4/1/2009

1

En nieuw leven voor erfgoedReflecties op ‘memory institutions’

in een digitale wereld

John Mackenzie OwenUniversiteit van AmsterdamConferentie ‘Nieuwe wegen voor digitaal erfgoed’Brussel, 20 maart 2009

1. Digitalisering en erfgoed, een voorbeeld:De bevrijding van het boek

2

4/1/2009

2

4/1/2009

3

4/1/2009

4

4/1/2009

5

4/1/2009

6

4/1/2009

7

4/1/2009

8

4/1/2009

9

4/1/2009

10

4/1/2009

11

4/1/2009

12

4/1/2009

13

4/1/2009

14

4/1/2009

15

4/1/2009

16

4/1/2009

17

Bereikbare bibliotheken vanuit Amsterdam - 1950

4/1/2009

18

Bereikbare bibliotheken vanuit Amsterdam - 2010

Levertijd van bibliotheekboeken

Papier Digitaal

Amsterdam

Nederland

West-Europa

1 uur

1 week

1 maand

5 seconden

5 seconden

5 seconden

Rest van de wereld onbereikbaar* 5 seconden

* tenzij u er zelf heenreist

4/1/2009

19

Lessons Learned

Digitalisering bevrijdt het boek van de fysieke d bibli th kgrenzen van de bibliotheek.

Digitalisering geeft toegang tot boeken die u anders nooit in handen had gehad, en zeker niet bij u thuis.

Toekomst: alle boeken waar dan ook onmiddellijk bij d h d

37

bij de hand.

Digitalisering verhoogt de waarde van boeken als informatiebron en vergemakkelijkt het onderzoek.

2. Erfgoed op het Web

38

4/1/2009

20

Waarover praten wij?

• Van analoog naar digitaal• Van document naar informatie-object• Van document naar informatie-object• Een bit is een bit• Analoog: boeken, tijdschriften, foto's, kaarten, brieven:

allemaal verschillende objecttypenDigitaal: boeken, tijdschriften, foto's, films, blogs, podcasts, vodcasts, radio, televisie, nieuws, patenten,podcasts, vodcasts, radio, televisie, nieuws, patenten, producten, personen, data: allemaal hetzelfde objecttype

Convergentie

• Google: webpages, books, images, video's, blogs patents newsblogs, patents, news ...

4/1/2009

21

Convergentie van erfgoedinstellingen

• Instituties: convergentie van functies– convergentie van functies

– gemeenschappelijk ontwikkelingspad– gemeenschappelijk object-type: het digitaal object– convergerend gebruiker-ervaring op het Internet

H t W ld Wid W b• Het World Wide Web: universeel virtueel archief/bibliotheek/museum

Digitalisering van erfgoedinstellingen:een gedeeld ontwikkelingspad

• Interne digitalisering– 'the silent revolution' (Thompson)

– Systemen, standaarden, procedures

Externe virtualisering (op het WWW)• Externe virtualisering (op het WWW)– 'network presence' van archieven, bibliotheken,

musea, archeologische collecties, etc.

4/1/2009

22

Memory Institutions on the Web

• Web-presence of memory institutions

Koninklijke BibliotheekRijksmuseumNational Archives of Norway

• Virtual archives, libraries, museums, etc.Virtual Vietnam ArchiveEducation Virtual LibraryyWeb Gallery of Art

• The Internet: Click here!

Alles gaat naar het Web

Mensen en organisaties ('web presence') I f ti (t k t b ld l id d t )Informatie (tekst, beeld, geluid, data)Software (SaaS) en operating systems (WOS) Opslag ('The Cloud')

4/1/2009

23

The New Web

• Web2.0: the social internet– An architecture of participation and democracy that encouragesAn architecture of participation and democracy that encourages

users to add value to the application as they use it. This stands in sharp contrast to hierarchical access control in applications, in which systems categorize users into roles with varying levels of functionality.

– The key is: user participation.

The Amazon Model• The Amazon Model– The key is: richer metadata + user participation

Alles zullen we delen

Repositories (DAREnet) O A bli hi (P bM d)Open Access publishing (PubMed)Data archives (E-Depot Ned. Archeologie-EDNA) Onderwijsmateriaal (LOREnet) Powerpoints (SlideShare) E ti (Bi dE t )Expertise (BiomedExperts)Foto’ s (Flickr)Ervaringen en meningen (Blogs)

4/1/2009

24

Hoeveel digitale erfgoedinstellingen hebben wij nodig?

Ieder instelling zijn eigen E instelling?Ieder instelling zijn eigen E-instelling?Iedere objecttype zijn eigen E-instelling?Eén nationale E-instelling?EUROPEANA+ ?

Lessons Learned

Digitalisering doet het onderscheid tussen hill d t f dverschillende soorten erfgoed vervagen

Het Web geeft aan erfgoed een nieuw leven, maar ook in een nieuwe context.

Gebruikers verwachten op het internet een geintegreerd aanbod.

48

Participatie en communicatie zijn essentiele ingredienten.

De traditionele organisatie van de erfgoedsector staat ter discussie.

4/1/2009

25

3. De cultuur van de digitale samenleving

Kenmerken van digitale cultuurOnduidelijke ‘nationaliteit’: nationale instituties verliezen hun zin.

Heterogeniteit: traditionele sectoren staan ter discussie

Dynamiek: digitaal erfgoed is fluide en kent een eigen geschiedenis die moet worden vastgelegd

Interactiviteit: het ‘object’ staat niet meer los van het gebruik.

Fragmentatie: het ‘object’ wordt telkens weer geconstrueerd uit tal van fragmenten.

Context: informatie is alttijd verbonden met andere informatie, en dat verwacht men ook (tijdslijn, achtergronddocumentatie, …)

4/1/2009

26

Informatie en Cultuur

• Informatie is niet meer slechts een representatie van cultuurrepresentatie van cultuur.

• In een digitale wereld, is informatie zelf ook een onderdeel van de cultuur.

• Ergoedinstellingen staan voor de uitdaging om de ‘information fabric of society’ voor de t k t t t ltoekomst vast te leggen.

Digitale Culturele Erfgoed

• Informatie is het culturele erfgoed van onze tijd.• ‘In a global, networked world, information is a global g , , g

commodity’. Een focus op ‘nationale’ informatie is weinig zinvol.• Onze cultuur wordt niet zozeer bepaald door de informatie die

wordt geproduceerd, als wel door de informatie die wordt geconsumeerd.

• Om de cultuur van de digitale samenleving te bewaren, moeten we daarom vooral het informatiegebruik vastleggen.

• Dit alles vraagt om een ingrijpende herziening van het stelsel van de erfgoedinstellingen.

4/1/2009

27

Lessons Learned

Digitalisering is meer dan de conversie van l di it lanaloog naar digitaal.

Digitalisering roept tal van nieuwe vragen op die niet technologisch van aard zijn.

Digitalisering vraagt om een herstructurering van het erfgoeddomein.

53

54