Extreem weer, kan je schade voorkomen?

Symposium ‘Anticiperen op weersextremen’

Tuinbouwrelatiedagen Venray, 1 december 2016

Janjo de Haan

2

Bron: telegraaf

Bron: boerderij Bron: hln.be

Bron: groente & fruit

Extreem weer, kan je schade voorkomen?

3

4 Bron: greenbusinessnetwork.org

Afweging

maatregelen

5

Kosten/baten

Risico Kennis

en kunde

Inpassing in

bedrijfs-voering

Type maatregelen

‘End of pipe’

● Aanpassingen om de teelt

● Alleen tbv risicoverminde-ring extreem weer

Systeemaanpassingen

● (kleine) aanpassingen in de teelt

● Andere baten mogelijk

Systeemveranderingen

● Andere wijze van telen

● Ook andere voordelen

6

Type maatregelen

7

Teelt

Bodem-beheer

Water-beheer

Afdekking en af-

scherming

Kies juiste perceel

Kies perceel met goede

ontwatering

vochtvoorziening

diepe bewortelbare laag

structuur

Goed perceel is:

met goede pH en o.s.%

met lage indringingsweerstand

zonder storende lagen

met een kruimelige structuur

met grondwaterstand 60 - 150 cm

● afhankelijk van grondsoort

8

Kies juiste gewas en ras

Kies gewas of ras:

met goede beworteling

tolerant tegen

● droge periodes

● natte periodes

● vorst

● wind

9

Bron Inagro

Verbeter je bodem: voorkom verdichting

Timing van grondbewerking en oogsthandelingen

Minimaal berijden

Bovenover ploegen

Juiste bandenspanning

Tijdig oogsten

10

Verdichting:

slechte beworteling, slechte infiltratie

11

Grondwater

Grondwater

Ondergrondverdichting beperkt de beworteling (figuur links)

Gevolgen: slecht gebruik water en meststoffen, ziektegevoelig, droogteschade

Regen Regen

Grondwater

Drain Drain

Grondwater

Ondergrondverdichting beperkt de infiltratie (figuur links)

Gevolgen: geen aanvulling grondwater, plassen, afstroming, verslemping, natschade

Verbeter je bodem: verbeter de structuur

Minder intensieve grondbewerking (NKG)

Vaste rijpadensysteem

Vruchtwisseling, gewaskeuze en groenbemesters

● Diepwortelende gewassen

● Gewassen met beperkte bodemverstoring

● Gewassen met hoge organische stofaanvoer

Verhoog de organische stofaanvoer met mest

Juiste pH 12

Verbeter je waterbeheer

Verbeter de drainage

Leg waterberging aan:

● Verbreed sloten,

● Creeer een vijver

● Gebruik stuwtjes

Verlaag peilen voor zware neerslag

(Efficiente) beregening

● Druppelirrigatie

● Meet bodemvocht

● Gebruik beregeningsplanner

Peilgestuurde drainage, evt. met infiltratie

13

Afdekken en afschermen, eenvoudig

14

Hagel: hagelnet

Droogte: mulch laag

Vorst: Vliesdoek

Bron Pype

Wind: windscherm/singel

Bron eenvoudintuinonderhoud.nl

Kap, kas, gesloten teelt

Meer controle meer management

● Begint met zelf watergeven

● Tot klimaat en lichtsturing

Meer productie, betere sturing

Meer risico’s en meer kosten

15

Teelt de grond uit

Tussenvorm tussen grondteelt en kas

Minder gevoelig voor extremen in neerslag

Tendens naar meer gesloten 16

17

Teelt Bodem Water Afdekking en afscherming

Gew

as-

ras,

en

perc

eels

keuze

Stim

ule

ren b

ew

ort

eling

Verd

am

pin

g b

eperk

en

Infiltra

tie v

erb

ete

ren

Berijd

ing v

erm

indere

n

Wate

rberg

end

verm

ogen v

erb

ete

ren

Peilbeheer

Dra

inage e

n infiltra

tie

Berg

ing

Bere

genin

g

Nett

en e

n d

oeken

Kap,

Kas,

geslo

ten

teelt

Teelt d

e g

rond u

it

Win

dscherm

en

Neerslag

• Teveel

• Hagel

• Droogte

Temperatuur

• Hitte

• Vorst

Wind

• Storm

Ter afsluiting

U kunt schade door extreem weer door goed management deels voorkomen

Deel van maatregelen levert ook andere baten op

Maatregelen vergen investering:

● Geld, tijd, kennis, kunde, ....

Maatwerk: elke situatie heeft eigen afweging

● Perceel, gewas, bedrijf, teler, omgeving

Overblijvend risico verzekeren? 18

Bedankt voor

uw aandacht

19

Ik wens u voorspoedig volgend teeltseizoen toe

(niet te droog, niet te nat

(vooral in voor en najaar),

niet te koud, niet te warm,

niet te stormachtig, niet te

bewolkt, niet te zonnig,

zonder hagel en met wat

vorst in de winter, maar ja

dan is zal de prijs wel weer

slecht zijn......)