Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 1

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Autocontrole in België: Een voorbeeld voor Europa ?

ir. Diricks Herman, directeur-generaal controlebeleid

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 2

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Autocontrolesysteem - definitie

• “Het geheel van maatregelen genomen door een bedrijf om te waarborgen dat haar installatie, productieproces en producten aan de [wettelijke] vastgelegde normen en voorschriften in [verband met voedselveiligheid ] voldoen.”

• Maatregel kan in deze context zeer ruim geïnterpreteerd worden

• het gebruiken van bepaalde middelen (grondstoffen, gebruikte materialen en installatie)

• het volgen van bepaalde voorschriften• de inzet van voldoend gekwalificeerd personeel• de implementatie van kwaliteitsborgingssystemen omvatten.

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 3

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Context voor het autocontrolemodel• onderdeel van een globaal beleid inzake

voedselveiligheid– Maakt van bij het eerste businessplan van het FAVV deel uit van

de strategie– Van inspectie naar audit

• rekening houdend met de filosofie van het witboek over voedselveiligheid en de EU wetgeving• Verantwoordelijkheid operator centraal• Gebaseerd op HACCP• Alle onderdelen vinden wettelijke basis in

verordeningen (178/2002,852/2004,882/2004) en KB 14 november 2003

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 4

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Elementen van het Belgische autocontrolemodel

• De implementatie van formele kwaliteitssystemen gericht op de voedselveiligheid bij de operatoren

• De mogelijkheid tot validatie door de overheid of door onafhankelijke derden (OCI) dmv audits

• Op basis van gidsen opgesteld door de sectoren goedgekeurd door de bevoegde overheid (FAVV)– Wetenschappelijk onderbouwd– Bijzondere bepalingen voor kleine bedrijven

• Meldingsplicht, Traceerbaarheid

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 5

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Autocontrolesystemen toepassing

met extern geborgd autocontrolesysteem (acs)

zonder externe borging met formeeluitgewerkt acs

zonder formeel uitgewerkt acs

Bedrijven

geaccrediteerde controle organismen

Externe audit/keuring/inspectie

informatie

Bevoegde overheid

audit

audit

inspectieinspectieinspectie

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 6

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Motivatoren validatie/certificatie

• Bonus in het kader van de financiering

• Vermindering van de frequentie inspectie door de overheid mogelijk op basis van een objectief berekeningsysteem waarin de aanwezigheid van een gevalideerd ACS zwaar doorweegt

• Voorwaarde voor export van bepaalde producten naar bepaalde landen (vlees/Russische federatie)

• Gebruik van een visueel teken

• Andere ?– Aanvaarding door afnemers ter vervanging van eigen

lastenboeken

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 7

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Gidsen en lastenboeken

• Complementariteit– Horizontale systemen (BRC ..)– Verticale lastenboeken (IKM ,IKKB…)

• Gecombineerde audits mogelijk• Integratie mogelijk• Modulariteit invoeren

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 8

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Voedselveiligheid & kwaliteit

Samenwerking, complementariteit & Integratie Andere beleids-niveau’s en FOD betrokken

Voedselveiligheid

Productkwaliteit

Productiemethode

AndereMilieu Oorsprong …

Wettelijk

Implementatie wettelijke vereisten(voorbeelden HACCP ….)

Boven wettelijkexportvereisten

Gids

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 9

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Stand van zaken

• Dekkingsgraad voedselketen (web) met gidsen : 93%(% operatoren die ACS kunnen afdekken met gids)– Ruim aantal OCI’s erkend voor de verschillende gidsen– Omslagpunt voor aantal sectoren bereikt (primaire sector)

• Bonus /Malus ingevoerd en in 2010 : 60% malus/50% bonus

• Van ontwerp naar onderhoud gidsen– Engagementen sectoren– Bijkomende referentiedocumenten : leidraad, FAQ

• Evolutie in aanpak

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 10

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

En Europa ?

• Gidsen• Mogelijkheid tot certificatie door onafhankelijke

derden• Bonus / Malus• Variërende Inspectiefrequenties• meldingsplicht

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 11

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

BE gidsen versus EU gidsenBE GIDSEN EU GIDSEN Nationale gidsen

Doel - hulpmiddel- delegatie mogelijk- gekoppeld aan financiering

- hulpmiddel- geen delegatie

mogelijk- niet gekoppeld aan

financieringProcedure - Validatie via

a) CelValgidsb) SciCom

- procedure beschreven - procedure wel beschreven

Aanpak - Vrijwillig- Als je beslist een gids te

volgen moet je hem in principe volledig volgen (uitz : primaire sector)

- Vrijwillig- Je kan enkel de

stukken gebruiken die je interesseren

Inhoudelijk 3 sleutel elementen- managementsysteem- goede hygiënepraktijken- HACCP

- veelal beperkt tot goede hygiënepratkijken

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 12

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Communautaire gidsen

• Community Guide for Good Hygiene Practices in pullet rearing and egg laying flocks

• Guide of Good Hygiene Practice for the Prevention and Control of Microbiological Infections focussed on Salmonella control of Chickens reared for meat,on farms, during catching, loading and transport and at slaughterhouses

•  EU guide on natural casings• ...

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 13

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Nationale gidsen in de EU

• Opgenomen in een communautair register – meer dan 300 gidsen– 20 landen

• Primaire sector – ongeveer 30 – vaak specifiek – enkele algemene : BE, NL, Sl

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 14

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

En Europa – bis ?

• Mogelijkheid tot certificatie door onafhankelijke derden– Nl (voor bestaande certificatieschema’s)– Fr : ISO 22000

• Bonus / Malus– BE primeur

• Variërende Inspectiefrequenties– Nl, FR : niet algemeen of in proefprojecten

• Visueel teken– DK

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 15

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

(Voorzitterschap) 2010

• Ontwikkeling van een barometer voor de voedselveiligheid – eigen initiatief dossier van het wetenschappelijk comité– Kadert in doelstellingen BP

• Symposium over autocontrole en de toepassing ervan in de verschillende lidstaten– Meten van het effect van gevalideerde ACS– Barometer een geschikt instrument ?

• Benchmarking tussen lidstaten – Initiatief van verschillende agentschappen?

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 16

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Conclusies

• BE heeft een coherent en volledig uitgewerkt concept• Andere lidstaten passen delen van het concept toe• In combinatie met lastenboeken kunnen ook

kwaliteitsaspecten in het zelfde model beheerd worden

• Voorzitterschap 2010 gebruiken om model en voedselveiligheid van BE producten te promoten

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 17

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Bedankt voor jullie aandacht !

Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen 18

Co

dip

lan

/Ve

ga

pla

n s

em

ina

rie 0

4-1

2-0

9

Referenties• Autocontrole

– Website agentschap (www.favv.be)

– http://www.favv.be/autocontrole-nl/

• Wetgeving– België

• http://www.ejustice.just.fgov.be/cgi_wet/wet.pl• http://www.warenwetgeving.be/

– Europa :

• http://eur-lex.europa.eu/• Communautair register gidsen• http://ec.europa.eu/food/food/biosafety/hygienelegislation/register_national_guides_en.pdf