er PLASTISCHE CHIRURGIE NTLEED - demens.nunier ons uiterlijk aanpassen als met estheti-sche...

dossier

UITNEEM

-

BARE

KATERN

24 PAGIN

A’S

2 Wat is plastische chirurgie?Van neuzen uit vastgenaaide armen tot gezichts-transplantaties

6 Waarom gaan we onder het mes?8 Esthetische chirurgie heeft nood aan

wettelijk kader12 Etnische plastische chirurgie14 Ethiek van plastische chirurgen

Hoe garanderen zij het welzijn van de patiënt? 18 Zij kozen voor plastische chirurgie

Drie getuigen aan het woord22 Markant goes plastic

✂

PLASTISCHE CHIRURGIE NTLEED

2 | deMens.nu Magazine Dossier

Dossier: Plastische chirurgie ontleed

ij plastische chirurgie denken we automatisch aanD-cups en omgebouwde diva’s. Weinig Vlamingenreageren dan ook enthousiast op de opgang die

plastische chirurgie wereldwijd maakt de laatste jaren.Die aandacht voor uiterlijke schoonheid wordt gezien als eenteken van onze tijd en geassocieerd met oppervlakkigheid enijdelheid. Maar plastische chirurgie is meer dan dat en zowelde aandacht voor ons uiterlijk als de plastische chirurgie zijnallesbehalve recent. Een overzicht.

Liesbet Lauwereys, educatief medewerker De Maakbare Mens vzw

Wat is plastische chirurgie?

Van neuzen uit vast -genaaide armen totgezichtstransplantaties

Dossier deMens.nu Magazine | 3

De term ‘plastische chirurgie’ komt van hetGriekse woord ‘plasteikos’, wat zoveel be-tekent als ‘kneden’ of ‘vormgeven’. Plasti-sche chirurgie is dus de tak van de chirurgiewaarmee we het uiterlijk vormgeven naaronze eigen wensen. Mensen stappen omtwee redenen naar de plastische chirurg, endus bestaat de plastische chirurgie uit tweesubtakken. Ofwel willen ze een aangeborenafwijking of een door een ongeluk of ziekteopgelopen letsel herstellen, dan sprekenwe van reconstructieve chirurgie. Denk aande correctie van een gespleten lip of eenborstreconstructie na een kankerbehande-ling. Ofwel stappen mensen naar de chirurgom het lichaam er mooier of jonger te latenuitzien, dat is de esthetische chirurgie.Voorbeelden zijn een facelift of een borst-vergroting. Esthetische chirurgie wordt inBelgië niet terugbetaald door het Riziv, re-constructieve wel. Volgens het Riziv is eeningreep reconstructief indien deze een af-wijking of functionele last verhelpt.

Plastische chirurgie is hotDe plastische chirurgie kende de laatstejaren een flinke groei. In België zijn het aantalreconstructieve ingrepen en de uitgaven vanhet Riziv voor plastische chirurgie gestegen.In 2008 maakte het Federale Kenniscentrumvoor de Gezondheidszorg bekend dat hetaantal terugbetaalde plastische chirurgischeingrepen de laatste 11 jaar met 40 procentwas toegenomen. Voor esthetische ingre-pen bestaan geen exacte cijfers, omdatdeze niet terugbetaald worden en artsenniet verplicht zijn om deze ingrepen te mel-den. Maar alles wijst erop dat ook het aantalesthetische ingrepen toeneemt. Het aantalerkende plastische chirurgen steeg tussen2002 en 2010 van 169 tot 213. Er zijn ookmeer klinieken die plastische chirurgie enesthetische ingrepen aanbieden.

Niet alleen de cijfers spreken. In de roddel-blaadjes wordt duchtig gespeculeerd overde vermeende ingrepen van sterren, televi-

De meeste jongeren zoudenhun uiterlijk veranderen alsdat eenvoudigzou kunnen.

sieprogramma’s boden ons de laatste jareneen blik in de wereld van de plastische chi-rurgie en op internet vinden we aanbiedin-gen om tegen een scherpe prijs onder hetmes te gaan.

In ons land is de toenemende populariteit vande plastische chirurgie vooral een fenomeenvan de laatste twintig jaar. Uit een internatio-nale jongerenstudie van marktonderzoeks-bureau Insites Consulting bij jongeren van 15tot 25 blijkt dat de overgrote meerderheid ietszou veranderen aan haar uiterlijk als dat een-voudig zou kunnen. Zo’n 17 procent van deBelgische meisjes en 12 procent van de jon-gens overweegt plastische chirurgie.


voor de doorbraak van verdovingsmiddelenin de negentiende eeuw. Om de pijn draag-lijk te maken, raadde men de patiënt aanom voor de ingreep minstens een dag ennacht niet te slapen zodat hij of zij suf zouzijn. De patiënt voor de operatie dronkenvoeren, was ook een mogelijkheid. Door depijn, het bloedverlies en het grote risico opinfecties lijken de overlevingskansen echtereerder klein.

De opkomst van verdovingsmiddelen enontsmettingsmiddelen, waardoor het ge-bruik van steriele instrumenten gangbaarwerd, zijn belangrijke mijlpalen voor de plas-tische chirurgie. De ingrepen werden veiligeren minder pijnlijk, wat de weg effende vooringrijpende en langdurige operaties. Hetidee om dezelfde technieken ook voor es-thetische ingrepen te gebruiken werd daar-door meer aanvaardbaar. De esthetischechirurgie kon aan zijn opmars beginnen.

Spiegeltje, spiegeltje aan de wandMede door de technische vooruitgang ont-stond dus een grotere markt voor estheti-sche ingrepen. Geleidelijk aan werden dezeingrepen betaalbaar en toegankelijk voormeer mensen. Minder rimpels, strakkerebuik en billen, mooiere borsten. Het zijnmaar een aantal van de ingrepen waarvoormensen bij de esthetische chirurg aanklop-pen. Schoonheid is de drijfveer, mensen wil-len er beter of jonger uitzien omdat ze zichdaar ook beter bij voelen. Het leveren vaninspanningen om er beter uit te zien, is nietnieuw. Denk maar aan de gigantische prui-ken ten tijde van Marie Antoinette, koninginvan Frankrijk op het einde van de 18deeeuw. Om te voldoen aan het heersendeschoonheidsideaal droegen vrouwen toenook strakke korsetten en gebruikten ze hetgiftige loodwit om hun huid bleker te maken.

Altijd en overal hebben mensen getracht omhun uiterlijk aan te passen aan schoon-

een stuk huid van het voorhoofd werd los-gemaakt, zo goed mogelijk tot een neuswerd gemodelleerd en vastgehecht op deplaats van de neus. Ook ingrepen voor hetherstellen van een gespleten lip en gehe-melte werden al vroeg beschreven, onderandere door de Vlaming Jan Yperman inzijn manuscript Cyrurgie uit 1310. In 1579schreef de Italiaanse chirurg Gaspare Tagliacozzi een boek waarin lip-, neus- enoorreconstructies stap voor stap wordenuitgelegd. Het boek spreekt over een‘nieuwe’ techniek voor neusreconstruc-ties. Een deel van de huid van de boven-arm werd in een buisvorm gerold envastgenaaid aan het gelaat ter hoogte vande neus. De patiënt moest zo weken door-brengen tot er levend weefsel aan het ge-zicht groeide. De arm werd dan losgemaakten uit het achtergebleven weefsel kon dechirurg een neus construeren.

Dronken onder het mesHet is niet duidelijk of deze technieken in depraktijk werden gebracht of hoe succesvolze waren. Deze geschriften dateren van

Het begon met een neusOp wetenschappelijk vlak werd de door-braak van de plastische chirurgie gestimu-leerd door de wereldoorlogen. De velesoldaten die uit de loopgraven terugkeerdenmet verschrikkelijke brand- en schotwon-den stelden de artsen voor grote uitdagin-gen. Tijdens de oorlogen was er vooralnood aan efficiënt oplapwerk. Nadien kon-den chirurgen ervaringen uitwisselen en na-denken over hoe ze lelijke littekens kondenverkleinen. Zo werden de technieken ver-fijnd en ontwikkelde de reconstructieve chi-rurgie zich verder.

Maar zelfs lang voordat de wereldoorlogenvoor een stroomversnelling zorgden, waser in de medische wereld aandacht voorplastische chirurgie. Er zijn Indische ge-schriften van vóór onze jaartelling waarineen neuscorrectie wordt beschreven. Datmen toen nadacht over neuscorrecties lijktverwonderlijk, maar het verminken van deneus zou een straf geweest zijn voor ondermeer diefstal. De geschriften vertellen hoe



heidsidealen. Ook vandaag maakt de esthe-tische chirurgie deel uit van een veel grotereschoonheidsindustrie. Make-up, het groteaanbod van verzorgingsproducten, zonne-bankcentra, de fitnesscultuur, het oneindigeaantal diëten… Maar nog nooit konden weop zo’n ingrijpende en onomkeerbare ma-nier ons uiterlijk aanpassen als met estheti-sche chirurgie.

Tegelijk worden we meer dan ooit tevorengeconfronteerd met beelden van heel mooiemensen. Door de massamedia kunnen weonszelf immers niet alleen spiegelen aan demooiste mensen van ons dorp, maar ookaan de mooiste mensen van de wereld. Bo-vendien zijn de beelden meestal gemanipu-leerd. De modellen brachten uren door bijde stylist, vervolgens krijgen wij slechts eenselectie te zien uit duizenden beelden, ge-maakt door vakmannen. De vraag rijst hoedit ons zelfbeeld, en de vraag naar estheti-sche chirurgie, beïnvloedt.

Wat brengt de toekomst?Tot vandaag is de plastische chirurgie involle ontwikkeling. Doorheen de jaren wer-den een heleboel technieken ontwikkeldvoor neuscorrecties, borstchirurgie, faceliftsen andere ingrepen. Deze worden verderverfijnd, terwijl wetenschappers nog steedsnieuwe technieken vinden voor reconstruc-tieve en esthetische ingrepen. Vandaag ishet belangrijkste doel van de plastische chi-rurgen om met een minder ingrijpende be-handeling en kleinere littekens een mooierresultaat te bekomen.

De plastische chirurgie ontwikkelt zich in wis-selwerking met andere chirurgische discipli-nes. Daardoor worden steeds complexereingrepen mogelijk. Een gezichtstransplantatieis wellicht de meest ingrijpende veranderingdie we ons kunnen voorstellen. De Fransevrouw Isabelle Dinoire onderging in 2005 deeerste gedeeltelijke gezichtstransplantatie,

iets wat tot dan sciencefiction leek. De eerstegezichtstransplantatie in ons land, de negen-tiende wereldwijd, werd in 2012 uitgevoerddoor een team van het UZ Gent. Bij een der-gelijke ingreep moeten chirurgen niet alleenhuid, maar ook spieren, zenuwbanen… ver-binden om ook zoveel mogelijk functionaliteitte herwinnen. Er rijzen bovendien psychischeen existentiële vragen bij het idee dat iemandmet een ‘nieuw’ gezicht door het leven gaat,dankzij huid van een donor. Gezichtstrans-plantaties zullen niet meteen schering en in-slag zijn, maar het toont aan wat er vandaagallemaal mogelijk is.

De Maakbare MensDe Maakbare Mens vzw voert cam-pagne rond thema’s als genetisch tes-ten, orgaandonatie, en ook plastischechirurgie. Sinds 2005 volgen we de ont-wikkelingen in de plastische chirurgie opde voet en zetten we ons in voor een be-tere bescherming van de patiënten.www.demaakbaremens.org

Vandaag is het

belangrijkste doel

van de plastische

chirurgen om met een

minder ingrijpende

behandeling en

kleinere littekens een

mooier resultaat te

bekomen.


aarom ondergaan we plastische chi-rurgie? Ook ik heb me op een blauwemaandag weleens die vraag gesteld.Ik denk dan aan mijn achterhoofd,waar een kalende olievlek goed op weg

is mijn coupe te herleiden tot een geschoren pater-kruin. Zal ik me voor de barre winter toch maar eenmuts aanschaffen, of bieden haarimplantaten soe-laas? Er zijn natuurlijk nog andere redenen om overte gaan tot plastische chirurgie. Een kort overzichtvan enkele belangrijke drijfveren.

Esthetische ingrepen zijn meer dan ooit tezien om ons heen. Televisieprogramma’sworden er aan gewijd, het aantal plastischechirurgen neemt toe en ook de uitgaven vande ziekteverzekering voor plastische chirur-gie stijgen al jaren. Hoewel puur esthetischechirurgie niet wordt terugbetaald, bestaat ereen grijze zone. Het wegwerken van flaporenbijvoorbeeld, of een borstreconstructie nakanker. Volgens het Riziv komt borstvergro-ting niet in aanmerking, maar tegenwoordigis dat bij transseksuelen dan weer wel hetgeval. In elk geval is de drempel al sinds ge-ruime tijd verlaagd “en komen mensen ge-makkelijker op consultatie om vragen testellen”, aldus Philip Blondeel, plastische chi-rurg aan het UZ Gent.

Sociale factorenDaarnaast krijgen mensen een schoonheids -ideaal opgedrongen. Door de reclame en deschoonheidsindustrie, maar ook door cultu-rele factoren. Vooral in westerse en markt-gerichte ontwikkelde landen staat mendaarom enorm open voor esthetische ingre-pen. Zo bericht de International Society ofAesthetic Plastic Surgery in een onderzoekuit 2010 dat in Zuid-Korea tot 16 ingrepenper duizend inwoners plaatsvinden, dat ismeer dan in de VS (10) of Groot-Brittannië(4). Over ons land zijn er geen cijfers be-schikbaar. Dat schoonheidsidealen verschil-len van land tot land blijkt ook uit eenonderzoek uit 2009 van Trend Monitor, eenbedrijf gespecialiseerd in marktonderzoek. In


Olivier Beys

Waarom gaan weonder het mes?

Het V-vormige mannelijkemodel is de laatste 3 decennia

aanzienlijk toegenomen inmannenbladen.


kunnen in dat geval overgaan tot reconstruc-tieve chirurgie. In bepaalde ontwikkelingslan-den komen bovendien vormen van agressievoor waarbij de slachtoffers dikwijls op plas-tische chirurgie beroep moeten doen. Sche-ring en inslag zijn de vrouwen in Afghanistandie zichzelf in brand steken omdat ze mis-handeld worden. Volgens het Amerikaansetijdschrift TIME heeft het Afghaanse ministe-rie van Vrouwenzaken tussen maart 2009 enmaart 2010 103 vrouwen geregistreerd diezichzelf in brand hadden gestoken. In Pakistangebeurt het regelmatig dat vrouwen diehun man verlaten, worden aangevallen met batterijzuur. De Oscar voor Beste Documentaire in 2012 ging overigens naareen prent die dit probleem aankaartte.

Saving Face gaat over Mohammad Jawad,een Brits-Pakistaanse plastische chirurg dieregelmatig naar Pakistan reist om dezeslachtoffers gratis te opereren.

Maar evengoed zijn oorlogswonden eenbelangrijke reden om tot reconstructieve in-grepen over te gaan. Volgens de Amerikaanseoverheid ligt het Amerikaanse dodental inde Iraakse en Afghaanse oorlogen op5.000, maar het aantal gewonden op35.000. Daarvan onderging 1 op 43 eenamputatie en nog net iets meer keerde metzware brandwonden terug. Om die vetera-nen plastische chirurgie aan te bieden,zette de University of California OperationMend op poten.

Brazilië hanteren dokters de scalpel totzeven keer vaker voor biloperaties dan ge-middeld in 24 andere landen die aan de topstaan qua aantal plastische chirurgische in-grepen. Veel armen krijgen er bovendiengratis behandelingen, want schoonheidwordt er door velen beschouwd als eenrecht. In Griekenland zijn penisverlengingendaarentegen de onbetwiste topper, ze vin-den er tot tien keer vaker plaats dan het ge-middelde.

Zelfvertrouwen Al sinds mensenheugenis wil men zichmeten aan het schoonheidsideaal, maarvandaag neemt dit vanwege de onrealisti-sche beeldvorming in populaire medianieuwe proporties aan. Het spiegelen aangefotoshopte modellen leidt tot minder te-vredenheid over het eigen lichaam. Zo wetenwe dankzij een studie van McCabe en Ricciardelli in het Journal of Social Psychologydat het V-vormige mannelijke model de laat-ste 3 decennia aanzienlijk is toegenomen inmannenbladen. Dit is de directe oorzaakvoor het toenemende gevoel van ontevre-denheid bij mannen over hun lichaam.

Uit een overzichtsstudie in het vakblad Plasticand Reconstructive Surgery uit 2004 blijktwel dat het zelfbeeld van patiënten verbetertna plastische chirurgie, maar enkel als dezerealistische verwachtingen hebben. Ingrepenhelpen dus als het om kleine correcties gaat,niet als patiënten al hun hoop stellen in chi-rurgie om zich beter in hun vel te voelen.

Ongevallen, agressie en oorlogMensen zijn ook het slachtoffer van ongeval-len, aangeboren foutjes of verminkingen. Ze

Ingrepen helpen niet als patiënten alhun hoop stellen in chirurgie om zichgoed in hun vel te voelen.

De documentaire Saving Face toont Zakia, een Pakistaanse vrouw die werdaangevallen met zuur. Reconstructieve chirurgie zou haar kunnen helpen.

foto: ©

Asad Faruqi



e esthetische chirurgie bevindt zich in een bijzondere po-sitie. Met het ene been staat ze in de medische wereld.

Hoewel esthetische ingrepen geen medische noodzaak heb-ben, vinden ze immers vaak wel plaats in een medische sfeer. Methet andere been staat de esthetische chirurgie onmiskenbaar inde commerciële wereld. De patiënt voelt de behoefte om iets aanzijn of haar uiterlijk te veranderen en kiest voor een esthetische in-greep. In beide werelden gelden andere wetten en die botsensoms. Niet iedereen neemt de medische deontologie even nauwals het over esthetische ingrepen gaat en dat leidt tot een aantalpijnpunten. Er is duidelijk nood aan regulering. Nu beweegt er ookwat op beleidsvlak.

Liesbet Lauwereys, educatief medewerker De Maakbare Mens vzw

Esthetische chirurgieheeft nood aan wettelijk kader


Populaire televisieshows brachten estheti-sche chirurgie een aantal jaren geledenonder de aandacht, maar deden ook vra-gen rijzen. Geven deze programma’s eeneerlijk beeld? Of is het reclame voor de art-sen die worden opgevoerd? Als je op hetinternet informatie zoekt over esthetischeingrepen vind je websites met aanbiedingenals “tweede ingreep aan halve prijs”. In tijd-schriften worden zelfs “esthetische vakan-ties” aangeprezen om in alle discretie “ietste laten doen”. Reclame voor medische in-grepen mag in principe niet, maar voor es-thetische ingrepen gebeurt het wel. Dat iseen eerste pijnpunt.

Reclame In 2011 werd een wet van kracht die re-clame voor esthetische ingrepen verbiedten de informatie die een plastische chirurgmag geven, beperkt. Informatie over esthe-tische ingrepen, op websites bijvoorbeeld,moet waarheidsgetrouw, relevant, objectief,duidelijk en verifieerbaar zijn. Vergelijkingenmet andere artsen, foto’s voor en na een in-greep, getuigenissen van patiënten en kor-tingen zijn verboden. Hoewel er bijplastische chirurgen een breed draagvlak isvoor regulering klinkt er ook kritiek op dewet. Dit wordt bevestigd door Sylvie Tack,die instaat voor de juridische vertegenwoor-diging van de Belgische vereniging voor pri-véklinieken. De wet wordt ervaren alsdiscriminerend omdat de regels enkel gel-den voor artsen, terwijl ook niet-artsen es-thetische ingrepen uitvoeren. Denk aanschoonheidsspecialisten die botoxinjecties

geven. Het verbod op reclame geldt nietvoor hen, hoewel zij soms dezelfde ingre-pen aanbieden.

Bovendien ervaren sommigen het verbodop het gebruik van foto’s voor en na een in-greep en getuigenissen als een beperkingvan de mogelijkheden om de patiënt te in-formeren. Foto’s zijn niet verboden bij an-dere medische behandelingen, zoals hetaanbrengen van een prothese. Bij een pa-tiënte die na kanker een borstreconstructieondergaat, is er een medische én een es-thetische component. Kan het gebruik vanfoto’s dan wel of niet? De deontologischecode voor artsen laat het verstrekken vaninformatie toe als deze waarheidsgetrouw,objectief, relevant, verifieerbaar, discreet enduidelijk is. Maar de code stelt ook dat “re-sultaten van onderzoeken en behandelin-gen niet voor publicitaire doeleinden mogenworden aangewend”. Als foto’s een realis-tisch beeld geven, is het dan reclame of in-

Borstvergroting

Ooglidcorrectie

Liposuctie

Facelift

Het verbod op reclame geldt nietvoor niet-artsen,hoewel zij somsdezelfde ingrepenaanbieden.


uitvoeren. Bepaalde types van lasers zou-den niet meer door schoonheidsspecialis-ten mogen worden gebruikt. Een tweedewetsvoorstel waarmee men veiligheids- enkwaliteitscriteria wil opleggen aan instellin-gen die esthetische ingrepen aanbieden, isook nog niet van kracht.

PIP-implantatenBorstimplantaten moeten, net als andermedisch materiaal, voldoen aan veiligheids-normen. Eind 2011 rezen vragen toen defamilie van een Franse vrouw die overleedaan lymfeklierkanker een producent vanborstimplantaten aanklaagde. Complicatiesmet de implantaten zouden hebben geleidtot de kanker. De PIP-implantaten blekeninderdaad van minderwaardige kwaliteit enwaren ondertussen al van de markt gehaald. Toen de Franse minister van Volksgezondheid bekend maakte dat deverwijdering van de implantaten zou wor-den vergoed, trachtte men ook in België uitte zoeken wie deze implantaten droeg. Datbleek niet makkelijk, een derde pijnpunt.

Om dit probleem aan te pakken, maakteminister van Volksgezondheid Laurette Onkelinx een ‘implantatenplan’ voor alle

formatie? Om deze redenen zijn de Belgischevereniging voor privéklinieken en een aantalplastische chirurgen en klinieken eenvernietigingsprocedure gestart bij hetGrondwettelijk Hof. Het is dus nog af-wachten wat er met de wet zal gebeuren.

Wie mag wat?Heel wat behandelingen, van permanenteontharing tot facelifts, vallen onder de noe-mer ‘esthetische ingrepen’. Op dit terreinzijn verschillende spelers actief: chirurgen,dermatologen, huisartsen en schoonheids-specialisten. Een tweede pijnpunt van deesthetische chirurgie is de vraag wie welkeingreep mag uitvoeren. Voor medische be-handelingen geldt de algemene regel datelke arts die zich ertoe bekwaam acht, zemag uitvoeren. Een huisarts zal zich nietsnel wagen aan chirurgie, maar een lipo-suctie (waarbij lichaamsvet wordt wegge-zogen) lijkt nog relatief eenvoudig. Die schijnheeft ertoe bijgedragen dat in ons land, in2000 en 2003, minstens twee vrouwen zijnoverleden bij een liposuctie door een huis-arts. De verdoving houdt risico’s in en ermag maar een beperkt vetpercentage wor-den weggezogen. Wie zich eraan waagt,moet de techniek dus goed onder de kniehebben. Schoonheidsspecialisten en kap-pers wagen zich aan vullende injecties enaan het gebruik van lasers. Ook dat is nietzonder gevaar, een opleiding is nodig omdeze instrumenten veilig te leren gebruiken.

Om dit te reguleren is een wetsvoorstel inbehandeling dat bepaalt wie welke ingre-pen mag uitvoeren. Het uitgangspunt is datenkel (plastische) chirurgen alle chirurgischeesthetische ingrepen mogen uitvoeren. An-dere medische specialisten zoals huisart-sen zouden niet-chirurgische esthetischeingrepen mogen uitvoeren als ze daarvooropgeleid zijn. Tandartsen en dermatologenzouden bepaalde chirurgische esthetischeingrepen binnen hun specialisatie mogen

Voor een geslaagde ingreepis er nood aan eenduidelijk kaderwaarbinnen esthe-tische chirurgie isgeorganiseerd.


Oorcorrectie

Buikcorrectie

Lipvergroting

Neuscorrectie

Hoe vind je een erkende plastischechirurg? Plastische chirurgie is geen alleenrechtvan erkende plastische chirurgen. Eenerkende plastische chirurg specialiseertzich na de opleiding tot chirurg nog vierjaar in plastische chirurgie. Hun Riziv-nummer eindigt altijd op 210. Een lijstvan erkende plastische chirurgen vind jeop www.rbsps.org.


medische implantaten. Nog in 2012 starttencontroles van fabrikanten, verdelers, zie-kenhuizen en privéklinieken die geleidelijkzullen worden opgedreven. Volgens hetplan moeten in de toekomst alle implanta-ten via een officieel circuit worden aange-kocht en moeten alle gegevens in verbandmet kwaliteit, veiligheid en werkzaamheidworden gemeld. Elke implantatie wordt ge-registreerd en de patiënt krijgt een implan-taatpaspoort. We zullen implantaten duskunnen traceren van fabrikant tot patiënt.

Meldingsplicht voor risicovolle praktijkenNiet alleen de federale overheid werkt aaneen betere bescherming van patiënten dieeen esthetische ingreep ondergaan. Op 1september 2012 is het Vlaamse decreetvoor de verplichte melding van risicovollemedische praktijken in werking getreden.Artsen of instellingen die risicovolle ingre-pen aanbieden buiten een erkend zieken-huis, moeten deze voortaan melden aan hetVlaams Agentschap Zorg en Gezondheid.Daarbij moeten ze eveneens vermeldenwelke maatregelen worden genomen voorde veiligheid van de patiënten. Het gaat omingrepen die gebeuren onder diepe verdo-ving of ingrepen waarna de patiënt onder

medisch toezicht moet blijven. Ook esthe-tische ingrepen worden expliciet vermeld.

Esthetische chirurgie kan mensen helpendie ongelukkig zijn over een uiterlijk ken-merk. Maar voor een geslaagde ingreep iser nood aan een duidelijk kader waarbinnenesthetische chirurgie is georganiseerd. Depatiënt moet vertrouwen kunnen hebben inde instellingen die deze ingrepen aanbiedenen in het gebruikte materiaal. De beslissingom een ingreep te ondergaan moet hij of zijkunnen nemen op basis van degelijke infor-matie, niet op basis van een glad verkoop-spraatje.

Heel wat ouders laten uitstaande oren bij hun kind al op jonge leeftijd corrige-ren. Dat is een ingreep zonder medische noodzaak. Omdat het kind andersmisschien gepest wordt, is er echter weinig bezwaar tegen. Iets anders zijnmeer ingrijpende behandelingen zoals neus- of borstchirurgie. Veel mensenhuiveren als ze de berichten lezen (meestal uit de Verenigde Staten) over 16-jarigen die een bon voor de plastische chirurg krijgen als verjaardagscadeau.In België geven veel chirurgen aan hier niet op in te gaan zolang het lichaamnog niet is volgroeid.

Het wetsvoorstel dat momenteel in behandeling is over wie welke ingrepenmag uitvoeren, bevat een artikel over esthetische ingrepen bij minderjarigen.Het voorstel zegt dat een minderjarige een schriftelijk akkoord van een ouderof voogd nodig heeft voor ingrepen waarbij de huid of de slijmvliezen doorpriktworden of waarbij lasers worden gebruikt die enkel artsen mogen hanteren.Bovendien moet er vooraf overleg plaatsvinden met een psychiater of psycho-loog. (zie ook artikel Ethiek van plastische chirurgen verder in dit dossier)

Wenkbrauwlift

Bilvergroting

Halslift

Haartransplantatie

Esthetische ingrepen bij minderjarigen


Davis. Men bedacht raciale groepen alsaparte, onveranderlijke instanties die hiërar-chisch werden gerangschikt: god en deblanke Europeaan bovenaan, de ‘neger’ ende orang-oetan onderaan. Zo vormdenNoord-Europeanen de standaard waarte-gen alle andere etnische groepen werdenafgemeten.

In het Europa van die periode was vooral dejood ‘de andere’. Men schreef aan joden

en onderzoekster bij het OnderzoeksinstituutGeschiedenis en Cultuur van de Universiteitvan Utrecht, laat in het wetenschappelijkeartikel Etnische chirurgie als lichamelijke assimilatiepraktijk haar licht schijnen over ditfenomeen.

Platvoeten en stompe neuzenIn de negentiende eeuw werd het maat-schappijbeeld beïnvloed door het weten-schappelijke denken over ‘rassen’, aldus

Mensen streven graag naar volmaaktheid.Via plastische chirurgie hopen ze hun uiter-lijk te kunnen opsmukken. Dit geldt ook voorde etnische minderheden in Europa en deVS. Al komt dat er bij hen vaak op neer datze die lichamelijke kenmerken die hen ‘an-ders’ maken, laten wegnemen of minderopvallend laten maken. Zo lijkt het erop datetnische plastische chirurgie zich vooralricht op een joodse neus, Aziatische ogen,Afrikaanse lippen… Kathy Davis, psychologe

lastische chirurgie gaat niet alleen over facelifts of reconstructies. Het wordt ook aange-

wend om typische etnische kenmerken te verwijderen.Zo laten sommige Afrikanen hun neus versmallen ofAziaten hun ogen verbreden. Psychologe Kathy Davisbelicht het fenomeen van de etnische plastische chirurgiein de VS en Europa. Ze pleit ervoor plastische chirurgieniet te benaderen als een nastreven van schoonheids-idealen, maar als een ingreep in de identiteit.

Liza Janssens

Vanuit een denken over het nastreven van schoonheids-idealen ontstaat de idee dat etnische minderheden in het

Westen via plastische chirurgiewensen te assimileren in een

westerse cultuur, aldus psychologe Kathy Davis.


Etnische plastische chirurgie

Voor Na


boek zien plastische chirurgie eerder als eennieuw verworven ‘recht’, dat nu ook toegan-kelijk is voor etnische groepen. Alle auteursbenadrukken dat de operaties van etnischekenmerken niet bedoeld zijn om de etniciteitte verwijderen, maar eerder om te voldoenaan het schoonheidsideaal binnen de eigenetnische categorie.

Een bevraging in 1993 bij Aziatisch-Amerikaanse vrouwen die een operatie aande oogleden ondergingen, suggereert datetnische plastische chirurgie wel samengaatmet geracialiseerde standaarden voor hetuiterlijk. Zelf verklaarden de vrouwen in ditonderzoek van antropologe Eugenia Kawdat ze zich lieten opereren omdat “spre-kende ogen er wakkerder uitzien”, omdat ze“hun positie in het zakenleven willen verster-ken” of omdat ze “zoals andere vrouwenoogmake-up willen gebruiken”. VolgensKaw is het echter opvallend dat zij net hetmeest bezorgd zijn over die kenmerkeneigen aan hun etniciteit. Zij denkt dat AziatischeAmerikanen met hun wens van plastischechirurgie hun etniciteit proberen te verber-gen. Wat zij mooi vinden, leunt immers aanbij een westers uiterlijk.

Van schoonheid naar identiteitAls we plastische chirurgie zien als het na-streven van schoonheidsidealen, ontstaatde idee dat etnische minderheden in het

Westen zich via plastische chirurgie wensenaan te passen aan de westerse cultuur. Et-nische plastische chirurgie blijkt zo een con-troversiële praktijk, terwijl blanke mensen vrijmet hun uiterlijk kunnen experimenteren.

Volgens Davis wordt plastische chirurgieduidelijk anders benaderd wanneer ge-kleurde of etnische minderheden er zich aanwagen. Daarom pleit ze ervoor plastischechirurgie niet langer te zien als het nastrevenvan schoonheidsidealen, maar als een in-greep in de identiteit. Plastische chirurgiewordt op die manier gezien als een middelom het zelfbeeld aan te passen naar deeigen wensen, en niet als een ingreep in deetniciteit. Zo plaatsen we plastische chirur-gie in een bredere historische en socialecontext, waarbij culturele concepten bepa-len hoe iemand zijn of haar lichaam ervaart.De negatieve bijklank vervalt hierdoor en in-dividuele motieven en keuzevrijheid komenmeer tot hun recht. De ooglidcorrecties vanAziatisch-Amerikaanse vrouwen kan je bin-nen dit kader bijvoorbeeld verklaren vanuithet debat rond klasseverschillen: deze vrou-wen uit de middenklasse oefenen louter hunrecht op plastische chirurgie uit.

Bron: DAVIS, K. (2001). Etnische chirurgieals lichamelijke assimilatiepraktijk, Tijdschriftvoor Genderstudies 4(1), pp. 6-19.

stereotiepe lichamelijke kenmerken toezoals platvoeten, huidziekten, grote orenmet vlezige oorlellen, karakteristieke neu-zen… die hen sociaal stigmatiseerden alszwak en ziekelijk. De eerste plastische chi-rurgen ontwikkelden daarom operaties diejoodse patiënten de mogelijkheid gaven omzich ‘etnisch onzichtbaar’ te maken. Hetbood hen een manier om op de maat-schappelijke ladder te klimmen. Aan hetbegin van de twintigste eeuw kwam de et-nische plastische chirurgie op in de VS,dankzij de grootschalige immigratie. Zowerd er de eerste neuscorrectie uitgevoerdop een stompe neus, een uiterlijk kenmerkdat geassocieerd werd met Ieren.

SchoonheidsideaalVolgens Davis beschouwen de meeste he-dendaagse chirurgen plastische chirurgie alseen esthetisch vraagstuk, en niet als eenrassenvraagstuk. De onderzoekster verwijstdaarbij naar een in 1998 verschenen hand-boek voor etnische plastische chirurgie. Vol-gens de redacteur van Ethnic considerationsin facial aesthetic surgery, W. Earle MatoryJr., is de ontwikkeling van de plastische chi-rurgie vooral beïnvloed door Noord-Europeseschoonheidsidealen. Een groot deel van debevolking is echter niet van Noord-Europeseafkomst. Etnische plastische chirurgie is duseen kwestie van inspelen op een trend,aldus de redacteur. Andere auteurs in het

Antropologe Eugenia Kaw denktdat Aziatische Amerikanen met hunwens van plastische chirurgie hunetniciteit proberen te verbergen.

Voor

Na


en goed uiterlijk zorgt er wel degelijk voor dat jemeer succes hebt. Dat zeggen verschillende weten-schappers*. Maar is het wel verantwoord om ieder-

een die om plastische chirurgie vraagt te opereren? Ook alsde patiënt minderjarig is, de risico’s te groot zijn, of als hetechte probleem eigenlijk ergens anders ligt? Welke handva-ten hebben plastische chirurgen als het om deontologiegaat? We zochten het voor je uit.

Sarah Van Gaens

Ethiek vanplastischechirurgen

Hoe garanderen zijhet welzijn van depatiënt?

*Onder andere: D.S. Hamermesh, M. Ponzo & V. Scoppa, B. Harper



Meerderjarigen: baas over eigen lichaam?“Zeker”, vindt Lijnen. “Een meerderjarigekan volledig zelf uitmaken of hij of zij eenoperatie wel of niet laat doen.”Of iemand daadwerkelijk geopereerd zalworden, verschilt in de praktijk echter vanarts tot arts. Monstrey: “Er zijn geen regelsdie aangeven wanneer een patiënt wel ofniet geopereerd moet worden. De nieuwewet die in de maak is, stelt wel dat patiëntenbeter geïnformeerd moeten worden enmeer bedenktijd moeten krijgen.”

Als het om niet-levensbedreigende situatiesgaat, zijn er voor Monstrey twee redenenwaarom hij een patiënt niet zou opereren.“Als de klacht van de patiënt en de reële af-wijking niet met elkaar overeenstemmen,dan begin ik er niet aan. Denk bijvoorbeeldaan een patiënte die zegt dat ze 's nachtswakker ligt van een klein putje in haar neus.Ik probeer om geen vooroordelen te hebbenen empathisch te zijn maar wanneer ik hetabsoluut niet zie zitten om iemand te opere-ren, dan doe ik het niet. In dat geval verwijsik de patiënt door naar iemand anders. Ikopereer evenmin als het risico te groot is dat

Binnenkort mogen enkel gespecialiseerdeartsen en chirurgen nog ingrijpende esthe-tische interventies doen, en dit enkel binnenhun vakgebied. Enkele senatoren en be-voegd minister Laurette Onkelinx (PS) heb-ben daarvoor onlangs een wetsvoorstelingediend. In dit voorstel wordt de arts ookverplicht om de patiënt op voorhand in telichten over het precieze verloop van deoperatie en de mogelijke gevolgen. Daarnamoet de patiënt voldoende bedenktijd krij-gen. Jongeren die een esthetische chirurgi-sche ingreep willen, moeten eerstonderzocht worden door een psycholoog ofpsychiater en vervolgens moeten ze toe-stemming krijgen van een wettelijke verte-genwoordiger.

Zijn met dit wetsvoorstel de plichten voorplastische chirurgen voldoende uitgewerkt?We vroegen het aan een mede-indiener vanhet voorstel: senator Nele Lijnen (Open Vld).Ook gingen we ten rade bij Stan Monstrey,arts en stagemeester in de plastische chi-rurgie en tevens oud-voorzitter van de be-roepsvereniging van plastische chirurgen.Monstrey werd eveneens geraadpleegd tij-dens het opstellen van het wetsvoorstel.

het resultaat niet zal overeenstemmen metwat de patiënt verwacht of dat het resultaatslechter kan zijn dan de huidige situatie.”

Moeten meerderjarigen, net als jongeren,vóór een operatie langsgaan bij een psycho-loog of een psychiater? Voor Lijnen staat devrijheid van het individu voorop. “Meerder-jarigen die nood hebben aan een gesprekmet een psycholoog of een psychiater kun-nen hier zelf voor kiezen. Maar een psycho-loog of een psychiater kan niet beslissen dateen operatie voor de ene meerderjarige magen voor de andere niet.”

Ook Monstrey vindt een verplicht bezoekaan een psycholoog of een psychiater nietnodig voor meerderjarigen. Het wetsvoor-stel stipt aan dat de patiënt meer reflectie-mogelijkheden moet krijgen. Dat is voorMonstrey voldoende. Een patiënt moet vol-gens hem pas naar een psycholoog of eenpsychiater als de arts twijfelt. “Dat is meestalhet geval bij patiënten die vrij veel of somszelfs onevenredig veel lijden onder een be-paalde afwijking. Het kan in dat geval aan-gewezen zijn om hen eerst naar eenpsycholoog te sturen. Deze kan helpen bij

Nele Lijnen Stan Monstrey

Stan Monstrey, arts:Wanneer ik het absoluutniet zie zitten om iemandte opereren, dan doe ikhet niet.

“ “


onder zijn of haar uiterlijk. Het probleem isnatuurlijk dat dit niet objectief meetbaar is.”

“Esthetische chirurgie moet niet per definitieuitgesloten zijn omdat het om een kindgaat”, zegt Monstrey. “Hoewel je voor zakenzoals een borstvergroting inderdaad kuntwachten tot het kind meerderjarig is. Hetspreekt ook vanzelf dat meer voorzichtig-heid aangewezen is. In die zin is het adviesvan een psycholoog of een psychiater eengoed idee.”

Zowel Lijnen als Monstrey zijn dus voorstan-der van een voorafgaand onderzoek door eenpsycholoog of een psychiater. Lijnen: “Hetadvies van die psycholoog of psychiater moetbindend zijn om jongeren te kunnen bescher-men. Dit is echter niet vastgelegd in het hui-dige wetsvoorstel, maar ik ga samen met mijnfractie bekijken of we dit alsnog kunnen aan-passen.” Deze mening wordt echter niet ge-deeld door alle ondertekenaars van hethuidige wetsvoorstel. Vermoedelijk vinden zijeen bindend advies onder andere niet evidentomdat één psycholoog of psychiater dan detoekomst van een kind zou kunnen bepalen.

Ook Monstrey vindt niet dat dit advies bin-dend moet zijn. “Het is niet aan de psycho-

loog om uit te maken welke operatie moeten welke niet mag uitgevoerd worden. Uit-eindelijk beslist de arts, wetende dat hij ofzij zich op glad ijs begeeft als een negatiefadvies van een psycholoog of een psychia-ter in de wind wordt geslagen.”

Deontologie voor plastische chirurgenin speEthische handvaten lijken dus nuttig vooreen plastische chirurg. Daarom wordt hieraandacht aan besteed tijdens de opleiding,zegt Monstrey. “Binnen het postgraduaat(nvdr: opleidinsgtraject dat verder bouwt opeen bachelor- of masteropleiding)worden ertheorielessen gegeven over welke patiëntenje beter wel en welke je beter niet opereert,en wat de valkuilen zijn. Vooral voor estheti-sche, maar ook voor reconstructieve ingre-pen komt dat uitgebreid aan bod. Maar hetplaatje is nooit zwart-wit. Ook tijdens de sta-geperiodes pikken studenten ethische les-sen op. Vroeger leerden ze maar van éénleermeester, maar nu zijn er bijvoorbeeldaan de UZ Gent zes chirurgen vast in dienst.Dat zorgt voor meer diversiteit.”

Monstrey geeft een voorbeeld van wat aan-geleerd wordt. “Aan een vrouw die super-grote borsten wil, moet de arts vertellen wat

het evalueren van de voor- en nadelen vaneen operatie. Maar dat kun je niet vastleg-gen in een wet, het is de persoonlijke keuzevan de plastische chirurg. Volgens mij is hetniet aan de psycholoog om te beslissen ofeen arts zijn of haar patiënt al dan niet moetof mag opereren.”

Problematisch zijn echter volgens Monstrey“mensen die om den brode een operatiegaan uitvoeren op vraag van de patiënt, zon-der dat ze er zelf van overtuigd zijn dat dieoperatie mentaal een gunstig effect zal heb-ben. Zoiets zou ik nooit doen. Misschien ookomdat ik, in tegenstelling tot de meeste art-sen, niet per prestatie betaald word. Hierdoorkan ik het mij veroorloven om alleen die ope-raties te verrichten waar ik echt in geloof”.Momenteel kan men niet controleren of dok-ters niet te snel opereren, aldus Monstrey.

Op eieren lopen voor minderjarigenLijnen vindt dat jongeren iets meer onder devleugels van de wet moeten genomen wor-den. “Een schaamlipvergroting of –verklei-ning bijvoorbeeld moet voor jongerenverboden worden. Bij andere ingrepen kaneen psycholoog of een psychiater onderzoe-ken of een operatie gewenst is door vast testellen of een jongere zwaar psychisch lijdt


Nele Lijnen, senator: Een schaamlipvergrotingof -verkleining bijvoor-beeld moet voor jonge-ren verboden worden.

“ “


de mogelijke nadelen en complicaties zijn.Maar uiteindelijk beslist de patiënt zelf. Be-halve wanneer ze prothesen van meer daneen liter wil. In dat geval opereert de arts nietomdat dit om fysische en zelfs om estheti-sche redenen geen goed idee is. Het is be-langrijk om de patiënte hieromtrent teinformeren. Wil ze toch per se die reusach-tige prothesen, dan kan ze altijd naar ie-mand anders gaan.”

Begeleiding van de patiënt Voor veel mensen is een operatie niet alleen fy-siek, maar ook mentaal erg belastend. Lijnen:“Wie psychologisch lijdt onder zijn uiterlijkmoet door de behandelende arts doorver-wezen worden naar een psycholoog of eenandere specialist. Een van de wetsvoorstel-len aangaande plastische chirurgie voorzietin een strengere reglementering en specia-lisatie van de arts. Binnen deze specialisatiezou er ook ruimte moeten zijn voor psycho-logische begeleiding of doorverwijzing.”

Monstrey vertelt hoe het er in de praktijk aantoegaat. “De dokter heeft niet het monopoliein de opvang van de patiënt, maar hij vervultwel een essentiële taak. Daarom komt psy-chologie in de opleiding voor plastische chi-rurgen zowel theoretisch als in de praktijk

uitgebreid aan bod. Je kunt namelijkmoeilijk enkel en alleen maar de tech-nische akte stellen, zonder daarbij ookoog te hebben voor de patiënt in zijngeheel. Daarom spendeer ik tijdenseen consultatie soms twintig totdertig minuten aan één persoon.De verdere opvang gebeurt doorde rest van het team: dat zijn ver-pleegkundigen, brandwondencoör-dinatoren, het volledigetransseksuelenteam enzovoort. Bijmentaal zwaar belastende operaties,bijvoorbeeld bij transseksuelen of bijmensen met een ernstige aandoening,volgt een psycholoog de patiënt op,zowel voor als tijdens de opname. Dat isvoor steeds meer patiëntengroepen wette-lijk verplicht.”

Van wetsvoorstel tot wetWat het wetsvoorstel betreft, weet Lijnen tevertellen hoe het er nu voor staat: “Zowel bijde partijen van de meerderheid als bij minis-ter Onkelinx is er bereidheid om verder tewerken rond de voorstellen aangaande plas-tische chirurgie.”

Stan Monstrey, arts: "Als de patiënt borstprothesen van meerdan een liter wil, opereert de arts niet omdat dit om fysische en

zelfs om esthetische redenen geen goed idee is."

Eed van HippocratesAlle plastische chirurgen die in België de geneeskunde mogenuitoefenen, zijn verplicht lid van de Orde van geneesheren. Zijlegden dan ook de door de Orde aangepaste eed van Hippocratesaf. Hierbij verklaarden zij onder andere plechtig:• “Ik zal boven alles voor mijn patiënten zorgen, hun gezond-

heid bevorderen en hun lijden verlichten.• Zelfs onder druk, zal ik mijn medische kennis niet aanwenden

voor praktijken die indruisen tegen de menselijkheid.” Bron: http://www.ordomedic.be/nl/orde/artseneed/


ie meer wou weten over het wat en waarom, de ge-varen van plastische chirurgie en de wetgeving hier-over, is door dit dossier hopelijk al heel wat wijzer

geworden. Hoe het er in het echt aan toegaat, kunnen driegetuigen het beste vertellen. Zij ondergingen elk om een an-dere reden plastische chirurgie. Daarom, maar ook omdatiedere mens anders is, zijn hun verhalen erg verschillend.Twee vrouwen wensten anoniem te getuigen. Hun namenzijn daarom fictief.

Sarah Van Gaens

Drie getuigen aanhet woord


Zij kozen voor plastische chirurgie


een stuk vel weggesneden, waarna de restwordt samengenomen en een beetje ‘opge-hangen’. Ook de tepels worden iets hogergeplaatst. Ontstekingen zijn natuurlijk altijdmogelijk, maar ik vond er niets gevaarlijksaan. Implantaten zijn veel gevaarlijker.

Welke informatie heb jij ingewonnenvoor jij je liet opereren?Mijn zus is verpleegster, zij had me een plas-tische chirurg aangeraden. Die heeft allesheel goed uitgelegd: hoe de operatie gingverlopen, hoe de insnijdingen zouden ge-beuren... Verder heb ik er maar met heelweinig mensen over gesproken, want ikwou dit voor mezelf doen. Als mensen er mijnu naar vragen, dan zal ik er met hen overpraten, maar ik ga het niet zomaar aan ie-dereen vertellen.

Vrij kort na dat doktersbezoek heb ik mijlaten opereren. Ik kreeg nog een maand be-denktijd omdat ik moest wachten tot deoperatiezaal vrij was, maar die heb ik nietnodig gehad. Als ik beslis om iets te doen,dan doe ik dat ook meteen.

Annemie was begin veertig toen ze optwee jaar tijd een borstlift en een oog-lidcorrectie onderging. Ze doet open-hartig haar verhaal, maar wil anoniemblijven omdat ze niet graag in de be-langstelling staat.

Waarom heb je voor beide operatiesgekozen?Ik had van nature zware borsten, waardoor iksoms last had van mijn rug en mijn nek.Nadat ik mijn twee kinderen op de wereld hadgezet, begonnen mijn borsten ook door tehangen. Daardoor schuurden ze tegen mijnlichaam als het warm en zweterig weer was.Toen ik enkele jaren later scheidde, kreeg ikbovendien het gevoel dat ik niet meer vol-deed. Niemand had mij opmerkingen gege-ven over mijn uiterlijk, maar ik voelde mijtekortgeschoten. Toen heb ik beslist om mijnborsten te laten liften. Dat leek mij nodig omeen nieuwe start te kunnen nemen.

Mijn oogleden heb ik laten optillen omdat dehuid boven mijn ogen over mijn oogledenhing. Daardoor zag je mijn make-up niet. Ikwas toen alleen en besloot wat tijd te nemenvoor mezelf en eens iets voor mezelf te doen.Op zich is het ook niet zo’n zware ingreep.

Een borstlift is trouwens ook niet zo erg.Doordat alles loshangt, wordt er gewoon

Wat waren de mogelijke bijwerkingen? Veel mensen die hetzelfde hebben latendoen, spreken over ontstekingen, wondendie niet dichtgroeien of littekens die nietmooi genezen. Maar ik was niet bang. Ik ziewel wat ik doe op het moment dat er ietsgebeurt.

Hoe verliep de operatie?Alles is heel goed verlopen. Na de borstliftmoest ik twee nachten in het ziekenhuis blij-ven. De wonden aan mijn borsten moest iknadien zelf verzorgen en de draadjes gingenvanzelf weg. Het is mooi genezen. Na deooglidcorrectie kon ik meteen naar huis. Al-leen die eerste avond had ik veel pijn aanmijn ogen.

Als je de tijd kon terugdraaien, zou jehet dan nog steeds doen?Zeker, hoewel ik misschien nog voor eenmaatje groter zou kiezen omdat mijn bor-sten nu precies iets te licht zijn in verhoudingtot de rest van mijn figuur. Maar dat ga ik nuzo laten. Ik vind mezelf nu mooier dan voorde operatie.

Ik vind mezelf numooier dan voorde operatie.“

Annemie

“

Annemie: “Een borstlift leek mij nodig om een nieuwe start te kunnen nemen.”


Dat choqueerde me zo dat ik moest huilen.Mijn ma heeft toen meteen een afspraak ge-maakt en een paar dagen later werd ik ge-opereerd.

Was er tijd om jou goed in te lichten?Ja. Ze hebben mij informatie gegeven. So-wieso wist ik dat mijn neus geopereerdmoest worden want de pijn was niet te har-den. De neus zat ook los en als ik snoot,zou er neusslijm blijven vasthangen.

Hoe verliep de operatie?Ik ben volledig verdoofd geweest. De ope-ratie heeft minder dan een uur geduurd,denk ik. Maar de pijn erna was nog veelerger dan ervoor. Toen ik wakker werd, wasik misselijk, had ik hoofdpijn en pijn aan mijnneus. Eén neusgat hadden de dokters opengelaten, maar ze hadden alle watjes dienodig zijn om het tussenschot op zijn plaatste houden, in het ander neusgat geduwd.Dat deed zo immens veel pijn dat ik zei datik dat niet kon volhouden. Ik heb toen tweeweken afgezien. In die periode ben ik zeven

kilo afgevallen. Ik moest om de twee uurpijnstillers nemen en heb de hele tijd in bedgeweend. Ik heb toen tegen mijn ma ge-zegd: “Ik snap niet hoe mensen een neus-correctie kunnen laten doen, alleen maarom hun uiterlijk te veranderen”.

Heb je wat aan je ongeval overgehou-den?Het gaatje bovenaan mijn neus is mooi ge-nezen. Alleen als ik mijn bovenlip en mijnneus naar beneden trek, dan zie je eenknobbeltje. Dat is het enige dat ik aan mijnongeluk heb overgehouden. Toch raak ikmijn neus nooit meer aan. Enkel eraan den-ken, geeft me al een akelig gevoel.

Toch voetbal je nog. Heb je eraan ge-dacht om te stoppen?Op het moment dat ik mij liet opereren,dacht ik dat ik nooit meer zou voetballen.Toch ben ik meteen opnieuw beginnen spe-len om mijn angst te overwinnen. Maar ik slanu nog altijd in paniek als er een bal op mijnhoofd afkomt.

Tijdens een voetbalwedstrijd werd Sarahs neus verbrijzeld. Ze was toen 17jaar. Zes jaar later kan ze zich die dagnog levendig herinneren. Haar neus ismooi hersteld, maar ze heeft er wel eentrauma aan overgehouden.

Wat is er gebeurd? Tijdens een voetbalwedstrijd wou ik metmijn hoofd de bal wegkoppen. Daardoorkreeg ik de voet van de speler die de balwou wegstampen, tegen mijn neus. Na dieklap hoorde ik een piep in mijn oren en wasik als verdoofd. De pijn was zo intens dat ikniet kon reageren of schreeuwen. Opeensvoelde ik een warmte op mijn gezicht vanhet bloed dat uit mijn neus en mijn mondgutste. Wat later ben ik van het veld gegaanom een douche te nemen. Mijn pa zei dathet niet zo erg was en ik dacht dat een ge-broken neus misschien meer pijn deed.Maar toen ik thuiskwam, werd de pijn on-draaglijk en kreeg ik ontzettende hoofdpijn.We zijn dan toch naar het ziekenhuis ge-gaan. Mijn neus zag er niet krom uit, maarer was een opening aan de bovenkant.

In het ziekenhuis zeiden ze dat mijn neusniet gebroken was. Maar mijn ma voelde dater iets niet klopte en toen zijn we naar eenneus-, keel- en oorarts gegaan. Die zei vlak -af dat ik meteen onder het mes moestomdat mijn neus helemaal verbrijzeld was.


Sarah

Ik snap niet hoe mensen een neus -correctie kunnenlaten doen om hun uiterlijk te veranderen.

“ “


Anita was 46 toen er bij haar borstkan-ker werd vastgesteld. Een klap in haargezicht. Anita’s beide borsten moestengeamputeerd worden. Vijftien jaar lateris ze een sterke en levenslustige vrouw.Toch laat ze een traan ontsnappen alsze terugdenkt aan de dag waarop zehaar eerste borst verloor.

Wat is er gebeurd? Een jaar nadat mijn zus aan borstkankeroverleden was, bleek ook ik getroffen te zijn.Men wist niet of het weer goed zou komen.Toen leek het alsof ik de grond onder mijnvoeten voelde wegzakken. Ik werd goedgeïnformeerd door het ziekenhuis, maar quabegeleiding was het vijftien jaar geleden nietzoals nu. Eerst moest ik een half jaar che-motherapie volgen, waardoor ik mijn haarverloor. Ik voelde mij een gepluimde kip.Daarna hebben ze mijn borst geamputeerd.

Op de plaats van mijn borst bevond zicheen lelijk litteken en ik voelde mij uit even-wicht. Toch moest ik twee jaar wachten ommijn borst te laten reconstrueren. Ik ver-moed dat de dokters bang waren dat dekanker terug zou komen. In die periode be-hielp ik me met een borstprothese, die ergelukkig heel natuurlijk uitzag.

Hoe zijn die twee jaar verlopen?Na mijn eerste amputatie heb ik kinesithe-

rapie gevolgd, vervolgens moest ik mij latenbestralen. Uiteindelijk kon ik een jaar langniet gaan werken. Ondertussen hadden ookeen nicht en een tante borstkanker gekre-gen, de kanker bleek erfelijk te zijn. Mijnkankerspecialist raadde me aan om gelijk-tijdig met de borstreconstructie mijn andereborst preventief te laten amputeren, te re-construeren én mijn eierstokken te latenweghalen. Eerst was ik heel verontwaar-digd, maar na een paar weken heb ik tochtoegestemd.

Hoe verliep de reconstructie?Drie professoren hebben me geopereerd:één zorgde voor de amputatie, één voor dereconstructie en één haalde mijn eierstokkenweg. Die operatie heeft negen uur geduurd.Met mijn buikvet maakten ze dan nieuweborsten. Mijn buik deed ontzettend veel pijnna de operatie. Pas na enkele maanden konik weer normaal wandelen en ademen. Eenhalf jaar lang was ik buiten strijd.

Ben je blij met je nieuwe borsten?Ik heb veel kleinere borsten dan voorheen,omdat ik niet genoeg buikvet had. Na de re-constructie heb ik even getwijfeld om mijnborsten te laten vergroten, maar uiteindelijk

ben ik gezond. Waarom zou ik dan opnieuwin mij laten snijden? Mijn borsten voelen na-tuurlijk aan, maar ik heb er wel minder ge-voel in.

Maanden later heb ik een tepelreconstructielaten doen. Met je huid maken ze een tepeldie ze nadien tatoeëren. Maar dat is niet tevergelijken met een echte tepel. Toch voel ikme goed nu: ik ben gezond en ik kan alles.Ik draag het met me mee, maar ik sta erzeker niet meer voortdurend bij stil.

Ervaar jij jouw ziekte als een taboe?Iedereen die mij kent, weet dat dit gebeurdis. Het is eigen aan het leven. Toch getuig ikliever anoniem want als heel Vlaanderen hetweet, krijg ik een stempel. Als een taboeheb ik de ziekte nooit ervaren. In het beginmerkte ik wel dat sommige mensen mij pro-beerden te sparen, hoewel dat niet nodigwas!

Hoe sta jij tegenover esthetische chi-rurgie?Als ik mijzelf lelijk zou vinden, dan zou ik hetook overwegen. Mijn operaties waren heelpijnlijk, maar het is net als bij bevallen: veelvrouwen hebben ook meer dan één kind.

Anita

Mijn operaties warenheel pijnlijk, maar het isnet als bij bevallen: veelvrouwen hebben ookmeer dan één kind.

“ “


Het prijskaartjevan plastischechirurgie

De menselijke Barbie

markant.

Ooit gehoord van botoxparty’s, ontbotte tenen of menselijkeBarbies? Speciaal voor dit dossier, brengen we je een extraeditie van onze rubriek Markant. Markant goes plastic bundeltmerkwaardige, opzienbarende en grappige weetjes over plas-tische chirurgie.

Olivier Beys

goes plastic!


De Amerikaanse CindyJackson heeft de twijfel-achtige eer om een ere-plaatsje te krijgen in hetGuinness Book of WorldRecords. Ze heeft namelijkhet grootste aantal cosme-tische ingrepen op haarpalmares staan. Wikipedia

kent deze 56-jarige vrouw het beroep ‘pionier in de plasti-sche chirurgie sinds 1987 toe. Vijfentwintig jaar geledenging ze aan de slag met de verbouwingen. Inmiddels tellenwe 52 ingrepen, waaronder facelifts, twee neusoperaties,ooglifts, knie-, heup-, buik- en dijliposucties, kaakchirurgie,lip- en wangimplantaten, chemische peelings, een verklei-ning van de kin en nog veel meer. Ze bouwde een imperiumop door boeken te schrijven (zoals Living Doll), advies tegeven over plastische chirurgie en anti-veroudering en zelfsdoor een product te verkopen om dode huid te verwijderen.Haar laatste wapenfeit is een make-upspiegel. Naar eigenzeggen heeft ze nood aan die commerciële inkomsten. Devoorbije kwarteeuw heeft haar immers ruim 80.000 euro aancosmetische ingrepen gekost. Op haar blog verklaart Jackson dat ze pas stopt met plastische chirurgie en consultancy als ze het laatste loodje legt. Een op z’n minstopzienbarende vrouw.Dat plastische chirurgie een flinke duit kost, is algemeen bekend.

Toch is het een moeilijke opgave om cijfers te plakken op dit medischboetseerwerk. Artsen mogen immers geen prijzen publiceren. Vol-gens de Orde van geneesheren is “commercialisatie van genees-kunde” in strijd met de deontologie. Ook is er recent een wettelijkverbod op reclame voor ingrepen van plastische chirurgie. Speurwerkvan de Knack-redactie bracht toch enkele richtprijzen aan het licht.Zo mag je voor een facelift 1.490 tot 7.675 euro neertellen, afhankelijkvan de gebruikte methode. Mannen met een kale knikker hoestentussen de 1.395 en 3.595 euro op voor een haartransplantatie, maardaarmee zijn ze net iets beter af dan vrouwen. Voluptueuze damesbetalen immers 2.075 tot 4.775 euro voor een borstverkleining, vooreen borstvergroting kan de prijs van een ingreep oplopen op tot5.150 euro. Voor een ooglidcorrectie reken je best op een factuur van1.000 tot 2.100 euro, maar liposuctie is dan weer betrekkelijk goed-koop: je telt er tussen 699 en 999 euro voor neer. Misschien tocheerst proberen te investeren in een goed paar loopschoenen.Bron: http://www.knack.be/infografiek-hoeveel-kost-een-mooi-lijf/game4000101214899.htm


Vreemd, vreemder, vreemdst

Plastische chirurgie isvan alle tijden

Al in de oudheid werd er kundig omgespron-gen met afgehakte ledematen en lichaams-delen. Oorlog behoorde immers tot de ordevan de dag. In het Rome van de 1ste eeuwv.C. was plastische chirurgie aan de neus,ogen, lippen en tanden algemeen ingebur-gerd. De Romeinse encyclopedist en artsCornelius Celsus (circa 25 v.C. - circa 50n.C.) bericht zelfs over procedures zoalsborstverkleiningen bij mannen, het omkerenvan besnijdenissen en andere merkwaardigeingrepen. Zeer populair was het verwijderenvan littekens, in het bijzonder op de rug. Die

waren vaak het gevolg van zweepslagen, die men kreeg als slaaf, of als men opde vlucht sloeg in de strijd: allebei brandmerken van schaamte en schande.Maar we kunnen gerust nog veel verder teruggaan in de tijd. De Indische artsSushruta werkte reeds rond 800 v.C. methoden uit om amputaties te herstel-len. Voor een neusreconstructie sneed de ayurvedische pionier een stuk huidlos uit het voorhoofd of de wang, draaide het over een blad met de gewenstegrootte voor de neusholte, en naaide vervolgens het stuk huid vast. Met tweehouten buisjes bleven de neusholtes geopend terwijl de huid kon genezen. Hetzou tot 1794 duren vooraleer Britse chirurgen zagen hoe een Indische arbeiderde neus van een Brit herstelde. Terstond exporteerden ze de methode naarNoord-Europa, alwaar de interesse meteen was gewekt. Tot op vandaag ge-bruikt men het principe van deze oude Indische methode.

Bron: GILMAN, S. L. (1999). Making the Body Beautiful: A Cultural History of Aesthetic Surgery, Princeton, NJ: Princeton University Press.

Bron: HAIKEN, E. (1997). Venus Envy: A History of Cosmetic Surgery, Baltimore, MD: TheJohn Hopkins University Press.

Feesten metbotox?

Mensen hebben in de loop der tijden allerleimiddeltjes uitgevonden om de huid strak tehouden. Tot voor kort bleef dit beperkt tot zalf-jes en lotions. Zij die dergelijke producten vande hand doen, vrezen sinds enkele jaren echtervoor hun broodwinning. Ook in ons land heb-ben botoxkuren immers hun intrede gedaan.En ze werken, getuige de enorme populariteit.Minder bekend is dat botox een neurotoxischgif is, beter gekend als botuline. Volgens de on-line-encyclopedie Wikipedia wordt het afge-scheiden door de bacterie Clostridiumbotulinum. Als je teveel botuline binnenkrijgt,doorgaans door bedorven voedsel te eten, hebje kans op botulisme. Deze vergiftiging verlamtonder meer de ademhalingsspieren en kan totde dood leiden. Weldadiger effecten heeft hetgif in kleine dosissen. Spasmen of een verrim-pelde huid verdwijnen als sneeuw voor de zon.Het succes van botox zorgde voor een opvol-ger van de tupperware-hype: de botoxparty.Het concept is hetzelfde: een verkoper komtzijn of haar producten voorstellen bij iemandthuis. Maar in plaats van met plastic potjes gaje dus huiswaarts met een plastieken glimlach. Bron: http://www.cbsnews.com/2100-500195_162-511360.html

In de categorie ‘zonderlinge medische innovaties’ prijken heel watingrepen uit de plastische chirurgie. Wat dacht je van wat in de An-gelsaksische wereld bekend staat als de toe tuck, het wegsnijdenvan het bot in de kleine teen? Daar blijkt nogal wat vraag naar tezijn bij vrouwen die liever rondwandelen met een kleinere schoen-maat. Maar daar stopt het niet. Sommige klanten laten zelfs huntweede teen ontbotten, simpelweg omdat ze een lange teen es-thetisch niet verantwoord vinden. Het kan echter nog vreemder.Heb je ook wel eens last van een schorre stem? Geen probleem,na de facelift is er nu de voicelift. Daarbij wordt je nek vakkundigopengesneden, en worden implantaten op de stembanden ge-plaatst. Dr. Peak Woo in de VS gebruikt zelfs vermalen huid vanmenselijke kadavers om zijn patiënten enkele tonen hoger te doen

zingen. Na een voicelift klink je immers opnieuw als een jong veu-len. Ongetwijfeld vooral populair bij radiopresentators en in call-centers. Een iets breder publiek is misschien te vinden voormicropigmentatie. Als je er zelfs in het diepst van de jungle of in hetholst van de nacht piekfijn wil uitzien, laat dan simpelweg perma-nente make-up aanbrengen op het aangezicht. Dit werkt volgenshetzelfde principe als een tatoeage en laat je voltijds door het levengaan met eyeliner, oogschaduw of zelfs hele wenkbrauwen. Demode durft helaas weleens te evolueren. Denk dus twee keer navoor je jezelf die vintage eighties look aanmeet.

Bron:

http://www.cracked.com/article/225_the-7-most-pointlessly-horrifying-plastic-surgery-procedures/

http://observer.com/2004/05/dr-peak-woos-throatox-shot-gives-voice-lift/

er PLASTISCHE CHIRURGIE NTLEED - demens.nunier ons uiterlijk aanpassen als met estheti-sche...

Documents

Transcript of er PLASTISCHE CHIRURGIE NTLEED - demens.nunier ons uiterlijk aanpassen als met estheti-sche...