Flexibilisering van de arbeidsmarkt ‐ hoezo flexibilisering? · Ondanks groei flexibele schil...
Transcript of Flexibilisering van de arbeidsmarkt ‐ hoezo flexibilisering? · Ondanks groei flexibele schil...
14‐6‐2017
1
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 1
Flexibilisering van de arbeidsmarkt ‐hoezo flexibilisering?Paul de Beer
LWEO‐lezing, 8 juni 2017
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 2@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 2
Flexibele schil groeit gestaag
Flexibele dienstverbanden
Flexibele schil incl. zelfstandigen
Bron: CBS (Statline)
14‐6‐2017
2
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 3@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 3
Vooral groei van zzp’ers en oproepkrachten
Bron: CBS (Statline)
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 4@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 4
Standaard verklaring opmars flexwerkglobalisering
technologische ontwikkeling
toenemende volatiliteit
toenemendebehoefte flexibele personeelsinzet
flexibele inzet vast personeel
inzet flexibel personeel
reguleringvast personeel
regulering flexibel
personeel
flexibilisering en segmentering
14‐6‐2017
3
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 5@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 5
Maar volatiliteit arbeidsmarkt neemt niet toe
Baanvernietiging
Baanreallocatie
Bron: CBS (Statline)
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 6@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 6
En conjunctuurgevoeligheid productie ook niet
Bron: SCP (Arbeidsvraagpanel 1989‐2011)
14‐6‐2017
4
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 7@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 7
Fluctuerende productie verklaart slechts klein deel gebruik flexibele arbeidskrachten
conjunctuurgevoelig voorspelbaarheid werk komend jaar seizoenfluctuaties
Bron: SCP (Arbeidsvraagpanel 2011)
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 8@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 8
Geen verband tussen ontslagbescherming en omvang flexibele schil
NLES
14‐6‐2017
5
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 9@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 9
Ontslagvergoeding NL gemiddeld
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 10@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 10
Ontslag via UWV en rechter betrekkelijk irrelevant
Bron: CBS, UWV
Totaal 943.000
14‐6‐2017
6
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 11@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 11
Ondanks groei flexibele schil wordt de arbeidsmarkt niet flexibeler
Anciënniteit (jaren)
Korter dan 1 jaar in dienst (%)
Bron: CBS (Statline)
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 12@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 12
Maar er is meer dan externe flexibiliteit
Wisseling van werkkring (laatste 2 jaar)
Wisseling van functie binnen bedrijf (laatste 2 jaar)
Bron: SCP (Arbeidsaanbodpanel)
14‐6‐2017
7
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 13@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 13
Interne mobiliteit relatief belangrijkst voor oudere werknemers
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 14@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 14
En ook veel interne flexibiliteit qua uren
Bron: CBS (Statline)
14‐6‐2017
8
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 15@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 15
Maar toenemende segmentering arbeidsmarkt
Bron: CBS (Statline) Bron: CBS (Statline)
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 16@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 16
Tussenconclusies
• Groei van flexibele contracten ≠ flexibilisering van de arbeidsmarkt
• Volatiliteit van productie neemt niet toe
• Externe mobiliteit op arbeidsmarkt neemt af
• Maar groeiende interne mobiliteit en flexibiliteit
• Groei flexibele schil hangt niet eenduidig samen met wet‐ en regelgeving
• … maar duidt vooral op verschuiving machtsbalans arbeid‐kapitaal
14‐6‐2017
9
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 17@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 17
Rolverdeling arbeid‐kapitaal is verstoord
• Klassieke rolverdeling:• Kapitaal draagt (ondernemings)risico’s in ruil voor zeggenschap en residuele opbrengst
• Arbeid is ondergeschikt in ruil voor vaste beloning en vaste baan
• Nieuwe rolverdeling:• Kapitaal verschuift ondernemingsrisico’s naar werknemers, zonder zeggenschap of aandeel in winst
• Segmentering van arbeid:
• Vaste arbeidskrachten behouden oude rechten• Flexibele arbeidskrachten dragen meeste risico’s
@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 18@UvA_AIAS 14‐Jun‐17 / 18
Gewenst beleid
• Dient niet alleen segmentering arbeidsmarkt, maar ook machtsverschuiving kapitaal‐arbeid aan te pakken
• Segmentering arbeidsmarkt: • Creëer gelijk speelveld door kostenverschillen te minimaliseren
• Maar bescherm opgebouwd human capital
Eén contractvorm met geleidelijke opbouw rechten
• Sta cao‐tariefaspraken voor zzp’ers toe
• Herstel machtsbalans kapitaal‐arbeid• Versterk invloed werknemers via aandelenbezit
• Versterk positie vakbonden via verkiezingen cao‐onderhandelaars