uit Zweden

In mei leggen alle vogels een ei. Dit spreekwoord isgoed van toepassing dit jaar. Er is heel watgebeurd deze maand. Een nieuwe toekomst komtin zicht. Maar het was ook een maand vangrenzeloos genieten van wat er nu is. Dat was nietzo moeil ijk de korte lente ruimde, buiten al leverwachtingen, plaats voor hoogzomersetoestanden. Bikini weer!

Veel lees- en kijkplezier!

Onderwerpen in dit nummer:Leven in huisWarmte in huis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 3Rondom het huis . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 3Vitalski's column . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 4Zweden en zijn immigranten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 5Emigreren . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 5

Kunst & cult-uurEen huis kopen in Zweden . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 6Mijn tweede boek 'Relaas van een gevallen engel'nu ook als écht boek! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 6Belgen in Zweden promoten 'Stil leben'. . . . . . . . . . p. 7

Puur natuurDe relatie die een Belg heeft met een baksteen ,die heeft een Zweed met hout . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 8Zweden en water . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 9

WeetjesLicht en donker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 10Temperaturen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 10Netelsoep . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 10Made in Sweden - de nobelprijs . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p. 10

FluisteringenBevinden we ons op een kantelpunt? . . . . . . . . . . . p. 11Een fragment uit 'Relaas van een gevallenengel' . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . p.12

e-Maandblad Uitgave 10 - mei 2013 Uitgave & redactie: Petra Dumoulin Härnösand (Sverige)

Leven in huisWarmte in huis

Al heel de maand staat de verwarming op uit. Inhet begin van de maand liet ik 's avonds sporadischde kachel nog eens branden. Maar nu is daar geendenken aan! In huis bedraagt de gemiddeldetemperatuur 23°C dag en nacht. Hoe het verkerenkan! We leven nu op het achterterras, datondertussen toch al hersteld werd door Dirk. Zaligis het daar. Een lichte zeebries houdt ons koel. Hetzeewater ziet er uitnodigend uit bij temperaturenvan 26°C, maar is het nog niet. De watertempera-tuur schommelt rond de 6°C vertelde iemand me.

Rondom het huis

Wat gek! In het begin van de maand vond je nogde laatste restjes sneeuw in de tuin en lag denatuur er kaal of verdord bij. Geen drie weken laterziet al les groen en staat het overal vol bloemen. Inmei bloeien hier de paasbloemen en de krokussen.Op het einde van de maand verschijnen de lel ietjesvan dalen. De zeebries verspreidt hun weelderigparfum. De rabarber is zo snel opgeschoten dat eral reusachtige bloemen instaan! In België kreegmijn rabarber daar geen tijd voor. De rode bessen,frambozen, veenbessen, blauwe bes, bosbes, deappelaar en de kerselaar staan eind mei in bloei.Prachtig! Goed dat we buiten kunnen genieten vanal dit weelderig tierend leven. De dagen zijntrouwens heel lang nu. Het wordt nog amperdonker 's nachts. Slapen doen we in een goedverduisterde kamer.

Vitalski's column

Poot & snuffel erop losVitalski

Goh, mensen! Wat is dat!In het begin van de maand at ik nog sneeuwijsjes langsde weg om mijn dorst te lessen op onze langewandeltochten. Nu stop ik aan iedere beek en plas om bijte tanken. Doe ik dat niet, dan vermoed ik dat ikbezwijken zal. Mijn wintervacht hangt nog om me heen.Wat een last om dragen! Vandaag liep ik echter eenbeetje l ichter, vrouwke heeft er immers de schaaringezet. Zo gezegd om mij te verl ichten. Maar ikvermoed, dat ze chowchow-wol wil sprokkelen . . .voor de hondentrui.

Groetjes van aan de Zweedse riviera!

Zweden en zijn immigranten

Op een dag stond er een man in onze tuin toenVitalski en ik terugkwamen van deochtendwandeling door de bossen. Even schrikkenals je gewend bent om alleen te zijn. Het bleekDirk te zijn. Hij kwam het terras herstel len.Waarom wil ik over hem vertel len? Dirk isoorspronkelijk uit Duitsland (uit de buurt vanRostock). In 2009 woonde hij in het huis en wekonden dus onze verhalen delen over de kou, desneeuw, de Zweedse pracht en de mankementen.

In Zweden wonen niet al leen veel immigranten vanLatijns-Amerika, Afrika, Indië, Polen en Roemenië.De laatste jaren neemt het aantal Duitsers enNederlanders ook gestaag toe. Zij vluchten voor dedrukte en het stadse leven en komen in Zwedenvertragen en genieten van de natuur, de ruimte ende stilte. Een extra stimulans zijn de lage prijzenvan huizen. Voor een appel en een ei woon je hierin een riante vil la met veel grond omheen.Tenminste als je de steden mijdt.

Het enige probleem op het platteland is werkvinden. Härnösand en omgeving kent eengemiddelde werkloosheidsgraad van 12%.Eens je werk hebt, zit je goed. In tegenstel l ing totNederlandse, Duitse en Belgische normen wordt erhier op z'n zuiders gewerkt. "Neem je tijd". "Is hetniet vandaag, dan morgen." "Het komt wel inorde.", zijn typische Zweedse spreekwoorden. Datwas even wennen voor Dirk toen hij in loondiensttrad. Maar in zijn bijverdienste heeft hij er voordeelbij. Hij levert immers aan een snel tempo goedwerk af tegen een redelijke prijs. Als immigrantmoet je het daarvan hebben. Op de typischegemeenschapsbanden, die sterk leven in dorpen,kan je immers geen beroep doen.

Emigreren

Het hele project om een keer te ervaren wat het isom te overwinteren in Zweden, stoelde op de groteliefde die ik voel voor Scandinavië en meerspecifiek voor Midden- en Noord-Zweden. Infebruari was het het enige ogenblik dat die l iefdeeen beetje in gedrang gekomen is. Al le anderemaanden heb ik intens genoten van alles dat erzich aanbood.Vanaf april begon het me te dagen dat de tijdstilaan aan het korten was en ik weldra weer inBelgië zou vertoeven. Dit wekte een vleug vanweemoed op. Ik had nog geen genoeg van ditmooie land met zijn ruimte, stilte, natuur en rustdie je er overvloedig vinden kan. Ik keek erg optegen het me opnieuw moeten aanpassen aan hettempo, de uitlaatgassen en de drukte van de lagelanden.

Daarom ging ik op zoek naar een huis. Als ik ietsleuk en betaalbaar vinden zou, wat trouwens nietzo moeil ijk is hier, dan zou ik emigreren. Eerstzocht ik in de streek waar ik nu verblijf. Het is hier

immers zo mooi! Het nadeel is echter, dat hetvanuit België moeil ijker bereikbaar is: 2100 km rijdje niet zomaar met je auto voor de lol. Met hetvliegtuig ben je ook een tijd onderweg; je vliegtimmers nooit direct op Sundsval l of Kramfors.

Onder andere om die reden begon ik,aangemoedigd door twee andere Belgen, die inÅmot wonen, uit te kijken in de provincieGävleborgs län.En ja, ik vond er een mooi en goed onderhoudenhuis dat uitzicht biedt over het dorp in de vallei. Op22 augustus word ik de fiere eigenaar van een'småhus' (kleine eengezinswoning) met eigenzwemvijver en naar Zweedse gewoonten een groteschuur en twee 'stuga' als gastenverblijven. Dital les staat natuurl ijk op een ruime lap grond. Hethuis l igt aan de rand van het dorp, vlak tegen eenuitgestrekt bosgebied aan. Beter kunnen Vitalski enik het niet treffen.

Kunst & cult­uurEen huis kopen in Zweden

Als je in Zweden een huis wil kopen, dan verlooptde aankoop niet via de notaris. Hierdoor kan je inprincipe op 14 dagen eigenaar zijn van je nieuwewoning. De hele verkoop wordt bij de bankgeregeld. De partijen ondertekenen eerst eenverkoopsovereenkomst en de koper betaalt 10%voorschot. De koper heeft de plicht om het huis telaten keuren op gebreken en de verkoper moet al legekende gebreken opbiechten in de verkoopsakte.De verkoper moet ook, net als in België, eenenergiecertificaat voor kunnen leggen. Plus al lekosten, die gepaard gaan met de overdracht vaneigendom, worden gedragen door de verkoper. De

bank regelt de totale overdracht.

Het was wel spannend om op mijn eentje een huisaan te schaffen in een land waar ik de taal ampervan machtig ben. Eén geluk had ik, in België heb ik10 jaar in een houten huis gewoond. Dan weet jealvast iets af van waar je opletten moet bijhoutbouw.Alles kwam, zoals gewoonlijk, op zijn pootjesterecht. De dag van de betekening van hetcontract werd ik prima in het Engels bijgestaandoor een toekomstig buurman.Hij heeft me zelfs het hele dorp rondgeleid en mevol enthousiasme onder gedompeld in degeschiedenis ervan. Eens bij de bank ging het er aleven vlotjes aan toe. Het hele verkoopcontractwerd voor me in het Engels vertaald. Super!

Mijn tweede boek 'Relaas van eengevallen engel' nu ook beschikbaar alsécht boek!

Het is zo ver! Het 'Relaas van een gevallen engel'werd effectief gedrukt. Het is een beetje uitkijkenom uit de kosten te komen als je boeken inkleurendruk wil uitgeven. De combinatie van kunsten schrijfwerk is immers mijn manier om wat er inme leeft te delen met de wereld. In mijn eersteboek 'Stilte in al les' verzorgde Joris Van Hove deil lustraties. In het 'Relaas . . . ' heb ik al les zelf inhanden gehouden, zoals het betaamt voor eenautobiografie.

Droom je wel eens van vrijheid af en toe?Hunker je soms naar diepe verbondenheid?

Foto overgenomen van de website: www.stilleben.nu

Dit boek laat zien hoe je beide tegenpolen kanverenigen, om op die manier een eenvoudig envervullend leven te leiden. Het gaat met anderewoorden over het mysterie en de mystiek van hetleven.

Boekenprijs: €23,- boek; €15,- e-book

Belgen in Zweden promoten 'stilleben'

Stil leben, het Zweedse woord voor stil leven, is denaam van het project dat Jeroen Sleurs lanceerdein midden-Zweden. Met Stil leben wil hij mensen,uit de huidige drukke westerse wereld, de kansbieden om terug te keren naar hun oorsprong, denatuur. Hij stelt dat de natuur de basis en hetvertrekpunt is van al les wat we doen en wie wezijn. Ze biedt mensen de kans om tot rust tekomen, waardoor er tijd kan gemaakt wordt om deeigen levensvragen te beantwoorden. Natuur als"aanwakkeraar" van de eigen intuïtie encreativiteit. Je intuïtie die je de weg wijst in hetleven.

Stil leben is niet rel igieus getint. Jeroen is ervanovertuigd dat wanneer je je eigen intuïtie volgt, jevoldoende antwoorden en energie in jezelf vindt.

De 3 bouwstenen van Stil leben zijn: natuur, cultuuren spiritual iteit. Het project wil mensen samen-brengen (cultuur) in een groene omgeving (natuur)om zo beter het grotere geheel te leren begrijpen(spiritual iteit).

Jaarl ijks wil Jeroen een aantal workshops opzettenin Åmot, het dorp waar Stil leben zijn thuisbasisheeft. In 2009 kocht hij met met zijn levenspartnereen oud parochiehuis. Dat werd sindsdien

verbouwd, zodat kleine groepen er kunnenverblijven. In 2012 kwam er een tweede huis bijdat de mogelijkheid schiep om ook een vakantie-huis te verhuren en 'bed and breakfast' aan tebieden.

Åmot ligt in het hart van Zweden en is makkelijk tebereiken vanuit de Benelux (via Stockholm). Hetdorp ligt temidden van de bossen en heeft zowelmooie natuur als voldoende facil iteiten die nodigzijn voor het project.

Website: www.stil leben.nu

Puur natuurDe relatie die een Belg heeft met eenbaksteen, heeft een Zweed met hout

Heel Zweden staat vol met berken-/dennenbossen.Een van de grappige fenomenen in zulk een boszijn de duidelijk zichtbare, afgezaagdeboomstronken. Wie met bosbouw bekend is, zalzich misschien afvragen waarom Zweden bomenniet tot vlak tegen de aarde rooien. Het antwoordis heel simpel. Het vellen van bomen gebeurt bestin de winter. In dat seizoen ligt het in de Zweedsebossen vol sneeuw. De houthakker graaft watsneeuw weg rond de stam om de boom zo vermogelijk te kunnen kappen en haalt dan zijnkettingzaag boven. Dit resulteert in een bosbezaaid met boomstompen. Je kan aan de lengtevan de stobbe van een vers afgezaagde boom zienhoeveel sneeuw er lag in februari/maart.

Een heel goede houthakker is de bever. Ik vondeen mooi staaltje van zijn vakmanschap in eenonbetreden bos. Ik wou wel eens weten waar diemakkers zich gehuisvest hadden en liep op hetgehoor naar het riviertje vlakbij. Daar mocht ikgenieten van mooi gebouwde afdammingen enburchten.

Zweden en water

Zweden groeien op met water. Je vind het inScandinavië overal. In de vorm van zee, rivier,beek, meer, waterval of als een fikse stortbui.Eens de lente volop op gang is, begint een Zweedzijn vaartuigen in gereedheid te brengen. Zekerhier aan zee is dit fenomeen duidelijk zichtbaar. Desportzeevissers laten hun boten te water en boetende visnetten. Mooi om zien. Af en toe passeert ereen zeiler door mijn achtertuin (zeilend op zeenatuurl ijk).Kerstin en ik vaarden 's avonds enkele malen uitmet de dubbele kano om de vogels op denatuurreservaateilandjes voor onze kust tebewonderen of op zoek naar zeehonden. Telkenskonden we genieten van het prachtige kleurenspeldat op het water ontstaat bij ondergaande zon.Zeehonden heb ik nog niet kunnen bespeuren. Eenvogel trok wel mijn aandacht: de zwarte zeekoet(in het Zweeds: tobisgrissla). Hij heeft zulke mooierode poten!

WeetjesLicht en donker

Het wordt enkel nog echt donker tussenmiddernacht en twee uur 's ochtends.De zon komt op om 3 uur en gaat onder om22u20. In Zweden schemert het lang.

Temperaturen

Zweden noteert dit jaar als de warmste lente ooit!Het is hier letterl ijk bakken en braden. Je waant jeaan de Spaanse kust. Mei bracht zon, zon en nogeens zon.

Netelsoep

Als de eerste netelscheuten de kop opsteken,verdwijnen die in een lekkere soep. De netel, diebekend staat als onkruid, is een vaste waarde inmijn gerechten en zal vast. De plant zal zeker ookaan het nieuwe huis een plaatsje toegewezenkrijgen. Het woord 'onkruid' staat immers niet inmijn woordenboek.

Made in Sweden – de nobelprijs

Alfred Bernhard Nobel (Stockholm, 21 oktober1833 – San Remo, 10 december 1896) was eenZweeds chemicus en industrieel. Het bekendst iszijn uitvinding van het dynamiet. Nobel bepaalde inzijn testament dat van de rente van zijn kapitaalvan circa 32 miljoen Zweedse kronen elk jaar opzijn sterfdag (10 december) vijf Nobelprijzenzouden worden uitgereikt door de Nobelstichting.De Nobelprijs (Zweeds: Nobelpriset, Noors:Nobelprisen) is een jaarl ijkse prijs voorwetenschappelijk onderzoekers die eenopmerkelijke prestatie hebben geleverd op hetgebied van de natuurkunde, scheikunde enfysiologie of geneeskunde, aan auteurs diebelangrijke bijdragen hebben geleverd aan deliteratuur en voor personen en organisaties die opunieke wijze hebben bijgedragen aan bevorderingvan de vrede.

Daarnaast wordt sinds 1968 jaarl ijks de Prijs van

de Zweedse Rijksbank voor economie, ternagedachtenis aan Alfred Nobel uitgereikt, die vaakkortweg de Nobelprijs voor de Economie wordtgenoemd.

Hoewel het met de prijs verbonden bedrag nietonaanzienlijk is (circa 1 miljoen euro), is hetprestige en de erkenning die men door het winnenvan een Nobelprijs krijgt voor de meeste winnaarsde belangrijkste beloning.

FluisteringenBevinden we ons op een kantelpunt?

Je gaat toch wel een beetje raar opkijken van wathet weer presteert dit voorjaar. Niet?Komt het door de menselijke groei, die desystemen op de aarde onder druk gezet?Een nieuw conceptueel framework wint de laatstejaren aan kracht binnen de wetenschap. JohanRockstrom, directeur van het Resil ience Center inStockholm, heeft dit concept samen met anderewetenschappers geïntroduceerd. Het model werdop wereldschaal mateloos populair.

Rockstrom en zijn team geven negen grenzen aanwaarbinnen de mensheid best zou blijven. Als datniet gebeurd, dan lopen we het risico dat de aardeeen drempelwaarde overschrijdt die onomkeerbaaris. Het is echter ongeloofl ijk moeil ijk om eenprecieze waarde aan te geven van waar diedrempels zich dan wel bevinden. Daarom werkende wetenschappers met een range. Zodra we deonderste grens van deze range overschrijden,bevinden we ons in de gevarenzone. Als we dedrempelwaarde nog niet hebben overschreden zijnwe veil ig: ofwel in de safe operating space. (Via delink ga je naar de TEDTalk waarin Rockstrom zijnideeën uiteenzet:http: //www.ted.com/talks/lang/nl/johan_rockstrom_let_the_environment_guide_our_development.html.

Hoe staan we er nu voor op deze negen gebieden?Het onderstaande plaatje geeft dit weer:

Zoals te zien is op de grafiek zijn de negengebieden: klimaatverandering, verzuring van deoceaan, ozon uitputting, stikstofkringloop,fosfaatkringloop, zoet water gebruik, verl ies vanbiodiversiteit en landgebruik. Drie van dezegrenswaardes zijn al overschreden:klimaatverandering, stikstofkringloop en het verl iesvan biodiversiteit. De kans is dus levensgroot datdit onomkeerbaar is. De klimaatverandering wordtveroorzaakt door de uitstoot van methaan en CO2.De stikstofkringloop wordt vooral bedreigd doorhet hoge gebruik van stikstof in kunstmest.Diersoorten sterven uit door massaleveranderingen in hun leefgebied. Er is dusongeloofl ijk veel werk aan de winkel.

Wat is nu de waarde van deze concepten? Eengroot pluspunt is dat wetenschappelijke kennis zohelder en duidelijk mogelijk overgebracht wordtnaar het grote publiek. Daarnaast leent het zichuitstekend voor beleidsdoelen. Immers, beleid kunje richten op de grenzen die het eerstoverschreden zijn of dreigen te worden, in de hoopdit te voorkomen. Kortom, het bovenstaandeplaatje maakt in één oogopslag inzichtelijk hoe deaarde er voor staat.

Wat is de kritiek erop? Allereerst suggereert ditconcept dat al les op aarde meetbaar enbeheersbaar is. We kunnen bepalen waar de grensligt en zolang we hier binnen blijven kunnen werustig slapen. Maar de werkelijkheid is natuurl ijkveel weerbarstiger. Dit uitgangspunt kan zichdaardoor als een boemerang tegen de theorie vanRockstrom keren. Waardoor het hele concept doormensen die graag radicale standpunten innemen in

de vuilbak gekieperd wordt. Wat, volgensmij, dan weer een slechte zaak is.

Ik ben voorstander van het samenbrengenvan zoveel mogelijk middelen die detoestand van de aarde in beeld kunnenbrengen om daaruit dan, naar bestevermogen, maatregelen te kunnen treffen.Het l ijkt me het makkelijkst om dit principebottom-up toe te passen. Start in je eigenomgeving, breng al le parameters zo goedmogelijk in kaart en stippelactiemogelijkheden uit. Als ieder voor zijneigen deur keert, wordt de aarde stilaanopnieuw proper.

Een fragment uit het 'Relaas van eengevallen engel'

In het boek vertel ik open over bepaaldeervaringen in mijn leven. Hier volgt een fragmentuit het relaas: “Ik stelde vooral belang in hetopbouwen van immaterieel potentieel. Daar had ikde meeste energie voor over. Ik wilde eenuniversitair diploma halen. Econoom zou ikworden, dat had ik met mijn vader afgesproken. Ikwilde leren om op eigen pootjes te staan. Reizenzou ik, naar verre landen. Uitgaan hele weekendstot de morgenstond. Laten zien dat een vrouw eengedegen en gedreven manager kon zijn. Ik wildeen wilde … me bewijzen. Me tonen aan de wereld.Eigenlijk wou ik gewoon meetellen, van belangzijn.”Het boek is meer dan al leen mijn levensverhaal. Jekan ook een kijkje nemen achter de schermen vanhet verhaal. Ik maak je deelachtig in de normen,waarden en zienswijzes waarop mijn verhaalgebaseerd is. Bij dit stukje verhaal vind je,bijvoorbeeld, terug waarom ik vermoed dat ik zulkgedrag vertoonde toen. Volgens mij heeft dat temaken met de dominantie in onze cultuur van deogen als zintuig. In het 'Lexicon van de engel' vindje dan ook dit stukje terug over 'dominantie vanzien en de gevolgen'.

In de westerse cultuur vind ik dat de nadrukgelegd wordt op kijken. Je zicht laat je toe ommaterie al vanop een afstand waar te nemen. Opdie manier hoef je er niet eerst op te botsenvoordat je voelt dat er iets is. Zien heeft één grotebeperking: je ziet alleen de buitenkant. Door dedominantie van zien, werd de buitenkant van ietsof iemand heel belangrijk.De meeste mensen hebben weinig interesse iniemands binnenkant, iemands geestesleven enzeker niet in iemands bezieling. Wie ben jij? Waarverlang je naar? Wat vertelt jouw lichaam je? Watprojecteer je? Waarover fantaseer je? Dit zijnvragen waarop de meesten geen antwoord kunnengeven. Mensen leven vaak alleen nog om gezien teworden. Hoe meer iemand of iets in deschijnwerpers staat, hoe belangrijker dat geachtwordt.Wat onzichtbaar is, bestaat zelfs gewoonweg nietvolgens de wetenschap. Dit is dan ook de grootsteangst van de huidige mens niet gezien worden.

De kennis en het bewustzijn van het onzichtbareen het innerlijke nam daardoor lange tijd af.De dominantie van zien versmalde hetconceptueel­symbolisch denkkader en hetindividuele bewustzijn van ieder mens. Door tefocussen op uiterlijkheden vergeet je te luisterennaar jouw andere zintuigen. Vooral het zintuig vande ziel, de intuïtie, wordt ondergewaardeerd. Ditontkracht of ontzielt de individuele mens. Zobotsen we, in figuurlijke zin, met open ogen veelvaker dan nodig tegen elkaar aan met nareemotionele gevolgen van dien. Op deze manierworden we ook makkelijk manipuleerbaar enontstaan gevoelens van macht en onmacht.Je omringen met spullen die de aandacht vananderen naar je toetrekt, is een veel gebruiktetactiek om gezien te worden. Mensen hechtenmeer en meer belang aan hebben, i.p.v. aan(be)leven. “Als ik dat hebof krijg, dan ben ikgelukkig”. Weinig mensenzijn nog gelukkig, gewoonomdat ze leven.De schoonheid van eenbloem in de wei ervaren,doen we nog maar zelden.En als we het al doen,hoeveel van ons moetenzich dan inhouden om debloem te plukken en zemee te nemen?Door de angst om niet gezien te worden en dusniet te bestaan, proberen we steeds om erbij tehoren. Dit doen we zowel door gebruik te makenvan taal als van uiterlijke middelen. Maar, om erbijte horen, moet je conform zijn met de heersendewaarden, normen en uiterlijkheden van een groep.Er wordt van je verwacht dat je je verschillen metde groep uitvlakt en je aanpast. Een groepcreëert altijd eenvormigheid om zijn voortbestaante verzekeren.Dit proces wordt ondersteund door taal. Hoeeenvormiger iets is, hoe makkelijker we hetkunnen benoemen, bevatten en reproduceren. “Ditis een smaragd; dat is een blouse; dit zijn Croc's.”Niks wat leeft is echter eenvormig. Alles is uniek.Taal en diepgewortelde angst voor het onbekendeen voor alleen­zijn brengen je op een dwaalspoor.