Vakdidactisch Dossier

opleiding

Horeca en Voeding

Amsterdam, 26-11-2014

1 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

Inhoudsopgave

Inhoudsopgave Pagina

Inleiding

1. Het vakdidactisch dossier als onderdeel van het portfolio

2. Vakdidactiek en de Kennisbasis Horeca en Voeding 3. Beschrijving en de doelen van de vakinhoudelijke en (vak)didactische competentie

3.1 Hoofdfase bekwaam (leerjaar 1)

3.2 Afstudeerbekwaam (leerjaar 2 en 3)

3.3 Startbekwaam (leerjaar 4)

4. Wat wordt er van de student verwacht?

5. Verantwoording van producten

6. Beoordelingsformulier vakdidactisch dossier vakgebied H&V

Bijlage 1. Kennisbasis H&V

Bijlage 2. DLWO portfolio

2 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

Inleiding

De lerarenopleiding Horeca en Voeding (H&V) is gebaseerd op drie pijlers. De student volgt H&V-modules binnen de pijler ‘vak’, loopt stage binnen de pijler ’werkplekleren’ en vanuit de pijler Professionele Ontwikkeling (PO)) laat deze zien hoe hij/zijn zich ontwikkelt tot een competente docent Horeca en Voeding. De dwarsverbindingen tussen deze pijlers komen vooral tot stand via de vakdidactiek. In de competentiematrix van de SBL betreft dit Competentie 3.1

Vakdidactische kennis en vaardigheden vanuit H&V zijn gerelateerd aan lesgeven in de bovenbouw van het vmbo sector Economie Horeca Voeding en Toerisme waar leerlingen in een H&V vaklokaal les krijgen en begeleid worden of in het MBO waar leerlingen in verschillende horeca-opleidingen competenties ontwikkelen die een beginnend beroepsbeoefenaar niveau 2-3-4 nodig heeft. Daarnaast zie je in toenemende mate dat H&V studenten gaan werken als docent in het Praktijkonderwijs, onderwijs voor leerlingen die niet naar het reguliere vmbo kunnen.

Met ingang van het studiejaar 2014-2015 werken de tweedegraads lerarenopleiding met het zogenaamde Vakdidactisch dossier, een instrument waarmee je laat zien hoe je vakdidactische competenties zich ontwikkelen. Het Vakdidactisch dossier is een onderdeel van het portfolio op de DLWO2. De instituuts- /stagebegeleider kan op deze wijze een goed beeld vormen van de ontwikkeling van de vakdidactische competenties van de student en neemt dit mee in de beoordeling van de verschillende stages die de student loopt tijdens de studie. In dit document beschrijven we verschillende aspecten van het Vakdidactisch dossier: de relatie met de vakdidactische competentie, de verschillen tussen de verschillende opleidingsfases3, voorbeelden van relevante vakdidactische materialen en middelen, hoe je dit onderbouwt en op welke wijze dit geëvalueerd wordt.

1. Het vakdidactisch dossier als onderdeel van het portfolio

1 SBL-competenties: …..2 Zie bijlage Portfolio binnen DLWO3 We starten met Hoofdfasebekwaam, later wordt daaraan toegevoegd de paragraaf Lio-bekwaam en Startbekwaam.

3 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

Het vakdidactisch dossier is een vast onderdeel van het portfolio. In elk studiejaar/ opleidingsfase wordt hieraan gewerkt. Met het vakdidactisch dossier wordt getoond op welke wijze de student inhoud geeft aan het leraarschap in het vakgebied Horeca en Voeding. Het vakdidactisch dossier bestaat ten minste uit de volgende onderdelen:

- Reflectie op de vakdidactische competentie;

- Een visie op het leren en doceren in het eigen vakgebied, in ons geval Horeca en Voeding;

- Archief van vakdidactische producten (producten, ontwikkeld in vakdidactiekcursussen, producten ontwikkeld op de stageschool (lessenseries, lesmateriaal, toetsen, ppt-presentaties).

2. Vakdidactiek en de Kennisbasis Horeca en Voeding

Een paar jaar geleden is de Kennisbasis Horeca en Voeding tot stand gekomen. In dit document is de theoretische en methodische kennis van het vak vastgelegd.Hierin worden eisen beschreven die het minimumniveau van kennis aangeven waarover de leraar Horeca en Voeding moet beschikken om bekwaam verklaard te worden. De kennisbasis bestaat uit vijf thema’s. Het laatste thema richt zich op de vakdidactiek van Horeca en Voeding van het vmbo en het mbo. In bijlage 1 lees je uit welke elementen dit thema is opgebouwd.

3. Beschrijving en de doelen van de vakinhoudelijke en (vak)didactische competentie (3)

Het vakdidactisch dossier haakt met name in op Competentie 3: Vak en vakdidactiek.

De leraar Horeca en Voeding heeft de verantwoordelijkheid om zijn/haar leerlingen te helpen zich beroepsgerichte kennis, vakkennis en kennis van leergebieden eigen te maken en vertrouwd te worden met de wijze waarop deze kennis wordt gebruikt in het dagelijkse leven en de wereld van het werken. Op deze wijze helpt de leraar leerlingen de school als zinvol en betekenisvol te ervaren, waarbij hij aansluit bij de belevingswereld van kinderen en put uit een modern (vak)didactisch repertoire.

Van de leraar Horeca en Voeding wordt verwacht dat hij zijn didactische verantwoordelijkheid erkent en dat hij op een eigentijdse, professionele, planmatige manier een krachtige leeromgeving voor de leerlingen tot stand brengt. De (vak)didactisch competente leraar ontwerpt een krachtige leeromgeving, waarbinnen leerlingen zich basiskennis en vaardigheden van vakken en leergebieden eigen maken en vertrouwd worden met de manier waarop deze kennis en vaardigheden in het dagelijkse leven en in de wereld van het werk gebruikt worden. Dit betekent dat de leraar H&V naast theorielessen ook praktijklessen geeft, bijvoorbeeld op een Horeca-plein, vanuit het onderwijskundig concept leren op een leerplein. Zo’n leraar:

leert leerlingen te leren en te kiezen; bevordert hun zelfstandigheid stemt leerinhouden af op de leerlingen; houdt rekening met individuele verschillen;

4 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

bepaalt met de leerling diens (individuele) leertraject, met bijvoorbeeld mogelijkheden voor leren in en buiten de school en leren in de context van de beroepsuitoefening;

daagt leerlingen uit er het beste van te maken; helpt hen succeservaringen te bereiken.

Een en ander wordt verder uitgewerkt voor de verschillende fasen van de studie:

2.1 Hoofdfasebekwaam (leerjaar 1)

In het eerste leerjaar ontwikkelt de student H&V zicht tot het competentieniveau hoofdfasebekwaam. Dit is competentieniveau 1.

Doelen: de student kan:

individuele leerlingen en (kleine) groepen helpen in hun leerproces (theoretische kennis en praktische vaardigheden);

zelf elementaire leersituaties (lessen4) ontwerpen binnen het vakgebied Horeca en Voeding ; verschillende didactische strategieën in de school waarnemen en beschrijven, en deze in

verband brengen met leerprocessen van leerlingen.

Gedragsindicatoren, enkele voorbeelden:

niveau 1: de student …

beschrijft verschillende didactische strategieën op de school en binnen de vakgroep Horeca en Voeding

kan (verschillen in) leerprocessen van leerlingen waarnemen en beschrijven assisteert in lessen van docenten Horeca en Voeding5

toont waardering voor coöperatief gedrag toont interesse in vormen van samenwerkend leren door middel van diverse specifieke

werkvormen betoont zich coöperatief door steun aan te bieden. assisteert en stimuleert leerlingen bij het gebruik van moderne middelen zoals smartboard

en tablets en blended learning. onderzoekt de mogelijkheden van de school om deze middelen te gebruiken / in te zetten. assisteert de docent bij het aanleren van eenvoudige vaardigheden bij leerlingen. begeleidt leerlingen bij hun huiswerk en reflecteert daarbij op leervaardigheden van deze

leerlingen. kijkt toetsen na in samenwerking met de H&V docent. past ICT vaardigheden binnen het vakgebied H&V toe zoals beschreven in de Kennisbasis ICT

voor de 2e graads lerarenopleidingen .

4 Daar waar gesprokken wordt over het begrip lessen bedoelen we zowel de theoretische als praktische component5 Dit betreft zowel het Praktijkonderwijs, de bovenbouw van het vmbo als het mbo.

5 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

3.2 Afstudeerbekwaam (jaar 2 en 3)

In het tweede en derde leerjaar ontwikkelt de student H&V zicht tot het competentieniveau Afstudeerbekwaam. Dit is competentieniveau 2.

Doelen: de student kan:

de leerlingen een goede leeromgeving aanbieden, gericht op het benutten van het potentieel van alle leerlingen en aanleren van vaardigheden en beroepshouding (competenties) binnen H&V;

daarbij oog hebben voor de beroepscontext H&V en/of het vervolgonderwijs binnen de sector zorg en welzijn;

rekening houden met individuele verschillen en adequate werkvormen, hulpmiddelen en taalgericht vakonderwijs toepassen;

zijn werkwijze en keuzes vanuit leertheorie onderbouwen.

niveau 2: de student …

gebruikt didactische strategieën behorende bij een klassikale aanpak gebruikt didactische strategieën bij het aanleren van vaardigheden en beroepshouding

(competenties) binnen H&V; idem bij onderzoekend of samenwerkend leren kan didactische strategieën conceptueel en theoretisch verantwoorden; weet de begeleidende docent op school alternatieve strategieën aan te reiken ontwikkelt en begeleidt projecten voor natuurlijk leren kiest werkvormen die samenwerking stimuleren en de vaardigheden van leerlingen

ontwikkelen stuurt in de klas op coöperatief gedrag zet verschillende werkvormen effectief in. maakt doelbewust en effectief gebruik van moderne leermiddelen reikt de school ideeën aan voor het gebruik van moderne middelen in de les ontwerpt gevarieerde leertaken voor het vak/leergebied hanteert de principes van taalgericht vakonderwijs; maakt gebruik van uitdagingen en voordelen van meertaligheid in de klas; leert leerlingen leervaardigheden aan (bv leren voor het proefwerk samenvatten) bespreekt proefwerken na op reflectieve wijze bevordert zelfstandigheid van leerlingen praat met leerlingen over hun competenties houdt in de didactische aanpak rekening met verschillen tussen leerlingen wat betreft

niveau, leeftijd, sekse en culturele achtergrond; kan die verschillen ook positief benutten; kan het niveau van leerlingen inschatten en geeft opbouwende feedback ontwikkelt toetsen en kijkt toetsen na begeleidt en beoordeelt prestaties/leertaken begeleidt en beoordeelt een portfolio herkent uitleg, voorbeelden en lesmateriaal die cultureel gekleurd zijn houdt in uitleg, voorbeelden en lesmateriaal rekening met de verschillende achtergronden

van zijn leerlingen,

6 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

2.3 Startbekwaam

Aan het einde van de studie is de student startbekwaam docent. Dit is competentieniveau 3.

Doelen: de afgestudeerde kan:

leerlingen een krachtige leeromgeving aanbieden, op basis van een grondige theoretische,praktische en actuele kennis van zijn vak- of leergebied, van een breed didactisch repertoire

daarbij actuele kennis van de beroepscontext en/of het vervolgonderwijs inzetten; deze krachtige leeromgeving afstemmen op de onderwijscontext, op het potentieel van

leerlingen en op individuele en culturele verschillen; zijn visie en werkwijze daarbij verantwoorden, mede vanuit leertheorie.

niveau 3: de docent…..

laat zien de kennisbasis van zijn vak te beheersen en te kunnen toepassen in zijn lessen kan zijn vakinhoudelijke en didactische opvattingen verantwoorden toont inhoudelijke relaties te kunnen leggen van het eigen vakgebied met verwante vakken ondersteunt de leerlingen in het verbanden leggen met verwante vakken kan verantwoorden hoe hij een groep leerlingen aangepakt heeft en maakt daarbij gebruik

van actuele theoretische, vakdidactische en methodische inzichten ontwerpt leeractiviteiten die in het perspectief van de loopbaan van de leerling/deelnemer

betekenisvol zijn past bestaande middelen zelf aan en breidt ze uit met eigen inbreng (vragen, suggesties,

voorbeelden, av- en ic middelen) weet vakleerstof te analyseren en er gefundeerde keuzes in te maken, rekening

houdend met de specifieke omstandigheden (gehanteerde methode, leerlingen, samenwerken binnen het leergebied)

kan schoolboeken analyseren en selecteren ontwerpt vakspecifieke leeromgevingen stimuleert de leerling om zelf zijn leerproces vorm te geven ondersteunt de leerlingen in

hun leerproces, door vakspecifieke leervragen en leerproblemen te signaleren, te benoemen en erop te reageren

reflecteert systematisch met de leerlingen op het leerresultaat en het bijbehorende leerproces

analyseert vakspecifieke concepten en laat leerlingen daarmee werken analyseert (vakspecifieke) leerproblemen en speelt adequaat daarop in met gerichte

opdrachten en vragen creëert de randvoorwaarden (organisatie, opdrachten, enz.) die de leerlingen in staat

stellen in hun eigen tempo en op eigen wijze te leren kent de sterke en zwakke kanten van individuele leerlingen en weet hoe hij hun

leren moet bevorderen ontwerpt verschillende leertrajecten om tegemoet te komen aan verschillen tussen

leerlingen ontwikkelt in samenwerking met collega’s vakspecifieke beoordelingsinstrumenten kan zijn keuzes voor bepaalde toetsvormen onderbouwen evalueert het leerproces en de leerresultaten van leerlingen Is alert op stereotypering en etnocentrisme in de vaklessen. kan verschillen in achtergronden van leerlingen positief benutten bij het ontwerpen van

lessen. zet zich actief in voor het belang van het onderwijs in zijn vakgebied op zijn school

7 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

draagt (mede) vanuit zijn vakgebied bij aan onderwijsverbetering en schoolontwikkeling.

8 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

4. Wat wordt er van je verwacht?

Omdat het Vakdidactisch Dossier (Hoofdfase) een belangrijk onderdeel van je Portfolio is, wordt er van je gevraagd om dit te bewijzen met relevante producten. Vakdidactische producten die je bedenkt, ontwerpt, maakt en evalueert om aan te tonen dat je bekwaam bent om de verschillende fases van je opleiding in te gaan. Het zijn producten die je maakt naar aanleiding van opdrachten, die in vakmodulen, Beroepsopdrachten of modulen ter voorbereiding op je stage worden verstrekt, maar ook producten/ middelen die je in stageperiode vervaardigt of met een bepaalde bedoeling gebruikt. Het zijn ook produkten die je met enige trots laat zien. Het doel van het vakdidactisch dossier is dat je op gefundeerde wijze laat zien / aantoont hoe je vakdidactisch ontwikkelt, dus hoe je verbindingen legt tussen je lesgevend handelen en de vakinhouden binnen de opleiding H&V. Hierdoor kunnen docenten, mentoren, assessoren maar bovenal werkplekbegeleiders een goed beeld krijgen van vakdidactische ontwikkeling.

Je kunt bij het in kaart brengen van je (vak)didactische groei en ontwikkeling gebruik maken van het Didactisch Analyse Model:

Globaal gesproken is elke lesvorm goed onder te brengen in het model Didactische Analyse. Dat model beschrijft het proces van leren als een cyclus:

er is sprake van een beginsituatie: wat de leerling kan, wat de docent kan, de context; op basis van die beginsituatie wordt, expliciet maar ook vaak impliciet, een doelstelling

verwoordt: “ik wil dít – of juist dát – nu leren”; dan gaan leerling(en) en docent de les in – het liefst een “krachtige leeromgeving” waarin de

leerinhouden (wat leer ik), de didactische werkvormen (hoe wordt de les gegeven), de groeperingsvormen (in welke samenstelling vindt de les plaats), de gebruikte media (hulpmiddelen; denk aan bladmuziek maar ook aan audiovisueel materiaal) en de opvoedingsrelatie (de manier waarop er met elkaar omgegaan wordt in de les) elkaar versterken;

tenslotte wordt (ook hier weer expliciet maar dikwijls ook impliciet) geëvalueerd: wat heeft de les ons gebracht? Waar moet ik aan werken? Wat gaan we de volgende les doen.

Hieronder nog eens in schema weergegeven.

9 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

Parallel aan de eerder genoemde gedragsindicatoren beschrijven we hieronder diverse vakdidactische voorbeelden waaraan je kunt denken. In het vakdidactisch dossier neem je per opleidingsfase minimaal 5 relevante produkten op. Voorbeelden daarbij zijn:

- Een video-opname van een (gedeelte) eerste les Horeca en Voeding of assistentie daarbij.- Een beschrijving maken van een lesmethode H&V- Een analyse gemaakt van een lesmethode Horeca en Voeding- Een aanvulling op een methode Horeca en Voeding om beter in kunnen spelen op de klas- Een beschrijving van (de vakdidactische) uitgangspunten die docenten Horeca en Voeding

hanteren bij het lesgeven- Een leerlijn voor een centraal thema beschrijven, bijvoorbeeld vanuit de Kwalificatiedossiers

MBO - Beschrijven hoe docenten H&V vakvaardigheden aanleren- Een lesplanformulier volgens een bepaald didactisch model (DA /Ebbens/ Marzano etc.)- Een instructieblad / opdrachtenblad voor leerlingen Horeca en Voeding- Beschrijving van enkele relevante werkvormen die docenten Horeca en Voeding of jij

gebruiken in de lessen- Beschrijven van vormen van samen werken / samenwerkend leren- Beschrijving en interpretatie van klassenindeling / opstelling - Ontwikkeling van een werkvorm die je gebruikt (kunt gebruiken) in je lessen zoals een quiz,

een spel, video-opdracht , ict werkvorm zoals Kahoot etc.- Hanteren van bepaalde onderwijskundige hulpmiddelen zoals een whiteboard, smartboard,

beamer - Het gebruik van of hanteren van ICT (hulp) middelen zoals een PowerPoint en Prezi, een

tablet, smartphone, portfolio etc.- Beschrijven van toetsvormen binnen de stage / werkplek- Ontwikkelen van een praktijk of theorie toets H&V - Afnemen en corrigeren van een toets- Evalueren van leservaringen bij leerlingen - Beschrijven en interpreteren hoe docenten Horeca en Voeding met verschillen tussen

leerlingen omgaan bijvoorbeeld via lesmateriaal en of bepaalde werkvormen.- Onderzoekje doen naar belevingswereld van leerlingen in relatie tot bepaalde vakinhouden - Beschrijving geven van de beroepenstructuur binnen de sector Horeca en Voeding- Leerwerktrajecten/stages organiseren, leerlingen hierop voorbereiden en ze hierin

begeleiden.- Simulaties en vaardigheden ontwerpen voor werkplekleren, practicum en skillslab, - Een practicum [vak]. vaardigheden opzetten en begeleiden. - Plattegrond maken van een vaklokaal met verschillende werkplekken voor de sector

H&V, rekening houdend met randvoorwaarden zoals arbo, HACCP e.d.

10 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

4.1 Koppeling van didactiek aan de kwalificatiedossiers

Voor het docententeam Horeca & Voeding (H & V) wil ook middels de richtlijnen uit de branche6 v.w.b. vakkennis, technieken, vaardigheden, processen en beroepshouding, het vakdidactisch dossier vorm geven. Richtlijnen voor deze onderdelen staan per functie uitgewerkt in de kwalificatiedossiers (Kenwerk, 2013). De kwalificatiedossiers worden gebruikt in het Middelbaar Beroepsonderwijs (MBO) als basis wat een leerling voor de branche moet weten. De kwalificatiedossiers worden vastgesteld door kenniscentra voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven7 en door paritaire commissies8. In de komende twee jaar gaat in deze structuur wel het een en ander veranderen.

De docentenopleiding Horeca en Voeding leidt docenten op voor het BVE-veld (Beroepsonderwijs en Volwassenen educatie). Het docenten team is van mening dat alle consumptieve onderdelen die vallen onder deze type van onderwijs gebruik kunnen maken van de kwalificatiedossiers voor functies in de branche Horeca en/of Brood & Banket. Scholen gericht op praktijkonderwijs, voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (VMBO), middelbaar beroepsonderwijs (MBO) en volwassenen educatie (VE) zijn (jonge) mensen, in meer of mindere mate, aan het voorbereiden op de beroepsbranche; ontwikkelen van vakkennis, vaardigheden, processen en de gewenste beroepshouding.

Voor een korte uitleg van deze handleiding, zie de prezi ‘Het vullen van het vakdidactisch dossier’ docentenopleiding Horeca en Voeding.

http://prezi.com/shhx0t8rzaqs/vakdidactisch-dossier-horeca-voeding

5. Verantwoording van produkten

6 De meeste vakdocenten gaan les geven binnen consumptieve onderdelen binnen scholen voor Praktijkonderwijs/VMBO/MBO. Deze scholen leiden jonge mensen op voor de branche Horeca, Brood & banket. De docenten in opleiding stromen uit op de tweedegraads docentdiploma Consumptieve Technieken. De hogeschool van Amsterdam heeft ervoor gekozen de docentenopleiding, te omschrijven Horeca & Voeding en niet als docentenopleiding Consumptieve Technieken omdat deze omschrijving niet landelijk, goed bekend is.7 Het Centraal Orgaan van Landelijke Opleidingsorganen van het bedrijfsleven (Colo) was een vereniging van zeventien kenniscentra die elke bedrijfstakgewijs georganiseerd waren. In januari 2012 ging de Colo op in de stichting Samenwerking Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). De taak van de kenniscentra was het ontwikkelen kwalificaties voor het middelbaar beroepsonderwijs, het werven van leerbedrijven en het bewaken van de kwaliteit van deze leerbedrijven. 8 Een paritaire commissie beroepsonderwijs bedrijfsleven is in Nederland een organisatie die afspraken maakt over de inhoud van het MBO. Voor ieder kenniscentrum voor beroepsonderwijs en bedrijfsleven is de paritaire commissie het structurele ontmoetingsplatform tussen het georganiseerde bedrijfsleven en het georganiseerde beroepsonderwijs. De doelstelling van een paritaire commissie is overeenstemming te bereieken over de inhoud van kwalificatiedossiers. De paritaire commissies zijn dus steeds verbonden aan één van de 17 kenniscentra beroepsonderwijs bedrijfsleven. Kenniscentra zullen uiteindelijk verdwijnen.

11 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

Dit document over het Vakdidactisch Dossier H&V wordt afgesloten met een format om producten, methodieken en middelen te onderbouwen en het beoordelingsformulier.

Bedenk dat minimaal vijf producten, methodieken en middelen per opleidingsfase ook daadwerkelijk op de stageschool uitgevoerd worden. Hiervoor worden per product, methodiek, middel drie fasen doorlopen:

- Ontwerpfase- Uitvoeringsfase- Evaluatiefase

Met onderstaande vragen kunnen deze fasen worden beschreven:

1. Schets de context waarin het product, middel, methodiek gebruikt wordt (klas, niveau, omgeving, beginsituatie).

2. Wat is het doel of wat zijn de doelen die hiermee worden gerealiseerd?

3. Leg een link naar een didactisch model (DA model/ Ebbens/ Marzano)

4. Leg een verband met de leerstof zoals de leerling deze moet beheersen.

5. Ga na in hoeverre het beoogde doel is bereikt en welke rol jij als aankomend docent G&W daarbij hebt gespeeld.

6. Reflecteer op toepassing van het product, middel, methodiek op de stageschool aan de hand van het model van Korthagen.

7. Maak helder aan welke gedragsindicatoren, zoals eerder vermeld, t.a.v. competentie 3 in de verschillende opleidingsfases, de producten gekoppeld kunnen worden.

12 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

6. Beoordelingsformulier vakdidactisch dossier vakgebied H&V.

Te gebruiken bij BP-1 , BP-2 BP-3 en WPL- beoordelingen

Naam student: Fase Opleiding:Studentnummer:

1. Per fase / opleidingsjaar heeft de student minimaal 5 producten, methodieken en middelen in het onderdeel Vakdidactisch Dossier van zijn Portfolio geplaatst

Ja Nee, ……

2. Is t.a.v. het vakdidactisch middel/ product / methodiek in het dossier de verantwoording volledig en ter zake doende uitgewerkt (zie Hoofdstuk 5 Verantwoording van…) ?

Ja Nee, ……

3. Is er sprake van voldoende uitgevoerde vakdidactiek-activiteiten op de werkplek? Is feedback aantoonbaar aanwezig (werkbegeleider, leerlingen)?

Ja Nee, ……

4. Is er sprake van voldoende reflectie vanuit theorie en literatuur (visievorming)?

Ja Nee, ………

Het gesprek met de stagebegeleider/ mentor is gevoerd dd. ………………………

Dit beoordelingsformulier is ingevuld door …………………….… ( stage/ studiebegeleider/ mentor)

Datum:

13 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

Bijlage 1.

Binnen de Kennisbasis Horeca en Voeding is de vakdidactiek opgenomen als thema 5.

De volledige Kennisbasis is te downloaden op de site: https://10voordeleraar.nl

Het vakdidactische thema (thema 5) is hier toegevoegd:

5. Kennisbasis vakdidactiek lerarenopleiding Consumptieve Techniek (*)

Domein Categorie / kernconcept

Omschrijving van de categorie / kernconcept Voorbeelden

Vakdidactiek Context (3, 4) ** De startbekwame docent kan een beschrijving geven van de beroepenstructuur binnen de sector CT.

De startbekwame docent kan het belang van doorlopende leerlijnen van vmbo naar mbo benoemen en hiermee rekening houden bij het opstellen van lesprogramma’s CT.

De student kan binnen zijn ‘kookklas’ differentiëren in niveau

De startbekwame docent is in staat om beroepenstructuur binnen de horeca en bakkerij uit te leggen.

De startbekwame docent kan benoemen waar de overgang van vmbo naar MBO niveau 2 plaats vindt binnen een VM2 traject.

De startbekwame docent kan extra begeleidingstrajecten voor leerlingen opzetten.

De startbekwame docent zorgt voor een warme overdracht en/of contacten naar ROC.

De student kan leerlingen van

14 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

van verschillende consumptieve opleidingen

De startbekwame docent kan leerwerktrajecten/stages binnen de sector CT organiseren, leerlingen hierop voorbereiden en ze hierin begeleiden.

De startbekwame docent kan de leerling begeleiden bij zijn loopbaanontwikkeling binnen de sector CT

meerdere niveaus en opleidingstrajecten naast elkaar begeleiden.

De startbekwame docent kan een stagedossier ontwikkelen en dit op een goede manier inzetten bij de stagebedrijven.

De startbekwame docent kan (mentor en vak)lessen inrichten om aandacht te besteden aan het aanleren van sociale beroepscompetentie-vaardigheden en loopbaancompetenties

De startbekwame docent kan adviezen geven en ervaringen aanreiken die keuzen ondersteunen binnen of buiten de sector

De startbekwame docent kan een leerling in het MBO begeleiden in zijn loopbaanontwikkeling en hierbij aangeven wat de knelpunten zijn in de ontwikkeling van de leerling.

Content (3) De startbekwame docent kan authentieke CT-opdrachten met De startbekwame docent kan de

15 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

een concentrische opbouw ontwikkelen/ontwerpen.

De startbekwame docent kan theorie en praktijk integreren en hierbij rekening houden met taal, rekenen en AVO-vakken.

De startbekwame docent heeft kennis van het inrichten en beheren van een praktijklokaal met verschillende werkplekken, rekening houdend met randvoorwaarden zoals Arbo en HACCP.

De startbekwame docent heeft kennis van methoden van deugdelijk financieel beheer van de praktijkvoering.

moeilijkheidsgraad en complexiteit van contexten in schatten en aanhaken op de specifiek kennisinhoud van bijvoorbeeld bereidingstechnieken, productie en productieprocessen in warenkennis en eigenschappen van producten.

De startbekwame docent kan authentiek geïntegreerde taken vormgeven en uitwerken.

De startbekwame docent staat open voor een samenwerking met AVO vakken en draagt ideeën aan hoe de avo vakken geïntegreerd kunnen worden binnen CT.

De startbekwame docent is in staat om een demonstratie en uitleg te geven over veilig gebruik van apparatuur in de horeca en bakkerij.

De startbekwame docent kan de financiën binnen de afdeling CT beheren en hier een uitleg over

16 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

De startbekwame docent is de regels eigen van veiligheid, hygiëne, arbo, EHBO, HACCP e.d. en kan die toepassen binnen praktijklokalen en praktijklessen.

geven aan de directie.

De startbekwame docent kan een HACCP programma ontwikkelen waarmee leerlingen zelfstandig de binnenkomst van grondstoffen kunnen uitvoeren.De startbekwame docent kan eigen regels opstellen, leerlingen hierin begeleiden, hierin (preventief) handelen bij (aankomende) calamiteiten.

Didactiek in theorie en praktijk (3)

De startbekwame docent heeft in ruime mate inzicht in en beschikt over kennis van didactische modellen en werkvormen (CT specifiek), weet deze te selecteren en toe te passen.

De startbekwame docent kan keuze maken uit verschillende bereidingstechnieken en toepassen.

De startbekwame docent heeft kennis van het ontwikkelen en

De startbekwame docent kan verschillende werkvormen gebruiken om CT-specifieke vaardigheden aan te leren.

De startbekwame student kan een vaardigheidsanalyse ontwerpen die aansluit op het niveau van zijn leerlingen.

De startbekwame docent kan verschillende bereidingstechnieken die in de horeca en/of bakkerij gebruikt worden demonstreren.

17 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

toepassen van recepten.

De startbekwame docent kan een sensorisch onderzoek ontwerpen en uitvoeren.

De startbekwame docent is in staat om diverse vormen van werkpleksimulatie en (roulerend) practicum waarin studenten, gasten, klanten, collega’s aanwezig zijn onderwijskundige te legitimeren en toe te passen.

De startbekwame docent kan nieuwe simulaties en vaardigheden ontwerpen voor werkplekleren en practicum, rekening houdend met nieuwe ontwikkelingen, innovaties en/of actualiteit van de beroepscontext.

De startbekwame docent kent het verschil tussen verschillende recepturen en bereidingswijzen en kan anticiperen op andere manieren van produceren (uit bijvoorbeeld het bedrijfsleven).

De startbekwame docent kan leerlingen verschillen leren ontdekken in producten als het gaat omkijken, ruiken, proeven, voelen en horen en de kennis hiervoor aanreiken.

De startbekwame student is in staat om leerlingen een veilige leeromgeving te bieden als er ‘gasten’ in het restaurant aanwezig zijn.

De startbekwame docent kan de basis technieken koppelen aan de trends die op dat moment in de praktijk worden uitgevoerd en ontwikkeld een receptuur die daar op aansluit.

18 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

* Kwalificatiedossiers 2012-2014 Horeca-assistent Fastservice Kok Medewerker bediening café-bar Ondernemer horeca-bakkerij Assistent Bakker Brood & banket

** Getal tussen haakjes verwijst naar de bijbehorende SBL-competentie(s).

19 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA

Bijlage 2.

DLWO portfolio

Het vakdidactisch dossier moet worden vormgegeven in het DLWO portfolio.

Via de volgende link kom je op de startpagina van het portfolio waar je de handleidingen en QRC kunt vinden.

https://start.portfolio.mijnhva.nl/Paginas/DLWO-portfolio.aspx

om op je eigen portfoliosite in te loggen:

https://<HVA-ID>.portfolio.mijnhva.nl Voor <HVA-ID> vul je hier je eigen HvA-ID in. Voorbeeld: vugsm001.portfolio.mijnhva.nl Let op: mijnhva. Inloggen doe je met je HvA-ID (zonder @hva.nl erachter) en je wachtwoord.

Vink voordat je inlogt de tweede optie 'Ik werk op mijn eigen PC of device' aan. Daarmee voorkom je dat je na een tijdje automatisch uitgelogd wordt en de aangebrachte wijzigingen niet opgeslagen worden.

 

20 Vakdidactisch dossier lerarenopleiding Horeca & Voeding HvA