Interactieve rondleiding met workshop voor de 2de SOIedereen een stadsfotograaf

De expo ‘Stadsfotograaf’ brengt de vele gezichten van Antwerpen tot in de wandelboulevard van het MAS. Een stad verandert razendsnel zowel op demografisch als op stedenbouwkundig gebied. Het is nodig om een visueel geheugen op te bouwen voor de toekomstige generaties van Antwerpse bewoners. Wat de stadsfotografen nu vastleggen is de geschiedenis van morgen. Over twintig jaar zullen we naar hun foto's kijken als naar beelden van een ander tijdperk. Jongeren komen vandaag voortdurend in contact met beelden. Via reclame, televisie, sociale media,… Deze grote hoeveelheid beelden flitst aan een snel tempo voorbij en er wordt nog weinig tijd genomen om echt te kijken. Deze workshop richt zich op het kijken naar beelden. Daarna gaan de leerlingen zelf aan de slag. Wat zorgt er voor dat ik een mooie foto maak? Waar moet ik opletten? Wat is er belangrijk? De leerlingen maken op een laagdrempelige manier kennis met fotografie.

Leeftijd: Tweede en derde graad SOThema: Stadsfotografen

Gemaakt door Silke Caproni in opdracht van de stage.

Beste leerkracht,

Je reserveerde de interactieve rondleiding met workshop ‘Iedereen een stadsfotograaf’. In dit document vind je:

● De eindtermen die gekoppeld zijn aan voorbereiding, rondleiding en verwerking, ● De voorbereiding, ● Het verloop van je bezoek, ● De verwerking.

Veel plezier!

2

1. EINDTERMEN

1. Eindtermen

1.1 Hoofddoelstelling

Jongeren worden dagelijks geconfronteerd met een overvloed aan beelden. Deze komen op een snel tempo op hen af en zijn dan weer weg. Daarnaast maken jongeren voortdurend zelf beelden. Met een klik op je smartphone kun je heel de dag door foto’s maken en met een andere klik kan je ze weer verwijderen.Door de vluchtigheid en veelheid van deze beelden wordt er nog maar weinig aandacht aan geschonken. Er wordt veel minder waargenomen.In deze rondleiding met workshop wordt de focus terug gelegd op het kijken, het bewust waarnemen. Hierbij wordt een link gelegd naar de stad (Antwerpen). De jongeren gaan op zoek naar wat de stad voor hen betekent en hoe ze dit, na aandachtig gekeken te hebben, in beeld kunnen brengen.

1.2 Gemeenschappelijke stamDe leerlingen:1. brengen belangrijke elementen van communicatief handelen in praktijk; 2. kunnen originele ideeën en oplossingen ontwikkelen en uitvoeren; 5. houden rekening met de situatie, opvattingen en emoties van anderen;9. zijn bereid zich aan te passen aan wisselende eisen en omstandigheden;14. gaan alert om met media15. participeren doordacht via de media aan de publieke ruimte;18. gedragen zich respectvol;19. dragen actief bij tot het realiseren van gemeenschappelijke doelen;20. nemen verantwoordelijkheid op voor het eigen handelen, in relaties met anderen en in de samenleving;25. stellen kwaliteitseisen aan hun eigen werk en aan dat van anderen;

1.3 Lichamelijke gezondheid en veiligheidDe leerlingen:13. passen het verkeersreglement toe;

1.4 Mentale gezondheidDe leerlingen: 7. gebruiken beeld, muziek, beweging, drama of media om zichzelf uit te drukken;

1.5 Omgeving en duurzame ontwikkelingDe leerlingen: 5. tonen interesse en uiten hun appreciatie voor de natuur, het landschap en het cultureel erfgoed;

1.6 Socioculturele samenlevingDe leerlingen:6. gaan actief om met de cultuur en kunst die hen omringen.

3

VOORBEREIDING IN DE KLAS

2. Voorbereiding in de klas

GESPREK OVER HET MAS

Het Museum aan de Stroom herbergt een unieke mix aan collecties uit voormalige Antwerpse musea: het Etnografisch museum, het Nationaal Scheepvaartmuseum, het Volkskundemuseum en een deel van het Vleeshuis. Deze voorwerpen zijn te bezichtigen in het Kijkdepot en in vier thematische tentoonstellingen: Machtsvertoon, Antwerpen á la carte, Wereldhaven en Leven & Dood. De objecten zijn in een vernieuwde dialoog geplaatst en vertellen verschillende verhalen. De klemtoon ligt niet louter op stadsgeschiedenis; Antwerpen fungeert als toegangspoort tot verschillende werelden. Vooral de haven, de uitwisselingsplaats bij uitstek, speelt een centrale rol.

Naast deze thematische expo’s, is deze nieuwe stadstoren op zich al een bezoekje waard. Het gebouw, een ontwerp van Neutelings Riedijk Architecten, sluit aan bij de historische functie van de plaats waarop het huidige museum gebouwd is. Het representeert een oud pakhuis en verwijst hiermee naar het 16de-eeuwse Hanzehuis dat zich op deze plek bevond. Doorheen het stapelhuis of de toren loopt er een wandelboulevard die je een prachtig uitzicht geeft op de stad. Doordat elke verdieping een kwartslag draait, zie je telkens een ander deel van de stad. Helemaal bovenaan word je verrast door een prachtig panorama, waar je de verbondenheid van het museum met de stad, de stroom, de haven en de wereld ten volle kan ervaren.

Het MAS is een museum in Antwerpen. Het opende op 17 mei 2011. Een museum is een plaats of gebouw. Musea verzamelen, bewaren, tonen en bestuderen voorwerpen. Je kunt een museum bezoeken en alles bekijken. Musea vertellen verhalen over een bepaald onderwerp of over een bepaalde periode.

MateriaalFoto MAS (bijlage 1)

1. Beeldende brainstorm over het woord ‘stad’

4

Verdeel de leerlingen in groepjes en voorzie elk groepje van een groot papier en enkele tijdschriften. Laat hen nu een collage maken over het woord ‘stad’. Deze oefening is gelijkaardig aan een woordenspin maken. Je gebruikt alleen beelden in de plaats van woorden. Nadien kunnen de leerlingen de collages aan elkaar voorstellen.

2. StiftgedichtDe leerlingen verzamelen artikels in verband met een stad. Deze gaan ze gebruiken om een stiftgedicht mee te maken. Een stiftgedicht maak je door in een bestaande tekst woorden en zinnen te schrappen. Je laat enkel de woorden staan die je zelf wil. Deze

woorden vormen dan je gedicht.De leerlingen maken een stiftgedicht met het artikel dat ze hebben meegebracht naar de les. Nadien kunnen ze hun gedicht voorlezen aan elkaar.

3. Visueel verhaal over de schoolDe leerlingen kunnen deze opdracht in groepjes of individueel uitvoeren.Ze maken een visueel verhaal over de school. Dit doen ze door een reeks foto’s te maken met hun smartphone (of tablet). Dit kan eventueel in de stijl van de app

‘snapschat’.Dan brengen ze tekst en beeld samen tot één geheel. Als de leerlingen hun verhaal hebben gemaakt kunnen ze het voorstellen aan elkaar.

3. Tijdsindeling van de rondleiding

Wat? Tijd

Inleiding en kennismaking 10 min

5

De stadsfotografen: expo 25 min

Opdracht: wat betekent de stad voor mij? 15 min

Introductie in fotografie: foto’s in de stad 50 min

Eindopdracht: foto van thema 10 min

Terugkeer naar het MAS en slot 10 min

Totaal 120 min

Tip: Om alles vlot te laten verlopen is het aangeraden om met je groep een kwartier voor de rondleiding naar het MAS te komen. Zo kunnen de leerlingen rustig hun jassen en boekentassen opbergen (hiervoor hebben we speciale ‘boxen’ voorzien) en naar het toilet gaan. Voorzie de leerlingen eventueel van een naamsticker, zo kan de gids persoonlijker en vlotter met hen werken.

1. VERWERKING IN DE KLAS

4. Naverwerking in de klas

1.Herhaling opdracht: visueel verhaal Laat de leerlingen opnieuw een visueel verhaal maken. Dit verhaal kan opnieuw over de school gaan maar het kan ook een ander thema hebben. Het kan bijvoorbeeld gaan over één van de emoties die in de visuele liefdesbrief aan bod kwamen.

6

Na de opdracht kan je aan de jongeren vragen of ze deze oefening anders hebben gemaakt dan de eerste keer. Hebben ze rekening gehouden met wat ze tijdens de rondleiding hebben geleerd? Hebben ze langer gekeken voor ze een foto maakten?Nadien kunnen de leerlingen hun verhaal weer aan elkaar voorstellen.

2. Wat betekent de school voor de leerlingen?Tijdens de workshop in het MAS zijn de leerlingen op zoek gegaan naar wat de stad voor hen betekent. Vraag nu aan de leerlingen wat de school voor hen betekent. Als ze hun betekenis hebben gevonden kunnen de leerlingen op zoek gaan in de school

naar een beeld dat hun betekenis weergeeft. Hiervan maken ze dan één foto.Al deze foto’s bijeen geven een beeld van hoe de leerlingen de school zien. De foto’s kunnen eventueel gebruikt worden tijdens de opendeurdag om toekomstige leerlingen een idee van de school te geven.

2. Zelf een cameralens maken:Met enkele eenvoudige materialen kan je snel een cameralens in elkaar steken. Met deze opdracht kunnen de leerlingen zich verdiepen in de werking van een camera.

Benodigdheden:- Een Pringles chips verpakking (buis)- Meetlat- Een schaar of een snijmes- Zilverpapier- Overtrekpapier (Kalkeerpapier)- Plakband- Passer- Stift

Hoe ga je aan de slag. (foto’s in bijlage)

stap 1: Zorg ervoor dat de Pringles verpakking leeg en proper is.Stap 2: Meet langs de onderkant 5 cm en trek daar een lijn rondom de verpakking.Stap 3: Knip of snij nu de verpakking door waar je de lijn hebt getekend.Stap 4: Teken op het overtrek papier een cirkel die de grote heeft van de buis van de verpakking. Teken daarrond een cirkel die ongeveer 2 cm groter is. Knip nu ongeveer acht keer een stukje in de grote cirkel tot aan de kleinere. Plooi deze stukje naar binnen zodat je het makkelijker aan de buis kan bevestigen. Gebruik de plakband om het overtrekpapier vast te kleven.Stap 5: Plak de twee delen van de buis aan elkaar.Stap 6: Wikkel de hele verpakking in zilverpapier zodat de buis goed donker wordt.Stap 7: Prik met een passer een gaatje in de onderkant van de verpakking.

Je kan de Pringles doos ook vervangen door een keukenrol. Het beeld is dan wel kleiner waardoor het soms moeilijker wordt om te zien.

Nu kunnen de leerlingen door hun zelfgemaakte lens kijken. Ze kunnen best naar buiten kijken aangezien het lokaal te donker kan zijn om veel te zien. Het is eigenlijk ideaal om met de leerlingen naar buiten te gaan. Het beeld dat ze te zien krijgen is een beetje wazig maar je kan voldoende zien om te herkennen wat je ziet.

7

Vraag: Vraag aan de leerlingen wat ze zien?Het beeld staat op zijn kop. Dit komt omdat de lichtstralen door het gaatje rechtdoor op het scherm terecht komen. Dit is de reden waarom spiegelreflexcamera's met een spiegel werken. De spiegel zorgt ervoor dat het beeld terug juist staat.Ons oog werkt ook hetzelfde als dit soort lens. Onze hersenen draaien het beeld echter om.

8

9

Stappenplan

1. Zorg ervoor dat de Pringles verpakking leeg en proper is.

Meet langs de onderkant 5 cm en trek daar een lijn rondom de verpakking.

2. Knip of snij nu de verpakking door waar je de lijn hebt getekend.

3. Teken op het overtrek papier een cirkel die de grote heeft van de buis van de verpakking. Teken daarrond een cirkel die ongeveer 2 cm groter is.

4. Knip nu ongeveer acht keer een stukje in de grote cirkel tot aan de kleinere. Plooi deze stukje naar binnen zodat je het makkelijker aan de buis kan bevestigen.

10

5. Plak het overtrek papier op de verpakking.

6. Plak de twee delen van de buis aan elkaar.

7. Wikkel de hele verpakking in zilverpapier zodat de buis goed donker wordt.

8. Prik met een passer een gaatje in de onderkant van de verpakking

11

12