GENOEG IS BETER 1

In 2018 heeft het Europese Hof in een uit-spraak over nieuwe veredelingstechnieken besloten, dat deze technieken onder geneti-sche modifi catie vallen. Daarmee is de stren-ge GMO-regelgeving op deze nieuwe tech-nieken van toepassing. Een tegenvaller voor moderne veredeling, maar wat betekent het in de praktijk?

Op 9 januari 2019 heeft Europarlementariër (CDA, EVP-fractie in het Europarlement) Annie Schreijer-Pierik hierover een symposium geor-ganiseerd in Brussel samen met European Lan-downers’ Organization (ELO). Er waren sprekers uit Wales, België en Nederland (HZPC) en een jonge boer uit Spanje. Na korte inleidingen was er een paneldiscussie. Bij verschillende technie-ken wordt geen vreemd DNA ingebracht, ook niet van de eigen soort. Het bekendste voor-beeld is CRISPR-Cas. Met CRISPR-Cas wordt het DNA van de plant op een specifi eke plaats geknipt en wordt gekeken welke nakomeling deze knip het gunstigst repareert. Eigenlijk is dit knippen van DNA al een oud gebruik in de ver-edeling, alleen werd het tot nu toe gedaan met bijvoorbeeld chemische middelen of straling. De rechters van het Europese Hof hebben in hun uitspraak gezegd, dat alle organismen waarin

het DNA is veranderd, anders dan met klassieke veredeling, een GMO zijn, dus een genetisch ge-modifi ceerd organisme met bijbehorende wetge-ving. Maar, tegelijkertijd had men wel helder dat chemische middelen en straling al jaren worden gebruikt, en met dat argument zijn die metho-den wel toegestaan zonder dat de nieuwe rassen onder de GMO-wetgeving vallen. Dat is vreemd, want met die ‘oude’ methoden wordt het DNA op veel meer plaatsen en bovendien ongecon-troleerd aangepast. Het lijkt logisch om te veron-derstellen dat een specifi eke ‘knip’ op één plaats minder risico’s met zich meebrengt dan de oude methoden.

Gevolgen voor Europese boerenDe gevolgen voor boeren zijn groot, vooral wan-neer boeren buiten de EU de nieuwe rassen wel mogen telen. Ook belemmert het verbod op CRISPR-Cas het verkrijgen van betere ziekte-resistente of droogteresistente rassen. Boven-dien zouden rassen die effi ciënter met stikstof omgaan het mogelijk maken om het gebruik van stikstofkunstmest te verminderen. De NAV heeft in de discussie gepleit voor een gelijk speelveld, omdat in een belangrijk aantal andere landen de nieuwe methoden en dan met name CRISPR-Cas wel zijn toegestaan, zoals bijvoorbeeld in

Canada en de Verenigde Staten. Ook het inter-nationaal erkende ‘Cartagena Protocol on Bio-safety to the Convention on Biological Diversity’ staat CRISPR-Cas wel toe. De producten (plan-ten) die met CRISPR-Cas zijn verkregen, zijn niet te onderscheiden van andere planten, er wordt immers geen nieuw DNA ingebracht. Feitelijk be-tekent dit, dat een veredelingsbedrijf in Canada of China een nieuw ras kan maken met CRISPR-Cas en dat dat ras dan gewoon in Nederland en de rest van Europa geteeld zou kunnen worden, hoewel dat feitelijk niet is toegestaan omdat het in Europa een GMO is.

Interview Financieel DagbladNAV-voorzitter Teun de Jong heeft in een inter-view met het Financieel Dagblad aangegeven (19 jan. 2019), dat de uitspraak van het Europese Hof eigenlijk zegt, dat een kar wel met een paard mag worden voortgetrokken maar niet met een tractor. Onder de aanwezigen bij het symposi-um was wel overeenstemming, dat de wetgeving moet worden aangepast aan nieuwe ontwikke-lingen. Omdat dat lang duurt, wordt nu eerst geprobeerd om CRISPR-Cas op de lijst met toe-gestane uitzonderingen geplaatst te krijgen. Mi-nister Schouten heeft al eerder aangegeven voor het toestaan van in ieder geval CRISPR-Cas te zijn.

Genoeg is beter

Het ledenblad van de Nederlandse Akkerbouw Vakbond Februari 2019 Nummer 2 27ste jaargang

GENOEG IS BETER 1

De laatste tijd komen in toenemende mate klachten over de afhandeling van wildschades bij het NAV-bestuur binnen. Meestal omdat een verzoek om tegemoetkoming in de schade is afgewezen. Als dat op formele gronden is, is dat frustrerend. Een foutje in bijvoorbeeld de gevraagde data is snel gemaakt en de beoor-deling is onverbiddelijk. Weg € 300!

Vanuit de NAV vragen we daar bij de instanties steeds weer aandacht voor. Dat de minister van LNV een groot deel van de beleidsvorming en de hele uitvoering van wildschade heeft overgedra-gen aan de provincies maakt het er wat dat be-treft ook niet gemakkelijker op. Met name in die gevallen waar akkerbouwers land betelen op de grens van twee provincies kan het voorkomen dat de regelingen omtrent schadebestrijding en -af-wikkeling verschillend zijn. In een klein land als Nederland vinden we dat van de gekke.

Preventie verplichtOm een ontheffi ng voor bestrijding of een tege-moetkoming van wildschade te kunnen aanvra-gen moeten voorgeschreven preventieve maatre-gelen worden getroffen ook al zijn ze soms niet effectief. Het zetten van vlaggen op een perceel wintergerst tegen roekenschade is daar vaak een voorbeeld van. Binnen de kortste keren trekken de roeken zich daar niets van aan. Als NAV zijn wij van mening dat de akkerbouwer en de jager in het gebied beter samen de te nemen preventieve maatregelen kunnen bepalen. De regelingen rondom wildschade zijn complex en worden dan ook als ingewikkeld ervaren door akkerbouwers. Dat maakt dat wij vanuit de NAV ook aandringen op vereenvoudiging van de rege-lingen. De praktijk leert echter dat de in de laatste kabinetten gemaakte afspraak om te komen tot minder en simpeler regels alleen maar leidt tot meer en complexere regels. Vandaar dat wij ook

aandringen op het instellen van een bij voorkeur landelijke helpdesk waar akkerbouwers terecht kunnen om te komen tot in ieder geval ontvanke-lijke verzoeken die niet op formele gronden wor-den afgewezen.

Melden is belangrijk en gratis! We merken dat er nog steeds te weinig schade wordt gemeld. Melden is belangrijk om de betrok-ken instanties een realistisch beeld van de wild-schade te verschaffen. Dat ondersteunt de NAV ook in onze pogingen de regelingen verbeterd te krijgen. Melden is gratis. De leges van € 300 gelden alleen als een verzoek tot een tegemoet-koming wordt ingediend. Meldt dus uw schade wel zodat duidelijk wordt hoe groot het probleem daadwerkelijk is!

NAV dringt aan op betere en simpelere afhandeling wildschade

De toekomst van plantenveredeling

Het is met de landbouwpolitiek al niet anders als met het weerbeeld van deze winter: wisselvallig! Het vaste weerbeeld van afgelopen zomer en herfst met een weerkundige ‘blokkade’ waardoor

oceaandepressies lange tijd geen vat kregen op ons deel van Europa heeft zich niet doorgezet, zodat wij nu weer te maken hebben met onvervalst ‘Hollands winterweer’. Zoals gezegd geldt dat ook voor de politiek;

daar waar onze minister van landbouw zich sterk maakt voor een meer regionale kringloopecono-mie, zie je dat deze gedachte in de rest van de maatschappij nog ver weg is. Met als voorbeeld dat tegelijkertijd vrijhandelsverdragen met Cana-da of de Verenigde Staten worden afgesloten of in voorbereiding zijn met daarbij heffingsvrije in-voer van veevoeders. Ook de scheepsramp met zeecontainers boven de Waddeneilanden bewijst dat de consument nog altijd voor prijsvoordeel gaat middels de uit plastics gefabriceerde uit Azië afkomstige gebruiksgoederen.

De wisselvalligheid is ook van toepassing op onze landbouwmarkten. Natuurlijk, de uienmarkt is dit jaar buitengewoon goed en de prijzen van consumptieaardappelen op hoog niveau. Maar door de lagere oogst en het hoge percentage contracthandel komt hiervan maar weinig op het boerenerf terecht. Dit toont aan dat met name in de markt voor frites-aardappelen het risico teveel eenzijdig bij de telers ligt. Immers, bij een over-schot in de markt wordt door de industrie zeer streng geselecteerd op kwaliteitsnormen, terwijl bij een tekort de telers worden gehouden aan de leveringsplicht. Vooral de Belgische verwerkende industrie heeft bij de oogst 2017 kunnen profiteren van het extreem lage prijsniveau door ontbreken van marktwerking. Dit terwijl deze industrie bij de oogst van 2018 geen coulance kent bij lage op-brengsten door geen overmacht toe te kennen en het probleem van tekortlevering doorschuift naar de vervolgjaren. Gelukkig heeft in Nederland de VAVI verklaard hier niet aan mee te doen. Op dit moment komen de Nederlandse fabrieken met de contractprijsvoorstellen voor oogst 2019. De zwakke onderhandelingspositie van de Neder-landse boeren blijkt uit de voorgestelde minimale prijsaanpassing voor oogst 2019, waarbij de kor-ting na oogst 2017 wordt goedgemaakt, maar de

opbrengstprijs de kostenstijging niet bijhoudt. Er vindt wel overleg plaats op het niveau van de sa-menwerkende industrie, maar de VAVI houdt par-tijen als VTA en NAV buiten de deur en beperkt zich tot LTO Akkerbouw. De vraag is waar dan de sleutel zou liggen om tot een evenwichtiger verhouding in deze aardappelmarkt te komen, waarbij de boeren en de industrie elkaar nodig hebben voor een duurzame economische relatie en dat in een Europese/mondiale markt tegenover de (Belgische) concurrentie. De oplossing zal uit samenwerking moeten bestaan; enerzijds dat boeren meer en meer juridische mogelijkheden krijgen om per fabriek zich in telersverenigingen te organiseren. Anderzijds dat de industrie het belang van verzekerde aanvoer van grondstof in ziet en bereid is tot samenwerking met genoemde telersgroeperingen. De huiver hiervoor bij beurs-genoteerde ondernemingen is helder... Maar de grootste Nederlandse fabrikant (AVIKO) is eigen-dom van de Coöperatieve suikerfabriek. Juist hier zouden boerenbestuurders het voortouw moe-ten nemen, met alle randvoorwaarden van een competitieve aardappelmarkt, om tot een ‘game change’ te komen; een evenwichtige en voor de akkerbouw winstgevende aardappelmarkt. Teun de Jong

2 GENOEG IS BETER

Van de Voorzitter Wisselvallig

Op 13 febr. 2019 houdt de NAV haar jaarlijkse ALV en Jaarcongres. Dit keer zal dit plaatsvinden bij Shortgolf, Rivierduinweg 9, Swifterbant. De ALV is van 15.30 tot 17.30 uur (inloop vanaf 15 uur). De agenda is toegestuurd aan de leden en gepubliceerd in het januari-nummer van dit blad. Van 17.30 tot 19 uur is er gelegenheid om een maaltijd te nuttigen (€25,- p.p., opgave uiter-lijk 8 febr. via info@nav.nl).Het Jaarcongres vindt plaats van 19 tot 22 uur en heeft als thema ‘Nieuwe verdienmodellen bij nieuwe ontwikkelingen’ met de volgende pre-sentaties:• ‘Nieuwe mogelijkheden voor producentenor-

ganisaties’ door Dr. Mr. Ir. Maria Litjens, ge-promoveerd op producentenorganisaties en mededingingswetgeving

• ‘Verdienmodellen bij natuurinclusieve land-bouw’ door Dr. Ir. Nico Polman, Wageningen Economic Research

• ‘Verdienmodellen voor kringlooplandbouw’ door Camiel Hoogland, directeur/eigenaar van Hoogland B.V.

• ‘Borgen en betalen van koolstofopslag’ door Carine Rougoor, senior consultant bij Cen-trum voor Landbouw en Milieu (CLM)

Het Jaarcongres is gratis toegankelijk voor ie-dereen.

Op 25 januari hebben diverse organisaties waar-onder de NAV gedemonstreerd tegen vrijhandels-verdragen bij de Belgisch-Duitse grens. De NOS heeft in een radio-interview duidelijk de stand-punten van de agrarische vakbonden weergege-ven. De NAV blijft erbij, dat het niet zo kan zijn dat aan de Europese producenten allerlei eisen

worden gesteld, terwijl tegelijkertijd producten van buiten de EU zonder meer worden toegela-ten zonder deze eisen te stellen. Het hele verslag van de NOS kunt u lezen op https://nos.nl/artikel/ 2268974-boerenorganisaties-uit-heel-europa- voeren-actie-tegen-vrije-handel.html en het pers-bericht op www.nav.nl.

ALV en JaarcongresDemonstratie tegen vrijhandelsverdragen

Grüne Woche en Global Forum for Food and Agriculture in BerlijnVan 18 t/m 27 januari vond in Berlijn weer de Grüne Woche plaats; een ontmoetingsplaats voor landbouwvertegenwoordigers uit de hele wereld. De NAV heeft deze op de openingsdag bezocht. Naast internationale contacten was er ruimschoots gelegenheid om met anderen uit de Nederlandse landbouw en met de minister, top-ambtenaren van LNV en de aanwezige leden van de vaste commissie uit de Tweede Kamer voor landbouw van gedachten te wisselen.

Tegelijkertijd werd er een symposium gehouden van het Global Forum for Food and Agriculture over digitalisering van de landbouw. Uitgebreid kwamen de perspectieven van precisieland-bouw en het gebruik en eigendom van data aan de orde. Ook werd gesproken over hoe digitali-sering kan helpen om de voedselvoorziening te verbeteren. Naast de voordelen wat betreft duurzaamheid van precisielandbouw zijn er nog een aantal minder voor de hand liggende voordelen. Zo

vertelde een boer uit Kenia dat in zijn land de gemiddelde leeftijd van boeren steeds hoger wordt en weinig jongeren boer willen worden. Dit wordt als een rem op innovatie ervaren. Maar juist gebruik van moderne precisietechnieken zoals GPS, drones en de smartphone maken het voor jongeren weer aantrekkelijker om boer te worden. Alleen ontbreekt het dan nog vaak aan een goed elektriciteitsnetwerk….

Op 19 januari was er vanwege een vergadering van alle Europese ministers van landbouw een demonstratie in het centrum van Berlijn. Hier werd door allerlei groepen door elkaar heen gedemonstreerd. De boeren uit het westen van Duitsland verzetten zich tegen de grote bedrij-ven in het oosten. De Groenen en de ABL (biolo-gische boeren) verzetten zich tegen de gangbare landbouw en er waren ook nog veel borden te-gen voedselverspilling. Een gigantische hoeveel-heid mensen met een heel mengsel aan tegen-strijdige boodschappen en borden!

GENOEG IS BETER 3

Elke maand laten we onder de titel ‘NAV-er in

beeld’ een NAV-lid aan het woord. Deze maand

Mark Brantjes uit Assendelft, lid van de werkgroep

Mineralen en oud-lid van het landelijk NAV-bestuur.

Mark Brantjes: ‘De akkerbouw verdient sectorale belangenbehartiging.’

InleidingMark Brantjes heeft een akkerbouwbedrijf van ca. 95 ha met een vleeskuikentak in de Wijkermeerpol-der. De Wijkermeerpolder ligt bij Beverwijk tegen het Noordzeekanaal aan en is ontstaan toen het Noordzeekanaal is gegraven. Marks overgrootva-der is vanuit de Beemster naar deze polder ge-komen. Mark is dus de vierde generatie Brantjes op het bedrijf. Hij woont samen met zijn vrouw en twee dochters van 12 en 16 jaar op het bedrijf.Hij teelde afgelopen jaar consumptieaardappelen, uien en suikerbieten en veel wintertarwe. Het is behoorlijk zware grond, daarom heeft Mark veel granen in zijn bouwplan. De tarwe kan hij gedeel-telijk als voer gebruiken voor de vleeskuikens en de mest daarvan kan hij weer goed gebruiken op zijn bouwland.

WeersextremenAfgelopen jaar heeft Mark de weersextremen op zijn bedrijf ook aan den lijve ondervonden. Hij vertelt: ‘Op een perceel aardappelen viel in het voorjaar vlak na het poten een bui van 50 mm. Dat perceel is nooit echt goed aan de groei gekomen en de opbrengst viel daar ook tegen. In de zomer heb ik ook veel moeten beregenen tegen de droogte en hitte. Omdat het bedrijf bij-na 20 percelen telt is dat op zich al een klus en omdat het een bruinrotgebied is moet met bron-water beregend worden. Het bodemwater in de polder is niet overal zoet, dus moet soms het water over grote afstand naar de haspel worden gepompt. Ik heb gelukkig niet te maken gehad met beperkingen voor het beregenen. De uitein-delijke opbrengstderving ligt op het gemiddelde van Nederland. Ik heb veel werk gehad van het beregenen, maar gezien de problemen in andere delen van het land, heb ik nog niet te klagen.’

ToekomstDe Wijkermeerpolder is maar een kleine polder, maar gelukkig is er nog een ander redelijk groot akkerbouwbedrijf, waar Mark mee samenwerkt

en machines mee deelt. Daarnaast is er wat grond in gebruik bij veehouders en Recreatieschap Noord-Holland heeft nogal wat grond. Mark voert ook in loonwerk werkzaamheden uit voor dit Re-creatieschap, zoals het maaien van paden, het zaaien van bloemenstroken en akkers voor een imker en het aanleggen van een maïsdoolhof.Hoe zijn bedrijf zich in de toekomst zal gaan ontwikkelen, vindt Mark lastig in te schatten. ‘We hebben twee dochters, die geen aspiraties lijken te hebben om verder te gaan met het be-drijf, maar dat weet je natuurlijk maar nooit. Met de werkzaamheden voor het Recreatieschap, het akkerbouwbedrijf en de kuikenstal heb ik op dit moment meer dan genoeg werk. Vanwege de beperkte ruimte in de polder lijken er niet veel mogelijkheden om het akkerbouwbedrijf verder te ontwikkelen. Omdat de polder tegen de haven en industriegebieden van Amsterdam en de IJmond aan ligt is de kans groter dat er in de toekomst nog landbouwgrond moet verdwijnen.’ Voor de kuikens heeft Mark sinds een aantal jaren het Beter Leven concept. Hierdoor is het aantal dieren in de stal van oorspronkelijk 30.000 nu op 16.000 gekomen. Het is een trager groeiend ras en er is bijvoorbeeld afl eidingsmateriaal in de stal. Voor Mark is het een fi nancieel en arbeid-tech-nisch aantrekkelijk concept. Bij dit concept wordt ook het aanbod zo goed mogelijk op de vraag afgestemd en er zit nog steeds groei in de afzet. Qua arbeid heeft Mark nu geen behoefte om uit te breiden, maar als hij in de toekomst bouwland zou kwijt raken is een stal bijbouwen wel een op-tie om een rendabel bedrijf te houden.Mark ziet in het algemeen zeker toekomst voor de akkerbouw. ‘Een vergelijkbaar concept bijvoor-beeld als Beter Leven vlees, waarbij afspraken worden gemaakt in de hele keten, van producent tot en met retail over voorwaarden en omvang, moet volgens mij voor de akkerbouw ook kansen bieden.’ Er liggen wel een aantal lastige dos-siers voor de toekomst van de akkerbouw. Mark constateert een toenemende regeldruk. ‘Hoewel

vrijwel ieder kabinet de doelstelling heeft om de regeldruk te verminderen, zie je in de praktijk het tegenovergestelde. Eventuele heffi ngen op kunst-mest en gewasbeschermingsmiddelen maken het wel lastiger om onze kostprijs te beheersen. Ik ben zeker geen klimaatscepticus en denk dat we als akkerbouw een belangrijke taak en bijdrage aan de klimaatagenda kunnen leveren, maar het moet wel allemaal haalbaar en betaalbaar blijven.’’Landbouwbeurs Emmeloord en Potato.nlMark is voorzitter van Beursvereniging LNCN (Landbouwbeurs Emmeloord) en van Potato.nl. Na een aantal lastige jaren is er nu met Potato.nl gelukkig weer een goed functionerende lande-lijke aardappelnotering. Er wordt twee keer per week genoteerd, waarbij transacties uit heel Ne-derland worden meegenomen. Mark constateert dat alle betrokken partijen tevreden zijn met de huidige situatie.

NAVMark is binnen de NAV actief in de Werkgroep Mineralen en hij heeft ook lang in het landelijk bestuur gezeten. Mark vindt een sectorale be-langenbehartiging erg belangrijk. Dat wordt bij de besprekingen over bijvoorbeeld het mestdossier iedere keer weer duidelijk. Mark vindt het jammer dat voor een relatief kleine sector als de akker-bouw er nog twee belangenbehartigers zijn, maar in de huidige situatie ziet hij ook geen andere op-lossing. Marks conclusie: ‘De NAV moet een be-langrijke rol blijven vervullen bij het aan de orde stellen van onderwerpen en scherp blijven op het pure akkerbouwverhaal.’

Bouwplan:Bedrijfsgrootte: 95 haConsumptieaardappelen 20 ha Uien 8 ha Suikerbieten 13 haTarwe 44 ha

4 GENOEG IS BETER

Op 11 januari heeft een delegatie van het NAV-be-stuur op de boerderij van Mark Brantjes Laura Bromet ontvangen. Zij is voor GroenLinks de landbouwwoordvoerder. Er is uitgebreid gespro-ken over het mineralenbeleid. Met een voorbeeld heeft de NAV haar voorgerekend waarom haar motie om een heffi ng op kunstmest te overwe-gen niet mogelijk is, zolang de fosfaatnorm niet hoger wordt. Ook is gesproken over gewasbe-scherming, nieuwe veredelingstechnieken en vrij-handelsverdragen. Het was een geslaagd bezoek met goede discussies waarbij we de NAV-stand-punten goed konden uitleggen.

Op 23 januari 2019 heeft de regio Zuid/ Zuidwest haar jaarlijkse regiobijeenkomst gehouden.Op de agenda stonden wildschade, de Brede Weersverzekering en de plannen voor een nieuw GLB.Voor zo`n 40 personen heeft Peter Quist, voorzitter van de WBE Tholen en St. Philipsland uitgelegd hoe het melden van wildschade in het Fauna Schade Registratie Systeem (SRS) gedaan moet worden. Dit kan zowel door de betreffende akkerbouwer als door de rechthebbende jager worden gedaan. Schademeldingen zijn erg belangrijk om te voorko-men dat de provincies denken dat er geen wildscha-de is opgetreden en er dus ook geen afschot nodig is. Om toestemming te krijgen voor het verjagen of afschot van wild moeten vaak meerdere afweer-middelen worden ingezet. Soms is de toestemming voor bepaalde soorten ganzen slechts op enkele postcodegebieden mogelijk. Ook kan het zijn dat er aanvullende (gemeentelijke) vergunningen nodig zijn zoals voor het plaatsen van knalapparatuur.

Het doen van een aanvraag tot schadevergoeding werkt via het zelfde systeem (SRS), maar moet door de akkerbouwer worden gedaan, hieraan zijn ook kosten verbonden. De formele opstelling van deze organisatie en snelle afwijzing als gevolg van kleine onvolkomenheden in de aanvraag veroorzaken veel frustratie. Zie ook het artikel op p.1.Na de pauze heeft Kees van Dijk die namens de NAV zitting heeft in de werkgroep Brede Weersverzekering van het Ministerie van LNV, ver-teld hoe de BWV de komende jaren zal worden aangepast wanneer de assurantiebelasting wordt afgeschaft. Onze landelijk voorzitter Teun de Jong heeft de lij-nen uitgestippeld voor het nieuwe GLB wat vanaf 2021 zou moeten ingaan. De wensen van de NAV voor kostendekkende prijzen en de mogelijkhe-den om via telersverenigingen meer marktmacht te krijgen zijn voor ons de belangrijkste punten.Al met al een nuttige bijeenkomst waarbij er veel interactie was met onze leden.

Geslaagde regioavond Zuid/Zuidwest

Voordelig kennismaken met de NAV!Nog geen lid van de enige echte, onafhankelijke en sectorale vakbond van en voor akkerbouwers, de NAV?

Word dan nu lid. Dat is nu heel aantrekkelijk: tot 1 januari 2020 betaalt u € 100,-. Of: u bent al lid maar uw buurman of vriend nog niet? Help de NAV versterken en over-tuig uw collega van het goede en nuttige werk van de NAV. Ook voor uw collega geldt: tot 1 januari 2020 is de contributie € 100,-.

De NAV is puur sectoraal voor het akker-bouwbelang en stelt het inkomen van akker-bouwers centraal. Belangenbehartiging kan plaatsvinden zonder concessies te doen aan andere sectoren. De NAV zet zich in voor faire opbrengstprijzen, dat wil zeggen integrale kostprijs (dus inclusief vergoeding voor eigen arbeid en eigen vermogen) plus ondernemersmarge. De vakbond strijdt voor betere toekomstkansen dan degenen die de akkerbouw willen overleveren aan de grillen van de (wereld)markt. U ziet het: de NAV is uniek. Lid worden kan via het inschrijfformulier.Dit kunt u vinden op www.nav.nl of pak de telefoon ( 06-15 62 44 60).

NederlandseAkkerbouw Vakbond

Postbus 3188250 AH Dronten

tel 06 - 15 62 44 60

e-mail info@nav.nlwebsite www.nav.nl

@NAV_AkkerBouwer

Nederlandse.Akkerbouw.Vakbond

Nederlandse Akkerbouw Vakbond

Contactpersonen

VoorzitterTeun de Jong0518 - 400 081

Regio NoordGerlof Bergmans06 - 45 28 67 85

Regio NoordoostBerend Jansema0599 - 326 308

Regio FlevolandKeimpe van der Heide0320 - 213 611

Regio Noord-HollandTom Koenraadt06 - 11 47 21 39

Regio Zuid/ZuidwestKees van Dijk0167 - 502 211

Het eerstvolgende ledenblad verschijnt op 2 maart.

En wat deed de NAV nog meer in januari?• De NAV heeft deelgenomen aan een bijeenkomst van de klankbordgroep Evaluatie Nota Duur-

zame Gewasbescherming. Het Planbureau voor de Leefomgeving gaf daar aan, dat er nog niet veel vooruitgang wordt geboekt, gebaseerd op de CBS-cijfers. De NAV heeft er op gewezen, dat hierbij een aantal zaken onderbelicht blijven, bijvoorbeeld doordat alles wordt gemeten in kilo’s per hectare en er geen onderscheid wordt gemaakt voor biologische middelen.

• Er is weer een vakbondenoverleg gehouden in januari. Voor de NAV waren de belangrijkste pun-ten de asbestsanering en de mestwetgeving.

• NAV-voorzitter Teun de Jong heeft de Nieuwjaarsreceptie van Minister Schouten bijgewoond.• De NAV heeft deelgenomen aan de workshop over hoe het betalen van de opslag van koolstof

vorm moet krijgen. Hierover wordt een lezing gehouden door CLM op ons jaarcongres.

januari

11 febr.i 2019 Regioavond Friesland, Oudebildt-zijl, over waterbeheer en GLB. Aanvang 20 uur.

13 febr. 2019 ALV en Jaarcongres25 febr. 2019 Regioavond Noordoost, Exloo,

over zetmeelaardappelteelt, BWV en GLB. Aanvang 20 uur.

28 febr. 2019 Werkgroep Gewasbescherming

Agenda

Foto voorpagina: Kees van Dijk

Prima werkbezoek Laura Bromet (GL)

Geert Dubben, Mark Brantjes en Teun de Jong met Laura Bromet.