Raad van Kerken

oikoumene

in de Oostelijke Mijnstreek

Heerlen, juli 2011 Jaargang 4, nr. 3

In een uitgave van Vieren (een tijdschrift

voor liturgie en spiritualiteit) kwam ik een

artikel tegen met de titel „Warmlopen voor

je geloof‟. De titel intrigeerde me en nadat

ik het artikel gelezen had, vond ik het de

moeite waard om er iets over te vertellen

met de zomerweken voor de boeg.

Jaren geleden nam een groep katholieken het initiatief om de dialoog

binnen de katholieke gemeenschap te bevorderen. Over het alge-

meen waren de katholieken hun mondigheid kwijtgeraakt en die

„sprakeloosheid‟ moest doorbroken worden. Wilde de katholieke

gemeenschap toekomst hebben, dan moest ze allereerst weet hebben

van haar eigen wortels, van Schrift en Traditie. Maar hoe breng je die

dialoog op gang? Hoe vind je woorden voor die inspiratie?

Het initiatief kreeg de naam Bezinning In Dialoog (BID) en, ik ci-

teer: „er werden allerlei manieren gezocht om de dialoog met elkaar

aan te gaan en de bezinning op de gemeenschappelijke wortels op

gang te brengen.‟ Zo werden er onder andere wandelingen georgani-

seerd en kwam er een uitgave van de wandelgids Warmlopen voor je

geloof (voorjaar 2009). In die wandelgids staan heel veel handvatten

(Vervolg op pagina 2)

Wandelen in de zomer…

De nieuwsbrief is ook te vinden op onze website:

www.raadvankerkenparkstad.nl

Pagina 2

Tijdens onze vergadering van 10 juni j.l.

hebben we afscheid moeten nemen van

“zuster” Gemma Küppers uit Kerkrade

als lid van de Raad. Ik schrijf “moeten”,

omdat ze Kerkrade gaat verlaten. Gemma

is ordezuster bij de Ursulinen en zij ver-

huist naar een huis van de orde elders in

het land. Met haar vertrek verliezen we

een trouw en gemotiveerd lid, die met

name de katholieke kerk van Kerkrade

vertegenwoordigde. Maar met haar ruim-

hartige kijk op de wereld van het geloof

had ze ook oog voor protestants Kerkra-

de. Een belangrijke activiteit van Gemma

in Kerkrade waren de Bijbelstudie-

avonden, die een oecumenisch karakter hadden. We hopen, dat er een waardige opvol-

ger vanuit het Kerkraadse gevonden wordt! We zullen haar gedegen inbreng missen en

wensen haar Gods zegen voor haar verdere levensweg in Grubbenvorst.

Ds. Ko van de Lagemaat, voorzitter

Afscheid van Gemma Küppers

om een geloofsgesprek met elkaar aan te gaan. Er staat in het artikel dat warmlopen voor

alle katholieken is bedoeld die zich op hun geloof willen bezinnen. Ik versta daaronder:

voor gelovigen van alle gezindten. Er heerst, dacht ik, veel „sprakeloosheid‟. Niet alleen

bij de katholieken. En ik zou er aan willen toevoegen: die ook in dialoog willen gaan

met andere geloofsgemeenschappen om in „heel de bewoonde wereld‟ mensen dichter

bij elkaar te brengen.

Een utopie? Denk er maar eens over na de komende weken. Misschien wel tijdens een

wandeling.

Marije Bijleveld

(Marcel Holl, Warmlopen voor je geloof, uitgeverij KBS 2009)

Raad van Kerken in de Oostelijke Mijnstreek

Pagina 3

De wereld in Heerlen

Ieder jaar wordt in de binnenstad van Heerlen

een presentatie-dag gehouden door vrijwilligers-

groepen uit Heerlen. Dit jaar presenteert Heer-

len in de wereld-de wereld in Heerlen zich op

zaterdag 17 september op het Pancratiusplein,

van 10.30 uur tot 16.30 uur. Iedere vrijwilligers-

groep heeft een stand ter beschikking, waar

kennis kan worden gemaakt met de diverse

activiteiten van de verschillende organisaties.

Thema‟s die aandacht krijgen zijn: millennium-

doelen, vrede in de wereld, aandacht voor men-

sen, die honger lijden, mensen die vervolgd

worden. Kortom: al deze vrijwilligersgroepen

vragen aandacht voor de toestand van medemensen, die dreigen te worden vergeten.

Zo komt de wereld heel concreet dichtbij. De dag door zijn er live optredens van o.a.

Djembé workshop Robin Zalm, Grupo-Capoeira Brasil, Afrikaanse percussiegroep

Kumpo, NatureMan en een Didgeridoospeler.

Gewoontegetrouw wordt één van de kramen bemenst door leden van de Raad van

Kerken Parkstad. Daarnaast is het de bedoeling dat er in de Pancratiuskerk een aantal

gebeds- en bezinningsmomenten worden gehouden, waarvoor een ieder kan binnenlo-

pen. We willen dit „kwartier voor God‟ beginnen op de hele uren: om 12, 13, 14 en 15

uur. Eén van de thema‟s zal zijn: tijd voor vrede. Dit weekend start immers ook de

Vredesweek!

Na de zomervakantie leest u in de huis-aan-huisbladen zeker nog meer over het pro-

gramma en de achtergronden bij deze dag. Graag tot ziens in het hart van Heerlen om

de wereld in het oog te krijgen.

Ds. Ko van de Lagemaat

Wij stellen ons vertrouwen in God!! Wij stellen ons vertrouwen in u allen!! Geef ideeën

of sponsor onze nieuwsbrief.

Postbank 37 81 745 tnv Raad van Kerken OM, Illikhoven.

Pagina 4

Psalmengebed

Houdt u van psalmen? Wanneer u door de weeks in de gelegenheid bent vroeg naar

het centrum van Heerlen te gaan, kunt u in de Pancratiuskerk

de „lauden‟ meebidden: Voor u moet men zingen in Sion,

God!

Iedere morgen (van maandag tot en met vrijdag) klinken psal-

men, in beurtspraak gelezen, tot lof van God. Het geeft een

bijzondere verbondenheid, wanneer we ons realiseren, dat

wereldwijd in kloosters ook deze teksten worden gezegd.

Daarnaast is het goed om te ervaren, hoe juist in deze korte

gebedsviering we ons als protestanten en katholieken samen

kunnen buigen over de bijbelse teksten.

Welkom om 8.40 uur (tot 8.55 uur).

Ds. Sophie Bloemert

AD LUCEM in Maastricht

Komt laat ons een loflied zingen, Sint Servatius ter eer,

dien wij waarlijk mogen noemen bloedverwant van onze Heer.

O, Sint Servatius, beschermer van Maastricht:

bewaar in dit gewest het heil door u gesticht.

Met dit lied werd op donderdagavond 30 juni jl. de Pontifica-

le Openingsviering van de Heiligdomsvaart (HDV) in Maa-

stricht afgesloten. In de geheel gevulde Servaasbasiliek waren

wij, namens de Raad van Kerken Parkstad als goede buur in

de oecumene, graag aanwezig. Vroeg komen betekent een

goede plaats en dat is wel plezierig, wanneer er in een viering

zoveel te beleven is voor de ogen, oren en neus.

Zestien eeuwen na de dood van Sint Servaas in 384 is dit

religieus-culturele feest nog altijd springlevend. De grote toeloop van pelgrims ont-

Raad van Kerken in de Oostelijke Mijnstreek

Pagina 5

stond toen in 1039 de vernieuwde kerk boven het graf aan Sint Servaas werd toege-

wijd. In 1391 was er in Maastricht voor het eerst sprake van deze heiligdomsvaart. Dit

jaar wordt de 54e editie gehouden: een festival gedurende tien dagen, waarbij twee

ommegangen, diverse pelgrimages en vieringen, een aantal exposities en filmvertonin-

gen staan in het teken van het thema AD LUCEM: het Licht tegemoet.

Over de voorbereidingen hadden wij al het nodige gehoord; het was bijzonder nu deze

opening mee te maken. Een mooi voorbeeld van rijke liturgie en strakke regie, waarin

de RKK uitblinken kan. In processie kwamen vele betrokkenen de basiliek binnen:

voorop de statige Suisse en de prachtig zingende Capella Sancti Servatii. De beeltenis

van Servaas werd op de schouders van in het blauw geklede heren het priesterkoor op

gedragen. De priesters van het dekenaat Maastricht volgden; bisschop Wiertz kwam als

laatste, want belangrijkste voorganger, binnen. De besprenkeling met gewijd water uit

de Servaasbron betekent de vernieuwing van het doopsel; de bisschop deelde met

krachtige hand ook aan ons uit.

Tijdens het uitbundige Gloria uit de Mass Opus 130 van de Belgische componist Jo-

seph Jongen (1873-1953) brachten 16 dragers van de Broederschap van Sint Servaas de

met goud beklede noodkist, waarin de relieken van Servaas rusten, binnen. Ze droegen

ongeveer 350 kilo op hun schouders. De noodkist werd voor de trappen voor het al-

taar opgesteld.

“Maastricht krijgt een tunnel”, zo opende bisschop Wiertz zijn overweging. Met dit

beeld kon hij het thema Het Licht tegemoet goed uitwerken. Een tunnel ingaan bete-

kent immers naar beneden gaan, het donker in, maar er schijnt licht aan het einde van

de tunnel. De ervaring van een donkere tunnel is er in het leven van individuele gelovi-

gen, van de kerk en op wereldschaal. We mogen telkens weer weten, dat er Licht in

ons leven is, nl. Jezus zelf. Die boodschap wordt tijdens de HDV uitgedragen. Ook

citeerde hij deken Hanneman met de uitspraak: “de Heiligdomsvaart verbindt mensen

van alle gezindten”.

Dat klopt, want uit verbondenheid waren ook wij aanwezig. Tegelijkertijd ervaren wij

als protestanten een dergelijke eucharistieviering „met enige afstand‟. Een rechtstreeks

gebed tot Sint Servaas, bijv. is voor ons niet zomaar mee te bidden. En in deze viering

zou een expliciete verwijzing naar het feit, dat de HDV in oecumenisch kader is voor-

bereid, zeker welkom zijn geweest. Dit doet overigens niets af aan onze waardering

voor de viering en allen die daarin participeerden. We konden de geloofsbelijdenis van

harte – in het Latijn - meezingen. En, een ander voorbeeld: we hebben met bewonde-

ring de misdienaars die het wierookvat hanteerden gadegesla-

gen. Zeker tien minuten achtereen zwaaiden ze met soepele

bewegingen het vat synchroon heen en weer: prachtig om te

zien.

Op 10 juli wordt de HDV besloten, na wederom een pontificale

viering en de Ommegang in de middaguren. We hopen erbij te

kunnen zijn, maar een verslag hiervan komt te laat voor deze

nieuwsbrief.

Zeker zullen we nog een keer meezingen het speciaal voor 2011

gecomponeerde lied:

Het Licht ons opgegaan, dat nimmermeer verduistert:

Gij zijt dat Licht, verrezen in Gods luister,

En Gij, Heer spoort ons aan: Ad Lucem, Ad Lucem!

Ds. Ko van de Lagemaat,

Ds. Sophie Bloemert

p.s.: Via de site www.heiligdomsvaartmaastricht.nl kunt u ook na 10 juli terecht voor

meer informatie en verslaglegging.

Toneelstuk Lazarus

Pagina 6

door ATD Vierde Wereld op 20 oktober in Het Patronaat Heerlen

(ATD staat voor: Aide à toute Détresse of All Together for Dignity)

„Je laten vormen door de allerarmsten door met hen samen te werken aan bevrijding

uit schrijnende armoede„, dat is het doel van deze internationale beweging die in 1957

werd

opgericht door Père Joseph Wresinski. Op donderdag 20 oktober wordt het stuk Laza-

rus gespeeld door mensen uit de doelgroep o.l.v. Laurens Umans in Het Patronaat aan

de Sittarderweg. De toneeluitvoering begint om 20.00 u. Om 18.00 u. kunt u mee-eten

met de mensen van de ATD en na afloop van de uitvoering is er gelegenheid om met

de spelers na te praten. Vanaf medio september wordt er breed informatie verspreid.

Voor meer informatie kunt u terecht bij Marion Braad tel. 045-5325092

Eline Claasssens Andreasparochie Heerlen

SchuldHulpMaatjes,

Een voorbeeld van Maatschappelijke Stage

via Millenniumdoelen-groep Heerlen

De werkgroep Millenniumdoelen (MD) (doel: tot 2015 mondiaal werken aan 8 doelen,

doel 1 en 2: extreme armoede halveren; alle kinderen naar de basisschool; etc.) ging

met leerlingen van het Bernardinuscollege aan de slag over het thema duurzaamheid en

eerlijke handel (doel 7 en 8). Leerlingen brachten een bezoek aan de Wereldwinkel, en

gingen twee aan twee op bezoek bij Heerlense kledingzaken met de vraag, verkoopt u

eerlijke kleding? Ze lieten een lijst achter met „goede‟ merken. Het resultaat werd ver-

werkt in een door hen samengestelde folder, deze werd aangeboden aan wethouder P.

van Zutphen en wordt verspreid door de Wereldwinkel. In oktober gaat een nieuwe

groep leerlingen aan de slag en doet opnieuw een ronde langs de kledingzaken. We

hopen dat dan meer winkels gaan voor eerlijke handel. We denken nog aan een mode-

show door leerlingen met eerlijke kleding en we proberen hen warm te maken om mee

te doen aan standwerk en om de school over te halen om Fair Trade producten te gaan

gebruiken. Zie: www.heerlenmillenniumgemeente.nl of mail voor info aan; post-

bus2015@heerlenmillenniumgemeente.nl

Namens werkgroep MD Eline Claassens.

Raad van Kerken in de Oostelijke Mijnstreek

Pagina 7

Oftewel: maatjes (gecertificeerde vrijwilligers) die mensen met financiële problemen

ondersteunen, daar zijn we naar op zoek. „We‟, dat zijn lokale dienstverlenende instel-

lingen als De Heksenketel, Alcander, Humanitas,Dienst Kerk en Samenleving en de lokale

kerken verzameld in de Raad van Kerken. We hebben een begin gemaakt met het bun-

delen van onze krachten in een Overleg Schuldhulpprojecten Heerlen. We werken aan

een gezamenlijk scholingsaanbod: een driedaagse cursus en begeleiding en terugkom-

bijeenkomsten in de praktijk van het maatje zijn. Maatje zijn is een taak die je niet moet

onderschatten, maar waarmee je voorziet in een enorme behoefte; dat werd duidelijk in

de pilotgemeenten Lelystad en Delft o.a.. Vanaf september denken we, gaan we starten

met cursussen en het werven van vrijwilligers doen we vanaf nu! Doet, of zoekt u mee?

Namens de Raad van Kerken, Eline Claassens

Pagina 8

van stichting Radar

Mensen van stichting Radar (een stichting voor mensen met een verstandelijke beper-

king) brachten in mei een bezoek aan de Andreasparochie om de kleurrijke schilderijen

in de expositiegang van hun collega Jo Franssen te kunnen zien.

Eén van de bezoekers was Johan, getatoeëerd met Indianenkoppen op zijn blote ar-

men en zijn kale hoofd een tatoeage van een veer. Toen we bij de koffie, een opmer-

king durfden te maken in de trant van dat hij wel veel van Indianen zou houden, volg-

de er een indrukwekkend getuigenis. ”Indianen heten helemaal geen Indianen; ze heb-

ben niet eens naar hun naam gevraagd, die naam plakte Columbus hun op, omdat hij

dacht dat ze in India waren geland. En, in 1920 was er een opperhoofd die door Ame-

rikanen en Engelsen gevangen genomen werd. Ze sloten hem op tot aan zijn dood,

omdat hij weigerde zijn Indiaan-zijn op te geven, die man dat is mijn voorbeeld. Ik ga,

net als de Indianen voor gelijkwaardigheid…Met de kerken daar heb ik niet veel mee

op, die hebben net gedaan of hun neus bloedde.

Johan raakte ons met zijn zo doorleefde woorden. Hij is Indiaan geworden, hij gáát

voor die cultuur en voor gelijkwaardigheid. Toen hij vertrok vonden we zijn tatoeages

mooi! Vanuit het busje zwaaide hij naar ons met een brede lach.

Waar hebben we dat verhaal over een man die tot aan zijn dood toe ging voor zijn

zaak, eerder gehoord? Dank je wel, Johan!

Eline Claassens

Een mooi verhaal over Johan,

VAKANTIE ook voor Kerken een kans

Zoals in de vakantie vele bedrijven draaien op halve kracht, zo gebeurt dat ook in pa-

rochies en kerkelijke gemeenten. Voorgangers zijn voor een deel op vakantie, koren

hebben een adempauze en sommigen houden in die periode ook maar geen preek.

Toch is het opmerkelijk dat de vakantie ook een uitstekend moment is om wat meer

tijd te besteden aan degenen die wij tegen komen op ons kerkenpad. Een verdwaalde

toerist beland in een viering en vergeet na verloop van tijd weer te verdwijnen. Attent

zijn op deze mensen en hen begroeten, een praatje maken en wat vertellen over wat

Raad van Kerken in de Oostelijke Mijnstreek

Pagina 9

Bij armoede denken mensen niet meteen aan Nederland. Toch is er ook in ons land

armoede. Om jongeren hiermee kennis te laten maken heeft de Arme Kant van Neder-

land/EVA een nieuw jongerensite gelanceerd.

Op deze site is van alles over armoede in Nederland te vinden. Geschreven in begrij-

pelijke taal en toegespitst op de jongere doelgroep. Naast informatie zijn er op deze

site ook spelletjes, filmpjes en nog veel meer te vinden. Naast informatie uit boeken,

Jongerensite over armoede

hun interesse heeft wordt als fijn ervaren in de vakantietijd. Er is tijd voor elkaar.

Soms hoor je dat mensen in de vakantie denken dat ze niet hoeven te werken, maar

ook niet hoeven te geloven. Koorleden vinden het niet altijd vanzelfsprekend om ook

naar de kerk te komen als er een gastkoor is. "Wij hoeven vandaag niet te zingen".

Maar juist als wij op vakantie zijn waarderen wij wanneer er in een kerk mooi gezongen

wordt. Vakantietijd zet ons aan het denken over onze aandacht voor anderen. Wij zijn

gewend om ons belangrijk te voelen als wij wat moeten doen. Maar wij mogen ons ook

belangrijk weten wanneer wij voor anderen aandacht hebben. Want wij weten hoe fijn

het is wanneer anderen ook aandacht hebben voor ons.

Zoals wij zelf het soms fijn vinden om een kerkdienst mee te maken, zo ontmoeten wij

in de vakantie mensen die bij ons een kerkdienst mee maken. Wij zijn er zo aan ge-

wend dat er veel bij is van hetzelfde en als het een keer anders is zijn mensen soms

helemaal van streek. Toch maken mensen uit den vreemde ons attent op dingen die

heel uniek zijn. Soms gaat het over materiële dingen. In een bepaalde kerk was het

gebruik om aan het begin in de bakjes aan de zijkant van de bank het plaatsengeld te

doen. Bij de intrede van de priester was het een kabaal alsof de oorlog uitbrak. Maar

ook tijdens de viering zelf bijzondere gebeden of handelingen bij offergave of vrede-

wens ziet een vreemde vaak meer dan wij.

Juist in de vakantie liggen er voor kerken bijzondere kansen, vooral op het vlak van

persoonlijke ontmoetingen. Er hoeft niet van alles in de komkommertijd. Je kunt alle

tijd nemen voor anderen. In de vakantie ontdekken wij hoe heerlijk dat kan zijn. En

vaak is de vakantie ook de tijd van goede voornemens. Dat moeten wij meer doen.

Laten wij van de vrije tijd die ons gegeven is juist maken wat het woord 'vakantie' ook

inhoudt: vrij zijn voor God en vrij zijn voor elkaar.

Huub Adema, pastoor

zijn er ook ervaringsverhalen te lezen. Deze

verhalen geven inzicht in de omstandighe-

den waarin mensen in Nederland in armoe-

de kunnen leven.

Door de hele site heen zijn er veel links

naar onder andere filmpjes, ervaringsverha-

len, spellen, quizzen en muziekclips te vin-

den. Die zijn ook nog eens gebundeld in de

rubriek '€xtra'. Zo ontstaat een levendige

site met veel (bewegend) beeldmateriaal,

bondige informatie en doorklikmogelijkhe-

den voor wie meer wil weten. Ook interes-

sant voor volwassenen!

U kunt de site bereiken via de link: www.armekant-eva.nl/jongeren

Sjaak, 5-7-2011.

Pinksterverleiding

Pagina 10

Pinksteren is meer nog dan

andere hoogtijdagen een

feest van de oecumene. Dat

merk je aan de berichten die

binnenkomen bij het bureau

van de Raad van Kerken. Zo

kwam er een bericht uit Wijk

bij Duurstede over een pink-

sterviering waar ruim zeven-

honderd mensen op af kwa-

men.

Het thema van de viering in

Wijk bij Duurstede was:

Vuur in ons; mensen bewogen door de Heilige Geest, op de markt in Wijk bij Duur-

stede bij. Voorafgaand aan de openluchtdienst riepen de klokken van de twee Wijkse

Wilt u de digitale versie inzien, kijk dan op

www.raadvankerkenparkstad.nl

kerken de mensen op om

naar de markt te komen. De

deelnemers kwamen niet

alleen uit Wijk bij Duurstede

maar uit verschillende plaat-

sen in de regio. Ook toevalli-

ge passanten bleven op de

markt luisteren. Er was een

pallet aan mooie bijdragen in

de vorm van zang, dans en

woord. Onder de inspirerend

en bezielende leiding van

Tom van Ginkel bracht het

gelegenheidskoor verschillende mooie liederen ten gehore. Rebecca Onderstal ver-

woorde in haar meditatie de kracht van Pinksteren.

Indrukwekkend, zo zeiden deelnemers, was het vertolken van een Bijbeltekst in zes

verschillende talen. De aanwezigen konden hun persoonlijk gebed op een kaartje

schrijven en in een schaal op het podium werpen. Pastoor Wouter de Paepe droeg

vervolgens de anonieme persoonlijke gebeden op. De persoonlijke gebeden zullen

worden begraven onder de historische kastanjeboom bij de pastorie in Cothen.

Na afloop van de ruim anderhalf uur durende bijeenkomst bleef het nog lang gezellig

op de markt. Niet alleen in de Grote kerk, waar de Wijkse City Bijbel werd verkocht en

een drankje kon worden genuttigd maar ook op de vele zonovergoten terrassen werd

lang nagepraat. Aart Batenburg, één van de organisatoren van deze middag, was tijdens

zijn slotwoord erg tevreden over de eerste Pinksterviering op de markt in Wijk bij

Duurstede. Wijk bij Duurstede heeft er met deze openlucht Pinksterdienst weer een

traditie bij.

Foto’s van de bijeenkomst in Wijk bij Duurstede (Ron van Brenk)

Sjaak, 5-7-2011.

Raad van Kerken in de Oostelijke Mijnstreek

Pagina 11

Telefoon: (046) 481 02 05 E-mail: jjdenhollander@planet.nl Postbank 37 81 745 tnv RvK OM, Illikhoven Internet: www.raadvankerkenparkstad.nl

in de Oostelijke Mijnstreek Illikhoven 14-A 6116 AL Illikhoven

Raad van Kerken

AGENDA

Vrijdagavond 30 september

19.30 uur:

Oecumenisch avondgebed

in Huize De Berg,

Gasthuisstraat m.m.v. zang-

en muziekgroep SamSam

uit Brunssum o.l.v. Alice

ten Kate.