18.30-13.50 uur - Welkom MK: Welkom bij derde sessie over Omgevingswet Marte = • Bewegingmaker en procesontwerper bij 7Zebra’s • Katalysator Participatie Omgevingswet bij Programma • Initiatiefnemer van Marconia in Rotterdam Vraag aan Rutger: waarom organiseert LSA Bewoners de komende weken sessies over de komst van de Omgevingswet? Sluit aan bij activiteiten van Agenda Lokale Democratie waaraan LSA bijdraagt. Die activiteiten gaan over: • De democratische basis: bewonersbetrokkenheid • Versterken van democratie: Kwetsbare wijken • Verbreden van democratie: Community Building • Verdiepen van democratie: buurtrechten en Omgevingswet MK: Derde van 5 sessies over Omgevingswet en hoe je als bewonersinitiatief kunt aanhaken op de veranderingen in t samenspel rond de fysieke leefomgeving. Komende weken in gesprek over: • Bewoners aan de onderhandelingstafel • Omgevingsvisie: wat heb ik eraan?

1

• Wat verwacht Omgevingswet van bewonersinitiatieven? • Ruimte en buurtrechten • Vanavond: eerlijke afspraken maken Programma vanavond • Korte uitleg over de komst van de Omgevingswet • Dan prikkelen we gedachten met het verhaal over A9 om! en meer acties van Dorpsraad Badhoevedorp • Daarna met behulp van uitleg Rob Rietveld van NL Platform Burgerparticipatie en Overheidsbeleid in kleinere groepjes in gesprek • Rond 21.00 uur gezamenlijke afsluiting en wat te drinken na • We beginnen nu bij jullie…

1

Kennismaken met elkaar door te vertellen wat ieders positie is ten opzichte van de Omgevingswet. Het logo van AdsmO ligt op de grond <cirkels met tape>. Nodig de groep uit om te vertellen wie ze zijn aan de hand van de vraag: wat is jouw relatie tot de Omgevingswet? Deelnemers kiezen een plek op de kaart en vertelt kort de plek waar die staat. Oranje: Het is mijn hoofdzaak, grote betrokkenheid. Ik ondersteun als communicatieadviseur de programmaleider Omgevingswet. Donker Groen: Dit is een van de dingen die ik doe, als communicatieadviseur van de projetleider omgevingsvisie of -plan. Lichtgroen: Ik sta op grote afstand, er wordt iets van mij verwacht maar ik weet niet wat.

2

5 minuten | waarover gaat de Inspiratiegids? Sheet 3-12

Even stapje terug. De omgevingswet van 2022 een stelselherziening van: 26 wetten, 60 AMvB’s, 75 ministeriele regelingen, 50.0000 bestemmingsplannen. Naar: 1 wet, 4 AMVB’s, 1 Omgevingsregeling, 400 omgevingsplannen Waarom? 1. Complexiteit bestaande stelsel

Het bestaande stelsel van het omgevingsrecht bestaat uit vele goede onderdelen, maar is in totaal te complex geworden voor de praktijk.

2. Trage besluitvorming, hoge onderzoekslasten, ontbreken draagvlak

Dit leidt onder meer tot tragere besluitvorming, hogere onderzoekslasten en minder draagvlak voor naleving. 3. (Nieuwe) maatschappelijke opgaven

Bovendien is het stelsel niet goed opgewassen tegen (nieuwe) maatschappelijke opgaven als krimp, CE of klimaat: •Krimp (transformatieopgaven): Regionale verschillen vragen om op maat gesneden regionale oplossingen •Circulaire economie: Oude wetgeving houdt geen rekening met nieuwe gedachte van afval naar grondstof, wetgeving loopt achter op innovatie. •Klimaat: duurzame energie moet ruimtelijk ingepast worden dat vergt andere vormen van betrokkenheid van omwonenden, integrale opgaven rond adaptatie vragen om integrale oplossing.

Kortom: het moet beter, eenvoudiger en sneller!

3

Het nieuwe stelsel dient een dubbel maatschappelijk doel, die in ons drukke land beide van groot belang zijn: • Aan de ene kant ruimte geven voor nieuwe ontwikkelingen: benutten • Aan de andere kant het goed borgen van de kwaliteit van de leefomgeving: beschermen Doel is om de regels op vier manieren te verbeteren. 1) Met de stelselherziening worden de regels op alle niveaus inzichtelijk samengevoegd, zodat iedereen weet waar hij aan moet voldoen. Bijvoorbeeld het omgevingsplan. Hierin bundelen we alle gemeentelijke regels over de fysieke leefomgeving, die nu nog zijn opgenomen in tientallen verordeningen (zoals kapverordening, uitritverordening etc.).

2) De wet moet ertoe leiden dat bij nieuwe ontwikkelingen in de leefomgeving alle relevante belangen in samenhang en van het begin worden bekeken en afgewogen. Dus geen afvinklijstjes meer aan het eind van het proces voor 'zwakke belangen' als milieu of gezondheid. In samenwerking met de samenleving: met organisaties, bewoners en ondernemers, zowel als initiatiefnemer of belanghebbende bijeen concreet project als als betrokkene bij de fysieke leefomgeving (bijv bij een omgevingsvisie) 3) Meer bestuurlijke afweegruimte, zodat lokale overheden de keuzes kunnen maken die passen bij hun specifieke situatie. De Veluwe vraagt om andere regels dan het centrum van Amsterdam. Binnen duidelijke spelregels, uiteraard. 4) De Omgevingswet harmoniseert de procedures, biedt eenduidige rechtsbescherming en geeft ruimte voor participatie in de beginfase van het project. Door versobering, hergebruik en fasering van onderzoek worden ook de onderzoekslasten verminderd.

4

5

Het organiseren van participatie is verplicht bij een omgevingsvisie, programma, omgevingsplan en projectbesluit. Je zoekt dan samenwerking met bewoners, ondernemers, maatschappelijke organisaties en medeoverheden. •Hoe het participatie traject moet worden ingericht is NIET in de wet en het omgevingsbesluit vastgelegd. Vertrouwen dat participatietraject vorm wordt gegeven dat past bij het besluit. •Omgevingsvergunning in wet is opgenomen dat initiatiefnemer aangeeft hoe derde partijen bij project zijn betrokken. (Aanvraagvereiste) •Wél extra borging participatie bij:

Omgevingsplan

6

Omgevingsvisie en Programma’s, En nadere regels voorkeursbeslissing en indieningsvereiste projectprocedure

Ministeriele regeling met indieningsvereiste is in de maak. Uitwerking is nog niet bekend. Omgevingsbesluit: De nadere procedurele bepalingen over door bestuursorganen te nemen besluiten. Dit zijn onder andere nadere bepalingen over de voorbereidingsprocedures voor programma’s, omgevingsplannen, omgevingsverordeningen en omgevingsvergunningen, evenals procedurele kanten van de milieueffectrapportage en procedurele zaken bij kostenverhaal. De bepalingen over bestuursrechtelijke handhaving over de verschillende instrumenten van de Omgevingswet. MER-procedurele bepalingen Ook voor de MER-procedure wordt aangesloten bij EU-regelgeving •OOK extra borging participatie bij:

Omgevingsplan in besluit wordt aangegeven hoe participatietraject heeft plaats gevonden. Ook is het mogelijk om bij de kennisgeving van het voornemen participatie op te nemen. Omgevingsvisie en Programma’s, verantwoording in het besluit opnemen. Omgevingsvergunning in wet is opgenomen dat initiatiefnemer aangeeft hoe derde partijen bij project zijn betrokken. (aanvraagvereiste)

6

Insteek: Wat verandert er met de komst van de Omgevingswet? Wat staat er in de wet? Wat zijn de uitgangspunten voor participatie? Waar is participatie geregeld in de wet?

7

8

In welke beleidsfase is participatie aan de orde? Bij beleidsontwikkeling en –doorwerking richt de participatie zich op co-creatie: vormen van interactieve conceptontwikkeling. Op de routekaart zijn dat de blauwe en lichtgroene fases: We hebben een idee en we maken een concreet plan. In de uitvoering draait de participatie om de interactie rond vergunningen, waarbij initiatiefnemer, bevoegd gezag en belanghebbenden een rol spelen. Of gaat het om omgevingsmanagement: de interactie met allerlei betrokkenen tijdens de uitvoering van een project. In de fase van terugkoppeling gaat participatie juist over het ophalen van gebruikerservaringen via monitoring en evaluatie. Zo kom je erachter wat de impact is van het project of krijg je input waarmee je bezwaren later in het proces kunt voorkomen.

9

Je kunt als bewonersinitiatief dus op verschillende momenten je rol pakken!

9

Participatie per fase: steeds net anders Waarover het gesprek met betrokkenen gaat, verschilt per plan en per moment. Dat maakt de groep mensen die je betrekt steeds net anders. Net als de werkvorm die je kiest. In de Inspiratiegids vind je een sheet ’participatie per fase’, met een uitleg over type informatie die je zoekt en doel van de participatie.

1. Beeld bepalen Doel Perspectieven en toekomstbeelden ophalen bij gebruikers Werken aan commitment voor langeretermijn keuzes in een gebied Participatie richt zich op Identiteit en dna van een gebied

10

Associaties en beelden Situatieschetsen en scenario’s 2. Planvormen Doel Formuleren van beleidsuitgangspunten Op zoek naar opvattingen en overtuigingen van vertegenwoordigers Participatie richt zich op Ophalen argumenten Toetsen van een concreet plan, eerst abstract dan concreet Werken met stellingen en standpunten 3. Verordenen Doel Formuleren van kaders gebaseerd op (objectieve) kennis en data van allerlei kennispartners. Participatie richt zich op Helder maken van grenzen Risico’s in een gebied of specifieke groepen Afwegen van kosten en baten 4. Vergunnen en realiseren Doel Transparant in beeld krijgen van toetsings- en handhavingscriteria voor belanghebbenden

10

Participatie richt zich op Samenhang brengen in uiteenlopende belangen Helder krijgen van bedoeling achter norm Toewerken naar acceptatie van verschillende belangen 5. Evalueren Doel Gebruikerservaringen ophalen, impact meten en monitoren en het afgelegde proces evalueren. Participatie richt zich op Inzicht krijgen in de gewenste impact en in hoeverre hiervan is afgeweken Hebben we voor elkaar gekregen wat we wilden?

10

Introductie Albert en Annemarie | wie zijn jullie en wat is jullie initiatief? Wij bestaan sinds 1932 en inmiddels zijn ruim 1000 huishoudens in Badhoevedorp lid van onze Vereniging. Onze activiteiten zijn divers. Zo heeft de Dorpsraad zelf concrete initiatieven ontplooid om het dorp te verrijken met groen en met kunst. De Dorpsraad is initiatiefnemer van de A9om!-actie, die een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan het besluit tot omlegging van de A9. De Dorpsraad volgt kritisch de plannen en activiteiten (of soms juist de ‘niet-activiteiten’) van de gemeente, andere overheden en private partijen. Wat hebben jullie bereikt met A9OM en andere activiteiten? Hoe is de samenwerking met de gemeente op dit moment?

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

Nieuwe aanpak: Energietransitie 2.0! 1) Overheid bepaald nog steeds het “wat” (doelstelling op meta niveau) – politiek/2de kamer 2) De overheid legt uit waarom dit nodig is. – Commitment regelen voor het “wat” 3) De “burger” gaat meedenken over hoe dit bereikt kan worden. Het “hoe” 4) Het “hoe” moet wel resulteren in het halen van de doelstelling Overheid is en blijft verantwoordelijke voor de regie Burgers (omwonenden) hebben medezeggenschap maar ook mede verantwoordelijkheid bij de realisatie

24

25

26

27

28

29

30

53