Fonds Pascal Decroos Nieuwsbrief 22 oktober 2011

N° 22 Oktober 2011 www.fondspascaldecroos.org

Nieuwsbrieffonds pascal decroos voor bijzondere journalistiek

stimuleert Bijzondere Journalistiek in de Vlaamse schrijvende en audiovisuele pers

Op zoek naar sporen van verzoeningEind 2009 vertrok voor het eerst sinds het uitbreken van de Joegoslavische oorlog, twintig jaar geleden, een trein van Belgrado

naar Sarajevo. Korneel De Rynck trok, samen met fotograaf Frederik Buyckx, naar het gebied. Ze reisden langs de spoorlijn om te kijken of de heropening van de trein een teken van verzoening was. In De tuin van Tito blikt De Rynck terug op wat er gebeurde, en onderzoekt hij wat er sinds het einde van de oorlog is veranderd.

inhOuD

1 †Op zoek naar sporen van verzoening

2 †Het blijft spannend tot aan de deadline

3 †In de naam van religie † Agenda

4 †Apathie in Congo

5 †Werkbeurzen

8 †Scriptieprijs †Colofon

De tuin van Tito. Een reis langs de spoorlijn Belgrado-Sarajevo © F. Buyckx

Waarom koos je dit thema?ik was gefascineerd door het complexe conflict van de ja-ren negentig, en vroeg me af hoe mensen weer met elkaar omgaan na een oorlog. De heringebruikname van de trein belgrado-sarajevo in december 2009 vormde de perfecte aanleiding om naar het gebied te reizen en op ontdekkingstocht te gaan. er bestaat weinig literatuur over het naoorlogse Joegoslavië. De aandacht verdween met het laatste schot.

Waarom reisde je samen met een fotograaf?ik wilde dat de mensen zich bij de woorden ook letterlijk een ‘beeld’ konden vormen

van de regio. ik volgde al een tijdje het werk van Frederik Buyckx. Toen hij de Photo Academy Award won, heb ik beslist om hem mee te vra-gen. Hij was meteen enthou-siast. Door zijn reiservaring nam hij zelf veel initiatief en toonde hij geduld. Vaak zat hij uren te wachten op een-zelfde plaats om dan met één foto terug te keren, maar het was dan wel de goeie.

Werkte je met een lokale tolk?in eerste instantie niet. in het begin had ik weinig financiële middelen, ik kon geen pro-fessionele tolk betalen. en ik wilde iemand van buiten de regio, ik hield rekening met eventuele etnische gevoelig-

heden. Met een servische tolk een Kroatische oorlogs-veteraan interviewen vond ik niet echt gepast. Daarom heb ik een belgische studente, die servokroatisch leerde, als tolk ingeschakeld. Maar dat liep niet goed. Onderlinge geschillen leidden ertoe dat we de samenwerking na en-kele dagen stopzetten. Daarna moest ik improviseren. Via een sociale netwerksite vond ik een servische studente die het studeren niet meer zag zitten. Het is razend moeilijk om iemand te vinden die constant mee wil reizen en voor weinig geld veel vertaal-werk wil doen.

Ñ vervolg op pagina 4

Twee journalisten die samen een verhaal brengen. Dat is toch niet zo evident?Nico Krols: Dat is het wel als je het gemeenschappelijke doel voor ogen houdt. Met twee een dossier publiceren betekent dat we ons honora-rium door twee moeten delen, maar het verhaal níet bren-gen zou nog erger zijn. we hebben al veel samengewerkt en zijn daardoor op elkaar ingespeeld. samenwerken heeft voordelen. Zo houden we elkaar alert, bekijken we elkaars werk kritisch, zien we of we geen stappen overslaan, of geen evidenties over het hoofd zien.

Marleen Teugels: Vertrouwen blijft de basis van een goede samenwerking. Het is ook mooi meegenomen dat de an-dere je klankbord is: iemand die meedenkt en kritisch kan zijn. Vooral in lastige en complexe dossiers zoals deze.

het heeft dus niets romantisch, samen aan journalistiek doen?NK: Het blijft een strijd tot je stuk gepubliceerd wordt. bij gevoelige dossiers wil je je juridisch zoveel mogelijk in-dekken zonder dat je verhaal aan kracht verliest, maar dan moet je ermee leven dat er tot op het laatste moment door respondenten en deskundi-gen nog ingegrepen wordt. een kleine opening naar een afwijkende interpretatie kan door een partij aangegrepen worden om rechtzettingen te eisen.

MT: Multinationals tegen de lamp houden, is niet zonder risico’s. Hun advocaten lezen mee. Daarom is het belang-rijk dat al de informatie klopt. Lijn per lijn controle-ren we of elk woord klopt, met de documenten ernaast. Al onze onderzoeksverhalen worden ook meerdere keren nagelezen door wim Criel, de huisjurist van Roularta die grote expertise heeft op-gebouwd in de juridische lec-tuur van onderzoekswerk.

Wat willen jullie bereiken met de dossiers?NK: Onze artikels over on-gezonde kantoorgebouwen en woningen verschenen bewust voor een wijzigings-decreet eraan komt in de hoop dat het decreet wordt bijgestuurd. Door de op-warming van de aarde wil men minder CO2-uitstoot. Huizen moeten steeds beter geïsoleerd worden zodat er minder energie ontsnapt. Hier zijn normen voor, maar er zijn geen normen voor een gezond binnenklimaat.

MT: Doorheen de geschie-denis zien we dat economie steeds primeert op de gezond-heid van de mensen. De laatste jaren kwam daar ook ecologie bij. in de eerste plaats moe-ten woningen toch gezond zijn voor de bewoners, niet?

De maatschappelijke impact was groot. De stukken werden opgepikt door verschillende media…NK: en letterlijk ‘opgepikt’ door het VRT journaal. Ons dossier over eurostation kwam zonder bronvermel-ding op alle journaals aan bod. Ze hadden het verhaal gelezen in Het Nieuwsblad en De Standaard die keurig Knack als bron hadden ver-meld. Op de tv-journaals leek het alsof de VrT het on-derzoek zelf had gedaan. Ze hebben ons artikel in Knack zelfs niet gelezen. Dat had gevolgen voor de inhoud. De VrT-journaliste liet de woordvoerder van de Regie der Gebouwen aan het woord, zonder weerwerk te bieden. Dat had ze wel kunnen doen, als ze ons stuk had gelezen. we kregen excuses van de hoofdredacteur en van de journaliste in kwestie, maar ze gaven ook meteen toe dat we daar niets mee kochten. integendeel, de VrT is met twee maanden werk gaan lopen.

MT: Journalisten moeten vaak te snel werken. De werk-druk is te groot en dat heeft gevolgen voor de kwaliteit. Heel soms vraag ik me ook af of journalisten de job niet te oppervlakkig invullen. Te snel tevreden met het eigen werk. Als het maar goed oogt. De

vorm primeert. De inhoud is minder van belang.

hoe zijn jullie op deze thematiek gekomen?MT: Het dossier over eurostation begon met de ge-tuigenis van een klokkenlui-der die me had gecontacteerd. Hetzelfde is gebeurd met het dossier over de ziekmakende woningen. een gedupeerde bouwheer nam contact toen hij met vrouw en kinderen in een caravan in de tuin is moeten gaan wonen omdat iedereen in hun pas gebouw-de woning ziek werd.

NK: Op dat moment kijk je de kat best uit de boom. Mensen willen soms dat wij hun problemen oplossen. we kunnen ons niet voor één kar laten spannen, maar brengen een verhaal dat belangrijk is voor de hele samenleving.

Auteur: Karine Claassen

Marleen Teugels is freelancer en lector onderzoeksjournalistiek.

nico Krols is hoofdredacteur van Weliswaar (welzijns- en gezondheidsmagazinevoor Vlaanderen).

Knack – Werken bij de overheid kan uw gezondheid schaden

fondspascaldecroos.org/EurostationII

Nieuwsbrief FONDS PASCAL DECROOS VOOR BIJZONDERE JOURNALISTIEK 2 N° 22 OKTOBER 2011

Marleen Terugels Nico Krols Foto’s EurostationII © Lieven Van Assche / Imagedesk.be

Het blijft spannend tot aan de deadlineGebouwen kunnen ziekmakend zijn. Zelfs als ze bevolkt worden met federale overheden die verantwoordelijk zijn voor arbeid,

gezondheid en welzijn op het werk. Journalisten Marleen Teugels en nico Krols trokken aan hetzelfde zeel om dit complexe dossier uit te spitten.

JOurNALisTeN MOeTeN VAAK Te sNeL

werKeN

MuLTiNATiONALs TegeN De LAMp

HOuDeN, is NieT ZONDer risiCO’s.


In de naam van religieDe aanslagen op 11 september 2001 zorgden voor

een schokgolf door de hele wereld. Tien jaar later toont journaliste Lisa De Bode aan hoe er in de Arabische wereld duidelijk een stille gender(r)evolutie aan de gang is, die de weg kan vrijmaken voor meer democratie.

Je constateerde een revolutie onder de Saudische vrouwen?wat veel mensen niet weten is dat twee jaar na de aan-slagen op de wTC-torens Al Qaida ook moslims heeft vermoord in saudi-Arabië. Veel mensen reageerden met afschuw. Zes maanden na elf september ging er bijvoorbeeld een meisjes-school in de vlammen op. De leerlingen mochten, in naam van de godsdienst, het gebouw niet verlaten. want ze waren niet ‘kuis’ gekleed. Dergelijke voorval-len hebben bij veel vrouwen een mentaliteitsverandering teweeggebracht, omdat zij beschouwd worden als derderangsburgers.

Ook jij moest je aan strikte kledingvoorschriften houden.Dat klopt. Maar voor mij was het mentaal haalbaar, omdat het niet voor altijd was. De rebel in mij ebde weg naarmate ik de stand-punten van de vrouwen beter begreep. Het valt op dat ze eigenlijk niet klagen over de boerka. Het zijn de economische, sociale en politieke rechten die pri-meren. Natuurlijk denkt de meerderheid van de be-volking nog steeds conser-vatief, maar de impact van de kleine groep vernieuwers wordt steeds belangrijker.

Zoals Lunah, een meisje dat verklaarde niet te geloven?inderdaad. Aan het einde van een lange dag vertelde

ze mij wat elf september met haar had gedaan. Ze vond dat haar geloof diende als politiek instrument om het volk te onderdrukken. Toen ze dit zei, was ik erg op mijn hoede omdat afval-lige moslims met de dood bestraft worden. Toch had ze de moed dit te delen zodat ik haar verhaal aan de buitenwereld kon vertellen.

hoe ging je ter plaatse om met veiligheid?Alles wordt gecontroleerd, waardoor er weinig crimina-liteit is. saudi-Arabië is een heel gesloten maatschappij die nog meer dan bij ons gebaseerd is op netwerken. Het belang om op voorhand enkele contactpersonen te hebben was dus groot. eens je iemand te pakken hebt, gaat de bal aan het rollen. Je moet natuurlijk vertrouwen creëren door anonimiteit te verzekeren en elke bron de kans te geven om het interview na te lezen. wat zij mij vertelden kon heel gevaarlijk zijn.


Lisa De Bode studeerde handelsingenieur en volgt momenteel een master International Affairs in de VS.

De stille revolutieMijn zoektocht naar de nieuwe vrouw in de Arabische wereldUitgeverij: LannooISBN: 9789020998801

fondspascaldecroos.org/stille-revolutie

De stille revolutie Lisa De Bode © Christine Laureys Dean Wright Rudi Vranckx

AGENDA fondspascaldecroos.org/agenda

Mediacafé #7: Twitter kan je je job kosten

Heeft een nieuwsredactie sociale mediacodes nodig? Alexander Pleijter, docent journalistiek en nieuwe me-dia aan de Rijksuniversiteit van Groningen en bezieler van de weblog De Nieuwe Reporter, gaat in confrontatie met Dean Wright, voormalig redacteur ethiek, innovatie en Nieuws bij Reuters (verant-woordelijk voor de ‘social me-

dia guidelines’) en hoofdre-dacteur bij MSNBC. Michaël Opgenhaffen, docent Online Journalistiek en Onderzoek aan het Lessius University College in Antwerpen, mode-reert. Olaf Koens, freelance journalist en fervent twitteraar leidt het gesprek in. Dinsdag 11 oktober 2011 om 19u30 in het beurskafee, A.Ortsstraat 20-28, 1000 brussel.

Mediacafé #8: The Wild Wild East

beeldvorming en (zelf )en-scenering van de Arabische revolutie. Rudi Vranckx, bui-tenlandcorrespondent voor de VRT gaat in gesprek met Ausama Monajed, een brits-syrische activist die opereert via sociale media en regelmatig op Al Jazeera de gebeurtenissen rond de Arabische revolutie becommentarieert. Erik Aerts

(o.v.), student Journalistiek aan de Lessius University College in Antwerpen. Hij was in egypte op het hoogtepunt van de betogingen, en getuigt over zijn ervaringen als begin-nende journalist in het gebied. Maandag 21 november 2011 om 20u in De Markten, Oude graanmarkt 5, 1000 brussel.

Persevent Fonds Pascal Decroos

Het reglement bepaalt dat twee van de vier juryleden van het fonds pascal Decroos om de twee jaar worden vervan-gen. Twee nieuwe anonieme juryleden nemen binnenkort

hun plaats in. Op het perse-vent op 15 december 2011 om 11 uur blikken zij terug in De Markten, Oude graanmarkt 5, 1000 brussel.

hou de journalistiek scherp

een scherpe journalistiek is essentieel voor een democra-tie. Ze brengt feiten aan het licht, stelt misstanden aan de kaak en schetst een verrassend tijdsbeeld. Daarom kent het fonds pascal Decroos werk-beurzen toe aan diepgravende of grensverleggende journa-listieke projecten. in tijden waarin de markt bepaalt wat nieuws is en wat niet, is steun voor gedegen onderzoeks-journalistiek belangrijker danooit. steun het fonds pascal Decroos en hou de jour-

nalistiek scherp. ga naar fondspascaldecroos.org en doe een gift.

Particulieren (Lid: €35 /Donateur: €60 / eredonateur: €150) Bedrijven (Donateur: €125 / eredonateur: €250) Studenten (Lid: €10) Leden van de Vlaamse Vereniging van Journalisten (VVJ) (Lid: €15) op 422-8004971-11. u kan ook veilig online een gift overmaken.

fondspascaldecroos.org/steun

ik voelde me daar niet goed bij, maar het kon niet anders.

Je hebt vijf weken gereisd. Volstond dat, of had je meer tijd nodig voor je onderzoek?eigenlijk wel, maar financi-eel was dat onmogelijk. Tijd kost geld. binnen dat korte tijdsbestek heb ik enorm veel gedaan, zeker tachtig inter-views, terwijl ik nog moest afrekenen met dat tolkenpro-bleem. en daar kwam ook nog een treinstaking bij, in bosnië. Vrij dramatisch als je een boek schrijft over een trein… (lacht) we hebben het kunnen oplossen. Maar, hoe-wel je dat in het verhaal niet merkt, was dit mijn slechtste reis ooit. Achteraf gezien nam ik te veel hooi op mijn vork. ik wou iedereen spreken, en alle thema’s aansnijden: dat kan natuurlijk niet. Het was

een goed leerproces. ik ben nog jong. De volgende keer pak ik het rustiger aan.

Je sprak over gevoeligheden. hoe heb je die ervaren? er zijn nog spanningen, maar je voelt ook dat de tijd wonden heelt. De oorlog is nu vijftien jaar achter de rug en wordt verleden tijd. Ze hadden niet graag dat we rondliepen in stations en treinen fotografeerden, vreemd genoeg. Maar voor het overige konden we gewoon op mensen afstap-pen of aan hun deur bellen. uiteindelijk werden we thuis uitgenodigd, kregen we thee

en koekjes en werden vier uur later uitgezwaaid alsof we daar kind aan huis waren. ik had er ook een groot vei-ligheidsgevoel. ’s Nachts kon je in de straten van belgrado of sarajevo rondlopen zonder enig ongemak. Heel vreemd, als je weet dat er vijftien jaar geleden massaal werd ge-moord en verkracht, en het daar de onveiligste plek van europa was.

Je klopte niet enkel op huisdeuren, je sprak bijvoorbeeld ook met de Kroatische ex-president en de oud-adviseur van Slobodan Milosevic. hoe heb je dat gefikst?Door gewoon mijn kans te wagen. ik zond een vrien-delijke mail, waarin ik hun belang voor het project bena-drukte. uiteindelijk maken die personen het verhaal

aantrekkelijker. ik sprak met mensen uit alle lagen van de bevolking om een veelzijdig beeld te krijgen. een politicus zegt natuurlijk dat er weer verzoening is, maar vindt de bakker van het dorp dat ook?


Korneel De Rynck is historicus, master internationale politiek en schrijver. In 2008 won hij de Vlaamse Scriptieprijs.Frederik Buyckx is freelance fotograaf voor De Standaard en winnaar van de Photo Academy Award in 2010.

De tuin van TitoEen reis langs de spoorlijn Belgrado-SarajevoUitgeverij: EPO ISBN: 9789491297069

fondspascaldecroos.org/detuinvantito


É vervolg van pagina 1

De tuin van Tito. Een reis langs de spoorlijn Belgrado-Sarajevo © F. Buyckx Kristof Bilsen White Elephant

Apathie in Congo“De Congolezen gaven me eerst de illusie dat het systeem werkte. Ik moest een onuitgesproken huwelijk aangaan om hun

vertrouwen te winnen”, vertelt Kristof Bilsen. Zijn documentaire White Elephant vertelt over de apathie die een postkoloniale tijd in zich draagt. De geselecteerde deelnemer van het Amerikaanse Margaret Mead Film and Video Festival koos voor het postkantoor als referentie naar het verleden.

Je trok naar Congo zonder veel voorbereiding.Zo ben ik opgeleid (aan de National Film and Television School in London, nvdr.). Voor dit afstudeerproject plande ik mijn werkmethode als volgt: ik stel me een vraag, waarna ik me onderdompel in een situatie. De realiteit haalt me wel in.

hoe zag die realiteit er uit?ik werd van hot naar her ge-stuurd en overgelaten aan een soort wetteloosheid. De enige manier om dan niet door je dak te gaan is te vertrouwen op de mensen met wie je samenwerkt. Toch had ik me beter kunnen laten begelei-den. De draaitijd was kort.

ik was ook nog eens belg. Het was niet vanzelfsprekend om een film te maken die het lokale perspectief zou belichten.

hoe toegankelijk waren de personages uit je film?eerst moest ik kijken, wach-ten en praatjes slaan. Zo kon ik hun vertrouwen winnen. Henriette, de vrouw aan het loket, heb ik eerst een van mijn vorige docu’s ge-toond zodat ze begreep wat ik wilde: een beeld schetsen van de snijdende dagelijkse realiteit in het grootste post-kantoor van Kinshasa, niet meer of minder. eerst kreeg ik het gevoel dat het postsy-steem wel werkte. Mensen

pakken sowieso niet graag uit met zaken die niet func-tioneren, zeker in Congo: hun job is een ‘statusding’. Je moet dus eerst een soort onuitgesproken huwelijk met je personages aangaan, opdat ze je in alle eerlijkheid willen en kunnen tonen wat er écht aan de hand is.

Toch krijgt deze unieke kans een mooi vervolg: vertoningen in de VS en een Londens productiehuis dat met je in zee gaat.Op mijn afstudeershow werd ik inderdaad benaderd door Roast Beef productions. Momenteel werken we aan een lange versie van White Elephant. we trekken terug

naar Congo om een trilogie te maken: het treinstation, het postkantoor en de Congolese nationale omroep. wees gerust, het wordt een ander soort film met een zeer afwis-selende dynamiek (lacht).


Kristof Bilsen maakte in 2005 zijn eerste documentaire. In 2009 begon hij zijn masterstudies aan de ‘National Film and Television School’ in Londen.

White Elephant nzoku ya pembeNational Film and Television School, Londonfondspascaldecroos.org/white-elephant

we werDeN uiTgeZwAAiD ALsOf we KiND AAN Huis

wAreN


WErkbEurzENGerealiseerd met steun van het Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek vzw.

Televisie - Terzake In De Keuken Van Het CompromisJonas D’hollanderOver de lobbymachine achter het europese patent. Documentaire van Jonas D’Hollander over het eerste “trio-voorzitterschap” uit de geschiedenis van de europese unie (spanje-belgië-Hongarije), dat op 30 juni 2011 afliep.fondspascaldecroos.org/keuken-het-compromis

Magazine – MO*Vrouwen, vrede en veiligheid in Bosnië-Herzegovina 10 jaar VN-Veiligheidsraad resolutie 1325Sanne TielemansTijdens de bosnische oorlog (1992-1995) werden tienduizen-den vrouwen en meisjes verkracht. Maar de vrouwen in bosnië-Herzegovina zijn meer dan alleen slachtoffers. Velen zetten zich in voor vrede en veiligheid – voor en tijdens de oorlog, maar ook vandaag de dag, te midden van oplopende spanningen. 15 jaar na Dayton is er echter nog altijd nauwelijks aandacht voor de er-varingen, de realiteit en het werk van de bosnische vrouwen.fondspascaldecroos.org/vrouwen-vrede-en-veiligheid-bosnië-herzegovina

Magazine – TertioMalawi houdt de adem inKoenraad De Wolf in het vreedzame Malawi in zui-delijk Afrika – het vijfde armste

land ter wereld – wordt almaar luider gedemonstreerd tegen het beleid van president bingu wa Mutharika. Hongersnood dreigt voor de verpauperde bevolking.fondspascaldecroos.org/aidsoverwinnen

Boek - De Bezige BijOpstandlandDe strijd om Afghanistan, Pakistan en KasjmirGie GorisDe hoofdredacteur van MO* neemt zes maanden verlof zonder wedde om een boek te schrijven over de oorlogen en het geweld in Zuid-Azië. wat weten we écht over de oorzaken en gevolgen van een oorlog waarin ook belgische en Nederlandse militairen mee-vechten? Uitgeverij: De Bezige BijISBN: 9789085422686fondspascaldecroos.org/oorlog-afghanistan-pakistan-en-kasjmir

Boek – Houtekiet Het geheim van Belliraj Georges TimmermanDe belgische Marokkaan Abdelkader belliraj woonde rus-tig met zijn gezin in het landelijke evergem. Totaal onverwacht werd hij in Marokko gearresteerd en tot levenslang veroordeeld. Volgens de rechtbank was hij de militaire leider van een terreurnetwerk. en toch bleek belliraj ook een informant te zijn van de belgische staatsveiligheid.Uitgeverij: HoutekietISBN: 9789089241597fondspascaldecroos.org/belliraj

Televisie - CanvasSilent Storieshanne Phlypo, Catherine Vuylstekein silent stories volgen Hanne phlypo en Cathérine Vuylsteke twee mannen en twee vrouwen uit Algerije, senegal, irak en guinée die hun lan moesten ontvluchten omdat ze bi- of homoseksueel zijn, transseksueel of lesbisch, kortom wegens hun seksuele geaardheid.fondspascaldecroos.org/silent-stories

Televisie - CanvasBuiten de LenteArielle Sleutel, Dorothee Van Den Berghebuiten de lente is een documentai-re van Dorothee Van Den berghe en Arielle sleutel over ongewenste zwangerschap en vrouwen die hun kind afstaan voor adoptie.fondspascaldecroos.org/buiten-lente

Boek – Atlas De lont aan de wereldEen reis door PakistanRudi Rotthiereen deel van pakistan werd door de Amerikaanse president Obama omschreven als het gevaarlijkste gebied ter wereld. Het hele land is gevaarlijk in een dubbele be-tekenis: gevaarlijk voor zichzelf, want op weinig plaatsen zijn de aanslagen en de slachtoffers zo dik gezaaid, maar ook gevaarlijk voor de rest van de wereld. want de aanslagen worden geëxpor-teerd en het land beschikt over een nucleair arsenaal dat volgens

sommigen dubieus beveiligd is. rudi rotthier keerde na twintig jaar naar pakistan terug. Uitgeverij: AtlasISBN: 9789045018935fondspascaldecroos.org/de-lont-aan-de-wereld

Boek – Van HalewyckSchaduwmoederJe kind afstaan voor adoptieKathleen Vereeckeneen boek over je kind afstaan voor adoptie. geschreven door Kathleen Vereecken, met mede-werking van Arielle sleutel.Uitgeverij: Van HalewyckISBN: 978908542234 1fondspascaldecroos.org/schaduwmoeder

Magazine - KnackHet hek rond Fort Europanick hannesCeuta (75,000 inwoners) en Melilla (65,000 inwoners) zijn twee spaanse autonome steden aan de Middellandse Zee in Noord-Marokko. De twee encla-ves vormen de enige landsgrens van de europese unie met het Afrikaanse continent, en zijn daarom aantrekkingspolen voor Afrikaanse (economische) mi-granten op weg naar de eu. De gebieden zien eruit als versterkte burchten, met hoog hekwerk, wachttorens, patrouilles te land en ter zee. fort europa dus, hermetisch afgesloten van het Afrikaanse continent.fondspascaldecroos.org/het-hek-rond-fort-europa

Aids overwinnen © H. Ricour

In De Keuken Van Het Compromis Opstandland

Het hek rond Fort EuropaBuiten de LenteHet geheim van Belliraj

Silent Stories

De Bloedkamer



Boek – Van HalewyckDe BloedkamerEen Belgische rechtszaak wordt een nachtmerrie. 45 maanden onschuldig in de gevangenis.Wim Van den Eyndefilip Meert, een jonge Antwerpse ondernemer, is in het jaar 2000 op het verkeerde moment op de ver-keerde plaats. in een grootschalige antifraudeactie van het gerecht raakt hij verzeild in de meedo-genloze mangel van de belgische justitie. Zonder enig aanwijsbaar bewijs van schuld wordt hij ver-oordeeld, terwijl hij zijn onschuld blijft uitschreeuwen. Uitgeverij: Van HalewyckISBN: 9789461310156fondspascaldecroos.org/bloedkamer

Boek - ASPXINJIANGDe nieuwe grens van ChinaJeanne BodenDe Chinese provincie Xinjiang in het noordwesten van China is zo groot als groot-brittannië, frankrijk, spanje en Duitsland samen, maar toch is zij voor velen van ons een blinde vlek. Het is één van de regio’s op de aardbol die het verst van de zee verwij-derd ligt. Xinjiang grenst aan Mongolië, rusland, Kazachstan, Kyrgyzstan, Tadzjikistan, pakistan, Afghanistan en india. Het is een gebied op een raakvlak tussen culturen.Uitgeverij: Academic & Scientific Publishers ISBN: 978905487745fondspascaldecroos.org/xinjiang

Magazine/Boek – APPEL/Recto:verso/Beeld Express/ACCOIran - De kunst van het ontwijkenPieter Verstraete, Peter Van Goethemgeïnspireerd door artikelen van Michel foucault reisden peter Van goethem en pieter Verstraete vijf weken lang door iran. Ze onderzochten op welke manier hedendaagse iraanse kunstenaars met de door het islamitische re-gime opgelegde censuurmaatrege-len omgaan.Uitgeverij: ACCOISBN: 9789033484001fondspascaldecroos.org/iran-kunst-het-ontwijken

Boek – De Bezige BijIn lood gegotenSus van Elzensus van elzen gaat in ‘in lood gegoten’ na hoe israël, vanuit de wankele zionistische utopie van het begin, de Joodse staat gewor-den is die wij kennen. Het be-schrijft de tragedie van de mooie droom die geschaakt werd door Oorlog en Nationale Veiligheid en het blinde geloof in de kracht van wapens.Uitgeverij: De Bezige BijISBN 9789085423058fondspascaldecroos.org/inloodgegoten

Online – De Wereld MorgenKerven in de wereldDirk Barrez‘Kerven in de wereld’ is een vier-delig essay van Dirk barrez over de

onbetaalbare jacht op bodemrijk-dommen. De nieuwe goudkoorts die wereldwijd woedt, slaat diepe wonden. erger, mijnbouw is een ecologische uitputtingsslag die we onmogelijk kunnen winnen. en nog meer, de sociale en econo-mische pil ervan is onbetaalbaar. Maar, hoe moet het dan wel?fondspascaldecroos.org/kerven-wereld

Online – ApachePriester met hebzucht, zusters zonder genade Raf Porto Carrero Vanuit Nigeria waaide een vorm van spiritueel pooierschap over naar het belgische prostitutiemi-lieu. Jonge vrouwen worden met voodoo, het geloof in de macht van de goden en geesten tot pros-titutie gedwongen. “een vood-oopriester bewerkt de borsten van het meisje met een scheermesje. Haar moeder en de moeder van de pooister drinken beiden het bloed van de wonden. Zo komt een overeenkomst tot stand.”fondspascaldecroos.org/priester-hebzucht-zusters-zonder-genade

Krant – Brussel Deze WeekRoemeense bouwvakkers uit BrusselSteven Vandenberghbosanci, een gemeente in het noordoosten van roemenië, heeft financieel weinig te bieden: een gemiddeld loon schommelt rond de 200 euro. fondspascaldecroos.org/roemeense-bouwvakkers-uit-brussel

Boek – PodiumDe OliekoningEdwin Koopmanin ‘De Oliekoning’ schetst edwin Koopman een ontnuchterend portret van een gespleten land. wat begon als een zoektocht naar de wortels van een Latijns Amerikaanse revolutie, werd een persoonlijk verslag over macht, idealen, haat, hartstocht en teleurstelling.Uitgeverij: PodiumISBN: 9789057591297fondspascaldecroos.org/oliekoning

Televisie - CanvasBack in the USSRJan Balliauw, Stefan Blommaertoe vergaat het de russen, de Oekraieners, de georgiers, … in hun onafhankelijke staat? 20 jaar na de val van het communisme en het uiteenvallen van de sovjet-unie maken we een balans op van de ingrijpende veranderingen in dat gebied.fondspascaldecroos.org/backitussr

Online – ApacheDe verdwenen miljarden van ElectrabelTom CochezOp 7 november 2001 crashte sabena. De regering Verhofstadt i,daartoe subtiel aangemaand doorhet Hof, schakelde het old boysnetwerk rond electrabel en devoormalige generale Maat-schappij van belgië in met de vraag geld bijeen te brengen om

De kunst van het ontwijken De Oliekoning

Kerven in de wereld Roemeense bouwvakkers uit BrusselXINJIANG



opvolger sN brussels Airlines in de lucht te krijgen. belgië zou, koste wat het kost, een eigen vliegtuigmaatschappij hebben. Tractebel, hoofdaandeelhouder van electrabel zorgde voor de mensen en voor het geld.fondspascaldecroos.org/de-verdwenen-miljarden-van-electrabel

Magazine/Online – Knack Wereldtijdschrift Unieke documenten belichten spionage in BelgiëKristof ClerixbrusseL - in verscheidene Oost-europese landen zijn de ar-chieven van de geheime diensten uit de tijd van de Koude Oorlog opengesteld voor het publiek. MO*journalist Kristof Clerix ging in de archieven van Tsjechië, roemenië, bulgarije en Duitsland op zoek naar informatie over spio-nage in belgië. Targetbrussels.befondspascaldecroos.org/unieke-documenten

Online – De Wereld MorgenDe greep van bedrijfslobbyisten op de Europese besluitvormingEllen Van CampenhoutLobbyen is een poging om het be-leid te beïnvloeden en dat is een democratisch recht. Maar in de europese unie (eu) versterken commerciële lobbygroepen hun greep op de besluitvorming. en dat terwijl het middenveld amper gehoor krijgt bij de europese in-stellingen. Deze veronderstellen

immers dat wat goed is voor big business, goed is voor europa en de rest van de wereld. fondspascaldecroos.org/bedrijfslobbyisten-EU-besluitvorming

Magazine - KnackPoolse clichés en Europees neokolonialismeJohan de BooseVanaf 1 juli gaat polen de eu een half jaar lang voorzitten. Het voorzitterschap heeft vooral een ceremoniële en een culturele functie. Op het europese beleid – voor zover dat überhaupt noe-menswaardige slagkracht bezit – zal polen nauwelijks wegen, maar de voorzitter kan wel een bijdrage leveren aan de perceptie van zijn land.fondspascaldecroos.org/poolse-cliches-en-europees-neokolonialisme

Boek - Van HalewyckLeven in AfghanistanDirk Tielemanin Afghanistan woedt al dertig jaar oorlog. Dirk Tieleman is gaan overnachten bij intellectuelen en verschoppelingen in vijf steden in de vier windstreken en bij boe-ren op het platteland. Hij heeft er urenlang met hen gepraat en er hun leven geobserveerd. Nog nooit is hen gevraagd wat zij vin-den van de dertigjarige oorlog in hun land.Uitgeverij: Van HalewyckISBN: 9789461310170fondspascaldecroos.org/leven-in-afghanistan

Magazine - MO*Duurzaam op papierAn-Katrien Lecluyse, Leo BroersNgo’s, stadsbesturen en uitgeve-rijen stappen wereldwijd over op fsC-gecertificeerd papier. Voor de gewone consument zijn er naast kopieer- en printpapier nu ook papieren zakdoekjes en zelfs behangpapier met het boompjes-logo. Om te onderzoeken of het groene imago van al dat papier wel gerechtvaardigd is, trokken An-Katrien Lecluyse en Leo broers op onderzoek naar de eucalyp-tusplantages van de braziliaanse deelstaat bahia.fondspascaldecroos.org/FSC

Magazine - EOSIllegale jacht op vinnenhelga D’havé, Robin Van nuffelHaaienvinnensoep is een peper-dure Chinese delicatesse. en dat weten de vissers maar al te goed. Zelfs bij ons schrikken ze er niet voor terug om haaien aan boord te hijsen, de vinnen af te snijden en de rest weer overboord te gooien.fondspascaldecroos.org/illegale-vinnenjacht

Online - ApacheIndonesië: een democratie in fluxStefaan Van BruwaeneMet een geschatte 210 miljoen praktiserende moslims op een to-taal van ruim 240 miljoen inwo-ners is indonesië zowel de groot-ste moslimnatie als de op twee na grootste democratie ter wereld.

Deze twee in het oog springende feiten lijken elkaar tegen te spre-ken. stefaan Van bruwaene on-derzoekt ter plaatse hoe islam en vrijheid van meningsuiting elkaar de hand reiken in dit fascinerende land. fondspascaldecroos.org/indonesië-democratie

Boek - LemniscaatDossier Mexicaanse GriepDaan de WitDossier Mexicaanse griep biedt een schokkende kijk in de wereld van de medische autoriteiten en onze overheden.Uitgever: LemniscaatISBN: 9789047703600fondspascaldecroos.org/inhoud/werkbeurs/dossier-mexicaanse-griep

Magzine - VacatureDe Belgo-Braziliaanse bouwmaffiaFilip Michiels, nico SchoofsJournalisten Nico schoofs en filip Michiels van Vacature magazine onthullen de schimmige business achter de uitbuiting van illegale braziliaanse bouwvakkers op onze bouwwerven.fondspascaldecroos.org/belgo-braziliaanse-bouwmaffia

Unieke documenten belichten spionage in België

De Belgo-Braziliaanse bouwmaffia

Dossier Mexicaanse Griep

Illegale jacht op vinnen Indonesië: een democratie in flux

Kristof Clerix


ColofonRedactie Karel Platteau, Karine Claassen | D/2011/Fonds Pascal Decroos, uitgever | Fonds Pascal Decroos voor Bijzondere Journalistiek vzw

Rozenweg 4b | B-1731 Zellik - België | T +32 2 705 59 19 | F +32 2 705 59 29 | E [email protected] | www.fondspascaldecroos.org | V.u. Ides Debruyne

het Fonds Pascal Decroos voor bijzondere journalistiek is een onafhankelijke vereniging zonder winstoogmerk (vzw) en opgericht met als doel de herinnering aan Pascal Decroos levendig te houden en zijn levenswerk voort te zetten.

Alle rechten voorbehouden. Uit deze Nieuwsbrief noch de website mag niets worden verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm, of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaandelijke schriftelijke toestemming van de uitgever. w

ww

.gra

se.b

e

Fonds Pascal Decroos Nieuwsbrief 22 oktober 2011

Documents

Transcript of Fonds Pascal Decroos Nieuwsbrief 22 oktober 2011