Engagement op het gebied van klimaatverandering€¦ · beleggingsanalyses, activiteiten op het...

Responsible Investment Solutions Alleen voor professionele beleggers

Engagement op het gebied van klimaatverandering: een raamwerk voor de toekomst

Introductie van ons engagement raamwerk 3

Streven naar afstemming 4

Geselecteerde organisaties en initiatieven op het gebied van klimaatverandering 6

Wat betekent afstemming? 7

Hoe onze verwachtingen variëren per sector 8

BMO engagement activiteiten en resultaten 9

Climate action 100+ 10

Integratie van klimaatverandering in proxy voting stemmen 11

Engagement in de praktijk 12

Inhoud

"Beleggers hebben een cruciale rol in het aanpakken van klimaatverandering en het bereiken van de doelstellingen van de klimaatovereenkomst van Parijs."

3

Introductie van ons engagement raamwerk

BMO Global Asset Management spreekt al ruim tien jaar actief met bedrijven om onbeheersbare effecten van klimaatverandering tegen te gaan. Wij steunen de ambitie in het klimaatakkoord van Parijs om de opwarming van de aarde tot minder dan 2°C te beperken ten opzichte van de pre-industriële nulmeting. Ook willen wij werken aan een nog lagere temperatuurstijging, van 1,5°C.

Hieronder beschrijven wij het kader van ons engagement inzake het klimaat en laten wij zien hoe wij de ambities van het klimaatakkoord van Parijs vertalen naar verwachtingen ten aanzien van ondernemingen. Ons engagement vormt een belangrijk onderdeel van onze bredere respons op klimaatverandering. Andere elementen zijn onder meer de integratie van klimaatoverwegingen in onze beleggingsanalyses, activiteiten op het gebied van openbaar beleid en het aanbieden van gespecialiseerde beleggingsproducten.

De waarde van beleggingen en de inkomsten daaruit kunnen zowel stijgen als dalen als het gevolg van markt- of valutabewegingen en beleggers kunnen het oorspronkelijk belegde bedrag mogelijk niet terugkrijgen.

Vicki Bakhshi

Director, Analyst, Responsible Investment

Pieter van Stijn Director, Analyst, Responsible Investment

Nina Roth Director, Analyst, Responsible Investment

Thomas Hassl Senior Associate, Analyst, Responsible Investment

Derek Ip Senior Associate, Analyst, Responsible Investment

BMO Global Asset Management4

Het fundament voor het engagementraamwerk ten aanzien van klimaatverandering

Bij de aanpak van klimaatverandering en de realisatie van de streefdoelen van het klimaatakkoord van Parijs is voor beleggers een belangrijke rol weggelegd. Klimaatactie is daarnaast essentieel voor de Sustainable Development Goals (SDG’s)1. Klimaatverandering is niet alleen van belang voor SDG 13 (Klimaatactie), maar is een uitdaging voor het behalen van vrijwel iedere andere SDG door het effect ervan op voedsel, energie, levensstandaard en gezondheid. We zijn er ook van doordrongen dat de energietransitie een sociale kant heeft: lokale gemeenschappen en de bestaande beroepsbevolking zullen zich moeten aanpassen aan de veranderingen die voor de deur staan.

Het is van essentieel belang dat het Parijse streefdoel wordt gehaald, maar makkelijk is dat niet. De uitstoot van broeikasgassen moet in 2070 per saldo tot nul zijn gereduceerd, wil de temperatuurstijging tot 2°C omlaag kunnen, of al in 2050 als we de stijging tot 1,5°C willen beperken. Voor andere broeikasgassen2 is een vergelijkbare reductie nodig. Dat houdt een totale transformatie in van de manier waarop er in de wereld energie wordt geproduceerd en geconsumeerd. Ook zijn er ingrijpende maatregelen nodig om de uitstoot van vervoer, grondgebruik en landbouw te verlagen (eveneens belangrijke uitstootbronnen).

Structurele veranderingen van deze omvang brengen voor sommige sectoren en bedrijven ernstige financiële risico’s met zich mee, maar er zijn ook kansen voor andere spelers. Klimaatverandering houdt voor de belegger niet alleen een

morele plicht in als rentmeester en ‘verdeler’ van kapitaal, maar heeft ook gevolgen voor de manier waarop wij beleggingsrisico begrijpen en beheersen.

Wat verwachten we van ondernemingen?

Onze verwachtingen zijn zowel gebaseerd op onze eigen engagement ervaringen als op de best practice-normen die in het kader van belangrijke initiatieven en door brancheorganisaties zijn geformuleerd.

Van bedrijven in sectoren die sterk beïnvloed worden door het klimaat verwachten we duidelijke actie. Deze bedrijven moeten de volgende stappen doorlopen:

• De eerste stap is die van de basale bewustwording van klimaatverandering en het verband daarvan met de eigen bedrijfsactiviteiten. Dit uit zich onder andere in informatieverschaffing over de uitstoot van broeikasgassen.

• Door middel van actief uitstootbeheer ontplooit de onderneming concreet actie en wordt de uitstoot waarvoor het concern direct verantwoordelijk is, verlaagd. De formulering van streefdoelen en investeringen in efficiëntie maken daar deel van uit.

• In de derde stap, die van de strategische benadering, volgt de essentiële verschuiving, waarbij het bedrijf (het terugdringen van) klimaatverandering gaat zien als een belangrijke bedrijfsactiviteit. Wij verwachten dat het bestuur – met behulp van scenario analyses - zich dan buigt over de risico’s en kansen die klimaatverandering met zich meebrengt voor de strategie. Daarbij moet het bedrijf rekening houden met de uitstoot in de hele keten, niet alleen in de directe activiteiten.

• ‘Afstemming’ is in onze ogen het uiteindelijke doel dat bedrijven moeten nastreven. Deze stap gaat verder dan kijken naar de impact van klimaatverandering op de business. Hier gaat het erom dat het bedrijf kijkt naar de impact van de business op klimaatverandering. Van ondernemingen verwachten we een actieve bijdrage aan de aanpak van klimaatverandering door het afstemming van de eigen bedrijfsdoelstellingen op de doelen van Parijs. Het invoeren van dergelijke doelstellingen vergt proactiviteit die er uiteindelijk toe leidt dat een bedrijf een financieel sterke positie verwerft ten aanzien van de veranderende wereld.

“Klimaatverandering staat niet alleen voor een morele plicht als rentmeesters van kapitaal, maar staat ook een kwestie die implicaties heeft voor de manier waarop we beleggingsrisico’s begrijpen en beheren.”

1 https://www.bmogam.com/gb-en/intermediary/news-and-insights/advancing-sdgs-through-engagement/2 Special Report: Global Warming of 1.5°C, Intergovernmental Panel on Climate Change (2018)

Afstemming als doelOm de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs te bereiken, moeten er fundamentele veranderingen in de wereldeconomie worden doorgevoerd. Investeerders en bedrijven moeten allebei hun steentje bijdragen.

Engagement op het gebied van klimaatverandering: een raamwerk voor de toekomst 5

In figuur 1 ziet u een illustratie van het beleid en concrete acties die wij in de verschillende stadia als best practice beschouwen. Heeft een onderneming eenmaal de strategie afgestemd op het klimaatakkoord van Parijs, dan is dat nog niet het eind van het proces. Wij verwachten in dat geval een doorlopend feedbackmechanisme waarin de onderneming de strategie formuleert, de geboekte vorderingen bewaakt en door de tijd heen aanpassingen maakt.

Figuur 1: Onze verwachtingen voor engagement

Bewustwording Actief uitstootbeheer Strategische benadering

Afstemming

Onderkennen probleem

Uitstoot meten en melden

Actie vermindering uitstoot

Integreren risico’s en kansen

klimaatverandering in de bedrijfsstrategie

In afwegingen meenemen: keten en producten en diensten

Afstemmen op akkoord Parijs

Erkennen materialiteit klimaatrisico in publieke rapportages

Meten en rapporteren uitstoot scope 1 en 2

Formuleren uitstootdoelen

Concrete stappen zetten verlaging uitstoot; bewaken en rapporteren uitkomsten

Formuleren strategie op bestuursniveau

Afstemmen klimaatprestaties op topsalarissen

Analyseren en melden risico’s conform TCFD, inclusief scenarioanalyses

Beoordelen bestendigheid tegen fysieke klimaatrisico’s

Opnemen uitstoot producten en keten (scope 3) in strategie en rapportages

Signaleren kansen

Aansluiten bij vooruitstrevende brancheorganisaties; vermijden negatief lobbyen

Formuleren op Parijs afgestemde, wetenschappelijk onderbouwde streefdoelen in de hele keten

Aantonen hoe de bedrijfsstrategie op Parijs is afgestemd, bijvoorbeeld via de investeringen, de activamix en onderzoek en ontwikkeling (R&D)

TCFD = Task Force on Climate-related Financial Disclosures


Carbon Disclosure Project (CDP)internationaal informatiestelsel voor milieuprestaties.

Climate Action 100+ samenwerkingsverband van beleggers met een gezamenlijk belegd vermogen van $ 35 biljoen3, die bedrijven stimuleren om actie te ondernemen op het gebied van corporate governance, uitstootverlaging en informatieverschaffing (zie hieronder).

Institutional Investors Group on Climate Change (IIGCC) Europees beleggersnetwerk dat onder andere werkt aan de formulering van sectorspecifieke richtlijnen.

Investing in a Just Transition project onderzoek naar en aanbevelingen over de sociale gevolgen van de energietransitie.

Science-based Targets initiativerichtlijnen en beoordelingen voor de formulering van wetenschappelijk onderbouwde doelstellingen voor ondernemingen.

Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD)consequente informatieverschaffing over klimaat-gerelateerde financiële risico’s, inclusief specifieke maatstaven voor risicosectoren.

Transition Pathway Initiativesystematische beoordelingen van de mate waarin bedrijven klaar zijn voor de transitie naar een koolstofarme economie.

Selectie van organisaties en initiatieven rond klimaatveranderingOnze visie op best practice bij engagement stoelt onder meer op de volgende initiatieven:

1

2

3

4

5

6

7

3 Per 31 augustus 2019

De eerste vraag is: ‘waarop afgestemd’? In het akkoord van Parijs wordt opgeroepen tot actie om de wereldwijde temperatuurstijging tot “ruim onder 2°C boven het pre-industriële niveau te houden en om inspanningen te leveren die de temperatuurstijging nog verder beperken tot 1,5°C.” De meeste ondernemingen stemmen de inspanningen op dit moment af op het doel van 2°C; slechts een klein aantal verwijst naar het veel ambitieuzere doel van 1,5°C.

De tweede vraag is hoe een onderneming in een bepaalde sector of regio de eigen bedrijfsdoelstellingen koppelt aan dit overkoepelende, wereldwijde doel. Organisaties zoals het Internationaal Energie Agentschap hebben uitstoottrajecten geformuleerd voor specifieke sectoren die als leidraad kunnen fungeren. Die aanpak doet recht aan het feit dat sommige sectoren sneller moeten reduceren dan andere. Welk scenario een onderneming kiest, is daarbij van groot belang. De keuze voor een scenario dat al te gunstig uitpakt voor de sector in kwestie (zoals een nutsbedrijf dat uitgaat van snelle, grootscheepse invoering van technologieën voor de opvang en opslag van CO2) kan de geloofwaardigheid van de afstemmingstoezegging ondergraven.

Op regioniveau stemmen sommige bedrijven de klimaatinspanning af op de Parijs-toezeggingen van de eigen overheid (de nationaal vastgestelde bijdragen of Nationally Determined Contributions (NDC’s)). Hoewel het een zeer positief teken is dat die bedrijven hun verantwoordelijkheid nemen, is er ook een probleem: de huidige NDC’s blijven ver achter bij het totale streefdoel van Parijs. Voor sectoren als elektriciteit, transport en industrie zien we koolstofvrij als best practice opkomen.

Wat houdt afstemming in?Een groeiend aantal ondernemingen zegt inmiddels op het klimaatakkoord van Parijs te zijn ‘afgestemd’. Hoe beoordelen we of dat waar is? Hoe maken we een onderscheid tussen voortvarende actie en ‘greenwashing’?


Het derde vraagstuk is de vertaling van deze langetermijnambitie naar de bedrijfsstrategie. Wij verwachten een duidelijke weergave van de manier waarop de besluiten van de onderneming op het gebied van investeringen en R&D de doelstellingen ten goede komen. Dit in combinatie met een voortgaande bewaking van de geboekte vorderingen. Wij zetten onze kanttekeningen bij bedrijven die doelstellingen voor 2040 of 2050 hebben geformuleerd, zonder tussentijdse streefdoelen om naar toe te werken.

Belangrijk is dat ondernemingen transparant zijn over de gemaakte keuzes en hun aannames bij de formulering en uitvoering van de afstemmingsstrategie. Waar dat maar kan, stimuleren we bedrijven om hun beweringen onafhankelijk te laten verifiëren, bijvoorbeeld door het Science Based Targets initiative (SBTi). Het SBTi werkt inmiddels samen met ruim 600 ondernemingen aan de afstemming van hun strategie.

“Het is van vitaal belang dat bedrijven transparant zijn over de keuzes en aannames die zij maken bij het vaststellen en uitvoeren van hun aanpassingsstrategieën.”


Onze sectorspecialisten bepalen de aandachtsgebieden. Die kunnen in de loop van de tijd variëren in overeenstemming met veranderende prioriteiten. Hieronder volgt een overzicht van de sectorspecifieke verwachtingen die we hebben geformuleerd voor de sectoren die op dit moment in ons programma prioriteit hebben.

Sector Sectorspecifieke prioriteiten

Olie en gas • Streefdoelen CO2-uitstoot voor de keten (inclusief productie en gebruik energieproducten)

• Evaluatie bestendigheid ondernemingsplan in lastige klimaatscenario’s, inclusief een ‘ruim onder de 2°C-scenario’

Mijnbouw • Grondstofspecifiek investeringsplan

• Operationeel uitstootreductieplan

• Tijdplan uitfasering productie thermische kolen

• Samenwerkingsprogramma’s met ‘downstream’ smeltovens voor energie-efficiëntie

Elektriciteitsbedrijven • Uitfasering kolengestookte energieopwekking in 2030 (voor OESO-landen) of 2050 (niet-OESO)

• Plannen voor het effect van elektriciteitscentrales op de maatschappij en de gemeenschap

Energie-intensieve sectoren • Verlaging uitstoot van de bedrijfsactiviteiten, waarbij gebruik wordt gemaakt van credits voor duurzame energie dan wel elektriciteitsopwekking ter plaatse

• Technologisch implementatieplan voor CO2-verlaging

Transport • Beheersing uitstoot scope 3: upstream bij de inkoop van staal en aluminium; downstream bij de uitstoot van het wagenpark (auto-industrie)

• Lobbypraktijken (auto-industrie)

• Tijdpad realisatie nuluitstoot CO2

Voedselproductie en -handel, consumptiegoederen

• Ontbossingsbeleid voor belangrijke grondstoffen als palmolie, soja, hout en melkproducten/vee

• Evaluatie fysieke effecten van klimaatverandering in de keten

Financiële ondernemingen • Stresstesten/scenarioanalyses op milieugebied

• Integratie klimaatrisico in kredietverlenings- en emissiebeleid en -procedures

Figuur 2: Huidige aandachtsgebieden klimaatengagement, per sector

Hoe onze verwachtingen per sector variërenOnze verwachtingen zijn weliswaar universeel, maar de specifieke aanbevelingen worden ingegeven door de omstandigheden van de onderneming, sector en regio.


Tot de activiteiten behoorden onder andere zeven gerichte engagementprojecten over de klimaatbeheerstrategieën van CO2-intensieve bedrijven in de sector nutsbedrijven, olie en gas, mijnbouw, in de auto-industrie, chemie, industrie en in bouwmaterialen.

Als uitkomsten van ons engagement hebben wij 236 mijlpalen (‘milestones’) gesignaleerd: gevallen waarin er na het engagement iets is veranderd.

Onze engagementcontacten zijn als volgt over de sectoren verdeeld (zie figuur 3).

De meeste uitkomsten van engagement zijn dit jaar vooralsnog behaald in de sector energie en basismaterialen. Dat heeft volgens ons te maken met het feit dat de grondstofwinnende sectoren (olie, gas en (kolen)mijnbouw) als eerste het doelwit waren van engagement door beleggers.

Echter, engagement gaat vandaag de dag een stuk verder: in alle sectoren is systeemverandering nodig.

Figuur 3: Engagement verdeeld over sectoren

Ons engagement vindt zowel een-op-een plaats, als gezamenlijk met andere beleggers. Climate Action 100+ vervult daarbij een centrale rol. Toch zijn er nog veel belangrijke ondernemingen en sectoren die geen deel uitmaken van dat initiatief. Directe contacten blijven dus belangrijk.

BMO Global Asset Management, september 2019

Engagement en uitkomsten BMOSinds het klimaatakkoord van Parijs op 12 december 2015 is aangenomen, hebben wij met 629 bedrijven 1075 keer actief contact gehad over klimaatverandering.

0

30

60

90

120

150

0

10

20

30

40

50

60

Basis-materialen

Nutsbedrijven Financiëleinstellingen

Duurzame consumenten-

goederen

Industrie Energie Dagelijkse consumenten-

goederen

IT Gezond-heidszorg

Onroerend goed

Communicatie

Aantal aangesproken ondernemingen (links)

Mijlpalen (rechts)

“Ons engagement vindt zowel een-op-een plaats, als gezamenlijk met andere beleggers. Climate Action 100+ vervult daarbij een centrale rol.”

Het initiatief is in december 2017 gelanceerd en coördineert de actieve contacten met 100 systeemrelevante bedrijven die samen goed zijn voor twee derde van de jaarlijkse industriële uitstoot van broeikasgassen. Ook is er contact met nog ruim 60 andere ondernemingen die het voortouw kunnen nemen bij de transitie naar een koolstofarme economie. De belangrijkste sectoren waarmee contact is, zijn nutsbedrijven, basismaterialen (mijnbouw, staal, chemie), energie en de auto-industrie.

Bij het initiatief van Climate Action 100+ hebben zich tot nu toe beleggers met een gezamenlijk beheerd vermogen van ruim $ 35 biljoen aangesloten. Het engamentinitiatief is daarmee waarschijnlijk het grootste internationale samenwerkingsverband van beleggers ooit.

Doelstellingen engagement

Van bedrijven wordt actie op verschillende gebieden verlangd:

• Corporate governance: het invoeren van een sterk governancekader, waarin de verantwoordelijkheid van het bestuur wordt vastgelegd en het toezicht wordt geregeld op de fysieke en transitierisico’s en ¬kansen op het gebied van klimaatverandering. Er moet daarbij voldoende kennis in het bestuur aanwezig zijn om adequaat toezicht op klimaatrisico’s te kunnen houden. Ook moeten er klimaatgerelateerde doelstellingen in het beloningsbeleid worden ingevoerd.

• Uitstootbeheer: actie ondernemen en doelstellingen formuleren om de vermindering van de uitstoot van broeikasgassen in de hele keten te bewerkstelligen, conform het streefdoel van het Parijse klimaatakkoord (beperken wereldwijde gemiddelde temperatuurstijging tot ruim onder 2ºC).

• Informatieverschaffing: informatieverschaffing op bedrijfsniveau verbeteren in overeenstemming met de eindadviezen van de Task Force on Climate-related Financial Disclosures (TCFD) en, waar van toepassing, sectorspecifieke richtlijnen. Ook moeten bedrijven toelichten in welke mate de strategie in overeenstemming is met de doelstellingen van het akkoord van Parijs, alsook de mate waarin de onderneming bestand is tegen transitiegerelateerde risico’s.

Climate Action 100+ – een veranderimpuls ter waarde van $ 35 biljoenClimate Action 100+ is een internationaal samenwerkingsverband van beleggers op engagementgebied.


Climate Action 100+ gebruikt steeds vaker (een combinatie van) uiteenlopende benaderingen. In 2018 is er een verklaring afgelegd tijdens de jaarvergadering van bijna de helft van de bedrijven waarop het initiatief zich richt. Dit werd in 2019 nader ingevuld met de eerste aandeelhoudersmoties uit naam van het initiatief. Andere manieren om de druk op te voeren waren onder andere een publieke brief aan bedrijven, naast gezamenlijke publieke verklaringen van beleggers en doelbedrijven.

Openheid over lobbyrelaties is in 2019 toegevoegd als engagementdoelstelling voor diverse bedrijven met een grote milieu-impact in de auto-industrie, energie en mijnbouw. Het streven is om de lobbyactiviteiten van brancheorganisaties af te stemmen op de publieke positie van ondernemingen.

BMO Global Asset Management neemt al sinds de oprichting actief deel aan Climate Action 100+, en trad (en treedt nog steeds) als (co-)lead op bij zes engagementprojecten (bij Vistra, Fiat Chrysler, POSCO, Suncor, GM en VW). Wij namen verder deel aan het engagement met nog eens 17 andere bedrijven in verschillende sectoren en regio’s. Tot nu toe waren we betrokken bij meer dan 30 Climate Action 100+-activiteiten bij bedrijven (zo namen we onder andere het woord bij de jaarvergadering van Fiat Chrysler).

Rapportage over vorderingen

Climate Action 100+ gaat op jaarbasis een verslag publiceren, waarin de vorderingen richting de doelstellingen van het initiatief worden weergegeven. Een onderneming kan van de lijst worden gehaald als deze voldoende voortgang heeft geboekt en aan de doelstellingen van het initiatief voldoet.


Integratie klimaatverandering in stemmen op afstand (‘proxy voting’)Bij beursgenoteerde ondernemingen is de uitoefening van stemrecht een invloedrijke manier om, in combinatie met engagement, het belang van klimaatactie onder de aandacht te brengen.

Beleggers maken steeds actiever gebruik van hun stemrecht om zich hard te maken voor vooruitgang. Dat blijkt onder andere uit het grote aantal klimaatmoties dat de afgelopen jaren door aandeelhouders is ingediend. Dat aantal zou nog hoger zijn als vele daarvan niet waren ingetrokken vanwege de vorderingen die de onderneming had geboekt.4 We steunen consequent aandeelhoudersmoties over klimaatverandering, zoals die van de Aiming for A-coalitie.

Een belangrijke ontwikkeling is dat beleggers tegenwoordig ook bereid zijn om zorgen over klimaatverandering niet alleen aan te kaarten met speciale moties, maar óók bij de uitoefening van stemrecht rond andere moties van het management, zoals het jaarverslag, de jaarrekening of de benoeming van bestuurders.

Ook in onze eigen richtlijnen voor corporate governance5 maken wij duidelijk dat we ons in voorkomende gevallen niet achter moties van de directie - inclusief die over het jaarverslag, de jaarrekening of de benoeming van bestuurders - zullen scharen, als een bedrijf (in een sector die een zware stempel op de omgeving drukt) geen relevante klimaatinformatie verschaft.

Meer in het algemeen verwachten we dat de integratie van klimaatverandering in het stembeleid nog zal versnellen. Dit onder invloed van de zorg over materiële risico’s en het feit dat beleggers en vermogensbeheerders een hoger ambitieniveau gaan hanteren.

“Een belangrijke ontwikkeling is de bereidheid van beleggers om hun bezorgdheid over de klimaatverandering te uiten, niet alleen door middel van specifieke aandeelhoudersmoties, maar ook door middel van stemmen over verschillende managementresoluties.”

4 Op het moment van schrijven waren er in de VS 60 moties over klimaatverandering ingediend. Over maar 15 is vervolgens gestemd, vooral omdat de moties onder invloed van geboekte vooruitgang waren ingetrokken.

5 https://www.bmogam.com/gb-en/intermediary/wp-content/uploads/2018/10/corporate-governance-guidelines-cgg.pdf


Fiat Chrysler

Achtergrond: Fiat Chrysler Automobiles (FCA) is in oktober 2014 ontstaan door de samenvoeging van Fiat en Chrysler in een nieuwe houdstermaatschappij. De

combinatie verkoopt auto’s in meer dan 135 landen. We zijn al jaren actief in gesprek met FCA en zijn nu de ‘lead’ in de gesprekken van Climate Action 100+ met de onderneming.

Engagementaanpak: Bij de jaarvergadering van 2018 hebben wij namens Climate Action 100+ een verklaring afgelegd. Daarin zetten wij de belangrijkste verwachtingen van het initiatief uiteen, in het bijzonder de verwachting dat de strategie wordt afgestemd op de doelstellingen van het klimaatakkoord van Parijs. We hebben sinds die jaarvergadering diverse malen met FCA gesproken, vooral over de strategie voor elektrische auto’s. Er is echter maar weinig voortgang geboekt, mogelijk vanwege de onrust na fusiepogingen.

Uitkomst: In tegenstelling tot sommige Europese autobedrijven die onlangs ambities voor de CO2-afbouw hebben geformuleerd (plus doelstellingen voor de middellange termijn) geeft FCA alleen informatie over de manier waarop op de korte termijn aan de weten regelgeving wordt voldaan. Het bedrijf geeft slechts zeer beperkt inzicht in het traject voor de ontwikkeling en toepassing van technologie. Wij blijven FCA op deze punten aanspreken.

POSCO

Achtergrond: POSCO is een van de grootste staalproducenten én een van de 100 meest CO2 intensieve bedrijven in de wereld. Toch blijft de onderneming bij de internationale concurrentie

achter, op zowel klimaatstrategie als -doelstellingen. BMO GAM fungeert als ‘co-lead’ in het engagement van Climate Action 100+ met POSCO.

Engagementaanpak: POSCO had een uitstootdoel voor 2020. Dat is drie jaar geleden echter al gehaald en de onderneming heeft de ambities voor de langere termijn nog altijd niet geformuleerd. We hebben in het kader van Climate Action 100+ twee keer met POSCO gesproken en gevraagd om een strategischer aanpak. Bij het eerste gesprek was het niet mogelijk op detailniveau te praten, maar voor de tweede bijeenkomst kregen we een van de operationeel specialisten te spreken, waardoor we dieper op de materie konden ingaan. We hebben gevraagd langetermijndoelen te formuleren die op het klimaatakkoord van Parijs zijn afgestemd. Dit in combinatie met toezicht op bestuursniveau en verbeterde informatieverschaffing.

Uitkomst: De onderneming heeft ons laten weten dat er een klimaatscenarioanalyse is uitgevoerd, maar dat de resultaten nog niet bekend zijn gemaakt. POSCO zegde tevens toe om een streefdoel voor 2030 te formuleren. Wij zullen dat nieuwe streefdoel evalueren zodra het bekend is en vergelijken met best practice in de sector, zoals het klimaatactieplan van Arcelor Mittal. Wat ons zorgen baart, is dat de onderneming nog altijd niet proactief optreedt op bestuursniveau.

Engagement in de praktijk: Case studiesDe gezamenlijke betrokkenheid van investeerders zet ongekende druk op bedrijven om actie te ondernemen. Wij zijn aanzienlijke vooruitgang bij de leiders en een kloof bij de achterblijvers.


Duke Energy

Achtergrond: Duke Energy is een van de grootste elektriciteitsproducenten van de VS en bedient bijna acht miljoen klanten met 51 megawatt aan capaciteit. Het concern

heeft inmiddels diverse kolencentrales buiten gebruik gesteld, maar kolen is nog altijd goed voor een derde van de totale opwekkingscapaciteit. Olie & gas zijn goed voor 42%.

Engagementaanpak: We hebben Duke Energy in 2016 voor het eerst op klimaatverandering aangesproken. Er zijn diverse diepgravende een-op-een conference calls geweest, waarna we ons bij Climate Action 100+ hebben aangesloten. We hebben gevraagd om scenarioanalyses en om duidelijkheid over de CO2-afbouw op de lange termijn.

Uitkomst: Duke Energy heeft begin 2018 als eerste belangrijke Amerikaanse nutsmaatschappij een rapport met klimaatscenario’s gepubliceerd. Na een verdere dialoog met aandeelhouders heeft de onderneming in september 2019 de ambitie aangekondigd om in 2050 per saldo op een nuluitstoot uit te komen, met een tussentijdse doelstelling van 50% in 2030. Wij zien dit als een belangrijke stap voorwaarts en zullen andere Amerikaanse nutsbedrijven stimuleren dit voorbeeld te volgen.

Bank Mandiri

Achtergrond: Bank Mandiri is niet alleen de grootste bank van Indonesië maar ook een van de grootste kredietverleners aan de palmoliesector in dat land (circa

9% van de kredietportefeuille). Ernstige twijfels over de duurzaamheid van deze sector vormt een risico.

Engagementaanpak: We hebben al diverse malen met Bank Mandiri (waaronder met de CEO) gesproken en erop aangedrongen om de financiering van palmolie strategischer aan te pakken. Meer specifiek hebben we gevraagd om NDPE beleid te implementeren (NDPE staat voor ‘No Deforestation, No Peat & No Exploitation’). De palmolieklanten van de bank zouden moeten stoppen met ontbossing, hoogwaardige natuurgebieden moeten beschermen en best practices voor plantagemanagement moeten invoeren.

Uitkomst: Bank Mandiri presenteerde in augustus 2019 een nieuw actieplan duurzaam financieren. Palmolie is een van de vier prioriteitsgebieden die de bank gaat aanpakken. We vinden deze toezegging bemoedigend en blijven wat betreft de uitvoering aandringen op NDPE-beleid.

Vistra Energie

Achtergrond: De Amerikaanse elektriciteitsmaatschappij Vistra is sinds 2017 aan de beurs genoteerd. De activa zijn afkomstig van voorgangers TXU, Luminant en

Dynegy. Ongeveer een derde van de elektriciteitsopwekking is afkomstig uit kolen. We hebben de onderneming in 2018 voor het eerst aangesproken en zijn nu de ‘co-lead’ in het engagement van Climate Action 100+.

Engagementaanpak: Als relatief nieuw concern kende Vistra een zeer beperkte strategie en informatieverschaffing over ESG-zaken (waaronder klimaatverandering). We hebben de onderneming gevraagd om scenarioanalyses uit te voeren, om duidelijkheid te bieden over de timing van de sluiting van de kolengestookte opwekkingscapaciteit en om uitstootdoelen voor de (middel)lange termijn te formuleren. Daarnaast hebben we Vistra geadviseerd om te reageren op het Carbon Disclosure Project en om TCFD te ondersteunen.

Uitkomst: Vistra heeft ons engagement goed opgepakt. Er zijn klimaatscenario-workshops georganiseerd en het bedrijf werkt nu aan de formulering van streefdoelen voor 2030 en 2050. Het Parijse klimaatakkoord is daarbij een belangrijk referentiepunt. Het plan is om deze nieuwe streefdoelen later in 2019 bekend te maken.

Koninklijke Olie/Shell

Achtergrond: Shell geeft blijk van leiderschap in de energiesector door de eigen energieproducten mee te tellen in de ambitie voor de verlaging van de CO2-uitstoot op de

lange termijn. De onderneming heeft in 2017 voor de eigen energieproducten het concept netto-CO2 voetafdruk (net carbon footprint – NCF) geïntroduceerd. De ambitie is om die voetafdruk in 2050 te hebben gehalveerd, met een verlaging van 20% in 2035 als tussenstap.

Engagementaanpak: Met die NCF-ambitie is Shell leidend in de sector. We bleven echter met vraagtekens over de invoering zitten en wilden daarom meer duidelijkheid over de (verscheidenheid aan) potentiële instrumenten waarmee Shell de benodigde reductie in de tijd wil meten.

Uitkomst: Ons lopende engagement heeft bijgedragen aan een gezamenlijke verklaring van Shell en Climate Action 100+. In die verklaring heeft de onderneming toegezegd publieke NFC-doelstellingen voor de korte termijn te formuleren en deze te koppelen aan de topbeloningen . Shell gaat daarnaast een jaarlijkse update verzorgen over de geboekte vorderingen met de NCF-doelstellingen en -ambitie.


Belangrijkste risico's

De waarde van de beleggingen en de daaruit voortvloeiende inkomsten kunnen zowel dalen als stijgen als gevolg van markt- of valutabewegingen en het is mogelijk dat beleggers het oorspronkelijk geïnvesteerde bedrag niet terugkrijgen.

REO en het “reo”-logo zijn geregistreerde handelsnamen van BMO Asset Management (holdings) plc. Het recht op deze handelsnamen alsmede het gebruik daarvan is exclusief voorbehouden aan BMO Asset Management (holdings) plc.

Hoe BMO Global Asset Management u kan helpen

BMO Global Asset Management neemt materiële ESG-kwesties op in zijn beleggingsprocessen voor alle activaklassen. Wij bieden ook een assortiment Responsible Funds aan, fondsen die beleggen in bedrijven die duurzaam opereren en bedrijven uitsluiten die niet voldoen aan onze ethische en ESG-criteria, en onze reo®-dienstverlening op het gebied van engagement en stemrecht voor wereldwijde aandelen- en krediettransacties.

Best ESG Research Team 2018

Deze informatie is afkomstig van BMO Global Asset Management, maar is noch een aanbod noch een uitnodiging tot het kopen of verkopen van specifieke beleggingsproducten of –diensten. De informatie, meningen, schattingen en/of verwachtingen in dit document zijn afkomstig van bronnen, waarvan redelijkerwijs wordt aangenomen dat ze betrouwbaar zijn en die op ieder moment kunnen wijzigen.

ESG ViewpointJuli 2019

Vervolgd

Achtergrond

De afgelopen paar jaar zijn er door overheden, internationale noteringsagenten en non-profitorganisaties diverse kaders voor ESG-informatieverschaffing opgesteld. Rapportages over duurzaamheidskwesties zijn hierdoor de norm geworden en niet langer de uitzondering.

Van alle raamwerken die er in omloop zijn, is dat van het Global Reporting Initiative (GRI) wel het meest in gebruik. De GRI-standaarden waren de eerste wereldwijde normen voor duurzaamheid. Deze worden inmiddels toegepast door 82% van de grootste ondernemingen in de wereld.1 Ook het Carbon Disclosure Project (CDP) geniet internationale erkenning voor de geformuleerde normen voor milieu-informatie; CDP-rapporterende ondernemingen zijn inmiddels goed voor zo’n 56% van de internationale marktkapitalisatie.2 Naast non-profitorganisaties hebben ook overheden zich niet onbetuigd gelaten. Uit een analyse van de Principles for Responsible Investment (PRI) kwam naar voren dat 38 van de 50 grootste

ESG-informatie bij mid caps

Samenvatting

Informatie over milieu, maatschappij en corporate governance (ESG) wordt steeds belangrijker. Dit is het gevolg van wijzigingen in de weten regelgeving, de ontwikkeling van internationaal erkende kaders voor informatieverschaffing en de groeiende vraag van beleggers. Die laatste groep houdt bij beleggingsbeslissingen steeds vaker rekening met duurzaamheid.

We hebben 43 ondernemingen met een marktkapitalisatie van minder dan $ 10 miljard aangeschreven. In die brief hebben we de belangrijkste maatschappelijke en milieuproblemen voor de betreffende sector aangestipt. Problemen waarmee wij vinden dat die ondernemingen iets moeten doen in hun rapportage over duurzaamheid.

Van die 43 ondernemingen waren er 20 bereid de dialoog met ons aan te gaan. Er zijn maar weinig andere beleggers die deze groep op ESG-informatie aanspreken. Wij vonden een gewillig oor.

Catherine HoyleAnalyst, Responsible Investment

ContactInstitutional business:

+ 31 (0)20 582 3758

[email protected]

bmogam.nl

bmo-global-asset-management Nederland

Uitsluitend voor professionele beleggers

1 https://www.globalreporting.org/information/news-and-press-center/press-resources/Pages/default.aspx2 https://www.cdp.net/en/scores-2017

ESG ViewpointMei 2019

Die druk wordt de laatste tijd nog verder opgevoerd onder invloed van de grotere aandacht voor klimaatverandering en biodiversiteit, de politieke druk in de EU en de VS en twijfels over de effectiviteit van bestaande initiatieven. Zo hebben Elizabeth Warren en Bernie Sanders, twee presidentskandidaten voor de Amerikaanse verkiezingen van 2020, samen met nog zes andere collega’s uit de Senaat onlangs een brief gestuurd naar fundmanagers1 waarin ze vragen om ondernemingen in hun portefeuilles en financiële ketens die verantwoordelijk zijn voor door palmolie veroorzaakte ontbossing aan te spreken.

Een belangrijk initiatief voor de verbetering van de duurzaamheid van de sector is de Roundtable on Sustainable Palmolie (RSPO). Maar ook daarop wordt met enige regelmaat kritiek uitgeoefend. Hieronder gaan we nader in op de uitdagingen waarvoor de RSPO zich gesteld ziet en wat er recent is gedaan om die uitdagingen het hoofd te bieden.

Impact palmolie

Elk jaar wordt zo’n 66 miljoen ton palmolie geproduceerd. Daarvan is ruim 50% afkomstig uit Indonesië en meer dan 30% uit Maleisië.2 Met de productie van palmolie zijn uiteenlopende ernstige maatschappelijke en milieueffecten gemoeid:

Lokale luchtverontreiniging: vooral ernstig in 2015, toen de wolken van de bosbranden in Indonesië het financiële centrum van Singapore bereikten. Scholen bleven weken gesloten en er werd geadviseerd geen activiteiten in de buitenlucht te ondernemen.

Ontbossing: kappen voor palmolieplantages leidt tot verlies van tropisch regenwoud, biodiversiteit, leefgebied en ondermijnt de bescherming tegen overstromingen.

Veen: natuurlijk opslagpunt voor CO2. Het afwateren en in gebruik nemen als plantages van veengebieden heeft klimaatverandering sterk verergerd.

Is duurzame palmolie eigenlijk wel mogelijk?De zorg over de duurzaamheid van palmolieproductie is niets nieuws. Beleggers laten al jaren hun stem horen bij de roep van de politiek en het grote publiek om sterkere milieu- en maatschappelijke standaarden voor de productie van dit vaak gebruikte voedingsmiddel.

Nina Roth Director, Analyst,Responsible Investment

1 Zie ook https://www.ft.com/content/44f2d30a-1276-3068-b995-a4c8076d40c1 en https://www.schatz.senate.gov/press-releases/schatz-senators-push-financial-firms-to-help-stop-global-deforestation

2 Medio jaren negentig was dat circa 15 miljoen per jaar



+ 31 (0)20 582 3758

[email protected]

bmogam.nl


Vervolgd

ESG ViewpointApril 2019

Het ICGN is internationaal toonaangevend in het bevorderen van best practice in corporate governance en van stewardship van beleggers. De leden, die gezamenlijk meer dan 34 miljard dollar aan activa vertegenwoordigen, komen samen om goede governance na te streven en zo waardecreatie op de lange termijn te bevorderen en de rechten van de aandeelhouders te beschermen.

Alhoewel er een duidelijke focus was op Nederland, werd er in de discussies ook aandacht besteed aan het mondiale corporate governance-landschap. De meeste panels belichtten vooruitstrevende concepten rond de impact van technologie op onze besluitvorming en de manieren waarop belanghebbenden met elkaar omgaan.

De mogelijkheid om met wetenschappelijke big data de transparantie van bedrijfsvoering te vergroten en hiermee de besluitvorming van het management en de raad van bestuur te ondersteunen was eveneens een belangrijk thema.

Uiteindelijk zal het wijdverbreide gebruik van kunstmatige intelligentie allerlei uitdagingen met zich meebrengen, maar sommige asset managers maken er operationeel al gebruik van. Het is slechts een kwestie van tijd voordat het gebruik van dit soort tools steeds vaker zal voorkomen.

Aandeelhouders en belanghebbenden: het aanmoedigen van de dialoog

De conferentie begon met een paneldiscussie over het verbeteren van de communicatie tussen aandeelhouders en andere belanghebbenden. Dit betrof onder meer een oproep voor meer regelgeving in de vorm van een verplichting om ondernemingen en eigenaren van activa te verplichten bekend te maken met wie zij engagen. Daarnaast besprak men ook mildere benaderingen voor een op verbetering gerichte manier van engagement, zoals rondetafelgesprekken over inhoudelijke kwesties en gezamenlijke engagement. Aangezien er binnen groepen verschillende drijfveren kunnen bestaan, is het belangrijk om engagement te zien als een manier om zorgen bespreekbaar te maken, maar waarmee men ook inzicht kan krijgen in het standpunt van andere partijen.

International Corporate Governance Network

Wij hebben deelgenomen aan de International Corporate Governance Network “ICGN” conferentie in Amsterdam, een tweedaags evenement dat werd bijgewoond door meer dan 300 afgevaardigden uit 23 regio’s. Tenisha Elliott

Associate, AnalystResponsible Investment

Vervolgd



+ 31 (0)20 582 3758

[email protected]

bmogam.nl


Viewpoints

Wij brengen regelmatig publicaties uit op het gebied van verantwoord beleggen. Klik op onderstaande thumbnails om de meest recente viewpoints te lezen.

https://www.bmogam.com/nl-nl/institutional/news-and-insights/esg-viewpoint-esg-informatie-bij-mid-caps/

https://www.bmogam.com/nl-nl/institutional/news-and-insights/esg-viewpoint-can-palm-oil-ever-be-sustainable/

https://www.bmogam.com/nl-nl/institutional/news-and-insights/international-corporate-governance-network/

Printed on Innovation which is manufactured under the Forest Stewardship council scheme FSC® and is a totally chlorine free (TCF). Identification of tree species used for the pulp manufacture can be obtained on request. The mill is ISO14001 accreditation for environmental management and the paper is a fully Carbon-balanced product, endorsed by the World Land Trust. Printed in the UK by an environmental 14001 accredited printer.

© 2019 BMO Global Asset Management. Financial promotions are issued for marketing and information purposes; in the United Kingdom by BMO Asset Management Limited, which is authorised and regulated by the Financial Conduct Authority; in the EU by BMO Asset Management Netherlands B.V., which is regulated by the Dutch Authority for the Financial Markets (AFM); and in Switzerland by BMO Global Asset Management (Swiss) GmbH, which is authorised and regulated by the Swiss Financial Market Supervisory Authority (FINMA). 768850_G19-2162 (09/19). This item is approved for use in the following countries; CA, DK, FR, DE, IE, IT, NL, NO, PT, ES, SE, CH, AE, UK.

Institutional business:

+44 (0)20 7011 4444

[email protected]

UK intermediary sales:

0800 085 0383

[email protected]

bmogam.com/adviser

Telephone calls may be recorded.

Follow us on LinkedIn

Subscribe to our BrightTALK channel

Contact us

© 2019 BMO Global Asset Management. Financieel promotiemateriaal wordt uitgegeven voor marketing- en informatiedoeleinden; in het Verenigd Koninkrijk door BMO Asset Management Limited, dat geautoriseerd is en gereguleerd wordt door de Financial Conduct Authority; in de EU door BMO Asset Management Netherlands B.V., dat gereguleerd wordt door de Nederlandse Autoriteit Financiële Markten (AFM); en in Zwitserland door BMO Global Asset Management (Swiss) GmbH, dat geautoriseerd is en gereguleerd wordt door de Zwitserse toezichthoudende autoriteit voor financiële markten (FINMA). 802535_G19-2471 (10/19). Dit artikel is goedgekeurd voor gebruik in de volgende landen: NL.

+ 31 (0)20 582 3758

[email protected]

bmogam.nl


Contact

Engagement op het gebied van klimaatverandering€¦ · beleggingsanalyses, activiteiten op het...

Documents

Transcript of Engagement op het gebied van klimaatverandering€¦ · beleggingsanalyses, activiteiten op het...