV uitgebreid moeten getest worden, bijgeregeld, gecorrigeerd, enz… Verschillende

plaatsen komen hiervoor in aanmerking en het bestuur bekijkt momenteel nog wat de beste

optie is.

Voor de verdere toekomst ligt alles nog open. Maar we spreken natuurlijk niet voor niets van

de Poldertram, en we hebben het rijtuig niet zomaar gerestaureerd in zijn typische Antwerpse

uitvoering van na 1947. We hopen dan ook dat onze 9994 in de toekomst in het Antwerpse

onderdak zal kunnen vinden. De eerste contacten om dit mogelijk te maken zijn intussen

gelegd.

Onze fotoreeksen 2010 is nog niet voorbij, maar was alvast heel druk bezet door tal van hobby-activiteiten. We

besloten daarom om naast de reeksen met oude foto’s ook enkele reeksen te lanceren met

actuele onderwerpen. Volgende keer gaan we verder met enkele nieuwe reeksen van Roger

Bastaens.

REEKS A1 : Afscheidsrit van de Brusselse 7000-en met PCC 7036 en 7161.

REEKS A2 : Laatste exploitatiedag met 7000-en op lijn 39 en 44 in Brussel.

REEKS A3 : Trams in de sneeuw op lijn 44 naar Tervuren, winter 2010.

REEKS A4 : Eerste proefrit met AR 193 op lijn 22 te Gent.

Poldertram nieuwsbrief XVI - oktober 2010

Giften Denkt U nog eens aan ons en onze aktiviteiten ten voordele van het tramerfgoed ? Uw gift

wordt 100% besteed aan de restauratie van tram 9994. En U betaalt minder belastingen….

Rekening 745-0093891-64 (KBC) op naam van POLDERTRAM 9994.

Voor giften op dit rekeningnummer ontvangt u – vanaf 30€ per kalenderjaar –

een fiscaal attest.

Poldertram nieuwsbrief XVI - oktober 2010

Alle door ons gebruikte verven en vernis

werden gratis geleverd door

LIPPENS PAINTS NV.

Tenzij anders vermeld, zijn alle foto’s genomen door Stefan Justens.

_______________________________________________________________________________________

Uitgave van de VZW Poldertram (ondernemingsn° 873 579 624) – lid van VCM-Contactforum voor Erfgoedverenigingen

(07.276)

Jozef De Bomstraat, 4

2018 Antwerpen

Contactpersoon : Stefan Justens 0486/24.57.53 – stefan.justens@telenet.be

mailto:stefan.justens@telenet.be