EINDRAPPORT

TRAWANT

juli – december

2017

Ritmica vzwWouwstraat 44 – 2540 Hove

03 460 11 50trawant@ritmica.be

WOORD VOORAF

Het decreet Integrale Jeugdhulp en het beleidsplan Perspectief 2020 hebben het hulpverleningslandschap de afgelopen jaren hertekend. Aan de horizon liggen mooie doelen als zorg op maat, inclusie, vermaatschappelijking van de zorg,… maar de weg er naar toe verliep niet zonder hindernissen. De veelheid aan wegen, de onduidelijkheid over het traject, de groeiende wachttijden,… maakten het gericht verwijzen van kinderen, jongeren en hun context met een ondersteuningsvraag voor verwijzers en hulpverleners tot een complexe opdracht.

Om aan deze knelpunten tegemoet te komen, is Trawant de afgelopen twee jaar een gids, maar ook een bruggenbouwer geweest in het hulpverleningslandschap binnen de regio’s Boom, Mechelen en Lier. In het voorliggende eindrapport willen we u graag een kijk geven op de doelstellingen en de pijlers die binnen Trawant werden vooropgesteld. We leiden u doorheen het projectverloop waarbij we aandacht hebben voor de missie en de processen. Tot slot willen we u graag een zicht geven op de resultaten die we binnen het project hebben bereikt. Met dit rapport schrijven we echter geen sluitstuk van het samenwerkingsverband Trawant. Binnen de uitbreidingsoproep ‘één gezin één plan’ vinden we immers een kader om de stappen die we binnen het intersectoraal samenwerken hebben gezet, te continueren en te bestendigen. Het voorliggende rapport wordt daarom tevens als een groeipad omschreven.

Trawant kon echter niet gerealiseerd worden zonder de financiële steun van de provincie Antwerpen en het Agentschap Jongerenwelzijn. We willen hierbij het Agentschap Jongerenwelzijn dan ook uitdrukkelijk danken voor de steun en het vertrouwen in Trawant.

Mocht u op basis van dit eindrapport nog bijkomende vragen hebben, mag u steeds contact opnemen, dit via volgende contactgegevens: jokke.rombauts@ritmica.be of 0498 35 22 41.

Het financiële rapport met de gevraagde bewijsstukken wordt u later bezorgd.

Hoogachtend,

Jokke Rombauts Stefanie ClaessensDirecteur MFC Ritmica vzw Projectcoördinator Trawant

1

InhoudWOORD VOORAF....................................................................................................................................1

1. TRAWANT: WAT VOORAF GING.....................................................................................................3

2. MISSIE TRAWANT...........................................................................................................................4

2.1 Algemene doelstellingen..............................................................................................................4

2.2 Pijlers en processen......................................................................................................................4

2.2.1 Pijlers:....................................................................................................................................4

2.2.2 Processen..............................................................................................................................5

3. EVALUATIE DOELSTELLINGEN.........................................................................................................6

3.1 Continuering intersectoraal infopunt RTJ en wegwijzer RT(J)H..............................................7

3.1.1 Infopunt Trawant...................................................................................................................7

3.1.2 Digitale wegwijzer...............................................................................................................11

3.2 Organisatie infomomenten RTJ............................................................................................12

3.2.1 Infomomenten RTJ..............................................................................................................12

3.2.2 Themalunches.....................................................................................................................12

3.2.3 Trefdag ‘partners in Jeugdhulp’ in samenwerking met Sociaal Huis Rumst.........................13

3.2.4 Netwerkmomenten wachttijden en –lijsten RTJ..................................................................13

3.2.5 Infobeurs.............................................................................................................................14

3.3 Verkenning intersectoraal aanmeldingsdocument RTJ.........................................................14

3.4 Toewerken naar gedeelde visie aanmeldingsprocedures, wachttijden en –lijsten...............15

3.5 Afstemming met Intersectoraal Infopunt Contextbegeleiding.............................................15

3.6 Draaiboek Info- en aanspreekpunt RTJ.................................................................................15

3.7 Samenwerking met IROJ en ACT...........................................................................................16

4. EEN NIEUW HOOFDSTUK..............................................................................................................16

5. BIJLAGES.......................................................................................................................................17

2

1. TRAWANT: WAT VOORAF GINGMet het decreet Integrale Jeugdhulp en het beleidsplan Perspectief 2020 heeft zich binnen het beleid m.b.t. welzijn en gezin een belangrijke discoursshift ingezet. Zorgvermaatschappelijking, flexibiliteit en intersectorale samenwerking vormen hierbij centrale principes. De kwaliteit van de hulpverlening wordt hiermee herzien in functie van wat als efficiënt, effectief, wenselijk en ondersteunend ervaren wordt door de zorgvrager en zijn context1.

Om deze krachtlijnen van het wijzigende beleidsdiscours waar te maken, hebben alle actoren betrokken op rechtstreeks toegankelijke jeugdhulp (RTJ) de afgelopen jaren belangrijke inspanningen geleverd. De shift vraagt immers heel wat organisatorische hervormingen, een hertekening van de opdracht, het uitbouwen van een (ver)nieuw(d) zorgaanbod, het vertrouwd raken met de vernieuwde wetgeving, etc. Reeds van bij de start van de hervormingen werd binnen de regio Boom, Mechelen en Lier (zie bijlage 1) geïnvesteerd in een intersectorale dialoog RTJ. Binnen deze dialoog werd al gaande duidelijk dat ondanks de vele inspanningen van de partners, er verschillende knelpunten en noden heersten die de weg naar de finale doelstellingen van Integrale Jeugdhulp belemmerden:

nood aan transparantie in het hulpverleningslandschap RT(J)H; nood aan informatie over bestaande aanbod; nood aan afstemming tussen bestaande aanbod en intersectorale samenwerking; nood aan intersectoraal casusoverleg, coaching en supervisie; nood aan antwoord op breuklijn tussen minder- en meerderjarigheid; nood aan registraties van noden, dit in functie van afstemming en het formuleren van

beleidsadviezen.

Om hierop een antwoord te bieden, hebben alle betrokken sectoren, zijnde VAPH, Jongerenwelzijn, CAW, CLB, CGG en Kind en Gezin in de regio Boom, Mechelen en Lier in september 2015 het engagement opgenomen om samen een referentiepunt RTJ in te richten dat ondersteuning, oriëntatie maar ook ontmoeting mogelijk maakt waardoor intersectoraal partnerschap waar kan worden. Trawant werd zo geboren.

Om Trawant financieel mogelijk te maken, werd een projectdossier ingediend bij de Deputatie van provincie Antwerpen. Na goedkeuring heeft MFC Ritmica voor anderhalf jaar (januari 2016 tot en met juni 2017) middelen ontvangen om vorm te geven aan de coördinatiefunctie van Trawant. Het Agentschap Jongerenwelzijn heeft zich vervolgens geëngageerd om het aanbod van Trawant te continueren tot en met december 2017 waarna het aanbod ‘infopunt RTJ’ werd bestendigd binnen het info- en aanspreekpunt RTJ binnen de Afdeling Continuiteit en Toegang (ACT).

1 Decreet Integrale Jeugdhulp: http://wvg.vlaanderen.be/jongerenwelzijn/assets/docs/ons/regelgeving/ontwerpdecreet_integrale-jeugdhulp.pdf

3

2. MISSIE TRAWANT Zoals in het voorwoord werd opgenomen, betekent de afronding van de pijler infopunt Trawant niet het eindpunt voor het intersectoraal samenwerkingsverband Trawant. Binnen de uitbreidingsoproep ‘één gezin één plan’ waarbinnen de kandidatuur van Trawant werd weerhouden, zullen we nog belangrijke stappen zetten op vlak van intersectorale samenwerking. We formuleren de missie van Trawant daarom toekomstgericht. Rekening houdend met de bestendiging van het infopunt binnen het Info- en aanspreekpunt RTJ binnen het ACT zullen de concrete pijlers van het innovatief project evenwel wel hertekend worden.

2.1 Algemene doelstellingenHet samenwerkingsverband Trawant wil bruggen bouwen tussen partners Brede Instap (BI), Voorveld (VV) en RTJ om tot heldere, transparante samenwerking en partnerschap te komen, dit door de inrichting van een gedragen netwerk. Trawant wil geen hiërarchische structuur installeren, maar wil een functioneel, gecoördineerd samenwerkingsverband zijn. Trawant faciliteert zo de toegang tot RTJ voor kinderen, jongeren en hun context. Daarnaast geeft Trawant ook inhoudelijke impulsen tot samenwerken op lokaal niveau. Om een vraag gestuurd aanbod mogelijk te maken, is het immers niet langer mogelijk om sectoraal over hulpvragen na te denken. Trawant wil verwijzers en hulpverleners daarom ondersteunen en uitdagen om intersectorale samenwerking en afstemming out of the box te benaderen. Enkel op deze manier is het mogelijk het aanbod op maat van de zorgvrager te differentiëren, partners te verbinden en tot een flexibele samenwerking te komen zowel op niveau van de zorgvrager als de organisatie.

Opdat het project zo neutraal mogelijk kan functioneren, werd gekozen voor een naam die losstaat van alle sectoren, maar de missie en doelstellingen van het samenwerkingsverband weerspiegelt. We kiezen daarom voor Trawant, wat staat voor het begeleidende, ‘wegwijzende’ karakter van het project.

2.2 Pijlers en processen Binnen deze paragraaf geven we u zicht op de verschillende pijlers waarmee Trawant een antwoord heeft geboden op de knelpunten en hiaten zoals omschreven in ‘Trawant: wat vooraf gaat’. Onderliggend aan deze outputfactoren liggen echter ook procesfactoren die naar samenwerking binnen RTJ belangrijk zijn. Zij scheppen het kader om de concrete resultaten te bereiken. Trawant wil als samenwerkingsverband binnen ‘één gezin één plan’ blijvend inzetten op deze processen.

2.2.1 Pijlers: Intersectoraal infopunt en wegwijzer:

Met het infopunt gaf Trawant vorm aan een actieve sociale kaart RT(J)H binnen de regio Boom, Mechelen en Lier, dit met bijzondere aandacht voor informatie op maat van de zorgvrager en de doorverwijzer én maximaal rekening houdend met regionale kenmerken. We hebben er expliciet voor gekozen het infopunt regionaal in te vullen daar we menen dat voeling met de lokale werking en accenten in de jeugdhulp een grote meerwaarde voor het infopunt betekent. Het infopunt Trawant richtte zich tot hulpverleners binnen de BI, VV en de probleemgebonden hulp RTJ. Indien ouders zelf contact opnamen met het infopunt, werden ook hun vragen beantwoord, maar werden ze tevens verwezen naar de BI.

4

Het infopunt van Trawant vond zijn uitwerking binnen verschillende vormen:- Telefonisch infopunt- Digitale wegwijzer: www.infopunttrawant.be - Infomomenten RTJ- Infobeurs RTJ (30 september 2016)- Themalunches

Binnen het infopunt had Trawant tevens aandacht voor het scharniermoment van minderjarigheid naar meerderjarigheid. Daarom werd ook het ondersteuningsaanbod voor (jong)volwassenen meegenomen binnen alle aspecten van het infopunt.

Bij de uitrol van het innovatieve project hebben we ervoor gekozen de eerste maanden te investeren in het duidelijk in beeld brengen van het landschap RTJ en het uitbouwen van het partnerschap. Zo werd van bij de opstart van het infopunt het hele aanbod RTJ meegenomen. Dit maakt dat het infopunt operationeel was vanaf juni 2016.

Digitaal, intersectoraal aanmeldingspuntOm de toegankelijkheid tot de jeugdhulp te bevorderen, gaf de BI de nood aan transparantie m.b.t. aanmelden bij RTJ aan. De grote diversiteit en zo onduidelijkheid in aanmeldingsprocedures en -formulieren maakt dat er vaak kostbare tijd verloren gaat. Trawant heeft hierop een antwoord geboden door vorm te geven aan een intersectoraal gedragen, digitaal aanmeldingsdocument (zie bijlage 2).

2.2.2 Processen Intersectorale stuurgroep

Trawant werd aangestuurd door een intersectorale stuurgroep die tweemaandelijks samenkwam. In bijlage 3 vindt u een overzicht van de leden van de stuurgroep in 2016 - 2017. Zoals u zal merken, waren binnen deze stuurgroep alle sectoren RT(J)H vertegenwoordigd. De intersectorale stuurgroep gaf strategische impulsen aan het project. Trawant bood de partners van de verschillende sectoren IJH zo een kader om met elkaar in inhoudelijk dialoog te treden waardoor de stuurgroep reeds een brug tussen de BI, VV en de probleemgebonden hulp versterkte. Binnen het samenwerkingsverband Trawant in kader van ‘één gezin één plan’ zal de stuurgroep de inhoudelijke drijvende kracht blijven, dit met mandaat van de algemene vergadering Jeugdhulp Trawant.

Inhoudelijke werkgroepenDe inhoudelijke impulsen van de stuurgroep werden thematisch dieper uitgewerkt binnen werkgroepen. We denken hierbij aan de werkgroep infobeurs RTJ, werkgroep wachttijden, werkgroep jongvolwassenen,… Zoals u zal lezen in proces III, neemt Trawant binnen deze werkgroepen een neutrale positie in. Op deze manier slagen we er in vanuit verschillende sectoren en organisaties de standpunten naast elkaar te leggen en zo vanuit een neutrale positie de dialoog te triggeren. We komen ook zo tegemoet aan de doelstellingen van afstemming en ontmoeting.

5

Trawant als neutrale, lokale bondgenootDe neutraliteit van Trawant maakte mogelijk om vanuit een onafhankelijke rol organisaties aan te spreken en tot nadenken te stemmen. Dit maakte de uitnodiging en de responsabilisering tot een intersectorale dialoog niet bedreigend, doch werden heel wat organisaties getriggerd om er mee aan de slag te gaan. Daarnaast was het tevens belangrijk om binnen het infopunt de sociale kaart vanuit en onafhankelijke positie te benaderen zodat we tot een correcte werking van het infopunt RTJ konden komen.

Trawant als schakelTot slot hechtte Trawant belang aan afstemming met overlegstructuren en gelijklopende projecten binnen de ruime regio. Op deze manier creëerden we een ruimer draagvlak, maar werd het voor Trawant ook mogelijk om binnen de eigen regio de schakelfunctie tussen de verschillende initiatieven op te nemen. Binnen de projectperiode februari 2016 – december 2017 vormde Trawant zo de regionale schakel tussen RTJ regio Boom-Mechelen-Lier en:- Infopunt Contextbegeleiding (IIC) - het ROG-project (VAPH) - de werkgroepen toegang en continuïteit van het IROJ- lokale besturen, zoals bv. het Sociaal Huis van Mechelen, de Dienst Preventie en

Veiligheid van de stad Mechelen, Huis van het Kind Klein-Brabant Vaartland,... - ROG Zuidkant (VAPH)- Netwerkstuurgroep Jeugdhulp Mechelen

In de toekomst zal Trawant blijvend investeren in overleg met belangrijke partners om zo tot versterkte jeugdhulp te komen. We denken hierbij aan afstemming met de Afdeling Continuïteit en Toegang, de andere samenwerkingsverbanden in kader van één gezin één plan, IROJ,…

3. EVALUATIE DOELSTELLINGENBij de goedkeuring van de projectsubsidies namens het Agentschap Jongerenwelzijn werden doelstellingen vooropgesteld (zie overeenkomst – bijlage 4) die in onderstaande paragraaf geëvalueerd zullen worden. Binnen deze evaluatie nemen we ook de cijfergegevens en ervaringen mee uit de projectperiode februari 2016 – juni 2017 om zo een volledig beeld op het innovatief project Trawant te schetsen.

3.1 Continuering intersectoraal infopunt RTJ en wegwijzer RT(J)HMet het oog op bestendiging van het infopunt RTJ binnen het ACT vanaf 1 januari 2018, werd het infopunt Trawant gecontinueerd in de periode juli 2017 tot en met december 2017, dit binnen alle facetten zoals reeds omschreven binnen de pijlers (punt 2.2.1).

3.1.1 Infopunt Trawant Vragen over het aanbod RTJ binnen de regio’s Boom, Mechelen en Lier konden dagelijks, met uitzondering van woensdag, telefonisch en via mail gesteld worden aan het infopunt Trawant. Er werd permanentie door de projectcoördinator ingericht tussen 9u en 12u.

6

Binnen de periode oktober – november 2017 werd ook op dinsdag- en donderdagvoormiddag de permanentie van het Intersectoraal Infopunt Contextbegeleiding (IIC) overgenomen omwille van afwezigheid van de projectmedewerker. Vragen uit de regio Antwerpen en Turnhout werden hierbij gedispatched naar het ondersteuningsteam IIC die de vragen vervolgens inhoudelijk verder opvolgden.

3.1.1.1 Aantal vragenFiguur 1 geeft ons een overzicht van het aantal vragen juli 2016 tot en met december 2017. In het totaal werden aan het infopunt Trawant 208 vragen gesteld.

Jul-16

Aug-16

Sep-16

Oct-16

Nov-16

Dec-16

Jan-17

Feb-17

Mar-17

Apr-17

May-17

Jun-17Jul-1

7

Aug-17

Sep-17

Oct-17

Nov-17

Dec-17

2 05

22

1316

1922

16

8

18

25

3 25

11 129

Aantal vragen aan infopunt Trawant

Figuur 1: aantal vragen infopunt

De grillige lijn in de figuur toont aan dat er geen constante is in het aantal vragen aan het infopunt RTJ. Duidelijk is wel dat de pieken en dalen verband houden met het verloop van een schooljaar. Zo werden er in de schoolvakanties beduidend minder vragen gesteld, maar zien we wel pieken op momenten wanneer bijvoorbeeld klassenraden plaatsvinden. Hierbij willen we dan ook naar de verdere uitbouw van het info- en aanspreekpunt RTJ binnen ACT het advies formuleren steeds in schooljaren te denken bij planning van promotie van het aanbod, inplannen infomomenten en themalunches, etc.

Daarnaast zien we in het najaar van 2017 opvallend minder vragen aan het infopunt, een evolutie die ook werd opgemerkt binnen het IIC. Verschillende factoren kunnen dit verklaren: hebben de inspanningen van 2016 – voorjaar 2017 reeds geloond in een betere bekendheid van het aanbod RTJ? Beschikken verwijzers over de nodige tools om zelf vlot de weg te vinden binnen het aanbod (overzicht infomomenten, website,…)? Gezien de beperkte tijdsspanne en de grote diversiteit in gebruikers van het infopunt, zijn we er niet in geslaagd een betekenisvolle bevraging bij de gebruikers uit te voeren om dit uit te klaren.

3.1.1.2 Inhoudelijk analyse vragen infopunt Over het algemeen vertrokken de vragen aan het infopunt vanuit een specifieke casus. Hierbij had de verwijzer vaak een idee over de geïndiceerde ondersteuning, maar vroeg men aan het infopunt bevestiging van de indicatie en/of er ondersteuningsmogelijkheden over het hoofd werden gezien. Het verschil in aanbod contextbegeleiding tussen verschillende sectoren was tevens een vraag die regelmatig terugkwam. De functie van het infopunt werd zo vaak een samen nadenken over de ondersteuning van een zorgvrager, meer dan het louter verstrekken van informatie.

7

In wat volgt, worden enkele inhoudelijke parameters in kaart gebracht die een zicht geven op de zorgvragers, hun ondersteuningsnoden en de geïndiceerde ondersteuning waarover vragen aan het infopunt werden gesteld.

Leeftijdscategorieën

0 - 5 jaar 6 -12 jaar 12 - 18 jaar 18 +0

10

20

30

40

50

60

70

Figuur 2: leeftijd zorgvragers

In figuur 2 vindt u per leeftijdscategorie een overzicht van het aantal vragen aan het infopunt. We kunnen hieruit opmaken dat aan het infopunt over alle leeftijdscategorieën heen vragen werden gesteld. De lagere- en middelbare schoolleeftijd kwamen hierbij het meest aan bod.

Per leeftijdscategorie kunnen de vragen inhoudelijk binnen volgende thema’s worden samengevat:

0 – 5 jaar (Vermoeden van) ontwikkelingsachterstand Opvoedingsondersteuning Verontrusting binnen opvoedingssituatie

6 – 12 jaar Ernstig probleemgedrag, thuis en op school Verontrusting binnen opvoedingssituatie Ondersteuning bij (vermoeden van) beperking KOPP Time-out bij schooluitval en schorsing Psychologische begeleiding Dagopvang/dagbegeleiding in groep

12 – 18 jaar Verontrusting binnen opvoedingssituatie Herstel gezinsrelaties en interactieproblemen Ernstig probleemgedrag, thuis en op school Time-out bij schooluitval en schorsing Ondersteuning bij (vermoeden van) beperking Dagopvang/dagbegeleiding in groep

8

18+ wonen Diagnostiek Studiebegeleiding in hoger onderwijs

Geïndiceerde ondersteuning

64%10%

1%

8%

2%2%

1%3%

9%

contextbegeleidingdagbegeleiding/dagopvangBehandelingDiagnostiekTime outoutreach CrisisITPAndere

Figuur 3: geïndiceerde ondersteuningsvorm

Van alle modules RTJ werd het vaakst een vraag gesteld naar informatie over de module contextbegeleiding. Volgende vragen kwamen hierbij regelmatig terug:

Welke sector kan het meest gepaste antwoord bieden op deze specifieke vraag naar contextbegeleiding?

Bij welke module contextbegeleiding kan ik deze cliënt het best aanmelden? Contextbegeleiding vanuit partner X is afgerond, maar er zijn nog bijkomende

ondersteuningsnoden. Waar kan het gezin nog terecht? De module positieve heroriëntering werd doorlopen. Er zijn echter nog bijkomende

ondersteuningsnoden in het gezin. Kan dit gezin nog ondersteuning genieten?

De vragen strekken zich echter vaak uit over de verschillende modules RT(J)H waardoor de cijfers niet los van elkaar gezien kunnen worden.

Uit de vragen aan het infopunt werden ook enkele hiaten in het aanbod RTJ binnen de regio’s Boom, Mechelen en Lier duidelijk:

aanbod time-out voor jongeren die tijdelijk geen aansluiting kunnen vinden bij het onderwijs; Ondersteuning voor begeleid bezoek aan ouders die bijvoorbeeld binnen een psychiatrische

setting verblijven; Betaalbare diagnostiek voor gezinnen met een beperkt inkomen.

9

3.1.1.3 Vragen per sector

58%

3%3%

2%

9%

2%3%

2%2% 5%

7%

1%4%

Vragen per sectorCLB BJBGebruikerOpvoedingswinkelVAPHCAWTherapeutVerwijzersCKGAnderePleegzorgKind en GezinMutualiteit

figuur 4: vragen per sector

Uit figuur 4 wordt onmiddellijk duidelijk dat de meeste vragen aan het infopunt door medewerkers van het CLB (alle koepels) werden gesteld. Dit verklaart het grote aantal vragen uit de leeftijdsgroep 6 tot 18 jaar, de doelgroep van de CLB’s.

Hoewel sterk werd geïnvesteerd in de bekendmaking van het infopunt bij alle partners BI, kunnen we vaststellen dat vanuit Kind en Gezin en het CAW nauwelijks vragen werden gesteld. Inzet op inter- en supervisie binnen Kind en Gezin en het uitgebreide ondersteuningsaanbod binnen het CAW kan dit mogelijk verklaren. Binnen de gesprekken in kader van ‘één gezin één plan’ worden echter ook vanuit deze sectoren duidelijke vragen geformuleerd waardoor Trawant in de toekomst blijvend zal inzetten op dialoog met alle partners BI.

Hoewel het infopunt zich uitsluitend tot hulpverleners en verwijzers richtte, hebben ook enkele gebruikers en ouders de weg naar het infopunt gevonden. Hierbij kunnen we vaststellen dat het vooral om meerderjarigen met een beperking en hun ouders gaat.

10

3.1.1.4 Kanalen

telefoon71%

mail28%

spreekuur1%

figuur 5: kanalen

Uit figuur 5 kan worden opgemaakt dat vragen in hoofdzaak telefonisch aan het infopunt werden gesteld. Via het contactformulier op de website Trawant ontvingen we ook enkele vragen. Deze vraag werden meegenomen onder het kanaal ‘mail’.

Bij aanvang van het project werden op dinsdagnamiddag spreekuren ingericht binnen het CAW Boom-Mechelen-Lier en het Sociaal Huis Mechelen. Doordat dit kanaal amper werd gebruikt, werd deze formule losgelaten en werd de mogelijkheid geboden om Trawant uit te nodigen op een cliënt- of teamoverleg. Van deze mogelijkheid werd vier keer gebruik gemaakt.

3.1.2 Digitale wegwijzerWe leven in een digitaal tijdperk waarbij we het gewend zijn informatie steeds kort bij de hand te hebben. Bij de belofte om informatie vlot toegankelijk en inzichtelijk te maken, hebben we als innovatief project ervoor gekozen om van bij de start van het infopunt de informatie ook digitaal beschikbaar te stellen. Zo werd de website www.infopunttrawant.be in de zomer van 2016 online geplaatst. Op deze site kunnen de bezoekers een wegwijzer RTJ raadplegen die op basis van ondersteuningsnoden vraaggestuurd werd opgebouwd. Daarnaast heeft elke partner ook een eigen partnerpagina waarop het aanbod en de eigen visie kan worden geraadpleegd.

Aanvankelijk bevatte de site alle informatie over het aanbod RTJ in de regio’s Boom, Mechelen en Lier. In de zomer van 2017 werd deze info uitgebreid naar de hele provincie Antwerpen in samenwerking met het IIC. Dankzij financiële steun van het IROJ Antwerpen werd het ook mogelijk zoekfuncties aan de website toe te voegen.

Het exact aantal bezoekers van de website is moeilijk te bepalen, daar elk bezoek van 30 minuten wordt geregistreerd. Hiermee rekening houdend kunnen we stellen dat er per maand tussen de 1000 à 1100 bezoeken aan de site werden gebracht. Sinds de uitbreiding naar de hele provincie wordt de site een 1400 à 1500 keer per maand bezocht.

11

De feedback op de website is zowel binnen als buiten de provinciegrenzen lovend. Dit door de inzichtelijke en gestructureerde opbouw. De gebruikers hebben dan ook de uitdrukkelijke wens uitgesproken om de website actief te houden, ook na de afronding van het infopunt Trawant. In afwachting van de hertekening van de Sociale Kaart houdt Trawant in samenwerking met ACT de website operationeel. Daarnaast zal de website een rol krijgen in de realisatie van de doelstellingen van ‘één gezin één plan’ (o.a. het in kaart brengen van beschikbaarheid van het flexibel aanbod).

3.2Organisatie infomomenten RTJOm hulpverleners zo goed mogelijk te informeren over het aanbod RTJ, hebben we binnen het project Trawant met diverse werkvormen geëxperimenteerd. Door de verschillende vormen met elkaar te combineren, zijn we er in geslaagd een divers vormingsaanbod RTJ aan te bieden. Op deze manier konden we een verscheiden publiek aanspreken die afhankelijk van ervaring en interesse konden intekenen op het aanbod.

3.2.1 Infomomenten RTJIn de periode januari 2017 – december 2017 werden vanuit Trawant 11 infomomenten ingericht. Binnen deze infomomenten werd samen met de deelnemers het aanbod RTJ doorlopen waarbij aandacht uitging naar de overeenkomsten en verschillen tussen sectoren, aanbod RTJ en regionale partners per sector. Binnen deze infomomenten werd steeds het hele spectrum aan RTJ doorlopen.

Op de infomomenten sloten doorgaans een 15 à 20 deelnemers aan. De groepen werden bewust klein gehouden om voldoende interactie tussen de verschillende deelnemers te kunnen bereiken. De deelnemers kwamen steeds uit verschillende sectoren wat een leerrijke dynamiek gaf. Voor VCLB Het Kompas, Kind en Gezin en het Sociaal Huis Rumst werd een infomoment voor de hele organisatie gegeven. In totaal hebben we zo met de organisatie van de infomomenten ca. 250 hulpverleners kunnen bereiken.

De feedback op de infomomenten was steeds positief. De deelnemers gaven aan dat de informatie veel was om in één keer te verwerken. De infomomenten werden echter voldoende gestructureerd opgebouwd zodat de informatie achteraf makkelijk consulteerbaar was. De deelnemers gaven tevens aan dat het goed was om het volledige plaatje RTJ geschetst te krijgen om zo opnieuw de grote lijnen in het landschap RTJ te kunnen zien.

3.2.2 ThemalunchesNaast de inrichten van infomomenten RTJ waarbij het aanbod RTJ centraal stond, hebben we binnen Trawant ook geïnvesteerd in de organisatie van themalunches waarin steeds een thema uit de jeugdhulp centraal stond. De thema’s werden geselecteerd op basis van vragen die regelmatig aan het infopunt werden gesteld.

Zo werden in het voorjaar van 2017 drie themalunches georganiseerd, dit rond ‘diversiteit en interculturaliteit’, ‘netwerkversterkend werken’ en ‘motivatie binnen de hulpverlening’. Voor de organisatie van deze lunches konden we voor de eerste lunch rekenen op de medewerking van Solentra, het Ondersteuningsteam Allochtonen Antwerpen en het Steunpunt Asiel en Migratie. Voor de tweede lunch ging Trawant een samenwerking aan met Lus vzw, Eigen Kracht Conferenties, DOP

12

en het Loket Cliëntoverleg en Bemiddeling. De lunch over ‘motivatie in de hulpverlening’ werd ingevuld door Joost Bonte, medewerker steunpunt Algemeen Welzijnswerk. Aan de themalunches namen in totaal 70 hulpverleners deel.

De werkvorm themalunch werd al positief onthaald. De lunches vonden steeds plaats van 11u30 tot 14u waardoor de deelnemers hun agenda’s makkelijk konden vrijmaken. De ervaring leert evenwel dat een zorgvuldige selectie van sprekers belangrijk is om binnen het korte tijdsbestek tot concrete antwoorden te kunnen komen. We hebben dit trachten op te vangen door reeds op voorhand bij de deelnemers hun verwachtingen te bevragen. Doch dienen we binnen evaluatie van de themalunches te concluderen dat de ene themalunch inhoudelijk als positiever kon worden geëvalueerd afhankelijk van de concreetheid van antwoorden op vragen als de ervaring van de sprekers.

3.2.3 Trefdag ‘partners in Jeugdhulp’ in samenwerking met Sociaal Huis RumstRekening houdend met de evaluatie van de themalunches in het voorjaar 2017, wilden we het aanbod in het najaar graag anders invullen om meer tegemoet te kunnen komen aan de verwachtingen van de deelnemers. Toen we vanuit het Sociaal Huis Rumst de uitnodiging kregen om mee te werken aan hun eerste trefdag met als thema ‘Partners in Jeugdhulp’, zijn we hier uiteraard met veel enthousiasme op in gegaan. Deze trefdag bood immers de mogelijkheid om via workshop stil te staan bij relevante thema’s binnen de jeugdhulp. Zo kwamen volgende thema’s aanbod:

Aanpak in verontrustende opvoedingssituaties - Politiezone Rupel Gedeeld beroepsgeheim – Steunpunt Jeugdhulp Werken met gezinnen in kansarmoede: hoe herken je signalen? Inzetten op krachten in gezin en context – Trawant

Trawant heeft inleiding van de trefdag een korte blik op het huidige landschap RTJ geboden. Daarnaast hebben we ook thema’s en sprekers aangereikt die de dag mee vorm gaven. Een korte kijk op de trefdag vind je in het gemeentelijke infoblad van Rumst zoals gepubliceerd op volgende link: https://issuu.com/gemeenterumst/docs/rumst_info_06 .

Vanuit Trawant hebben we de samenwerking met een lokaal bestuur als positief ervaren. Vanuit hun bijzondere positie kunnen zij immers partners aanschrijven die vanuit de jeugdhulp moeilijk bereikbaar blijken te zijn (medewerkers openbare besturen, politie,…). Daarnaast namen zij ook heel praktisch organisatorische taken op zich wat het voor de coördinator van Trawant realistisch maakte om mee in te stappen in de organisatie van de trefdag.

3.2.4 Netwerkmomenten wachttijden en –lijsten RTJZoals je reeds in punt 2.2.2 kon lezen, hebben we als samenwerkingsverband geïnvesteerd in het opentrekken van de inhoudelijke dialoog tussen intersectorale partners. Zo werd de werkgroep wachttijden- en lijsten RTJ ingericht. Binnen deze werkgroep zijn we op zoek gegaan naar mogelijke antwoorden op de steeds groeiende wachttijden binnen het aanbod RTJ. Een denkpiste die hierbij verkend werd, is de organisatie van cliëntoverleg reeds tijdens de wachttijd. Hiervoor ging Trawant een samenwerking aan met het Loket Cliëntoverleg en Bemiddeling.

Als samenwerkingsverband aanschouwden we de werkvorm ‘cliëntoverleg tijdens de wachttijd’ als een experiment. Het was daarom belangrijk om verwijzers hierover goed te informeren en hierrond

13

in dialoog te gaan. Om het experiment werkbaar en meetbaar te houden, werden twee kerngebieden, namelijk Mechelen en de Rupelstreek, geselecteerd. Binnen deze gebieden werd voor de plaatselijke partners een netwerkmoment georganiseerd. Dit netwerkmoment bestond enerzijds uit een plenaire toelichting van de principes en doelstellingen om vervolgens in kleine groepjes met elkaar in dialoog te gaan hoe het concept geïmplementeerd zou kunnen worden. Dit leidde tot zeer interessante gesprekken. De partners leerden elkaar beter kennen en konden ervaringen uitdelen, vaak vanuit een ander perspectief op de wachtlijsten. Deze uitwisseling heeft de werkgroep opnieuw geïnspireerd om verder aan de slag te gaan met het thema. Deze werkvorm kan dus als rijk beschouwd worden om tot inhoudelijk dialoog te komen, dit over verschillende sectoren, maar ook functies heen.

3.2.5 InfobeursOp 30 september 2016 werd de infobeurs RTJ regio Boom-Mechelen-Lier georganiseerd . Deze beurs werd aangegrepen als de officiële lancerings- en bekendmakingsmoment van het infopunt Trawant. Op deze beurs hebben alle partners RTJ(J)H uit de regio’s Boom, Mechelen en Lier hun aanbod voorgesteld aan de bezoekers.

Zowel de standhouders als de bezoekers evalueerden de beurs als positief en leerrijk waarbij warme ontmoetingen centraal stonden. We willen hierbij aan het info- en aanspreekpunt RTJ binnen het ACT de waarde van dit initiatief meegeven. Om echter de kracht van een dergelijke beurs maximaal te houden, dient deze strategisch gepland te worden (bijvoorbeeld om de 2 à 3 jaar). Daarnaast dient men rekening te houden met een zeer intensieve voorbereiding en organisatie voorafgaand aan de beurs.

3.3Verkenning intersectoraal aanmeldingsdocument RTJAls één van de projectdoelstellingen werd het bieden van transparantie tussen verscheidene aanmeldingsprocedures vooropgesteld. Verwijzers gaven immers aan het bos door de bomen niet meer te zien op vlak van alle aanmeldingsprocedures en bijhorende formulieren. Trawant wou daarom samen met partners verkennen of het mogelijk was tot één intersectoraal gedragen aanmeldingsformulier RTJ te komen. Daarbij werd tevens de vraag gesteld om twijfel te kunnen aangeven. Vaak is het niet duidelijk bij welke partner aan te melden of is er net nood aan ondersteuning vanuit verschillende partijen.

Er werd gekozen voor een digitaal formulier dat rechtstreeks naar de organisaties verzonden kon worden. Dit achtten we erg belangrijk om zo te vermijden dat Trawant een toegangspoort naar RTJ zou vormen. Daarnaast bood een digitaal formulier de mogelijkheid om twijfel aan te geven waarop de coördinator in overleg kon gaan met de verwijzers en cliënten en eventueel overleg inplannen. Voor de implementatie van het formulier werd het advies van de Privacycommissie ingewonnen.

Heel wat partners hebben ingetekend op het formulier. Het behoudt van al dan niet de eigen procedure was een keuze van de organisaties zelf.

Gedurende de hele projectperiode heeft Trawant via het formulier 124 aanmeldingen verwerkt. Gezien niet alle organisaties uit de regio gebruik maakten van het aanmeldingsformulier, is het niet mogelijk algemene conclusies te formuleren, bijvoorbeeld op vlak van ondersteuningsnoden, wachtlijstmanagement,…

14

Daar de website www.infopunttrawant.be ook in 2018 actief blijft, kan het gebruik van het aanmeldingsformulier gecontinueerd worden. Het samenwerkingsverband zal afhankelijk van de doelstellingen in kader van ‘één gezin één plan’ het aanmeldingsformulier verder evalueren.

3.4Toewerken naar gedeelde visie aanmeldingsprocedures, wachttijden en –lijsten

Het mag reeds duidelijk zijn dat Trawant veel belang hecht aan de inhoudelijke, intersectorale dialoog. Eén van de onderwerpen hierbij was het zoeken naar een antwoord te zoeken op de problematiek van de wachttijden en –lijsten RTJ.

Het vraagstuk van de wachtlijsten en –tijden is echter dermate complex dat we niet tot een concreet antwoord tijdens de projectperiode zijn kunnen komen. Cliëntoverleg binnen de wachttijd werd evenwel als experiment voorgelegd, maar dit heeft onvoldoende uitrol gekend binnen de nog beperkte resterende projectperiode om betekenisvolle conclusies te kunnen formuleren. We menen echter met o.a. de netwerkmomenten wel een zaadje gepland te hebben dat we verder kunnen laten groeien binnen de verdere uitrol van het samenwerkingsverband Trawant. Hierbij willen we hulpverleners blijven appeleren en inspireren om out of the box over deze problematiek na te denken. Daarnaast vormt het kader van de uitbreidingsoproep de uitgelezen kans om creatief op zoek te gaan naar een flexibel aanbod RTJ als antwoord op de wachttijden. We menen dat de gesprekken en ervaringen uit de innovatieve project hierbij een rijke bron van inspiratie zullen zijn.

3.5Afstemming met Intersectoraal Infopunt ContextbegeleidingHet Intersectoraal Infopunt Contextbegeleiding is binnen dezelfde tijdstek gestart met een infopunt contextbegeleiding RTJ binnen de regio’s Antwerpen en Turnhout. Reeds van bij de start van beide projecten werd er op regelmatige basis afgestemd over de voortgang van de projecten. Hierbij werden ervaringen uitgewisseld en werd gezocht naar hoe we elkaar konden versterken. Daarnaast namen de projectmedewerkers van beide projecten deel aan de stuurgroep van elk project.In 2017 werd deze samenwerking nog intenser naar aanleiding van de website, overname infopunt IIC tijdens afwezigheid van de projectmedewerker en de uitwerking van het draaiboek. Tot slot werd de afstemming ook formeel vastgelegd binnen de stuurgroep ‘info- en aanspreekpunt RTJ’ voorgezeten door Martine Puttaert. Verslagen van deze stuurgroep vindt u terug in bijlage 5.

3.6Draaiboek Info- en aanspreekpunt RTJIn opdracht van de Afdeling Toegang en Continuïteit werd samen met het Intersectoraal Infopunt Contextbegeleiding het draaiboek ‘info- en aanspreekpunt RTJ’ uitgewerkt, dit onder supervisie van Martine Puttaert. Binnen dit draaiboek werden de sterktes en aandachtspunten uit beide projecten gebundeld. Dit draaiboek richt zich tot de verschillende Afdelingen Continuïteit en Toegang binnen de overige Vlaamse provincies en Brussel om hen zo te informeren en te inspireren tot de organisatie van een info- en aanspreekpunt RTJ vanaf januari 2018.

Het draaiboek vindt u terug in bijlage 6.

3.7Samenwerking met IROJ en ACTZoals reeds eerder in dit eindrapport aangegeven, is binnen het projectverloop veel aandacht uitgegaan naar afstemming met andere partners en projecten, zo ook met het IROJ en het ACT.

15

Binnen de werkgroepen ‘continuïteit’ en ‘toegang’ van het IROJ werd regelmatig vanuit Trawant gecommuniceerd over de voortgang van het project. Op uitnodiging van het IROJ werd Trawant tevens aan de leden voorgesteld. De samenwerking met Afdeling Continuïteit en Toegang werd daarnaast concreet gemaakt door de aanwezigheid van een medewerker ACT op de stuurgroep van Trawant en de deelname van de coördinator van Trawant aan de stuurgroep ‘info- en aanspreekpunt RTJ’ (verslagen zie bijlage 5).

4. EEN NIEUW HOOFDSTUKUit het voorliggende eindrapport mogen we concluderen dat we met het innovatieve project Trawant een waardevol project met als belangrijkste doelstellingen ‘intersectorale samenwerking’ en ‘het transparant maken van het aanbod RTJ’ hebben kunnen realiseren. De bestendiging van het infopunt binnen het ‘info- en aanspreekpunt RTJ’ ACT biedt hiervoor tevens bevestiging.

Er ligt echter nog een mooie toekomst voor Trawant binnen de uitbreidingsoproep ‘één gezin één plan’. Op 25 januari 2018 werd de kandidatuurstelling van Trawant door het aansturingscomité weerhouden. Hierdoor krijgen we als regio en samenwerkingsverband verder de kans om te groeien naar een effectief en efficiënt aanbod RTJ. We menen hiervoor binnen het innovatieve project reeds een rijke voedingsbodem gecreëerd te hebben waarop we verder een sterk samenwerkingsverband en zo ook een versterkt aanbod RTJ kunnen uitbouwen.

16

5. BIJLAGES

Bijlage 1: Regio Boom – Mechelen - Lier

Bijlage 2: Aanmeldingsformulier Trawant (PDF-versie)

Bijlage 3: Leden stuurgroep

Bijlage 4: Overeenkomst Agentschap Jongerenwelzijn - Trawant

Bijlage 5: Verslagen stuurgroep ‘info- en aanspreekpunt RTJ’

Bijlage 6: Draaiboek ‘info- en aanspreekpunt RTJ’

17