Financial Focus is een uitgave van ABN AMRO MeesPierson. · ging van well-being en fitness –...

12pag

16pag

4pag

Insecten eten Negen bijzondere investeringsprojecten in alternatief voedsel

Interview Boris Velthuijzen van Zantenover beleggen, het web en waarom je gelukkig wordt van je eigen geld verdienen

Beleggings-visie De Europese Centrale Bank staat op het punt om de rente te verhogen

Even voorstellen Zeven lintjesdragers over hun bijzondere prestatie 6

pag

Uitgave 09-04-2011 www.abnamromeespierson.nl

1

no5Financial Focus is een uitgave van ABN AMRO MeesPierson. www.abnamromeespierson.nl

Jaargang 2

Trend

9,5

154512%

83%van het ondernemingsvermogen boven 1.006.000 euro is onder voorwaarden vrijgesteld van schenken erfbelasting bij schen-king of vererving. Het moet wel gaan om een onderneming of een aanmerkelijk belang (vanaf 5%) in een BV met een onderneming.

miljoen mensen krijgen te maken met de aangifte inkomstenbelas-ting over het jaar 2010.

van de beroepsbevolking in Nederland is ondernemer.(bron: CBS)

is het jaar waarin het oudste nog bestaande familiebedrijf in Neder-land, een touwfabriek in Oude-water, werd gestart.

CijferScan

De wellnesssector – een samenvoe-ging van well-being en fitness – be-stond tien jaar geleden nog niet, maar is nu niet meer weg te denken. Mil-jarden worden wereldwijd jaarlijks

Wellnesssector speelt in op behoefte aan vitaliteit We geven steeds meer geld uit om ons jong en vitaal te voelen. De wellnessindustrie groeit dan ook gestaag, zelfs in tijden waarin de economie minder goed draait.

Behandeling gericht op gezondheid en kuren

Schoonheids- of beautybehandeling

Naar de sauna

Behandeling gericht op verwennen en ontspannen

Vraag naar wellnessbehandelingen neemt toe

GEWENSTE BEHANDELING

IN DE TOEKOMST

GENOTEN BEHANDELING

8%

11%

29%

52%

86%

66%

58%

22%

jaar brachten al 430.000 Nederlan-ders een korte vakantie door in een spa in binnen- of buitenland (ter ver-gelijking: er gingen in die periode 110.000 Nederlanders op golfvakan-tie). Dat aantal zal verdubbelen in de komende drie jaar, zo verwachten de onderzoekers van NBTC-NIPO.

Lees verder op pagina 2

bron

: NBT

C-N

IPO

Rese

arch

i.s.

m. N

HTV

, nov

embe

r 201

0

➔

besteed aan massages, saunabezoek en schoonheidsbehandelingen. Pre-cieze cijfers zijn moeilijk te geven, omdat wordt getwist over wat nu wel of niet tot de sector behoort.

De trend is echter onmiskenbaar. In de Verenigde Staten zijn nu zo’n 12.000 spa’s, dat waren er nog 1.400 in 1990. Nederland heeft circa 60 grote wellnesscentra, thermen en sauna’s. Kenners zien een groot op-waarts potentieel voor de sector, die voortkomt uit de toenemende be-hoefte aan verzorging en ontspanning bij consumenten. De afgelopen drie

De internationale ontwikkelingen die de nieuwsstroom bepalen, heb-ben ook invloed op het beurssenti-ment. Zelfs als een nucleaire ramp in Japan wordt afgewend, zijn de economische vooruitzichten voor het land op korte termijn verslechterd. De onrust in Noord-Afrika en het

Midden-Oosten heeft onder meer geleid tot een stijging van de olieprijs. De machtsverhoudingen in deze re-gio zullen gaan veranderen, waar-door de onzekerheden – en dus ook de risico’s – groeien. De risico’s op het vlak van de macro-economische vooruitzichten nemen

eveneens iets toe. Het huidige ma-crobeeld en de vooruitzichten bij het bedrijfsleven zijn gestegen tot het hoogste niveau in tientallen jaren. De extreem gunstige vooruitzichten impliceren dat tegenvallers waar-schijnlijker zijn dan een voortgaande versnelling van het groeitempo. Dat lokt vaak een reactie uit op financi-ele markten.Eén risico lijkt juist wat af te nemen. De problematiek rondom de Euro-pese schuldencrisis verdwijnt gelei-delijk naar de achtergrond. Door het vergroten van de daadwerkelijke leen-capaciteit van het noodfonds, de la-gere rente die probleemlanden hier-voor moeten betalen en concretere criteria ten aanzien van het begro-

tingsbeleid en economische hervor-mingen zijn de ergste problemen getackeld. Landen kunnen zich nu richten op het oplossen van de struc-turele problemen en dat is sowieso een zaak van de lange termijn. In het beleggingsbeleid doet ABN AMRO MeesPierson recht aan de per saldo toegenomen risico’s door het verlagen van het aandelenbelang naar neutraal en door wijzigingen aan te brengen in de wegingen in bepaalde obligatie-segmenten.

Toegenomen risico’sDe dramatische gebeurtenissen in Japan en de onrust in Noord-Afrika en het Midden-Oosten zorgen ervoor dat de beleggingsvooruitzichten in het teken staan van toegenomen risico’s.

Ben Steinebach

Meer Beleggingsvisie op pagina 6


2

Lijfsbehoud Tussen de 200 en 300 euro per persoon geeft men gemiddeld uit aan een korte wellnessvakantie

(bron: NBTC-NIPO Research)

Menige ouder of grootouder die een schenking aan een (klein)kind overweegt, zal over de ge-volgen hiervan nadenken. Zal het kind het vermogen wel goed be-steden? Boort het zijn of haar ambitie niet de grond in? Naar-mate de kinderen jonger zijn, speelt deze vraag des te meer. Er zijn verschillende zienswijzen op dit vraagstuk, die vaak gebaseerd zijn op ervaringen in de familie- of kennissenkring. De eerste zienswijze gaat ervan uit dat het niet goed is dat jonge kinderen vermogen opbouwen. Het gaat dan om de zeggenschap

over het vermogen en om de we-tenschap dat er in de toekomst aanspraak op het vermogen is. Veel ouders willen, voor ze met de kinderen over het vermogen praten, zien hoe zij hun eigen le-ven op de rails zetten. Anderen kunnen leven met de gedachte dat de kinderen op hun achttiende weten dat zij een vermogensaan-spraak hebben. Immers, zij zien ook het huis, de auto en het bedrijf van vader. Dat er vermogen is, weten de kinderen ook zonder de vermogensoverdracht, is de ge-dachte. Doorgaans wordt er wel een beschermingsstructuur inge-zet om te voorkomen dat de kin-deren het vermogen al direct op hun achttiende vrij kunnen beste-den. Tot slot zijn er mensen die deze zaken wat laconieker opvatten. Zij vertrouwen op hun kinderen en de effectiviteit van een serieus gesprek op de achttiende verjaar-dag. Veelal past deze houding bij (groot)ouders die schenken bin-

nen de vrijstellingen. Het gaat dan om niet al te grote bedragen.

Wilde harenWelke zienswijze de juiste is, ver-schilt per kind. De genoemde beschermingsstructuur kan di-verse vormen hebben. Een be-wind is de meest eenvoudige. De schenker kan dan bewindvoerder worden over de schenkingen. Deze bewindvoerder bepaalt hoe er wordt gespaard of belegd en beslist over eventuele opnames. Bewind is evenwel niet water-dicht. Als het bewind vijf jaar heeft geduurd, kan een (meerder-

jarig) kind naar de rechter stap-pen met het verzoek het bewind terzijde te schuiven, omdat het kind het vermogen zelf goed kan beheren. Bewind geeft dus geen garantie, maar de gang naar de rechter is natuurlijk wel een grote stap. Voor ouders die met dit risico kun-nen leven, kan de ABN AMRO Royaal Rekening aantrekkelijk zijn. Deze kent een onderhandse bewindakte. Een uitkomst als een minderjarig (klein)kind op zijn achttiende toch wat meer wilde haren blijkt te hebben dan ge-hoopt. Zo niet, geen probleem. Bij bewind geldt: eerder vrijgeven kan altijd.

Schenken aan kinderen kan fiscaal voordelig zijn, maar het is de vraag welke invloed een schenking op een kind heeft. Het instellen van een tijdelijke beschermingsstructuur kan uitkomst bieden.

Bescherming op maat bij schenking aan kinderen

De bewindvoerder beslist over eventuele

opnames

Tjarko denekamp

Trend (vervolg pag. 1)

➔ De sector houdt zich sterk in tijden waarin de economie minder draait. Zo steeg de markt voor professionele huidverzorgingsproducten die wor-den gebruikt in wellnesscentra in Europa, na een dip in 2009, vorig jaar met 3 procent.

maaTschappelijke normDe animo voor wellness verbaast Wal-ter Roovers, senior adviseur van ZKA Consultants in Breda, niet. ZKA doet onafhankelijk onderzoek naar de well-nessbranche. Volgens Roovers past de groei in de bestaande sociale en de-mografische ontwikkelingen. Zo pro-fiteert de sector van de vergrijzing. Roovers legt uit dat babyboomers – de grootste en meest welvarende 50-plus groep ooit in de Nederlandse geschie-denis – een ruim bestedingspatroon combineren met aandacht voor licha-melijke en geestelijke verzorging. ‘Men wil zo gezond mogelijk ouder worden.’ Een trend die, zo legt de adviseur uit, zich niet beperkt tot de babyboomers alleen. ‘Vitaliteit is de

maatschappelijke norm. Daar beoor-delen mensen elkaar op, zegt Roovers. ‘Innerlijke en uiterlijke fitheid houdt ook jonge mensen bezig. Wie dertig is wil eruitzien als twintig, en wie veertig is wil het uiterlijk van iemand van dertig hebben. Wellness draagt eraan bij om dit te bereiken.’ De well-nessmarkt profiteert ook van het stij-gende opleidingsniveau en inkomen van vrouwen. Zij zijn nog steeds de grootste afnemers van wellness-pro-ducten en -diensten. Werkende vrou-wen zijn ook de drijvende kracht ach-ter de quickwellness trend. Dit resulteert in een aanbod van korte behandelingen en de opkomst van dayspa’s in met name de grote steden, waar in de lunchpauze of na het werk snel een rustgevende behandeling kan worden genoten. Ook mannen tonen

allerhande andere culturen, zoals de Marokkaanse Hamman-rituelen, Ja-panse massagetechnieken en Iraanse bloesemtherapieën. De schaalgrootte en uitbreiding van het aanbod aan behandelingen heb-ben wel gevolgen voor kleine sauna’s. Waar het aantal grote complexen jaar-lijks toeneemt, sluiten steeds meer kleine sauna’s hun deuren, zo laten de cijfers van de Kamer van Koop-handel zien. De verwachting is dat in de komende jaren het aantal behandelingen dat in de wellnesscentra wordt genoten, zal toenemen. De behoefte aan vitaliteit wordt dan belangrijker dan de gezel-ligheid van een dagje relaxen. Daar-in heeft Nederland nog een inhaalslag te maken ten opzichte van het buiten-land. Waar in andere landen, zoals Duitsland en de Verenigde Staten, de focus ligt op gezondheids- en beau-tybehandelingen, zijn in Nederland nog steeds de horecabestedingen de grootste inkomstenbron van de well-nesscentra.

in toenemende mate belangstelling voor wellness. Roovers: ‘Zij worden er schoorvoetend bij betrokken. Pro-ducenten als Philips en Nivea spelen daarnaast in op de wellnesstrend met scheerapparaten voor borsthaar en crèmes afgestemd op de mannen-huid.’ Onderzoeker Roovers onderscheidt een belangrijke overkoepelende trend. ‘Wellness draait in de kern vooral om aandacht. Het sluit aan bij de toene-mende individualisering van de mens. We willen geen onderdeel van een groep zijn, maar hebben behoef-te aan één-op-één aandacht. Bijvoor-beeld in de vorm van een masseur of schoonheidsspecialiste die zich een uur lang met je bezighoudt.’

horecaBesTedingenDe verwachting is dat de groei in de wellnesssector wereldwijd zal door-zetten, zeker als de economie weer aantrekt. De sector heeft zich beperkt gevoelig getoond voor de crisis. Roovers ziet in de cijfers wel dat men-

sen sinds het begin van de crisis bij wellnesscentra kiezen voor minder dure behandelingen en minder extra producten kopen na een behandeling. Ook wordt veel gebruik gemaakt van kortingsacties voor sauna’s. Maar het aantal bezoeken blijft op peil, zegt Roovers, die in wellness een lange-termijntrend ziet. Volgens hem wordt de groei in belangrijke mate gestimu-leerd door het wereldwijd groeiende aanbod. In Nederland uit zich dat vooral in de opkomst van steeds luxere wellnesscentra. Die bieden de veeleisende bezoekers diverse activi-teiten en behandelingen. Nederland kent, afgezien van de weinig aanspre-kende badhuizen, geen historie op het gebied van kuren en preventieve ge-zondheidszorg zoals bijvoorbeeld Duitsland. Reden om te putten uit

Naam: Tjarko DenekampFunctie: Specialist Estate PlanningExpertise: Fiscaal-juridische advisering vermogende particulieren op het gebied van huwen, overlijden en [email protected]

schenkingen

Men wil zo gezond mogelijk ouder worden

WelBevinden voor BeleggersDiverse beursgenoteerde onderne-mingen profiteren van de well-nesstrend. Hoofd themaresearch van ABN AMRO Edith Thouin noemt als voorbeeld DSM, de grootste vitamineproducent ter wereld, en Nestlé. Nestlé creëert een speciale divisie met Health en Wellnespro-ducten, waaronder zuivelproducten met gezonde bacteriën. Thouin: ‘Een groeimarkt. Nettomarges van 20 procent op producten zijn geen uitzondering. De consument geeft graag geld uit aan zaken die met wellness te maken hebben.’ Het analistenteam ziet eveneens opwaarts potentieel in producenten van geur- en smaakstoffen. Thouin: ‘Het Duitse Symrise is onder andere door hun expertise op het gebied van biologische geur- en smaak-stoffen erg interessant. De consu-ment wil – zeker in Azië – vooral natuurlijke producten.’

de afgelopen drie jaar brachten 430.000 nederlanders een korte vakantie door in een spa in binnen- of buitenland


3

Pensioen van de DGA ‘Het pensioen dat een DGA in eigen beheer heeft opgebouwd, wordt niet weergegeven’Masha Bril over online pensioenoverzichten

Spieken in de boeken Financieel Dagboek maakt vergelijking met uitgavenpatroon van anderen mogelijk. Selecteer op leeftijd, inkomen en gezinssituatie

Mobiele diensten maken bankieren aangenamer

risicoproFielen Bankieren anno nU

Bankieren wordt in de huidige tijd leuker en makkelijker door online en mobiele diensten. ABN AMRO heeft diverse zogenoemde apps ont-wikkeld voor smartphones als iPhone, BlackBerry en Android. Een app is een kleine softwareapplicatie, die ervoor zorgt dat een bepaalde toepassing of dienst via de smart-phone te gebruiken is. Een voorbeeld is de saldo-app, die het mogelijk maakt het actuele saldo op de betaal- en spaarrekening overal ter wereld te bekijken. ABN AMRO is constant bezig met de ontwikkeling van nieu-we diensten. Een overzicht van de nieuwe online diensten staat hieron-der. Het totaaloverzicht van de on-line en mobiele diensten is te vinden op abnamro.nl/slimbankieren.

BeUrsTrends – Met deze app heeft de belegger altijd de laatste beleg-gingstips op zak. Door het kantelen van de smartphone zijn bovendien de tickertapes van de AEX en de AMX direct beschikbaar. De Beurstrends-app biedt ook de mogelijkheid om virtueel te beleggen. De belegger heeft daarmee altijd een spiegel van de eigen portefeuille op zak (voorals-nog alleen beschikbaar voor iPhone).

TradeBox – TradeBox is de online beleggingstool van ABN AMRO op internet. Hiermee heeft de belegger de beschikking over de eigen dealing-room. Nieuw binnen TradeBox zijn koersalerts: via sms of e-mail krijgt de belegger een melding over actu-

ele koersbewegingen van ruim 25.000 financiële instrumenten. Aanmelden voor TradeBox of de koersalerts kan op abnamro.nl/tradebox.

Financieel dagBoek – Het Finan-cieel Dagboek is de nieuwste online dienst. Dit internethuishoudboekje zet alle inkomsten en uitgaven auto-matisch in een digitaal overzicht. Zo is duidelijk hoeveel en waaraan geld is uitgegeven. Het Financieel Dag-boek werkt eenvoudig via Internet Bankieren. Aanmelden kan direct na het inloggen. Klanten die nog geen Internet Bankieren hebben, kunnen dit aanvragen via abnamro.nl/internetbankieren.

inkomen voor laTer

Met de komst van Mijnpensioenover-zicht.nl op internet is het mogelijk om inzicht te krijgen in het opge-bouwde pensioen. Handig, want door diverse veranderingen van werkgever door de jaren heen is vaak niet mak-kelijk te herleiden welke afzonder-lijke pensioenaanspraken er zijn op-gebouwd. Mijnpensioenoverzicht.nl is tot stand gekomen onder verant-woordelijkheid van Stichting Pensi-oenregister, waarin pensioenfondsen, pensioenverzekeraars en de Sociale Verzekeringsbank zijn vertegenwoor-digd. De site geeft inzicht bij welke pensioenfondsen en verzekeraars pensioen is opgebouwd. Zo is te zien

wat de hoogte van de aanspraken is bij doorwerken tot de pensioenge-rechtigde leeftijd bij de huidige werk-gever. Ook wordt aangegeven vanaf welk moment het pensioen wordt uitgekeerd en hoeveel AOW tot op heden is opgebouwd en wat maximaal opgebouwd kan worden. Verder kun-nen bezoekers van de site zien hoeveel nabestaandenpensioen er na overlij-den is toegezegd. Dat laatste is volgens Masha Bril, specialist Toekomst-voorzieningen van ABN AMRO MeesPierson belangrijk. ‘Veel men-sen hebben een zogeheten nabestaan-denpensioen op risicobasis. Dit houdt in dat de opgebouwde aanspraken

van de deelnemer niet behouden blij-ven wanneer de deelnemer na vertrek bij de werkgever niet langer is aan-gesloten bij het pensioenfonds. Daar-mee kan een inkomensrisico voor de nabestaanden ontstaan.’

echTscheiding Bril benadrukt dat mensen niet moe-ten varen op de uitkomsten van het online pensioenoverzicht alleen. ‘Het overzicht is niet altijd volledig. Op de site worden bijvoorbeeld alleen de door een pensioenuitvoerder elektro-

nisch beschikbaar gestelde pensioen-rechten weergegeven. De kans be-staat dat bepaalde oude slapers - rechten van het bedrijfspensioen niet elektronisch beschikbaar zijn. Deze premievrije pensioenafspraken ont-breken dan in het overzicht.’ Ook kan er volgens Bril een vertekend beeld ontstaan als de pensioengerechtigde in het verleden is gescheiden. ‘Als het deel van het pensioen dat de ex-part-ner toekomt nog niet van de totaal opgebouwde aanspraken is afge-haald, kan een verkeerd beeld ont-

Uit onderzoek blijkt keer op keer dat veel mensen niet weten wat ze aan pensioen hebben opgebouwd. Mijnpensioenoverzicht.nl geeft – beperkt – inzicht.

staan,’ legt hij uit. Het kan hierbij om aanzienlijke aanspraken gaan, die van grote invloed zijn op het uiteindelijke inkomen na pensio-nering. Bril geeft aan dat bij een volledig overzicht alle informatie moet worden opgenomen. Hij ad-viseert klanten hiervoor contact op te nemen met hun private ban-ker.

online pensioenoverzichten interessant maar onvolledig

Premievrije pensioenafspraken zijn niet

altijd zichtbaar

Het risicoprofiel is het raamwerk voor

beleggingsoplossingen

Naam: Masha Bril Functie: Specialist ToekomstvoorzieningenExpertise: Pensioenen, kapitaalverzekeringen, banksparen en gouden [email protected]

ABN AMRO MeesPierson richt zich op de totale vermogenspositie van de klant. Zowel het rendement op het vermogen als het risico dat uiteinde-lijk over het vermogen wordt gelopen, is van belang. De twee werelden – enerzijds de financiële expertise en anderzijds het persoonlijke profiel van de klant – komen bij elkaar in het zogeheten risicoprofiel. Het uiteinde-lijke risicoprofiel is dan ook het raam-werk waarbinnen de beleggingsoplos-singen gezocht moeten worden. Veranderingen op de financiële mark-ten en in de persoonlijke situatie van de klant kunnen aanleiding zijn om de risicoprofielen aan te passen.

aanBevolen verdelingABN AMRO MeesPierson heeft zes risicoprofielen, variërend van zeer de-

fensief (weinig risicovol) tot zeer of-fensief (veel risico). Bij elk risicoprofiel hoort een aanbevolen verdeling van het belegde vermogen over verschil-lende vermogenscategorieën. Om de

klant in de toekomst beter van dienst te kunnen zijn, gaat ABN AMRO MeesPierson de verschillende ver-mogenscategorieën in de risicopro-fielen verder verfijnen, zodat deze aansluiten bij alle beleggingsmoge-

lijkheden van deze tijd. Vanaf mei worden de vermogenscategorieën: liquiditeiten, obligaties, aandelen en alternatieve beleggingen. De beleg-gingen in onroerend goed, nu een aparte categorie, worden vanaf dat moment gerapporteerd onder de ca-tegorie alternatieve beleggingen. Bin-nen deze categorie worden ook de beleggingen in grondstoffen en hedgefunds opgenomen. De gewij-zigde samenstelling van de porte-feuillemodellen stelt de bank in staat binnen de klantenportefeuilles een lager risico te realiseren bij gelijkblij-vend rendement.

rapporTage Om zelf de beleggingsportefeuille goed te kunnen monitoren krijgt de klant toegang tot een nieuwe internet-toepassing. Deze toepassing geeft naast een portefeuilleoverzicht ook meer inzicht in de ontwikkeling van

het vermogen. Daarnaast ontvangt de klant periodiek de gebruikelijke rapportage. Binnenkort worden klan-ten nader geïnformeerd over deze wijziging.* Deze aanpassing geldt voor ex-ABN AMRO klanten.

nieuwe indeling risicoprofielen sluit beter aan bij portefeuillesDoor de aanpassing van de risicoprofielen kan binnen de portefeuilles een betere verhouding tussen risico en rendement worden bereikt. Vanaf mei zijn de veranderingen zichtbaar in de rapportage.*

Opgespelde trots De voordrachtprocedure voor een lintje kan wel zo’n twee jaar duren

(bron: www.lintjes.nl)


4

even voorsTellen

1 2

Naam: amiek krakersLeeftijd: 38In China sinds: 2005

E-mail: [email protected]

Naam: marleen van leeuwen (60)Beroep: artistiek leider van het Jeugdmuziektheater de speelkring in

voorhoutLid in de Orde van Oranje-Nassau, sinds 2010

Naam: piet Beertema (67)Beroep: gepensioneerd systeem- en netwerkbeheerder, nu conservator bij

het stoomgemaal van halfwegRidder in de Orde van de Nederlandse Leeuw, sinds 1999

Naam: lolkje de Jong-van den Berg (63)Beroep: hoogleraar farmaco- epidemiologie aan de rijksuniversiteit

groningen (rUg)Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, sinds 2010

in 1984 richtte marleen van leeuwen het Jeugdmuziektheater de speelkring in voorhout op. het begon met een aantal buurtkinderen bij haar thuis en groeide uit tot een stichting waarvan zij de artistieke en dagelijkse leiding heeft.

piet Beertema is peetvader van het internet in nederland. in 1982 stond hij mede aan de wieg van de eerste transatlantische e-mailverbinding tussen de vs en europa, en in april 1986 registreerde hij het .nl-domein.

mede dankzij professor lolkje de Jong-van den Berg is het gebruik van folium-zuur ter voorkoming van baby’s met open ruggetje algemeen ingevoerd. ook heeft zij zich ingezet voor de vernieuwing van de apothekersopleiding aan de rUg in de jaren tachtig.

6

4

3

5

7

1Lolkje de Jong-van den Berg‘Mensen hebben recht op

goede informatie over genees-middelen. Dus toen de werking van foliumzuur ontdekt werd, zijn we een voorlichtingscam-pagne begonnen voor vrouwen die de pil slikten. Dat sloeg vrij-wel meteen aan. Zo heb ik me eigenlijk altijd sterk gemaakt voor goede communicatie en openheid van zaken. In de apo-thekersopleiding leidde dat tot grotere patiëntgerichtheid. Nu wijd ik me aan het veilig ge-bruik van geneesmiddelen tij-dens de zwangerschap.’

2 Piet Beertema‘In de beginjaren was in-ternet absoluut geen

commercieel gebeuren, eerder idealistenwerk van techneuten. Ik werkte als systeem- en net-werkbeheerder bij het Centrum Wiskunde & Informatica, en mijn afdelingshoofd vroeg of ik dit op me wilde nemen. Zo ben ik erin gerold. Na de regis-tratie van het .nl-domein deed ik tien jaar het beheer: de eerste tienduizend domeinregistraties heb ik zelf verzorgd. Nooit heb ik kunnen bevroeden hoe be-langrijk internet zou worden.’

3 Alma Netten ‘Muziek is een van de be-langrijkste dingen in mijn

leven, dus het was een feest om twaalf jaar het Grachtenfesti-val te organiseren. Maar ook keihard werken, vooral om steeds weer het nodige geld bij elkaar te harken. Daar krijg je dan wel veel voor terug: prach-tige muziek op de mooiste plekjes van Amsterdam. Dat ik daar dan óók nog een lintje voor mocht ontvangen, vind ik hartverwarmend!’

4Willem Mütze‘Ik loop om – samen met anderen – te genieten van

het lopen en de omgeving. Om dit loopgenot nog meer met andere (ultra)lopers te delen,

ben ik ook loopwedstrijden gaan organiseren, zoals Lim-burgs Zwaarste, die op 2 april voor de vijfde keer heeft plaats-gevonden. Dat is een loop van 100 kilometer met meer dan 3000 hoogtemeters in het Lim-burgse heuvellandschap: met recht de zwaarste ultraloop van Nederland!’

5 Wim Vossenberg‘Mijn liefde voor het res-taureren van gebouwen is

ontstaan toen we, onder leiding van mijn vrouw, een monumen-tale carréboerderij gingen op-knappen. Dat was de hoeve/molen Vrösch, waar we nu in wonen, en die we op Monu-mentendag altijd – met draai-ende molen – openstellen. Sinds die eerste klus hebben we meer-dere panden gered van de sloop, omdat we het belangrijk vinden dat ook toekomstige ge-neraties kunnen genieten van onze culturele erfenissen.’

6 Marleen van Leeuwen‘In Voorhout was niets voor kinderen op theater-

gebied, dus besloot ik een groepje samen te stellen. Dat kristalliseerde zich steeds ver-der uit, met opvoeringen van mooie stukken als Peer Gynt van Henrik Ibsen, De koning van Katoren en Don Quichot. Nog steeds vind ik het gewel-dig om met goede verhalen en muziek kinderen en jongeren “op te tillen”. Het raakt iets wezenlijks bij groot en klein.’

7 Hélène Kolkmeijer‘Het is leuk dat het KNGF via een lintje laat blijken

dat ze mijn werk waarderen. Maar de grootste beloning is het gevoel dat ik heb wanneer ik onze moederhond met ge-zonde pupjes zie liggen. En als ik een blinde blij en vrij met een hond zie lopen. Dáár doe je het voor. Ik hoop dat er door de publiciteit rondom mijn lintje meer mensen enthousiast wor-den voor dit vrijwilligerswerk.’

7 vaderlanders over hun bijzondere prestatie

Naam: Willem mütze (54)Beroep: afdelingsmanager bij een bouwmarkt

Lid in de Orde van Oranje-Nassau, sinds 2010

Naam: Wim vossenberg (69)Beroep: aandeelhouder van transport-bedrijf vossenberg groep, restaura-

teur van monumentale pandenRidder in de Orde van Oranje-Nassau, sinds 2009

Naam: hélène kolkmeijer (61)Beroep: panfluitlerares

Lid in de Orde van Oranje-Nassau, sinds 2010

Naam: alma netten (60)Beroep: Zelfstandig producent van kunstprojecten

Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, sinds 2010

Willem mütze is de nummer één ultraloper van nederland (een ultra is alles wat langer is dan de 42,2 kilometer van een marathon). mütze heeft bijna 1100 ultra’s en marathons gelopen. op de wereldranglijst marathon- en ultralopen staat hij op nummer zeven.

Wim vossenberg steekt veel kennis, passie en geld in de vakkundige restauratie van rijksmonumenten, zoals de hoeve/molen vrösch, de hoeve leenhof en de watertoren van rimburg in landgraaf. hij is ook mede-initiatiefnemer van de natuurbegraafplaats ‘eygelshof’ in eygelshoven, die dit jaar wordt geopend.

sinds 1990 heeft hélène kolkmeijer voor het koninklijk nederlands geleidehon-den Fonds (kngF) thuis de zorg voor één of meer moederhonden én hun nestjes. na acht weken gaan de pups naar pleeggezinnen, waar ze worden opgeleid tot blindengeleidehond.

alma netten is medeoprichter en voormalig directeur van het grachtenfestival. onder haar leiding groeide dit muziekfestival op bijzondere locaties in amster-dam tot een van de belangrijkste visitekaartjes van onze hoofdstad uit. Boven-dien stond het festival aan de basis van menig succesvolle muziekcarrière.


5

Vrijgestelde hulp Ouders kunnen door een vrijstelling eenmalig 50.000 euro aan een kind schenken voor de aankoop van een woning

(bron: Gordon Doull)

Goed geregeld Wie beheert beleggingsportefeuille bij ziekte? Het levenstestament legt het vast

(bron: Anita Noort)

De mogelijkheden in geval van wilsonbekwaamheid vormen een onderwerp dat sterk in de belang-stelling staat. Ditmaal gaan we in op de gevolmachtigde: de persoon of instantie die de belangen behar-tigt van iemand die daar zelf niet meer toe in staat is. Hij of zij moet de wensen uitvoeren die in het levenstestament zijn vastgelegd. Denk aan het betalen van rekenin-gen, het beheer van een beleg-gingsportefeuille of het verkopen van een vakantiehuis. Aan wie kan deze taak worden toevertrouwd?

Moet het een vertrouwenskwestie zijn, is het een zakelijke regeling of juist een combinatie van beide?

volmachTPersoonlijke voorkeuren en de ge-zinssituatie zijn van belang voor het antwoord op deze vragen. Echtparen zonder kinderen kun-nen zich kwetsbaar voelen als ze aan de situatie denken waarin een van hen lichamelijk en/of geestelijk achteruit zal gaan. Echtparen met kinderen vragen zich af of ze hun kinderen wel willen belasten met de zorg voor ouders en de verant-woordelijkheid van het vermo-gensbeheer. Een volgende vraag is of de vol-macht aan één van de kinderen moet worden gegeven of aan alle kinderen. Het eerste is erg prak-tisch, maar plaatst dit kind in een bijzondere positie, wat kan leiden tot discussies tussen de kinderen onderling. Een middenweg kan zijn om voor belangrijke beslis-singen, zoals de verkoop van een woning, aan twee of meer kinde-ren een volmacht te geven. Zijn er

geen kinderen aan wie deze vol-macht gegeven kan worden, dan is aanwijzing van een vertrou-wenspersoon uit de familie- of kennissenkring een optie.

proFessional Een andere oplossing is een pro-fessionele deskundige als gemach-tigde. Dit kan de accountant, de belastingconsulent of een admi-nistratiekantoor zijn. ABN AMRO MeesPierson biedt deze dienst aan via de afdeling Bewind & Execu-tele. U kunt ook zowel een vertrou-

wenspersoon of familielid als een professionele deskundige benoe-men. Dit vereist wel een goede, schriftelijk vastgelegde taakverde-ling.Ook over bepalingen rond wat in officiële termen ‘rekening en ver-antwoording’ heet, moet worden nagedacht. De opsteller van het levenstestament kan bepalen dat de gevolmachtigde regelmatig ver-antwoording aflegt over de han-delingen. Is de volmachtgever niet meer in staat dit te beoordelen, dan kan iemand als toezichthouder worden aangewezen. De gevol-machtigde legt in dat geval reke-ning en verantwoording aan deze toezichthouder af. Gebruikelijk is dat dit jaarlijks en aan het einde van de volmacht gebeurt.

Naam: Anita NoortFunctie: Hoofd Bewindvoering & ExecuteleExpertise: Bewindvoering en executele over complexe vermogens van clië[email protected]

Bij het vastleggen in een levenstestament van de wensen bij wilsonbekwaamheid is het zaak iemand aan te wijzen die deze ten uitvoer kan brengen. Dat vereist een weloverwogen keuze.

Wie krijgt de touwtjes in handen bij uitvoering levenstestament?

esTaTe planningeigen Woning

anita noort

Keuze van gevolmachtigde is een vertrouwenskwestie

Ouders kunnen niet langer borg staan voor hun

kinderen bij de aankoop van een huis

Veel ouders vinden het prettig om waar mogelijk hun kinderen te helpen bij de aankoop van een huis. Op die wijze maken ze het voor hen mak-kelijker hun eerste stappen op de wo-ningmarkt te zetten. Maar dat is minder eenvoudig dan enige tijd ge-leden, weet Gordon Doull, Specialist Estate Planning / Ondernemer & Onderneming bij ABN AMRO MeesPierson. De regels tegen over-kreditering bij hypotheken hebben de mogelijkheden beperkt, geeft Doull aan. Deze regels moeten voorkomen dat huiseigenaren te hoge schulden aan-gaan, waardoor ze als de huizenprij-

zen dalen en de woonlasten niet meer opgebracht kunnen worden na een inkomensachteruitgang – door bij-voorbeeld werkloosheid, scheiding of overlijden van de kostwinner – bij verkoop van de woning met een rest-schuld achterblijven. De financiële toezichthouder AFM verplicht ban-ken bij het aangaan van een hypo-theek alleen naar de situatie van de kinderen te kijken. Die moeten de lasten ondanks de hulp van ouders zelf kunnen dragen. Doull: ‘De situ-atie waarin ouders borg konden staan bij de aankoop van een huis door hun zoon of dochter behoort daarmee tot het verleden.’

mogelijkheden Toch zijn er nog mogelijkheden. Welke daarvan het beste passen, hangt van de wensen en de situatie van ouders en kind af. Doull legt aan klanten de verschillende opties voor. Zo kunnen ouders een deel van hun vermogen gebruiken voor de aankoop van het huis van de kinderen. Daar-naast kunnen de ouders bijspringen door het inkomen van het kind te verhogen met een maandelijkse schenking. Doull: ‘Door dit in een contract voor een aantal jaren vast te leggen, kan genoeg zekerheid voor een geldverstrekker worden gecre-eerd.’ Daarmee kan de benodigde hypotheek voor het kind binnen be-reik komen binnen de normen van de financiële toezichthouder Een andere optie is dat de ouders een lening ver-strekken aan het kind.

TerUgschenkenAls de ouders het kind geld lenen, vormt de betaalde rente voor het kind een aftrekpost in box 1, mits het kind genoeg inkomen in box 1 heeft. De ouders kunnen er dan voor kiezen de betaalde rente terug te schenken. Daarbij kan gebruik worden gemaakt van de vrijstellingen binnen het schenkingsrecht. Doull wijst erop dat het vanuit fiscaal oogpunt belangrijk is niet een te lage rente af te spreken. ‘De wetgever bepaalt dat deze zakelijk moet zijn. De hoogte van de rente moet aansluiten bij de gangbare ren-tetarieven. Is dit niet het geval, dan ziet de fiscus hierin een schenking, waarover schenkbelasting moet wor-den betaald door het kind.’ Hij legt uit dat fiscaal gezien een lage rente bovendien minder aantrekkelijk is. ‘De renteaftrek levert bij het kind al gauw zo’n 42% besparing op, terwijl terugschenken van de rente binnen de schenkingsvrijstelling niets en daarboven maximaal 20% schenkbe-lasting kost.’

starters woningmarkt kunnen hulp van ouders meer dan ooit gebruikenDe recent aangescherpte financiële normen maken het voor starters lastiger om een huis te kopen. Ouders kunnen bijspringen, maar ook zij moeten rekening houden met de veranderde eisen.

Naam: Gordon DoullFunctie: Specialist Estate Planning / Ondernemer & Onderneming Expertise: Bedrijfsoverdracht, schenken en erven, [email protected]

Inflatie in perspectief Economen letten niet alleen op de hoogte, maar ook op de samenstelling van inflatie.Zie pagina 8


6

Beleggingsvisie macro-economie

% t.

o.v.

een

jaar

eer

der

Hogere inflatie vooral door stijging energieprijs

20

05

20

06

20

07

20

08

20

09

201

0

201

1

-1

0

1

2

5

3

4

InflatieIdem, exclusief energie

03

-01-

11

10-0

1-11

17-0

1-11

24-0

1-11

31-0

1-11

07-

02-

11

14-0

2-11

21-

02-

11

28

-02-

11

07-

03

-11

14-0

3-1

1

$

Euro laat schuldencrisis achter zich

1,28

1,36

1,34

1,32

1,30

1,38

1,40

1,42

jan

10

feb

10

mrt

10

apr

10

mei

10

jun

10

jul

10

aug

10

sep

10

okt

10

nov

10

dec

10

jan

11

feb

11

mrt

11

VSEurozoneJapan

%

Rendement op staatsobligaties stijgt sinds oktober

0,5

2,5

2,0

1,5

1,0

3,0

3,5

4,0

MSCI WorldMSCI Emerging MarketsAEXin

dex:

31

maa

rt 2

006

= 1

00

Verloop aandelenkoersen 2006 - 2011

mrt

06

mrt

07

mrt

08

mrt

09

mrt

10

mrt

11

0

20

40

60

80

100

120

140

160

180

De MSCI-grafiek is gebaseerd op herbelegde dividenden en luidt in euro. De AEX is een koersindex. Bron: Datastream

2010 2011p 2012p

Eurozone 1,7 1,4 1,9

Verenigde Staten 2,8 3,5 3,5

Japan 4,0 1,4 1,6

China 10,3 9,4 9,2

India 8,4 8,1 8,4

Brazilië 7,5 4,5 5,0

vooruitzichten economische groei (in %) 2010 2011p 2012p

Eurozone 1,6 2,1 1,8

Verenigde Staten 1,6 2,1 2,0

Japan -0,7 0,2 0,6

China 4,0 4,5 3,5

India 11,9 6,5 5,1

Brazilië 4,8 5,0 5,5

inflatievooruitzichten (in %)

ECB-voorzitter Jean-Claude Trichet gebruikte in zijn maandelijkse pers-conferentie in maart 2011 de woorden sterke waakzaamheid. Die sterke waakzaamheid is geboden met het oog op de opwaartse risico’s voor inflatie. Tijdens zijn voorzitterschap gebruik-te Trichet deze uitdrukking negen keer eerder. In zeven van die negen gevallen volgde een maand later een renteverhoging. De verwachting is dan ook dat de rente in de eurozone in april omhoog gaat van 1% naar 1,25%. Vermoedelijk is die verhoging de eerste in een reeks. De ECB heeft als opdracht om de prijzen in de eu-rozone stabiel te houden. De bank streeft naar een inflatie van dicht bij, maar onder 2%. In december 2010 en in januari en februari van dit jaar lag de inflatie hoger dan die doelstel-ling. De overschrijding van het streef-percentage was voornamelijk het gevolg van hogere energie- en voed-selprijzen. De kerninflatie, het prijs-niveau zonder energie en voedsel, bleef in die maanden stabiel op 1,1%. In dat niveau komt naar verwachting de komende tijd geen grote verande-ring. Ondertussen zwakt het effect van duurdere energie en duurder voedsel waarschijnlijk af. De inflatie daalt dan vermoedelijk weer tot onder de 2%.

prevenTieve ecBMet een eventuele renteverhoging wil de ECB in elk geval voorkomen dat de inflatie ‘tweede ronde effecten’ uitlokt. Hiervan is sprake als de lonen gaan stijgen om het verlies aan koop-kracht te compenseren dat veroor-zaakt wordt door de hoge inflatie. Inflatie is voor beleggers een belang-

rijk punt van aandacht, omdat het de waarde van het vermogen uitholt. Als de inflatie oploopt, zouden de beleg-gingsresultaten evenredig moeten toenemen om de koopkracht te kun-nen handhaven. In de praktijk is een hoge inflatie uitermate lastig te com-penseren met beleggingsopbrengsten. In de jaren zeventig van de vorige eeuw, toen de inflatie grote pieken vertoonde, bleek dat ook beleggingen in aandelen en vastgoed onvoldoende rendement genereerden om de geld-ontwaarding te compenseren. Alleen goud en zilver deden het toen eigen-lijk goed, wat vooral een gevolg was van speculatie.Gelukkig is de situatie in het geval

van gematigde inflatie een stuk min-der zorgelijk. De opbrengsten van zakelijke waarden als aandelen, olie-velden, kopermijnen en vastgoed zijn direct gerelateerd aan prijsstijgingen. In het geval van obligaties is het van belang om te letten op het verschil tussen nominaal rendement en infla-tie: de zogenaamde reële rente. In beginsel doen obligaties en spaargel-den het beter als er maar weinig in-flatie of misschien zelfs deflatie is.

aFvlakkende inFlaTieHet inflatierisico in de westerse we-reld is nog altijd niet groot volgens

ABN AMRO MeesPierson. Prijs-stijgingen voor olie en voedsel hebben de neiging vrij snel weer af te vlakken. Deze prijzen zullen immers niet snel jaar na jaar in hetzelfde hoge tempo blijven stijgen. Centrale banken hoe-ven daar dan ook niet per se op te reageren. Dat wordt anders wanneer de hogere prijzen gaan leiden tot ho-gere loonkosten, want dat een loon-prijsspiraal tot gevolg hebben. Het nog altijd ruim aanwezige overschot aan productiecapaciteit in westerse landen en de strikte kostenbeheersing bij bedrijven maken die spiraal tot een onwaarschijnlijk scenario.Het mondiale macrobeeld blijft voorts uitzonderlijk goed. De vertrouwens-indicatoren van bedrijven hebben de hoogste niveaus bereikt sinds het be-gin van de jaren zeventig. In de Ver-

enigde Staten begint de arbeidsmarkt eindelijk te verbeteren. ABN AMRO MeesPierson verwacht dat deze ver-betering in de komende maanden geleidelijk zal doorzetten, waardoor een nieuwe ronde van monetaire ver-ruiming door de Federal Reserve vermoedelijk niet meer nodig zal zijn. In de meeste opkomende landen blijft de economische groei zeer hoog en in Europa is sprake van een gezonde maar meer gematigde economische ontwikkeling. Overigens betekent het zeer goede macrobeeld wel dat het risico op tegenvallers geleidelijk wat begint toe te nemen.

De Europese Centrale Bank lijkt een renteverhoging voor te bereiden. Dat zou vooral een preventieve actie zijn, want de hoogte en opbouw van de inflatie geven niet direct aanleiding tot zorgen.

is de inflatiestijging werkelijk onrustbarend?

Het inflatierisico in Westerse landen is nog

altijd niet groot

Naam: Ben SteinebachFunctie: hoofd BeleggingsstrategieExpertise: macro-economie en regio/[email protected]

p=prognose p=prognose


7

Positieve signalen In 2020 vindt de helft van alle wereld-wijde beleggingen en investeringen plaats in opkomende markten(bron: McKinsey & Company)

Toenemend risico De gebeurtenissen in Japan en Noord-Afrika zorgen voor toenemende beleggingsrisico’s

(bron: Beleggingsvisie ABN AMRO MeesPierson)

Beleggingsvisie allocaTie

Beleggingsvisie inZoomen

Blootstelling Azië iets terugbrengen

Voor ABN AMRO MeesPierson was deze combinatie in maart aanleiding om in haar algemene beleggingsbeleid het risico in de portefeuilles wat te verminderen. Dat krijgt vorm via drie bijstellingen. In de eerste plaats wordt de overwogen weging in aandelen verlaagd naar een neutrale weging. In de tweede plaats wordt geadviseerd om binnen het onderwogen belang in obligaties een verschuiving aan te brengen van obligaties in opkomende landen en convertibele obligaties naar bedrijfsobligaties. En in de derde plaats geldt de aanbeveling om bin-nen de alternatieve beleggingen een verschuiving aan te brengen van vast-goed (van neutraal naar onderwogen) naar hedgefunds met gunstiger risi-cokarakteristieken (van neutraal naar overwogen).

aandelenDe vrees voor renteverhogingen in veel opkomende markten heeft de koersen in die landen dit jaar onder druk gezet. De meer volwassen mark-ten hebben daarentegen in het alge-meen de positieve trend sinds decem-ber weten voort te zetten tot de

rampzalige gebeurtenissen in Japan. Dit patroon zette zelfs door toen de onrust in Noord-Afrika en het Mid-den-Oosten in het middelpunt van de belangstelling kwam te staan. In-middels blijft de financiële positie van de meeste beursgenoteerde bedrijven uitstekend, zowel wat betreft de ba-lans als de winstgroei. De gesigna-leerde risico’s moeten daarom vooral gezien worden als algemene risico’s die het sentiment op de aandelen-markten beïnvloeden. Uiteraard kan dit veranderen wanneer de situatie in Japan onverhoopt verslechtert of als de gebeurtenissen in Noord-Afrika (zoals de gevechten in Libië) en het Midden-Oosten een ongunstiger ver-loop krijgen, waardoor de olieprijs veel verder oploopt. De toegenomen risico’s komen tot uitdrukking in een neutrale weging in aandelen.

oBligaTiesVoor de obligatiemarkten als geheel handhaaft ABN AMRO MeesPierson het advies van een onderwogen be-lang. Dit vloeit voort uit de verwach-ting dat het effectief rendement op overheidsobligaties de komende acht-

Energie ▲

Basismaterialen =

Industrie =

Duurzame ▲consumptiegoederen

Niet-duurzame =consumptiegoederen

Gezondheidszorg ▼

Financiële instellingen =

Informatietechnologie ▲

Telecom =

Nutsbedrijven ▼

Staatsobligaties ▼

Bedrijfsobligaties ▲(hoge kwaliteit)

Convertible ▲obligaties

High Yield ▲obligaties

Schuld van ▲opkomende landen

▼ Onderwogen

▲ Overwogen

= Neutraal

Energie ▲

Basismaterialen =

Industrie =



Gezondheidszorg ▼



Telecom =

Nutsbedrijven ▼






▼ Onderwogen

▲ Overwogen

= Neutraal

Energie ▲

Basismaterialen =

Industrie =



Gezondheidszorg ▼



Telecom =

Nutsbedrijven ▼






▼ Onderwogen

▲ Overwogen

= Neutraal

Anderhalve maand geleden waren een sterke koersstijging en de relatief grote risico’s van monetaire verkrapping aan-leiding om de positie in Zuid-Oost Azië wat af te bouwen. Nu blijft de regio-nale spreiding ongewijzigd. In Japan adviseerde ABN AMRO MeesPierson al een onderwogen belang voordat de rampzalige gebeurtenissen plaatsvon-den en vooralsnog wordt deze onder-weging gehandhaafd, ondanks de sterke koersdalingen. De risico’s voor een nucleaire ramp zijn nog niet ver-dwenen. De kans daarop is gering, maar eventuele effecten zullen – als dit onwaarschijnlijke scenario zich voltrekt – ook voor de aandelenmark-

ten bijzonder groot zijn. Voor de op-komende markten blijft het overwogen belang gehandhaafd als uitvloeisel van de nog steeds superieure groeiper-spectieven in deze regio’s. Er komt ook

geen wijziging in de neutrale weging die ABN AMRO MeesPierson advi-seert voor de Verenigde Staten en Europa. Dat weerspiegelt geen nega-tieve verwachtingen voor deze regio’s, die nog steeds een grote positie in de portefeuille vertegenwoordigen. Ove-rigens oogt de waardering in Europa iets gunstiger dan die in de Verenigde Staten. Enerzijds is dit verklaarbaar uit een verschil in sectorstructuur tussen beide regio’s, waarbij de Ver-enigde Staten traditioneel een groter gewicht hebben in sectoren met een hogere waardering. Anderzijds staat er voor Europa tegenover dat de in waarde gestegen euro het risico van

enige verslechtering van de concur-rentiepositie met zich meebrengt.

secTorvisieABN AMRO MeesPierson handhaaft op sectorniveau de voorkeur voor de duurzame consumptiegoederen. De vraag naar luxegoederen en diensten neemt in Noord-Amerika en Europa geleidelijk verder toe. In de opkomen-de landen zet de trend door van een toenemende koopkrachtige midden-klasse, die ook wil profiteren van meer welvaart. Ook in het positieve oordeel voor de sector informatietechnologie komt geen verandering. Tijdens de afgelopen recessie hebben veel bedrij-

ven hun uitgaven in deze sector opge-schort. Er zal in de nabije toekomst een behoorlijke inhaalvraag optreden. Bovendien is deze sector in hoge mate complementair aan delen van de sec-tor duurzame consumptiegoederen. Tenslotte onderscheiden technologie-aandelen zich door sterke balansver-houdingen en omvangrijke kasstro-men. De derde sector waarvoor een positief oordeel geldt, is de energie-branche. ABN AMRO MeesPierson verwacht dat de energieprijzen als uitvloeisel van een verder aantrek-kende mondiale economische groei en de onrust in Noord-Afrika en het Midden-Oosten blijven stijgen. Bo-vendien is de waardering momenteel aantrekkelijk. Sectoren waarvoor een negatieve opinie geldt, zijn de gezond-heidszorg en nutsbedrijven, die allebei te maken krijgen met bezuinigingen door overheden.

vasTrenTendABN AMRO MeesPierson adviseert om een verschuiving aan te brengen binnen het onderwogen belang in obligaties. Convertibele obligaties hebben een risicokarakteristiek die meer vergelijkbaar is met aandelen, terwijl obligaties in opkomende lan-den de afgelopen maanden een sterke koersstijging hebben doorgemaakt. Om recht te doen aan de toegenomen risico’s wordt aangeraden om het be-lang in beide categorieën af te bouwen ten gunste van bedrijfsobligaties – inclusief high yield – omdat die cate-gorie zich kenmerkt door betere voor-uitzichten en minder grote risico’s.

tien maanden verder zal stijgen. Dit komt deels door de verder toenemen-de groei en inflatie en deels doordat centrale banken vanaf medio 2011 overheidsobligaties gaan verkopen, die ze daarvoor in het kader van de monetaire verruiming hebben ge-kocht. Met de onderweging wordt recht gedaan aan deze verwachtin-

gen. De toegenomen risico’s leiden tot het advies om binnen de obliga-tieportefeuille een deel van de positie in convertibele obligaties en in obli-gaties van opkomende landen te ver-schuiven naar bedrijfsobligaties.

alTernaTievenVoor de overige beleggingscatego-rieën geldt per saldo een neutraal belang. ABN AMRO MeesPierson adviseert om binnen dit segment de positie in vastgoed af te bouwen en

de vrijkomende gelden aan te wenden voor een grotere positie in hedgefunds met gunstige risicokarakteristieken. Vastgoed zal vermoedelijk last krijgen van de stijgende rente, terwijl beurs-genoteerd vastgoed onderhevig is aan vergelijkbare risico’s als die op de aandelenmarkten. Bij hedge funds verdienen de relative value- en de event arbitrage-strategieën de voorkeur door de gunstige invloed op het risicopro-fiel in vergelijking met andere strate-gieën.

risicobeheersing is geboden

bron

: ABN

AM

RO M

eesP

iers

on

Het bovenstaande overzicht is een weergave van de huidige aanbevolen tactische allocatie voor de verschillende beleggingscategorieën. Deze allocatie is gebaseerd op een neutraal risicoprofiel. Bron: ABN AMRO MeesPierson

inflatievooruitzichten (in %)

regio Trend

Europa (incl. Nederland) =Noord-Amerika =Japan ▼

Opkomende landen ▲

regionale spreiding aandelen

Ster

k on

derw

ogen

Neutraal Sterk overw

ogen

AANDELEN

Ster

k on

derw

ogen


ogen

OBLIGATIES

Ster

k on

derw

ogen


ogen

LIQUIDITEITENSt

erk

onde

rwog

en

Neutraal Sterk overwogen

ALTERNATIEVEN

sectoren vastrentend

ABN AMRO MeesPierson signaleert dat de risico’s – vooral na de gebeurtenissen in Japan, Noord-Afrika en het Midden-Oosten – zijn toegenomen. Daarnaast is het macrobeeld zeer gunstig, zodat een verandering al snel een verzwakking betekent.

Optimistische indicator Amerikaanse inkoopmanagersindex voor de industrie is gestegen tot het hoogste niveau sinds 1983(bron: Institute for Supply Management)


8

inflatie in breder perspectief Hoewel de inflatie onmiskenbaar aan het stijgen is, lijkt het volgens het Economisch Bureau een tijdelijk fenomeen. De huidige inflatie blijkt vooral te worden veroorzaakt door hogere grondstofprijzen en niet door binnenlandse inflatiedruk.

De steeds hogere rekening die auto-mobilisten moeten betalen bij de ben-zinepomp is onderdeel van een bre-dere trend. Mede door de crisis in het

Midden-Oosten is de olieprijs in een jaar tijd met bijna 40% omhoog ge-schoten en ook de prijzen van andere grondstoffen, zoals agrarische gewas-sen, zijn snel gestegen. Dat leidt tot een oplopende inflatie. Volgens de schattingen van ABN AMRO MeesPierson is de wereldwijde inflatie per saldo opgelopen van -0,8% in juli 2009 tot 3,3% eind vorig jaar. Met name in opkomende landen wordt de inflatiewind sterk aangewakkerd door stijgende grondstofprijzen. Het gemid-delde inkomen ligt daar namelijk aan-zienlijk lager dan in de westerse we-reld, zodat uitgaven aan voedsel een relatief groot deel van het totale bud-get vormen. Inwoners van China en

India geven bijvoorbeeld gemiddeld een derde van hun inkomen uit aan eten en drinken. Voor Amerikanen en West-Europeanen vormen deze uit-

gaven slechts zo’n 15% van het totale budget. In de beleggingswereld wordt nauw-lettend in de gaten gehouden hoe de inflatie zich in verschillende regio’s ontwikkelt, maar vooral ook hoe die is opgebouwd. Hogere grondstofprij-zen zijn, zoals gezegd, een belangrijke factor achter de recente stijging en dat wijst erop dat de scherpe toename van de inflatie deels een voorbijgaand ka-rakter heeft. Bij de berekening wordt het prijsniveau namelijk vergeleken met dat van vorig jaar, zodat grond-stofprijzen in de komende twaalf maanden een vergelijkbare stijging moeten doormaken als vorig jaar om dezelfde bijdrage te leveren aan de

inflatie. De prijzen van olie en agra-rische gewassen zijn afhankelijk van veel onvoorspelbare ontwikkelingen, zoals het weer en politieke (in)stabi-liteit. Ons basisscenario gaat ervan uit dat de olieprijsschok van korte duur zal zijn, al zijn er wel risico’s dat de onrust in het Midden-Oosten en re-cent de nucleaire problemen in Japan tot een hogere olieprijs kunnen leiden. Ook verwachten we dat de druk van voedselprijzen af zal nemen.

inFlaTieangsT De inflatiestijging zou economen aan-zienlijk meer angst inboezemen als deze voornamelijk veroorzaakt zou worden door binnenlandse inflatie-druk. Die ontstaat als er weinig of geen onbenutte capaciteit is en als de arbeidsmarkt krap is, waardoor werk-

nemers in een betere onderhande-lingspositie verkeren die hen in staat stelt om een hoger loon te bedingen. Als bedrijven op volle capaciteit draai-en, zullen zij de kostenverhogingen waarschijnlijk doorberekenen aan hun klanten. Het gevaar van binnenland-se inflatiedruk wordt vaak in beeld gebracht aan de hand van de output gap (onderbenutting van de produc-tiecapaciteit) en de werkloosheids-kloof (verschil tussen de werkelijke en

de zogenaamde evenwichtswerkloos-heid). In Duitsland bijvoorbeeld is die werkloosheidskloof al negatief en in dat land beginnen de vakbonden in-middels weer hogere looneisen te stel-len. Maar in perifere Europese landen als Griekenland en Ierland tekenen zich nog scherpe loondalingen af. In

opkomende markten is het nog lasti-ger om een beeld te krijgen van de binnenlandse inflatiedruk. De gro-tere veerkracht tijdens de crisis en het scherpe herstel in de periode daarna wijzen erop dat de onbenutte capaci-teit in deze gebieden kleiner is dan in de ontwikkelde wereld. We denken echter dat in de loop van het jaar het groeitempo in opkomende landen wat af zal zwakken – en daarmee ook het opwaartse momentum in de lonen en de onderliggende inflatiedruk.

ZelFversTerkend eFFecTNaast grondstofprijzen en een eco-nomie die (bijna) op volle capaciteit draait, zijn inflatieverwachtingen de laatste factor die de inflatie kunnen aanwakkeren. Als werknemers en ondernemingen verwachten dat de inflatie gaat stijgen, zullen ze daarop anticiperen door hogere lonen en ver-koopprijzen te vragen. Een oplopen-de inflatie kan op deze manier een zelfversterkend effect krijgen. Hoewel de hogere grondstofprijzen doorwer-ken in prijzen die sterk energiegere-lateerd zijn, zoals die van transport-diensten, lijkt een plotselinge stijging van de lonen en prijzen in de brede zin onwaarschijnlijk. Het basisscena-rio van ABN AMRO MeesPierson is een afvlakking van de olie- en voed-selprijzen. Dit zorgt ervoor dat de totale inflatie terugvalt richting de kerninflatie. De Europese Centrale Bank (ECB) waarschuwt echter dat de invloed van grondstofprijzen niet uitgevlakt mag worden. Volgens be-stuurslid Jürgen Stark is kerninflatie alleen nuttig ‘voor centrale bankiers die geen auto rijden en niet eten’.

renTeverhogingVoor beleggers is inflatie van belang omdat het de koopkracht van het vermogen aantast, maar ook omdat het een van de bepalende factoren is voor het beleid van centrale banken. Om de economie de kans te geven op herstel na de kredietcrisis, is het monetaire beleid uitermate ruim. De opgelopen inflatie is aanleiding om dit beleid te normaliseren. In China, Brazilië en India hebben de centrale banken de rente al verhoogd. Omdat de inflatie in opkomende landen naar verwachting blijft oplopen in de ko-mende maanden, liggen verdere ver-hogingen voor de hand. In de voor-naamste ontwikkelde markten is de rente nog altijd zeer laag. Hier moe-ten centrale banken nog met rente-verhogingen gaan beginnen. De ECB geeft hiervoor in april waar-schijnlijk het startschot, maar de Amerikaanse Federal Reserve volgt naar verwachting pas in het eerste kwartaal van 2012. Br

on: E

cono

mis

ch B

urea

u AB

N AM

RO

‘Kerninflatie is alleen nuttig voor centrale bankiers die

geen auto rijden en niet eten’

economie

0,6%

0,7%

0,3%

1,1%

0,8%

0,4%

0,1%

1,4%

3,4%

0,6%

4,5%

0,8%

0,6%

1,5%

1,1%

0%

1%

2%

3%

4%

5%

6%

1,6%

4,9%

5,9%

3,3%

OPBOUW HUIDIGE INFLATIE

VERENIGDE STATEN EUROZONE CHINA LATIJNS-AMERIKA WERELD

KERNINFLATIE

VOEDSEL

ENERGIE

TOTAAL

2,3%

Bovenstaand beeld toont de samenstelling van de inflatie in verschillende regio’s in januari 2011. Inflatie die veroorzaakt wordt door stijgende energie- of voedselprijzen heeft in de regel een voorbijgaand karakter en vraagt om een andere reactie dan kerninflatie.


9

vakTaalalTernaTieve Beleggingen

liQUidiTeiTen

Spaargevaar Spaarders lopen de risico’s dat de koopkracht wordt uitgehold door inflatie

Betere spreiding De toevoeging van hedge funds verbetert de risicospreiding van elke portefeuille

Steeds meer beleggers kiezen weer voor een belegging in hedgefunds. In het laatste kwartaal van 2010 ontvin-gen deze fondsen wereldwijd een re-cordinstroom van 149 miljard dollar op een totaal van 1900 miljard dollar. Deze recordinstroom is des te opmer-kelijker, omdat er in het crisisjaar 2008 veel om hedgefunds te doen is geweest. Een paar gevallen van frau-de, hoge kosten, negatieve rendemen-ten en beperkte transparantie brach-ten deze vorm van beleggen negatief in beeld. Sindsdien heeft de sector hard gewerkt aan een beter imago, maar een scherpe verbetering van de rendementen speelt waarschijnlijk een grotere rol bij de hernieuwde inte-resse in hedgefunds. Volgens de Amerikaanse dataverzamelaar Hedge Fund Research kwam het gemid-delde rendement in 2009 op 24,9% en vorig jaar was dat 10,5%.

Beheersing van heT vakHedgefunds hebben de unieke kwa-liteit dat zij – door toepassing van specifieke beleggingsstrategieën - in vrijwel alle marktomstandigheden een positief rendement kunnen genereren. Het jaar 2008 vormde door de diepe

Hedgefunds winnen weer snel aan populariteit. De groeiende instroom wordt veroorzaakt door degelijke rendementen en een verbeterd imago.

Beleggen in hedgefunds sterk in opkomst

crisis in de financiële markten een uitzondering op deze algemene regel.De toevoeging van hedgefunds ver-betert de risicospreiding van iedere beleggingsportefeuille, of deze nu offensief of defensief is ingericht. Het onderscheidende karakter van hedge-funds is grotendeels terug te voeren op de optimale beheersing van het vak door de beheerders, veelal ‘de knapste jongetjes van de klas’. De kennis van beleggingsstrategieën en de ondersteunende systemen is hoog. Beleggers zijn bereid voor die exper-

tise hogere kosten te betalen, die wor-den gerechtvaardigd door de beleg-gingsresultaten.

meerdere managers Door de vergaande specialisatie van hedgefunds kent een belegging in één fonds naast een algemeen risico ook een hoog specifiek risico. Dit kan worden teruggebracht door een beleg-ging in hedgefunds te spreiden over meerdere strategieën. Steeds vaker kiezen beleggers voor ‘multimanager’ funds, die het vermogen in diverse

adviesABN AMRO MeesPierson biedt klanten binnenkort nieuwe moge-lijkheden om te beleggen in multi-managerfondsen. Deze fondsen voldoen aan strenge eisen rond verhandelbaarheid, informatievoor-ziening en risicobeheersing. Zij beleggen in managers die in de meeste gevallen niet rechtstreeks voor Nederlandse particuliere be-leggers toegankelijk zijn.

insTappen oF ZijlijnBeleggers die blijven twijfelen aan het juiste instapmoment kunnen kiezen voor aandelenbeleggingen waarbij de hoofdsom gegarandeerd is. Ook geeft het opbouwen van een obligatieportefeuille gecombineerd met bijvoorbeeld vast-goedbeleggingen kans op betere (langetermijn) rendementen dan sparen. Kortom, het aanhouden van grote posities in liquiditeiten geeft u misschien een gevoel van zekerheid in deze turbulente markten. Echter op lange termijn kan deze strategie ertoe leiden dat de doelstellingen niet gehaald worden.

hedgefundmanagers en -stijlen beleg-gen. Daarmee kan het rendement beter beïnvloed worden en worden de managers optimaal in de gaten ge-houden. Bepaalde fondsen gaan zelfs zo ver, dat zij de beleggingen van ‘hun’ managers via de eigen rekenin-gen - managed accounts - van het overkoepelende fonds laten lopen, om zo een strenge controle over de trans-acties te kunnen voeren en inzicht te hebben in ingenomen posities.

Naam: Martijn Storsbergen Functie: Directeur Investment ServicesExpertise: Investments [email protected]

Wie belegt in hedge funds?

31%14%

14%24% 17%

Overig O.a. bestaande uit family offices, vermogensbeheerders, banken en endowment plans.

Bedrijfstak-pensioenfondsen

Verzekeraars

Fund of hedge fundsStaats-pensioenfondsen

De keuze tussen sparen en beleggen heeft door de beurscrash in 2008 en 2009 een andere lading gekregen. De sterke koersbewegingen hebben op beleggers veel indruk gemaakt. Dit dwong beleggers in die periode om op zoek te gaan naar veilige geachte vluchthavens zoals goud en staatsobli-gaties van sterke economieën. Ande-ren wenden zich tot spaarrekeningen en deposito’s en kozen er bewust voor om zich niet langer bloot te stellen aan de onvoorspelbare dynamiek van be-leggingsmarkten. De behoefte aan een dergelijke adem-pauze is begrijpelijk. Net zoals na een langdurige rit in een achtbaan dat bankje aan de kant een aantrekkelijke optie lijkt. De vraag blijft of het ver-standig is om de beurs te mijden op basis van de verwachting dat veel economische grondslagen voorgoed

veranderd zijn. Volgens de legenda-rische belegger Sir John Templeton is dat een riskante aanname. Een beroemde uitspraak van hem is dat ‘deze keer is het anders’ de vijf ge-vaarlijkste woorden bij beleggen zijn. Zijn advies was om een vaste beleg-gingsstrategie en bijpassende vermo-gensverdeling te hanteren en om vooral niet te denken dat men al te goed kan inschatten hoe aandelen-markten zullen presteren. De op-gaande beweging van aandelenbeur-zen sinds het dieptepunt van 2009 lijkt deze stelling te ondersteunen.

schijnveiligheidSpaarders missen niet alleen rende-ment, maar lopen ook het risico dat hun vermogen wordt uitgehold door inflatie die in de Eurozone is opgelo-pen tot meer dan 2%. Als tevens re-

kening wordt gehouden met de gemid-delde belastingdruk, is het onmogelijk om met de huidige spaarrentes de koopkracht van het vermogen op peil te houden. In dat opzicht is beleggen geen luxe, maar een noodzaak. Dit effect wordt nog verder versterkt als uw doelstellingen zoals (toekomstige) aanvulling op het inkomen of vermo-gensgroei daarbij in ogenschouw wor-den genomen. De vertaling van deze doelstelling komt terug in de uitein-delijke verdeling van het vermogen over de verschillende beleggingscate-gorieën, waar liquiditeiten net als aandelen en obligaties onderdeel van zijn. ABN AMRO MeesPierson ad-viseert klanten zich te houden aan deze vermogensverdeling. Het ge-bruik zorgt ervoor dat de afgesproken percentages per beleggingscategorie in evenwicht blijven. Zo wordt er bij winsten tijdig afgeroomd en bij ver-liezen tijdig aangevuld. Bij het bepa-

len van de vermogensverdeling is niet alleen de doelstelling van belang, maar ook de risicotolerantie. Als de bewegelijkheid toch als te groot wor-den ervaren, dan is een (langdurige) wijziging naar een minder agressief model natuurlijk mogelijk.

Sparen of beleggen: een doelgerichte keuzeDe veiligheid van sparen oogt aantrekkelijk in turbulente beurstijden. Maar tegenover die zekerheid op korte termijn, staat het risico dat het rendement onvoldoende is om doelstellingen op de lange termijn te halen.

Bron

: Pre

qin

De specialistische begrippen uit beleggingsartikelen laten zich aan de hand van onder-staande begrippenlijst verkla-ren.

Alternatieve beleggingsinstrumenten Verzamelnaam voor beleggingen zoals vastgoed, hedge funds en private equity, waarvan de waardeontwikke-ling en rendementsverwachting beïn-vloed wordt door andere factoren zoals aandelen en obligaties. Deze beleggingen kunnen hierdoor onder bepaalde marktomstandigheden het risico van een totale portefeuille ver-minderen of de kans op extra rende-ment laten stijgen.

Asset allocatie Vermogensverdeling van een beleg-gingsportefeuille over beleggingsca-tegorieën zoals aandelen, obligaties, liquiditeiten en alternatieve beleggin-gen. De ideale vermogensverdeling (risico profiel) geeft de optimale risico- rendementsverhouding voor een belegger weer.

Converteerbare obligatieEen obligatie die onder bepaalde voor-waarden kan worden ingeruild voor aandelen in de onderneming die de obligatie uitgaf.

ECBEuropese Centrale Bank, financieel orgaan van de Europese Unie die de waarde van de euro bewaakt.

Effectief rendementDe opbrengst en inkomsten uit effec-ten, waarbij in de berekening het ver-schil tussen de marktwaarde en de nominale waarde bij aflossing door uit-loting wordt betrokken.

Hedgefund Van oudsher beleggingsfondsen die op basis van een vastgelegde strategie proberen beleggingsrisico’s te beper-ken. Dit zijn vaak besloten fondsen die met geleend geld opereren en gebruik-maken van afgeleide producten.

KapitaalmarktrenteDe rente die wordt vergoed op obliga-ties, of betaald moet worden op lenin-gen met een looptijd van ongeveer 2 jaar of meer.

Neutrale weging Het belang van een beleggingscatego-rie in de portefeuille wanneer er geen uitgesproken positieve of negatieve visie op de vooruitzichten bestaat.

Overwegen en onderwegen Ten opzichte van de neutrale weging kan meer of minder belegd worden in een beleggingscategorie, regio of sec-tor. Dit wordt overwogen respectieve-lijk onderwogen belang in die catego-rie, regio of sector genoemd.

Risico-rendementsverhouding De verhouding tussen risico en rende-ment van een belegging. In het alge-meen geldt: hoe lager het risico, des te lager het verwachte rendement en andersom.

Vastrentende waardenVerhandelbare schuldbewijzen (obli-gaties) die gedurende de gehele loop-tijd een vast bedrag aan rente uitkeren aan de houder ervan, en die op de ver-valdatum de gehele hoofdsom terug-betalen.


10

Kijk voor meer fundamentele opinies op www.abnamro.nl/beleggen

opinieWiJZigingen

10-02-11 Alcatel-Lucent Houden Kopen 10-02-11 Alluminum Corp of China Verkopen Houden 04-03-11 Anheuser-Bush Inbev Kopen / Aanbevolen lijst Houden 08-02-11 ArcelorMittal Houden Kopen 25-02-11 Belgacom Verkopen Houden 25-02-11 BOC Hong Kong Houden Kopen 16-02-11 Boskalis Kopen Houden 02-02-11 Carrefour Houden Kopen 17-02-11 CBS Kopen Kopen / Aanbevolen lijst 11-03-11 China Communications Houden Kopen 16-02-11 Daimler Kopen Kopen / Aanbevolen lijst 15-02-11 Danone Houden Kopen 22-02-11 DBS Group Houden Kopen 10-02-11 Delta Lloyd Kopen Houden 23-02-11 DSM Kopen Houden 02-03-11 E.ON Kopen Houden 15-02-11 EDF Kopen Houden 09-02-11 EMC Kopen / Aanbevolen lijst Kopen 04-02-11 Estee Lauder Verkopen Houden 16-02-11 Genzyme Kopen Houden 22-02-11 HeidelbergCement Kopen Houden 02-03-11 Heijmans Houden Kopen 09-03-11 Iberdrola Renovables Kopen Houden 09-02-11 Klepierre Houden Kopen 07-02-11 Kurita Water Ind Kopen Houden 18-02-11 Lenovo Kopen Houden 11-02-11 L’Oreal Kopen Houden 03-02-11 Newscorp Verkopen Houden 23-02-11 OMV Houden Verkopen 17-02-11 Oriflame Verkopen Houden 22-02-11 Panasonic Kopen Houden 10-02-11 Pepsico Kopen Houden 07-02-11 Petroplus Houden Kopen 07-03-11 Petroplus Kopen Houden 02-02-11 Pfizer Houden Verkopen 14-02-11 Philip Morris Houden Kopen 09-02-11 Reckitt Benckiser Kopen Houden 03-02-11 Santander Kopen Houden 16-02-11 Sharp Houden Verkopen 16-02-11 Societe Generale Kopen Houden 25-02-11 Stora Enso Houden Kopen 17-02-11 Target Kopen / Aanbevolen lijst Kopen 23-02-11 TNT Houden Kopen 11-03-11 Vopak Kopen Houden 02-02-11 Wharf Holdings Houden Kopen 10-03-11 Whiting Petrol Geen opinie Kopen 01-03-11 Wolters Kluwer Houden Kopen

datum onderneming vorig advies nieuw advies

jan

06

jan

07

jan

08

jan

09

jan

10

jan

11

Koersverloop DSM

15

2 0

25

3 0

3 5

4 5

4 0

€

jan

06

jan

07

jan

08

jan

09

jan

10

jan

11Koersverloop AXA

5

10

15

2 0

25

3 5

3 0

€

jan

06

jan

07

jan

08

jan

09

jan

10

jan

11

Koersverloop Daimler

10

2 0

3 0

4 0

5 0

6 0

70

8 0

€

jan

06

jan

07

jan

08

jan

09

jan

10

jan

11

Koersverloop Heijmans

0

2 0

4 0

6 0

8 0

10 0

12 0

14 0

€

dsm ADVIES: HOuDEN =DSM, fabrikant van voedings-ingrediënten, heeft goede voor-uitzichten voor de lange termijn. Maar door de sterke stijging van het aandeel worden die al weer-spiegeld in de koers. DSM is actief met diverse middel-grote overnames. De aankoop van het Amerikaanse Martek is daarvan het meest recente voorbeeld en die over-name is een zeer attractieve toevoe-ging. Martek ontwikkelt en produ-ceert ingrediënten voor gespeciali-seerde voeding, met name in het seg-ment baby- en kindervoeding. Het bedrijf legt een sterke nadruk op on-derzoek. Op basis van enzymtechno-logie wordt ook aan de verdere ont-wikkeling van bio-energie gewerkt. Op dat gebied is DSM ook sinds lan-gere tijd actief. De basisgrondstoffen voor bio-energie zullen in de toekomst

vooral bestaan uit niet-eetbare vezels, die door middel van nieuwe methodes afgebroken en verwerkt worden. Dit geeft aan dat de strategie van DSM gericht is op de lange termijn en op innovatie. Voorlopig wordt echter nog de meeste cash gegenereerd met acti-viteiten als vitamineproductie, die sterk beïnvloed worden door ontwik-kelingen op de korte termijn. De prijs-vorming op die markt is volatiel en generieke concurrentie kan met name vanuit China opkomen. Het aandeel DSM heeft twee uitstekende jaren achter de rug. Op de beurs zijn er op dit moment betere beleggingsmoge-lijkheden in ondernemingen die meer geconcentreerd zijn op basischemie en industriële toepassingen. Het ad-vies voor DSM is verlaagd van kopen naar houden.Analist: Edith Thouin

De

anal

iste

n he

bben

gee

n pe

rsoo

nlijk

bel

ang

in d

e ge

noem

de a

ande

len.

Nad

ere

toel

icht

ing

staa

t ver

mel

d in

de

disc

laim

er o

p pa

gina

15.

axa ADVIES: KOPEN ▲ AANBEVOLEN LIJST

daimler ADVIES: KOPEN ▲ AANBEVOLEN LIJST

heiJmans ADVIES: KOPEN ▲Heijmans is een overwegend Ne-derlands bouwconcern met acti-viteiten in vastgoed, woning- en utiliteitsbouw, installatietechniek en infrastructuur. In 2010 werd 77% van de omzet in Nederland gegenereerd. Daarnaast is He-ijmans actief in Duitsland en Bel-gië.Voor het bedrijf was 2008 een lastig

jaar door de inzinking van de vast-goedmarkt in Nederland en Europa. Sindsdien heeft Heijmans maatrege-len getroffen om de operationele gang van zaken op orde te brengen en de balanspositie te versterken. Een her-structurering, kostenbesparingen, een verschuiving van focus naar marge in plaats van volume, een aandelenemis-sie en de verkoop van enkele buiten-

landse activiteiten hebben na circa anderhalf jaar duidelijk effect. Over 2010 realiseerde Heijmans beter dan verwachte resultaten, hoewel de bouwmarkt nog steeds zwak is. De operationele marge steeg in 2010 met 50 basispunten tot 2%. De belangrijk-ste positieve verrassing was de divisie infrastructuur, waar enkele projecten werden afgerond. De onderneming gaat weer dividend uitkeren en de voorgestelde hoogte van 35 eurocent per aandeel is meer dan de analisten hadden verwacht. De omstandighe-den op de bouwen vastgoedmarkt blijven echter moeilijk. Daarom gaf Heijmans geen concrete winstprog-nose voor 2011. Het bedrijf richt zich op een strikte werkkapitaalbeheersing en kasstroomgeneratie, en focust zo-als gezegd op marge boven volume. De verbeterde operationele prestatie en versterkte financiële situatie zijn aanleiding om het houdadvies te ver-hogen naar een koopaanbeveling.Analist: Margareta Jonker

Daimler ontwikkelt, produceert, distribueert en verkoopt een breed assortiment motorrijtuigen. Het concern levert ook financiële en andere diensten ter ondersteuning van zijn auto bedrijven.Het internationale netwerk en de kwa-litatief hoogwaardige producten ma-ken Daimler tot een bedrijf dat opti-

De omstandigheden voor de ver-zekeringssector verbeteren. De Franse (levens)verzekeraar AXA kan daarvan profiteren. Verzekeraars hebben een aantal moei-lijke jaren achter de rug. De branche leed onder een gedaalde rente, de recessie deed de vraag naar levens-verzekeringen afnemen en de beleg-

gingsportefeuilles kregen forse klap-pen. Maar de tegenwind neemt af. De rente begint weer op te lopen, het klimaat op financiële markten verbe-tert en de economie herstelt gestaag. Ondertussen hebben verzekeraars fors ingezet op het verbeteren van de winstgevendheid. Dat is een trend waarvan de voordelen de komende

jaren zichtbaar worden. De Europese Unie is al een aantal jaren bezig met het aanscherpen van wetgeving voor verzekeraars. De nieuwe richtlijnen dragen de naam ‘Solvency II’ en wor-den naar verwachting vóór de zomer bekendgemaakt. De huidige signalen wijzen erop dat deze wetgeving niet zal leiden tot drastische problemen. Dit voedt de verwachting dat de sec-tor zal profiteren als de onzekerheid weg is genomen. AXA past perfect in dit plaatje. Het Franse bedrijf heeft een sterke balans en een aanwezigheid in groeimarkten als Oost-Europa en Azië. Verder is de waardering in ver-gelijking met historische niveaus en met de sector aantrekkelijk. Het be-langrijkste risico schuilt in de schuld-problematiek van de Europese peri-ferie, aangezien AXA beleggingen heeft in Europese staatsobligaties en obligaties van financiële instellingen. Het aandeel krijgt een koopadvies en staat op de aanbevolen lijst.Analist: Jan-Willem Stokhuyzen

maal kan profiteren van een herstel van de wereldwijde economie. Ook het productassortiment en de prijs-stelling dragen daar aan bij. China is al de grootste automarkt van de wereld en wordt steeds belangrijker voor Daimler. Het land is de op twee na grootste afzetmarkt voor Mercedes-Benz Cars. De onderneming kan snel

groeien dankzij een aanhoudend sterke vraag vanuit China en de VS, en door de introductie van een aantal modellen, zoals de vernieuwde CLS, SLK roadster en een upgrade van de C-klasse – het best verkopende model. Waarschijnlijk wordt de omzettoe-name meer begrensd door capaciteits-restricties dan door de vraag. Daimler is bovendien de grootste vrachtwagenfabrikant ter wereld. Het bedrijf is goed gepositioneerd in de VS met de merken Freightliner en Western Star en in Azië met Fuso-vrachtwagens. Voor de vrachtwagen-divisie streeft Daimler naar een om-zetgroei van 40% in de komende drie jaar en een verbetering van de opera-tionele marge tot 8% (5,5% in 2010). De huidige koers weerspiegelt 10,6 keer de verwachte winst en dat is een bescheiden waardering. Op basis daarvan verdient Daimler een koop-advies en het aandeel is toegevoegd aan de aanbevolen lijst.Analist: Beat Lang


11

Nederland volgt Duitsland Nederland is na Duitsland de grootste goederenexporteur in de EU met een goederenexport van 309 miljard euro(bron: Centraal Bureau voor de Statistiek)

Kijk voor meer fondsinformatie op www.financialfocus.nl

comgesT groWTh eUrope amUndi laTin america

roBeco Us premiUm eQUiTiesschroder isF eUro corporaTe Bond

Comgest Growth Europe

Benchmark

jan

06

jan

07

jan

08

jan

09

jan

10

jan

11

5 0

8 0

70

6 0

9 0

10 0

110

12 0

13 0

Inde

x: 3

1 ja

n. 2

006

= 1

00

Amundi Lat Am Equities

Benchmark

jan

06

jan

07

jan

08

jan

09

jan

10

jan

11

6 0

12 0

10 0

8 0

14 0

16 0

18 0

2 0 0

2 2 0

Inde

x: 3

1 ja

n. 2

006

= 1

00

jan

06

jan

07

jan

08

jan

09

jan

10

jan

11

Robeco US Prem Equities

5 0

6 0

70

8 0

9 0

10 0

110

Benchmark

Inde

x: 3

1 ja

n. 2

006

= 1

00

jan

06

jan

07

jan

08

jan

09

jan

10

jan

11

Schroder Corp Bond

9 0

9 5

10 0

10 5

110

115

12 0

125

Benchmark

Inde

x: 3

1 ja

n. 2

006

= 1

00

Comgest legt de lat zeer hoog bij de aandelen-selectie. De portefeuilles bestaan uitsluitend uit beursgenoteerde bedrijven met een hoge en voorspelbare winstgroei, een solide balans, een hoog rendement op het eigen vermogen en een bovengemiddelde winstmarge. Dit zijn vaak ondernemingen die profiteren van succesvolle innovatie, van een sterke positie in opkomende markten of van een specifieke trend, zoals ver-grijzing. Door de strenge kwaliteitscriteria zijn er zelden meer dan 60 bedrijven die in aanmer-king komen voor Comgest Growth Europe. Beheerders Laurent Dobler en Arnaud Cos-serat vinden deze aandelen vooral in niet-cycli-sche bedrijfstakken als farmacie, media, dienst-verlening, software en voeding. Ze mijden banken, verzekeraars en cyclische sectoren als energie en grondstoffen. Omdat de waardering ook een belangrijk selectiecriterium is, bestaat de portefeuille uit slechts 25 tot 30 bedrijven. De unieke beleggingsstijl betekent dat het ren-

Amundi beheert bijna 700 miljard euro als vermogensbeheerder van de banken Crédit Agricole en Société Générale. Amundi Latin America wordt sinds 2002 beheerd door Pa-trice Lemonnier en Lionel Bernard met onder-steuning van Juliana Buchaim vanuit São Paulo. Zij hebben ieder meer dan dertien jaar ervaring met beleggen in Latijns-Amerika. De verdeling over de verschillende landen is de eerste stap in het beleggingsproces en vervol-gens wordt gelet op de ideale sectorallocatie per land. De portefeuille van ongeveer 120 aande-len is echter gebaseerd op een uitgebreide ana-lyse van ondernemingen. Ten opzichte van andere beheerders heeft Amundi meer ervaring met beleggen in middelgrote en kleine bedrijven. Vaak profiteren dergelijke ondernemingen meer van de lokale dynamiek dan grote concerns en bovendien kunnen de beheerders zo flexibeler inspelen op wisselende marktomstandigheden. Amundi Latin America behoorde de afgelopen

De portefeuille van Robeco US Premium Equi-ties wordt beheerd door Boston Partners in de Verenigde Staten. Fondsbeheerder, Duilio Ra-mallo, belegt in aandelen die voldoen aan drie karakteristieken. Ten eerste heeft hij een voor-keur voor aandelen met een lagere waardering ten opzichte van het marktgemiddelde. Daar-naast belegt hij uitsluitend in aandelen van ef-ficiënt geleide bedrijven met een goed trackre-cord. De kwaliteit en de continuïteit van het onderliggende verdienmodel zijn daarbij van belang. De derde belangrijke eigenschap van een aandeel om in aanmerking te komen voor de portefeuille is een stijgende winstontwikke-ling en aantrekkende winstschattingen van analisten. Deze criteria zorgen ervoor dat de portefeuille bestaat uit ondergewaardeerde aandelen van kwaliteitsondernemingen die een stijgende winstontwikkeling laten zien. Ra-mallo’s stijl kenmerkt zich door een opportu-nistische en risicomijdende aanpak. Afhankelijk

Schroder ISF Euro Corporate Bond belegt in een gespreide portefeuille van bedrijfsobligaties die voornamelijk zijn uitgegeven door onder-nemingen in de eurozone en concerns uit an-dere regio’s die leningen in euro’s uitgeven. Een goede kredietwaardigheid, wat in vaktermen wordt aangeduid als investment grade, is daar-bij een voorwaarde. Beheerder Adam Cordery heeft veel ervaring en kan gebruik maken van het wereldwijde team van 70 credit- en obliga-tiespecialisten van het Britse Schroder’s. De beleggingsaanpak begint met een zorgvuldige selectie van bedrijfsobligaties op basis van een kredietanalyse van de uitgevende onderneming en een vergelijking van de waardering van de specifieke obligatie met soortgelijke bedrijfsle-ningen. Daarnaast kan de fondsmanager op basis van zijn inschattingen van de algemene economische ontwikkelingen ook actief het risico in de portefeuille verlagen door bijvoor-beeld het belang in liquide middelen te verhogen

dement van Comgest Growth Europe regelma-tig afwijkt van de MSCI Europe Index en op de lange termijn behoort het tot de best preste-rende Europese aandelenfondsen. Door het cyclische karakter van het beursherstel bleef het fonds (+21,1%) in 2009 achter bij de index (+31,6%), maar in 2010 bleef Comgest (+15,4%) de index (+11,1%) weer voor. De eerste maanden van 2011 lieten een gemengd beeld zien.

Flavie Bouyssou, (senior analist)

jaren tot de best presterende fondsen in Latijns-Amerikaanse aandelen. In 2010 bleef het fonds (+24,7%) de MSCI Latin America Index (+22,6%) net voor, maar in de eerste maanden van het nieuwe jaar werd een deel van de voor-sprong prijsgegeven. De beheerders blijven het meest positief over Brazilië, dat bijna driekwart van de portefeuille vormt. Stijgende voedsel-prijzen en mogelijke kapitaalrestricties zijn volgens de beheerders de belangrijkste risico’s in de regio.

Sophie Chauveau, (analist)

strenge selectie lokale ervaring

risicomijdend en opportunistisch

profiteren van renteopslag

van de kansen die de ontwikkelingen op de aandelenmarkt hem bieden, kiest hij positie in aandelen van grote, middelgrote en kleine on-dernemingen. Door het grote beleggingsuni-versum, het nagenoeg ontbreken van beper-kende factoren bij het selectieproces en de lange beleggingshorizon heeft Ramallo de mo-gelijkheid om een beter rendement te behalen dan de brede marktindex. Hij ziet momenteel de beste kansen voor aandelen met een grote marktkapitalisatie in de technologie-, financi-ele en consumentensector.

Eric Gerritse, (senior analist)

of door positie te kiezen in meer defensieve sectoren. Adam Cordery heeft momenteel een voorkeur voor obligaties die zijn uitgegeven door grote wereldwijde spelers in de financiële sector, zoals Morgan Stanley, Goldman Sachs en Cre-dit Suisse. Daarnaast worden ook belangen aangehouden in telecombedrijven als Deutsche Telekom. Een belegging in dit fonds biedt de belegger de mogelijkheid om te profiteren van de extra rentevergoeding van bedrijfsobligaties ten opzichte van staatsobligaties. Schroder ISF Euro Corporate Bond behaalde over de laatste drie jaar een gemiddeld jaarlijks nettorendement van 5,6% ten opzichte van 4,5% voor de Merrill Lynch EMU Corporate Bond Index.

Florian Greffeuille, (senior analist)

ISIN-code:IE0004766675Benchmark:MSCI Europe NR IndexFondsmanagers:Arnoud Cosserat en Laurent Dobler

Rendement:1 jaar: 4,6%3 jaar: 6,9%5 jaar: 7,0%

ISIN-code: LU0201575346Benchmark:MSCI EM Latin America NR IndexFondsmanagers:Lionel Bernard en Patrice Lemonnier


ISIN-code: LU0434928536Benchmark: Russell 3000 Value TR Fondsmanager: Duilio Ramallo


ISIN-code: LU0113257694Benchmark: Merrill Lynch EMU Corporate Bond IndexFondsmanager: Adam Cordery



12

Startups verzameld TheNextWeb conference 2011 wordt gehouden vanaf 27 aprilwww.thenextweb.com

verslavend‘TheNextWeb is een combinatie van een weblog, een jaarlijkse conferentie en een incubator waarbinnen we start-ups laten groeien. De diverse onder-delen versterken elkaar. Het internet zal meer impact op de wereld hebben dan de uitvinding van de boekdruk-kunst. En ik mag daar actief een rol in spelen. Dat is verslavend en opwin-dend. Ook in de jaren dat we nog ver-lies draaiden. Dat was wel eens frus-trerend. De buitenwereld gaf aan dat we zo’n mooi merk aan het opbouwen waren, terwijl ik bij de kassa van Al-bert Heijn niet zeker wist of er genoeg op mijn rekening stond om te kunnen pinnen.’

grappig‘Wetenschapper Asimov heeft eens gezegd: The most exciting phrase to hear in science, is not Eureka’ but ‘that’s funny‘. En dat klopt. Op een donder-dagmiddag in 2008 vroeg ik me hard-op af waarom er nog geen service was die statistieken laat zien van het aantal volgers op Twitter. Grappig, zei een van mijn partners. De maandag daar-op was na een weekend programmeren de eerste versie van TwitterCounter.com klaar. Een echte voorpagina had de site niet. Mijn Twitter-statistiek stond voorop, gebruikers konden hun eigen naam invullen. Kun je mij niet op de voorpagina zetten, vroeg een van de gebruikers. Wat bied je? was mijn reactie. We verdienen nu in een goede maand 80.000 dollar per maand aan die voorpagina.’

ideeën ‘Het gaat niet om hét gouden idee, maar om het uitvoeren van veel kleine simpele ideetjes. Voordeel van de in-ternetindustrie is dat je snel iets kunt proberen. Na een weekend program-meren kun je al zien of het basisidee aanslaat.’

innovaTie‘Innovatie draait om mensen. Inves-teerders hebben soms het idee dat het gaat om het idee, dat vervolgens alleen nog even door een programmeur moet worden gemaakt. Een misverstand, de uitvoering bepaalt het succes. Mensen zien alleen het succes van een bedrijf als YouTube, maar vergeten dat er 170 bedrijven waren die net als YouTube video’s op het net plaatsten maar het uiteindelijk niet hebben gered. Daar-om investeren wij in slimme program-meurs die de flexibiliteit hebben om een goed idee te herkennen en uit te voeren.’

aFscheid ‘Ik neem snel afscheid van projecten waar ik geen heil meer in zie. Er is een Griekse mythe van een moeder die

haar pasgeboren zoons in de branding gooit om te zien of ze voor het geluk geboren zijn en door de branding op het strand worden geworpen of niet. Die methode gebruik ik bij start-ups, dat komt me wel eens op kritiek te staan.’

advies‘Als ondernemer moet je je van veel goedbedoelde adviezen weinig aan-trekken. Toen ik op mijn vijftiende van school ging, zou ik mezelf volgens mijn leraar daardoor buiten de maat-schappij plaatsen. Hij bedoelde het als waarschuwing, maar voor mij voelde het als een bevrijding. Mijn hele leven is sinds dat moment gericht op risico nemen, ondernemen en dingen uit-proberen. TwitterCounter vonden velen onzin, maar we hebben nu tien miljoen gebruikers.’

vermogen‘Mijn eerste bedrijf verkocht ik in 1999 voor 7 miljoen gulden; 6,2 miljoen gulden daarvan werd betaald in aan-delen, die na een paar jaar niets meer waard waren. Van de resterende op-brengst kocht ik een huis en een auto en heb ik vier jaar geleefd. De op-brengst van HubHop – iets meer dan een half miljoen euro – in 2005 zorg-de ervoor dat ik kon investeren in an-dere bedrijven. Sinds 2010 betalen we onszelf een managementfee. Ik ver-dien redelijk, maar multimiljonair ben ik alleen op papier.’

invesTeerders‘We hebben veel gewerkt met inves-teerders en steken nu zelf geld in start-ups. Ondernemers en investeerders zijn beiden gefocust op het geld, maar je moet vooral heel goed weten met wie je samenwerkt. Het is alsof je gaat trouwen. Je krijgt er in je bedrijf een karakter bij met invloed. Bij de onder-handelingen houdt iedereen zich nog netjes, maar daarna begint het pas.’

BedrijFsverkoop ‘Het is nooit de bedoeling geweest om TheNextWeb te verkopen. Diverse partijen hebben wel interesse getoond, maar tot serieuze gesprekken is het nog niet gekomen. Ik besef dat de onderneming moeilijk verkoopbaar is. Het is opgezet als een vehikel waarin wij optimaal ons werk kunnen doen. Zo is TwitterCounter geen aparte BV, maar een project. Ook de incubator is niet makkelijk af te splitsen. De meer-waarde zit hem in de samenwerking tussen de onderdelen. We proberen onszelf wel misbaar te maken. Ik heb heel lang zelf het blog gevuld, maar dat doet nu iemand anders En de start-ups kunnen groeien zonder dat wij er iedere dag bij betrokken zijn.’

UiTgeven ‘Met mijn partners heb ik het wel eens over wat we zouden doen met de op-brengst van de start-ups. Die gesprek-ken gaan niet over huizen en auto’s, maar over investeren. Onder andere in het blog. Dat staat nu wereldwijd in de top-25 van blogs. We zouden er graag meer geld in steken om de num-mer 1-positie te bereiken, een meer-jarenplan.’

nalaTenschap‘Mijn twee dochters van 9 en 6 vinden het interessant om met geld te spelen. Maar volgens mij is het niet goed om kinderen geld na te laten. We gaan het opmaken of weggeven. Ik denk name-lijk dat je vooral gelukkig wordt van je eigen geld verdienen. Je eigen weg vinden is toch het beste, daarin pro-beer ik ze te stimuleren.’

inTervieW

Boris Veldhuijzen van Zanten (1971) is internet-ondernemer. Hij zette verschillende bedrijven op en verkocht ze weer. Nu investeert hij ook in andere ondernemers. Hij zal uit principe weinig nalaten aan zijn twee dochters. ‘Je wordt vooral gelukkig van je eigen geld verdienen.’

‘mijn hele leven is gericht op risico nemen’

‘Het gaat niet om hét gouden idee, maar om de uitvoer van veel simpele ideetjes‘


13

Wilde rit ‘Geen enkel verkoopproces is hetzelfde, het is steevast een achtbaan. Dat went nooit’

Annemarie van Gaal in Je bedrijf verkopen

Hoe stabieler de resultaten, hoe meer kopers

geïnteresseerd zullen zijn

De verkoop van de onderneming is een hectische periode. Na afronding van het verkoopproces nemen de meeste ondernemers even rust. Er is tijd nodig voor bezinning. Mogelijk zijn er plannen om weer te gaan on-dernemen of wil de ondernemer gaan beleggen met (een deel van) de ver-koopopbrengst. ‘Stilte na de storm’ noemde een klant de periode net na zijn bedrijfsverkoop treffend.ABN AMRO MeesPierson biedt ad-vies dat aansluit bij de wensen van de ondernemer in deze fase. De private banker kijkt daarbij samen met de ondernemer naar de veranderde fi-nanciële situatie na de verkoop van het bedrijf en de impact hiervan op de financiële doelstellingen. Een spe-ciale rekening voor ondernemers sluit

Na verkoop van het bedrijf verdient de inkomenspositie van de ondernemer aandacht. Het inkomen moet vaak uit het vermogen komen. De private banker kan helpen bij het in kaart brengen van de mogelijkheden.

nieuwe fase na bedrijfsverkoop vraagt om gericht advies

Geld langs de zijlijn Grotere ondernemingen hebben ruim 100 miljard euro in liquide middelen om te investeren in overnames(bron: onderzoek ABN AMRO)

BedriJFsovername

acTUeelondernemersrekening

bron

: ABN

AM

RO M

eesP

iers

on

37

20

2001

aantal bedrĳfsoverdrachten

waardeoverdracht (€ x miljard)

Het aantal bedrĳfsoverdrachten in 2011 is tot nu toe 87 met een totale waardeoverdracht van 4,97 miljard euro.

31

16

2002

235

31

2003

483

62

2004

628

69

2005

788

118

2006

864

465

2007

631

100

2008

426

44

2009

465

68

2010

Ondernemer Annemarie van Gaal startte en verkocht diverse bedrijven. Op ver-zoek van de bank zette ze haar ervaringen op papier.

Een bedrijf verkopen doe je meestal maar één keer in je leven. En alleen (ex-) ondernemers die hun bedrijf hebben verkocht, weten precies wat dat inhoudt. Reden voor ABN AMRO MeesPierson om ondernemer An-nemarie van Gaal te vragen haar licht te laten schijnen over dit onderwerp. In het boek Je bedrijf verkopen vertelt Van Gaal over haar eigen ervaringen en die van anderen. ‘Ik heb dit boek geschreven om ondernemers te be-hoeden voor alle fouten die ik zelf heb gemaakt bij de verkoop van mijn be-drijven of die ik ondernemers in mijn omgeving heb zien maken.’

U kunt het boek bestellen bij uw private banker.

annemarie van gaal schrijft boek over bedrijfsverkoop

hierop aan. Op deze Ondernemers Oriëntatierekening kan (een deel van) de verkoopopbrengst worden gestort. Dat geeft de ondernemer na bedrijfs-verkoop de ruimte om zijn vermogen te structureren. De rekening biedt een hoge vaste rentevergoeding, die elke maand wordt vastgesteld door de ren-tecommissie. De rekening heeft daar-naast nog twee bijzondere kenmerken. De klant ontvangt een eenmalige bonusrente van 0,5% over het deel van de verkoopopbrengst dat bij ABN AMRO wordt belegd. En aan de rekening is een zogenoemd vermo-gensstructureringsadvies gekoppeld.

levensonderhoUdBinnen het vermogensstructure-ringsadvies kan de private banker de

ondernemer helpen bij het nemen van beslissingen. Bijvoorbeeld rond het inkomen uit vermogen, maar ook over het aanpassen van de verzeke-ringen die voorheen bij de onderne-ming waren afgesloten. Voor de on-dernemer is het belangrijk hoe zijn inkomen is geregeld. Er is immers geen inkomen uit de onderneming meer, maar wel vermogen. Op welke manier dit het beste kan worden in-gericht, is afhankelijk van zijn wensen en eisen en van de hoogte van de verkoopopbrengst. Binnen het ver-mogensstructureringsadvies brengt de vermogensstructureerder dit in kaart. Daarmee kan antwoord wor-den gegeven op belangrijke vragen als: wat is er nodig voor levensonder-houd en hoeveel kapitaal is er be-schikbaar voor de start van een nieuwe onderneming? Ondernemers die in de afgelopen zes maanden hun onderneming hebben verkocht of op het punt staan dat te doen kunnen contact opnemen met hun private banker.

Het aantal fusie- en overname transacties in Nederland neemt weer toe. Het zijn nog niet de aan-tallen uit de jaren 2006 en 2007, maar het is de vraag of deze tijden nog zullen herleven op de M&A-markt. Vraag is of de huidige stij-ging van het aantal transacties zal doorzetten. Op korte termijn is er weliswaar nog veel onzekerheid die de bereidwilligheid van kopers en investeerders om te acquireren ne-gatief beïnvloedt. De financiële markten zijn erg beweeglijk en grondstofprijzen bereiken record-hoogtes. Strategische kopers zijn nog herstellende van twee zware jaren en private equity investeerders zijn nog in beslag genomen door hun bestaande beleggingen.

Daarentegen is er een toenemend aantal bedrijven met voldoende kas-reserves in de markt om bedrijven over te nemen die door winstdalingen goedkoper zijn geworden. Ook be-drijven waarvan het herstel van de winst nog niet voldoende in de waar-dering wordt meegenomen zijn inte-

Fusie- en overname markt veert op De fusie- en overname markt trekt weer aan. Kopers en verkopers nemen positie in. De roerige markt vraagt om een toegesneden strategie.

Finance assisteert bij het doorgron-den van de investeringscase, het bij elkaar brengen van partijen, de due diligence fase en de onderhandelings-fase. Activiteiten die worden afge-stemd op de huidige marktdynamiek. Het is een tijd van fluwelen hand-schoenen bij verkoop en bokshand-schoenen bij aankoop.

aan is in bepaalde sectoren zeker geen gebrek. Neem de wereld van (online) media en applicaties, die volop in beweging is. Meest in het oog sprin-gend voorbeeld is de overname van online vriendennetwerk Hyves door de Telegraaf Media Groep (TMG). Maar ook de investering van Intel in Layar is een goed voorbeeld. Media-bedrijf SBS zal vermoedelijk een

ressante overnameobjecten. Dit kan wel eens het juiste moment zijn om die concurrent in te lijven en schaal-voordelen te creëren of een interes-sante marktpositie te verwerven. Uit recent onderzoek van ABN AMRO blijkt dat er bij grotere ondernemin-gen een capaciteit in liquide middelen is van 100 miljard euro dus het zou wel eens snel drukker kunnen worden in de markt.

JUisTe momenTHoewel private equity investeerders hun handen nog vol hebben aan de begeleiding van hun bestaande inves-teringen, hebben zij ondertussen wel aanzienlijke fondsen opgehaald die geïnvesteerd moeten worden. Boven-dien bereiken verschillende bedrijven uit de investeringsportfolio’s de exit-termijn. Hierdoor neemt de noodzaak van nieuwe investeringen toe.Sinds de crisis is de markt wel veran-derd. In de huidige markt geldt door de relatieve onzekerheid in het alge-meen: hoe stabieler de resultaten van het bedrijf, hoe meer kopers geïnteres-seerd zullen zijn. Met name private

equity partijen hebben een sterkere focus op het beperken van de risico’s dan voorheen. Dit wordt ook ingegeven door de banken die selectiever zijn ge-worden bij het verstrekken van overna-mefinancieringen. Eenmaal door de selectie zijn de banken het afgelopen jaar overigens wel bereid gebleken om hogere financieringsvolumes te ver-strekken. Vanuit het perspectief van de

verkopers zijn er nog veel aandeelhou-ders die eerst de rentabiliteit van hun onderneming willen laten herstellen voordat verkoop een reële optie wordt. Sommige verkopers lopen al jaren rond met het idee om te verkopen en zien in de huidige opleving het juiste moment.

BokshandschoenenOngeacht de motivatie van kopers en verkopers blijft marktdynamiek de belangrijkste drijfveer voor de tot-standkoming van transacties. Hier-

nieuwe eigenaar krijgen en het Ne-derlandse Whatser – dat gebruikers online op de hoogte houdt van inte-ressante plaatsen en activiteiten – is bezig met zijn tweede investerings-ronde. In deze nogal roerige tijden, waarbij acquirerende én financierende par-tijen op hun hoede zijn, zijn de aan- en verkoopprocessen vaak niet een-voudig. Dan is een goed voorbereide aanpak essentieel voor succes. Het team van ABN AMRO Corporate

Auteur: Marcus LooijestijnFunctie: Director Corporate FinanceExpertise: Advisering en begeleiding bij aan- en verkoop van Nederlandse midmarket [email protected]


14

Wereldburgers Eigenaren van een tweede huis kunnen bij de bank onder andere terecht in Zuid-Frankrijk en Zuid-Spanje

FilanTropie

Fiscaal

Het bezit van een tweede huis in het buitenland is een genoegen. Minder leuk is de fiscaliteit. De eigenaar krijgt te maken met diverse belastin-gen, zoals inkomstenbelasting over huurinkomsten en waardevermeer-dering, maar ook vermogensbelas-ting en erfbelasting kunnen een rol spelen. De manier waarop de finan-ciering van de vakantiewoning is geregeld – met gebruik van eigen middelen of financiering met een lening – bepaalt in belangrijke mate de fiscale gevolgen. Het land waarin het onroerend goed is gelegen, heft doorgaans diverse belastingen, ook als de eigenaar niet in dat land woont. Zo zijn eventuele inkomsten uit de verhuur van de

vakantiewoning meestal belast met inkomstenbelasting in het andere land. Voor de Nederlandse belasting-heffing valt de tweede woning in het buitenland in box 3. De werkelijke opbrengsten en kosten zijn niet van belang; het inkomen in box 3 wordt forfaitair gesteld op 4% van het net-to vermogen (waarde bezittingen minus schulden). Daarover betaalt u 30% inkomstenbelasting ofwel 1,2% van het netto vermogen.

BelasTingaFTrekNederland heeft met de meeste lan-den een verdrag ter voorkoming van dubbele belasting gesloten. Daarin is bepaald dat het recht om inkom-stenbelasting te heffen over inkom-

sten uit onroerend goed toekomt aan het land waarin het ligt. Nederland mag de buitenlandse vakantiewoning wel in de rendementsgrondslag van box 3 betrekken, maar moet direct een belastingvermindering toestaan. Die belastingaftrek vindt niet auto-matisch plaats; de eigenaar moet daar bij de aangifte inkomstenbelasting zelf een beroep op doen in het on-

derdeel ‘vrijstellingen en verminde-ringen’. Het komt erop neer dat de verschuldigde belasting in box 3 wordt verminderd met 1,2% van het netto vermogen in de buitenlandse woning. Op de waarde van de wo-ning moeten alle schulden voor ver-werving, onderhoud of verbetering van de woning in mindering worden gebracht. Dat geldt ook voor een

De eigenaar van een tweede woning in het buitenland krijgt te maken met de belastingdienst in twee landen. Goede afstemming is belangrijk en kan financieel voordeel opleveren.

tweede hypotheek op een woning in Nederland, als het geleende geld is gebruikt voor de buitenlandse woning. Iedere euro schuld in ver-band met de buitenlandse woning verlaagt dus de vermindering van box 3-belasting met 1,2 cent.Wie in het verleden geen belas-tingvermindering heeft aange-vraagd, doet er goed aan contact op te nemen met de Belasting-dienst. De belastinginspecteur kan onjuiste belastingaanslagen tot maximaal vijf jaar terug alsnog ambtshalve verminderen.

‘De goededoelensector is erg groot geworden de afgelopen jaren en is niet erg overzichtelijk. Ik merk dat mensen het lastig vinden om daar hun weg in te vinden. Een gerichte aanpak van filantropie helpt.’ Aan het woord is Marjan Sax, oprichter van de Donor Academy, een stichting die particulie-ren adviseert op het gebied van filan-tropie. Sax weet waar ze het over heeft. Ze kreeg op vijfentwintigjarige leeftijd een aanzienlijke erfenis, vermogen dat ze in 1983 gebruikte om een financie-ringsfonds voor vrouwen op te richten: Mama Cash, dat internationaal vrou-wenrechten ondersteunt. In de afgelo-pen 28 jaar leerde Sax de goededoe-lensector daardoor van zeer nabij kennen. Via de Donor Academy wil Sax de door haar opgedane kennis

delen. Dat doet ze door het coachen van vermogende particulieren en het geven van workshops. Zoals recent aan de Generation Next Academy van ABN AMRO MeesPierson, waarbij Sax de jongvolwassen deelnemers wegwijs maakt in de basis van het geven.

sTraTegieSax wil vooral overbrengen dat dona-teurs de tijd moeten nemen om zich

Strategische filantropie, ofwel geven met het hart én het verstand. Volgens filantropie-expert Marjan Sax dé manier om op effectieve wijze aan goede doelen te schenken.

geven met hart en verstand verhoogt effect van een gift

er op dit gebied in het verleden een hoop fouten gemaakt. ‘Ziekenhuizen werden ingericht met elektrisch ver-stelbare bedden in gebieden waarin de stroomtoevoer erg onbetrouwbaar is.’

samenWerking Bijkomend voordeel van strategisch geven is dat ook inzicht ontstaat in welke andere partijen een vergelijk-baar doel steunen. Samenwerking kan het rendement van een gift verhogen. Sax: ‘Er zijn gelukkig heel veel men-sen die zich inspannen om maat-schappelijk het verschil te maken en die hun ervaring willen delen. Nieuw-komers in de filantropie hoeven het wiel daardoor niet opnieuw uit te vinden.’

vastgelegd in een strategisch plan. Dat biedt houvast. Donateurs hebben volgens Sax namelijk vaak veel te weinig informatie om goede keuzes te kunnen maken. ‘Stel, je wilt de strijd tegen de walvisvaart steunen. Dan kun je ervoor kiezen aan Green-peace te doneren, maar je kunt ook een fonds steunen dat Japanse vissers helpt om op andere manieren in hun onderhoud te voorzien. Dat zijn twee totaal verschillende werkwijzen, die allebei heel effectief kunnen zijn,’ aldus Sax.

achTerdochT Het vastleggen van de strategie ver-gemakkelijkt ook de controle of het geld op de juiste manier is besteed. ‘De sector heeft te maken met ach-terdocht van mensen en dat is niet helemaal onterecht,’ zegt Sax. Reden om de manier van werken van een goed doel kritisch te bekijken, onder andere door eerst een klein bedrag te doneren. Sax legt uit dat gericht schenken ook voor een beter begrip zorgt. ‘Zo is de klacht van donateurs dat hulporga-nisaties te langzaam werken vaak onterecht. Na een natuurramp zal aan de wederbouw worden gewerkt op een manier die zoveel mogelijk aansluit bij de wensen van de lokale bevolking. Dat heeft tijd nodig, maar het effect van de hulp is op lange termijn veel groter.’ Volgens Sax zijn

te verdiepen in het doel waaraan ze willen geven. ‘Zorg dat helder is wat je wilt bereiken. Als het doel is ‘‘ar-moede bestrijden in de derde wereld’’, is het zaak dat doel meer specifiek te definiëren. In welke regio wil je hulp bieden? En doe je dat door het ver-strekken van microkredieten of door het steunen van een organisatie die de basisgezondheidszorg in het gebied verbetert?’ De overwegingen en het doel worden

Donateurs hebben vaak veel te weinig informatie om goede

keuzes te kunnen maken

voorkom dubbele heffing rond tweede huis in het buitenland

De manier waarop de financiering van de

vakantiewoning is geregeld, bepaalt in belangrijke mate

de fiscale gevolgen

Naam: René BruelFunctie: Specialist Internationaal Kenniscentrum Vermogensstructurering & Estate PlanningExpertise: Internationaal financieel advies [email protected]

Naam: Marjan SaxFunctie: Oprichter Donor AcademyExpertise: Praktisch advies over filantropiewww.donoracademy.nl


15

Zakelijke beslissingen kunnen grote financiële gevolgen hebben voor de privésituatie

over aBn amro meespiersonABN AMRO MeesPierson is een handelsnaamvan ABN AMRO Bank N.V. ABN AMRO Bank N.V. is gevestigd aan de Gustav Mahlerlaan 10 (1082 PP) te Amsterdam (Nederland). Het internetadres van ABN AMRO MeesPierson is www.abnamromeespierson.nl.

ABN AMRO Bank N.V. heeft een bankvergunningvan De Nederlandsche Bank N.V. en is opgenomenin het register van de Autoriteit Financiële Markten (AFM) onder nummer 12000004. ABN AMRO Bank N.V. kan optreden als:- aanbieder van betaal-, spaar- en krediet-producten;- bemiddelaar en adviseur van betaal-, spaar-, krediet- en

verzekeringsproducten;- beleggingsonderneming voor alle beleggingsdiensten,

beleggingsactiviteiten en nevendiensten.

Informatie over de klachtenregeling van ABN AMRO Bank N.V. en de geschilleninstantie waarbij ABN AMRO Bank N.V. is aangesloten kunt u vinden op www.abnamro.nl/klachtenregeling of opvragen via telefoonnummer 0900-0024 (€ 0,10 per minuut).

Op ABN AMRO Bank N.V. zijn het beleggers-compensatie-stelsel en het depositogarantie-stelsel van toepassing. Meer informatiedaarover kunt u vinden op: www.abnamro.nl/garantieregeling of opvragen via telefoonnummer 0900-0024.

ABN AMRO Bank N.V. is ingeschreven in hetHandelsregister K.v.K. Amsterdam ondernummer 34334259.Het BTW-identificatienummer van ABN AMROBank N.V. is NL820646660B01.algemene disclaimerDe in dit document aangeboden informatie is opgesteld door ABN AMRO Bank N.V. en is bedoeld als informatie in algemene zin en is niet toegespitst op uw persoonlijke situatie. De informatie mag daarom nadrukkelijk niet beschouwd worden als een advies of als een voorstel of aanbod tot 1) het aankopen of verhandelen van financiële instrumenten en/of 2) het afnemen van beleggingsdiensten noch als een beleggingsadvies. Beslissingen op basisvan de informatie uit dit document zijn voor uw eigen rekening en risico. De informatie en de voorwaarden die van toepassing zijn op door ABN AMRO Bank N.V. aangeboden financiële instrumenten en beleggingsdiensten verleend door ABN AMRO Bank N.V. kunt u vinden in deVoorwaarden Effectendienstverlening ABN AMRO N.V. en het Informatieblad Effectendienstverle-ning ABN AMRO Bank N.V. die verkrijgbaar zijn via www.abnamro.nl/beleggen.

Hoewel ABN AMRO Bank N.V. tracht juiste, volledige en actuele informatie uit betrouwbaar geachte bronnen aan te bieden, verstrekt ABN AMRO Bank N.V. expliciet noch impliciet enige garantie dat de aangeboden informatie in ditdocument juist, volledig of actueel is. ABN AMRO Bank N.V. aanvaardt geen aanspra-kelijkheid voor druk- en zetfouten. De in dit document opgenomen informatie kan worden gewijzigd zonder voorafgaand bericht. ABN AMRO Bank

N.V. is niet verplicht de hierin opgenomen informatie te actualiseren of te wijzigen. ABN AMRO Bank N.V. en/of haar agenten of onderaannemers aanvaarden geen enkeleaansprakelijkheid ten aanzien van enige schade (met inbegrip van gederfde winst), die op eni-gerlei wijze voortvloeit uit de informatie die u in dit document wordt aangeboden of het gebruik daarvan.

ABN AMRO Bank N.V. , of de rechthebbende, behoudt alle rechten (waaronder auteursrechten, merkrechten, octrooien en andere intellectuele eigendomsrechten) met betrekking tot alle in dit document aangeboden informatie (waaronder alle teksten, grafisch materiaal en logo’s). Het is niet toegestaan de informatie uit dit document te kopiëren of op enigerlei wijze openbaar te maken, te verspreiden of te ver-menigvuldigen zonder voorafgaande schriftelijke toestem-ming van ABN AMRO Bank N.V. of rechtmatige toestemming van de rechthebbende. u mag de informatie in dit document wel afdrukken voor uw eigen persoonlijk gebruik.

Us person disclaimerABN AMRO Bank N.V. (“ABN AMRO”) is geen geregistreerde verzekerings- of bankinstelling zoals bedoeld in de federale wetgeving en de weten regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Het isABN AMRO Bank N.V. daarom niet toegestaan financiële diensten en/of producten, waaronder diensten en/of pro-ducten op het gebied van betalingsverkeer (waaronder het accepteren of het aanbieden tot het doen van stortingen), leningen, verzekeringen, hypotheken of creditcards aante bieden aan Amerikaanse ingezetenen [“uS Persons” in de zin van vorenbedoelde weten regelgeving].

ABN AMRO Bank N.V. is niet geregistreerd als broker-dealer en investment adviser zoals bedoeld in respectievelijk deAmerikaanse Securities Exchange Act van 1934 en de Amerikaanse Investment Advisers Act van 1940, zoals van tijd tot tijd gewijzigd, noch in de zin van andere toepassel-ijke weten regelgeving van de afzonderlijke staten van de Verenigde Staten van Amerika. Tenzij zich op grond van de hiervoor genoemde wetten een uitzondering voordoet, is de effectendienstverlening van ABN AMRO Bank N.V. inclusief (maar niet beperkt tot) de hierin omschreven producten en diensten, alsmede de advisering daaromtrent niet bestemdvoor Amerikaanse ingezetenen [“uS Persons” in de zin van vorenbedoelde weten regelgeving]. Dit document of kopieën daarvan mogen niet worden verzonden of meege-bracht naar de Ver-enigde Staten van Amerika of worden verstrekt aan Amerikaanse ingezetenen.Onverminderd het voorgaande is het niet de intentie de in dit document beschreven diensten en/of producten te verkopen of te distribueren of aan te bieden aan personen in landen waar dat ABN AMRO Bank N.V. op grond van enig wettelijk voorschrift niet is toegestaan. Een ieder die beschikt over dit document of kopieën daarvan dient zelf na te gaan of er wettelijke beperkingen bestaan tegen de openbaarmaking en verspreiding van dit document en/of het afnemen van de in dit document beschreven diensten en/of producten en zodanige beperkingen in acht te nemen. ABN AMRO Bank N.V. is niet aansprakelijk voor schade als gevolg van diensten en/of producten die in strijd met de hiervoor bedoelde beperkingen zijn afgenomen.

coloFon & disclaimerFinancial FocusEen uitgave van ABN AMRO MeesPierson nummer 5, april 2011Voor vragen of suggesties kunt u contact opnemen met uw private banker of ABN AMRO MeesPiersonRedactie Financial Focus (AF 1540)Postbus 283, 1000 EA [email protected]

redactie: Britta Boelrijk, Bastiaan Braams, Karin Imming-Jonker, Agnies Lobbezoo, Michiel Pekelharing, Peter Rikhof, Hans Peter Roel, Cleo Scheerboom, Ben Steinebach, Jeroen Vegt, Arie Vermeulen, Liesbeth Wijnands, Gitte Wouters, Madieke Zwetsloot

vormgeving: Sven van PelBeeld: Hollandse Hoogte, IQ Images, iStock, Adrie Mouthaan, Frank Ruiter, Shutterstock, Tyn O. Veenprepress: GPB Media, Leiderdorp

5 vragen aan

1Ondernemer en onderne-ming zijn op financieel ge-bied nauw verweven. Dat klinkt toch logisch?

‘En dat is het ook. Voor ondernemers is de scheiding tussen zakelijk en privé, ook op financieel gebied, heel onna-tuurlijk. Dat veel banken dat onder-scheid wel maken, is een gevolg van de historie. Vroeger had je voorname-

lijk zakenbanken en private banken, door overnames en fusies zijn groot-banken ontstaan. Bij ABN AMRO MeesPierson kijken we nadrukkelijk naar de manier waarop de financiële

Zakelijk en privé optimaal afstemmen Voor de meeste ondernemers lopen zakelijk en privé door elkaar. Waarom zou de bank dan wel onderscheid maken? Willem Briët, directeur Ondernemer & Onderneming, legt uit hoe de ondernemer kan profiteren van een goede afstemming van beide.

5 Veel ondernemers hebben een relatie met meerdere banken. Zo kan onder andere snel een alternatieve offerte worden

opgevraagd. Waarom zou de klant voor één bank kiezen? ‘Een goede offerte neerleggen bij de klant vereist kennis van zijn situatie. Op het moment dat we zowel de privé- als de zakelijke situatie in kaart heb-ben, kunnen we een concurrerend en compleet aanbod doen. Een voorbeeld is de hypotheek speciaal voor de DGA. Vanzelfsprekend kan een klant altijd een alternatieve offerte opvragen bij een andere bank.’

Naam: Willem BriëtFunctie: Directeur Ondernemer & OndernemingExpertise: Advies aan ondernemerswillem.brië[email protected]

onder te brengen en het in de toe-komst buiten de verkoop te houden. De koper huurt het pand – dat buiten de verkoop blijft – dan van de onder-nemer. De huurinkomsten vormen na de verkoop bovendien een appeltje voor de dorst voor de oud-onderne-mer.’

4Als een van de kinderen het bedrijf overneemt, wordt het nog complexer. Waar moet de ondernemer op

letten?‘Als het bedrijf aan een van de kin-deren wordt overgedragen, kan dat voor gevoeligheden zorgen. Een goede structuur zorgt ervoor dat de andere kinderen zich niet achterge-steld voelen, maar ook dat het bedrijf op een optimale manier kan worden geleid. Dat kan door zeggenschap en eigendom te scheiden. De andere kinderen zijn dan mede-eigenaar, maar kunnen niet meebeslissen over de dagelijkse bedrijfsvoering. Het is een van de onderwerpen die worden besproken tijdens een speciaal DGA-programma voor familiebedrijven dat wij organiseren. De toekomstige DGA, de senior-DGA en gespecia-liseerde bankiers kunnen hier kennis en ervaring uitwisselen.’

Aanstormend talentYoung DGA is een exclusief ontwikkelings-traject speciaal voor de vermoedelijke opvolgers van DGA’s in familiebedrijven

Mobiel bankieren ABN AMRO breidt de online mogelijkheden continue uit.Zie pagina 3

oproep

Het voornaamste doel van Financial Focus is om klanten van ABN AMRO MeesPierson op een toegankelijke en heldere wijze te informeren over trends en ontwikkelingen die hen in alle ver-schillende facetten van hun (financi-ele) leven raken. Als lezer heeft u na de voorgaande pagina’s een mening kunnen vormen over deze krant. De redactie nodigt u uit om deze met haar te delen en er zo aan bij te dra-gen dat de volgende Financial Focus nog beter kan aansluiten bij uw infor-matiebehoefte. Dat kan via de en-quête op: www.financialfocus.nl

situatie van de ondernemer op het raakvlak van zakelijk en privé kan worden geoptimaliseerd.’

2 Kun je een voorbeeld ge-ven?‘Als ondernemer heb je te ma-ken met verschillende factoren

die van invloed zijn op jouw finan-ciële planning. Zakelijke beslissingen

kunnen grote financiële gevolgen hebben voor de privésituatie en an-dersom. Neem de situatie waarin een onderneming snel groeit. Onderne-mers zijn geneigd het geld in het

bedrijf te houden, maar het kan ver-standig zijn een deel ervan uit de risicosfeer te halen. Bijvoorbeeld door het vermogen naar privé te ha-len. Of door het onder te brengen in een aparte holding, waardoor het bij een eventueel faillissement van de werkmaatschappij is beschermd.’

3Veel ondernemers gaan de komende jaren hun bedrijf verkopen. Bij uitstek een moment waar zakelijk en

privé elkaar kruisen. Wat kan de bank ze adviseren?‘Wij kunnen ondernemers al in een vroeg stadium helpen bij het verkoop-klaar maken van de onderneming. Daarbij kijken we naar de structuur,

bijvoorbeeld naar het bedrijfspand. Dat is voor potentiële kopers niet zelden een obstakel door het kapitaal-beslag. Een oplossing kan zijn om het pand in een aparte vennootschap

AlkmaarBagijnenstraat 2, 1811 KA Amsterdamprivate Wealth managementGustav Mahlerlaan 10, 1082 PPJachthavenweg 112, 1081 KJ

ApeldoornHofstraat 161, 7311 KTArnhemVelperweg 101-B, 6824 HHBredaChasseveld 1, 4811 DH

BussumBrediusweg 31, 1401 AB Den BoschKardinaal van Rossumplein, 5211 RVDen HaagKneuterdijk 8, 2514 EN

EindhovenVestdijk 18, 5611 CCEnschedeStationsplein 8, 7511 JDGoesGrote Markt 21, 4461 AH

GroningenEmmaplein 6, 9700 ACHaarlemHoutplein 47, 2012 DELeeuwardenWillemskade 27, 8911 AX

MaastrichtSint Lambertuslaan 8, 6212 ATNijmegenArksteestraat 2, 6511 MZRotterdamParklaan 11, 3016 B

WassenaarLange Kerkdam 1, 2242 BNZeistutrechtseweg 46, 3704 HD

kantoren aBn amro meespierson


16

Meer overnamesVorig jaar zijn 33 familiebedrijven in handen gekomen van externe investeer-ders. Meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2009

(bron: onderzoek Ernst & Young)

Wetenschappers treden buiten de gebaande paden

invesTeren in voeding

opleiding

Nu al is er in veel landen een schrij-nend tekort aan voedsel. De komende jaren wordt dat alleen maar erger. De wereldbevolking neemt toe, naar circa negen miljard mensen in 2050. Bovendien groeit in grote opkomen-de markten als China en India de welvaart en daarmee ook de vraag naar kwalitatief hoogwaardig voedsel. Tegelijkertijd eisen mensen steeds meer ruimte op, wat ten koste gaat van landbouwgrond.‘Hoe al die monden straks moeten worden gevoed, is hét grote vraagstuk voor de toekomst,’ stelt Aalt Dijkhui-zen, voorzitter van de Raad van Be-stuur van Wageningen UR (Univer-sity & Research center). ‘Voor de oplossing hiervan zijn grote sprongen nodig; geen kleine stapjes.’Zijn organisatie wil hieraan een be-langrijke bijdrage leveren. Met de campagne Food for Thought,

Thought for Food, wil Wageningen UR negen onderzoeksprojecten op-starten die oplossingen moeten bie-den voor vier deelthema’s in het voed-selvraagstuk: meer en duurzamer voedsel produceren, nieuwe eiwit-bronnen creëren, kennis en onderne-merschap in Afrika stimuleren en de fosfaatvoorraad in stand houden.

vissen lokkenOpmerkelijk aan deze projecten is dat de wetenschappers in hun zoektocht naar oplossingen buiten de gebaande paden treden, meent Dijkhuizen. ‘Al sinds mensenheugenis jaagt de mens op vis. Dat functioneert, maar er kleven ook nadelen aan. Er is bijvoor-beeld veel ongewenste bijvangst die ongebruikt overboord wordt gegooid. Dat beschadigt het ecosysteem in zee.’ Onderzoek naar de effecten van windmolenparken in zee heeft on-langs uitgewezen dat vissen in die parken schuilen. Vissen blijken te reageren op geluid, trillingen, licht en geur. Deze reacties verschillen per vissoort. ‘Die wetenschap opent mo-gelijkheden voor een geheel nieuwe aanpak van de visserij: in plaats van achter vis aan te jagen, kun je heel gericht bepaalde vissen proberen te lokken, zo de opbrengst vergroten en

de bijvangst terugbrengen.’Een ander project bindt de strijd aan tegen phytophthora infestans, de meest gevreesde aardappelziekte. In plaats van aardappelen bloot te stellen aan grote hoeveelheden chemische bestrijdingsmiddelen willen onder-zoekers op dezelfde manier te werk gaan als in de aanpak van aids: pro-

beren het virus te begrijpen en daar-in de sleutel vinden van een oplossing. Ook deze benadering is uniek, stelt Dijkhuizen.En wat te denken van het project dat het watergebruik voor de rijstteelt drastisch moet terugdringen? ‘Voor één kilo rijst is 5.000 liter water nodig, terwijl water steeds schaarser wordt. Wij willen op zoek gaan naar een heel nieuwe rijstplant die, net als tarwe, toe kan met substantieel minder water.’Zo’n onconventionele aanpak moet leiden tot wetenschappelijke doorbra-ken. Een garantie dat dit ook gebeurt, valt echter niet te geven, erkent Dijk-huizen. ‘Dat is inherent aan weten-schappelijk onderzoek. Maar de uni-

Ir. Karel Vuursteen, voormalig Heineken-topman en alumnus van Wageningen University (on-derdeel van Wageningen UR):‘Ik ging indertijd studeren aan Wa-geningen University met het ideaal een wezenlijke bijdrage te leveren aan de wereldvoedselproblematiek. Om de groeiende wereldbevolking in 2050 te kunnen voeden, moet er geïnvesteerd worden in baanbre-kend onderzoek. Daar ben ik van overtuigd. Iedereen heeft recht op welvaart en voedsel, particulier ini-tiatief kan daarin het verschil maken. Daarom steun ik deze campagne.’

op zoek naar doorbrakenVis vangen met behulp van geluid en trillingen, een rijstsoort kweken die minder water opsoupeert, insecten kweken... Met negen bijzondere met particulier geld gesponsorde projecten bindt het Wageningen Universiteits Fonds de strijd aan tegen het nijpende voedseltekort. Inzet: een grote wetenschappelijke doorbraak.

versiteit heeft er wel alles aan gedaan om de kans op falen zo klein mogelijk te maken. Het selectieproces is heel zorgvuldig verlopen. We hebben pro-jecten gekozen waar in onze ogen perspectief in zit. En uitsluitend op terreinen waar wij met onze exper-tise en onze onderzoekers een daad-werkelijke bijdrage kunnen leveren. Dit is geen spielerei,’ benadrukt Dijk-huizen.

persoonlijke BeTrokkenheidOmdat de onderzoeken niet tot direct voor bedrijven toepasbare resultaten leiden, worden ze gefinancierd met particuliere donaties. Dijkhuizen zet

hierbij in op substantiële bijdragen. ‘Dat is niet zonder reden: de cam-pagne mikt op persoonlijke betrok-kenheid van de schenkers. Donateurs kunnen zelf een project selecteren waarmee zij de meeste feeling hebben. Wij zoeken interactie en samenwer-king. Donateurs worden bijgepraat over de ontwikkelingen van het on-derzoek en kunnen desgewenst “hun” project bezoeken. Waar het kan, ma-ken we graag gebruik van hun erva-ring. Dit is geen anoniem geld.’Deelnemers krijgen er veel voor terug. Dijkhuizen: ‘Is het niet prachtig om aan de wieg van een grote weten-schappelijke doorbraak te hebben gestaan?’

Meer informatie over de campagne Food for Thought, Thought for Food en de projecten vindt u op:www.foodforthought.wur.nl . Speciaal voor de relaties van ABN AMRO MeesPierson organiseert Wageningen UR een inspirerende bijeenkomst over de campagne en projecten. Op 7 sep-tember bent u om 15.30 uur van harte welkom in Wageningen. Voor informatie en inschrijving kunt u contact opnemen met Tamara Schalkx, tel 0317-484054, e-mail [email protected].

Na twee turbulente jaren staan veel verkopende ondernemers in de start-blokken om hun uitgestelde transac-

leer fijne kneepjes van bedrijfsovername tijdens overnamedag

Dag georganiseerd op dinsdag 19 april. Tijdens deze dag komen alle onderwerpen aan bod die van belang zijn bij bedrijfsovername. Zo wordt aandacht besteed aan de selectie en waardering van bedrijven en aan de huidige financieringsmogelijkheden. Daarbij komen de bijzonderheden rond management buy-outs, manage-ment buy-ins en strategische aanko-pen aan bod. Ook worden de belang-rijke fiscale en juridische aspecten behandeld. Daarnaast delen ondernemers en in-vesteerders hun ervaringen binnen het selectie- en overnameproces. Zo ver-telt Monique Ansink, directeur van Excellent Products, hoe ze het bedrijf

Hoe selecteer je een overname, welke financieringsmoge-lijkheden zijn er en hoe zit het met de fiscale aspecten? Allemaal vragen die worden beantwoord tijdens een speciale bijeenkomst over bedrijfsovername.

ties door te zetten. Volop kansen voor ondernemers en investeerders. Voor hen wordt de Nationale Overname

na een management buy-out ombouw-de naar een minimultinational.

inschrijven meT korTing Programma, workshops en sprekers zijn te vinden op www.nationaleover-namedag.nl. De overnamedag wordt gesponsord door ABN AMRO. Klan-ten van de bank kunnen voor 199 euro (ex btw) in plaats van 299 euro deel-nemen. Inschrijven kan via de website www.nationaleovernamedag.nl/in-schrijven. Vul daarvoor de kortings-code AA101 in. Het bedrag is inclusief lunch, dinerbuffet en het handboek Hoe koop ik een bedrijf? ter waarde van 25 euro.

in 2050 telt de wereldbevolking 9 miljard mensen die gevoed

moeten worden

Financial Focus is een uitgave van ABN AMRO MeesPierson. · ging van well-being en fitness –...

Documents

Transcript of Financial Focus is een uitgave van ABN AMRO MeesPierson. · ging van well-being en fitness –...