Week van de prothese:Er beweegt iets in de orthopedie

Laparoscopische ingrepen nemen een hoge vlucht

De toekomst van het chirurgisch

dagcentrum

MAART 2014

ARTSENMAGAZINE65

02

EDITO FOCUS

INHOUD

06Het Chirurgisch dagcentrum

wil pionier zijn

dr. DIRK MAESMedisch directeur

Is de toekomst ambulant?

Energie voor Mosango III

en nieuw jaar, een nieuwe FOCUS, een nieuw jasje. We ho-pen u in deze nieuwe vormgeving nog beter te kunnen infor-

meren over het reilen en zeilen binnen AZ Sint-Lucas.Onze chirurgen werken hard aan de standaardisering van hun

ingrepen en het comfort van hun patiënten. Dat bewijzen de gy-naecologen die een hoge vlucht nemen met minimaal invasie chi-rurgie. De laatste vier jaar is het aantal laparoscopische hysterecto-mieën gestegen van 9% naar 43%. Wat betreft de laparoscopische wertheim – klieruitruiming is het aantal zelfs gestegen van 20% naar  80%.

In de orthopedie kunnen patiënten steeds sneller uit hun bed en wordt er gewerkt aan rapid recovery – het verminderen van de impact van een operatie op lichaam en geest.

Dit alles hebben we niet alleen te danken aan nieuwe chirurgische technieken en nieuwe vormen van anesthesie en postoperatieve pijnstilling, maar ook aan het multidisciplinaire teamwork van men-sen die bijzonder goed op elkaar ingespeeld zijn. De patiënt kan er alleen maar wel bij varen: hij herstelt sneller, heeft minder pijn en kan sneller naar huis.

Is de toekomst van ons ziekenhuis ambulant? Volgens dr. Luc Van Outryve, die binnenkort na een lange carrière afscheid neemt als diensthoofd van het chirurgisch dagcentrum, alvast wel. Hij geeft vol vertrouwen de fakkel door aan dr. Renata De Kesel. Zij ziet een evolutie naar ‘wellcare’ waarbij de patiënt niet alleen betrouwbare zorg krijgt, maar er ook aandacht is voor zijn welzijn. Hier werken we als ziekenhuis heel hard aan.

Het ziekenhuis van Mosango in Congo is al jaren het partnerziekenhuis van AZ  Sint-Lucas. Eind januari ging de ze-vende missie ‘Energie voor Mosango III’ ter plaatse. De installatie van de zonne-panelen werd geoptimaliseerd, er werden bijkomende medische toestellen op het verloskwartier geïnstalleerd en de nodi-ge opleiding werd gegeven. Daarnaast werden voorbereidingen getroffen om de elektriciteits- en waterinstallatie verder uit te bouwen. In het najaar vertrekken dr. Piet Libbrecht en dr. Dirk Rijckaert op orthope-dische missie naar Mosango.

E

03

EN VERDER

04 Kort

10 Gynaecologen zetten sterk in op minimaal invasieve chirurgie

12 Reumakliniek staat voor persoonlijke aanpak

16 Prothesechirurgie anno 2014

COLOFON Focus is het driemaandelijks tijdschrift van vzw AZ Sint- Lucas en Volkskliniek: Campus Sint-Lucas, Groenebriel 1, 9000 Gent Campus Volksklinie, Tichelrei 1, 9000 Gent | tel 09 224 61 11, info@azstlucas.be, www.azstlucas.be | Hoofdredactie Iny Cleeren | Redactie en eindredactie Kim Aerts, Iny Cleeren, communicatie@azstlucas.be | Verantwoordelijke uitgever dr. Dirk Maes, Groenebriel 1, 9000 Gent | Foto’s AZ Sint-Lucas, Johan Martens, Philip Vanoutrive | Vormgeving Janssen en Jansen Creative Content, www.jaja.be

08 Nieuw hart- en vaatcentrum:

betere service, 24 uur op 24

 Een verpleegkundige draagt het verzorgings -   materiaal van de ene ziekenzaal naar de andere. 

18 Overlevingskans bij borstkanker boven gemiddelde in AZ Sint-Lucas

04

OpeningBlok Z

In december openden Vlaams Minis-ter van Welzijn, Volksgezondheid en Gezin Jo Vandeurzen en Gents bur-gemeester Daniel Termont een nieu-we ziekenhuisvleugel. Blok Z biedt onderdak aan het oncologisch dag-centrum, drie verpleegafdelingen, een cleanroom voor de bereiding van cytostatica, een nieuw perso-

neelsrestaurant, een broodjeszaak en een optiek. Er is aandacht voor hygiëne, efficiëntie, nieuwe tech-nologie en patiëntencomfort. De ruime kamers beschikken over een volwaardige badkamer met douche, zijn volledig rolstoeltoegankelijk en aangepaste verlichting zorgt voor een huiselijke sfeer.

Rechtstreeks contactnummer

intensieve zorg

Binnenkort wordt bij elke opname via spoed of een onverwachte opname op intensieve zorg (ook bij complicaties na chirurgie), een brief of mail gestuurd naar de huisarts. Daarin staan de opnamereden van de pati-ent met korte uitleg en onderaan het recht-streekse contactnummer van de intensivist.

BroodjeszaakDeliZone

Voortaan kunt u voor broodjes en andere versnaperingen, koude en warme dranken terecht in DeliZone, straat 45 (inkom cam-pus Sint-Lucas). De broodjeszaak is geo-pend op weekdagen van 10.00 tot 18.00 uur. Er is ook een broodautomaat ter beschik-king met dagvers brood en sandwiches.

Op 24 maart start de bouw van de nieuwe parking van het ziekenhuis. Een deel van de huidige bezoekersparking zal hierdoor af-gesloten worden. Er worden extra parkeer-plaatsen voorzien op de personeelsparking. Volg de bewegwijzering op het terrein.

InfoU kunt het verloop van de werken volgen op de website www.azstlucas.be/parking.

Start bouw nieuwe parking

KORT

05

agenda25/03 Medische avond HematologieVan 20.30 tot 22.15 uur, campus Sint-Lucas, Sint-Jozefzalen, straat 31.

31/03 - 04/04Week van de prothese zie pagina’s 16-17-18

25/04Concert met optreden van het koor ‘Jardin des Voix’. Een uitnodiging met het volledige programma en inschrijvingsmogelijkheden volgt.

Augustijnenkerk Sint-Stefanus,Academiestraat Gent

17/15Eerste symposium van de Associatie Cardiologie AZ Nikolaas, AZ Sint-Lucas en UZ Gent: ‘Samenwerken in een zorgbekken cardiologie’ Zaterdag 17 mei, 9u30, Handelsbeurs Gent. www.cardiologie17mei2014.be

Infowww.azstlucas.be/activiteiten

De Europese wedstrijd ‘Best Online Content for Kids Award’ zet kwalitatieve content voor kinderen van 4 tot 12 jaar in de kijker die hen stimuleert om te leren, spelen en ontdekken. De kinderwebsite van AZ Sint-Lucas werd uit meer dan 1100 inzendingen uit 26 landen ver-kozen tot derde beste Europese kinderweb-site. De award werd uitgereikt in de Europese Commissie door vice-president Neelie Kroes. Bezielster dr. Birgitte Vangehuchten: ‘We zijn ontzettend fier om deze award te mogen ont-

vangen. Het is een mooie blijk van erkenning en het moedigt ons aan om verder te werken aan het informeren van kinderen over het rei-len en zeilen in het ziekenhuis’. De interactieve website bevat uitleg in begrijpelijke taal, 360° foto’s van afdelingen, filmpjes, kleurplaten enz. en wordt nog uitgebreid.

Infolucas.azstlucas.be

3e prijs voor beste

Europese kinderwebsite

© P

aulin

e O

udInschrijving is niet vereist

OPEN INFOSESSIES VOOR:PATIENTEN, BEZOEKERS, VERPLEEGKUNDIGEN, KINESISTEN EN ALLE GEINTERESSEERDEN.

Ma. 31 maart - 14:00 - 15:00 - 16:00 HAND & VOETdr. De Kesel, dr. van Ovost, dr. Verniers

Di. 1 april - 14:00 - 15:00 - 16:00 KNIE & SCHOUDER dr. Libbrecht, dr. Schepens, dr. Schietse, dr. Verniers, dr. De Wandel Woe. 2 april - 14:00 - 15:00 - 16:00HEUP & RUG dr. Liekens, dr. Van Lerbeirghe, dr. Verjans

INFO

RMATIESESSIES D

IENST O

RTHO

PEDIE

AZ Sint-Lucas31 maart - 4 april

2014

INFOSESSIES GAAN DOOR IN DE SINT-JOZEFZALEN (straat 31)

Dienst Orthopedie AZ Sint-Lucas stelt u voor:

Om u op de hoogte te houden van de vernieuwingen ophet gebied van de orthopedische chirurgie, organiseert

de dienst Orthopedie een aantal infosessies.

U bent alvast van harte welkom op de onderstaande data en uren.

WEEK VAN DE PROTHESE

Definitief programma en laatste wijzigingen te vinden op website: www.azstlucas.be/prothese

06

‘Vroeger waren chirurgen heer en meester. Nu denkt

men veel meer fysiologisch.’

Op 1 april neemt dr. Luc Van Outryve na een mooie carrière afscheid van AZ Sint-

Lucas om op pensioen te gaan. Hij geeft de fakkel als medisch diensthoofd van het

chirurgisch dagziekenhuis door aan dr. Renata De Kesel. Beiden praten ze vol pas-

sie over de toekomstperspectieven van het dagziekenhuis. Maar ze horen liever de

term CDC, ofwel chirurgisch dagcentrum.

HET CHIRURGISCH DAGCENTRUM VAN AZ SINT-LUCAS WIL PIONIER ZIJN

at is het verschil tussen een dagcentrum en

een dagziekenhuis? Dr. Van Outryve: Het gaat vooral om de percep-tie: iemand die niet ziek is, maak je niet ziek. Waarom zou je naar het ziekenhuis gaan als dat niet nodig is? Patiënten die in een dagcen-trum geopereerd worden, komen in een andere omgeving terecht dan in een ‘ziekenhuis’ dus spreken we liever over een ‘centrum’.

Dr. De Kesel: De ingrepen zijn hetzelfde, maar als de patiënt voelt dat alles goed geor-ganiseerd is, hij goed omringd wordt en minder pijn heeft, zal hij zich veel minder ziek voelen.

Welke evoluties hebt u meegemaakt in de loop van uw carrière, dr. Van Outryve?Dr. Van Outryve: Toen ik begon, waren chi-rurgen heer en meester. Men deed aan ecto-mie-chirurgie: kankers werden weggesneden en wat er overbleef, kon eventueel nog be-straald worden. Wat ik heb zien veranderen is dat men veel meer fysiologisch is gaan denken. Men heeft meer kennis van de processen die zich in het lichaam voordoen en de operaties die men nu uitvoert proberen deze processen te beïnvloeden of te wijzigen. Aandoeningen

die vroeger geopereerd werden, worden nu niet meer geopereerd maar eerst bestraald of worden anders geopereerd. Na een liesbreuk kon een patiënt vroeger veertien dagen niet

uit zijn bed, nu is dat niet meer het geval. De technieken zijn verbeterd en men is bijvoor-beeld laparoscopisch gaan werken. Ik heb dat zelf nooit geleerd dus ik heb me daar in moeten bijschaven. De jonge artsen worden bijna enkel laparoscopisch opgeleid.

Dr. De Kesel: In de orthopedie zien we dat ook. Vroeger werd de meniscus volledig gere-seceerd via een grote incisie, nu wordt via een artroscopie slechts een minimaal deel van de meniscus gereseceerd en indien mogelijk zelfs gehecht. Om een mooi voorbeeld te geven: mijn buurvrouw is 50 jaar geleden geopereerd aan Carpal tunnel syndroom en heeft drie weken in het ziekenhuis gelegen. Haar zus is vijf jaar gele-den geopereerd en verbleef een hele dag in het

W

ziekenhuis. Nu kan de patiënt voor dezelfde be-handeling na maximaal anderhalf uur naar huis.

Dr. Van Outryve: Niet alleen de techniek van chirurgie is verbeterd, maar ook in de anesthesie is er grote vooruitgang gemaakt. Vroeger gaf men chloroform en moest je snel opereren voor de patiënt wakker werd. Nu zijn er loco-regionale technieken en is ook de postoperatieve behandeling veel beter met pijnpompen en andere pijnbestrijding. Ook de verpleegkundigen kennen de technieken beter. In het concept van ambulante chirur-gie komen al die disciplines mooi samen en is teamwork heel belangrijk.

Het concept van dagziekenhuizen is nochtans niet nieuw?Dr. Van Outryve: Dr. James H. Nicoll – ook wel de pionier van de dagchirurgie genoemd  –

 Dr. Renata De Kesel   en dr. Luc Van Outryve 

De toekomst is ambulant

CHIRURGISCH DAGCENTRUM

07

schreef al in 1909 een artikel in the British Medical Journal over ambulante ingrepen. Hij was een pediater in het Glasgow Hospital for Sick Children die vond dat kinderen beter zo snel mogelijk thuis bij hun moeder herstelden van een ingreep. Toch heeft het tot 1970 ge-duurd voor het eerste echte dagcentrum werd opgericht in Phoenix, Arizona. In de Angelsak-sische en Scandinavische landen is men sneller overgeschakeld naar dagchirurgie omdat de ziekenhuizen daar minder bedden hadden en dus op de duur ook niet genoeg plaats. Hier heeft dat langer geduurd omdat men vroeger als ziekenhuis omwille van de financiering zo-veel mogelijk chirurgen aantrok met zoveel mogelijk bedden.

De technologische vooruitgang betekende een grote stap naar

ambulante chirurgie maar er is ook nog de patiënt zelf?Dr. De Kesel: Vroeger was de chirurg tevreden als de ingreep goed verlopen was. Nu wordt er meer gekeken naar de zorg en het belang en de tevredenheid van de patiënt. Als hij in een moeilijke periode van ongemak, angst en on-wetendheid merkt dat alles aangenaam en vlot verloopt, gaat hij zich automatisch beter voe-len. Ik noem dit graag ‘wellcare’ naar analogie met ‘wellness’, waar de patiënt toekomt in een totaalconcept met betrouwbare zorg maar ook aandacht voor zijn welzijn. De verwachtingen van de patiënten zijn trouwens ook mee geëvo-lueerd: ze zijn mondiger, beter geïnformeerd en willen sneller behandeld worden zodat ze snel weer aan het werk kunnen. De patiënt herstelt ook liever thuis dan in de klinische omgeving van een ziekenhuis.

Dr. Van Outryve: De ondersteuning van de huis-arts is zeer belangrijk. Als eerste aanspreek-punt kan hij helpen bij de screening van de patiënten en de mogelijkheden van het dag-ziekenhuis bespreekbaar maken. We hechten ook veel belang aan de communicatie: de pa-tiënt wordt vooraf opgebeld om alles voor te bereiden en om een uur af te spreken. Dit zorgt ervoor dat hij nooit lang moet wachten. Een goed geïnformeerde patiënt die weet welke pijnbehandeling mogelijk is, kan ook met een gerust hart naar huis gaan.

Wanneer zijn we in AZ Sint-Lucas gestart met een apart dagziekenhuis?Dr. Van Outryve: Het koninklijk besluit van 25 november 1997 zegt hoe een chirurgisch dagziekenhuis eruit moet zien. Dat is voor ons de basis geweest die ook nu nog van toepas-

08

sing is. In het jaar 2000 zijn we beginnen na-denken over een eigen centrum. Na de fusie in 2004 is dit concreet geworden. De oftalmo-logen waren de eersten die interesse hadden voor dagchirurgie voor hun cataractoperaties. Vervolgens hebben we geprobeerd om zoveel mogelijk artsen mee te krijgen in dat nieuwe concept, zoals bv. de urologen met hun circum-cisies en de orthopedisten.

Laat u het dagziekenhuis gerust achter in de handen van uw opvolger?Dr. Van Outryve: We hebben vooral een heel brede organisatorische basis opgebouwd met verpleegkundigen die volledig mee zijn in het concept en waar iedereen goed op elkaar is in-gespeeld. Vorig jaar zijn we verhuisd naar de eerste verdieping van campus Volkskliniek en dat is een zeer grote verbetering. We zitten nu op hetzelfde niveau van het operatiekwartier waardoor we geen liften meer moeten doen en alles vlotter verloopt. Bovendien hebben we goed nagedacht over de flow die een patiënt volgt binnen het centrum en dat volledig ge-optimaliseerd. De patiënt wordt ook zeer goed voorbereid op zijn ingreep.

Dr. De Kesel: We zijn op dit moment al een van de best draaiende en best georganiseerde dagziekenhuizen in de regio. Het handcentrum is hier een mooi voorbeeld van: je zal nergens een centrum vinden met een hoger aantal in-grepen per uur waarbij de kwaliteit van zorg zeer hoog scoort. Patiënten komen van ver om-dat ze weten dat ze snel weer buiten zijn.

Tot slot, wat brengt de toekomst?Dr. Van Outryve: Er zal een moment komen dat ambulante zorg de standaard is. Je zal als chirurg een goede reden moeten hebben om

een patiënt niet naar huis te sturen, maar op te nemen. Ook de ziekenhuisfinanciering evo-lueert mee in die richting. Het systeem wordt onbetaalbaar als je verantwoorde geneeskunde niet koppelt aan kostenbesparend werken. Pro-fessor Paul Gemmel, gezondheidsecononoom aan de UGent, gebruikt de metafoor van een vloot. De tanker in het midden is een groot zie-kenhuis met een 250-tal bedden voor zware chirurgie en acute gevallen. Daarnaast heb je een aantal kleinere boten die allemaal dezelfde koers varen. Dit zijn de dagcentra: geriatrisch, oncologisch, chirurgisch,…

Dr. De Kesel: Meer dan 50% van de operaties in het ziekenhuis zijn dagchirurgie, maar vinden niet plaats in het CDC. Een dagcentrum vraagt om een strakke organisatie: de chirurg moet zijn ingrepen zeer goed plannen en heeft hiervoor medewerking nodig van verpleegkundigen, logistiek en van de administratie. Dit is niet voor iedere arts evident, maar als alles goed georga-niseerd is, kun je meer gestandaardiseerde ingre-pen doen op een dag en gaan de wissels tussen de operaties veel vlotter. Het aantal ingrepen in het chirurgisch dagcentrum zal in ieder geval enorm toenemen. In de toekomst zal iedereen naar een dagziekenhuis willen, zowel chirurgen als patiënten. Het is onze ambitie om te proberen deze evolutie voor te zijn en hierin pionier te zijn.

‘Wellcare is betrouwbare zorg met ook

aandacht voor het welzijn van

de patiënt.’

dr. DE KESELMedisch diensthoofd

chirurgisch dagcentrum

 In 2013 werd  het chirurgisch dagcentrum   volledig vernieuwd. 

CHIRURGISCH DAGCENTRUM

09

oe is de opstart verlopen?Ann De Schryver: Het waren zeer in-

tense eerste maanden. Het cathlab is een bij-zonder technische afdeling. Het verpleegkun-dig team volgde een bijkomende opleiding in het UZ en is nu zelfstandig aan de slag.

Dr. Hans Vandekerckhove: We merken dat we een betere service kunnen bieden aan onze patiënten. We hebben alles nu veel meer zelf in handen.

Het Stemi-netwerk is eveneens operationeel?Dr. Vandekerckhove: Dat klopt. De MUG-arts kan vanuit de MUG-wagen het EKG doorstu-ren waardoor de EKG-tracés online, zelfs via smartphone, bekeken kunnen worden. Hier-door kan het cathlab veel sneller paraat staan.

Wat zijn de voordelen van het nieuwe cathlab?Ann De Schryver: Het belangrijkste voordeel voor de patiënten, is dat ze niet meer verplaatst moe-ten worden naar een ander ziekenhuis maar ‘in huis’ behandeld kunnen worden. Tijdswinst dus. Daarnaast wordt de ingreep zelf steeds minder

belastend voor de patiënt. Tot voor kort verlie-pen de meeste ingrepen via de lies. Momenteel gebeuren 75% van de procedures via de pols-slagader waardoor de patiënt na het onderzoek zelf van tafel kan stappen en snel naar huis kan terugkeren. Al is dat meteen ook een nadeel.

Hoezo?Ann De Schryver: Vroeger was een hartinfarct een serieuze waarschuwing en moest men we-ken in bed blijven om te herstellen. Wanneer iemand vandaag een acuut infarct doet, voelt men zich zeer slecht maar een uur later is het voorbij en voelt men zich alweer stukken beter. Het prikkelt de mensen niet meer om hun le-vensstijl te aan te passen. De gevolgen op lange termijn worden niet steeds juist ingeschat.

Dr. Vandekerckhove: Preventie blijft belang-rijk. Ik ben blij dat de meeste procedures in de namiddag plaatsvinden zodat de patiënt één nachtje blijft en we de ochtend nadien rustig een gesprek kunnen voeren over bijvoorbeeld rookstop, het verlagen van de cholesterol of de bloeddruk. De mensen zelf staan te weinig stil bij het feit dat ze een risicoprofiel hebben. We zien vaker zware acute infarcten bij jonge

mensen. Daarnaast blijft er de grote groep van ouderen met verschillende comorbiditeiten. In die zin speelt het cathlab ook de rol van spin-off voor ons cardiaal revalidatiecentrum.

Hoe zien jullie de toekomst?Dr. Vandekerckhove: De multidisciplinaire sa-menwerking binnen het hart- en vaatcentrum zal enkel nog verbeteren door verdere samen-werking met de vasculaire chirurgen en door op termijn aansluiting te vinden bij het elektro-fysiologisch gebeuren.

Ann De Schryver: We zijn ook nog volop mensen aan het aanwerven zodat we de wacht-dienst kunnen verminderen.

Op 18 november ging het gloednieuwe hart-en vaatcentrum effec-

tief van start. Het centrum draaide meteen op volle toeren want er

worden ongeveer 100 patiënten per maand behandeld. Het cath-

lab is 24 uur op 24 operationeel. We vroegen cardioloog dr. Hans

Vandekerckhove en dienstverantwoordelijke Ann De Schryver om

een eerste evaluatie.

Nieuw hart- en vaatcentrum: betere service, 24 uur op 24

Nieuw hart- en vaatcentrum: betere service, 24 uur op 24

InfoEerste symposium van de Associatie Cardiologie AZ Nikolaas, AZ Sint-Lucas en UZ Gent: ‘Samenwerken in een zorgbekken cardiologie’ Zaterdag 17 mei, 9u30, Handelsbeurs Gent.www.cardiologie17mei2014.be

 Dienstverantwoordelijke  Ann De Schryver in het cathlab 

H

HART- EN VAATZIEKTEN

10

+ afbeeldingen knieprothese en heupprothese

innen AZ Sint-Lucas is een vast team van gynaecologen bezig met minimaal

invasieve chirurgie. Voor de benigne gynae-cologie zijn dat dr. Alexandra Onghena, dr. Ingrid Martens, dr. Bart Bronselaer en dr. Marc Volckaert. Op het vlak van maligne chirurgie werkt expert dr. Adriaan Logmans samen met dr. Bronselaer en dr. Volckaert.

VoordelenDe techniek van laparoscopie komt vooral de postoperatieve zorg ten goede:• de verblijfsduur gaat drastisch naar bene-

den: in plaats van 5 tot 7 dagen gaat het om 2 à 3 dagen en soms zelfs maar 1 dag

• het herstel gaat sneller en de patiënten hebben minder pijn dan als de buik open

Gynaecologen AZ Sint‑Lucas zetten sterk in op minimaal invasieve chirurgie De laatste 3 à 4 jaar hebben laparoscopische ingrepen een hoge

vlucht genomen. Dit is zeker het geval in de gynaecologie waar zo-

wel goedaardige als oncologische chirurgie zoveel mogelijk op mi-

nimaal invasieve manier gebeurt. België is hierin koploper maar met

name in AZ Sint-Lucas zijn een aantal gynaecologen erg bedreven in

deze nog relatief jonge techniek.

B

Evolutie hysterectomieën van de laatste vier jaar

GYNAECOLOGIE

2010 2011 2012 20130

10

20

30

40

50

60

70

Wat betreft de vaginale hysterectomie zien

we een status quo. De laparoscopische

hysterectomie is drastisch gestegen ten

nadele van de abdominale.

Vaginaal

Laparoscopisch

Abdominaal

is geweest: bij een open operatie krijgt de patiënt een pijnpomp met morfinederivaten waardoor de darmen niet goed op gang ko-men. Bij een kijkoperatie is dat niet nodig en herstellen de darmen veel sneller. De dag na de operatie kan de patiënt opstaan en naar het toilet gaan. Wel typisch voor een lapa-roscopie is de schouderpijn omwille van de vrije lucht die achter blijft in de buikholte en zo duwt tegen het middenrif

• esthetisch voordeel: drie à vier sneetjes van 1 cm die nauwelijks zichtbaar zijn

Goedaardige chirurgieOp het vlak van benigne gynaecologie zijn mi-nimaal invasieve technieken de laatste jaren enorm op punt gesteld en is er een duidelijke daling van open chirurgie. Een myoom of een fibromateuze uterus is geen contra-indicatie meer voor een laparoscopie. Hysterectomie gebeurde vroeger altijd vaginaal of met een open operatie maar nu wordt de abdomina-le chirurgie zoveel mogelijk vervangen door een laparoscopie. De voorkeursroute voor een hysterectomie blijft weliswaar de vaginale maar indien de baarmoeder te groot is, er te weinig zakking is, er bijkomende pathologie is

11

verspreid is dan verwacht. Internationaal zijn er kwaliteitseisen gesteld voor maligne gynae-cologie: zo moet je vrije snijranden hebben en het aantal lymfeklieren moet ruim voldoende zijn. Dr. Logmans: ‘Hierop scoren we zeer goed. In de toekomst zullen we naar analogie met de borstkliniek ook rond deze kwaliteitsin-dicatoren transparant communiceren naar de  buitenwereld.’

TeamworkZowel de benigne als maligne ingrepen gebeuren steeds in duo. Dr. Logmans: ‘Dat gaat sneller en efficiënter, maar werkt ook prettiger en geeft de artsen de mogelijkheid te overleggen. Indien we bv. tijdens de ingreep een vergrote metastatische klier zien, bespreken we samen de volgende stap.’Het nadeel van minimaal invasieve chirurgie

aan het ovarium, een myoom op een moeilijk bereikbare plaats zit of indien er verklevingen zijn in de buik biedt de laparoscopische weg een uitstekende oplossing. Myomectomie (bij vrouwen die de baarmoeder wensen te houden) kan ook in het merendeel van de ge-vallen laparoscopisch aangeboden worden. Dr. Onghena: ‘Een vleesboom kan soms 6 tot 7 cm zijn maar met een morcellator kunnen we het myoom in kleine stukjes uit de buik verwij-deren. Soms is een laparascopische ingreep niet mogelijk. Als we niet veilig aan de bloed-vaten kunnen, bv. bij een extreem vergrote baarmoeder door vleesbomen, dan moet een open operatie gebeuren’, aldus dr. Onghena. ‘Of als het volume te groot is waardoor we onvoldoende zicht hebben. Baarmoeders tot 2 cm onder de navel kunnen we laparosco-pisch verwijderen. Dit is te vergelijken met een uterus ter grootte van een zwangerschap van vier maanden.’

Oncologische chirurgieOok voor een carcinoom van de uterus gebeurt de ingreep bijna altijd laparoscopisch. Er is een conversiekans van ongeveer 5% indien er bv. een bloeding is of als de maligniteit verder

 ‘Laparascopisch opereren is  teamwork en dat is het sterke van  dit ziekenhuis: de gynaecologen  zijn mooi op elkaar ingespeeld  en we hebben zeer goede  anesthesisten, instrumentisten  en  verpleegkundigen.’

‘Een laparoscopische ingreep die vroeger ruim twee uur en een kwart duurde, doen we nu met ons tweeën op

drie kwartier.’

was vaak dat het veel langer duurde dan een open procedure. ‘Maar doordat we als team zo goed op elkaar zijn ingespeeld, hebben we dit drastisch naar beneden kunnen halen,’ zegt dr. Logmans. ‘Een laparoscopische ingreep die vroeger ruim twee uur en een kwart duurde, doen we nu met ons tweeën op drie kwartier. Tijdens de ingreep kunnen we problemen op-lossen waardoor we bijna nooit meer te hoeven converteren. Een andere belangrijke factor is het hoge aantal ingrepen dat we in Sint-Lucas uitvoeren. Er wordt enorm veel doorverwezen naar ons team door onze eigen gynaecologen maar ook door externe verwijzers en steeds meer vanuit Nederland. Laparascopisch ope-reren is teamwork en dat is het sterke van AZ Sint-Lucas: de gynaecologen zijn op elkaar ingespeeld en we hebben zeer goede anesthe-sisten, instrumentisten en verpleegkundigen.’

Dr. Bronselaer: ‘Maar we zijn geen eiland op zich, we maken gebruik van de kennis en kun-de van collega’s en er is binnen het ziekenhuis een mooie interactie tussen de verschillende disciplines. Voor de heel ingewikkelde geval-len werken we ook een tweetal keer per jaar samen met een consulent uit het UZ Leuven, prof. Vergrote.’

12

ReumakliniekAZ Sint-Lucasstaat voor persoonlijke aanpak van patiënten

s reuma een veel voorkomende ziekte?

Dr. Janssens: 1 op de 5 Belgen heeft reumatische klachten en ongeveer 2% van de bevolking lijdt aan een chronische inflammatoire reumatische aandoening. De meest voorkomende vorm is reumatoïde artritis. Ook 1 op 1000 kinderen lijdt aan reuma. Binnen de reumatische aandoeningen onderscheiden we 4 grote groepen. Er zijn de in-flammatoire aandoeningen: reumatoïde artritis, spondylartropathiën (bv. de ziekte van Bechte-rew en psoriasis artritis) en de systeemziekten zoals lupus en suysteemsclerose. Daarnaast heb je de grote groep van degeneratieve reumatische aandoeningen zoals osteoartrose en de meta-bole botziekten zoals osteoporose. Tenslotte de weke weefselreuma zoals functionele rugklach-ten, lokale peesontstekingen en spierreuma.

Waarom werd het FWRO destijds in het leven geroepen?Dr. Janssens: Vijftien jaar geleden waren er

zeer weinig goed werkende anti-reumatische middelen op de markt. De begeleiding van personen met artritis was ook heel miniem. Het FWRO werd opgericht om het wetenschap-pelijk reumaonderzoek te ondersteunen. Met succes. Sinds een tiental jaar bestaan er zeer efficiënte medicaties die het leven van heel wat reumapatiënten sterk verbeterd hebben en er komen alsmaar nieuwe producten op de markt.

Ook de zorg rond de patiënt is veel beter georganiseerd dan vroeger?Dr. Janssens: Wat de afgelopen jaren de toe-stand van de patiënt drastisch verbeterd heeft, is de holistische multidisciplinaire benadering van de patiënt. Zowel op het gebied van os-teoporose als wat betreft de artritiskliniek is AZ Sint-Lucas hierin een pionier geweest. We zijn als eerste perifeer ziekenhuis met een artritis kliniek in Vlaanderen gestart. Wanneer bij een patiënt een beginnende chronische vorm van reuma wordt vastgesteld, volgt au-

15 JAAR FONDS VOOR WETENSCHAPPELIJK REUMAONDERZOEK

Het Fonds voor Wetenschappelijk Reuma Onderzoek (FWRO) speel-

de een belangrijke rol bij de opstart van de reumaklinieken zoals deze

vandaag in voege zijn en waar AZ Sint-Lucas een pioniersrol in speel-

de. Een gesprek met reumatoloog dr. Xavier Janssens, stichter en

voorzitter van het FWRO en reumaverpleegkundige Ruth De Meester.

Reuma verpleegkundige brugfiguur tussen patiënt en

reumatoloogI

tomatisch een uitvoerig gesprek bij de reuma-verpleegkundige. Daarnaast stimuleren we de patiënten om ergo- en kinesitherapie te volgen. Deze aanpak werd steeds ondersteund door het FWRO.

Waaruit bestaat de taak van een reumaverpleegkundige?Ruth De Meester: Mijn belangrijkste taak is de patiënt informeren en begeleiden. Ik leg uit hoe en wanneer ze hun medicatie moeten innemen. Sommige patiënten hebben meer informatie nodig dan andere. Na jarenlange ervaring voel je dat aan. Ze krijgen brochures mee en mijn contactgegevens. De vragen vol-gen meestal achteraf.

De patiënt wordt individueel begeleid?Ruth De Meester: De reumamedicatie is erg uitgebreid. De therapie wordt per patiënt bepaald. Patiënten die medicatie via intrave-neuze weg toegediend krijgen, zie ik om de 1 à 2  maanden in het dagziekenhuis. Als de pati-

REUMATOLOGIE

13

ent inspuitingen nodig heeft, leer ik hen prik-ken. De eerste maal prikken we hier, samen. De volgende keer kunnen ze het alleen. Ik krijg vaak spontaan e-mails of telefoontjes van pa-tiënten om te melden dat alles goed verlopen is. Ze gaan voor een klinische evaluatie langs bij de reumatoloog. Deze medicatie wordt enkel terugbetaald na een grondige screening van de patiënt. Ik help hen ook om hun dossier bij de mutualiteit in orde te brengen.

Er is dus niet enkel het medische aspect?Ruth De Meester: Patiënten met reumatische aandoeningen worden vaak geconfronteerd met onbegrip vanuit de omgeving. Reuma komt in opstoten. De ene week kun je staan dansen en de week nadien kun je bijna niets meer van de pijn. Er zijn vaak ook problemen op het werk. Als een bepaalde therapie niet aanslaat, kan overgeschakeld worden op een andere therapie, maar intussen blijft de pati-ent maanden met zijn klachten zitten en is hij vaak werkonbekwaam.

Dr. Janssens: Het FWRO startte daarom met een project rond ‘disability case management’. Gespecialiseerde ergotherapeuten brengen pa-tiënten die langdurig ziek waren via individuele begeleiding opnieuw op de arbeidsmarkt. De expertrapporten ‘Allen actief...ook met Reuma’ deel I en II kunnen geconsulteerd worden op www.fwro.be.

Het FWRO organiseert in maart 2014 een grote sensi-bilisatie- en fondsenwervingscampagne. Op 15 en 16 maart is er een tentoonstelling in het oude rangeerstati-on van Antwerpen Zuid waar 35 kunstenaars meer dan 100 kunstwerken exposeren. De opbrengst van de ver-koop van de kunstwerken gaat naar de ondersteuning van het wetenschappelijk onderzoek in de reumatologie.

Van 21 tot 30 maart trekt een chocoladecaravan met bekende Belgen doorheen ons land waarbij gratis een record van één miljoen chocolaatjes verdeeld wordt. De chocoladetruck houdt halt in Gent op zaterdag 22 maart van 14.30 tot 17 uur op de Kouter. U kunt er ook de chocolade-editie van het kookboek ‘Reuma en dan… genieten kan’ verkrijgen met recepten van 10 Belgi-sche topchocolatiers. U kunt het boek ook bestellen via ruth.demeester@azstlucas.be.

Meer infoop www.r-euma.be.

www.r-euma.beDesign: gunterwork.worDpress.com / gus@scarlet.be / 068 570 775Drukwerk: www.pelegrie.be/ sales@pelegrie.be / 03 230 45 93FotograFie: ell-limits photography / inFo@ell-limits.be

 Reumaverpleegkundige  Ruth De Meester  en reumatologen  dr. Christine Ackerman en  dr. Xavier Janssens 

Hand in handsamen tegen reuma

14

n ons streven naar kwaliteitsvolle zorg werkt AZ Sint-Lucas mee aan het Vlaams

Indicatorenproject VIP². Dit is een gezamenlijk initiatief van de Vlaamse Overheid met een aantal partners als Zorgnet Vlaanderen, ICURO en de Vlaamse Vereniging van hoofdartsen. Zij hebben een hele set van proces- en resul-taatsindicatoren uitgewerkt waarmee informa-tie over de kwaliteit van de zorg in ziekenhuizen beschikbaar wordt voor de buitenwereld. Maar ze vormen vooral ook een werkinstrument voor de ziekenhuizen: met de behaalde resultaten kunnen ze aan de slag om verbeteracties te de-finiëren en uit te werken om de kwaliteit van de zorg te optimaliseren.

De basisset waarmee nu gestart wordt, be-staat uit 5 categorieën:

1. Moeder en kind: indicatoren over keizer-sneden, borstvoeding, opname van zui-gelingen, heropnames en aanpak van kindermishandeling.

2. Orthopedie (heup- en knieprothesen): indi-catoren over transfusiegraad, verblijfsduur, revisies en tijdigheid van zorg.

3. Cardiologie (hartinfarct): indicatoren over sterfte (mortaliteit), gebruik van ACE-inhi-bitoren of ARB-therapie, gebruik van aspiri-ne, gebruik van bètablokkers.

4. Borstkanker (oncologie): indicatoren over overleving na 5 jaar, diagnose, behandeling en preventie.

5. Een ziekenhuisbreed domein met een aan-tal ziekte-overkoepelende kwaliteitscriteria zoals heropnames, handhygiëne en de erva-ring van patiënten.

Mooie cijfers voor borstkliniek AZ Sint-Lucas Als eerste werden de resultaten van de behan-deling van borstkanker bekendgemaakt. De resultaten voor elk ziekenhuis zijn gebaseerd op objectieve cijfers van een onafhankelijke instantie, het Kankerregister, over het aantal

Overlevingskans bij borstkanker boven gemiddelde in AZ Sint‑LucasHalf december publiceerde AZ Sint-Lucas, net zoals een aantal ande-

re ziekenhuizen, het feedbackrapport Borstindicatoren op haar web-

site. Kwaliteit, gemeten aan de hand van een aantal indicatoren, wordt

nu zichtbaar voor verwijzers en patiënten. Hiermee werd een duidelijke

stap gezet naar transparantie binnen de gezondheidszorg.

Als vijfde grootste participant in het onderzoek zijn de cijfers van AZ Sint-Lucas erg goed

I

KWALITEITSBELEID

patiënten dat de ziekte overwint. Het gaat om cijfers van 2007-2008.

Dr. Ilse Vanhoutte, radiotherapeut-oncoloog, volgde dit project nauw op: “In september 2013 kregen we de terugkoppeling van onze resultaten. Dit was een erg lijvig rapport met een bijhorende handleiding. Deze gegevens hebben we nauwkeurig geanalyseerd en mul-tidisciplinair besproken met alle betrokkenen. Vervolgens hebben we binnen de maand onze feedback doorgegeven aan de Stichting Kanker Register.” In december 2013 werden de defini-tieve resultaten bekendgemaakt. Hier ging de

borstkliniek mee aan de slag: “Nadat we de re-sultaten opnieuw in groep hadden besproken, hebben we werkpunten geformuleerd waar we concreet aan zullen werken.”

De resultaten van AZ Sint-Lucas – de vijfde grootste participant in het onderzoek – zijn erg goed. De twee belangrijkste indicatoren zijn degene die het resultaat, namelijk de kans op genezing weergeven. Grafiek B11 toont de ge-observeerde overlevingskans van patiënten na een tijdsinterval van vijf jaar. Hier scoren we met 82,4% boven het gemiddelde. Bij de relatieve vijfjaarsoverleving (grafiek B13) worden andere doodsoorzaken uitgefilterd. Bij deze indicator komen we op 89,7%, opnieuw een mooie score.

15

ConclusieHet is jammer dat andere indicatoren van kwaliteit (studiecentrum, borstkliniek, revalidatie,…), waar we in AZ Sint Lucas ook sterk in zijn, niet aan bod komen in het onderzoek. In ieder geval geven de mooie resultaten vertrouwen aan artsen en ziekenhuis over de behandeling en vormen ze een stimulans om verder kwaliteitsvolle zorg te verlenen en waar nodig het proces van behandeling te optimaliseren.

Indicator B11 Geobserveerde vijfjaarsoverleving van vrouwen met een invasieve borstkankerdiagnose

Karakteristiek Aantal patiënten

Geobserveerde overleving

BovengrensBI

Ondergrens BI

Totaal Alle patiënten 433 82,4% 85,8% 78,4%

Leeftijd (jaar)

<50 92 92,4% 96,3% 84,7%

50-69 204 89,1% 92,9% 83,4%

70+ 137 65,5% 72,8% 56,9%

Gecombineerd stadium

I 147 95,8% 98,1% 90,9%

II 161 90,2% 94,0% 84,1%

III 84 71,9% 80,4% 60,7%

IV 24 16,7% 33,7% 5,2%

X 17 41,2% 62,6% 18,6%

Indicator B13 Relatieve vijfjaarsoverleving van vrouwen met een diagnose van invasieve borstkanker

Karakteristiek Aantal patiënten

Relatieve overleving BovengrensBI

OndergrensBI

Totaal Alle patiënten 433 89,7% 93,3% 85,3%

Leeftijd (jaar)

<50 92 93,2% 97,1% 85,4%

50-69 204 92,6% 96,3% 87,2%

70+ 137 82,9% 92,5% 71,5%

Gecombineerd stadium

I 147 102% 104% 96,5%

II 161 100% 104% 93,6%

III 84 77,4% 86,8% 65,0%

IV 24 18,2% 37,5% 5,5%

X 17 49,2% 74,9% 22,2%

Indicator ResultaatAZ Sint Lucas

Richtwaarde

ER, PgR en Her2neu bepaling vóór systemische therapie 98,25% 90-100%

Weefseldiagnose vóór ingreep 94,57% 80-95%

Mammo- en/of echografie preoperatief 85,71% 90-100%

MOC overleg 82,45% 90-100%

Borstsparende operatie gevolgd door radiotherapie 91,63% 90-98%

Borstsparende operatie niet gevolgd door borstamputatie 58,06% 50-60%

Aanvullende behandeling: hormonale behandeling 77,78% 70-80%

Aanvullende behandeling: chemotherapie 40,31% 35-55%

Systemische therapie bij gemetastaseerde borstkanker 95,83% 80-100%

Neo-adjuvante behandeling 0% –

Ook bij de overige indicatoren scoren we goed:

100

90

80

70

60

0 250 500 750 1000 1250

Geo

bser

veer

de o

verle

ving

spro

port

ie (%

)

Aantal patiënten per ziekenhuis

100

95

90

85

80

75

70

0 250 500 750 1000 1250

Rel

atie

ve o

verle

ving

spro

port

ie (%

)

Aantal patiënten per ziekenhuis

Ziekenhuis %

Uw ziekenhuis

95% CI

95% CI

16

oe verloopt het proces bij een protheseoperatie?

Dr. Koen Liekens: Binnen de heupprothesechi-rurgie zijn er in ons ziekenhuis twee grote zorg-trajecten. Heupfracturen worden binnen de 24 à 48 uur geopereerd. Wat de electieve heupo-peraties betreft, wordt het huidige zorgpad geoptimaliseerd. Op de dienst orthopedie van AZ Sint-Lucas revalideren patiënten al enkele jaren in het joint care programma. Revalidatie in groep en een gestandaardiseerde procedure, geeft een snellere revalidatie. Dr. Schietse en

Wereldwijd worden jaarlijks meer dan 2,5 miljoen knie- en heuppro-

thesen geplaatst. Dr. Johan Van Lerbeirghe, medisch diensthoofd

orthopedie: Door de toenemende vergrijzing van de bevolking zal

dit aantal enkel nog stijgen. Prothesechirurgie is uitgegroeid tot een

routine operatie met grote expertise, een hoge tevredenheidsindex,

kortere hospitalisatie en een lagere kostprijs.

Prothesechirurgieanno 2014:een voorspelbaar resultaat en een tevreden patiënt

ORTHOPEDIE

dr. Libbrecht namen indertijd het initiatief. Van-daag bouwen we voort op deze traditie. Patiën-ten voor een knie- of heupprothese doorlopen in principe een standaard klinisch pad. Nieuwe technieken vergroten de voorspelbaarheid van het resultaat en de veiligheid van de ingreep. Dit alles is belangrijk voor de positieve ervaring van de patiënt.

Dr. Alexander Schepens: De patiënt door-loopt een volledig traject. Het is belangrijk dat de patiënt van begin tot einde weet wat er ge-beurt. We proberen preoperatief de angst weg

H te nemen door de patiënt goed te informeren. We leggen uit welke operatie hij zal ondergaan, hoe deze zal verlopen, dat hij pijn zal hebben en hoe we zullen proberen deze pijn op te vangen. De pijn mag de patiënt echter niet tegenhou-den om uit bed te komen, want net dat is erg belangrijk voor de revalidatie.

Deze aanpak is teamwork?Dr. Schepens: Een multidisciplinair team om-ringt de patiënt tijdens alle stadia van de in-greep, vanaf de eerste consultatie tot de in-greep. De patiënt staat centraal. We spreken allen dezelfde taal: chirurg, anesthesist, kine-sitherapeut, verpleegkundige en zaalarts. Dat geeft vertrouwen aan de patiënt. De functie van onze zaalarts, dr. Lore Clymans, is hierbij erg belangrijk. Zij volgt de algemene gezond-heid op van de patiënt tijdens de opname. Op die manier kunnen we kort op de bal spelen. Het doel is een voorspelbaar resultaat en een tevreden patiënt.

Welke nieuwe technieken worden toegepast?Dr. Schepens: Respect voor de weke delen geeft

DR. ALEXANDER

SCHEPENS

DR. KOEN LIEKENS DR. JOHAN

VAN LERBEIRGHE

17

een snellere revalidatie. Ik denk aan de spier-sparende chirurgie bij knie- en heupprothese. Er zijn ook nieuwe vormen van pijnstilling. Met gerichte lokale of loco-regionale infiltraties kunnen opioïden beperkt worden waardoor patiënten sneller revalideren. Op dag één zet de patiënt zijn eerste stappen en de verdere revalidatie gebeurt in groep.

Dr. Liekens: Het verkorten van de verblijfs-duur is geen doel op zich. Maar we merken in de praktijk dat patiënten na een heupprothese vroeger 7 dagen in het ziekenhuis verbleven en nu vaak al na 3 of 4 dagen zelf de vraag stellen ‘wat doe ik hier nog?’. Van zodra de patiënt voor zichzelf kan zorgen, is hij klaar voor ontslag.

Praktisch

Week vande Prothese

et herstellen van gewrichten staat centraal in orthopedie.

Bij sommige patiënten is uiteindelijk een prothese aangewezen.

Anno 2014 zijn prothesen beschik-baar voor alle grote gewrichten. Pro-thesen voor knie, heup en schouder zijn het meest courant. Maar ook voor enkel en elleboog zijn prothesen mogelijk. Zelfs de kleine gewrichten komen in aanmerking: duimbasis, gewrichten van de vinger en van de grote teen.

Van 31 maart tot 3 april organiseert de dienst orthopedie van AZ  Sint-Lu-cas de Week van de Prothese. Tijdens deze week staat informatie naar het

grote publiek centraal. Patiënten, be-zoekers, verpleegkundigen, artsen en medewerkers krijgen toelichting aan de hand van open informatie-sessies. De drempel wordt bewust laag gehouden.

De week wordt afgesloten met een symposium voor huisartsen en kinesi-therapeuten. De avond vindt plaats in de KBC-toren, waar we u graag de mo-gelijkheid bieden om vooraf de boven-ste verdieping te bezoeken en te genie-ten van een uniek panorama. U krijgt hiervoor een persoonlijke uitnodiging.

De dienst orthopedie hoopt u van harte te mogen verwelkomen.

H

Van 18.00 tot 23.00 uur in KBC- toren, Kortrijksesteenweg 1100, 9051 Sint-Denijs-Westrem

Inschrijven voor 27 maart via www.azstlucas.be/symposium, communicatie@azstlucas.be of 09 224 50 05.

Accreditering voor huisartsen en kinesitherapeuten is aangevraagd.

Programma

18:00 Bezoek panorama KBC-toren

19:00 Symposium

Moderator: Dr. Philippe Schietse en dr. Lore Clymans

_ Dr. Johan Van Lerbeirghe: Welkomstwoord & voorstelling dienst orthopedie

_ Dr. Renata De Kesel: Prothese bij rhizartrose

_ Dr. Philippe Verniers: Schouderprothese, anatomisch of omgekeerd?

_ Dr. Philippe Verjans: Heupfractuur: nagel of prothese?

_ Dr. Koen Liekens: Heupprothese anno 2014

_ Dr. Edwin van Ovost: Enkelprothese

_ Dr. Alexander Schepens: Knieprothese anno 2014

_ Dr. Carlos De Wandel: Unicondylaire prothese

_ Dr. Piet Libbrecht: Patellofemorale prothese

_ Dr. Johan Van Lerbeirghe: Wervelkolom, fusie of prothese?

21:00 Walking dinner

 knieprothesen  anno 2014 

Knieprothesedr. Carlos De Wandeldr. Piet Libbrechtdr. Alexander Schepensdr. Philippe Schietsedr. Philippe Verjans

Heupprothesedr. Piet Libbrechtdr. Koen Liekensdr. Philippe Schietsedr. Johan Van Lerbeirghedr. Philippe Verjans

Info

18

Inschrijving is niet vereist

OPEN INFOSESSIES VOOR:PATIENTEN, BEZOEKERS, VERPLEEGKUNDIGEN, KINESISTEN EN ALLE GEINTERESSEERDEN.

Ma. 31 maart - 14:00 - 15:00 - 16:00 HAND & VOETdr. De Kesel, dr. van Ovost, dr. Verniers

Di. 1 april - 14:00 - 15:00 - 16:00 KNIE & SCHOUDER dr. Libbrecht, dr. Schepens, dr. Schietse, dr. Verniers, dr. De Wandel Woe. 2 april - 14:00 - 15:00 - 16:00HEUP & RUG dr. Liekens, dr. Van Lerbeirghe, dr. Verjans

INFO

RMATIESESSIES D

IENST O

RTHO

PEDIE

AZ Sint-Lucas31 maart - 4 april

2014

INFOSESSIES GAAN DOOR IN DE SINT-JOZEFZALEN (straat 31)

Dienst Orthopedie AZ Sint-Lucas stelt u voor:

Om u op de hoogte te houden van de vernieuwingen ophet gebied van de orthopedische chirurgie, organiseert

de dienst Orthopedie een aantal infosessies.

U bent alvast van harte welkom op de onderstaande data en uren.

WEEK VAN DE PROTHESE

Definitief programma en laatste wijzigingen te vinden op website: www.azstlucas.be/prothese

19

NIEUWE ARTSEN

Nieuwe artsen AZ Sint‑Lucas

Dr. Elke Steengeriater

Dr. Elke Steen werkt sinds 1 januari 2014 binnen de associatie geriatrie van AZ Sint-Lucas Gent. Ze heeft haar opleiding geneeskunde, evenals haar opleiding tot geriater, genoten aan de uni-versiteit van Gent.

Samen met het multidisciplinair team geria-trie zal zij zich toeleggen op het verder uitbou-wen van het geriatrisch zorgprogramma. Het geriatrisch dagziekenhuis is de voorbije jaren uitgegroeid tot een plaats waar de geriatrische patiënt terecht kan voor een multidisciplinaire benadering van complexe geriatrische proble-matiek. Meer specifiek werd reeds de gang- en valkliniek gerealiseerd en wordt er momenteel verder gewerkt aan de uitbouw van de geheu-genkliniek en onco-geriatrie. Om tegemoet te komen aan de geriatrische patiënt met or-thopedische problemen zijn er in de nabije toekomst plannen om een ortho-geriatrie op te richten.

Dr. Inge Van Boxelaerendocrinoloog

De dienst endocrinologie van AZ Sint-Lucas verwelkomt dr. Inge Van Boxelaer. Zij startte op 2 januari 2014 als nieuwe collega van dr. Christl Tuyttens en dr. Frédérique Huysman.

Dr. Inge Van Boxelaer volgde haar opleiding aan de Katholieke Universiteit Leuven, waar zij in augustus 2013 afstudeerde als endocrino-loog-diabetoloog. Tijdens haar opleiding werk-te ze in het Universitair Ziekenhuis in Leuven en in het OLV Ziekenhuis in Aalst. In het najaar van 2013 deed zij een aanvullende stage in het UMass Medical Center in Worcester (USA), het Joslin Diabetes center in Boston (USA) en het Hôpital Américain in Parijs.

Dr. Inge Van Boxelaer heeft zich bekwaamd in de algemene endocrinologie en diabetologie. Ze heeft een bijzondere interesse voor diabetes en schildklierpathologie.

Dr. Stefanie De Waelemedisch oncoloog

Sinds 1 februari 2014 is dr. Stefanie De Waele werkzaam als medisch oncoloog binnen de associatie radiotherapie – oncologie – he-matologie en nucleaire geneeskunde in het AZ  Sint-Lucas.

Dr. Stefanie De Waele genoot haar artsen-opleiding aan de Universiteit Gent. Ze voltooide haar specialisatie als medisch oncoloog in janu-ari 2012. Nadien werkte zij gedurende twee jaar als medisch oncoloog in het AZ Sint Blasius Zie-kenhuis te Dendermonde en bleef ze geduren-de 1 jaar deeltijds verbonden aan het UZ Gent.

Dr. De Waele zal o.m. instaan voor de verde-re uitbouw van het oncologisch zorgprogram-ma en het oncologisch studiecentrum.

IN DE PRAKTIJK

nder leiding van pneumoloog-infec-tioloog dr. Dirk Ommeslag werkte

de antibioticabeleidsgroep van AZ Sint-Lucas een praktische gids uit met richtlijnen voor:

_perorale toediening, _ aparte schema’s voor penicilline-allergische

patiënten,_ afspraken voor endocarditis-profylaxie en_ beschermingsduur van vaccins.

Het zakboekje is een gegeerd item onder onze artsen, maar kan ook voor u een hulp zijn bij uw anti-infectieus beleid.

InfoU vindt het zakboekje ‘Antibioticabeleid’ in pdf-formaat op de website van het ziekenhuis: www.azstlucas.be/zorgverleners/artsen/brochures.

Wenst u graag een gedrukt exemplaar dan kunt u dit aanvragen via communicatie@azstlucas.be.

Richtlijnen voorempirisch antibioticagebruik

De Antibioticabeleidsgroep verzekert het rationeel gebruik van infectiewerende geneesmiddelen binnen het ziekenhuis. Dit is de samenstelling van de werkgroep:

_dr. Dirk Ommeslag, voorzitter_dr. Yerma Coppens_apr. Ans Devreese_dr. Steven De Waele_dr. Tineke Eeraerts_dr. Denis Marichal_dr. Vincent Renard_dr. Dirk Rijckaert_dr. Anne-Marie Van den Abeele_apr. Joris Van Kerckhove_dr. Olivier Van Kerschaver

>> Antibioticabeleid2013-2014

Coördinatie: dr. Ommeslag Antibioticabeleidsgroep

O