Geen Kunst | Magazine Rijnbrink Groep

5/25/2018 Geen Kunst | Magazine Rijnbrink Groep

1/17

CULTUUREDUCATIEVOOR EEN OPEN GEEST

PROJECT MUZIEKTALENTLATEN HET DORP GALMEN

39 PROJECTEN IN OVERIJSSELJAN STOEL:SUCCESVOL ONDERWIJS

VERGT LEF EN VISIE

UITGAVE 1 | 2014

Het magazine voor cultuureducatie in Overijssel


2/17

GeenKunst is het cultuureducatie magazine voor Overijselen een uitgave van Rijnbrink Groep. Doel is om deprojecten die binnen het project Cultuureducatie metKwaliteit in Overijssel vallen, onder de aandacht te brengenvan iedereen die zich met cultuureducatie bezig houdt.Zo willen we scholen inspireren cultuureducatie verder teintegreren in hun curriculum.Dit is de eerste editie van GeenKunst. De volgendemagazines verschijnen in 2015 en 2016.De projecten zijn onderdeel van het programmaCultuureducatie met Kwaliteit in Overijssel 2013 2016.Rijnbrink Groep voert dit programma in de 21 kleine enmiddelgrote Overijsselse gemeenten uit in opdracht vande Provincie Overijssel. Het programma wordt mogelijkgemaakt door het Fonds voor Cultuurparticipatie en deprovincie Overijssel.

CordinatieIris Offringa | Karin Nijland

TekstSonja Paauw, PS CommunicatieJan Stoel, CeC

Ontwerp & eindredactieRijnbrink Groepslagbijalmelo

FotografieJeroen Remerie

DrukwerkDrukkerij Roelofs

Oplage1.000

MET DANK AAN:Joop Mols, Jan Stoel en Karin Kotte, CeC | Karin Gerfen,Artez Expertisecentrum | Janneke Meijer, CultuurcoachHellendoorn | Annelieke Besters, Mariaschool Enter |Tonny Bekke, Mariaschool Enter | Erika Bijlsma, KaliberKunstenschool | Yvon Haan, The Young Ones | WolbertMeijer, basisschool Op de Hoeksteen | Karin Terwel |Meriam de Kanter

Ook een exemplaar ontvangen?Stuur een e-mail naar [email protected]

Van Alphenstraat 11 | 7442 TW Nijverdal+ 31 (0)548 63 45 00 | [email protected]

Levenskunstenaarsvan de 21ste eeuwDe brug bouwen terwijl je er over heen loopt. Een spreekwoord dat in

onze snel veranderende samenleving steeds toepasselijker lijkt. Want

voordat je de brug af hebt, is de omgeving veranderd en

bepalen nieuwe stromingen de loop van de rivier. Als leerkracht

weet je er waarschijnlijk alles van

21-Century skillsOm tegelijk te kunnen lopen en bouwen heb je uiteraard de traditio-

nele bouwkundige kennis nodig. Maar het vraagt meer. Lef. Flexibiliteit.

Creativiteit. Typische skills die we tegenwoordig no emen 21-century

skills. Je kunt er meer over le zen in dit magazine. Competenties die in

de toekomst steeds harder nodig zullen zijn. Die we onze kinderen duszullen moeten leren

Van moeten via ont-moeten naar verlangenIn dat woordje moeten schuilt de aardigheid van dit magazine. In onze

ervaring draait cultuureducatie namelijk niet om moeten, maar juist om

ont-moeten. En voor dat ont-moeten willen we je in dit magazine graag

inspireren. Met mooie ideen waarmee je als leerkrachten en kinderen

samen op weg kunt gaan naar nieuwe ervaringen, nieuwe belevenis-

sen, nieuwe horizons.

Ruim een jaar onderwegKunst- en cultuureducatie horen daarom thuis in het hart van het

onderwijs. De provincie Overijssel en het Fonds voor Cultuurparticipatie

ondersteunen basisscholen daarbij en heeft ons als Rijnbrink Groep de

taak gegeven het programma Cultuureducatie met Kwaliteit handen

en voeten te geven. Nu we ruim een jaar onderweg zijn, laten we je

in dit magazine met veel plezier een kleine greep zien uit de eerste

resultaten. Op de website www.overijssel.alicemoves.nl vind je meer

uitgebreide informatie over wat er allemaal is gedaan en in 2014-2016

nog gaat komen.

Kinderen terugbrengen bij zichzelfCultuureducatie brengt kinderen juist dichter bij zichzelf. Bij hun

vermogen om te fantaseren, te creren, te verklaren, te verbinden,

uit te vinden. Bij hun natuurlijke neiging om over de brug te lopen die

ze nog aan het bouwen zijn. Dat ze daarbij ongemerkt competenties

ontwikkelen die in de toekomstige wereld onontbeerlijk zullen zijn

van creativiteit en kritisch denken tot receptief vermogen en burger-

schap ach, daar hoef je ze niet mee te vermoeien. Profiteer er maar

gewoon van als leerkracht. Creer met jouw leerlingen een brug naar

de toekomst, terwijl je er samen overheen wandelt

Geny Nijboer

Programmacordinator Cultuureducatie met Kwaliteit

3

Inhoud

Met zn allen in een ruimteschipMinister Bussemaker

Scherp aan de wind

Pilotproject Kunst voor Toppers

Superspeurtocht

Prikkel de geest

Overzicht cultuureducatieprojecten

Project Muziektalent Mariaschool

Cultuur in cijfers

Project School vol Theater

Vitale rol voor ICCers

Zien, kiezen, slagenJan Stoel

Cultuureducatieprojecten overzicht

Praktijkervaringen van CeC

Cultuurkompanen

Een bloeiende samenlevingOver Rijnbrink Groep

04

06

08

10

12

13

14

18

20

22

24

26

27

28

30

04

06

08

20

24

30

Colofon

Voo

rwoord


3/17

Bussemaker sprak op 17 maart 2014 op het symposium

van de Koninklijke Nederlandse Academie voor de

Wetenschap over het thema Vaardigheden voor de

toekomst. Ter illustratie daarvan greep zij terug op

het verleden: de ruimtevaartvlucht van de Apollo 13

in april 1970. Het toestel zou de derde maanlanding

in de geschiedenis maken. Maar de landing kon

niet doorgaan: er was een zuurstoftank ontploft. De

teruglopende voorraad zuurstof, elektriciteit en water

zorgden voor een kritieke toestand aan boord. De

bemanning besloot een deel van het ruimteschip te

verlaten en te verhuizen naar de nog aangekoppelde,maar niet voor bewoning geschikte maanmodule.

Karton en plakbandBussemaker: Om te overleven, moesten de astronauten de

luchtfilters van de maanmodule vervangen door die van

het basisstation, maar de modules waren van verschillende

fabrikanten: ze pasten niet op elkaar. Met karton en plakband

knutselden ze een oplossing. Er waren meer technische

problemen, aldus de minister. De hoogopgeleide, zeer

ervaren astronauten konden die alleen oplossen door kennis,

vaardigheden, samenwerking en creativiteit met elkaar te

combineren. Een kleine week later keerden ze veilig terug op

aarde.

Een open geestDe oplossing van een zeer complex probleem met plakband en

karton ziet Bussemaker als voorbeeld van hoe je soms buiten

de kaders moet denken. Dat vermogen is ook in het onderwijs

nodig, vervolgde ze. Om de koers van ruimteschip onderwijs te

bepalen, zullen we in gesprek moeten over onze bestemming.

De afgelopen jaren is er veel aandacht geweest voor taal en

rekenen. Die blijven belangrijk. Maar leren is meer. Een brede

orintatie is noodzakelijk.

De minister betoogde dat cultuuronderwijs die verbreding

kan bieden. Goed cultuuronderwijs laat kinderen niet alleen

kennismaken met schoonheid. Het daagt hen ook uit om

een creatieve, onderzoekende houding te ontwikkelen. Een

flexibele en open geest. En om de wereld door de ogen van

een ander te zien. We moeten jonge astronauten opleiden,

die hightech oplossingen kunnen combineren met moed

en een stukje plakband.

Met zn allen ineen ruimteschipCultuureducatie mag dan voor ingewijden een wereld aanbetekenis hebben, voor veel anderen zeker kinderen gaat hetvooral om begrippen als drama en muziek. Jet Bussemaker, onzeminister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW), liet onlangszien hoe kleurrijk en avontuurlijk cultuureducatie eigenlijk is doorhaar te vergelijken met een ruimteschip

Minister Bussemakerziet increatieve noodgreep op Apollo 13

beeld van de toekomst

54


4/17

Cultuuronderwijs, creativiteitsontwikkeling en zogeheten21st-century skills (zie kader) zijn hot. Steeds meer mensenin onderwijsland zien de meerwaarde. De overheid steekt ergeld en energie in. Het onderwijs verandert, hoewel deeconomische crisis en andere bedreigingen op de loer liggen.

Kinderen zijn de vormgevers van de toekomst. Aangezien hun

toekomst er anders uitziet dan de onze lijkt het logisch dat zij

anders moeten worden voorbereid op hun rol dan wij in onze

jeugd zijn voorbereid. Cultuureducatie speelt een cruciale

rol in die verandering. Het ministerie van Onderwijs, Cultuur

en Wetenschap (OCW) investeert sinds 2004 structureel in

cultuureducatie. Dat begon onder meer met een Regeling

Versterking Cultuureducatie: voor iedere leerling kwam er

10,90 beschikbaar voor cultuureducatie. Verder financierde

het ministerie een cursus voor interne cultuurcordinatoren,

de ICC-cursus.

De plek die het verdientOok in de komende beleidsperiode ligt de nadruk op het verband

tussen onderwijs en cultuur, op binnenschools en buitenschools

leren. Het rapport van de Raad voor Cultuur en de Onderwijsraad

(Cultuureducatie: leren, creren, inspireren) pleit er zelfs voor de

culturele infrastructuur ten dienste te stellen van het onderwijs.

De stimuleringsmaatregel Cultuureducatie met Kwaliteit2013-2016 en het bestuurlijk kader dat tussen OCW en

gemeenten en provincies in 2014 is afgesproken doen hetzelfde.

Cultuureducatie krijgt steeds meer de plek die het verdient.

BedreigingenToch zijn er ook bedreigingen. Zoals de bezuinigingen als

gevolg van de economische crisis. Of de wildgroei aan

beleidsmaatregelen in onderwijsland. Techniekonderwijs,

natuur- en milieueducatie, de brede school, taalstimulering,

passend onderwijs, cultuureducatie het zijn allemaal nobele

doelen, maar sommige scholen zien door de bomen het bos niet

meer. Op mijn school moet ik negen verschillende gemeentelijke

projecten uitvoeren, waarover mijn bovenschools management

afspraken heeft gemaakt, zegt een directeur van een basisschool.

Ik word gek van al die plannen en de bijbehorende projecten en

evaluaties. De druk is niet meer te behappen.

Niet zwichtenHet is belangrijk dat we niet buigen voor de tegenwind van

bezuinigingen en beleidschaos. Want juist in tijden van crisis en

verwarring komt het aan ironisch genoeg op die fel begeerde

21st-century skills, dat denken in nieuwe verbanden. En dat moet

je geleerd hebben.

Hoe ziet onze wereld er over 20 jaar uit? Als je het weet

mag je het zeggen. De maatschappij verandert snel en

voortdurend, structuren komen op en verdwijnen weer.

De ene technologische vernieuwing haalt de andere

weer in. De arbeidsmarkt wordt steeds vloeibaarder,

de economie minder voorspelbaar. Informatiestromen

zwellen aan tot ongekende volumes. En dan het

onderwijs Pakweg 50 jaar geleden was je alsleerkracht vooral bezig met het overdragen van

kennis waarvan je zeker wist dat je leerlingen die

nodig zouden hebben. Het was veelal een lineair

proces: vastgestelde kennis opdoen, reproduceren,

deeldeskundigheid ontwikkelen, passen in een model,

procedures toepassen. Creativiteit, innovatief vermogen

en eigen ondernemerschap werden als lastig gezien.

Nu is alles aan het kantelen.

De toekomst is onvoorspelbaar. Wat moeten we

kinderen dan als bagage meegeven, hoe kunnen

we ze goed toerusten? Verschillende organisaties

wereldwijd hebben hiervoor verschillende modellen.

Kennisnet, de publieke ict-partner voor het onderwijs,

heeft deze modellen vertaald naar de Nederlandse

situatie. Naast taal, rekenen en de kernvakken, ziet de

organisatie de volgende vaardigheden als typische

21st-century skills: same nwerken, creativiteit, ict-

geletterdheid, communiceren, probleemoplossend

vermogen, kritisch denken en sociale en culturele

vaardigheden. Ook een betrokken, ondernemende

en nieuwsgierige houding komen v an pas in de 21ste

eeuw.

(Bron: www.kennisnet.nl)Economisch zwaar weer onderstreeptnoodzaak toekomstbestendig onderwijs

Scherp aande

wind Ik word gek van al die plannen ende bijbehorende pilots en evaluaties.

De druk is niet meer te behappen.

76

Klaarvoor de21steeeuw


5/17

Bereik Kunst 2013 2014voor Toppers

Aantal deelnemende scholen 1 6

Aantal leerling en 25 150

Aantal leerkrachten 3 9

Project opent de ogen

van kinderen nleerkrachten

Kunst voor Toppers is een bijzonder programma,

zegt Wolbert Meijer, Interne Cultuur Cordinator vanGBS Op de Hoeksteen. De reguliere lessen bieden

onvoldoende mogelijkheden om leerlingen uit te

dagen hun creativiteit en innovatievermogen op het

gebied van beeldende kunsten te verdiepen. Leer-

krachten zijn er normaal gesproken onvoldoende

voor toegerust.

Met deze pilot willen we dat kinderen zich andere

leerstrategien, denkwijzen en kunstuitingen eigen

maken. Ze worden uitgedaagd hun talenten verder

te verkennen en te ontplooien op een manier die

aansluit bij hun ontwikkeling, niveau en leeftijd. Door

in de training van leerkrachten aan te sluiten bij wat

collegas al goed doen en nog willen verbeteren krijgt

iedereen wat hij of zij nodig heef t voor het werken

met de groep. De meerwaarde voor scholen is dat er

mensen vanuit de kunstwereld de school binnenko-

men en helpen op andere manieren naar dingen te

kijken en aan oplossingen te werken.

Projectsluit aanbij watleerkrachtengoed doen

Leerkrachten kregen tijdens een van de vier woensdagmiddagen

de opdracht om in twee groepen een animatiefilm te maken

met een bal en een figuur. De film moest n minuut duren en

zonder standpuntwisseling worden gedraaid. Verder moesten

er een ontmoeting, een verandering en een onmogelijkheid in

voorkomen. Later werden de scnes van beide groepen in elkaar

geschoven. Het resultaat: een film die de leerkrachten individueel

nooit bedacht zouden hebben. Tijdens de training kregen de

deelnemers ook de nodige theorie aangereikt.

Net als Alice in WonderlandNa de training gingen de deelnemende leraren op school met het

geleerde aan de slag met begeleiding van beeldend kunstenaar

Karin Gerfen van ArtEZ Expertisecentrum (onderdeel van ArtEZ

Hogeschool voor de Kunsten). Sommige groepen bekeken eerst

kunstwerken van Robert Zandvliet en gingen vervolgens aan

de slag met onderzoekjes. Met een loep en voorwerpen uit de

natuur verbeeldden zij zich hoe de wereld eruit zou zien als jeonder een paddenstoel zou staan, zoals Alice in Wonderland.

Ze schilderden daarna met grote kwasten de vormen die ze

gezien hadden. Ondertussen stelde de leerkracht vragen: wat

maak je na, wat voeg je toe of wat laat je weg? Het is leuk om

kleine dingen uit te vergroten en om grote dingen kleiner te

maken, zei Christel uit groep 6 -7. Klasgenoot Han: Je zag dingen

die anders bleken dan je dacht.

Leerlingen van groep 1 creerden verrassende kunstwerken

van takjes en plakband. Zoals bijvoorbeeld een trampoline.

De kinderen waren superenthousiast en liepen aan het einde

van de dag met de takjes naar hun ouders toe alsof ze een grote

schat bij zich droegen, aldus Wolbert Meijer, Interne Cultuur

Cordinator van GBS Op de Hoeksteen.

Meer scholenDe bedoeling is dat iedere groep op de deelnemende scholen elk

jaar het Kunst voor Toppersprogramma doorloopt. Dat betekent

dat alle kinderen uit de groepen 1 tot en met 8 een viertal lessen

krijgen rondom verbeeldingskracht en n ander aspect van de

vijf eigenschappen die creativiteit bevorderen: nieuwsgierigheid,

doorzettingsvermogen, verbeeldingskracht, samenwerken endiscipline/expertise. Ze hebben daarmee een doorlopende leerlijn

te pakken die hun creativiteit en innovatievermogen structureel

verbetert. Meijer zoekt intussen meer scholen die zich willen laten

verrassen door deze nieuwe manier van werken.

Aan het project Kunst voor Toppers namen zes scholen deel: GBS Op de

Hoeksteen, CBS De Driemaster, CBS Het Anker, Prins Willem Alexander

School, OBS Genne en OBS De Toermalijn.

Kunst voor Toppers is een project in de gemeente Zwartewaterland.

Leerkrachten van GBS Op de Hoeksteen zijn de afgelopen tijd getraindom beeldende kunstlessen te geven aan kinderen van alle leefti jden.Ze leren de kinderen werken met vlakke, ruimtelijke en bewegendebeelden. Doel van de pilot is de creativiteit van kinderen te stimuleren.En natuurlijk om te zorgen dat andere scholen aanhaken. Op dedeelnemende scholen zorgt Kunst voor Toppers voor een jaarlijksecyclus van verrassend praktisch kunstonderwijs voor alle groepen.

98

Karin Gerfen van

ArtEZ Expertisecentrum

Wolbert Meijer

GBS Op de Hoeksteen


6/17

Superspeurtocht

De tijd waarin cultuuronderwijs bestond uit het meeslepen van bussen volkinderen naar exotische tentoonstellingen en podia, waar ze geconfronteerdwerden met de eindpunten van creatieve processen voor zover ze dat zelf in degaten hebben is geweest. In plaats daarvan is het tijd dat we kinderen op dewerkvloer plaatsen naast de kunstenaar, midden in het rommelige, avontuurlijkeproces van schepping en betekenisgeving.

Wat je leert van cultuureducatieKunst en cultuur, mits goed aangeboden, geven leerlingen de gelegenheid te werken aan de verbetering van

hun competenties (voor wie het even vergeten is: een competentie is een

samenhangend geheel van vaardigheden, kennis en houding). En dat terwijl ze zelf niet door hebben dat ze

aan het leren zijn. Verschillende kerncompetenties zijn direct gerelateerd aan cultuureducatie. Ze vormen het

kenmerk van een doorlopend creatief proces.

1. Receptief vermogen:leerlingen leren zich openstellen voorculturele uitingen, met een focus op het waarnemen en ervaren van

een kunstwerk (kerndoel 56);

2. Crerend vermogen:leerlingen denken, creren en

produceren op creatieve wijze en door onder meer zelf aan de slagte gaan leren ze het werkproces van de kunstenaar kennen (kerndoel

55);

3. Reflectief vermogen:leerlingen leren cultuuruitingen vanzichzelf en anderen analyseren, interpreteren en waarderen

(kerndoel 54);

4. Analyserend vermogen:leerlingen leren informatie overcultuuruitingen opzoeken, in zich opnemen en toepassen in eigen

werk, waarbij ze in staat zijn ook andere kerndoelen te betrekken,

bijvoorbeeld uit het vak taal of de zaakvakken.

Kunstenaars en vormgevers bewandelen ongebaande paden.Ze betreden onontgonnen terrein, waar ze keuzes leren maken,betekenis leren geven aan wat ze tegenkomen, weerstanden lerenoverwinnen. Ze komen op zijpaden terecht die zich tot hoofdwegenontpoppen. Ze zetten mislukkingen om in nieuwe manieren vandenken en kijken. Cultuuronderwijs saai? Het is in potentie despannendste speur- en ontdekkingstocht die je kunt uitzetten.

Vergeet die abstractetentoonstellingen

laat je leerlingen los op dekunstwerkvloer!

1110


7/17

Ontdekkingsreis door de Krim Het Oversticht Hardenberg

Cultureel erfgoed in slagharen Het Oversticht Hardenberg

Cultureel erfgoed in Bergentheim Het Oversticht Hardenberg

Museum van verbeelding Rijksmuseum Twenthe Hof van Twente

Music Line Kaliber Kunstenschool Almelo & Oldenzaal

Vriezenveen door de tijd ArtEZ, expertisecentrum Twenterand Historisch Museum Vriezenveen

Een vuist vol verbeelding TETEM kunstruimte Almelo

Muziek met kwaliteit Scala centrum voor de kunsten Haaksbergen, Staphorst,Steenwijkerland

Hanzestad Quintus Kampen

Ervaar cultureel erfgoed (Tubbergen) Stichting musea Dinkelland Dinkelland, Tubbergen

en Educatie op Locatie (Dinkelland)

In levende lijve Museum de Fundatie Raalte

Zo slim als een ezel Objektentheater TAMTAM Steenwijkerland

Leerlijn beeldend De Uitleg Dalfsen Kunstcentrum Muzerie Dalfsen

Levensbeschouwelijke kunst Quintus Kampen

Bouwen aan drama ArtEZ, expertisecentrum Dalfsen Kunsteducatie Zwolle

Varen waar geen water is Historische Kring Haaksbergen Haaksbergen

Oorlog dichtbij huis Bibliotheek Ommen Ommen

Kunst-blik TETEM kunstruimte Olst-Wijhe

Kleur buiten de lijntjes TETEM kunstruimte Verschillende gemeenten

Wie zijn wij en wie ben jij? Bibliotheek Dalfsen Dalfsen

Kunstvakken binnen het IPC TETEM kunstruimte Ommen

Scala Beeldende kunst met kwaliteit Scala Centrum voor de Kunsten Steenwijkerland

Scala Erfgoed met Kwaliteit Scala Centrum voor de Kunsten Staphorst, Steenwijkerland

Aan de slag met beeldende kunst TETEM kunstruimte Wierden

Echt Wel Theaterschip Rijssen-Holten

Het verhaal van Almelo Natura Docet Wonderryck Twente Almelo

Ondergedompeld in dans Introdans Dinkelland

Digilied Quintus Kampen

Creatief doceren TETEM kunstruimte Staphorst

Muziek maak je samen Muziekschool de sleutel Losser

Kunst voor Toppers ArtEZ, expertisecentrum Zwartewaterland Kunsteducatie Zwolle

School voor theather The Young Ones Hellendoorn

Modern muziek maken Scala centrum voor de kunsten Hardenberg

Leerlijn Muziekeducatie Borne Kulturhus Borne Borne

ArtFlex HardenbergArt Hardenberg

Muziektalent Leemstee Kaliber Kunstenschool Oldenzaal

Muziektalent Maria school Kaliber Kunstenschool Wierden

Toppers op Zondag TETEM kunstruimte Almelo

Het ei van Columbus Stichting Nieuwe Twentse Kunst Losser

Cultuureducatieprojecten overzicht

Prikkel

de geestKinderen ervarenCultuureducatie als feestEr zijn van die dingen waar je per definitie blij van wordt. En daarvan is

de creativiteit van kinderen te meer als die kinderen bij het ontwikkelen

van hun creatieve talenten worden begeleid door deskundige en bezielde

volwassenen. Cultuureducatie dus. In dit magazine lichten we een aantal

voorbeelden van Overijsselse cultuureducatieprojecten voor je uit.

Spannende, verrassende projecten die het afgelopen jaar ontstaan zijnvanuit het stimuleringsprogramma Cultuureducatie met Kwaliteit. Naast

deze voorbeelden laten we je hiernaast graag een vollediger overzicht

zien van alle pilots die tussen 2013 en nu zijn gelanceerd.

Nieuwsgierig naar meer? Kijk op www.overijssel.alicemoves.nl

voor uitgebreide beschrijvingen van alle projecten en meld je

aan voor de tweede projectperiode.

1312

Project Culturele instelling Gemeente


8/17

De Mariaschool in Enter, een plaatsje in de

gemeente Wierden, bruist van ambitie. Samen met

lokale muziekverenigingen en Kaliber Kunsten-

school werkt de school aan de ontwikkeling van

een muziekprogramma voor 180 kinderen.

Niet alleen de school profiteert van Muziektalent:

het hele dorp galmt erdoor.

Een dorp volklanken

De Enterse muziekverenigingen zochten al langer naar aansluiting

bij de scholen. Door het stimuleringsprogramma Cultuureducatie

met Kwaliteit gingen de deuren open. Over de mogelijkheid

om het muziekonderwijs op school te professionaliseren

door samenwerking met de verenigingen was Intern Cultuur

Cordinator (ICCer) Tonny Bekke meteen enthousiast. Muziek is

ontzettend belangrijk voor kinderen. Ze genieten er niet alleen

van, maar muziek verbetert ook hun leerprestaties bij andere

vakken. Als dat professioneler kan en meer kinderen de kans geeft

hun talent te ontwikkelen, wil ik eraan meewerken.

KleuterconcertDit jaar wordt de de doorgaande leerlijn muziek ontwikkeld. In

2015-2016 gaan de Mariaschool en fusiepartner de Jozefschool

ermee werken. De bedoeling is dat in iedere groep de bestaande

muzieklessen worden aangevuld met onderwijs op maat.

Bekke werkt onder meer samen met Erika Bijlsma van KaliberKunstenschool en vrijwilligers van de twee muziekverenigingen

in Enter. Voor de groepen 1, 2 en 3 is er bijvoorbeeld een

interactief programma bedacht dat bestaat uit liedjes en muzikale

activiteiten. Het duurt ongeveer a cht weken. Ter afsluiting is er

een kleuterconcert waar ouders ook bij mogen zijn. De kinderen

zitten dan tussen de leden van de muziekverenigingen in: een

vrolijke, speelse ervaring die zij niet snel zullen vergeten. We leren

van ieder moment en alles geeft nieuwe inzichten. Het is echt

vernieuwend en niet oubo llig, zegt Bekke.

Van links naar rechts: Annelieke Besters,Tonny Bekke en Erika Bijlsma

Samenwerking rondom projectMuziektalent Mariaschool

versterkt Enterse gemeenschap

Live luisterenHet programma is zeer divers. We vinden talentontwikkeling echt

belangrijk en door in iedere groep een speciaal programma te

doen, groeien kinderen steeds verder, zegt Bekke.

De groepen 1 tot en met 5 krijgen live luistervoorbeelden

voorgespeeld door speciaal hiervoor getrainde orkestleden van

de verenigingen. Groep 4 krijgt straks buitenschools Muziek van

A tot Z, ee n eigentijdse variant op algemene muzikale vorming,

waarbij docenten van Kaliber Kunstenschool na schooltijd

les komen geven. De kinderen van groep 5 krijgen naast de

algemene activiteiten volgend jaar ook een eigen programma:

Windkracht 5. In vier lessen maken ze straks kennis met het

harmonieorkest (slagwerk, houten en koperen blaasinstrumenten).

Net als en mogelijk zelfs samen met de kleuters sluiten ze de

cyclus af met een gaaf concert.

Leerorkest groep 6Het concert is geen slotakkoord, maar de opmaat naar veel meer.Want na hun optreden kiezen de kinderen van groep 5 een

instrument dat ze in het leerorkest in groep 6 willen gaan spelen.

Aan het orkest doet de hele klas mee. Twintig weken lang krijgen

de kinderen les van vakdocenten, met als climax opnieuw een

gezamenlijk concert. De vereniging stelt de instrumenten en het

repertoire beschikbaar en treedt samen met de schoolkinderen

op. Na afloop hopen we natuurlijk dat leerlingen doorgaan,

zodat hun muzikale talent nog verder ontwikkeld wordt, zegt

Bijlsma. Om die kans te vergroten, zorgen we samen met de

verenigingen voor een passend laagdrempelig vervolgaanbod

na afloop.

Erika Bijlsma van Kaliber Kunstenschool:

Het is heel belangrijk dat je vroegtijdigafstemming zoekt met scholen.

Vaak hebben zij ver voor de zomer

hun volgende jaar al gepland.

1514


9/17

Het hele dorpHet mag duidelijk zijn dat deze doorgaande leerlijn niet alleen

de kinderen, maar ook de Enterse muziekverenigingen mooie

groeikansen biedt. Hun verbinding met de scholen is een

duurzame oplossing voor het probleem van terugnemende

ledenaanwas bij veel verenigingen op het platteland. Na een

demonstratie op de Mariaschool meldden wel 12 kinderen

zich aan voor onze muziekvereniging, zegt Anniek van

muziekvereniging St. Caecilia. Tonny Bekke vult aan: Als het goed

is, merkt straks het hele dorp dat onze kinderen hun muziektalent

ontwikkelen.

Elkaar cht versterkenErika Bijlsma en haar collega Marijke Albers van Kaliber

Kunstenschool begeleiden de Mariaschool in Enter bij

het ontwikkelen van het programma Muziektalent. In de

ontwikkelingsfase, die in augustus 2013 begon en dit schooljaar

bestrijkt, zijn de lee rkrachten nog niet betrokken; vanaf 2016 is

het programma gentegreerd in de reguliere muzieklessen

en doen de leerkrachten het zelf. Natuurlijk stopt onze rol

dan niet, aldus Bijlsma, maar het is wel de bedoeling dat de

leerkrachten en ICCers op school het programma zelfstandig

kunnen uitvoeren. Wij blijven beschikbaar voor het leerorkest

en als coach. De leerkrachten worden na deze zomervakantie

getraind. Ook krijgen zij hulp van de twee muziekverenigingen,

die ook weer in nauw contact staan met Kaliber. Bijlsma: Bij de

muziekverenigingen werken we samen met twee vrijwilligers,

waarmee we vooraf goede afspraken hebben gemaakt. Ook

hebben we vaste aanspreekpunten gekregen. Dat zijn wel

randvoorwaarden om een project te laten slagen. ICCer Tonny

Bekke: Samen kun je elkaar echt versterken, op school en in het

dorp. Dat is heel erg belangrijk voor een kleine gemeenschap

zoals Enter.

Bereik Muziektalent 2013 2014 2015 2016Aantal deelnemendescholen 1 1 1 1

Aantal leerlingen 180 180 180 180

Aantal leerkrachten 19 19 19 19

Aantal medewerkersvan culturele instellingen 2 2 2 2

Toontjehoger

Muziektalent Mariaschool, de doorgaande leerlijn muziek die de

Mariaschool in Enter dit jaar ontwikkelt, heeft drie doelen:

Meer kinderen in de gelegenheid

stellen binnen en buiten de lessen

met muziek in aanraking te komen

en hun talent te ontwikkelen; Professionalisering van

leerkrachten en

muziekverenigingen;

Verbinding leggen tussen

muziekverenigingen en de school.

Als het goed is, merkt strakshet hele dorp dat onze

kinderen hun muziektalentontwikkelen.

1716


10/17

Cultuur incijfers

ArtEZ Hogeschool voorde Kunsten, met 3.000studenten en vestigingenin Arnhem, Enschede enZwolle, heeft ook eenExpertisecentrum Kunst-educatie. Belangstellendenkunnen hier allerleicursussen voor kunstenaarsen medewerkers vanculturele instellingen

vinden, gericht opcultuureducatie endidactische vaardigheden.Het centrum geeft ookadvies over en uitvoeringvan kunsteducatieprojectenop maat.

Nieuwsgierig?Kijk op www.artez.nl/Kunsteducatie

54cultureleinstellingen

Vergrootuwexpertise

bij ArtEZ

De stimuleringsregeling Cultuureducatie met Kwaliteit is

een zogeheten matchingsregeling. Dat wil zeggen dat

het Fonds voor Cultuurparticipatie maximaal de helft van

de begrote kosten subsidieert; de andere helft komt van

andere partijen, met name gemeenten en provincies.

De overheid heeft in totaal ruim 9,5 miljoen beschikbaargesteld voor cultuureducatie. Sinds de start van het

programma in 2013 zijn er 54 aanvragen gehonoreerd uit

provincies en 35 uit gemeenten en de RAS-regios in

Zuid-Holland. In Overijssel zijn er 39 pilots gestart,

verdeeld over 5 categorien:

Dans Theater Muziek Beeldende kunst Cultureel Erfgoed

Rijnbrink Groep, de uitgever van dit magazine, behoort tot de

centrale aanvragers die de komende jaren samenwerken met

allerlei partners aan de borging van cultuureducatie in de

regio.

Alle centrale aanvragers zijn culturele instellingen die zich

richten op samenwerking met het onderwijs. Hieronder eenoverzicht van deelnemende instellingen in Overijssel:

24 centra voor de kunsten; 21 bemiddelende organisaties

of steunfunctie-instellingen; 3 bibliotheken; 3 musea of museumverenigingen; 2 theatergezelschappen; en 1 erfgoedinstelling.

Rijnbrink Groep gaat starten meteen nieuwsbrief Cultuureducatie.Je kunt je voor deze nieuwepublicatie aanmelden [email protected] ondervermelding van aanmeldingnieuwsbrief cultuureducatie.

Nieuwsbriefcultuur-educatie

Een van de beste onlineplekken waar Overijsselsescholen en cultureleaanbieders elkaarkunnen vinden iswww.overijssel.alicemoves.nl

Alices Moves is een landelijkinitiatief en wordt gezien alsd online community vooronderwijs en cultuur.

Onlinecommunity

1918


11/17

Volle agendas vormden geen obstakel voor vier scholen in Hellendoornen Nijverdal om mee te doen aan het dramaproject School vol Theater.En spijt van hun keuze hebben ze ook niet. Kinderen leren dankzij hetinnovatieve project zelfstandig werken en beter presenteren,ontwikkelen meervoudige intelligentie en groeien in zelfvertrouwen.Bovendien is theater bereleuk.

De Bhnevan het leven School vol Theater is een initiatief van Janneke Meijer, taalcoach

en cultuurcoach voor 24 scholen in Hellendoorn en Nijverdal.

Het project, dat loopt van september 2013 tot en me t mei 2014,

is erop gericht leerkrachten en Interne Cultuur Cordinatoren

(ICCers) te trainen om zelfs tandig drama te geven aan de hand

van een voor hun school op maat ontwikkelde leerlijn. Twee van

de vier scholen hebben inmiddels een methode voor het gevenvan dramales in de groepen 1 tot en met 8; de andere twee zijn

binnenkort zover.

Van schroom naar lolMeijer werkt nauw samen met Yvon Haan van The Young Ones

uit Zwolle. Het probleem waar scholen tegenaan lopen als zij

drama willen geven aan hun kinderen is dat er geen vakdocenten

zijn, zegt Haan. Je hebt een duidelijke methode nodig, waarvan

leerkrachten het gevoel hebben dat ze het begrijpen en er les

mee kunnen gaan geven. Om die te ontwikkelen heb je hulp

van buiten nodig. In dit project was er bij aanvang veel schroom,

soms zelfs een beetje angst maar na afloop, als het ik snap

het-moment is geweest, hebben mensen echt lol. Dat is prachtig

om te zien. De leerkrachten zijn enthousiast, kinderen vinden het

super en het project draagt ook nog stevig bij aan

het onderwijsprogramma.

School vol Theater bevordert vaardigheden enzelfbeeld van kinderen n geeft veel plezier

TaalachterstandMeijer merkt op dat het lastig is om scholen te winnen voor

activiteiten buiten het reguliere onderwijsprogramma. Dat is

niet omdat zij het niet belangrijk vinden, of niet willen, maar

gewoon omdat er te weinig tijd is om alles goed te kunnen

doen, zegt ze. Het succes van School vol Theater schrijft zij toe

aan het feit dat het project drama combineert met andere

vakken. Zo integreerde KBS De Rietslenke, een school waar veel

taalachterstand voorkomt, drama met taal. Taalbevordering is

op deze school zelfs het doel van de leerlijn, die uit tien lessen

bestaat. Het werkt. Meijer: Door taal te combineren met drama

help je kinderen hun woordenschat te vergroten, beter te

communiceren en creatief om te leren gaan met taal. En dat op

een manier die binnen het programma past en dus geen extra

tijd kost.

Zelfbeeld versterkenCBS De Es koos een andere aanpak. Onder begeleiding van

Yvon Haan ontwikkelde de school voor iedere groep 20

dramalessen. De lessen passen in het jaarprogramma Theater.

De Es wilde theater als zelfstandig vak integreren in het

onderwijs, legt Haan uit. Drama sluit perfect aan op de visie van

de school, waarin een sterke nadruk ligt op leren samenwerken,

met elkaar in verbinding staan, het zelfbeeld van kinderen

versterken. Dat zijn nou net die doelen die je met theater heel

goed kunt bereiken. Het is belangrijk dat ieder kind de wereld

en zichzelf goed leert verkennen en zijn eigen rol daarin leert

vinden. Theater is daar een heel krachtige manier voor.

Enthousiast aan de slagOBS t Heem richt de pijlen op zelfstandig werken en

meervoudige intelligentie, terwijl CBS Prinses Marijke het

theaterproject integreert in de Leefstijl onderwijsmethode

die de school volgt. Door het maatwerk hebben scholen het

gevoel dat het project van hen is en gaan zij enthousiast aan

de slag, concludeert Meijer. De methode zit in een handzame,duidelijke map, en leerkrachten kunnen meteen het vak geven.

Ze zijn daarvoor met de ICCers n dag in training geweest. In

de startfase is er nog veel begeleiding nodig, maar als de leerlijn

er eenmaal ligt gaan scholen zelf aan de slag. Yvon houdt in de

gaten of er nog coaching no dig is.

2120

Aan School vol Theater doen vier scholen mee: CBS De Es

in Hellendoorn, KBS De Rietslenke, CBS Prinses Marijke, en

OBS t Heem in Nijverdal.

Yvon Haan


12/17

Schoolteams hebben het vaak zo druk dat ze terughoudend

reageren op nieuwe initiatieven, is Meijers ervaring. Mijn advies

is om bij dit soort projecten de tijd te nemen. Vooraf goed met

elkaar praten en onderzoeken wat de schoolbehoefte is en waar

combinaties gemaakt kunnen worden. In ons geval hebben de

ICCers daar een cruciale rol in gespeeld.

Het ICC-netwerk in de gemeente Hellendoorn wordt ondersteund

door de Commissie Culturele Vorming Primair Onderwijs (CCVPO)

en het Platform Cultuur Educatie Hellendoorn (PCEH). Deze

samenwerking en de bereidheid van scholen om n geldpot aan

te leggen voor cultuureducatie, zorgt ervoor dat cultuureducatie

steeds meer draagvlak krijgt. Zo slagen de lokale scholen er

steeds meer in hun streven waar te maken: kinderen helpen zich

te ontwikkelen tot verantwoordelijke, zelfstandige en zelfbewuste

individuen, die creatief zijn en nieuwsgierig naar de wereld om

hen heen.

ICCers spelenvitale rol

Aantal deelnemende scholen: 4Aantal medewerkers primair onderwijs: 20Aantal medewerkers

van culturele instellingen:3Looptijd:september 2013 tot en

met mei 2014

2322

Een hecht netwerk van enthousiaste ICCers is

vitaal voor het slagen van een project als School

vol Theater, zegt initiator Janneke Meijer.

De ICCers hebben ondanks alle drukte op de

scholen draagvlak in hun teams weten te creren

voor de ontwikkeling van een dramamethode op

maat. Zonder deze enthousiaste mensen zou dat

zeker niet gelukt zijn.

Janneke Meijer


13/17

De stimuleringsregeling Cultuureducatie metKwaliteit geeft ons als school mogelijkheden om

klaar te zijn voor de toekomst. Cultuureducatie is

niet meer een aardigheidje voor de vrijdagmiddag,

maar speelt een belangrijke rol in het dagelijks

onderwijs. Op onze school nemen we vier jaar om

onze visie verder uit te werken. We willen van alles,

maar realiseren ons dat we het alleen niet kunnen.

Begeleiding van buitenaf is belangrijk, maar we

hebben ook behoefte aan externe deskundigen en

kunstenaars die met ons dat proces doormaken en

ons helpen. Uiteindelijk moeten onze leerkrachten

voldoende handvatten hebben om cultuuronderwijs

vorm te geven op een wijze die bij onze leerlingen

past. Daar hebben we scholing voor nodig. Onze

leerkrachten moeten goed toegerust zijn om de

vorm-gevers van de toekomst goed op te leiden.

Hier ligt volgens mij een kans voor opleidingen,

samen met de cultuurinstellingen.

Onzeleerkrachtenhebbenscholingnodig

Het CEC bestaat uit zelfstandige trainers en adviseurs met

jarenlange ervaring in de cultuureducatie, die samen zijn

gaan werken om in coperatief verband cultuuronderwijs

binnen het onderwijs, in het culturele veld en bij overheden

stevig te verankeren. Jan Stoel en zijn collegas zijn specialisten

op het gebied van creativiteitsontwikkeling, kwaliteit van

cultuuronderwijs, het stimuleren van samenhang tussen

onderwijs en het culturele veld, doorgaande leerlijnen,

monitoring en evaluatie, het verbinden van binnenschools met

buitenschools leren, samenwerken op lokaal en regionaal niveau,

scholing en werken samen met lokale, regionale en landelijke

partners.

Van n ding zijn zij overtuigd: zonder visie komt er geen

verandering. Jan Stoel: Als je n schakel mist, r aakt het proces

verstoord en zal er niets veranderen. Daarom moet je de tijd

nemen om je visie te bepalen. Niet voor niets, zegt Stoel, loopt

de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit min of meer over in

het Bestuurlijk Kader Cultuur en Onderwijs. Deze overeenkomst

over cultuuronderwijs, die eind 2013 is ondertekend door

vertegenwoordigers van het rijk, provincies, gemeenten en

schoolbesturen, heeft een looptijd van maar liefst tien jaar.

Je moet als school inzichtelijk maken hoe urgent en belangrijk

verandering is. Daar zijn allerlei handige modellen voor. Het is

een proces dat goede begeleiding vergt, afgestemd op wat je

als school echt wilt.

Succesvol veranderenOm te onderstrepen dat verandering niet vanzelf plaatsvindt,

verwijst Stoel naar een model van de Amerikaanse

gedragskundige Tim Knoster. Volgens Knoster zijn vijf variabelen

cruciaal om succesvol te veranderen: visie, urgentie, een (actie)

plan, middelen en vaardigheden of competenties. Stoel:

Ontbreekt de aandacht voor n van deze factoren, dan is de

verandering gedoemd te mislukken. Pak je de zaken wel goed op,

dan volgt een ware transformatie.

Zien, kiezen,slagenJan Stoel:succesvol onderwijsvergt lef en visie

2524

VISIE URGENTIE PLAN MIDDELEN COMPETENTIES = VERANDERING

URGENTIE PLAN MIDDELEN COMPETENTIES = VERWARRING

VISIE PLAN MIDDELEN COMPETENTIES = WEERSTAND

VISIE URGENTIE MIDDELEN COMPETENTIES = CHAOS

VISIE URGENTIE PLAN COMPETENTIES = FRUSTRATIE

VISIE URGENTIE PLAN MIDDELEN = ANGST

Om een rechte koers te varen in de wirwar van plichten, projectenen programmas waarmee scholen vandaag de dag te maken krijgenzijn twee dingen nodig: durf en visie, zegt Jan Stoel bestuurder vanhet Cultuur Educatief Collectief (CEC). Scholen moeten de urgentievan verandering aandurven. Dat vergt een visie op een wat langeretermijn, van bijvoorbeeld vier tot acht jaar. Om die te ontwikkelenmoet je tijd nemen. Zo kun je goede keuzes maken en samenhangcreren.


14/17

Op onze school is taal belangrijk.

Daar worden we door de inspectie opafgerekend. We moeten dus goed scoren.

We hebben veel taalzwakke kinderen en

werken met taalroutines. In het kader

van Cultuureducatie met Kwaliteit is de

plaatselijke muziekschool onze partner

geworden. Door muziek te maken is ons

taalonderwijs merkbaar verbeterd.

De muziekdocenten hebben zich goed

verdiept in taalroutines. Zo konden ze

liedjes maken waarin de woorden waarmee

wij op school bezig waren een zinrijke

context kregen. Het gaat net om die andere

benadering die kinderen nodig hebben.

De kerncompetenties van cultuureducatie

passen wij nu toe bij al onze vakken. We zien

dat het echt werkt. Wij zijn veel bewuster

met ons onderwijs bezig.

Nog een voorbeeld van een school waar leerkrachten

zich zorgen maakten over zwakke rekenen

taalprestaties . De prestatiedwang werd voor

sommigen leerkrachten beklemmend, terwijl bij

kinderen het plezier van het leren tanende was.

De interne cultuurcordinator stelde voor om met

leesbevordering een zinvollere context te scheppen

voor de kinderen.

Ik weet dat onze kinderen niet echt een leestraditie

hebben. Maar een kind komt als verteller de

school binnen, niet als lezer. Waarom sluiten we

niet aan bij de verteltraditie? Het team nam de

bibliotheekmedewerker en een verhalenverteller

in de arm. Koud zes maanden later scoorden de

kinderen voor taal en lezen veel hoger dan voorheen.

De kinderen zijnmeer ontspannen

en hebben meerhonger naar taal.Gevolg is dat we zelfs onze visie

hebben aangepast. We gebruiken de

kerncompetenties van cultuureducatie

nu ook bij andere vakken.

Lerenmetliedjes

Plotselingetaalhonger

2726

In de cultuureducatie van de21steeeuw is een wezenlijke

rol weggelegd voor de derdedocent. De term de derdedocent is verzonnen door deItaliaanse pedagoog ReggioEmilia, die stelt dat drie docentenhet leerproces van kinderenbenvloeden en vormgeven.Met de eerste docent wordende kinderen onderling bedoeld.De tweede docent zijn devolwassenen die in de omgevingvan het kind voorkomen. Ende derde? Dat is de omgevingof de context waarin een kindopgroeit..

Stel nu dat die derde docent ingericht is op

het faciliteren van creatieve, innovatieve en

ondernemende processen. Dat die het kind laat

ervaren hoe het is om een non-lineair proces te

volgen. Dat die hem of haar laat leren van fouten,

toestaat andere wegen in te slaan, uitdagingen

voorlegt en ver buiten de lijntjes laat kleuren.

En stel dat er in dan mensen omheen staan de

tweede docent die de resultaten van al die

experimenten toetsen aan de ideen van anderen.

Die bevestigen dat het niet gek is om alles van een

andere kant te bekijken en kinderen uit te nodigen

ervaringen te delen. Welke die ook zijn. En stil te

staan bij wat er is gebeurd om weer verder te gaan.

Dikke kans dat het kind alle bagage verzamelt die het

nodig heeft om nieuwe wegen in te slaan wanneer de

oude doodlopen...

De ideale

3dedocent

Praktijkervaringenvan CeC

Beeld: project Het ei van Columbus


15/17

Cultuur creren en beleven, dat doe je samen. Hier een overzichtvan partners en co-creerders die actief zijn op het gebied vancultuureducatie in Overijssel en wijde omtrek.

Cultuurkompanen

LKCAHet Landelijk Kennisinstituut Cultuureducatie en

Amateurkunst (LKCA) is het landelijke kennisplatform voor

professionals, bestuurders en beleidsmakers op het gebied

van cultuureducatie en cultuurparticipatie. Via kennisdeling

en onderzoek draagt het instituut bij aan de kwaliteit van

praktijk en beleid. Het LKCA stimuleert de professionele

ontwikkeling van het veld door ontmoeting en debat en biedt

advies bij vraagstukken op het gebied van cultuureducatie en

cultuurparticipatie in brede zin.

www.lkca.nl

AlicesMovesAliceMoves is een online community voor onderwijs en

cultuur. Op de website kunnen scholen en culturele aanbie-

ders per provincie elkaar vinden met als doel samen te wer-

ken aan beter cultuuronderwijs. Voor Overijssel is de variant

AliceMoves Overijssel ontwikkeld waar onder andere meer

informatie over het Overijsselse programma Cultuureduca-

tie met Kwaliteit te vinden is.

www.overijssel.alicemoves.nl

Fonds voorCultuur-participatieHet Fonds voor Cultuurparticipatieondersteunt vernieuwende initiatievendie actieve deelname aan cultuurteweegbrengen en richt zich daarbij opalle inwoners van Nederland. De organisatiewil een brug vormen tussen cultuur en desamenleving.

www.fondsvoorcultuurparticipatie.nl

CultuurpleinCultuurplein is een centrale plek voor alles en iedereen die

te maken heeft met cultuur en onderwijs. De website van

Cultuurplein vormt een ideal startpunt voor iedereen die

actief is met cultuur op school.

www.cultuurplein.nl

SLOHet Nationaal ExpertisecentrumLeerplanontwikkeling SLO streeftnaar zowel longitudinale alshorizontale inhoudelijke samenhangin het onderwijs en richt zich daarbijop de sectoren primair onderwijs,speciaal onderwijs, voortgezetonderwijs en beroepsonderwijs. Inmei 2014 presenteert SLO het nieuwe

leerplankader kunstzinnige orintatie.www.slo.nl

Cultuur inde Spiegel

ArtEZ ExpertisecentrumKunsteducatieHet ArtEZ Expertisecentrum Kunsteducatie biedt allerlei

cursussen aan voor kunstenaars en educatief medewerkers

van culturele instellingen gericht op cultuureducatie en

didactische vaardigheden.

www.artez.nl/Kunsteducatie/Cursusaanbod

Cultuur in de Spiegel (naar een doorlopende leerlijn

cultuuronderwijs), is een meerjarig onderzoek van de

Rijksuniversiteit Groningen en SLO (zie hierboven), in

samenwerking met 14 scholen in het primair en voortgezet

onderwijs. De onderzoekers brengen het cultureel

bewustzijn in kaart van leerlingen van 4 tot 18 jaar en

ontwikkelen hulpmiddelen en advies rond het onderbouwen

en ontwerpen van cultuuronderwijs.

www.cultuurindespiegel.nl

2928

In mijn klas hebben kinderen het

altijd moeilijk om het probleem ij-ei

en au-ou onder de knie te krijgen.

Je blijft oefenen, maar er zijn altijd

kinderen die het niet kunnen

onthouden. Ik ben eens verder gaan

denken en raakte in gesprek met een

beeldend kunstenaar. Hij maakte s

amen met de kinderen een boek.

Uitgangspunt waren de namen van

de kinderen en andere woorden waarin

deze klanken voorkwamen. Het

resultaat was een boek van de klas,waarin de klanken gevisualiseerd waren.

Dat boek staat nu prominent in de klas

en helpt kinderen als dat verduvelde

spellingsprobleem weer opduikt.

Probleem opgelost.

Boekvan de

klas


16/17

Rijnbrink Groep is een provinciale serviceorganisatie die individuelebibliotheken, muziekverenigingen, culturele organisaties en gemeentenadviseert op cultureel gebied. We ondersteunen en adviseren ooksamenwerkingsverbanden van bibliotheken en provinciale netwerken

van bibliotheken. Dat doen we met een zeer uitgebreid dienstenpakket:van het ontwikkelen van vernieuwende bibliotheekdiensten tot hetadviseren en uitvoeren van inhoudelijke en gerelateerde diensten, zoalsHRM, ICT, financin, marketing en transport.

Een bloeiendesamenleving

Onze rolIn opdracht van de provincie Overijssel zijn wij ook uitvoerder

van het programma Cultuureducatie met Kwaliteit. Via

verschillende activiteiten werken we samen met culturele

instellingen, gemeenten en basisscholen aan de ontwikkeling

en het implementeren van doorgaande leerlijnen en

deskundigheidsbevordering van leerkrachten op het terrein

van cultuureducatie. Daarnaast werken we aan het opbouwen

of uitbouwen van een goede structuur in en om de scholen.

Onze droomWaarom spannen wij ons graag in voor cultuureducatie?

Omdat wij er grote waarde aan hechten dat mensen kunnen

deelnemen in de samenleving en zich verbinden met

anderen. En omdat we geloven dat al die uiteenlopende

vormen waarin mensen zich cultureel uiten van essentieel

belang zijn voor het creren en tot leven brengen van die

verbinding. Cultuureducatie is essentieel voor een bloeiende

samenleving.

Onze hoofdtakenIn onze rol op het gebied van cultuureducatie ontvangen

wij subsidie van de provincie Overijssel en het landelijk

fonds cultuurparticipatie. Wij richten ons op de volgende

hoofdtaken:

Ontwikkelen en versterken van een basisstructuur voor

cultuureducatie in de provincie Overijssel;

Adviseren van basisscholen en gemeenten;

Ontwikkelen en implementeren van doorgaande leerlijnen.

Heb je vragen over het aanbod van

uw culturele instelling?

Zoek je manieren om beter aan te sluiten

op de wensen van het onderwijs of uw

aanbod beter af te stemmen op

speciaal onderwijs? Neem contact op

met de cordinator van de

ICC Selectiegroep, Iris Offringa

([email protected]).

Onze adviseursMeriam de Kanter,

adviseur cultuureducatie en trainer ICC-cursus

Evelien Kemink,adviseur cultuureducatie

Iris Offringa,adviseur cultuureducatie en cordinator ICC Selectiegroep

Onze dienstverleningOnze dienstverlening is divers en afgestemd op diverse

doelgroepen. Hieronder een kort overzicht:

Voor beleidsmedewerkers cultuurOnze adviseurs cultuureducatie kunnen je adviseren overcultuureducatiebeleid en cultuurbeleid in relatie tot andere

beleidsterreinen (integraal). Daarnaast organiseren wij

netwerkbijeenkomsten voor beleidsmedewerkers over actuele

themas in cultuurbeleid.

Voor scholenICCers, combinatiefunctionarissen cultuur, culturele commissies

en schooldirecteuren kunnen aankloppen bij onze adviseurs

cultuureducatie voor ondersteuning bij het vormgeven

en (door)ontwikkelen van binnen- en buitenschoolse

cultuureducatie. Een paar voorbeelden:

Via de website overijssel.alicemoves.nl kun je voor het (door)

ontwikkelen van een doorgaande leerlijn cultuureducatie

een aanvraag doen. Wij coachen scholen en culturele

organisatie tijdens het ontwikkelproces.

Via een van onze ICC-cursussen, bestemd voor leerkrachten

en directeuren in het primair onderwijs, kun je je

ontwikkelen tot de centrale specialist binnen je school op

het gebied van cultuureducatie.

Onze netwerkbijeenkomsten zijn zeer geliefd bij mensen

die actief zijn op het snijvlak van onderwijs en cultuur.Op de bijeenkomsten gaan we in op allerlei actuele

ontwikkelingen op het gebied van cultuureducatie.

Voor culturele organisatiesAls culturele organisatie kun je bij o nze specialisten terecht

voor advies op het gebied van projectontwikkeling,

procesmanagement en inhoud. Denk bijvoorbeeld aan de

ontwikkeling van cultuureducatieve projecten. Behalve advies

geven wij ook ondersteuning bij de uitvoering. Een mooi

voorbeeld:

De ICC Selectiegroep Overijssel van Rijnbrink Groep helpt

je als leerkracht of ICCer bij het maken van een keuze uit

het brede culturele aanbod. Dat doen zij onder meer door

het online beoordelen van voorstellingen en workshops op

www.overijssel.alicemoves.nl

3130


17/17

Het magazine voor cultuureducatie in Overijssel

rijnbrinkgroep.nl

Mede mogelijk gemaakt door:

Geen Kunst | Magazine Rijnbrink Groep

Documents

Transcript of Geen Kunst | Magazine Rijnbrink Groep