Excursie Neutelings Riedijk Architecten, 7 november 2015...Stadhuiskwartier Deventer Harrie van...
15
Excursie Neutelings Riedijk Architecten, 7 november 2015 Georganiseerd door Paul Vlok (bestuur AetA) en Eric Thijssen (Architect NRA) Het publieke gebouw, ornament en identiteit. De excursie voert langs drie gebouwen van Bureau Neutelings Riedijk Architecten, alle drie publieke opgaven in de middelgrote gemeenten Amersfoort, Deventer en Arnhem. De zoektocht naar een passende expressie en identiteit is de rode draad van deze drie gebouwen. Hoe zien een hedendaags stadhuis en een cultuurverzamelgebouw eruit? Hoe kan architectuur zich kan verhouden tot de roep om lokale identiteit te construeren in een geglobaliseerde wereld? Wat is het geheim van een gemeenschappelijke openbare ruimte die succesvol is? Programma: Deelnemers: 30 leden, introducees worden op de reservelijst geplaatst. Datum: zaterdag 7 november Tijden: 10:00-10:30 Start met Koffie in Kade café Eemplein in Amersfoort 10:30-11:30 Rondleiding Eric Thijssen, projectarchitect NRA 11:30-12:00 Kunsthal KAdE: tentoonstelling: Expeditie land art. Op eigen kosten (entree 10,-) Museumjaarkaart gratis. Of wandeling langs projecten van Dick van Gameren, Rijnboutt, Mecanoo en Bolles & Wilson. 12:00 Vertrek per touringcar naar Grote Kerkhof Deventer (lunchversnappering wordt uitgedeeld in de bus) 13:00-14:15 Sneak preview Stadhuis Deventer. Rondleiding Eric Thijssen, projectarchitect NRA. Stadhuis gaat in december open. 14:15 Vertrek per touringcar naar Het Rozet, Kortestraat 16 Arnhem 15:00-16:15 Rondleiding Frank Beelen, projectarchitect NRA 16:15 AetA Borrel in Het Rozet 17:00 Vertrek per touringcar naar Amersfoort 18:00 Aankomst bij Amersfoort CS, einde excursie. Voor de mensen met meer tijd: 18:00-20:00 Diner in Het Rozet op eigen kosten, geef je op voor reservering. Terugreis op eigen gelegenheid.
Transcript of Excursie Neutelings Riedijk Architecten, 7 november 2015...Stadhuiskwartier Deventer Harrie van...
ExcursieNeutelingsRiedijkArchitecten,7november2015
GeorganiseerddoorPaulVlok(bestuurAetA)enEricThijssen(ArchitectNRA)
Hetpubliekegebouw,ornamentenidentiteit.
DeexcursievoertlangsdriegebouwenvanBureauNeutelingsRiedijkArchitecten,alledriepubliekeopgavenindemiddelgrotegemeentenAmersfoort,DeventerenArnhem.
Dezoektochtnaareenpassendeexpressieenidentiteitisderodedraadvandezedriegebouwen.
Hoezieneenhedendaagsstadhuiseneencultuurverzamelgebouweruit?
Hoekanarchitectuurzichkanverhoudentotderoepomlokaleidentiteitteconstruerenineengeglobaliseerdewereld?
Watishetgeheimvaneengemeenschappelijkeopenbareruimtediesuccesvolis?
Programma:
Deelnemers: 30leden,introduceeswordenopdereservelijstgeplaatst.
Datum: zaterdag 7november
Tijden: 10:00-10:30 StartmetKoffieinKadecaféEempleininAmersfoort
10:30-11:30 RondleidingEricThijssen,projectarchitectNRA
11:30-12:00 KunsthalKAdE:tentoonstelling:Expeditielandart.
Opeigenkosten(entree10,-)Museumjaarkaartgratis.
OfwandelinglangsprojectenvanDickvanGameren,Rijnboutt,MecanooenBolles&Wilson.
12:00 VertrekpertouringcarnaarGroteKerkhofDeventer(lunchversnapperingwordtuitgedeeldindebus)
13:00-14:15 SneakpreviewStadhuisDeventer.RondleidingEricThijssen,projectarchitectNRA.Stadhuisgaatindecemberopen.
14:15 VertrekpertouringcarnaarHetRozet,Kortestraat16Arnhem
15:00-16:15 RondleidingFrankBeelen,projectarchitectNRA
16:15 AetABorrelinHetRozet
17:00 VertrekpertouringcarnaarAmersfoort
18:00 AankomstbijAmersfoortCS,eindeexcursie.
Voordemensenmetmeertijd:
18:00-20:00 DinerinHetRozetopeigenkosten,geefjeopvoorreservering.Terugreisopeigengelegenheid.
525*16=8400logischtoch. JurriaanvanStigt
In1987,bijdestartvanhetDurandInstituut,devoorlopervanhetBerlageInstituut,schreefCarelWeeber,ikparafraseereenbeetje:Architectuuriseenvakdatjekanlerenvooraldoorkennisenvakmanschapgebaseerdopsystematischeruimtelijkesystemenenverhoudingentebegrijpen.Hetinstituutalszodanigisernietgekomen,wellichtlogischgezienhetdaaraanblijkbaargekoppeldenoodzakelijkeidioomvanDurand.Datmaatsystemeneenmooiordeningsprincipezijnindearchitectuurspreektvoorzich.HetrigiderastervandeSARhadtotdoelomdeindustrieopflexibiliteitaftestemmen.DomHansvanderLaangingvoorhetplastischegetalmeteenfijnereeksvanmatenwaarbijafwijkingentoegestaanzijn.DatnujuistdithetgeheimewapenvanNeutelingsRiedijkisgeworden,hadikallangvermoed.
Indeauto,opwegnaarheteersteexcursieprojectvandedaginAmersfoort,zatikevenoptetellenhoeveelNeutelingRiedijkjesikinmiddelsalhebgezien.Hetbegonergensmeteenbrandweerkazerne,deMinaretinUtrecht,drive-inwoningenbijmuseumdePontinTilburg.Maarheteersteduidelijke‘maatsystemengebouw’datmetebinnenschoot,washetInstituutvoorBeeldenGeluid,enalsnelindeslipstreamhetScheepvaartenTransportCollegeRotterdamenhetMASinAntwerpen.Deessentievandeprojectenisveelaleenogenschijnlijksimpeletwistvanhetprogramma,nogeenrestjevanhetverledenuitdeOMAtijd,maardaarmeehoudthetooksnelop.DeopgavevanAmersfoortwasweereenkolfjenaardehandvandeheren.TerwijlBolles+Wilson4keurigegebouwtjesnaastelkaarorkestreerdeinhetstedenbouwkundigeprogramma,kanteldenzijhetprogrammaalseen‘sandwich’waardoordichtevolumesinhetcentrumofboveninterechtkwamen.Hierdoorwerddebibliotheekalspubliekevolkshaldedragervanhetmerendeelgeslotenprogramma.Verderwasheteigenlijkallemaalgewooneenkwestievan525*525*525(stramienvandeparkeergarage8400*8400)alsruimtemaatinallerichtingenstrengdoortevoeren,aldusEricThijssen,projectarchitectNRA,dieonsrondleiddedoorwederomeenwonderlijkgebouwmeteenijzerendisciplinevanmaterialen-prefabbetonelementen,eikenhoutvoorvloeren,kozijnenenmeubels.Ennatuurlijkdealuminiumbeplatingmetaluminium‘globes’metzoalswelaterzoudenmerkeneenrastermaatwaarinalletechnischeelementenzoalsverlichting,sprinkler,detectiealarm,camera’setcetcwerdenopgelost.
Detweeroutesdoorhetgebouw,desnelleviahetenigszinsbewustverstoptemonumentaletrappenhuismetmooiedoorzichteneninkijkjesperverdieping,endeslowroutelangsdebibliotheeklangzaamoplopendnaarhet‘publiekeplein’diezijnvervolgkrijgtinde3huiskamersvandevolksuniversiteit,demuziekschoolendedansopleidingen.
Helaas-ofgelukkigdenkikpersoonlijk-isdePopzaalernietgekomenenisopdebeganegrondviaeenandereingangaanhetpleindekunsthalKAdEgekomenmeteenfijncafe.Hetvakmanschapendebeheersingvanhetgeheeltotinhetdetail,zijneenverademing.Degebouwenbezitteneensoort‘humorofontspannenheid‘-ikkanhetnogniethelemaalduiden-diezetoegankelijkmakenenikdenkvanbinnengeliefd,volplekkenenmogelijkhedendienietknellenzonderdatereenonbenoembareruimteofarchitectuurwordtgemaakt.WatmijmindergoedbevielwasdestedenbouwkundigeschaalenmaatdiewellichtvoortkwamuitdewensvanBolles+Wilsonomhetpubliekgebouwtelaten‘spreken’;detweelatereprojectenvandedagvondikwatdatbetreftveelovertuigender.Maarlaatgezegdzijn,hetis‘jaloersmakend’dathetzeallemaalmaarlukt,endatisbijdetweevolgendeprojectendiewezagenweerhetgeval.
NeutelingsRiedijklatendaarmeeziendatzijinhetNederlandsespectrumopeenvrijuniekeplekstaanendathetaltijdfijnisomdegebouwentebezoeken.Datzeviaeenoeuvremetmindervakmanschapenwatprobleemgebouwenhierzijngekomen,doetdaarnietsaanaf.Watikpersoonlijkookweerduidelijkzieisdathetgebruikenvankennisuiteeneerdergebouw,endataanvullenmetietsnieuwsinhetvolgendetotsteedsbeterbeheerstearchitectuurengebouwenleidt.Waarbijhetmaatsysteemendeanalysevangrootbelangzalblijkenenblijven,zoleertderestvandedag.WantopwegnaarDeventerwordenwealweergetrakteerdopdegetallenreeksvanFibonacciendeguldensnede.KortomterugkomendopWeeberenDurand,desaaiheidvandiearchitectuurisonsbespaardgeblevenmaardeintelligentegedachtedatarchitectuureenvakiswaarinhetgereedschap,hetvakmanschap,dekennisenkunde,handinhandgaantochdejuisteanalysezijnvanWeeberdieikvanharteomarm.Enhoopnogeenstegaanbereiken.
StadhuiskwartierDeventer HarrievanHelmond
Letwel,hetgaatomeen-kwartierennietomeen-huis,eengrootverschil.Hetcomplexvannieuwbouw,verbouwdemonumentenenomslotenbuitenruimtenvultdestedelijkeruimteinhartjeDeventerenleverteennieuwerouteopdoorhetstadsweefsel.
Riedijknoemtheteengeheimgebouw,zogoedzouhetverborgenzijninhetagglomeraatvantuinen,binnenpleinen,paden,gangenenpoorten.Eenbeetjegelijkheefthijwel,wanthetisveelgroterdanjevermoedtalsjemetderugnaardeLebuinuskerkopHetGroteKerkhofstaat.
Debelangrijkstekwaliteitvanhetcomplexisinderdaaddeinpassingvanhetgroteprogrammaindefijnkorreligestad:19.000m2bvo!Stedebouwkundigisereentopprestatiegeleverd.Hetlangewachtenopeendefinitiefplanvoordezeplekisnietvoornietsgeweest.
Zovlakvoordeopeningwordternogvolopgewerkt:ookopdezaterdagdatweopbezoekzijnismenbezigmetnatuursteenafwerking.Inhetinterieurzijninsommigeruimtesaltapijttegelsgelegdenstaandecomputerschermenalopdeburo’s,inandereruimteswordtnogvolopgewerktaandeaftimmeringen.
Baksteen
Eenaantalgevelsisgemetseld,zowelbinnenalsbuiten.Daarmeewordtopeenvanzelfsprekendewijzeeengevoelopgeroependathetnietomééngebouwgaatmaaromeenvervlechting.Debetreffendebaksteenisspeciaalgemaakt,vangrootformaatenleentzijngemêleerderoodgelekleurvandeomringendebebouwing.Voormijwerktedezeaanpakniet.Hetverband,devoegen,denieuwheidendestructuurvandesteengaangeenverbindingaanmetdecontext.Misschienhadeenminderopvallendesteendezetaakbetervolbracht.Degeledingindenieuwelangegemetseldeachtergevel,diesamenmetdeachtertuinenvandeaanpalendeoudepandeneentoegankelijkebinnentuinbegrenst,isafgestemdopdebestaandekorrelgroottevandestad.Delovenswaardigepogingomhetgrotebouwvolumeaantepassenaandeomgevingisnietgelukt.Hetisoverduidelijkdatdeinsnoeringenvandiegevelopeenkunstmatigewijzegeparceleerdzijn.Hetgebouwistéaanwezigombescheidentekunnenworden.Wellichtdateenbescheidenerebaksteenof/enslempencqkeimenvanhetmetselwerkgoededienstenkunnenbewijzen.
Hout
Netalsmethetmetselwerkzijnookdevelehoutenpuienaandestraatzijdeenaandebinnenhovenidentiekuitgevoerd:inblankgevernisdmidden-EuropeesEiken.Ookinhetinterieurkomtdezekeuzemassaalteruginpuien,deuren,vloerenenaftimmeringen.Dezekeuzeovertuigtzeker,hetgeeftrust.Deaannemerstaat15jaargarantvoorhetonderhoudvandezepuien.Datisnietgering,zekerbijbeschadigingenzalhetnietmeevallenreparatiesonzichtbaartehouden.Gaathetgebouwhonderdenjarenmee(500jaarisbeloofddoordearchitect)danzouheteentopprestatiezijnalsdeeigenarendezeduizendenblankhoutenpuienvisueelinconditiekunnenhouden.Heteikenhoutgaatopzicheeuwenmee,maarterplaatsevandehoutverbindingenenmetdeblankgevernisteafwerkingisheteenuitdagingomhetlangertelatenoverlevendangebruikelijkis.
Guldensnede
Dankomikopeenvandemeestintrigerendeontwerpuitgangspunten:deguldensnede,diemetnameistoegepastopdeindelingvande(gevel)puien.Deklassiekegebouwenindeomgevinghebbendeonnadrukkelijkekwaliteitvanmooieverouderingenweldadigemaatverhoudingen.Van
FibonaccitotDomHansvandeLaanisgezochtnaareenratioomvoordemensidealemaatverhoudingentevindenentenoteren.OfhetnuGuldenSnedeheetofhetPlastischGetal:erisbehoefteaanhetvastleggenvanwatvoorhetoogprettigis.Werkthettoepassenvandezeregelhierook?Optekeningvormende8bovenelkaargelegenverschillendereeksenrechthoekenindevoorgeveleenzeerfraaienknapgevondenscreentussenbinnenenbuiten.Ooktovdebuurpandenslaagtdezewerkwijzeerinomeennieuwpandgoedtevoegenindebestaandecontext.HetUV-filterindeblankevernisdruktdetekeningvanheteikenhoutwegzodatereenrustigzachtgeelmembraamontstaatdatprettigwerkt.
Aluminium
Maar,inallerechthoekenvanditmembraamzijnmetalen“tekeningen”bevestigd.EenkunstwerkvanLoestenAscherdatbestaatuitdevinger-ofteenafdrukkenvan2300Deventernarendieinaluminiumgegotenzijn.Ditwerkiszókrachtigdathetdehoofdrolspeelt,nietalleenindegevelaanHetGroteKerkhof,maarookbijanderebinnen-enbuitengevels.InhetwerkvanNeutelingsRiedijkishetornamentaltijdnadrukkelijkaanwezig.DeornamentenvanhetvandaagookbezochteEemhuisenhetRozetzijnechtermeergeïntegreerdindearchitectuur.Datishierveelminderhetgeval.Deklassiekmodernemaatsystematiekvandepuienendegrilligelijnenvanhetaluminiumsprekeneenheelanderetaal.Ondanksdezwarehoutafmetingenvandeeikenpuienwinnendevingerafdrukkenhet.Hoeknapookgevonden,isditkunstwerk(voormij)tegrofennietpassend.Teveeleenappliquédatafbreukdoet,hoeinteressantookdegedachteisomde19eeuwsevindingvandepersoonlijkehuidafdruktegebruiken.
Interieur
Hetarchitectonischinterieurisvaneenverbluffenderuimtelijkekwaliteit.Eenmodernstadspaleisdatzoveel“greatspace”*bevatdathetvoortoekomstiganderegebruikprimainzetbaaris.Degrotepubliekshalisdeperfectematchtusseneenbinnen-eneenbuitenruimte.Doorhetgebruikvandezelfdepuienenvloerenalsinhetexterieur,doordevollegebouwhoogtegecombineerdmethetzeersubtielemembraamvanhet“daglichtplafond”isereenfantastischepubliekeruimteontstaan.OokhiergaandegedachtendirectnaarhetverhoudingenvanhetPlastischGetal,ennaarruimtesinLaTouretteofindeuniversiteitsgebouwenvanMaxDudler.DetrappenaandekortezijdenroepenreminiscentiesopaanEscherofPiranesi,heerlijk.
• GreatSpaceverwijstnaareennogtepublicerenonderzoeknaarruimtelijkekwaliteitvangebouwendoordeeeuwenheen:BNAenTUD.
Metdeze4filmpjesopvolgordeisbinnen10minutenallesverteldoverhetDeventerRaamwerk,merkteiktijdensdeatelierrouteenhethistorischfestijnafgelopenzaterdag.
• 1.MotivatieLoesin2minuuten51seconden:https://vimeo.com/90282302• 2.Aanpakverzamelenvingerafdrukkenin57seconden:https://vimeo.com/90267730• 3.Vingerafdrukkenmakenvankleiinleegwinkelpand1minuuten45
seconden:https://vimeo.com/119710584• 4.Bijdegieterijin2minuuten21seconden:https://vimeo.com/126921559• 5.eenfilmpjevan2012tochweerandersisalsdegebouwdewerkelijkheid
nu:https://www.youtube.com/watch?v=WjAvvWA9G1Y
BeeldverslagvanhetRozet
DeelnemersNeutelingsRiedijkArchitecten
1. GerjanStreng2. ElsbethRonner3. Introducé:PietvanWijk4. Introducé:MickvanGemert5. FlipNieuwpoort6. Introducé:FlipNieuwpoort7. WilcovanOosten8. HarrievanHelmond9. CeesBrandjes10. SannevanManen11. MadeleineSteigenga12. FranciscaBenthem13. XanderArets14. JurriaanvanStigt15. MarciaMulder16. PaulLappia17. Introducé:JosephineHildevanEs18. AryanSikkema19. OttovanDijk20. PaulusvanVliet21. AafkevanDijk22. PaulVlok23. FridjofvandenBerg24. EugeneFranken25. BartDuvekot26. HesterWolters27. RuudWilmink28. JoëlmaRodriguesdeSousa29. EricThijssen30. Introducé:CarmenBuitenhuis31. FritsKupers32. MechtildLinssen33. MetteZahle34. VirginiaDoelwijt35. JokeVos
