EINDHOVENS DAGBLAD ZATERDAG20APRIL2013 EXTRA 49 … · EINDHOVENS DAGBLAD ZATERDAG20APRIL2013 EXTRA...
1
EINDHOVENS DAGBLAD ZATERDAG 20 APRIL 2013 EXTRA 49 Voelend bewegen is héél fijn door Moniek Hüsken foto’s Vincent van den Hoogen D e tijd is omgevlogen! Het ene moment liggen we nog op een matje en doen oefe- ningen, het volgende mo- ment is de Feldenkraisles, een manier om bewust te le- ren bewegen, alweer voor- bij. Tenminste zo lijkt het. Maar intussen is een uur voorbijgegaan. En wat hebben we, een groepje van drie vrouwen, in die tijd gedaan? Niets, zo lijkt het. We lagen op een matje en bewogen wat met onze benen. Toch voel ik me an- ders dan toen ik binnenkwam. En ik heb het opwindende gevoel dat ik net iets heb ontdekt over hoe ons lichaam werkt. Onze docente heet Els en toen zij ons vroeg wat we voelden nadat de eerste oefening bijna was afgerond, voelde ik dat mijn lin- ker- en rechterkant als één geheel op de grond lagen. Da’s vreemd, dacht ik. Want ik heb alleen bewogen met mijn linkerkant en even hiervoor voelde ik die asymmetrie ook nog echt. Maar nu voelt de rechterkant van mijn lijf net zo lekker, terwijl ik er niets mee gedaan heb. Bijzonder. Ik ben te gast bij Vivid Care in Eindhoven, bij adem- en bewegingstherapeute Els van Roosmalen. Zij is ook gespecialiseerd in Fel- denkrais, een methode waarbij je van bin- nenuit leert te voelen hoe bewegingen verlo- pen, waar je jezelf beperkt en hoe het an- ders zou kunnen. De grondlegger van de methode is Moshe Feldenkrais (zie kader). Van Roosmalen: „In principe kan iedereen Feldenkrais doen. Maar het is zeker goed voor mensen met blessures aan bijvoor- beeld rug of knie. Of bij rsi, tegenwoordig KANS genoemd: klachten aan arm, nek en schouder. Ook is het een zinvolle methode bij neurologische klachten. Door aan Fel- denkrais te doen, kun je een stukje van de dingen die je niet meer kan, toch proberen te betrekken bij het geheel.” Van Roosmalen geeft zowel privéconsulten als groepslessen en ik mag meedoen aan een groeples. Mijn medecursisten, Ans Hem- mes en Ellen Metzemaekers, doen beiden ruim anderhalf jaar aan deze vorm van be- wegen. Iedere week verheugen ze zich op de les, vertellen ze. We trekken onze schoenen uit en installe- ren ons op een yogamatje. Sportkleding is niet nodig, maar mag wel, net wat je fijn vindt. Van Roosmalen vraagt ons eerst maar eens te gaan liggen en goed te voelen hoe we liggen op de grond. Een beetje stijf- jes en nog niet helemaal ontspannen, merk ik. In een rustig tempo vraagt ze ons daarna steeds een beweging te maken. We doen onze ogen dicht, liggen intussen op onze linkerzij en de vraag is om onze voet omhoog te bewegen vanuit onze hak, terwijl we tegelijkertijd onze knieën bij el- kaar houden. De oefening wordt uitge- bouwd en uiteindelijk maken we één grote- re beweging. Op gezette tijden wordt ge- vraagd waar te nemen wat we voelen. Gedurende de sessie doemt steeds een beeld op: van een plaatje in een biologie- boek waarin het menselijk skelet staat afge- beeld. Het is net alsof ik de hele tijd in dat skelet ben en het van binnenuit ontdek. Mijn innerlijk lijkt dat ook nog leuk te vin- den ook. Het voelt alsof mijn lijf open dag houdt en het fijn vindt dat ik na al die jaren eens kom kijken. Ik voel me in ieder geval erg welkom. Een ander gevoel dat steeds te- rugkomt, is dat ik een marionet ben en de docent aan de touwtjes trekt. Ik beweeg lek- ker losjes, maar niet anders dan dat ik kan via de touwtjes. Ik hoef helemaal niets zelf te doen en dat is heerlijk. Alles lijkt vanzelf te gaan. Dat ik niets te vertellen heb, deert niet. Na de les is het gebruikelijk nog even na te praten. Hemmes blijkt een jaar of tien gele- den een ski-ongeluk te hebben gehad en heeft veertien weken in coma gelegen. Aan de linkerkant van haar lichaam heeft ze blij- vend letsel overgehouden. Hier moet ze re- kening mee houden in het dagelijks leven. Sommige bewegingen kan ze niet maken. „Toen ik bijkwam uit de coma, kon ik niets meer”, vertelt ze. „Ik heb alles weer moeten leren, van lopen tot praten en tandenpoet- sen. In mijn hoofd wilde ik alles weer doen zoals vroeger, maar ik heb moeten leren dat dat niet meer kan. Ik heb van alles gedaan tijdens mijn revalidatie; fysiotherapie, mind- fulness. Nu doe ik Feldenkrais en dat vind ik heerlijk. Tijdens de les ontspan ik hele- maal en als ik weer naar huis ga, heb ik veel meer vertrouwen in mijn bewegingen. Ik vertrouw dan meer op mijzelf en hoef niet na te denken of ik iets wel kan.” „Ik vind het altijd moeilijk uit te leggen aan mensen om me heen wat ik in zo’n les ei- genlijk doe”, zegt Metzemaekers, die voor- heen op hoog niveau volleybalde. „Als ik het in één zin zou moeten zeggen: het is een uur lang voelen. Je kruipt als het ware een uur lang in jezelf. Het is daar een com- plex geheel, maar je voelt in feite wat zich daar afspeelt. Het heeft ook een meditatief aspect. Het is heel anders dan op een sport- school. Het gaat er niet om spieren te kwe- ken. De bewegingen die je maakt, zijn heel subtiel. Je maakt bewegingen die je in het dagelijks leven niet maakt. Dat vind ik ook mooi aan deze methode. Er zit heel veel va- riatie in.” Mijn eigen ervaring dat het rechterdeel van mijn lijf, waarmee ik niets had gedaan, het- zelfde ging voelen als het linkerdeel, blijkt helemaal niet zo vreemd te zijn. Het is juist een van de sterke punten van de methode, volgens Van Roosmalen. „We zijn gewend te bewegen vanuit gewoontepatronen. Door anders te bewegen, krijgt je lijf meer keuze- mogelijkheden. Kijk bijvoorbeeld naar Ans. Zij had in het begin moeite de oefeningen met haar linkerkant te doen, omdat dat haar zwakke kant is. Toen zijn we gaan proberen haar rechterkant eerst te ontwikkelen en te kijken of die de linkerkant dan mee zou kunnen nemen. Je hoort dat ze er baat bij heeft.” De kracht van de methode ga je pas ontdek- ken als je het langer doet, is Metzemaekers’ ervaring. „Hoe langer je het doet, hoe beter je gaat voelen. Voorwaarde is wel dat je een goede docent vindt en dat het leerproces van het bewegen ook de kans krijgt.” Het blijft moeilijk in woorden te vangen wat het precies is. „Feldenkrais is een samen- spel tussen jou en de docent, waarbij je pro- beert je eigen natuurlijke beweging naar bui- ten te laten komen”, zegt Van Roosmalen. Een beetje abstract, maar zoiets is het inder- daad. Omdat het zo natuurlijk is, ontspant het blijkbaar. En dat is heel lekker op een ochtend die anders heel druk was geweest. www.vivid-care.nl www.feldenkrais.nl www.feldenkrais.com www.feldenkrais-resources.com reageren? [email protected] Feldenkrais is een methode bedacht door Moshe Feldenkrais (1904-1984). Hij was natuurkundige en deed op hoog niveau aan judo. Toen hij een blessure kreeg, werd hij hierin beperkt. Hij experimenteerde hoe hij bepaalde bewegingen toch kon ma- ken. Uiteindelijk kon hij zo toch weer aan judo doen. Ons zenuwstelsel kan bewegingspatronen aanleren. We leren echter ook patronen aan die eigenlijk niet bij ons passen, maar die wel ‘eigen’ aanvoelen, zo is het idee. Dit kan zorgen voor te veel spierspanning en dat heeft pijn tot gevolg. Om hier vanaf te komen, moeten de ‘neurale’ paden die zijn ge- activeerd, ongedaan worden gemaakt en de beweging moet op- nieuw worden aangeleerd. Feldenkrais ging er toen al vanuit dat onze hersenen ‘plastisch’ zijn: dat wil zeggen dat ze steeds nieuwe verbindingen kunnen leggen. Bij de Feldenkrais-methode is belangrijk dat bewegen minima- le inspanning kost en maximaal efficiënt is en daardoor heel natuurlijk is. Tijdens dit proces is het onontbeerlijk dat zowel geest als lichaam erbij betrokken zijn. Diegene die zijn bewegingen wil veranderen, moet zich laten leiden door het gevoel of dat ge- makkelijk gaat. Feldenkrais kan worden gegeven in individuele sessies en in groepslessen. Nieuwe patronen aanleren Els van Roosmalen geeft les in Feldenkrais: „Je maakt bewegingen die je in het dagelijks leven niet maakt. Er zit heel veel variatie in.” foto’s Vincent van den Hoogen Feldenkrais is een beweegmethode die je kunt gebruiken als je bepaalde klachten hebt. Maar je kunt het ook doen omdat je lichaam erdoor ontspant. „Je kruipt als het ware een uur lang in jezelf. Het is daar een complex geheel, maar je voelt in feite wat zich daar afspeelt.”
Transcript of EINDHOVENS DAGBLAD ZATERDAG20APRIL2013 EXTRA 49 … · EINDHOVENS DAGBLAD ZATERDAG20APRIL2013 EXTRA...
-
EINDHOVENS DAGBLAD ZATERDAG 20 APRIL 2013 EXTRA 49
Voelend bewegen is héél fijn
door Moniek Hüskenfoto’s Vincent van den Hoogen
De tijd is omgevlogen! Hetene moment liggen we nogop een matje en doen oefe-ningen, het volgende mo-ment is de Feldenkraisles,een manier om bewust te le-ren bewegen, alweer voor-
bij. Tenminste zo lijkt het. Maar intussen iseen uur voorbijgegaan.En wat hebben we, een groepje van drievrouwen, in die tijd gedaan? Niets, zo lijkthet. We lagen op een matje en bewogenwat met onze benen. Toch voel ik me an-ders dan toen ik binnenkwam. En ik hebhet opwindende gevoel dat ik net iets hebontdekt over hoe ons lichaam werkt.Onze docente heet Els en toen zij ons vroegwat we voelden nadat de eerste oefeningbijna was afgerond, voelde ik dat mijn lin-ker- en rechterkant als één geheel op degrond lagen. Da’s vreemd, dacht ik. Want ikheb alleen bewogen met mijn linkerkant eneven hiervoor voelde ik die asymmetrie ooknog echt. Maar nu voelt de rechterkant vanmijn lijf net zo lekker, terwijl ik er nietsmee gedaan heb. Bijzonder.Ik ben te gast bij Vivid Care in Eindhoven,bij adem- en bewegingstherapeute Els vanRoosmalen. Zij is ook gespecialiseerd in Fel-
denkrais, een methode waarbij je van bin-nenuit leert te voelen hoe bewegingen verlo-pen, waar je jezelf beperkt en hoe het an-ders zou kunnen. De grondlegger van demethode is Moshe Feldenkrais (zie kader).Van Roosmalen: „In principe kan iedereenFeldenkrais doen. Maar het is zeker goedvoor mensen met blessures aan bijvoor-beeld rug of knie. Of bij rsi, tegenwoordigKANS genoemd: klachten aan arm, nek enschouder. Ook is het een zinvolle methodebij neurologische klachten. Door aan Fel-denkrais te doen, kun je een stukje van dedingen die je niet meer kan, toch proberente betrekken bij het geheel.”Van Roosmalen geeft zowel privéconsultenals groepslessen en ik mag meedoen aaneen groeples. Mijn medecursisten, Ans Hem-mes en Ellen Metzemaekers, doen beidenruim anderhalf jaar aan deze vorm van be-wegen. Iedere week verheugen ze zich opde les, vertellen ze.We trekken onze schoenen uit en installe-ren ons op een yogamatje. Sportkleding isniet nodig, maar mag wel, net wat je fijnvindt. Van Roosmalen vraagt ons eerstmaar eens te gaan liggen en goed te voelenhoe we liggen op de grond. Een beetje stijf-jes en nog niet helemaal ontspannen, merkik. In een rustig tempo vraagt ze ons daarnasteeds een beweging te maken.We doen onze ogen dicht, liggen intussen
op onze linkerzij en de vraag is om onzevoet omhoog te bewegen vanuit onze hak,terwijl we tegelijkertijd onze knieën bij el-kaar houden. De oefening wordt uitge-bouwd en uiteindelijk maken we één grote-re beweging. Op gezette tijden wordt ge-vraagd waar te nemen wat we voelen.Gedurende de sessie doemt steeds eenbeeld op: van een plaatje in een biologie-boek waarin het menselijk skelet staat afge-beeld. Het is net alsof ik de hele tijd in datskelet ben en het van binnenuit ontdek.Mijn innerlijk lijkt dat ook nog leuk te vin-den ook. Het voelt alsof mijn lijf open daghoudt en het fijn vindt dat ik na al die jareneens kom kijken. Ik voel me in ieder gevalerg welkom. Een ander gevoel dat steeds te-rugkomt, is dat ik een marionet ben en dedocent aan de touwtjes trekt. Ik beweeg lek-ker losjes, maar niet anders dan dat ik kanvia de touwtjes. Ik hoef helemaal niets zelfte doen en dat is heerlijk. Alles lijkt vanzelfte gaan. Dat ik niets te vertellen heb, deertniet.Na de les is het gebruikelijk nog even na tepraten. Hemmes blijkt een jaar of tien gele-den een ski-ongeluk te hebben gehad enheeft veertien weken in coma gelegen. Aande linkerkant van haar lichaam heeft ze blij-vend letsel overgehouden. Hier moet ze re-kening mee houden in het dagelijks leven.Sommige bewegingen kan ze niet maken.„Toen ik bijkwam uit de coma, kon ik nietsmeer”, vertelt ze. „Ik heb alles weer moetenleren, van lopen tot praten en tandenpoet-sen. In mijn hoofd wilde ik alles weer doenzoals vroeger, maar ik heb moeten leren datdat niet meer kan. Ik heb van alles gedaantijdens mijn revalidatie; fysiotherapie, mind-fulness. Nu doe ik Feldenkrais en dat vindik heerlijk. Tijdens de les ontspan ik hele-maal en als ik weer naar huis ga, heb ik veelmeer vertrouwen in mijn bewegingen. Ikvertrouw dan meer op mijzelf en hoef nietna te denken of ik iets wel kan.”„Ik vind het altijd moeilijk uit te leggen aanmensen om me heen wat ik in zo’n les ei-genlijk doe”, zegt Metzemaekers, die voor-heen op hoog niveau volleybalde. „Als ikhet in één zin zou moeten zeggen: het iseen uur lang voelen. Je kruipt als het ware
een uur lang in jezelf. Het is daar een com-plex geheel, maar je voelt in feite wat zichdaar afspeelt. Het heeft ook een meditatiefaspect. Het is heel anders dan op een sport-school. Het gaat er niet om spieren te kwe-ken. De bewegingen die je maakt, zijn heelsubtiel. Je maakt bewegingen die je in hetdagelijks leven niet maakt. Dat vind ik ookmooi aan deze methode. Er zit heel veel va-riatie in.”Mijn eigen ervaring dat het rechterdeel vanmijn lijf, waarmee ik niets had gedaan, het-zelfde ging voelen als het linkerdeel, blijkthelemaal niet zo vreemd te zijn. Het is juisteen van de sterke punten van de methode,volgens Van Roosmalen. „We zijn gewendte bewegen vanuit gewoontepatronen. Dooranders te bewegen, krijgt je lijf meer keuze-mogelijkheden. Kijk bijvoorbeeld naar Ans.Zij had in het begin moeite de oefeningenmet haar linkerkant te doen, omdat dat haarzwakke kant is. Toen zijn we gaan proberenhaar rechterkant eerst te ontwikkelen en tekijken of die de linkerkant dan mee zoukunnen nemen. Je hoort dat ze er baat bijheeft.”De kracht van de methode ga je pas ontdek-ken als je het langer doet, is Metzemaekers’ervaring. „Hoe langer je het doet, hoe beterje gaat voelen. Voorwaarde is wel dat je eengoede docent vindt en dat het leerprocesvan het bewegen ook de kans krijgt.”Het blijft moeilijk in woorden te vangenwat het precies is. „Feldenkrais is een samen-spel tussen jou en de docent, waarbij je pro-beert je eigen natuurlijke beweging naar bui-ten te laten komen”, zegt Van Roosmalen.Een beetje abstract, maar zoiets is het inder-daad. Omdat het zo natuurlijk is, ontspanthet blijkbaar. En dat is heel lekker op eenochtend die anders heel druk was geweest.
www.vivid-care.nlwww.feldenkrais.nlwww.feldenkrais.comwww.feldenkrais-resources.com
� Feldenkrais is een methode bedacht door Moshe Feldenkrais(1904-1984). Hij was natuurkundige en deed op hoog niveauaan judo. Toen hij een blessure kreeg, werd hij hierin beperkt.Hij experimenteerde hoe hij bepaalde bewegingen toch kon ma-ken. Uiteindelijk kon hij zo toch weer aan judo doen.
� Ons zenuwstelsel kan bewegingspatronen aanleren. We lerenechter ook patronen aan die eigenlijk niet bij ons passen,maar die wel ‘eigen’ aanvoelen, zo is het idee. Dit kan zorgen
voor te veel spierspanning en dat heeft pijn tot gevolg.� Om hier vanaf te komen, moeten de ‘neurale’ paden die zijn ge-
activeerd, ongedaan worden gemaakt en de beweging moet op-nieuw worden aangeleerd.
� Feldenkrais ging er toen al vanuit dat onze hersenen ‘plastisch’zijn: dat wil zeggen dat ze steeds nieuwe verbindingen kunnenleggen.
� Bij de Feldenkrais-methode is belangrijk dat bewegen minima-
le inspanning kost en maximaal efficiënt is en daardoor heelnatuurlijk is.
� Tijdens dit proces is het onontbeerlijk dat zowel geest alslichaam erbij betrokken zijn. Diegene die zijn bewegingen wilveranderen, moet zich laten leiden door het gevoel of dat ge-makkelijk gaat.
� Feldenkrais kan worden gegeven in individuele sessies en ingroepslessen.
Nieuwe patronen aanleren
Els van Roosmalen geeft les in Feldenkrais: „Je maakt bewegingen die je in het dagelijks levenniet maakt. Er zit heel veel variatie in.” foto’s Vincent van den Hoogen
Feldenkrais is een beweegmethode die je kunt gebruiken alsje bepaalde klachten hebt. Maar je kunt het ook doen omdatje lichaam erdoor ontspant. „Je kruipt als het ware een uurlang in jezelf. Het is daar een complex geheel, maar je voeltin feite wat zich daar afspeelt.”
/ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages true /GrayImageMinResolution 100 /GrayImageMinResolutionPolicy /Warning /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 200 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages true /MonoImageMinResolution 550 /MonoImageMinResolutionPolicy /Warning /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 1270 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /CheckCompliance [ /PDFX1a:2001 ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError false /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox false /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile (GWG_GenericCMYK) /PDFXOutputConditionIdentifier () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False
/CreateJDFFile false /Description > /Namespace [ (Adobe) (Common) (1.0) ] /OtherNamespaces [ > /FormElements false /GenerateStructure false /IncludeBookmarks false /IncludeHyperlinks false /IncludeInteractive false /IncludeLayers false /IncludeProfiles false /MultimediaHandling /UseObjectSettings /Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (2.0) ] /PDFXOutputIntentProfileSelector /DocumentCMYK /PreserveEditing true /UntaggedCMYKHandling /LeaveUntagged /UntaggedRGBHandling /UseDocumentProfile /UseDocumentBleed false >> ]>> setdistillerparams> setpagedevice
