Geo-informatiediensten: tussen gegevens en toepassingen

Geo-informatiediensten:

tussen gegevens en toepassingen

Geo-informatiediensten: tussen gegevens en toepassingen, Antwerpen 11 februari 2004

Henk Ottens

Universiteit UtrechtFaculteit Geowetenschappen

Departement Sociale Geografie en PlanologieSectie Geo-informatie

Hoogleraar Sociale Geografiei.h.b.

Geografische Informatieverwerking

Geo-informatiediensten:

tussen gegevens en toepassingen


Overzicht

1. Het wezen van geografische informatie(verwerking)

2. De ontwikkeling van de technologie

3. De invoering van de technologie

4. Geo-data/informatie infrastructuren

5. GDI in de Verenigde Staten en Europa

6. GDI in Nederland en Vlaanderen

Geografische informatie(verwerking) 1


geografische informatie:

gegevens over objecten (reëel, virtueel) diegerelateerd kunnen worden aan een plaats op het aardoppervlak (een geografische component hebben):

geometrische kenmerken (locatie, vorm, topologie), attribuutkenmerken (thematische variablen) en temporele kenmerken (tijddimensie)

geografische informatieverwerking: • combineren van geografische, attribuut- en temporele gegevens• combinatie/integratie van geo-informatie uit verschillende bronnen en in verschillende indelingen (formats)• gecombineerde geografische/thematische bewerkingen• cartografische gebruikersinterface en uitvoer van resultaten

Geografische informatie(verwerking) 2


waarom is geografische informatie speciaal:

1. multidimensionaal: vastlegging locatie vereist 2/3D specificatie

2. zeer omvangrijke gegevensbestanden

3. telkens projectie op plat vlak voor cartografische weergave

4. er zijn speciale, lokationele bewerkingsalgoritmen noodzakelijk

5. er is vaak veel voorbewerking van gegevens noodzakelijk

6. het actualiseren van de gegevens is complex en duur

7. het weergeven van informatie is bewerkingsintensief

daarom: ontwikkeling speciale informatiesystemen: GIS

De technische geschiedenis van GIS


beeldverwerking wiskunde/statistiek1970

aardbeeld-verwerking(remote sensing)

geostatistiekgeomodellering

1975

1980 GIS-1

databasebeheer(DBMS)

computer-ontwerpen(CAD)

1985

1990

GIS-2

GIS-3

vastgoed-informatiesystemen(LIS)

automatedmappingfacilitiesManagement(AM/FM)

computercartografie

computer-grafiek/

GIS onderdeel bedijfsautomatisering


Ontwikkelingsfasen GIS


1970-1980 innovatie:• technische specialisten• fundamenteel onderzoek

1995-2005 verspreiding• gebruik op grote schaal• gebruik voor veel meer toepassingen• ook bedrijfs-GIS en consumenten-GIS• mobiel-GIS (GIS+GPS), web-GIS (interactief-GIS)

1990-1995 gebruik• eindgebruikers, commerciële aanbieders• praktische toepassingen

1980-1990 ontwikkeling• specialistische toepassers, promotie technologie• hulpmiddel voor onderzoek, proefprojecten

Diffusie GIS in organisaties


Fase 5 voldragen automatisering

(afgeleid van het model van Nolan: positief -> normatief)

Fase 1 aanvang automatisering:• eenvoudige toepassingen (gegevensbeheer,

kaartvervaardiging), door enkele specialisten (bottom-up)

Fase 2 verspreiding van systemen:• eilandautomatisering, veel experimenten, sterke

kostenstijgingen, door enthousiastelingen (bottom-up)

Fase 3 integratie in de organisatie:• technische integratie en professionalisering (top-down)

Fase 4 centrale gegevensbestanden• organisatorische integratie en

inpassing

Geo-informatie infrastructuren


termen:(geo)spatial data-infrastructure (SDI, GSDI), geographical information infrastructure (GII)

primair doel:optimaliseren van het gebruik van (dure) geografische gegevens: een keer verzamelen en beheren, meer keren gebruiken (datadelen)

initiatieven:vaak eerst binnen organisaties/bedrijven die veel geodata gebruiken; daarna ook voor landen, regio’s en wereldwijd

basiscomponenten:1. gegevensbestanden (centraal/decentraal)2. informatiediensten (beleid, standaarden, protocollen,

gegevenscatalogus, portaalsites, makelaarsites, leveringssites)

National Spatial Data Infrastructure 1

Geo-informatie diensten: tussen gegevens en toepassingen, Antwerpen 11 februari 2004



ImplementatieNSDI:

FederalGeographicDataCommittee

NSDIDataPortaal


Open GIS 1


Voorwaarde voor SDI: interoperabiliteit van systemen

Organisatie Open GIS consortium


Interoperabiliteit in drie lagen


SDI in Europa


Infrastructure for Spatial Information in Europe

INSPIRE


GDI-bedrijfsmodellen


Verenigde Staten

• gratis overheidsgegevens

• alleen basale gegevens

• zijn al betaald via belasting

• stimuleert eenmalige aanmaak

• stimuleert maximaal gebruik

• stimuleert commerciëlegegevensveredeling

• leidt tot ‘markt’-standaarden

West-Europa

• kosten aanmaak deels betaald door gebruikers

• hoogwaardige gegevens(gedetailleerd, actueel)

• stimuleert optimaal gebruik

• bevordert hoogwaardige overheidsdienstverlening

• bevordert gebruik officiële standaarden en gegevens-uitwisseling

Global Data Infrastructure


Ruimte voor Geo-Informatie 1


• programma voor de uitbouw van een GII in Nederland

• subsidie in het kader van het Besluit investeringen in de kennisinfrastruktuur (Bsik, eerst ICES/KIS genoemd)

• totaal ca. € 800 mln beschikbaar in Bsik-pot (aardgasgelden)

• € 33 mln. gevraagd en € 20 mln. toegekend aan RvGI

• totale omvang RvGI-programma: € 68 mln.

• samenwerking overheid-bedrijfsleven-universiteiten

• projecten voor onderwijs, onderzoek, produkt- en procesontwikkeling

• start 2004

Ruimte voor Geo-Informatie 2


opzet van het programma

vraag aanbod

maatschappelijkethema’s

bestaandevraag

nieuwevraag

nationalegeo-informatieinfrastructuur

authentiekegeo-registraties

ontsluiting

maatschappelijkevraagstukken enmarkt

bedrijfs-en product-innovaties

fundamenteel en strategisch onderzoek en onderwijs

1

6

3

4

5

2

GIS-Vlaanderen 1


GIS-Vlaanderen 2


Geo-informatiediensten: tussen gegevens en toepassingen

Documents

Transcript of Geo-informatiediensten: tussen gegevens en toepassingen