Format principes en beleidslijnen - Bigwobber · Web view2008/12/05 · In het kort komt dit voor...

Vigerend ICT architectuurbeleidGemeente Tilburg

Bouwafspraken over: Internet

Zaakgericht werken Gegevens

Virtueel kantoor Componenten

Vigerend ICT architectuurbeleid gemeente Tilburg

Versie 3.11 - december 2008 Pagina 2 van 57


Inhoudsopgave

1 INLEIDING.............................................................................41.1 PRINCIPES EN BELEIDSLIJNEN..............................................................................................................41.2 LEVEND DOCUMENT.........................................................................................................................5

2 PRINCIPES............................................................................6P01 - De gemeente Tilburg wil aanhaken bij maatschappelijke ontwikkelingen en aansluiting blijven houden met een samenleving waarin zich een stille digitale revolutie voltrekt..............6P02 - De gemeente Tilburg wil met de inzet van ICT haar strategische beleidsdoelen ondersteunen..............................................................................................................................7P03 - De gemeente Tilburg brengt in haar eigen organisatie de basis op orde..........................8P04 - De gemeente Tilburg kan concernbreed samenwerken, ook met ketenpartners..............9P05 - De gemeente Tilburg faciliteert in het creëren van condities voor ketensamenwerking en participeert in samenwerkingsverbanden, maar ziet ook toe op verantwoordelijkheden ten aanzien van (een beveiligde) gegevensuitwisseling in de keten..............................................10P06 - De gemeente Tilburg streeft naar regionale samenwerking en gemeenschappelijk gebruik van voorzieningen........................................................................................................11P07 - De gemeente Tilburg neemt als leidraad voor de kwaliteit van dienstverlening de kwaliteitsnormen, die landelijk zijn geformuleerd in de BurgerServiceCode.............................13P08 - De gemeente Tilburg beschermt de haar toevertrouwde informatie tegen bedreiging van de vertrouwelijkheid, de integriteit en de beschikbaarheid......................................................14P09 - De gemeente Tilburg volgt landelijke standaarden, zoals worden ontwikkeld binnen NORA en GEMMA, tenzij……......................................................................................................16P10 - De gemeente Tilburg implementeert veranderingen volgens de principes van de service gerichte architectuur (SGA).......................................................................................................17

3 BELEIDSLIJNEN EN REFERENTIEMODELLEN............................193.1 INTERNET.....................................................................................................................................19

I01 – Informatie over en beleving van de stad Tilburg is voor iedereen laagdrempelig bereikbaar.................................................................................................................................19I02 - De presentatielaag van toepassingen is toegankelijk met een standaard webbrowser....20I03 - De gemeente Tilburg neemt de “Richtlijnen voor de toegankelijkheid en duurzaamheid van overheidssites” over...........................................................................................................21

Referentiemodel: NORA referentiearchitectuur loketten dienstverlening.................................23Referentiemodel: internet – functionele architectuur................................................................24

3.2 ZAAKGERICHT WERKEN...................................................................................................................25

Z01 - De gemeente Tilburg handelt al haar processen zaaksgewijs af.....................................25Z02 - De gemeente Tilburg definieert op transparante wijze haar processen..........................26Z03 - De gemeente Tilburg handelt haar processen waar mogelijk geautomatiseerd af..........27

Referentiemodel: rollen gemeente en levenscycli gemeentelijke hoofdprocessen...................29Referentiemodel: landschap van generieke infrastructurele voorzieningen.............................30Referentiemodel: frontoffice – midoffice – backoffice gemeente Tilburg..................................31

3.3 GEGEVENS...................................................................................................................................32

G01 - Authentieke gegevens uit de Tilburgse basis- en kernregistraties mogen niet opnieuw gecreëerd worden ten behoeve van een ander proces.............................................................32G02 - De gemeente Tilburg sluit aan op de landelijke ontwikkelingen met betrekking tot de basisregistraties........................................................................................................................33G03 - Voor geïntegreerde, concern brede ontsluiting van gegevens creëert de gemeente Tilburg specifieke gegevensverzamelingen..............................................................................34G04 - Van geleverde gegevens is de kwaliteit bekend..............................................................34G05 - Afnemers van basisgegevens hebben een terugmeldingsplicht indien er een verschil is in gegevens of gerede twijfel is aan de juistheid van gegevens...............................................35G06 - Gegevensverzamelingen moeten los van applicaties te benaderen zijn, en applicaties moeten kunnen koppelen met het RSGB..................................................................................36



Referentiemodel: samenhang van 6 basisregistraties..............................................................37Referentiemodel: objectenmodel GFO zaken............................................................................38Referentiemodel: Referentiemodel Stelsel Gemeentelijke Basis Registraties (RSGB)...............39Referentiemodel: schema voor het creëeren van specifieke gegevensverzamelingen...........40

3.4 VIRTUEEL KANTOOR.......................................................................................................................41

VK01 - De gemeente Tilburg stelt een volledig web enabled kantoorsuite (virtueel kantoor) beschikbaar aan medewerkers en partners..............................................................................41VK02 - De gemeente Tilburg implementeert gemeentebreed en ketenbreed identity management.............................................................................................................................42Referentiemodel: virtueel kantoor – functionele architectuur...................................................44

3.5 COMPONENTEN.............................................................................................................................45

C01 - De gemeente Tilburg kiest primair voor hergebruik van componenten en daarna voor standaardcomponenten. Bij gelijke geschiktheid heeft een open source component de voorkeur....................................................................................................................................45C02 - Componenten gebaseerd op open standaarden hebben de voorkeur. Open standaarden, die voorkomen op de lijst met open standaarden van het College Standaardisatie zijn verplicht....................................................................................................................................45C03 - De gemeente Tilburg ontwikkelt geen eigen componenten, tenzij…...............................46C04 - Voor eigen ontwikkelingen maken ontwikkelaars gebruik van de binnen Tilburg vastgestelde ontwikkeltools en standaarden............................................................................47

4 STANDAARDEN....................................................................484.1 STANDAARDEN VOOR INTERNET........................................................................................................48

Standaard browsers zijn IE en firefox........................................................................................48Technische standaard om aan webrichtlijn te voldoen.............................................................48De sites moet minimaal voldoen aan de Web Content Accessibility Guidelines 1.0 prioriteit 1+..................................................................................................................................................48De standaard voor het ontwikkelen webapplicaties is Broad Vision.........................................48

4.2 STANDAARDEN VOOR ZAAKGERICHT WERKEN......................................................................................48

Voor het inrichten van zaaktypen in het zakenmagazijn wordt GFO zaken gebruikt................48Voor de automatisering van processen wordt BPEL gebruikt....................................................48Voor het monitoren van processen wordt BAM gebruikt...........................................................48Voor het inrichten van processen wordt het mandaat- en delegatieregister geraadpleegd.....48

4.3 STANDAARDEN VOOR GEGEVENS.......................................................................................................48

Bij het inrichten van het stelsel van basisregistraties wordt het RSGB gevolgd.......................48Bij het inrichten van het zakenmagazijn wordt het objectenmodel GFO zaken gevolgd...........48

4.4 STANDAARDEN VOOR VIRTUEEL KANTOOR...........................................................................................49Suites voor samenwerking (collaboration) worden gemaakt met Broad Vision........................49De standaard werkplek is MS office of – optioneel - open office...............................................49

4.5 STANDAARDEN VOOR COMPONENTEN.................................................................................................49

4.6 STANDAARDEN VOOR ARCHITECTUUR.................................................................................................49Voor het modelleren van de architectuur worden de concepten van Archimate gebruikt........49

5 VERKLARENDE WOORDENLIJST.............................................50BIJLAGE 1: PRINCIPES UIT NORA................................................52BIJLAGE 2: BURGERSERVICECODE..............................................54Documentatie............................................................................................55



1 Inleiding

Door de nieuwe ICT visie op de ontwikkelingen voor de periode 2008 tot 2012 heeft het werken onder architectuur een nieuwe impuls gekregen. De ICT-visie geeft richting aan het te volgen ICT-beleid, maar doet geen uitspraken over de inrichting ervan. Voor een belangrijk deel vindt de doorvertaling van de ICT-visie plaats door het opstellen van het informatieplan en door het samenstellen van de projectenportfolio. Echter: plannen en projecten moeten wel aan voorwaarden voldoen:

“Samenwerking op ICT gebied biedt alleen schaalvoordelen als de interne organisatie én de ketenpartners zich verplichten tot standaardisatie op basis van een gemeenschappelijke architectuur. Daarom volgt Tilburg de Nederlandse Overheids Referentie Architectuur (NORA) en de referentie-architectuur gemeentelijke dienstverlening van de E-GEM (GEMMA) als kader voor álle ICT-projecten.”1

Architectuur is een middel om samenhang en synergie tussen de verschillende ontwikkelingen te kunnen aanbrengen en daarmee snelheid in het behalen van de resultaten. Architectuur zorgt voor samenhang doordat alle nieuwe ontwikkelingen dezelfde gemeenschappelijke ontwikkelen bouwafspraken volgen, de zogenaamde architectuurprincipes, beleidslijnen en standaarden.

In dit document – het vigerend ICT architectuurbeleid van de gemeente Tilburg – zijn deze bouwafspraken (principes, beleidslijnen en standaarden) beschreven. Daarmee is de ICT-visie doorvertaald naar de regels voor de inrichting van de ICT-visie.

Het ICT architectuurbeleid van de gemeente Tilburg is bedoeld om nieuwe ontwikkelingen en projecten aan te toetsen. Het is geen uitvoeringsplan. Het beschrijft niet wat er wanneer moet gebeuren – dat wordt opgenomen in de informatieplanning – maar hóe het moet gebeuren. Het ICT architectuurbeleid fungeert als meetlat waarlangs beoogde veranderingen in de informatiehuishouding worden gehouden.

1.1 Principes en beleidslijnen

De principes geven richting aan alle ontwikkelingen, zowel op het gebied van internet, als voor zaakgericht werken, gegevens en virtueel kantoor. Van deze principes worden de beleidslijnen en standaarden afgeleid; andere principes leiden tot andere beleidslijnen en standaarden. De principes zijn gebaseerd op de ICT-visie 2008-2012. De inhoud en de kwaliteit van deze richtinggevende principes vallen onder de verantwoordelijkheid van het DCO. Deze principes kunnen conflicteren; het is aan het DCO om van geval tot geval, op basis van het advies van de architectuurcommissie, de afweging te maken. Doordat het DCO gevraagd wordt deze afweging expliciet te maken, wordt de besluitvorming transparant.

De beleidslijnen en standaarden zijn bedoeld voor de ontwerpers en de ontwikkelaars en bouwers van leveranciers. Ieder project moet deze beleidslijnen en standaarden meenemen en eraan voldoen als ze van toepassing zijn. Architectuur moet bij ieder project toetsen of aan deze beleidslijnen is voldaan. De

1 Uit: ICT-Visie 2008 - 2012, pagina 17.


PrincipesPrincipes zijn uitspraken, die direct afgeleid zijn van de doelen en strategie van de organisatie en die gelden voor de gehele ICT architectuur. Alle voorzieningen in de concernbrede informatiehuishouding moeten aan deze principes voldoen.

BeleidslijnenDe beleidslijnen worden van de principes afgeleid. Beleidslijnen zijn regels en richtlijnen, die gelden voor specifieke architecturen: die voor internet, zaakgericht werken, gegevens en virtueel kantoor. Alle voorzieningen in de concernbrede informatiehuishouding moeten ook hieraan voldoen, als zij van toepassing zijn.


inhoud en de kwaliteit van de beleidslijnen en standaarden vallen onder de verantwoordelijkheid van de architectuur commissie.

1.2 Levend document

In de komende jaren zal een belangrijk deel van de ambities van de gemeente Tilburg worden gerealiseerd. In de projecten, die worden uitgevoerd, zullen keuzes gemaakt worden, die passen in de richtinggevende principes. Deze keuzes kunnen leiden tot nieuwe beleidslijnen of nieuwe standaarden en eventueel nieuwe toelichtende modellen. Niet tot nieuwe principes, die zijn immers verwoord en goedgekeurd in de ICT-visie voor 2008-2012 en die staat niet meer ter discussie. Dat betekent, dat dit document de komende jaren continu zal worden aangepast.



2 Principes

P012008-10-20V0.02

P01 - De gemeente Tilburg wil aanhaken bij maatschappelijke ontwikkelingen en aansluiting blijven houden met een samenleving waarin zich een stille digitale revolutie voltrekt.

NORA

GEMMA

Tilburg ICT-visie 2008-2012, definitief, juli 2008 Pagina 3Rationale ICT is niet alleen een middel voor productiviteitsverbetering, maar functioneert

als aanjager door alle gemeentelijke beleidsdomeinen heen. In de maatschappij en binnen de gemeente Tilburg ontstaat een nieuwe

informatie- en communicatiecultuur waarin anders wordt gehandeld en anders wordt gedacht.

De behoefte groeit om 24 uur per dag overal online te kunnen zijn. Burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen nemen meer en meer

initiatief om hun omgeving en hun gemeenschap (mede) vorm te geven. Zij kiezen hun eigen informatiekanalen en bronnen en bepalen steeds meer zélf welke informatie zij tot zich nemen.

In deze nieuwe cultuur krijgt de overheid – naast sturing en regulering – ook steeds meer een voorwaardenscheppende rol.

De toenemende individualisering stelt hoge eisen aan de (snelheid van) dienstverlening en een veranderende manier van besluitvorming, die moet zijn afgestemd met het individu.

Burgers en bedrijven accepteren niet langer, dat de elektronische dienstverlening van de (lokale) overheid achterblijft. Dit brengt (imago) risico’s met zich mee die de (lokale) politiek zich niet kan veroorloven.

Consequenties Om snel in te kunnen spelen op de veranderende omgeving is het snel kunnen benutten van de mogelijkheden, die ICT biedt, cruciaal.

Het snel benutten van de mogelijkheden van ICT vereist een goede centrale regie op ICT-ontwikkelingen en het ontkokeren van de informatiehuishouding.

Er ontstaat een kennisintensieve samenleving waarin de vraag naar capaciteit voor dataverkeer vanuit burger, bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen toeneemt.

De samenwerkingvormen veranderen (mobiel werken, telewerken, samenwerken met externe partners in een zogenaamde virtuele kantooromgeving) waardoor de digitale werkplek sterk aan vernieuwing toe is.

Inzetten van draadloze techniek. Aandacht voor de risico’s van deze revolutie: voorkomen van een tweedeling in

de virtuele samenleving; duidelijker aandacht voor informatiebeveiliging.



P022008-10-20V0.02

P02 - De gemeente Tilburg wil met de inzet van ICT haar strategische beleidsdoelen ondersteunen.

NORA

GEMMA

Tilburg ICT-visie 2008-2012, definitief, juli 2008 Pagina 7Rationale Het Algemeen Beleidsplan College Tilburg (ABC) benoemt ambities, die

vervolgens in de jaarlijkse programmabegroting zijn uitgewerkt in de vorm van 16 beleidsprogramma's, gegroepeerd onder de 4 pijlers “maatschappij”, “economie & arbeidsmarktbeleid”, “fysiek” en “modern bestuur & dienstverlening”.

Als gemeenschappelijke speerpunten zijn geformuleerd: Profileren en promoten van de stad Tilburg en het stimuleren van het

vestigingsklimaat; Organiseren en faciliteren van meer samenwerking in de ketens van de diverse

beleidsdomeinen; Laagdrempelige voorzieningen voor (het stimuleren van) participatie van

burgers in de samenleving; Inrichten van loketfuncties voor een ondernemersgerichte dienstverlening; Ondersteunen in planvorming door de samenleving; Beter informeren en communiceren over onderwerpen uit de diverse

beleidsdomeinen; Ontwikkelen van andere vormen van open communicatie met burgers,

bedrijven en maatschappelijke instellingen

ICT kan op al deze vlakken een rol gaan spelen en wordt op sommige terreinen al succesvol ingezet.

Consequenties Het strategisch benutten van ICT vereist een goede centrale regie op ICT-ontwikkelingen en het ontkokeren van de informatiehuishouding.

Uitvoeren van aantoonbaar aansprekende voorbeeldprojecten, die gelden als “toonkamer” van de voordelen, die de e-overheid aan de sceptische burger kan bieden. (Zie pagina 11en 17 van de ICT-visie 2008-2012)

Voor het kunnen uitvoeren van aantoonbaar aansprekende projecten is naast een goede centrale regie en de basis op orde ook innovatief vermogen nodig. Het realiseren van “pareltjes” – mits ze passen binnen de architectuur – moet slagvaardig kunnen worden aangepakt door de organisatie en ICT.



P032009-03-30V0.02

P03 - De gemeente Tilburg brengt in haar eigen organisatie de basis op orde.

NORA P8 Eenmaal uitvragen van gegevens, meermalen gebruiken; de organisaties in het publieke domein zullen burgers en bedrijven niet opnieuw om gegevens vragen die bij de overheid al bekend zijn.

P17 Organisaties in het publieke domein organiseren zich als een onderdeel van een integraal opererende en als eenheid optredende overheid, die in haar handelen naar burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen consistent en betrouwbaar is.

P18 Organisaties in het publieke domein gebruiken gegevens die accuraat, actueel en volgens wettelijke normen beveiligd zijn.

P20 Standaardiseer en optimaliseer interne bedrijfsvoering.

GEMMA

Tilburg ICT-visie 2008-2012, definitief, juli 2008 Pagina 16Rationale Een elektronische overheid ondersteunt niet alleen modern bestuur en

dienstverlening, maar is ook gemeentebreed inzetbaar voor maatschappij, economie en arbeidsmarktbeleid, en fysiek. Dit betekent, dat gemeentebreed gebruik gemaakt moet worden van de koers, de resultaten en de ervaringen opgedaan bij Publiekszaken bij de ontwikkeling van de elektronische overheid.

Dit betekent: gemeentebreed gebruikmaken van deze generieke infrastructurele voorzieningen.

Dit betekent ook: een eind maken aan de situatie waarin de informatie (verwerking) en de infrastructurele voorzieningen per dienst zijn georganiseerd.

Consequenties Gemeentebreed aansluiten op generieke voorzieningen in frontoffice (zoals kanaliseren vragen, vinden producten en diensten) en midoffice (zoals het zakenmagazijn, het gegevensmagazijn en de workflow).

Gemeentebreed gebruikmaken van de gemeentelijke basis- en kernregistraties (single point of truth).

Gemeentebreed implementeren van generieke voorzieningen voor identificatie en autorisatie (Voor burgers: burgerservicenummer en DigID) voor de toegang tot de informatievoorziening.

Gemeentebreed digitaal documentenbeheer implementeren. Aandacht voor de inrichting van gemeentebrede governance en beheer.



P042008-10-20V0.02

P04 - De gemeente Tilburg kan concernbreed samenwerken, ook met ketenpartners.

Gerelateerd principe


NORA P4 Organisaties in het publieke domein bieden hun diensten (producten) bij voorkeur aan in voor de klant logische bundels per (soort) gebeurtenis aan de kant van de klant (geboorte, huwelijk, starten bedrijf) en werken daartoe samen met andere organisaties in het publieke domein (“one stop shopping”).


GEMMA

Overige Actieplan Nederland Open in Verbinding: http://www.ososs.nl/Tilburg ICT-visie 2008-2012, definitief, juli 2008 Pagina 7 en 10/11Rationale In de afgelopen jaren was de focus van de ICT gericht op de ondersteuning van

een veelheid van afzonderlijke taken en processen resulterend in verkokering en eilandautomatisering. Bovendien was de focus van de ICT-vernieuwing volledig gericht op de ondersteuning van de processen rondom elektronische dienstverlening. De gemeente wil nu steeds duidelijker concernbreed samenwerken; ook en vooral met externe ketenpartners.

Consequenties Doorbreken van verkokering en eilandautomatisering. Het creëren van één gemeenschappelijke informatiehuishouding, die

ondersteunend is aan alle gemeentelijke hoofdprocessen, te weten: de levenscyclus van de burger (van de wieg tot het graf); de levenscyclus van openbare ruimte (ontwerpen, inrichten en beheren); de stuurcyclus van politiek, bestuur en management (sturen op

effectiviteit van beleid). De samenwerkingvormen veranderen (mobiel werken, telewerken,

samenwerken met externe partners in een zogenaamde virtuele kantooromgeving) waardoor de digitale werkplek sterk aan vernieuwing toe is.

Het gebruik van open standaarden maakt het mogelijk software en infrastructuur componenten van verschillende leveranciers in samenhang te gebruiken en zo de verkokering te doorbreken.

Voldoen aan het actieplan “Nederland Open in Verbinding” (NOiV). Dit beoogt het versnellen van het gebruik van open standaarden en open source software om zodoende de interoperabiliteit binnen de overheid te vergroten en de afhankelijkheid van leveranciers te verminderen.

Ook binnen de gemeente Tilburg en bij de ketenpartners het “comply or explain” principe van NOiV implementeren en bewaken.

Indien informatie op de juiste wijze wordt geïnterpreteerd en geïntegreerd, resulteert dit in kennis. De inzet en ontwikkeling van kennissystemen maakt een organisatie slimmer, denk aan het koppelen/vergelijken van gegevensbestanden.


http://www.ososs.nl/


P052008-10-20V0.02

P05 - De gemeente Tilburg faciliteert in het creëren van condities voor ketensamenwerking en participeert in samenwerkingsverbanden, maar ziet ook toe op verantwoordelijkheden ten aanzien van (een beveiligde) gegevensuitwisseling in de keten.




NORA P17 Organisaties in het publieke domein organiseren zich als een onderdeel van een integraal opererende en als eenheid optredende overheid, die in haar handelen naar burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen consistent en betrouwbaar is.

P18 Organisaties in het publieke domein gebruiken gegevens die accuraat, actueel en volgens wettelijke normen beveiligd zijn.

(BurgerServiceCode, stelling 7)GEMMA

Overige BurgerServiceCode: http://www.burger.overheid.nl/wat_wij_doen/burgerservicecode

Actieplan Nederland Open in Verbinding: http://www.ososs.nl/

Tilburg ICT-visie 2008-2012, definitief, juli 2008 Pagina 5Rationale De maatschappij accepteert niet langer een bevoogdende overheid.

De maatschappij verwacht van de overheid een faciliterende en vaak zelfs initiërende rol binnen beleidsdomeinen als zorg, wijk en buurt, stedelijke ontwikkeling, veiligheid en economie.

In sommige gevallen is een terugtredende overheid gewenst, in andere wordt de gemeente gezien als samenwerkingspartner voor bedrijfsleven en maatschappelijke instellingen.

Consequenties Deze wisselende rolverwachting stelt hoge eisen aan omgevingsbewustheid en flexibiliteit van de gemeente.

Ontwikkelen van innovatieve (mobiele) werkplekconcepten om beter te kunnen anticiperen op samenwerkingsvormen met ketenpartners.

ICT moet zowel robuust als innovatief en flexibel kunnen worden ingezet. In principe moeten ICT voorzieningen 7 X 24 uur beschikbaar zijn. Zorg dragen voor een beveiligde gegevensuitwisseling in de keten.



http://www.burger.overheid.nl/wat_wij_doen/burgerservicecode


P062009-03-30V0.02

P06 - De gemeente Tilburg streeft naar regionale samenwerking en gemeenschappelijk gebruik van voorzieningen.




NORA P19 Gebruik waar mogelijk generieke bouwstenen. Organisaties in het publieke domein streven ernaar om beschikbare gemeenschappelijke voorzieningen te gebruiken, als deze op de punten functionaliteit, beveiliging en kosten gelijkwaardig zijn aan individuele voorzieningen.

GEMMA

Tilburg Concept Raamnota Regionale Samenwerking, versie 110908

Pag 1 t/m 4

ICT-visie 2008-2012, juli 2008 Pagina 13Rationale Onder regionale samenwerking wordt verstaan dat deelnemende

gemeenten bepaalde zaken gezamenlijk uitvoeren, met behoud van ieders bestuurlijke autonomie. Samenwerking veronderstelt commitment en onderlinge afstemming. De samenwerking richt zich zowel op de bedrijfsvoering als op inhoudelijke overheidstaken.

Door de gezamenlijkheid (lees: schaalvergroting) wordt een hoger kwaliteitsniveau mogelijk en kunnen complexe taken worden uitgevoerd met een efficiënte inzet van bestuurskracht, management en middelen. De belangrijkste motieven om regionaal samen te werken zijn dus overwegingen van schaalgrootte, efficiency, professionalisering, het hanteren van gemeenschappelijke standaarden, et cetera. Het uiteindelijke doel is dat de burger goed en transparant wordt bediend op basis van modern bestuur. De regio als zodanig wordt er sterker van en door samenwerking wordt invulling gegeven aan de landelijke ontwikkeling om gemeenten in toenemende mate de rol van 'eerste overheid' te laten vervullen2. Alleen in gezamenlijkheid kan die rol tot een dusdanige kwalitatieve en kwantitatieve uitbreiding van taken leiden.

Een belangrijk uitgangspunt voor de regionale samenwerking is het handhaven van de bestuurlijke autonomie van elke deelnemende gemeente. Dat betekent dat de gemeente bestuurlijk verantwoordelijk blijft en stuurt op beleidsniveau, terwijl - binnen afgesproken kaders - de uitvoeringsorganisatie de betreffende taak uitvoert.

Deze raamnota gaat qua bestuursvorm uit van een 'lichte gemeenschappelijke regeling'. Die sluit het meest aan bij het uitgangspunt van behoud van lokale bestuurlijke autonomie. Bij een dergelijke regeling gaat het om de uitvoering van werkzaamheden, waarbij de beslissingsbevoegdheden - door het afspreken van kaders - bij de individuele gemeenten blijven. In een lichte regeling kunnen ook onderling diensten verleend worden door andere gemeenten.

Consequenties Vergaande standaardisatie in de bedrijfsvoering is noodzakelijk om goed 2 Bestuursakkoord 2007.



te kunnen samenwerken. Bij de start van de samenwerking bestaat ruimte voor deelnemende gemeenten om de uitvoering mee te bepalen. Naarmate gemeenten later instappen, zijn er vigerende keuzes gemaakt. Op beleidsmatig terrein is er dus maximale vrijheid tenzij deze beleidsvrijheid ongewenste uitvoeringsconsequenties heeft. Regiogemeenten worden door deze geboden beleidsvrijheid in staat gesteld hun eigen beleidsmatig keuzes te maken. En hoewel er op procesniveau sprake kan zijn van enige differentiatie, is het streven naar convergentie en standaardisatie van producten. Op het moment dat een product (applicatie) aan vervanging toe is, wordt er een gezamenlijke beslissing voor één nieuw product gemaakt.

In de gemeenschappelijke regeling is opgenomen dat er per onderwerp waarop samengewerkt gaat worden een samenwerkingsovereenkomst wordt opgesteld. Dat kan bilateraal en tussen (alle) gemeenten onderling .

Wanneer een samenwerkingsovereenkomst wordt gemaakt is het - in het kader van verwachtingenmanagement en omwille van transparantie en eenduidigheid - noodzakelijk om daarbij concreet overeen te komen welke diensten en goederen het precies betreft en wat daarvoor de gezamenlijke gedragen kosten zijn.

In zijn algemeenheid geldt bij het verrekenen van de kosten het volgende uitgangspunt: De samenwerking vindt plaats op basis van het doorberekenen van de integrale kostprijs aan de deelnemende gemeenten. Dat betekent dat deelnemende gemeenten ook gezamenlijk bijdragen aan de investeringen in het (door)ontwikkelen van producten en systemen.

De Gemeente Tilburg heeft de rol als centrumgemeente opgepakt voor de regio Midden Brabant in het bevorderen van de regionale samenwerking en de regionale standaardisatie van applicaties. De rol als centrumgemeente stelt hoge eisen aan communicatie, omgevingsbewustheid en flexibiliteit van de gemeente.

Vergaande standaardisatie in de technische infrastructuur is noodzakelijk waarbij er omgevingen kunnen worden gecreëerd die elkaar niet nadelig kunnen beïnvloeden voor een veilige, snelle en kwalitatieve ondersteuning aan de regiogemeente.

Richtlijnen voor standaardisatie van applicatieomgevingen. Het standaardiseren en integraal opnemen van de samenwerking met

de regionale dienstverlening in het ICT besturingsmodel (gemeenschappelijke regelingen). Generieke procedures voor Identity management, release-, en changemanagement, informatiebeveiliging, continuïteitsplan et cetera aanvullen c.q. opstellen voor de samenwerking met de regionale.

Regionale samenwerking en standaardisatie van producten vereist richtlijnen en een juridisch kader voor gegevensbeheer.



P072008-10-20V0.02

P07 - De gemeente Tilburg neemt als leidraad voor de kwaliteit van dienstverlening de kwaliteitsnormen, die landelijk zijn geformuleerd in de BurgerServiceCode.





NORA

GEMMA


Tilburg ICT-visie 2008-2012, definitief, juli 2008 Pagina 6Bijlage pagina 26

Rationale Burgers en bedrijven accepteren niet langer, dat de elektronische dienstverlening van de (lokale) overheid achterblijft. Dit brengt (imago)risico’s met zich mee die de (lokale) politiek zich niet kan veroorloven.

Een overheid waarbij het verkeer tussen overheid en burger zoveel mogelijk elektronisch plaatsvindt, met als doel betere dienstverlening, betere handhaving en bevordering van inspraak en zeggenschap vormt al langere tijd een ambitie van de gezamenlijke overheden: rijk, provincies, waterschappen en gemeenten. Een groot aantal projecten op het terrein van de elektronische overheid is al in uitvoering of gerealiseerd. Maar de elektronische overheid is nog niet ver genoeg gevorderd. Resultaten worden gevraagd.

Burgers stellen steeds hogere eisen aan publieke verantwoording van resultaten en aan een transparante gemeente.

Consequenties De communicatie tussen burger en bestuur zal steeds verder verschuiven van fysiek naar digitaal.

Digitale kanalen moeten optimaal ondersteuning bieden aan traditionele contactvormen (telefoon, balie, brievenpost, e.d.)

Dit stelt hoge eisen aan de vormgeving en de structuur van de website om de boodschap over te brengen.




P082008-10-20V0.02

P08 - De gemeente Tilburg beschermt de haar toevertrouwde informatie tegen bedreiging van de vertrouwelijkheid, de integriteit en de beschikbaarheid.




NORA P18 Organisaties in het publieke domein gebruiken gegevens die accuraat, actueel en volgens wettelijke normen beveiligd zijn.

(BurgerServiceCode, stelling 7)P13 Organisaties in het publieke domein zorgen, dat zij naar burgers,

bedrijven en maatschappelijke instellingen periodiek verantwoording afleggen over de kwaliteit van de gerealiseerde dienstverlening.

[NB: hierbij wordt in een voetnoot ook verwezen naar beveiliging, controleerbaarheid en digitale duurzaamheid.]


GEMMA


Tilburg Informatiebeveiligingsbeleid gemeente Tilburg 2008 – 2012, versie 0.1, juni 2008

Rationale “Informatie” omvat zowel gestructureerde (gegevensverzamelingen, elektronische formulieren) als ongestructureerde (documenten, e-mail, webcontent, e.d.) informatie.

De gemeente Tilburg wil met dit principe: Voldoen aan haar wettelijke verplichtingen de continuïteit van de bedrijfsvoering waarborgen haar maatschappelijke functie verantwoord vervullen de schade voor de organisatie minimaliseren het rendement op de investeringen en de kansen van de organisatie

optimaliseren.

Goed informatiebeveiligingsbeleid vereist voortdurend bijstelling aan actuele ontwikkelingen. Daarom is vastgesteld, dat bepaalde onderwerpen aanleiding zijn voor het actualiseren en uitvoeren van het informatiebeveiligingsbeleid en –plan. Voor de periode 2008-2012 zijn dat: Vigerende en toekomstige weten regelgeving (GBA, WBP, WOB,

KPB, MLG etc.) Transparantie en toegankelijkheid van informatie (E-loket) Ketenintegratie en taakintegratie Open Standaarden en Open SourceSoftware (NOiV)




Internet, extranet, intranet en DMS Plaats onafhankelijk werken

Consequenties Vertrouwelijkheid: informatie moet beschermd worden tegen ongeautoriseerde kennisname.

Betrouwbaarheid: de inhoud van informatie kan worden vertrouwd als een volledige en nauwkeurige weergave van de transacties, activiteiten of feiten waarvan het getuigt en waarop men zich kan verlaten bij de uitvoering van opvolgende transacties of activiteiten.

Integriteit: het waarborgen van de correctheid en volledigheid van de informatie. Het is afgeschermd tegen ongeautoriseerde wijzigingen.

Beschikbaarheid: de vindplaats van informatie is bekend, informatie kan worden teruggevonden, weergegeven en geïnterpreteerd. De informatie kan worden weergegeven in directe relatie tot het bedrijfsproces of de transactie waarin het is geproduceerd.

Digitale duurzaamheid: zekerstellen, dat informatie ook op de langere termijn integer bruikbaar kan zijn.

Projecten moeten hun oplossingen toetsen aan het informatiebeveiligingsbeleid en –plan. Deze toetsing kan – zeker als het projecten betreft die betrekking hebben op bovenstaande onderwerpen – leiden tot actualisering en bijstelling van beleid en plan.

Informatie moet conform de archiefwet worden opgeschoond.



P092008-10-20V0.02

P09 - De gemeente Tilburg volgt landelijke standaarden, zoals worden ontwikkeld binnen NORA en GEMMA, tenzij…….

NORA P19 Gebruik waar mogelijk generieke bouwstenen. Organisaties in het publieke domein streven ernaar om beschikbare gemeenschappelijke voorzieningen te gebruiken, als deze op de punten functionaliteit, beveiliging en kosten gelijkwaardig zijn aan individuele voorzieningen.


GEMMA Architectuur MidofficeRSGB en StUF standaarden


Actieplan Nederland Open in Verbinding: http://www.ososs.nl/

Tilburg ICT-Visie 2008 – 2012, definitief, juli 2008 Pagina 17Rationale Conformeren aan landelijke standaarden en voorzieningen heeft een aantal

voordelen: Het volgen van een standaard leidt tot minder onderzoek, ontwikkeling,

onderhoud en beheer activiteiten voor de eigen organisatie. Standaardisatie leidt tot duidelijkheid in de communicatie met leveranciers,

maar ook met ketenpartners en andere overheden en in de regio. Concrete producten, zoals de standaard voor uitwisseling van berichten tussen

overheden, het Standaard UitwisselingsFormaat (StUF), zijn gebaseerd op landelijke standaarden.

Het gebruik van open standaarden maakt het mogelijk software en infrastructuur componenten van verschillende leveranciers in samenhang te gebruiken en zo de verkokering te doorbreken.

Voldoen aan het actieplan “Nederland Open in Verbinding” (NOiV). Dit beoogt het versnellen van het gebruik van open standaarden en open source software en zodoende de interoperabiliteit binnen de overheid te vergroten en de afhankelijkheid van leveranciers te verminderen.

Ook binnen de gemeente Tilburg en bij de ketenpartners het “comply or explain” principe van NOiV implementeren en bewaken.

Tenzij……Daar waar geen gelijkwaardige voorzieningen beschikbaar zijn voor de beoogde strategische ontwikkelingen in de gemeente Tilburg, worden individuele voorzieningen gebruikt.

Consequenties Bij het definiëren van oplossingen wordt altijd eerst getoetst of er landelijk standaarden of standaard componenten beschikbaar zijn.

Bij het ontbreken of niet voldoen van landelijke standaarden zal de gemeente Tilburg waar het het realiseren van haar strategische beleidsdoelen betreft ervoor kiezen voorop te lopen in ontwikkelingen.

De gemeente Tilburg streeft ernaar individuele voorzieningen te delen en te verbreden naar gemeenschappelijke voorzieningen.





P102008-10-20V0.02

P10 - De gemeente Tilburg implementeert veranderingen volgens de principes van de service gerichte architectuur (SGA).





P04 - De gemeente Tilburg kan concernbreed samenwerken, ook met ketenpartners. P05 - De gemeente Tilburg faciliteert in het creëren van condities voor ketensamenwerking en participeert in samenwerkingsverbanden, maar ziet ook toe op verantwoordelijkheden ten aanzien van (een beveiligde) gegevensuitwisseling in de keten. P06 - De gemeente Tilburg streeft naar regionale samenwerking en gemeenschappelijk gebruik van voorzieningen.


NORA § 4.3.2 Service gerichte architectuurNORA 2.0, 25 april 2007, pag. 67 t/m 72.

P19 Gebruik waar mogelijk generieke bouwstenen. Organisaties in het publieke domein streven ernaar om beschikbare gemeenschappelijke voorzieningen te gebruiken, als deze op de punten functionaliteit, beveiliging en kosten gelijkwaardig zijn aan individuele voorzieningen.

GEMMA

TilburgRationale De service gerichte architectuur moet bijdragen aan de flexibiliteit en

aanpasbaarheid van de processen. SGA leidt tot een wendbare organisatie, niet door kantelen, maar door flexibel (ont)koppelen van organisatie onderdelen. Om deze wendbaarheid te kunnen garanderen moet een bepaalde dienst, die door een organisatie onderdeel geleverd wordt, probleemloos integraal (dat wil zeggen: inclusief de ondersteunende ICT functionaliteiten en de bijbehorende gegevens) kunnen worden verplaatst.

De basis voor de indeling (het ordeningsprincipe) van de processen vormt de bedrijfsservice. Bedrijfsprocessen leveren een product of dienst. Iedere bedrijfsservice levert hier een bijdrage aan. Dit impliceert, dat iedere bedrijfsservice toegevoegde waarde levert binnen een

of meer processen. Dat impliceert ook, dat ieder proces bestaat uit een bepaalde reeks

bedrijfsservices. Uitgangspunt bij de inrichting van de SGA is het proces, ontworpen als een keten van bedrijfsservices.



Het consequent toepassen van dit uitgangspunt leidt tot componenten met heldere, gedefinieerde koppelvlakken, die gestandaardiseerd kunnen worden tot generieke componenten en dus tot gemeenschappelijke voorziening, die binnen of buiten Tilburg hergebruikt kunnen worden.

Consequenties Iedere bedrijfsservice wordt als bouwsteen gemodelleerd met bijbehorende functionaliteit en gegevens. Waar (in welk organisatieonderdeel) en door wie de bedrijfsservice wordt uitgevoerd moet voor de structuur van de informatievoorziening dus irrelevant (black box) zijn. Dit principe garandeert flexibiliteit en aanpasbaarheid van de processen.

Ontkoppeling: SGA maximaliseert de interoperabiliteit en minimaliseert de afhankelijkheden. Dit maakt de volgens SGA gerealiseerde componenten herbruikbaar.

SGA vereist, dat functionaliteit en de presentatie daarvan aan de gebruiker, procesverloop en gegevens niet meer ‘vastgebakken’ zitten in applicaties. Deze onderdelen moeten als losse componenten beschikbaar zijn.

Omdat deze losse componenten in alle kanalen gebruikt worden, is het noodzakelijk, dat deze 7 × 24 uur beschikbaar zijn, omdat het kanaal internet dat vereist (burgers en bedrijven kunnen immers via internet 24 uur per dag de gemeente benaderen).

SGA vereist een concernbrede, niet verkokerde besturing van de informatievoorziening en gemeentebrede monitoring van het (her)gebruik van de beschikbare componenten.



3 Beleidslijnen en referentiemodellen3.1 Internet

I012009-03-30V0.01

I01 – Informatie over en beleving van de stad Tilburg is voor iedereen laagdrempelig bereikbaar.




NORA

GEMMA


Samenwerkende catalogi: http://samenwerkendecatalogi.overheid.nl/

Tilburg ICT-visie 2008 – 2012, definitief, juli 2008 Pag. 19 t/m 25Rationale Wat niet vindbaar is, bestaat niet.

De website ontwikkelt zich van gemeentesite naar stadsbeleving en stadspromotie.

Informatie over de stad is niet alleen afkomstig van de gemeente, maar ook van burgers, partners, bedrijven en instellingen.

Informatie over de stad is niet alleen gericht op burgers, maar ook op bedrijven, instellingen en professionals in en buiten de gemeente organisatie.

Stadsbeleving is ook het kunnen deelnemen aan communities, aan inspraak via fora, chats en burgerpanels.

Stadsbeleving bevat ook een tijdsfactor: de stad vroeger, de stad nu en de toekomstige stad.

Al deze aspecten vragen om een laagdrempelige voorziening, o.a. om een tweedeling in de virtuele samenleving te voorkomen.

Consequenties Content op www.tilburg.nl moet vindbaar zijn via de gangbare zoekmachines zoals Google, Yahoo en Ilse.

De gemeente Tilburg moet met met haar producten en diensten aansluiten bij de samenwerkende catalogi.

De gemeente Tilburg moet haar informatie ook beschikbaar stellen via de landelijk geïntroduceerde Persoonlijke Internet Pagina (PIP).

Tekst documenten moeten opgebouwd worden met een consequente documentstructuur, omdat anders zoeken in documenten nauwelijks mogelijk is.

Vanuit www.tilburg.nl moet eenvoudig kunnen worden aangesloten of doorgeschakeld naar andere digitale informatiebronnen.

Stadsbeleving vereist virtualiseren van verleden, heden en plannen (toekomst). Stadsbeleving vereist het faciliteren van samenwerking bijvoorbeeld door middel

van het gebruik van micro sites, wiki’s, games, en dergelijke.


http://www.tilburg.nl/

http://www.tilburg.nl/

http://samenwerkendecatalogi.overheid.nl/



I022009-03-30V0.01

I02 - De presentatielaag van toepassingen is toegankelijk met een standaard webbrowser.

Gerelateerde principes en beleidslijnen

I01 – Informatie over en beleving van de stad Tilburg is voor iedereen laagdrempelig bereikbaar.

P06 - De gemeente Tilburg streeft naar regionale samenwerking en gemeenschappelijk gebruik van voorzieningen.


NORA P4 Organisaties in het publieke domein bieden hun diensten (producten) bij voorkeur aan in voor de klant logische bundels per (soort) gebeurtenis aan de kant van de klant (geboorte, huwelijk, starten bedrijf) en werken daartoe samen met andere organisaties in het publieke domein (“one stop shopping”)

P1 Diensten via Internet: organisaties in het publieke domein verlenen hun diensten aan burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen via het Internet (elektronisch loket) en stimuleren het gebruik van dit kanaal.

GEMMA

Tilburg BAGIO versie 2.3Rationale Een gebruikersinterface toegankelijk voor een standaard webbrowser vereist

geen beheeractiviteiten van de gemeente Tilburg aan de kant van de client, behalve de registratie van de autorisaties.

Consequenties Dit stelt specifieke eisen aan het ontwerp van applicaties. Beveiliging van de gegevensuitwisseling is cruciaal voor (het vertrouwen in) een

goede samenwerking. Omdat functionaliteit in logische bundels wordt aangeboden, moeten de

betreffende componenten geschikt zijn voor Single Sign On. Omdat steeds meer functionaliteit over ketens heen en buiten de gemeente

beschikbaar wordt gesteld (bijvoorbeeld de Persoonlijke Internet Pagina – PIP), moeten de identiteiten en autorisaties van de gemeente Tilburg geleverd kunnen worden aan zogenaamde federaties.

Het gebruik van plugins moet verantwoord worden.



I032009-03-30V0.01

I03 - De gemeente Tilburg neemt de “Richtlijnen voor de toegankelijkheid en duurzaamheid van overheidssites” over.




NORA

GEMMA

Overige Webrichtlijnen van Advies Overheid.nl: http://www.adviesoverheid.nl/6776/

Zie ook: http://www.webrichtlijnen.nl/

Tilburg Toegankelijkheid websites Tilburg, DCI, 25 september 2006Rationale Door toename in het gebruik van internet als informatiebron, wordt transparantie

van overheidsinformatie op het internet steeds belangrijker. Websites die deze informatie bevatten zouden (duurzaam) toegankelijk moeten zijn voor alle internetgebruikers: burgers (inclusief mensen met een handicap), bedrijven en zoekmachines. Dit betekent dat er geen technieken zouden mogen worden toegepast die groepen gebruikers of vormen van gebruik op voorhand uitsluiten tenzij de specifieke doelgroep bekend is.

Uit een aantal onderzoeken is gebleken dat er serieuze toegankelijkheids-problemen zijn op veel websites van overheidsinstellingen. De informatie is onvoldoende bereikbaar voor alle internetgebruikers. Ook binnen de huidige sites van de gemeente Tilburg is dit een bekend probleem. Zowel voor de interne als externe webontwikkelaars zijn nog geen vastgestelde richtlijnen voor handen die bepalen waar de opgeleverde site aan moet voldoen. Door het webteam wordt reeds enige tijd ontwikkeld volgens de standaarden zoals deze door de W3C en de overheid vastgesteld zijn.

Om meer richting te geven aan het opzetten van toegankelijke websites voor de gemeente Tilburg wordt voorgesteld om de “Richtlijnen voor de toegankelijkheid en duurzaamheid van overheidssites” opgesteld door advies overheid.nl over te nemen en vast te stellen.

Consequenties Voor het ontwikkelen van de websites zullen de volgende algemene uitgangspunten op het gebied van toegankelijkheid worden gehanteerd: de sites van de gemeente Tilburg moeten er juist uitzien (volgens het grafisch

ontwerp) en functioneel volledig bruikbaar zijn in de standaard browserversies en in de algemene “standards-compliant” webbrowsers (Opera, Mozilla, FireFox en Safari);

Informatie en functionaliteit op de sites moet tevens toegankelijk en behouden blijven:

o bij het bezoeken van de site met een andere useragent en/of


http://www.webrichtlijnen.nl/

http://www.adviesoverheid.nl/6776/


besturingssysteem dan de meest gebruikte, of met een ander apparaat dan een PC;

o bij het bezoeken van de site door mensen met een functiebeperking (waaronder blinden en slechtzienden);

o bij het bezoeken van de site met een useragent waarbij JavaScript’ is uitgeschakeld of niet wordt ondersteund;

o De sites moeten volledig bruikbaar zijn met een schermresolutie van minimaal 800x600 pixels, maar moeten ook goed bruikbaar zijn met een hogere schermresolutie van 1024x768 en hoger;

Bezoekers die een oude useragent van Microsoft of Netscape 4.x gebruiken krijgen een tekstversie van de site te zien. Hiermee is de site qua informatie nog steeds bruikbaar, echter zonder grafische schermen;

Overige useragents die geen correct gebruik (kunnen) maken van de grafische schermen krijgen een tekstversie van de site te zien. Denk hierbij aan elektronische agenda’s (PDA´s) en tekstbrowsers (bv. Lynx).



Referentiemodel: NORA referentiearchitectuur loketten dienstverlening



Referentiemodel: internet – functionele architectuur



3.2 Zaakgericht werken

Z012009-03-30V0.01

Z01 - De gemeente Tilburg handelt al haar processen zaaksgewijs af.









G01 - Authentieke gegevens uit de Tilburgse basis- en kernregistraties mogen nietopnieuw gecreëerd worden ten behoeve van een ander proces.


P11 Organisaties in het publieke domein geven aan op welke momenten welke stadia in het dienstverleningsproces doorlopen dienen te zijn en streven daarbij naar zo kort mogelijke doorlooptijden.

P12 Organisaties in het publieke domein geven burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen inzicht in de status van voor hen lopende dienstverleningsprocessen (transparante, traceerbare dienstverleningsprocessen).

P19 Gebruik waar mogelijk generieke bouwstenen. Organisaties in het publieke domein streven er naar om beschikbare gemeenschappelijke voorzieningen te gebruiken, als deze op de punten functionaliteit, beveiliging en kosten gelijkwaardig zijn aan individuele voorzieningen.


GEMMA GFO zaken

Tilburg ICT visie 2008 – 2012, definitief, juli 2008 Pagina 7Rationale Zaakgericht werken is noodzakelijk om te kunnen voldoen aan de eisen, die

vanuit de landelijke overheid worden gesteld aan de dienstverlening aan burgers en bedrijven.

Zaakgericht werken is een vorm van van buiten naar binnen denken: definiëer een zaak op grond van het resultaat dat het oplevert voor de omgeving, bijvoorbeeld: een uittreksel geboorteregister, een bestemmingsplan, een boete, een collegebesluit, een afgehandeld bezwaar, enz.

Zaakgericht werken maakt het makkelijker om processen te definiëren. Zaakgericht werken past goed bij het uitgangspunt van SGA namelijk het proces

ontwerpen als een keten van bedrijfsservices.

Consequenties Zaken worden uitgewerkt in processen. Per zaaktype wordt beoordeeld of en hoe



de bijbehorende processen over de verschillende kanalen kunnen of mogen verlopen.

Per zaaktype wordt vastgelegd welke informatie daarbij nodig is. Informatie in brede zin: zowel documenten, SMS, mails, etc (ongestructureerd) als gegevensverzamelingen (gestructureerd). Informatie, die als elder in Tilburg of bij andere overheden bekend is, wordt niet opnieuw gevraagd, maar wordt daar afgenomen.

Er moeten een directe en eenduidige relatie zijn tussen de zaaktypecatalogus en het documentair structuurplan (DSP).

Ieder proces om een zaak af te handelen heeft een proceseigenaar. De proceseigenaar is verantwoordelijk voor de kwaliteit, de kosten en de resultaten van het proces.

Als in het proces gegevens worden gecreëerd en bewerkt, die door andere processen gebruikt worden (zogenaamde brongegevens), dan is de proceseigenaar tevens gegevenseigenaar en verantwoordelijk voor de kwaliteit en de beschikbaarheid van de te leveren gegevens.

Zaken worden vastgelegd in het zakenmagazijn. Dit zakenmagazijn is opgezet conform het datamodel van EGEM: GFO zaken.

Van ieder type zaak is beschreven: de proceseigenaar, welke brongegevens het creert, welke documenten gebruikt worden, hoe moet worden opgeschoond en gearchiveerd, wat de afgesproken normen voor de kwaliteit van de dienstverlening zijn, welke weten regelgeving erop van toepassing is, enz.

Primair richt Tilburg zich hierbij op de zaaktypen, die dienstverlening ondersteunen. De koers, de resultaten en de ervaringen van dienstverlening worden gemeentebreed uitgerold voor andere taken, zoals burgerparticipatie, conform P03.

Z022009-03-30V0.01

Z02 - De gemeente Tilburg definieert op transparante wijze haar processen.





Z01 - De gemeente Tilburg handelt al haar processen zaaksgewijs af NORA P6 Om een vlotte dienstverlening mogelijk te maken implementeren

organisaties in het publieke domein routinematig uit te voeren controles binnen het primaire dienstverleningsproces. De noodzakelijke controles worden zo uitgevoerd dat een snelle en soepele dienstverlening plaatsvindt. Meer specifieke controles vinden in beginsel via afzonderlijke processen, parallel of achteraf plaats (eerst mensen, dan regels).

P15 Organisaties in het publieke domein maken zichtbaar wat zij doen, welke besluiten zij nemen, welke gegevens zij hebben en gebruiken en wat hun werkwijze is.

GEMMA

Tilburg ICT visie 2008 – 2012, definitief, juli 2008 Pagina 13 en 23Rationale Door het helder definiëren van processen is het makkelijker processen te

optimaliseren.



Helder gedefinieerde en geoptimaliseerde processen zijn een voorwaarde om te komen tot herbruikbare, generieke onderdelen. Gegerieke onderdelen zijn onderdelen, die in meerdere processen en/of op meerdere kanalen in dezelfde vorm gebruikt kunnen worden.

Helder gedefinieerde processen en herbruikbare, generieke onderdelen maken het mogelijk de ICT ondersteuning in dezelfde onderdelen te ordenen.

Uitgangspunt bij de inrichting van de SGA is het proces, ontworpen als een keten van bedrijfsservices.

Het consequent toepassen van dit uitgangspunt leidt tot componenten met heldere, gedefinieerde koppelvlakken, die gestandaardiseerd kunnen worden tot generieke componenten en dus tot gemeenschappelijke voorziening, die binnen of buiten Tilburg hergebruikt kunnen worden.

Helder gedefinieerde processen en herbruikbare, generieke componenten zijn een voorwaarde om snel (strategische) veranderingen te kunnen implementeren.

Consequenties Zaken en de processen, waarmee die afgehandeld worden, worden leidend bij de inrichting van de informatievoorziening.

Zaken en de processen, waarmee die afgehandeld worden, kunnen met behulp van ICT ondersteuning, worden gemonitord op aantallen, doorlooptijden, openstaande zaken, etc.

Informatie over de status van specifieke zaken en processen kan worden gedeeld met belanghebbenden, zoals burgers, bedrijven, ketenpartners en andere overheidsinstellingen.

Het verloop van zaken wordt real time gemonitord. Op basis van het het verloop van zaken kan actuele managementinformatie worden gegenereerd, waarmee ook beleidsondersteunende analyses kunnen worden uitgevoerd.



Z032009-03-30V0.01

Z03 - De gemeente Tilburg handelt haar processen waar mogelijk geautomatiseerd af.


P01 - De gemeente Tilburg wil aanhaken bij maatschappelijke ontwikkelingen en aansluiting blijven houden met een samenleving waarin zich een stille digitale revolutie voltrekt.P02 - De gemeente Tilburg wil met de inzet van ICT haar strategische beleidsdoelen ondersteunen.P03 - De gemeente Tilburg brengt in haar eigen organisatie de basis op orde.P10 - De gemeente Tilburg implementeert veranderingen volgens de principes van de service gerichte architectuur (SGA).Z02 - De gemeente Tilburg definieert op transparante wijze haar processen.C02 - Componenten gebaseerd op open standaarden hebben de voorkeur. Open standaarden, die voorkomen op de lijst met open standaarden van het College Standaardisatie zijn verplicht.

NORA

GEMMA

Tilburg ICT visie 2008 – 2012, definitief, juli 2008 Pagina 7Rationale Burgers en bedrijven accepteren niet langer, dat de elektronische

dienstverlening van de (lokale) overheid achterblijft. Dit brengt (imago) risico’s met zich mee die de (lokale) politiek zich niet kan veroorloven.

Om snel in te kunnen spelen op de veranderende omgeving is het snel kunnen benutten van de mogelijkheden, die ICT biedt, cruciaal.

De principes van de service gerichte architectuur (SGA) bieden de mogelijkheid om de informatievoorziening van de processen flexibel en aanpasbaar in te richten.

Consequenties Het is niet altijd nuttig het proces helemaal te automatiseren. Automatiseren van de workflow en communiceren door middel van e-mail of SMS aan belanghebbenden (burgers, bedrijven, ketenpartners, medewerkers) kan al veel toegevoegde waarde hebben.

De proceseigenaar is ook eigenaar/opdrachtgever voor het geautomatiseerde proces.

Geautomatiseerde processen roepen services aan. Deze services moeten centraal beheerd en gepubliceerd worden om brede herbruikbaarheid te bevorderen.

De resultaten van een processtap (output) worden als service beschikbaar gesteld.

Momenteel moeten de processen geautomatiseerd worden rondom het zakenmagazijn.

Gemeentebreed gebruikmaken van generieke infrastructurele voorzieningen betekent de voorzieningen rondom het zakenmagazijn inzetten voor het geautomatiseerd ondersteunen van alle processen.



Referentiemodel: rollen gemeente en levenscycli gemeentelijke hoofdprocessen

Noot: PDCA = Plan Do Check Act, ook bekend als de Deming cirkel.



Referentiemodel: landschap van generieke infrastructurele voorzieningen



Referentiemodel: frontoffice – midoffice – backoffice gemeente Tilburg



3.3 Gegevens

G012009-03-30V3.00

G01 - Authentieke gegevens uit de Tilburgse basis- en kernregistraties mogen niet opnieuw gecreëerd worden ten behoeve van een ander proces.







Z02 - De gemeente Tilburg definieert op transparante wijze haar processen.NORA P8 Eenmaal uitvragen van gegevens, meermalen gebruiken; de organisaties

in het publieke domein zullen burgers en bedrijven niet opnieuw om gegevens vragen die bij de overheid al bekend zijn.


GEMMA

Tilburg BAGIO versie 2.3Rationale Authentieke gegevens worden gecreëerd en gemuteerd in processen waarvoor

een proceseigenaar verantwoordelijk is. Het is niet bevordelijk voor de integriteit (juistheid en volledigheid) van de gegevens om dezelfde (deel)verzameling in een ander proces opnieuw aan te leggen.

Brongegevens: gegevens, die dienen ter ondersteuning van een specifieke taak. Brongegevens worden beheerd door de desbetreffende proceseigenaar.

Basisregistratie: de authentieke, landelijke registraties van personen, gebrouwen, adressen, kadaster, topografie, ondernemingen en instellingen. De basisregistraties worden beheerd op landelijke aanwijzing en in aansluiting op de Landelijke Voorziening.

Kernregistratie: Dit is een registratie, die door de gemeentebrede bedrijfsvoering wordt gecreëerd, zoals medewerkers registratie (personeel), bedrijfsvoering (financiën) en de product catalogus. De kernregistratie wordt beheerd door (een aan te wijzen) beheerorganisatie.

Aangewezen brongegevens, kernregistratiegegevens en basisregistratiegegevens moeten door andere processen betrokken worden uit de aangewezen gegevensverzamelingen.

Consequenties Basis- en kernregistraties moeten gemeentebreed beschikbaar zijn. Basis- en kernregistraties moeten benaderbaar zijn op basis van unieke ID’s

zoals burger service nummer, zaaknummer, adres ID, coördinaten voor locaties,



e.d. Elke gegevensverzameling heeft een benoemde gegevenseigenaar. De

gegevenseigenaar is verantwoordelijk voor de kwaliteit van de gegevens. In veel gevallen is de proceseigenaar ook de gegevenseigenaar.

Voor de gestructureerde onderlinge gegevensuitwisseling worden afspraken gemaakt tussen leverancier en ontvanger.

De gegevenseigenaar toetst of de afnemende partij gerechtigd is de gegevens te raadplegen en/of te gebruiken cf de regels van de doelbinding.

Van zeer privacy gevoelige gegevens kan worden gemonitord wie wanneer welke gegevens raadpleegt.

Er is een lijst van applicaties waarin basisregistraties en kernregistraties worden gecreëerd en gemuteerd.

De gegevensverzamelingen van applicaties waarin basis- en kerngegevens worden gecreëerd, moeten ook geraadpleegd kunnen worden door functionaliteit van andere processen.

Betreffende gegevens mogen redundant worden opgeslagen buiten de bronbestanden, mits traceerbaar is, dat ze afkomstig zijn uit de bronbestanden en wanneer dat is gebeurd.

Redundant opgeslagen gegevens mogen niet worden gemuteerd door de afnemende applicatie.

G022009-03-30V0.01

G02 - De gemeente Tilburg sluit aan op de landelijke ontwikkelingen met betrekking tot de basisregistraties.







GEMMA Referentiemodel Stelsel van Gemeentelijke Basisgegevens (RSGB)GFO zaken

Tilburg BAGIO versie 2.3Rationale De basisregistraties zijn (worden) bij wet geregeld. Tilburg voldoet hiermee aan

haar wettelijke verplichtingen. Entiteiten uit het RSGB zijn eenduidig gedefinieerd en kunnen makkelijk worden

hergebruikt binnen applicaties. Gegevensuitwisseling met ketenpartners wordt eenvoudiger. Ontwikkelingen op dit gebied gebeurt landelijk en gezamenlijk met andere



overheden zodat de investering van de gemeente Tilburg beperkt is.

Consequenties Implementatie van basisregistraties, zowel de afzonderlijke applicaties als de samenhang in het RSGB.

De definitie van de entiteiten zoals die opgenomen zijn in het RSGB dienen als uitgangspunt voor applicaties.

Applicaties binnen de gemeente Tilburg met basisgegevens moeten aansluiten op de basisregistraties.

G032009-03-30V0.01

G03 - Voor geïntegreerde, concern brede ontsluiting van gegevens creëert de gemeente Tilburg specifieke gegevensverzamelingen.



NORA

GEMMA

Tilburg BAGIO versie 2.3Rationale Zolang nog niet alle bronapplicaties met hun gegevensverzameling real time

benaderbaar zijn door middel van services, is het aanleggen van specifieke gegevensverzameling voor het concernbreed uitleveren van geïntegreerde basis- en kerngegevens een goed alternatief.

Datamarts zijn geschikt om op de specifieke gegevensverzamelingen views te definiëren en daarmee geïntegreerde of geaggregeerde informatie uit de gegevensverzamelingen te halen.

Consequenties Bij het integreren van gegevens moet rekening gehouden worden met de privacy regelgeving en moet nagegaan worden of doelbinding van toepassing is.

Omdat aldus ontsloten gegevens de basis kan zijn van het handelen van de overheid, moet de gegenereerde informatie in hoge mate betrouwbaar zijn.

De specifieke gegevensverzameling heeft een aangewezen eigenaar. De eigenaar van de specifieke gegevensverzameling maakt afspraken met de

bronhouders over de toelevering van brongegevens aan de specifieke verzameling.

De eigenaar van de specifieke gegevensverzameling maakt afspraken met de afnemers van gegevens uit de specifieke gegevensverzameling.

De eigenaar van de specifieke gegevensverzameling toetst of de afnemende partij gerechtigd is de gegevens te gebruiken cf de regels van de doelbinding.



G042009-03-30V0.01

G04 - Van geleverde gegevens is de kwaliteit bekend.




Z01 - De gemeente Tilburg handelt al haar processen zaaksgewijs afNORA P18 Organisaties in het publieke domein gebruiken gegevens die accuraat,

actueel en volgens wettelijke normen beveiligd zijn en delen die gegevens met andere organisaties in het publieke domein.

GEMMA

TilburgRationale Bij hergebruik van gegevens moet de afnemer kunnen aannemen dat de

gegevens juist zijn. Indien de kwaliteit bekend is zal dat leiden tot een verbetering van de kwaliteit.

Consequenties Elk gegeven kent een eigenaar en een beheerder Er is één bronapplicatie waar het gegeven gecreëerd en gewijzigd wordt (single

point of truth). Van elke wijziging van een gegeven wordt vastgelegd welk individu de wijziging

heeft uitgevoerd.

G052009-03-30V0.01

G05 - Afnemers van basisgegevens hebben een terugmeldingsplicht indien er een verschil is in gegevens of gerede twijfel is aan de juistheid van gegevens.





NORA P17 Organisaties in het publieke domein organiseren zich als een onderdeel van een integraal opererende en als eenheid optredende overheid, die in haar handelen naar burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen consistent en betrouwbaar is.

P18 Organisaties in het publieke domein gebruiken gegevens die accuraat, actueel en volgens wettelijke normen beveiligd zijn en delen die gegevens met andere organisaties in het publieke domein.

GEMMA

Tilburg



Rationale Doordat afnemende applicaties fouten terugmelden zal de kwaliteit van de gegevens verhoogd worden. Daardoor is de gemeente beter in staat haar taken bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid en handhaving te vervullen.

Consequenties Per basisregistratie is er één aanspreekpunt (eigenaar/beheerder) waar verschillen gemeld kunnen worden.

De eigenaar van het gegeven moet uitzoeken wat juist is. Naast webservices om het RSGB te ontsluiten worden er webservices gemaakt

om verschillen terug te melden.

G062009-03-30V0.01

G06 - Gegevensverzamelingen moeten los van applicaties te benaderen zijn, en applicaties moeten kunnen koppelen met het RSGB.




Z03 - De gemeente Tilburg handelt haar processen

G01 - Authentieke gegevens uit de Tilburgse basis- en kernregistraties mogen nietopnieuw gecreëerd worden ten behoeve van een ander proces.

G02 - De gemeente Tilburg sluit aan op de landelijke ontwikkelingen met betrekking tot de basisregistraties.


P20 Standaardiseer waar mogelijk koppelvlakken en hiermee samenhangende componenten.

GEMMA

Tilburg ICT visie 2008 – 2012, definitief, juli 2008 Pagina 23Rationale Scheiding van gegevens en presentatie.

Systemen zijn modulair opgebouwd (gegevens, businesslogica, presentatie) zodat onderdelen hergebruikt kunnen worden.

Gegevens kunnen worden uitgewisseld op data en/of businesslogica laag. Het RSGB is leidend voor de basisgegevens binnen de gemeente Tilburg.

Applicaties moeten makkelijk kunnen aansluiten bij het RSGB

Consequenties Applicaties moeten gebruik kunnen maken van de RSGB; hiervoor zijn koppelvlakken gedefinieerd.

Gegevensverzamelingen moeten via webservices ontsloten kunnen worden. Gegevens moeten via webservices toegevoegd kunnen worden met correct

werkende constraints.



Referentiemodel: samenhang van 6 basisregistraties



Referentiemodel: objectenmodel GFO zaken



Referentiemodel: Referentiemodel Stelsel Gemeentelijke Basis Registraties (RSGB)



Referentiemodel: schema voor het creëeren van specifieke gegevensverzamelingen



3.4 Virtueel kantoor

VK012009-03-30V0.01

VK01 - De gemeente Tilburg stelt een volledig web enabled kantoorsuite (virtueel kantoor) beschikbaar aan medewerkers en partners.




Z02 - De gemeente Tilburg definieert op transparante wijze haar processen.

I02 - De presentatielaag van toepassingen is toegankelijk met een standaard webbrowser.

NORA

GEMMA

OverigeTilburg ICT visie 2008 – 2012, definitief, juli 2008 Pagina 13,

pagina’s 19 t/m 25

Rationale Steeds meer medewerkers van de gemeente Tilburg werken niet meer aan een vast bureau in de stadskantoren binnen het bereik van het intranet.

Steeds meer ketenpartner werken samen met de medewerkers van de gemeente aan hetzelfde (keten)proces.

Steeds meer mensen beschikken privé of zakelijk over mobiel internet op een PC, laptop, PDA of telefoon en willen multichannel werken.

Mobiele faciliteiten, zoals PDA en mobiele telefoon, zullen steeds meer gaan fungeren als kanaal voor contacten met de gemeente.

Iedereen moet in de toekomst tijd en plaats onafhankelijk kunnen werken.

Consequenties Deze suite moet bestaan uit: agenda, contact en e-mail faciliteiten, faciliteiten om samen te werken in een specifieke groep (collaboration suite) een gepersonificeerde desktop “mijn bureaublad” toegang tot digitale documenten en toegang tot het e-depot.

Voor toepassingen, die opgenomen worden geldt: De presentatie van toepassingen moeten dezelfde look & feel hebben. De presentatielaag moet toegankelijk zijn met een standaard webbrowser. Als

dat niet kan, dan is het niet mogelijk de toepassing in het profiel op te nemen.

Gevolgen voor de organisatie: Deze voorzieningen moet 7 X 24 uur beschikbaar zijn. Naarmate er meer van dit soort toepassingen beschikbaar zijn, kan dit impact



hebben op de beschikbaarheid van helpdesk en beheer. Een en ander heeft impact op de manier waarop medewerkers gestuurd worden:

managen wordt outputsturing. Het virtueel kantoor is een gemeentebrede voorziening. Deze voorziening moet

een eigenaar/verantwoordelijke hebben.

Dit soort werkplek stelt hoge eisen aan de beveiliging van informatie. Uitgangspunt voor de beveiliging van informatie is: wat mag je niet zien. Dit

omdat mensen in meerdere rollen tegelijk opereren. Wat je niet mag zien wordt gedefinieerd in een aantal profielen. Medewerkers

en ketenpartners krijgen op grond van hun profiel geen toegang tot bepaald informatie.

Waar je geen toegang toe hebt, wordt gebaseerd op je rol in processen. De toegang wordt vastgelegd in profielen.

VK022009-03-30V0.01

VK02 - De gemeente Tilburg implementeert gemeentebreed en ketenbreed identity management.





G03 - Voor geïntegreerde, concern brede ontsluiting van gegevens creëert de gemeente Tilburg specifieke gegevensverzamelingen.

VK01 - De gemeente Tilburg stelt een volledig web enabled kantoorsuite (virtueel kantoor) beschikbaar aan medewerkers en partners.

NORA

GEMMA

OverigeTilburg ICT visie 2008 – 2012, definitief, juli 2008 Pagina 13,

pagina’s 19 t/m 25

Rationale Samenwerking concernbreed, het faciliteren van ketensamenwerking en het beschikbaar stellen van een virtueel kantoor vereisen ook een concern- en ketenbrede aanpak van de toegangsbeveiliging.

Basis voor de beveiliging is het identificeren van degene, die toegang vraagt (ben je wie je zegt dat je bent). Op grond van de identificatie wordt toegang verleend tot digitale processen en informatie (autorisatie).

Deze mensen komen niet alleen binnen via de Tilburgse kanalen, maar in



toenemende mate via derden, bijvoorbeeld vanaf de persoonlijke internet pagina (PIP).

Consequenties De identiteit van mensen, die toegang hebben tot informatie, wordt eenmalig vastgelegd in een identity management voorziening. Aan deze voorziening zijn de autorisaties en de toegang tot toepassingen en applicaties gekoppeld.

Identiteiten en bijbehorende autorisatieprofielen moeten gedeeld kunnen worden met federatieve identity mangement voorzieningen. (Dit is bijvoorbeeld nodig voor het aansluiten op de PIP.)

Identity management is een gemeentebrede voorziening. Deze voorziening moet een eigenaar/verantwoordelijke hebben.

Aangezien mensen meerdere rollen kunnen vervullen en er de facto sprake is van een matrix organisatie, kan de verantwoordelijkheid voor het toekennen van profielen niet eenvoudigweg bij het management worden belegd.

Deze voorziening moet 7 X 24 uur beschikbaar zijn. De gemeente Tilburg volgt de landelijke ontwikkelingen op dit gebied en sluit

hierop zoveel mogelijk aan conform P09.



Referentiemodel: virtueel kantoor – functionele architectuur



3.5 Componenten

C012008-09-17V3.00

C01 - De gemeente Tilburg kiest primair voor hergebruik van componenten en daarna voor standaardcomponenten. Bij gelijke geschiktheid heeft een open source component de voorkeur.




NORA P2 De bestaande kanalen zoals post, telefoon en balie blijven beschikbaar, zodat burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen gebruik kunnen maken van het kanaal van hun keuze.


GEMMA

Tilburg BAGIO versie 2.3Rationale Hiermee wordt het aantal ingezette componenten beperkt en daarmee kosten

voor beheer en onderhoud. Hiermee worden de reeds beschikbare componenten beter benut en worden de

kosten voor het gebruik van een component relatief lager. Generieke componenten kunnen in ieder van de kanalen worden hergebruikt,

waardoor kanaalintegratie mogelijk wordt.

Consequenties Bij het ontwerpen van oplossingen en het selecteren van pakketten wordt primair gekeken of een beschikbare component hergebruikt kan worden.

Bij de keuze voor een open source component moet de continuïteit gewaarborgd zijn door een actieve, transparante community of een andere partij.

C022008-09-11V0.01

C02 - Componenten gebaseerd op open standaarden hebben de voorkeur. Open standaarden, die voorkomen op de lijst met open standaarden van het College Standaardisatie zijn verplicht.




NORA

GEMMA

Overige http://www.forumstandaardisatie.nl/Tilburg BAGIO versie 2.3Rationale Het College en Forum Standaardisatie hebben een belangrijke taak bij het

toetsen van standaarden die gebruikt worden door (semi-)publieke instellingen (bij voorkeur) in hun communicatie onderling en met burgers en bedrijven.


http://www.forumstandaardisatie.nl/


Deze toetsing wordt landelijk breed gedragen. Het is niet efficiënt deze toetsing als gemeente over te doen.

Consequenties Bij het kiezen of ontwerpen van een oplossing wordt beoordeeld of de standaarden cf de standaardenlijst zijn toegepast.

Volgens het principe comply or explain wordt beargumenteerd en vastgelegd waarom eventueel van deze standaarden wordt afgeweken en wat de consequenties daarvan zijn.

C032008-09-17V0.01

C03 - De gemeente Tilburg ontwikkelt geen eigen componenten, tenzij…..





NORA

GEMMA

Tilburg BAGIO versie 2.3Rationale Het ontwikkelen van software hoort niet tot de kern competenties van een

overheidsinstelling.Consequenties Tilburg ontwikkelt alleen eigen componenten als:

Er geen afdoende component op de markt is en het realistisch is als de gemeente Tilburg zelf bouwt en onderhoudt.

Er sprake is van een eigen koppeling tussen bestaande componenten; Indien door omstandigheden (bijv. faillissement leverancier) de continuïteit van

de bedrijfsvoering in gevaar kan komen en andere oplossingen niet voorhanden zijn.

Zelfbouw moet verantwoord worden.

C042009-03-30V0.01

C04 - Voor eigen ontwikkelingen maken ontwikkelaars gebruik van de binnen Tilburg vastgestelde ontwikkeltools en standaarden.





C03 - De gemeente Tilburg ontwikkelt geen eigen componenten, tenzij…..NORA

GEMMA

Tilburg BAGIO versie 2.3Rationale De voorkeur voor hergebruik van componenten geldt ook voor ontwikkeltools,

om dezelfde redenen.

Consequenties Deze standaard wordt bij voorkeur opgelegd door het door beschikbaar stellen van een standaard ontwikkel omgeving.



4 Standaarden4.1 Standaarden voor internet

Standaard browsers zijn IE versie 5 en hoger en firefox

Technische standaard om aan webrichtlijn te voldoen

In het kort komt dit voor de gemeente neer op het gebruik van de volgende algemene technische standaarden om aan de minimale set van de Webrichtlijnen te voldoen:

XHTML 1.0 Strict; WCAG 1.0, Priority 1+; CSS2.1 De Eisen voor Duurzaam Toegankelijke Websites voor de Overheid.

Ten behoeve van ontsluiting gegevens d.m.v. RSS (Really Simple Syndication) is gekozen voor de volgende standaard:

RSS 2.0

Internet sites evenals RSS worden aangebouwd in een bepaalde characterset, er is gekozen om hiervoor gebruik te maken van:

UTF-8

NB.Deze standaarden zullen elke 2 jaar heroverwogen moeten worden om te kijken of ze nog voldoen aan de dagelijkse normen en eisen die op het internet gelden. Bekeken zal moeten worden in hoeverre een optimalere set WCAG 1.0, Priority 2+ in de toekomst haalbaar is voor de sites van de gemeente Tilburg.

De sites moet minimaal voldoen aan de Web Content Accessibility Guidelines 1.0 prioriteit 1+

Zie: http://www.w3.org/TR/WCAG10/

De standaard voor het ontwikkelen webapplicaties is Broad Vision

4.2 Standaarden voor zaakgericht werken

Voor het inrichten van zaaktypen in het zakenmagazijn wordt GFO zaken gebruikt

Voor de automatisering van processen wordt BPEL gebruikt

BPEL is een open standaard. In die zin heeft BPEL als tool om processen te automatiseren de voorkeur boven proprietary workflow systemen.

BPEL heeft zich in de praktijk bewezen. BPEL wordt momenteel ingezet rondom het zakenmagazijn. Gemeentebreed gebruikmaken van

generieke infrastructurele voorzieningen betekent BPEL inzetten voor het geautomatiseerd ondersteunen van alle processen.

Voor het monitoren van processen wordt BAM gebruikt Voor het inrichten van processen wordt het mandaat- en delegatieregister geraadpleegd

4.3 Standaarden voor gegevens

Bij het inrichten van het stelsel van basisregistraties wordt het RSGB gevolgd

Bij het inrichten van het zakenmagazijn wordt het objectenmodel GFO zaken gevolgd


http://www.w3.org/TR/WCAG10/


[standaard voor DBMS][Lijst met bronapplicaties voor kernregistraties en basisregistraties][Lijst met aangewezen specifieke gegevensverzamelingen][Lijst gehanteerde normen vastgoed][Standaard voor diakrieten][HL7 uitwisselingsformaat binnen zorg]

Standaarden voor virtueel kantoor

Suites voor samenwerking (collaboration) worden gemaakt met Broad Vision

De standaard werkplek is MS office of – optioneel - open office[Standaard werkplek]

4.4 Standaarden voor componenten

[Lijst van standaard componenten][Lijst van standaard ontwikkeltools][Lijst van normen toetsing applicaties archief en informatiemanagement]

4.5 Standaarden voor architectuur

Voor het modelleren van de architectuur worden de concepten van Archimate gebruiktZie de archimate resource tree: http://www.telin.nl/NetworkedBusiness/Archimate/ART/index.html

Archimate concepten zijn een open source product in beheer bij The Open Group.


http://www.telin.nl/NetworkedBusiness/Archimate/ART/index.html


5 Verklarende woordenlijst

Advies Overheid = Overheid heeft Antwoord© = een ICTU programma dat werkt aan het (pro-actief) ontsluiten en vindbaar maken van overheidsinformatie via webapplicaties. Zodat burgers, bedrijven en instellingen rechtstreeks toegang hebben tot deze informatie. En waardoor andere overheden in staat zijn vragen te beantwoorden van burgers, bedrijven en instellingen.

BAM = Business Activity Monitoring, een onderdeel van de Oracle SOA suite waarmee real time wordt gevolgd wat de status van de in uitvoering zijnde BPEL processen is.

Beleidslijn = worden van de principes afgeleid. Beleidslijnen zijn regels en richtlijnen, die gelden voor specifieke architecturen: die voor internet, zaakgericht werken, gegevens en virtueel kantoor. Alle voorzieningen in de concernbrede informatiehuishouding moeten ook hieraan voldoen, als zij van toepassing zijn.

BPEL = Business Process Execution Language, een open standaard voor het geautomatiseerd uitvoeren van processen.

Collaboration suite = software die het samenwerken van groepen bevordert. 'Kennis delen' vormt de basis voor het gebruik van deze software. Daarnaast vormt het belangrijk communicatiemiddel (contacten, kalender, agenda) en kan deze software (virtuele) samenwerkingsprocessen, zoals het gezamenlijk werken aan een document, ondersteunen.

College en Forum standaardisatie = Voor interoperabiliteit van informatiesystemen is brede toepassing van (open) standaarden een basisvoorwaarde. College en Forum hebben een belangrijke taak bij het duidelijk maken welke standaarden door (semi-)publieke instellingen (bij voorkeur) gebruikt worden in hun communicatie onderling en met burgers en bedrijven.

Comply or explain = aan de regel voldoen of uitleggen en vastleggen waarom er niet aan voldaan kan worden.

Component = (of bouwsteen) een specifiek stuk functionaliteit (software), dat toegevoegd en verwijderd kan worden, bijvoorbeeld: een geautomatiseerd proces, een koppeling tussen twee interfaces, een module van een softwarepakket, een servicebus en dergelijke.

Consequenties = de gevolgen van een principe of beleidslijn (dat betekent, dat ……)

Constraint = een voorwaarde, bedoeld om de integriteit of logica van de opgeslagen gegevens te bewaken. Een constraint zorgt er voor dat er een foutmelding wordt gegeven als de betreffende regel overtreden dreigt te worden.

E-depot = plaats waar elektronische informatie (documenten, foto's, bouwtekeningen, web pagina’s, gegevensverzamelingen, e.d.) digitaal duurzaam worden opgeslagen en beschikbaar worden gesteld.

GEMMA = Gemeentelijke Architectuur, referentie architecturen, die zijn ontwikkeld voor de Nederlandse gemeenten door de EGEM i-teams

ICTU = De stichting ICTU werd op 11 april 2001 opgericht door het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten. ICTU werkt in opdracht van overheden aan ICT-vraagstukken met een generiek karakter. Het doel van ICTU is de overheidsdoelstellingen op ICT-gebied optimaal te realiseren door samenwerking tussen overheden.

Microsite = ook bekend als minisite or weblet, is een internet web design term, die refereert aan een (cluster van) webpagina, die aanvullend is op de gewone website. Ze worden gebruikt om een specifieke doelgroep van informatie te voorzien.



NOiV = Nederland Open in Verbinding, Het programma informeert overheidsorganisaties over de mogelijkheden van open standaarden (OS) en open source software (OSS) en stimuleert hen deze waar mogelijk toe te passen in hun informatiesystemen. Het programma volgt hierbij het Actieplan Nederland Open in Verbinding, dat de staatssecretarissen van Economische Zaken en van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties in september 2007 naar de Tweede Kamer hebben gestuurd. NOiV is de opvolger van het programma OSOSS (2003 - 2008).

NORA = Nederlandse Overheid Referentie Architectuur, referentie architectuur, die is ontwikkeld voor de gehele Nederlandse overheid door het ICTU.

Plugin = is een aanvulling op een computerprogramma. Plugins worden over het algemeen gemaakt om een programma uit te breiden of meer mogelijkheden te geven. Bijvoorbeeld webbrowsers gebruiken plugins om speciale informatie op een site te kunnen laten zien.

Principe = uitspraken, die direct afgeleid zijn van de doelen en strategie van de organisatie en die gelden voor de gehele architectuur. Alle voorzieningen in de concernbrede informatiehuishouding moeten aan deze principes voldoen.

Rationale = de redenen en argumenten vóór een principe of beleidslijn (we doen dit, omdat……)

Redundant = is het meer dan benodigd voorkomen van gegevens. Gegevens kunnen redundant worden opgeslagen. Mocht een gegeven veranderen, bijvoorbeeld het adres, dan moet dit meerdere malen worden gewijzigd. Het gevolg hiervan is een vergrote kans op onjuiste gegevens, waarbij men op den duur niet meer weet welk gegeven juist is (inconsistentie).

Startnotitie = presentatie van een project aan het DCO ter goedkeuring van dit project. Onderdeel van de startnotitie is de architectuur paragraaf waarmee de architectuur commissie het DCO adviseert over het al dan niet voldoen aan de architectuur van het betreffende project.

StUF = Standaard UitwisselingsFormaat, een standaard voor het uitwisselen van gegevens in berichten, ontwikkeld en beheerd door de VNG/de EGEM i-teams. Er bestaan verschillende versies van. StUF 3.0 is bedoeld voor het uitwisselen van SGA berichten.


http://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Inconsistentie&action=edit&redlink=1

http://www.ososs.nl/noiv

http://www.ososs.nl/noiv


Bijlage 1: Principes uit NORA3

De wijze waarop de EU, de Nederlandse overheid, het bedrijfsleven en Burger@overheid hun wensen betreffende het functioneren van de e-overheid hebben geformuleerd, loopt naar accent en bewoordingen uiteen. Daarom wordt in deze paragraaf een ‘normalisatiestap’ gezet, waardoor de diverse wensen en formuleringen in één lijst van eisen worden gebundeld. Op grond van de bovengenoemde wensen en eisen van burgers, bedrijven, bestuurders en EU worden in deze paragraaf 20 fundamentele principes samengesteld voor de inrichting en werking van de elektronische overheid. Deze principes zijn gecodeerd met de letter P en een volgnummer.

3.4.1. Hogere kwaliteit dienstverlening

P1. Diensten via Internet: organisaties in het publieke domein verlenen hun diensten aan burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen via het Internet (elektronisch loket) en stimuleren het gebruik van dit kanaal.P2. De bestaande kanalen zoals post, telefoon en balie blijven beschikbaar, zodat burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen gebruik kunnen maken van het kanaal van hun keuze. P3. Organisaties in het publieke domein geven een helder, vindbaar beeld van de diensten en producten die burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties van hen kunnen afnemen. Daartoe zijn hun elektronische loketten benaderbaar via landelijke ingangen zoals de website www.overheid.nl (één loketgedachte, “no wrong door”).P4. Organisaties in het publieke domein bieden hun diensten (producten) bij voorkeur aan in voor de klant logische bundels per (soort) gebeurtenis aan de kant van de klant (geboorte, huwelijk, starten bedrijf) en werken daartoe samen met andere organisaties in het publieke domein (“one stop shopping”).P5. Burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen beschikken over én identiteit die bruikbaar is voor alle contacten met organisaties in het publieke domein en die afhankelijk van de soort dienstverlening ook nodig is en gevraagd moet worden. Dit ongeacht de keuze voor een kanaal. Een en ander komt neer op één administratieve identiteit (één identificatienummer). Deze administratieve identiteit dient afgebeeld te worden op een (ook digitaal toepasbaar) identiteitsbewijs.P6. Om een vlotte dienstverlening mogelijk te maken implementeren organisaties in het publieke domein routinematig uit te voeren controles binnen het primaire dienstverleningsproces. De noodzakelijke controles worden zo uitgevoerd dat een snelle en soepele dienstverlening plaatsvindt. Meer specifieke controles vinden in beginsel via afzonderlijke processen, parallel of achteraf plaats (eerst mensen, dan regels).P7. Organisaties in het publieke domein kennen een transparante en toegankelijke klachten en bezwarenprocedure.

3.4.2. Administratieve lastenverlichting

P8. Eenmaal uitvragen van gegevens, meermalen gebruiken; de organisaties in het publieke domein zullen burgers en bedrijven niet opnieuw om gegevens vragen die bij de overheid al bekend zijn.P9. Organisaties in het publieke domein streven naar zo laag mogelijke administratieve lasten en een zo laag mogelijke regellast voor burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties.57P10. Organisaties in het publieke domein zorgen voor een eenvoudige regelgeving, in omvang beperkt, onderling consistent en goed controleerbaar en handhaafbaar.

3 Uit: NORA, Nederlandse overheid Referentie Architectuur, versie 2.0, 25 april 2007.



3.4.3. Transparantie

P11. Organisaties in het publieke domein geven aan op welke momenten welke stadia in het dienstverleningsproces doorlopen dienen te zijn en streven daarbij naar zo kort mogelijke doorlooptijden.P12. Organisaties in het publieke domein geven burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen inzicht in de status van voor hen lopende dienstverleningsprocessen (transparante, traceerbare dienstverleningsprocessen).P13. Organisaties in het publieke domein zorgen dat zij naar burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen periodiek verantwoording afleggen over de kwaliteit van de gerealiseerde dienstverlening.P14. Organisaties in het publieke domein ontsluiten algemene overheidsinformatie, waaronder weten regelgeving.P15. Organisaties in het publieke domein maken zichtbaar wat zij doen, welke besluiten zij nemen, welke gegevens zij hebben en gebruiken en wat hun werkwijze is.

3.4.4. Proactieve dienstverlening

P16. Organisaties in het publieke domein attenderen burgers en bedrijven op voor hen relevante diensten (proactieve dienstverlening), maar bieden ruimte voor eigen regie en verantwoordelijkheid door burgers en bedrijven op de feitelijke afname van diensten (zelfwerkzaamheid) Daarbij verstrekken organisaties begrijpelijke informatie, bij voorkeur geïndividualiseerd, over rechten, plichten en mogelijkheden voor burgers en bedrijven.

3.4.5. Integrale en betrouwbare overheid

P17. Organisaties in het publieke domein organiseren zich als een onderdeel van een integraal opererende en als eenheid optredende overheid, die in haar handelen naar burgers, bedrijven en maatschappelijke instellingen consistent en betrouwbaar is. P18. Organisaties in het publieke domein gebruiken gegevens die accuraat, actueel en volgens wettelijke normen beveiligd zijn.

3.4.6. Verbeteren doelmatigheid overheid

P19. Gebruik waar mogelijk generieke bouwstenen. Organisaties in het publieke domein streven er naar om beschikbare gemeenschappelijke voorzieningen te gebruiken, als deze op de punten functionaliteit, beveiliging en kosten gelijkwaardig zijn aan individuele voorzieningen. P20. Standaardiseer en optimaliseer interne bedrijfsvoering.



Bijlage 2: BurgerServiceCode

1. Keuzevrijheid contactkanaal Als burger kan ik zelf kiezen op welke manier ik met de overheid zaken doe. De overheid zorgt ervoor dat alle contactkanalen beschikbaar zijn (balie, brief, telefoon, e-mail, internet).

2. Vindbare overheidsproductenAls burger weet ik waar ik terecht kan voor overheidsinformatie en -diensten. De overheid stuurt mij niet van het kastje naar de muur en treedt op als één concern.

3. Begrijpelijke voorzieningenAls burger weet ik onder welke voorwaarden ik recht heb op welke voorzieningen. De overheid maakt mijn rechten en plichten permanent inzichtelijk.

4. Persoonlijke informatieserviceAls burger heb ik recht op juiste, volledige en actuele informatie. De overheid levert die actief, op maat en afgestemd op mijn situatie.

5. Gemakkelijke dienstverleningAls burger hoef ik gegevens maar één keer aan te leveren en kan ik gebruik maken van pro actieve diensten. De overheid maakt inzichtelijk wat zij van mij weet en gebruikt mijn gegevens niet zonder mijn toestemming.

6. Transparante werkwijzenAls burger kan ik gemakkelijk te weten komen hoe de overheid werkt. De overheid houdt mij op de hoogte van het verloop van de procedures waarbij ik ben betrokken.

7. Digitale betrouwbaarheid Als burger kan ik ervan op aan dat de overheid haar digitale zaken op orde heeft. De overheid garandeert vertrouwelijkheid van gegevens, betrouwbaar digitaal contact en zorgvuldige elektronische archivering.

8. Ontvankelijk bestuurAls burger kan ik klachten of meldingen en ideeën voor verbeteringen eenvoudig kwijt. De overheid herstelt fouten, compenseert tekortkomingen en gebruikt klachten om daarvan te leren.

9. Verantwoordelijk beheer Als burger kan ik prestaties van overheden vergelijken, controleren en beoordelen. De overheid stelt de daarvoor benodigde informatie actief beschikbaar.

10. Actieve betrokkenheidAls burger krijg ik de kans om mee te denken en mijn belangen zelf te behartigen. De overheid bevordert participatie en ondersteunt zelfwerkzaamheid door de benodigde informatie en middelen te bieden.



Documentatie

NORAGEMMANOiVICT-visieBAGIOBeveiligingsbeleidToegankelijkheid websitesGFO Zaken


Format principes en beleidslijnen - Bigwobber · Web view2008/12/05 · In het kort komt dit voor...

Documents

Transcript of Format principes en beleidslijnen - Bigwobber · Web view2008/12/05 · In het kort komt dit voor...