Introductie

Aan de vooravond van de 100 jarige “verjaardag” van de 1e wereldoorlog kwam mijn vader toevallig het dagboek van zijn opa weer tegen. Mijn over groot vader dus. Het gaat hier dan om Henk Jongschaap. Geboren 1887. Hij was oorspronkelijk van de dienstplicht lichting 1907 en werd op 14 augustus 1914 opgeroepen tijdens de mobilisatie van Nederland ivm de toenmalige oorlogsdreiging. Hij moet toen dus 27 zijn geweest.

Voor zover bij ons bekend woonde hij toen met zijn vrouw en hun zoon , mijn opa ,in de Hollanderstraat in Den Haag op nummer 74. Hij had daar , of zou daar later , hebben een garage op nummer 72

Hij heeft met tussen pozen van 14 augustus 1914 tot en met 20 maart 1916 bijgehouden hoe zijn leven in militaire dienst in de mobilisatie tijd verliep. Wat hij daar mee maakte en kleine stukjes van zijn privé leven.

Ik heb in het over tikken van het door hem geschreven verslag de originele spelling , leestekens en hoofdletters laten staan zoals hij deze ook gebruikte.

Brigade auto met de 1ste luitenanten van Gennep (rechts) en Van Andel Chauffeur vermoedelijk H.Jongschaap

augustus 1914

Aug.14 Dag der mobilisatie, vertrokken s’ochtends 5 uur naar Nieuwersluis, en werd door mijn broer Jan naar de trein gebracht.Aankomst Nieuwersluis 8 uur voormiddag’s. 12 uur kledinguitrusting en scherpe patronen ontvangen.

Aug.15 Indeling van alle opkomende lichtingen en het formeeren van regiments Patrouilles

Aug.16 Word ingedeeld bij de Regements Patrouille van de Grenadiers standplaats s’Gravenhage , vertrek naar den Haag om 10 uur. Aankomst pl. m. 5 uur. Onderweg veel regenen wind vooral het laatste eind even voor het cafe van Jansen Leidsestraatweg goot het.

17. Wij slapen op de repetitiezaal van de jagerkapel en hebben het vrij goed.De patrouille bestaat uit de heeren Ouwerhand sergeant 1e klas , als commandant. Korpl Noordam Korpl H. Jongschaap en de milre Meeter , v.d.Pol,v.Heest,v.Kuil,Rensema,v.Slot,Dalmeijer,Wagemans,weijs en Kijzer. Om 10 uur naar Hollander (straat denk ik , Remco)

18. Zondag, dus geen dienst

19. Oefening onder leiding van Sergeant Ouwerhand , rijwielen poetsen en om 2 uur naar huis

20. Zwemmen onder leiding van Sergeant Ouwerhand op Scheveningen , beviel mij niet best want ik kon er niets meer van , ik miste mijn koffie

21. De Sergeant heeft de heeren gewaarschuwd voor het maken van kabaal na het avond appel, het geen niet onnodig was.

22. De heeren v.d.Pol en van Heest waren aan het vechten. Ik heb ze van elkaar gehaald

23. Aangevraagd bij het V.A.Korps te komen, mijn heer Halewijn mijn patroon heeft zijn wagen een 38HI Minerva vrijwillig aan het leger afgestaan, met dien verstande dat ik hem als chauffeur moest besturen.

24. Naar Hollander op de Groenmarkt alwaar wij , namelijk Meeter Dalmijer Weijs en ik een kop koffie gebruikten biljart en dam speelden en de kansen van de oorlog bespraken .

25. Zondag , van alle beslommeringen bevrijd

26. Het zelfde als eergisteren wij zijn van oordeel dat de oorlog nog geen jaar kan duren en wij wel over 4 maanden naar huis zullen gaan.

27. Rijwielen schoonmaken enz.

28. Moet mij vervoegen bij het Algm. Hoofd Kwartier. Kolonel van der Belt stelt mij aan als chauffeur bij het Vrijwillig Automobiel korps, op ons eigen auto

29. Ik verlaat de patrouille waarbij ik wel gezellige dagen heb door gebracht.

30. ik krijg drie dagen om de automobiel in orde te maken , een reuze bof want er is niet veel aan te doen.

31. ik ruim alles op maak de wagen en garage schoon en hoop op twee prettige dagen. Morgen is het zondag en die telt niet mee als verlofdag

Sept.1 natuurlijk uit met vrouw en zoon.

2. naar de markt geweest en enige inkoopen gedaan van particulieren aard

3. Presenteer mijn wagen aan Majoor van Palland. Commandant V.A.K. en is daar zeer over tevreden

4. Mijn eerste rit. Ik ben met een kolonel wiens naam ik niet te weten kon komen naar Woerden geweest

5. Om 9 uur Generaal Volgaardt naar Utrecht gebracht

6. Om 10 uur voorkomen op de Kalvermarkt tref onderweg Jan Dalmeijer en neem hem mee. Vertellen aan de Officieren dat Jan de chauffeur is en ik eigenaar en zodoende kon Jan wiens hand in verband zat en daar door vrij van dienst was mee naar Amsterdam alwaar wij op kosten van de Officieren geluncht hebben in hotel American. Om 6 uur waren wij weer in den Haag terug.

7. Naar Zwolle geweest met Luitnt de Vries natuurlijk regende het. Ik kon tot s’avonds 12 uur aan de wagen werken.

8. Wat is zoon vrije dag toch heerlijk; vandaag is er niets bijzonders gebeurt.

9. Naar de forten bij Utrecht ; trof daar waarachtig Cris Pleizier. Het is daar ook niet alles.

10. Wacht. Niets nieuws , moet de heele dag thuis blijven.

11. Beviel mij gister niets; maar vandaag is het beter. Alleen maar even Kolonel van den Belt thuis brengen.

12. Met de Kolonel v.d. Belt naar Vredenstein; banden fabriek Loosduinen

13. Vandaag geen dienst nou daar heb ik uit beginsel niet op tegen

14. Bij gebrek aan banden wordt ons aangezegd zoo zuinig mogelijk te rijden. Vandaag geen dienst gehad.

15. Het is alweer zoo, nu dacht ik eens heerlijk uit te gaan maar natuurlijk regen regen en nog eens regen

16. Met Kolonel v.d.Belt en l.n.t. Beers naar Overschie , Rotterdam ,Vlaardingen en terug naar den Haag. Op de dijk geeft mijn rechter voorband de geest. God zij hem genadig (of de jood?)

17. Vrij gekregen om mijn wagen een goede beurt te geven.

18. Naar Alphen aan de Rijn met een Overste terug naar de Hollandse spoor. Vroeg mij bij het uitstappen wie hij het doceurtje voor de chauffeur kon geven. Nu zeg ik , in de houding natuurlijk u kunt het wel aan mij geven. Dan zal ik wel zorgen dat het op de bestemde plaats komt. Hij gaf mij een rijksdaalder die ik spoedig in mijn rechter broekzak liet verdwijnen waar hij op zijn plaats lag

19. Vandaag vrij van dienst

20. Met Generaal Oranjer een inspectie tocht gemaakt naar Tilburg , Breda enz. Prachtig mooi weer en de wagen liep schitterend

21. De wagen schoon gemaakt en nagezien.

22. Al weer zondag , deze afgeloopen week weinig te doen gehad en er is niets belangrijks gebeurt.

23. H.M. de koningin maakt een toch door Brabant en Limburg. Ik ga mee met de volgende officieren Generaal Oolgaart. Kapt. De Ridder en Lnt de Bruin

24. Overnachten in Breda. Ik ben ‘savonds naar de bioscoop gegaan op kosten van mijn patroon. Des morgens om 9 uur voorkomen en terug naar den Haag

25. De auto weer voor de volgende rit in orde gemaakt welke niet lang op zich liet wachten want ‘smiddags moest ik voorkomen op de kalvermarkt en kolonel van der Belt thuis brengen

26. Om 9 uur sochtends alweer op pad met een Kapt. Van de Marachaussee naar Putten aan de grens en avonds laat weer terug

27. Wacht , afijn dat treft want ik moet toch thuis blijven om mijn wagen in orde te maken

28 Generaal Vetter van Voorburg gehaald en gebracht naar de S.S. (Staats Spoor) De Generaal was in burgeren ging een inspectie toch maken naar de interneringskampen.

29. Zondag een gezellige dag gehad ‘savonds naar scala dus dat gaat wel

30. Vandaag een vervelende baan gehad ik kreeg de wachtvoor de club van 2 uur tot 8 uur en het regende gestadig door, natuurlijk werd er van de wagen geen gebruik gemaakt. Ik ging met de pe in naar huis

Sept

1 . Rit naar Ridderkerk en Dordrecht met Lnt Beers van het V.A.K.

2. Kolonel van der Belt en lnt Toe Lear lnt Beers gebracht naar Utrecht de boot geïnspecteerd van een familielid van lnt Toe Lear

3. Ik krijg de order van de club om vandaag mijn wagen goed in orde te maken want ik moet eerdaags uit met de leger commissie

4. ik heb de orders opgevolgd maar nog niets gehoord ik denk dat de heeren een andere wagen gekregen hebben . Vandaag verders geen dienst gedaan.

5. Vandaag ben ik weer uit geweest ik kreeg de order direct voor te komen op de kalvermarkt en daar te wachten tot dat Lnt de Vries de wagen vroeg dat gebeurde ook maar ik moest 1 uur wachten voor hij kwam , en toen moest hij naar t station S.S. gebracht worden.

6.Z Geen dienst en geen bijzonderheden vandaag

7. Om 9 uur voorkomen bij mijnheer Dijmar van Twist lid van de Regerings commissie afrit naar Amsterdam waar mijn heer Ter Laanin de wagen stapteverder door naar Ede alwaar wij de nacht door brachten

8. Er zijn hier nog 2 twee heeren bij gekomen en nu is de zaak compleet.We gaan door naar Arnhem en Nijmegen Breda Verder niet vandaag ik ben maar weer naar de bioscoop gegaan.

9. Ik kom tot de ontdekking dat het wel aardige lui zijn ik kan er goed mee overweg. Vandaag zijn wij naar Rozendaal gegaan en vandaar naar Putten en terug naar Rozendaal aldaar de avond en de nacht doorgebracht; er was niets te doen in dat gat.

10. Gelukkig vandaag weer verder eerst naar Nijmegen en vandaar naar Roermond alwaar wij eerst de kwartieren van de militairen gingen bezoeken voor dat wij naar ons hotel gingen.

11. Naar Maastricht en Eisden alwaar wij het graf bezochten van 2 Duitsche ….. aldaar op 8 meter van onze grens gesneuveld op 31 Augustus 1914 terug naar Venlo en aldaar gebleven tot de volgende dag

12. Terug naar den Haag zonder mankement. De heeren betuigden hunne groote tevredenheid over wagen en chauffeur en ik kreeg van de heeren van Trist en ter Laan F10. Daar bij mocht mijn patroon een tevredenheids betuiging van de heeren ontvangen over mij

13. Deze dag heb ik als rustdag op gevat en ook gebruikt o.a. heb ik een gat in de dag geslapen.

14. Wacht gehad , wat mij zeer te stade kwam want ik had mijn wagen nog niet geheel klaar.

15. Mijn verjaardag ten eerste geen dienst ik bofte daar geweldig mee avonds mijn verjaardag schitterend gevierd

16. Ik ben nog niet goed te spreken mijn verjaardag zit mij een beetje dwars geloof ik , om 9 uur rijden met Kolonel v.d. Belt en Lnt Beers naar Overschie ik krijg gelijk de order mij te vervoegen bij Generaal Bullman commandant van ’t veldleger te ‘Hertogenbosch. Vannavond laat in Hertogenbosch aangekomen en mij gemeld bij de Generaal daarna mijn kwartier opgezocht , ik had 1 kamer gehuurd in Hotel de stad Venlo

17. Een dooie boel is het hier hoor het eten in mijn Hotel is slechten ik besluit voortaan middags te gaan eten Lohengrin een aardig hotel bij de markt, Ik had vandaag nog geen dienst dus besluit ik om de wagen een goede beurt te geven

18. Om 8 uur met de Generaal naar Maastricht Lnt Deandels met zijn Dion Bauton achter mij aan, die kwam een 20 minuten later in M dan wij, wat ten gevolge had dat hij in de terugweg naast mij kwam zitten, om 6 uur terug in H

19. Vandaag geen dienst de wagen wat schoon gemaakt en een glaasje bier gekocht in Lohengrin waar ik nog een tijd gesproken heb met mijn oude Lnt de tegenwoordige Kapt Dudock van Heel die zich alles van 1907 nog wel herinnerde

20. Naar Oudenbosch met de generaal en Kapt de Ridder om 4 uur terug zonder enige mankementen of vreemde ontmoetingen

21. Om 9 uur even naar Vucht en omstreken om 12 uur terug, vanmiddag heet Lnt Benting een melkwagen omgereden de straat lag vol melk een waar eldorado voor de honden van ‘Hertogenbosch

22. Vandaag terug naar den Haag voor een andere carrosserie op de wagen te zetten , want dit nieuwe carrosserie heeft veel te verduren op deze wagen. Om 5 uur zag ik het schoone Haagje weer. Wat blij hoor

23. De auto gebracht bij de V.A.M. om een andere carrosserie op te plaatsen. Vandaag wordt het Hoofd Kwartier van ’t Veldleger verplaatst naar Oosterhout

24. Ik moet morgen naar Oosterhout mij weer ter beschikking stellen van Generaal Bullman

25. Aankomt te Oosterhout onder een regenbui van jewelste.

26. Met Kolonel Hobbema naar Breda , Tilburg ,’Hertogenbosch en Eindhoven; inspectie gehouden over barakken van soldaten.

27. Met de Overste Bijvoet naar Geertruidenberg, ik heb daar al de geïnterneerde geweeren en patronen en machinegeweeren gezien. Duitsche , Fransche , Belgische en Engelsche geweeren.

28. Vandaag geen dienst en geen bijzonderheden alleen dat ik liever in den Haag ben.

29. Om 9 uur voorstaande moest ik met Overste Bijvoet naar Breda.

30. Met Kapt Stroobant naar Tilburg even voorbij Breda springt mijn linker voorband.

31. Vandaag mijn dag met werken door gebracht o.a. nieuwe band gemonteerd en een schakel uit de dynamoriem genomen.

Nov.

1. Geen dienst vandaag nu dat spijt me niets want het regent aardig.

2. Vanmiddag vertrek ik met verlof en moet morgen avond al weer paraat zijn.

3. Van verlof terug gekomen ik heb er niet veel aan gehad , mijn patroon zei ik moest voortaan hem vragen als ik met de wagen naar huis kwam

4. Ik ben vandaag ter beschikking van Overste Bijvoet geweest de goeie vriend heeft niet gereden.

5. Vandaag het zelfde voor Kolonel Aalbertsma.

6. Met Overste de Bruin naar Tilburg

7. Vandaag met Overste Visfer en Kapt. De Ridder naar Breda ik was om 6 uur weer precent in mijn kwartier waar ook de chauffeurs van Baron Bentick van van As en van Daendels zijn. Wij hebben allen een eigen kamer en betalen per dag f1.50 bij . Het is er heel goed in Hotel Kop.

8. Vanavond moet ik met Kapt. De Ridder en Overste Fortennier naar Breda en Tilburg

9. In zalig werken doorgebracht en gedacht aan het Haagje

10. Ter beschikking van Overste Bijvoet

11. Geen dienst ik kan mijn wagen in orde maken om morgen naar den Haag te vertrekken

12. Terug naar den Haag ik nam de juffrouw van mijn kost baas mee naar Moerdijk daar woonde haar moeder

13. Deze dag is aan mijn wagen gewijd. Hij heeft er dan ook van gelust

17. In geen 4 avonden mijn boek bijgehouden om reden dat er absoluut geen nieuws was ik had geen dienst. Morgen moet ik met Jan mijn broer naar Assen. Maar wij besluiten vanavond naar Heerenveen te rijden en hij neemt zijn vrouw mee. Wij rijden dan morgen van Heerenveen naar Assen

18. Aankomst in Assen wij nemen onze intrek in Hotel Nanninga

19. De auto’s in orde gemaakt

20. Nog niet gereden het bevalt ons hier niet hoor

21. Ter beschikking van Kolonel Meijboom.

22. ,, ,, ,, ,, ,, ,,

23. Met Kolonel Meijboom en Kapt. Schuuvilje naar Meppel Staphorst enz. Het leek wel dat de Koln. Naar de Noordpool moest zoo bakerde hij zich in

24. Het zelfde als gister ook niets, ik ben alleen in t hotel want Jan is de 21 naar de grenzen gegaan

25. Nog niets te doen

26. Idem idem

27. Deze rit maakt alles goed met de Kolonel en Kapt Schuvilje naar Groningen Leeuwarden Harlingen een heel aardige rit.

28. Ik kom tot de minder aangename ontdekking dat Zondagen geen rustdagen zijn voor H.H. militairen vandaag o.a. heb ik dienst , tenminste ik moet ter beschikking blijven van de Kolonel.

29. Idem , het weer is prachtig en nu moet ik binnen blijven; ik heb twee partijen biljart verloren van Nanninga

30. Vandaag geen dienst het welk ik mij ten nutte maak door een spijkerband te monteren

Dec.

1 . Met Majoor Alphen de Veer naar Emmen , Rolde Gieten enz. Deze dag en deze rit is een heel onaangename geweest want ik heb bij Emmen Compascum aan de grens een droevig ongeluk gehad; het welk ik in het kort hier onder zal laten volgen. Wij reden ( de majoor en eerste luitenant baron van Ittersum en een ordonnans met een kalm vaartje van 30 km per uur het welk pas was gecontroleerd op de weg op de weg van Emmen Comparscum , geheel ter rechterzijde der straatweg welke beplant was met aan weerzijden bomen. Op een zeker punt gekomen zie ik op plus minus een 60 meter voor mij ter linker zijde van de weg een troepjevan ongeveer 6 a 7 spelende kinderen. Ik besluit direct om zo mogelijk nog meer naar rechts uit te wijken; op de hoogte van de kinderen gekomen zijnde springt er plotseling een knaap van een jaar of elf komende uit de berm aan de rechterkant van de weg voor de wagen; de remmen overhalen en het stuur omgooien was in een oogenblik geschied maar het noodlot wilde dat de knaap , ik stuurde recht aan op de andere kinderen;maar daar gekomen zijnde was ik genoodzaakt om weer naar rechts te sturen met het gevolg dat de jongen een duw kreeg van het rechter spatbord van de wagen en daar door op de grond viel met het noodlottige gevolg dat hij met zijn achterhoofd op de stenen terecht kwam daardoor een hersenschudding kreeg , waaraan hij de volgende dag overleed;van de aanrijding zelf had de knaap bijna geen letsel gekregen want de wagen stond bijna stil toen hij die duw kreeg ; hij lag dan ook naast de wagen ter hoogte van het achter portier

Al hoewel ik aan het hele voorval geen schuld had en niet had kunnen voorkomen dan ten koste der andere kinderen vond ik het toch wel verschrikkelijk en ik heb dan ook direct aangevraagd naar den Haag terug te mogen gaan daar mijn zenuwen het niet toelieten dat ik daar bleef rijden.

Ik heb van de H.H. officieren en van de weledelgest. Heer Baron van Ittersum schitterende getuigschriften gekregen dat ik alle moeite en alles had gedaan om het ongeluk te voorkomen; het geen daar uit ook bleek omdat de groeven van het remmen dik in de stenen straatweg stonden.

2. Vandaag nog zeer onder de indruk van gisteren heb ik mijn wagen gewasschen en een spijkerband gemonteerd

3. Kapt. Van Andel van de kazerne naar huis gebracht, zeker omdat mijn wagen schoon was. Ik heb vandaag een krans laten leggen op het grafje van het overleden knaapje, ik kon geen verlof krijgen om het persoonlijk te doen

4. Vandaag ben ik met verlof gegaan naar Heerenveen en moet ik de 6 dus overmorgen weer op ’t appel zijn; in H nog altijd de zelfde dooie boel, ik heb mijn oude vriend A. Bleeker er nog gesproken.

5. Doorgebracht met zalig niets doen in H.

6. Terug in Assen , morgen begint mijn dienst weer.

7. Kolonel Meijboom en Kapt van Andel naar huis gebracht.

8. Vandaag ter beschikking van de Kolonel het geen het zelfde betekend als kwartier arrest

9. Alweer de kolonel naar huis gebracht

10. Vandaag ben ik met de Kolonel en Kapt. Schivilje naar Groningen , Delfzijl en de grensposten geweest

11. De Kolonel naar ’t station gebracht; de oude heer gaat zeker een slippertje maken.

12. De wagen gewasschen en gepoetst en verdere kleinigheden in orde gemaakt

13. Gisteravond is de Kolonel alweer terug gekomen en vandaag moest ik ter zijner beschikking blijven

14. Vandaag het zelfde als gisteren alleen een beetje beter weer.

15. Kapt Looman die in de plaats komt van Kapt van Andel van het spoor gehaald

16. Vandaag hoor ik dat de auto van mijn heer Steinbuch mij komt aflossen en ik denkelijk morgen naar den Haag kan vertrekken

17. Om 1/2/ 11 uur uit Assen vertrokken naar den Haag alwaar ik om 5 uur ‘middags aankwam. Vaarwel Kolonel Meijboom ik ben blij dat ik bij je vandaan ben.

1915 Soesterberg

Jan

5. Vanaf de laatste maal dat ik gereden heb tot nu toe is alweer ruim 14 dagen geleden ik heb daarin weinig mee gemaakt dat het opschrijven waard was ; maar vandaag heb ik de order gekregen om morgen naar Soesterberg te gaan en mij te melden bij Kapt Beltman.

6. Naar SOesterberg : ik heb mij gemeld bij Kapt Beltman een Genie Officier een uitstekend mensch

7. Vandaag met de Kapt. Naar Harderwijk. Oldenbroek en ‘savonds laat nog naar Utrecht om een paar zangers weg te brengen.

8. Twee maal op en neer naar Amersfoort met de Kapt.

9. De Kapt. Naar Amersfoort gebracht en met de Vaandrig vlieger van Meel naar ’t vliegterrein

10. Met verlof naar den Haag moet morgen weer precent zijn.

11. Terug van verlof en tevens de order gekregen om mij weer in den Haag aan te melden.

XX Opmerking

Dit boek bevat alleen mededelingen die ik in dienst heb meede gemaakt ; dus niets van particulieren aard.

18. Voorgaande dagen niet gereden; maar vandaag ben ik mee geweest met Kapt.Lnt ter zee Roosendaal naar Katwijk alwaar wij een Duitsche mijn tot ontploffing hebben gebracht.

22. Met Kapt Tangerman Grotepas naar Utrecht en ‘Hertogenbosch

29. Inspectierit met Majoor van Dleinen naar Rotterdam

Feb

2. Rit met Kolonel Oldenneel en twee Ritmeesters naar Leiden en Haarlem om Belgische paarden te keuren.

3. Wacht

4. Met den Belgischen GeneraalDassin , Majoor Mullermassis en Ritmeester Rietman naar Leiden en Haarlem

10. Naar de schietbanen op Katwijk met Majoor Mullermassis

12. Wacht

16. Naar Breda, Oosterhout , Oudenbosch,Roozendaal,Tilburg, den Haag met Lnt Beers van het V.A.K. ter inspectie van automobielen die in aanmerking om door het rijk te worden aangekocht.

20. Wacht.

23. Generaal Tuck afgehaald van het ministerie van Oorlog en gebracht naar het draadlooze telegrafie station op Scheveningen; terug gebracht naar het ministerie

Maart

2. Met Generaal Tuck en Koln Scheffer naar Scheveningen ter inspectie van de haven en telegrafie station.

4. Met Kapt lnt ter zee Roozendaal eerst naar Leiden alwaar nog twee zee officieren in de wagen stapten toen naar Katwijk alwaar wij een Duitsche mijn tot ontploffing brachten. Toen naar Noordwijk alwaar een Fransche het zelfde lot onderging hij viel uiteen in twee helften en gaf haast geen knal. Even voorbij Noordwijklag nog een grote vermoedelijk een Engelschman zei de Lnt. Wij er natuurlijk direct naar toe en 20 min voor 12 ging de geweldigste der drie met een ontzettende knal de lucht in een gat in de grond slaande waar mijn wagen een 38 hp Minerva met gemak in kon staan. Ik vond dit een leuke dag.

5. Met Kapt Lnt. Ter zee Roozenburg voorbij Monster een Fransche mijn laten springen.

8. Met Kapt Lnt. Ter zee naar Wassenaar en Scheveningen waar bleek dat bij de kanonnen en bij de slag twee mijnen aangespoeld waren, die wij achtereenvolgens tot ontploffing brachten.

9. Wacht

13. Rit met Koln van der Belt ; Lnt R de Lear en Lnt Beers naar Overschie automobiel inspectie

14. Wacht

15. Rit naar Naarden om aldaar dienst te doen bij oefeningen tusschen de I en II divicie. Na int geheel geen andere dienst dan wachten te hebben gedaan kon ik de 18 weer naar den Haag vertrekken;met drie in den Haag thuis behorende officieren

18. terug naar den Haag

20. Wacht

22 Naar de bandenfabriek Vredestein met Kolonel van der Belt en Lnt Beers

23. Naar Amsterdam met Kolonel van der Belt en Lnt Beers

24. Met Koln v.d. Belt en Lnt Beers naar Overschie

26. Rit naar Amsterdam met Majoor van Ginkel ; onderweg verloor de majoor zijn auto kleed

27. Wacht

29. Met Lnt Beers naar Overschie en Rotterdam

30. Naar Numansdorp met Majoor Maris en Ritmeester Noothout van Goor ; overtocht oefening van een regiment veld artillerie ; enige pelotons huzaren en hunne paarden.

April

3. Naar Amsterdam , Naarden , Baarn enz met Kolonel van der Belt.

4. Wacht

10. Vandaag voor niemendal naar Amsterdam geweest Lnt Beers had vergeten af te bellen

12. Lnt de Lear en Lnt Kollewijn uit schiedam gehaald

13. Generaal Vetter van Rijswijk gehaald

15. Rit met de directeur van Post en Telegrafie Directeur Generaal Althing van Geusau naar Haarlem en Heemstede .

16. Met Majoor van Ginkelen Lnt Beers naar Delft, schipluiden , Maassluis , Vlaardingen, Schiedam , ‘Gravenzande, Monster ,Den Haag

17. Met mijnheer Visser directeur van het Telegraaf kantoor naar Kijkduin en huis ter heide om een vermoedelijk geval van spionage (aftapping van berichten en telegrammen) op te speuren.

19. Generaal Vetter van Rijswijk gehaald en naar de SS gebracht.

22. Wacht

23 Aangewezen als plaatsvervanger van Lnt Jaarsme naar Willemsdorp om 12 uur melden bij generaal van Gort

24. Met Kapt. Seijn naar Breda

25. Met Kapt. Seijn naar Klundert, Moerdijk en Lage Zwaluwe.

26. Inspectie tocht van H.M. naar de Forten Sarbina en de Heldaarna boot tocht naar tiengemeten.

27. Met Generaal van Gort naar Rotterdam

28. Met Kapt Cool naar fort de Hel en Sarbina

29. Terug naar den Haag

Rust tot 23 Mei

Mei

23. Met Generaal Neterson en Lnt Kool naar Ockenburg

24. Met Generaal Neterson en Lnt . Kool naar Monster ter bijwoning van de Landstorm oefeningen

25. Met de inspecteur van de veld Artillerie Volgaard naar Boskoop en Alphen aan de Rijn

26. Met Kapt Ten Broeke Hoekstra en Lnt ter zee Morris naar Rotterdam (boot inspectie.

27. Nachtwacht van 5 tot 5 uur.

Juni

1 . Nachtwacht van ‘avonds 6 tot Ochtends 6 uur

4. Met generaal Oolgaard en Generaal Hoogeboom naar Eikenduinen ter bijwoning der begravenis van Generaal Bisschop van Heemskerk.

6. Wacht van des ‘middags 12 tot des avonds 12 uur.

8. Met Vaandrig Citroen naar Schiedam.

12. Met Koln van der Belt, Kapt ten Broeke- Hoekstra en Vaandrig Citroen naar Amsterdam

14. Met Koln van der Belt , Majoor Carpentier-Alting en Kapt Ten Broeke Hoekstra naar Leiden vergadering water voorziening

15. Generaal Snijder opperbevelhebber van Leger en Vloot van het Departement gehaald en thuis gebracht

16. Generaal Snijder naar het Hollandsche Spoor gebracht.

17. Met Kolonel van der Belt en Vaandrig Citroen naar Amsterdam

18. Met Kolonel van der Belt en Kapt Ten Broekie Hoekstra naar Amsterdam , avond om 11,27 Generaal Snijder van het H.S. gehaald en thuis gebracht

19. Wacht

27. Wacht

29. Minister Lelie van Waterstaat gebracht naar Velzen , Bijlevelt , Wijk aan zee en terug naar den Haag

Juli

2. Om 12 uur precent zijn op renbaan Duindigt en mij ter beschikking stellen van de vlieg officier Lnt. V. Heijst

3. Met Lnt.Deandels naar Wassenaaren daarna met Lnt van Heijst naar Scheveningenen terug naar Duindigt.

4. Met Lnt. Deandels en Lnt. Van Heijst 6x op en neer den Haag

5. Met Kapt Wallaard Sacree naar Duindigt Scheveningen. ‘avonds met Lnt Deandels naar de Wassenaarseslag.

6. Om ½ 4 ochtends met Lnt Deandels en van Heijst naar Duindigt en daarna met Kapt Wallaard Sacree en Lnt Coblijn naar Hoek van Holland

7. Om ½ 3 ochtends voor met Lnt Deandels en Lnt van Heijst naar Duindigt

8. Om ½ 6 met Lnt van Heijst naar ’t Vliegkamp

9. Om 12 uur met Lnt Deandels naa Duindigt

10. De vliegweek afgelopen

14. met Kapt Furmer naar Generaal Vetter op Rijswijk

15. Met Generaal Quanjer en Overste Vermeer naar Leiden

17. Wacht

19. Met Generaal Snijders naar het ministerie.

20. Ter beschikking blijven Generaal Snijders

22. Wacht

27. ,, ,,

31. ,, ,,

Augst

3. Wacht

7. ,, ,,

10. Met Provessor van Rooien en Kapt Kreuter naar de fabriek van Kempen op Voorschoten met het oog op de munutie aanmaak.

11. Met provessor van Rooien en Kapt Kreuter naar Fijenoord en naar de fabriek van Hop Smit te Kinderdijk.

12. Wacht

14. ,, ,,

19. ,, ,,

24. ,, ,,

27. ,, ,,

31. ,, ,,

Sept

4. ,, ,,

6. Kamp inspectie met Generaal Kleinhans Lnt Zwiep , Lnt Konig naar Katwijk , Noordwijk , Ijmuiden , Bloemendaal.

10. Wacht

14. ,, ,,

15. Met minister Posthuma (van Landbouw) naar Zantvoort; vergadering van landbouwers

26. Wacht

Okt

3. Wacht

7. ,, ,,

11. Constructie werkplaatsen Delft alle banden voorzien van het nummer 2008

15. Wacht , natuurlijk op mijn verjaardag

21. ,, ,,

24. ,, ,,

27. ,, ,,

31. ,, ,,

Nov

1 . Met Baron Bentinck en drie andere Lnte van het V.A.K. naar Delft2. Met de zelfde officieren naar Delft. Om 11 urr terug.Om 1 uur met Kolonel van der Belt en Lnt

Beers naar Delft , Duindigt,Malibaan om plaats te zoeken voor plus minus 100 automobielen3. Met Majoor Huiger en Kapt de Munick naar Ockenburg alwaar ik het zogenaamde peroscoop

geweer zag gebruiken8. Wacht14. Mijn heer ontslagen uit den militairen dienst dus moet ik weer soldaat zijn in den volste zin

des woords16. Ik word overgeplaatst bij de Regements Patrouille van het Regement Grenadiers welk uit de

volgende elementen bestaat.Ouwerhand commandant sergeant 1 klasReijnhout sergeant miln 1908 lichtingHazebroek miln Korpl 1907 ,,Hoof miln Korpl 1910 ,,Franek miln Korp 1910 ,,Meeter miln 1909 ,,Dalmijer ,, 1909 ,,Rensema ,, 1908 ,,V Slot miln 1907 LichtingDeijs ,, 1907 ,,Koudijs ,, 1914 ,,

Smith Landstorm 1914 ,,Smit Rijwielhersteller 1912Dus in t geheel 14 man daar ik mij zelf er ook bij mag rekenen.Mijn eerste daad is verlof te vragen het welk mij tot de 23 wordt verleend.

23. Mijn intrede in de Kazerne , het asyl voor Nederlandse jongemannen25. Ik ben nu al ziek ten eerste van de tocht want mijn handdoek hangt te schudden naast mijn

kast en ten tweede van de heerlijke stank die er ochtends vooral , bijzonder onaangenaam is en ten derde van een ventilator die alleen nachts draait en dan een heidens kabaal maakt; ook doe ik vandaag voor het eerst dienst , ik zet er maar een streep onder om het duidelijk uit te laten komen dat ook ik met een streep dienst kan doen; wij zijn heelemaal gefietst naar den Duijl en terug ook.

26. Idem tenminste wat de fiets tocht betreft.27. Geen weer om uit te rukken wij zijn dus een beetje in de kazerne blijven hangen28. Met 24 uur.29. Uitgerukt naar de kleine Deijl30. In de kazerne gebleven

Decem4. Voorgaande dagen in de kazerne gebleven; niets van belang gebeurd. Vandaag hoorden wij

dat de gehuwden thuis mogen slapen , wat natuurlijk voor ons een groot gemak is10. Ik heb in de voorgaande dagen maar niets aangetekend want het is elke dag het zelfde. Het

thuis slapen bevalt mij uitstekend15. Deze dag kan ik niet onopgemerkt laten voorbij gaan want Deijs gaat vandaag trouwen; het is

wel goed voor hem want het is een rare zwabber18. Vandaag een brigade marsch mee gemaakt; natuurlijk in de regen.22. Ik heb 2 dagen permissie gekregen want verlof kon ik niet krijgen met tevens mijn kerst velof.27. Vandaag waren de helft van de manschappen nog met verlof, zoo dat de andere helft besloot

de dag met zalig niets doen door te brengen.

Janu.1 . Vandaag gaat het tweede oorlogsjaar al in ; gelukkig dat wij tot nu toe daar van vrij gebleven

zijn. Ik ben vandaag precies 518 dagen in dienst2. Verlof gekregen tot 8 Januarie en ik heb besloten niets daarvan in dit boek te vermelden9. Vanmorgen om 9 uur waren allen waaronder ook ik precent in het rijwiel lokaal10. We moeten allen ons portret laten maken met het oog op het stelen van rijwielen; van elk

man staat er een voor in het boek.14. Het is maar steeds elke ochtend naar de bovenste corridor om te seinen18. We gaan naar een wandeling doen en zijn naar Scheveningen geweest20. Voor wandelen komt een beetje meer animo want heden morgen waren er geen die tegen

waren.25. Heden morgen zijn wij naar t’cafe gegaan van moeder Esses vlak naast de kazerne en hebben

daar gebiljart en dam gespeeld30. Alle dagen lijken op elkander want deze afgeloopen week is er haast geen droog uur geweest.31. Zondag dus een rustdag vandaag; geen bijzonderheden

Febru7. Vandaag vrij gehad; want Lnt Laboyrie trouwt vandaag met de aangenomen dochter van mijn

patroon mejuf M.Meijer11. Het is tegenwoordig niets anders dan seinen.12. Iets van bellang schijnt er niet meer te kunnen gebeuren.24. Ik zal maar eens wat anders vertellen want kazerne nieuws is er toch niet ; mijn kanarie zit op

drie eitjes te broeden en ik ben nieuwsgierig wat er van terecht komt25. Vandaag een marsch gemaakt over de Leiweg naar Rijswijk en Voorburg en de nieuwe

verkeersweg terug. De hele brigade was van de partij. Onderweg braaf aan t sneeuwballen natuurlijk; want het lag aardig dik.

26. naar het Haagsche bos geweest en het hardloopen over de 100 meter beoefend; tevens 2 dagen verlof gevraagd.

27. Zondag heerlijk op mijn lauweren gerust28. verlof29. verlofMaart

1. Terug in de kazerne om 9 uur ; een kleine wandeling gemaakt ; terug naar huis om 12 uur.

2. Een wandeling door de boschjes gemaakt gesprongen enz.

3. Brigade oefening in de duinen tot voorbij paal 57. Ik werd met sergeant Ouwerhand in gedeeld bij de gevechts treinen we kwamen om ½ 3 in de kazerne terug

4. Rijwiel lokaal schoongemaakt door de heeren van de patrouille; om ½ 11 naar huis

5. Zondag dus niets uitgevoerd

6. Vandaag een nieuw lid bij de patrouille gekomen luisterende naar de naam Grizelaar; ik zal hem maar Grizlebeer of Teddibeer noemen ; want het is een naam om van te grizelen

7. Groote oefening in de duinen onder leiding vanGeneraal van Delft

8. De heeren gaan naar Delft en ondergetekende nam aan de Rijswijkse weg de beenen , met andere woorden ik ging naar huis.

8. Ben vroeg naar huis gegaan want de heeren gingen het seinen beoefenen op de corridor

9. Een wandeling gemaakt naar de Waterpartij en de Belvedere , gesprongen enz.

10. Het seinen beoefend op de corridor tot ½ 11 daarna voortzettitn in het cafe van zekere moeder Esses in de kazernestraat op het biljart drie partijen met Jan Dalmeijer gewonnen van de heeren Hazebroek en Rensema

11. Zondag doorgebracht in rust

12. Ordonanse dienst en kaart lezen onder leiding van Sergeant Ouwerhand , de rit ging naar Voor-Leidschendam , Voorburg. P. Meeter verlaat de patrouille

13. Onder leiding van mij naar Delft 3 fietsen welke gerepareerd moeten worden gebracht naar de constructie werkplaatsen.

14. Onder leiding van sergeant Reinhout oeffening in kaartlezen en seinen , naar Wassenaar

15. Onder leiding van sergeant Reinhout kaartlezen naar Veur. Het eerste bad voor Deijs

Bij het springen over een sloot gleed hij uit met het vermakelijke gevolg dat hij op zijn zitvlak in de sloot terecht kwam.

16. Kaartlezen en ordonanse dienst

17. Gimnastick op de voorplaats

18. Zondag gewandeld met vrouw en kind naar het haagse Bosch

19. Verlof . Deze twee dagen Regements oefening dus een bof

20. Verlof

21.

Hier stop het verslag zeer abrupt , en helaas is er bij ons niemand die weet of dit komt omdat hij toen afzwaaide of dat er een andere reden voor is geweest dat hij hier niet meer verder schreef.