Gevaarlijke stoffen op het werk 4-Stappenplan I-SZW en ... · Gevaarlijke stoffen op het werk...

27
Gevaarlijke stoffen op het werk 4-Stappenplan I-SZW en REACH: Wat moet u nog doen? Landelijke Stoffendag 2016 Ede, 13 december 2016 dr. Joost van Rooij arbeidshygiënist/toxicoloog drs. Stan de Poot arbeidshygiënist

Transcript of Gevaarlijke stoffen op het werk 4-Stappenplan I-SZW en ... · Gevaarlijke stoffen op het werk...

Gevaarlijke stoffen op het werk

4-Stappenplan I-SZW en REACH: Wat moet u nog doen?

Landelijke Stoffendag 2016 Ede, 13 december 2016

dr. Joost van Rooij arbeidshygiënist/toxicoloog

drs. Stan de Poot arbeidshygiënist

Aanpak volgens 4-stappenplan Inspectie SZW (nationaal)

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH (Europees)

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE®

2

Onderwerpen Beoordeling gevaarlijke stoffen op de werkplek

Landelijke Stoffendag - 13 december - Ede

Aanpak volgens 4-stappen I-SZW (nationaal)

3

4

Aanpak volgens 4-stappen I-SZW 4-stappen traject

‘Register gevaarlijke

stoffen’

‘RI&E gevaarlijke stoffen’

http

://gevaarlijkestoffen

.zelfinsp

ectie.n

l/

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Aanpak volgens 4-stappen I-SZW Waar staat uw bedrijf?

5

Zijn er kankerverwekkende, mutagene of reprotoxische stoffen aanwezig binnen uw bedrijf?

gevaarlijkestoffen.zelfinspectie.nl

Vul de zelfinspectietool van I-SZW in!

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Aanpak volgens 4-stappen I-SZW Enkele tips & tricks – stap 1 inventariseren

6

1. Neem in register gevaarlijke stoffen tevens informatie op over:

Dampspanning van componenten (in Pa)

H-zinnen van zowel producten als componenten

Molecuulgewicht van componenten

2. Kankerverwekkende, mutagene en/of reprotox stoffen?

vertrouw niet alleen op MSDS maar check CMR-lijst SZW

neem monitoring op in (P)AGO onderzoek

3. Neem in register gevaarlijke stoffen tevens op:

intermediates

hulpstoffen (reiniging, laboratorium, technische dienst),

natuurlijke ‘producten’ (kwartsstof, houtstof, etc).

Geef op uw hand-out aan of tip een aandachtspunt is in uw bedrijf.

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Aanpak volgens 4-stappen I-SZW Enkele tips & tricks – stap 1 inventariseren - data issues

7

Ontbrekende stofeigenschappen? ECHA Registered Substances Database: http://www.echa.europa.eu/ IFA GESTIS-Database: http://www.dguv.de/ Royal Society of Chemistry’s ChemSpider: http://www.chemspider.com/

Andere eenheden nodig?

Dampspanning in mbar i.p.v. Pa : http://www.unit-conversion.info/

Dampspanning bij 25˚C i.p.v. 20˚C: http://calculator.tutorvista.com/

Concentratie in ppm i.p.v. mg/m3: http://www.skcinc.com/converter/

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Aanpak volgens 4-stappen I-SZW Enkele tips & tricks – stap 2 beoordelen

8

4. Stel blootstellingsniveau vast met erkend en ‘universeel’

schattingsmodel:

ECETOC-Tra, evt. aangevuld met Stoffenmanager of ART

5. Zorg voor een goede inventarisatie van werkhandelingen

en werkplekken:

Overweeg inhuur deskundige arbeidshygiënist (1 dag)

6. Toets blootstelling aan:

Wettelijke NL of EU grenswaarde, en/of

REACH grenswaarden: DNELs (inhalatie en huid), of

tentatieve (bedrijfs) grenswaarde (op basis H-zinnen)

7. Taak versus dagblootstelling: let op combinatie van

werkzaamheden

Geef op uw hand-out aan of tip een aandachtspunt is in uw bedrijf.

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Aanpak volgens 4-stappen I-SZW Enkele tips & tricks – stap 3 en 4 maatregelen en borging

10 Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Geef op uw hand-out aan of tip een aandachtspunt is in uw bedrijf.

8. Stel Plan van Aanpak (PvA) op:

Actiepunten ter beheersing van risico’s

Wat? Wie? Wanneer?

Arbeidshygiënische strategie

9. Borgen in de organisatie:

Leg registratie en risicobeoordeling vast in procedure

Geef voorlichting aan werknemers over veilige werkwijzen

Vertaal de risicobeoordeling naar veilig werkinstructies en

leg deze vast in Werkplekinstructiekaarten (WIK 2.0)

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH (Europees)

REACH = Registration Evaluation Authorization of Chemicals

11

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH Regelgeving en uitgebreide veiligheidsinformatiebladen

REACH de ‘nieuwe’ EU chemische stoffen wetgeving

Alle chemische stoffen in de EU worden opnieuw beoordeeld op risico’s voor worker, consumer en environment

Dossiers voor alle stoffen met H-zin(nen): 2010-2013-2018

Chemical Safety Assessment van stoffen door de gehele keten

voor duizenden stoffen worden alle mogelijke exposure scenario’s doorgeschat met modellen (veelal met ECETOC-Tra model)

Extended -Safety Data Sheet (Ext-SDS) – uitgebreid VIB

Exposure Scenarios (ES) in de annex

bevatten Safe Use Instructions – instructies voor veilige werkwijze

12 Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH Check of product in uw bedrijf veilig wordt gebruikt

13

Check binnen 12 maanden na ontvangt van het eSDS of het product in uw bedrijf veilig wordt gebruikt:

Staat uw gebruik in lijst van Exposure Scenario’s?

Staan uw werkhandelingen in lijst van Contributing Scenario’s?

Komen uw Operational Conditions (OCs) en Risk Management Measures (RMMs) overeen met voorschriften van leverancier?

Zo niet, pas werkwijze aan of bewijs veilig gebruik door middel van SCALING (veelal ECETOC-Tra-schatting nodig!)

of met meetgegevens

Leg de bevindingen vast: documenteer

Dit heet in het jargon: use compliance check

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

SCALING = Herbeoordeling van de blootstelling en herberekening van de

Risk Characterization Ratio, (RCR) gebaseerd op de werkelijke OCs en RMMs in uw bedrijf

Welke schattingsmodel mag je gebruiken bij scaling? het schattingsmodel dat door uw leverancier is gebruikt

is vaak het ECETOC-Tra schattingsmodel! (in > 95% van REACH dossiers)

Welke informatie heb je nodig voor de herbeoordeling?

de werkelijke Operational Conditions (OCs) en Risk Management Measures (RMMs) in uw bedrijf

Welke info heb je nodig voor herberekening van Risico Ratio? de Derived No Effect Levels (DNELs)

14

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH Use compliance check: SCALING

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH Vergelijkbaar met 4-Stappen I-SZW maar toch anders

Dezelfde geaccepteerde schattingsmodellen, echter Stoffenmanager-model vooral in NL (4-stappenplan) en ECETOC-Tra model vooral in EU (REACH)

‘Bottum-up’ (Arbowet, 4-stappenplan) -> ieder bedrijf doet voor zijn werksituaties zelf de risicobeoordeling (toetsing aan (bedrijfs)grenswaarden)

‘Top-down’ (REACH) -> leverancier heeft voor jou de risicobeoordeling uitgevoerd. Jij moet checken of je werkt volgens zijn safe use instructions-> use compliance check

15

let op: - gebaseerd op toetsing aan DNELs, - niet voor stoffen zonder eigenaar zoals: lasrook, dieselmotoremissies.

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Verplichtingen bedrijven in het kader van REACH Enkele tips & tricks

10. Zorg voor centrale ontvangst van Veiligheidsinformatiebladen (VIBs): Registreer datum van ontvangst en leverancier Registreer type SDS (ext SDS, SDS-TIUSCC, SDS-oude stijl) Beoordeel kwaliteit (www.vib-check.nl)

11. Zorg dat je register gevaarlijke stoffen ook informatie bevat over: DNELs (‘REACH grenswaarden’ voor inhalatie en huid)

12. Zorg dat je werkplekken en handelingen (ook) zijn beschreven conform REACH Use Desctriptor Systeem (PROCs) ECETOC-Tra werkplekkarakteristieken (duration, ventilation, LEV etc.)

13. Zorg dat de blootstellingsbeoordelingen (ook) zijn uitgevoerd met: ECETOC-Tra schattingsmodel

De onder REACH verplichte use compliance check wordt dan een simpele administratieve handeling en scalen, mocht dat nodig zijn, heb je al gedaan

16 Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE®

17

Webapplicatie voor registratie en risicobeoordeling van gevaarlijke stoffen op de werkplek

is powered by

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® Wat is ChemRADE?

18 Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

ChemRADE® is een computerprogramma waarmee u:

- in eigen beheer de registratie en risicobeoordeling van gevaarlijke stoffen op de werkvloer kunt uitvoeren,

- en grip krijgt op de gezondheidsrisico’s door gevaarlijke stoffen in uw bedrijf

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® Wat doet ChemRADE?

19

ChemRADE helpt bedrijven bij:

het op orde brengen van het Register Gevaarlijke stoffen

het afleiden van (bedrijfs)grenswaarden

de beoordeling van risico’s met zowel het EcetocTRA model als het stoffenmanager model en/of meetgegevens

het maken van risk-based werkplekinstructiekaarten (WIK 2.0)

het voldoen aan de Arbowet (4-stappenplan) én REACH verplichtingen

Bedrijf X (700 grondstoffen en 500 producten) had binnen 6 weken de registratie en risicobeoordeling op orde

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® Hoe is ChemRADE ontstaan?

20

vanuit praktijkbehoefte van bedrijven (klanten van )

samen met bedrijven/klanten

lean and mean – geen opsmuk!

sinds 2011

Ons team

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Ontwikkeling ChemRADE:

Joost van Rooij Daan Huizer Stan de Poot

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® Wie gebruiken ChemRADE? (1)

21 Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

meer dan 100 gebruikers in NL en daarbuiten (EU,VS,Canada,Azië)

zowel multinationals als MKB (> ca. 20 fte) uit meerdere sectoren:

Chemie en petrochemie, zoals producenten van grondstoffen en halffabricaten, op- en overslagbedrijven, raffinaderijen Formuleerders van chemische producten, lijmfabrikanten, verffabrieken, smeermiddelen, inkten Eindgebruikers van chemische producten, industriële reiniging textiel, energieproducenten Food, productie van snoepgoed, tabaksverwerking Landbouw, gewasverbeteringsmiddelen Farmacie Recycling

meer dan 25 gebruikers succesvol door ´4-stappen plan´

23

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® Wat maakt ChemRADE speciaal?

24 Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Efficiënt in gebruik • software werkt intuïtief • eenvoudige import bestaande stoffenregister

Flexibele en degelijke beoordelingmethodiek • meerdere erkende rekenmodellen (STM en ECETOC-TRA) • koppelen meetgegevens

Uitgebreide rapportage mogelijkheden, o.a. • risk-based Werkplekinstructiekaarten (WIK 2.0)

Niet alleen voldoen aan ARBO (4-stappenplan) maar ook aan REACH verplichtingen, door gebruik van:

• DNELs en REACH Use Descripter Systeem (PROCs) • ECETOC-TRA schattingsmodel • geautomatiseerde use compliance checks

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® ARBO (4-stappenplan) in ChemRADE

25 Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Stap 1. Inventariseren register gevaarlijke stoffen aanvullende registratieverplichtingen CMR-stoffen

Stap 2. Beoordelen schatten blootstelling met model naar keuze: STM en/of ECETOC-TRA op basis van meetgegevens indien beschikbaar automatische beoordeling blootstelling mét en zonder PBM beoordeling gecombineerde blootsteling (optioneel) automatische afleiding (bedrijfs)grenswaarden volgens SER leidraad

Stap 3. Maatregelen plan van aanpak volgens arbeidshygiënische strategie

Stap 4. Borging (voorlichting en instructie) risk-based Werkplekinstructiekaarten (WIK 2.0)

Good practice uit eigen praktijk: ChemRADE® REACH in ChemRADE

26 Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Basispakket ChemRADE REACH grenswaarden (DNELs) voor inhalatie en huid in register tevens schatten blootstelling met model ECETOC-TRA (optioneel) beschrijving activiteiten met REACH Use Descriptor System (PROCs)

REACH-module ChemRADE

registratie type SDS (ext-SDS, SDS-TIUSCC, SDS-old) & leverancier uitvoering en documentatie van use compliance checks * beschikbaar in 1e kwartaal 2017 naar behoefte aan te schaffen als losse module

* beproefde aanpak ontwikkeld met bedrijven (REACH complicance trainingen sinds 2010).

Meer dan 200 bedrijven volgen inmiddels deze aanpak

29

Donderdag 9 februari 2017

Training: Werken met ChemRADE (09:30–13:00)

Lunch

Training: WIK-module van ChemRADE (14:00-17:00)

* Gratis voor relaties Caesar Consult, voor gebruikers ChemRADE en voor deelnemers aan onze workshop op Landelijke Stoffendag 2016 - Maximaal aantal deelnemers bedraagt 35 per training - Op volgorde van inschrijving – U kunt één of beide trainingen volgen.

Locatie: Holthurnsche Hof

Plaats: Berg en Dal (bij Nijmegen)

Aanmelden: www.caesar-consult.nl

Landelijke Stoffendag - 13 december 2016 - Ede

Geïnteresseerd in ChemRADE? Kom naar de gratis training!

Dank voor uw aandacht!

www.caesar-consult.nl www.chemrade.nl

[email protected] of [email protected] 024-352 88 40

Gevaarlijke stoffen op het werk

4-Stappenplan I-SZW en REACH: Wat moet u nog doen?

Landelijke Stoffendag 2016 Ede, 13 december 2016