Evolutietheorie

Creationisme

Intelligent design

Lamarck

Jean-Baptiste de Lamarck (1744-1829) was één van de eersten die een wetenschappelijke hypothese opstelde over biologische evolutie. Zijn opvatting over de overerving van verworven eigenschappen is bekend geworden onder de noemer Lamarckisme. Deze opvattingen hebben echter nooit algemene aanvaarding gekregen binnen de wetenschap.

oudste jaarlagen ongewervelden, pas later gewervelden soorten langzaam veranderen nieuwe ontstaan

Lamarck beweerde: Doordat een giraffe zijn nek steeds verder uitrekt om bij de blaadjes te kunnen, wordt de nek van zijn nageslacht ook langer…..Tegenwoordig weten we dat dit onjuist is doordat er geen verandering van het DNA hierdoor plaats vindt!

Het Lamarckisme verklaart evolutie dus door overerving van kenmerken die werden verkregen door aanpassing aan de omgeving of aan veranderde omstandigheden.

Charles Darwin

The beagle1831 - 1836

Charles Darwin 1809 – 1882

Galapagos eilanden

Galapagos eilanden

Galapagos eilanden

Galapagos eilanden

Zeeleguaan

Galapagos eilanden

Galapagospinguin

Galapagos eilanden

Galapagosbuizerd: enige echte roofdier op Galapagos

Galapagos eilanden

Hij ontdekte dat op ieder eiland van de groep een andere karakteristieke schildpadsoort afhankelijk van het aanwezige voedsel

Besluit -> een of andere vorm van evolutie. Verklaring voor de drijvende kracht achter deze verandering ontbrak echter.

1859 “The origin of species”

Evolutie-theorie- feiten die argumenten vormen vóór de theorie

- gaat uit van: 1) Variatie in erfelijke eigenschappen

2) Natuurlijke selectie

3) Ontstaan van nieuwe soorten

Een theorie = een geheel van denkbeelden, hypothesen en verklaringen die in onderlinge samenhang worden beschreven. In de wetenschap is een theorie een toetsbaar model ter verklaring van waarnemingen van de werkelijkheid.

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

Variatie in erfelijke eigenschappenGeslachtelijke voortplanting

Mutaties

Nieuwe paren/combinaties van bestaande genen/eigenschappen

Plotselinge verandering van erfelijk materiaal door veranderingen aan een gen (DNA)

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

Binnen 7 maanden 1 paar kakkerlakken:

164.000.000.000 nakomelingen kunnen krijgen….

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

1 muizenkoppel:

- 6x per jaar nest van ongeveer 6 jongen- Muis kan na 6 weken weer zelf jongen voortbrengen

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

Natuurlijke selectieIndividuen die het beste aangepast zijn aan het milieu hebben grootste overlevingskans. Organismen produceren teveel nakomelingen(populaties blijven min of meer gelijk in grootte)

= Survival of the fittestGunstige genen → veel overlevende én zich voortplantende nakomelingen.

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

Survival of the fittest:Best aangepast is degene die meeste nakomelingen krijgt!

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

Darwinvink

Darwinvink

Darwinvink

Darwinvink

Darwinvinken Een bekend voorbeeld van het ontstaan van nieuwe soorten zijn de darwinvinken op de Galapagoseilanden.

Eens allen afkomstig van het vaste land van Z-Amerika.

Snavels aangepast aan het beschikbare voedsel van het eiland waarop ze leven.

Doordat de vinken van de verschillende eilanden zich niet meer onderling voortplanten ontstaan uit de verschillende populaties verschillende soorten.

Soortvorming: 1) Isolatie

Soortvorming: 2) Aanpassing aan omstandigheden

3) Ontstaan van nieuwe soorten

Evolutie-theorie gaat uit van: -Variatie in erfelijke eigenschappen-Natuurlijke selectie-Ontstaan van nieuwe soorten

2) Aanpassing aan omstandigheden

1) Isolatie

Geografische isolatie

Amerikaanse huismus Europese huismus

Ecologische isolatie

Koolmees zoekt insecten op de bodem en in de kruin van een boom

Pimpelmees zoekt insecten op de uiteinden van de takken

Voedingscultuur verandert het paringsgedrag!

Gedragsisolatie

Ratelaar Bruine sprinkhaan

Seizoensisolatie

Verschillende voortplantingsperiode kan populaties isoleren en verschillende soorten doen ontstaan

Bruine kikker – maart

Groene kikker – mei

Moeder = paard

Moeder = ezel

Vrouwtjes wel vruchtbaar,

mannetjes niet

Muilezel Muildier

Ezel (Equus asinus)Paard (Equus caballus)

X

X

Lijger / Teeuw

Cichliden van het Victoriameer

14.000 jaar geleden ruim 500 soorten cichliden ontstaan

Evolutie door natuurlijke selectie

Darwin concludeerde dat natuurlijke selectie kon verklaren hoe organismen langzaamaan veranderen en evolueerden in nieuwe soorten.

In zijn tijd had Darwin moeite om zijn theorie geaccepteerd te krijgen, aangezien het moeilijk te bewijzen was.

Wetenschappers uit die tijd vroeger zich af hoe die karakteristieke eigenschappen dan werden doorgegeven aan hun nakomelingen.

Neo-DarwinismeEvolutietheorie van Darwin

gecombineerd met de huidige

kennis over erfelijkheid

1822 - 1884