Kenmerk 17De expansie van de christelijke wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van deKruistochtenLes 28 - Frederik II von Hohenstaufen

Frederik II von Hohenstaufen (1194-1250)

• Geboren uit een huwelijk van Hendrik VI en Constanza van Sicilië

• Zijn opa was Frederik I Barbarossa (1197†)– Van hem hadden hij en zijn vader de drive het oude

keizerrijk in ere te herstellen– Na Barbarossa viel echter het rijk weer uiteen– De macht van de Hohenstaufen neemt af; alleen op

Sicilië houdt men moeizaam stand• Frederik groeit op op Sicilië

– waar hij allerlei culturen en talen leerde kennen– Uiteindelijk slaagde hij er in de absolute macht over

het eiland weer naar de familie toe trekken

1100115012001250130013501400145015001550

Hendrik VI

Frederik I Barbarossa

Aan de macht• Na de dood van Hendrik VI (1165-1197) – de vader van

Frederik II – ontstond in het Duitse Rijk een machtstrijd die met behulp van Paus Innocentius door Otto van Brunswijk werd gewonnen.– Otto werd echter erg enthousiast en trok met zijn troepen Zuid-

Italië binnen, een gebied wat de Paus wilde besturen– De Paus brengt vervolgens Frederik in stelling tegen Otto– Frederik verslaat Otto (1215)

• Hij laat zich in Aken (denk aan Karel de Grote!) tot keizer kronen en beloofde – naar goed keizerslijk gebruik – ergens heidenen een kopje kleiner te gaan maken. Even lekker op kruistocht dus!

• Echter, hij loste deze belofte pas in toen de volgende Paus hem wegens verplichtverzaking na 14 jaar in de ban deed (ban 1)

1100115012001250130013501400145015001550

il Stupor Mundi

Strijd tegen alles en iedereen?- De Paus

• Frederik was een eigenzinnige keizer– Hierdoor kwam hij nogal in conflict met anderen

• Hij vond dat de paus zich niet met de wereldlijke macht moest bemoeien

• Inde gewoon belasting van de Apulische clerus • Sloot vrede met de Saracenen• Belegerde Paus Gregorius in Rome, die vervolgens vluchtte

naar Lyon• Gijzelde een hele vloot met kardinalen, zodat ze geen

concilie konden houden (1241)• Vond het college van kardinalen belangrijker dan de Paus,

want die was toch maar tijdelijk in functie– Gevolg: Frederik werd nog 3 keer in de ban gedaan

(ban 2, 3 & 4)

1100115012001250130013501400145015001550

Strijd tegen alles en iedereen?- Wereldlijke macht

• Frederik wilde ook de wereldlijke macht in Italië.– De Paus, daar kon hij wel mee afrekenen– Maar de Noord-Italiaanse steden was toch een ander verhaal

• Deze waren zeer rijk en uitzonderlijk machtig. Dit lukt dan ook niet.

• De Duitse vorsten bleven ook aan zijn stoelpoten zagen– Zelfs zijn zoon, die hij als bewaker had aangesteld voor de

Duitse gebieden, werd opstandig, hetgeen hem en andere opstandige vorsten duur te staan kwam

1100115012001250130013501400145015001550

Frederik, de man- Homo Universalis

• Hij was geen vriendelijke persoon– arrogant en daardoor vriendloos– Huwde 4 keer, maar interesseerde zich niet voor zijn vrouw(-

en)– Liet na een couppoging de aanstichters martellen– Zette zijn zoon Hendrik gevangen (zie eerder)– Was geen vriend van de pausen– Na zijn dood bleef hij gevreesd (1250)

• Maar wel briljant– Breed geïnteresseerd in de wetenschap– sprak zes talen: Latijn, Siciliaans, Duits, Frans, Grieks en

Arabisch– Schrijver: Over de kunst met vogelen te jagen– Wiskunde, sterrenkunde, filosofie, biologie– Architect– Rationele denker– Omringde zich met uitmuntende geleerden

1100115012001250130013501400145015001550

Het boek en een plaatje uit het boek

met Frederik II

Castel del Monte

Frederik, de man- Il Stupor Mundi

• Werd gezien als een volwaardig staatsman– Organiseerde een strakke economie op Sicilië– Duidelijke wetgeving

• Doel: verkrijgen absolute macht– Trachtte een verenigd koninkrijk van Sicilië, Duitsland

en Italië te stichten• Zeer modern: een Europeaan• Maar totale macht kreeg hij buiten Sicilië niet, wel dé macht

– Goede banden, met zijn buren, de Moslims– Na zijn dood werd de macht van de steden steeds

groter en zat een nieuw keizerrijk er niet meer in

1100115012001250130013501400145015001550