Gerard Schouw

14
Nicis Institute is het Maatschappelijke Top Instituut voor de steden en biedt praktische oplossingen door onderzoek, kennisdeling en opleiding Een slimme stad is een lerende stad Studieconferentie “Stadsontwikkeling: sociale verbondenheid en interculturaliteit” Kennis duurzaam verbinden aan beleid Gerard Schouw, 19 november 2009

Transcript of Gerard Schouw

Page 1: Gerard Schouw

Nicis Institute is het Maatschappelijke Top Instituut voor de steden en biedtpraktische oplossingen door onderzoek, kennisdeling en opleiding

Een slimme stad is een lerende stad

Studieconferentie “Stadsontwikkeling: sociale verbondenheid en interculturaliteit”

Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Gerard Schouw, 19 november 2009

Page 2: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Kennis en beleid, een gevaarlijke combinatie

Page 3: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Waarom mislukt beleid nog zo vaak?

Interventies voor integratieSCP: we weten niet wat werkt!

The mystery of violence in ChicagoWhat caused this outburst and what can be done about it?

Sociaal beleid is zo effectief als een gloeilamp: gebruikt 90% energie voor warmte in plaats voor licht

En dan nog... wat zijn de trends en hoe daarop te anticiperen? En... aanpak complexe bouwprojecten...

Page 4: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Kennis en verstandig beleid maken een samenleving

Kennis is nodig om

Effectief, haalbaar en kwalitatief hoogwaardig beleid te voeren

Beleid ook uit te voeren

Te evalueren

Te anticiperen op veranderingen of crises

Public performance leveren aan de samenleving

Een verzameling gegevens, concepten, analyses en theorieën die voor waar worden aangenomen.

1. Gecodificeerde kennis2. Impliciete kennis; tacit knowledge

1. Kennis als feit2. Kennis als inzichtverschaffend verhaal3. Kennis als theorie

Heeft kennis meerdere verschijningsvormen?

Wat voor soort kennis?

Wat is kennis?

Rationaliseren, systematiseren van aanpakken.

Wat is evidence based kennis?

Contested knowledge (omstreden kennis): steekproeven, incidenten, troebele meting et ceteraContested standards (omstreden normen): wanneer is een wijk een krachtwijk?

Page 5: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

In Nederland is veel kennis voor niets beschikbaar

Functies van kennisinfrastructuur

Functies van kennisinfrastructuur

Experimenten en pilots

Beschouwing

Fundamenteel onderzoek

Beleidsgericht onderzoek

Kennis over praktijken uitwisselen

Monitoren

Evaluatie

Page 6: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

De barrières waar beleidsmakers tegenaan lopen

11 Niet volgen van de beleidscyclus

Gebrekkig tellen en turven

Kopiëren van kennis

Snelle doorlooptijd en populaire projecten

Onevenwichtigheid tussen actie en lange termijn

Retoriek in plaats van feiten

Sturing op persoonlijke kennisontwikkeling

Gebroken kennisagenda

Deeltijd en baanroulatie

Onduidelijkheid over wezen van kennismanagement

22

33

44

55

66

77

88

99

1010

Page 7: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Blokkades moet je opruimen!

Werking kennismarkt

Gedrag beleidsmakers

Werking kennismanagement

Werking beleidsproces

Page 8: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Werking van het beleidsproces

Maar...• The Science of Muddling Though,

Lindblom 1959

• Bounded rationality, Simon, 1976

• Garbage can model, Cohen, March en Olsen, 1972, 1976

• Agendas, Alternatives and Public Policies, Kingdon, 1984

• Policy paradox, Stone 1997

Agenderen

Implementeren

Evalueren Formuleren

Page 9: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Werking van de kennismarkt

Reframing en begrensd denken: breng revolutionaire inzichten beetje bij beetje, kom met conclusies en inzichten die aansluiten bij heersende opvattingen, blijf nieuwe perspectief herhalen.

Reframing en begrensd denken: breng revolutionaire inzichten beetje bij beetje, kom met conclusies en inzichten die aansluiten bij heersende opvattingen, blijf nieuwe perspectief herhalen.

• Kennis komt niet in de juiste vorm

• Kennis komt niet op het goede moment

• Kennis komt niet tot stand met de gebruiker

Barrières bij de zender

• Kennis wordt instrumenteel gebruikt

– Niet nadenken

• Kennis wordt strategisch gebruikt

– Politiek niet opportuun

– Vasthouden aan bestaande paradigma

– Gebrek aan overtuigingskracht

• Kennis wordt conceptueel gebruikt

– Paradigmashift vereist nieuwsgierigheid, twijfel

Barrières bij de ontvanger

Page 10: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Gedrag van beleidsmakers

• Weten wat ze willen

• Hebben gezag

• Zijn strategen

• Vasthoudend

• Fatsoen ondergeschikt aan doel

• Willen veel weten

• Selectief gebruik van kennis

Visionairs

Hebben informatiewinkel

Hebben informatiewinkel

• Sporen voor en tegens op

• Aandacht beleidsproces

• Deskundig

• Betrouwbaar

• Dossierkennis

• Genereren nieuwe kennis

Vaklui

Hebben een bibliotheek

Hebben een bibliotheek

• Zoeken verbinding

• Informele contacten

• Bruggenbouwers

• Proceduredeskundig

• Verstand van mensen in plaats van de inhoud

• Kennis van horen zeggen

Verbinders

Hebben een caféHebben een café

• Spelen zich in de kijker

• Oriëntatie op de baas

• Diplomaat en doordouwer

• Geen belangstelling voor kennis

• Kennen de titel zonder het boek te lezen

Opportunisten

Hebben een spiegeltent

Hebben een spiegeltent

• Zoeken zekerheid in procedures

• Voorzichtig, afwachtend

• Gesloten

• Vertrouwen op papier

• Voorspelbaar, nauwkeurig

• Gebruiken kennis om onzekerheid te reduceren

Procedurevolgers

Hebben een verlaten, maar barstensvol archief

Hebben een verlaten, maar barstensvol archief

“Ik had er geen tijd voor”

“Ik kon het niet vinden”“De informatie is niet relevant”

“Hij had het moeten doen”

Page 11: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Werking van kennismanagement I

Socialiseren(ateliers, conferenties,

meester-gezel)

Socialiseren(ateliers, conferenties,

meester-gezel)

Externaliseren(masterclass, gastcollege,

locatiebezoek, jobshadowing)

Externaliseren(masterclass, gastcollege,

locatiebezoek, jobshadowing)

Combineren(commity of practice, snelkookpan

methode, action learning)

Combineren(commity of practice, snelkookpan

methode, action learning)

Internaliseren(intervisie, spiegelbijeenkomsten,

visitaties, tegenspraak)

Internaliseren(intervisie, spiegelbijeenkomsten,

visitaties, tegenspraak)

• ...af te kijken

• ...meester-gezel

• ...trial & error

• ...kennis van buiten te halen

• ...nieuwe concepten, theorieën

• ...dialoog en reflectie op eigen handelen

• ...innovatie

• ...experimenteren en combineren

• ...ontdekken, samen- voegen

• ...het verbeteren van hetzelfde

• ...meer operationele efficiency

• ...kritische reflectie

Leren door... Leren door... Leren door... Leren door...

• Kennis lekt weg

• Kennis vervuilt

• Beleidsmakers missen prikkels

Problemen Oplossingen

• Van anderen afkijken

• Van buiten naar binnen

• Experimenteren

• Hetzelfde kunstje nog beter

Page 12: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Werking van kennismanagement II

• Missie: waarom op aarde

• Visie: wat bereiken

• Doelen: welk meetbaar resultaat

• Strategie: door welke acties resultaat bepalen

• Creëer platform urgentie

• Vorm een sterk team

• Beslis wat er moet gebeuren

• Genereer korte termijn succes

• Houd het tempo hoog

• Zorg dat het blijftJohn Kotter, over veranderen

Stap 1Koers bepalen

Stap 2Potentieel analyseren

Stap 3Kennisontwikkeling starten

Stap 4Leerrepertoire mixen

Stap 5Toepassen

Stap 6Evalueren

Page 13: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

Aanbevelingen en gouden regels samengevat

Kennisagenda Leerrepertoire Intern kennisnetwerk Opleidingen Stimulerende leiding

Kennisagenda Leerrepertoire Intern kennisnetwerk Opleidingen Stimulerende leiding

In kaart Vraaggericht Beleidsbalans Lerende cultuur Objectiveringswens

In kaart Vraaggericht Beleidsbalans Lerende cultuur Objectiveringswens

Inzichtelijk Bespreekbaar Spiegelen Aanpassen Beleidsteams

Inzichtelijk Bespreekbaar Spiegelen Aanpassen Beleidsteams

Duiding Interventies Uitvoering Coherentie Veronderstellingen

Duiding Interventies Uitvoering Coherentie Veronderstellingen

BeleidsprocesBeleidsproces KennismarktKennismarkt

GedragGedrag KennismanagementKennismanagement

Page 14: Gerard Schouw

Een slimme stad is een lerende stad - Kennis duurzaam verbinden aan beleid

De organisatie vergeleken met ‘kamer in een woningen’

Beleidsnota’s over belang kennis Na vaststellen geen realisatie van KM Gebrek aan doelen, ijkpunten, etc Verantwoordelijk is iedereen, dus niemand Leiding stuurt op controle

Beleidsnota’s over belang kennis Na vaststellen geen realisatie van KM Gebrek aan doelen, ijkpunten, etc Verantwoordelijk is iedereen, dus niemand Leiding stuurt op controle

Lege herenkamerLege herenkamer

Permanente intellectuele zoektocht naar koers

Veel aandacht voor duiding, keuze interventies

Veel discussie, onderzoek en twijfel Focus? Veel inhuur van kennis

Permanente intellectuele zoektocht naar koers

Veel aandacht voor duiding, keuze interventies

Veel discussie, onderzoek en twijfel Focus? Veel inhuur van kennis

Overbelaste zolderOverbelaste zolder

Waarde en resultaat gedreven Uitvoeren wat politiek wil Strijd over oplossingen, analyse doet er niet

toe Ideeënwinkel Politiek gedrag wordt overgenomen door de

organisatie Leren en opleiden in teken van overnemen

Waarde en resultaat gedreven Uitvoeren wat politiek wil Strijd over oplossingen, analyse doet er niet

toe Ideeënwinkel Politiek gedrag wordt overgenomen door de

organisatie Leren en opleiden in teken van overnemen

Luidruchtige keukenLuidruchtige keuken

Niet veel problemen, niet veel beleid Investering in kennis adequaat Aansprekend kennisnetwerk Verbinding met publieke kennisinstellingen De organisatie is tam en lui

Niet veel problemen, niet veel beleid Investering in kennis adequaat Aansprekend kennisnetwerk Verbinding met publieke kennisinstellingen De organisatie is tam en lui

Opgeruimde werkplaatsOpgeruimde werkplaats