Eindevaluatie Lichtfestival 2015Deze evaluatie is een samenvatting van de verschillende evaluatieverslagen van de diensten en medewerkers aan het Lichtfestival. Het is een weergave van de positieve elementen en ervaringen van het evenement die we zeker willen meenemen naar een volgende editie en verbeterpunten waar we willen aan werken bij de organisatie van het Lichtfestival in 2018. Deze evaluatie werd ook besproken & gevalideerd op het OC Lichtfestival.Betrokken diensten en organisaties: Kabinet schepen Storms, Kabinet schepen Watteeuw, Kabinet Burgemeester, Dienst Evenementen en Feesten, RUMODO, politie, brandweer, Dienst Beleidsparticipatie, Dienst Communicatie, Departement Cultuur, Mobiliteitsbedrijf, De Lijn, Circa, Dienst Wegen, Bruggen en Waterlopen, Eandis, FOD Volksgezondheid, Toegankelijkheidsambtenaar, Lichtambtenaar, Het Vlaamse kruis, scheepvaartpolitie, gentinfo, UGent.Inhoudelijk: Een goede afwisseling tussen grootschalige publieksevenementen en ruimte voor experiment voor jonge (Gentse) kunstenaars 44 kunstwerken: 29 Belgische ontwerpers (13 Gentse, 10 scholen, 3 UGent experimenten, 3 Belgische) en 15 internationale ontwerpers. Het Gentse Lichtfestival is een springplank gebleken voor Gentse kunstenaars die ondertussen werden geselecteerd voor internationale festivals. Evenwichtige samenstelling parcours: locaties en kunstwerken waren optimaal op elkaar afgestemd. Interessante inhoudelijke verdieping door de organisatie van een congres en randactiviteiten zoals fotografieworkshops, workshops lichtprojecten voor kinderen en een wetenschappelijke kinderuniversiteit i.s.m. UGent. Voor een volgende editie kan dit nog meer uitgewerkt en gecommniceerd worden. Bijzonder veel interesse van de curatoren en organisatoren van buitenlandse lichtfestivals. Er waren 11 festivalorganisatoren aanwezig tijdens het lichtfestival in Gent om aan prospectie te doen, de organisatie te bekijken en een internationaal netwerk uit te bouwen tussen de festivals. Publiek:PublieksopkomstLichtfestival201120122015

Donderdag//////70.000130.000

Vrijdag30.000120.000160.000

Zaterdag50.000200.000260.000

Zondag 80.000100.00090.000

Totaal160.000490.000640.000

Het bezoekersaantal op het Lichtfestival 2015 ligt in vergelijking met vorige editie veel hoger. Het parcours was 5,5 km en daarmee 43% langer dan in 2012. De totale oppervlakte van het parcours was ongeveer 75.000m. Als we rekening houden met de densiteit per straat- of pleinsegment, dit is gemiddeld rato van 1,8 personen per m, kunnen er zich op een volledig gevuld parcours 135.000 mensen bevinden. Bij een volgende editie dient het parcours minstens even lang te zijn. De breedte van de straten zorgde voor een relatief vlotte doorstroming.

Uit de extrapolatie van de data die werden verkregen uit een test-case van het proximus big data onderzoek blijkt dat: 89% van de bezoekers aan het lichtfestival Belgische bezoekers zijn en 11% internationale bezoekers. Van de Belgische bezoekers 51% uit Oost-Vlaanderen komt, 20% uit West-Vlaanderen, 9,5% uit Antwerpen, 9% uit Vlaams-Brabant, 5% uit Brussel en 1,5% uit Limburg, slechts 2% van de Belgische bezoekers uit Walloni komt. Van de internationale bezoekers 38,5% uit Nederland komt, 27,5% uit Frankrijk, 5,5% uit de UK, 5% uit Duitsland en verder nog kleinere percentages uit Spanje, Portugal, Zweden, Itali, VS, Polen, Luxemburg, Zwitserland en RoemeniInterventies: Gn brandweerinterventies gedurende 4 avonden Lichtfestival op het parcours of binnenin. Door het beperken van allerlei opstellingen (tenten, drankstanden, podia,...) op de locaties binnen het parcours is de bereikbaarheid voor hulpdiensten steeds gegarandeerd en was er enkel de mensenmassa als mogelijk obstakel. Om te vermijden dat brandweerinterventies hinder zouden ondervinden door de te verwachten publieksopkomst werd een brandweerbewaking opgesteld op het St.-Baafsplein zodat een eerste interventieploeg geen tijdsverlies zou hebben binnen het parcours van het Lichtfestival, dit is weliswaar niet nodig gebleken. Medische hulpverlening: dagelijks aanwezige capaciteit: 3 fietsploegen, 3 ploegen te voet, 3 personen in de EHBO-post, 3 ziekenwagens, 1 interventiewagen, 1 persoon in cp-opsaantal interventies: 14 afvoeringen, 31 verzorgingen 85% van de letsels waren valincidenten (struikelen)

Mobiliteit: Ondanks 640.000 bezoekers bleef Gent bereikbaar tijdens het Lichtfestival. Dit was het gevolg van een intensieve voorbereiding en samenwerking van het Mobiliteitsbedrijf, dienst Evenementen en Feesten, de politie, het Vlaams Verkeerscentrum en verschillende stadsdiensten. Gent kon de recordopkomst aan, terwijl het verkeer binnen de mate van het mogelijke vlot kon blijven circuleren rond het stadscentrum. Bovendien hadden de vele duizenden bezoekers zich goed genformeerd en pasten ze zich aan zodat iedereen van het Lichtfestival kon genieten. De duurzame mobiliteitsaanpak is een stevige basis om ook voor toekomstige evenementen op verder te bouwen. Alle informatie over de bereikbaarheid was enkele weken voor het festival gebundeld op www.mobiliteitgent.be/lichtfestival. Tijdens het festival speelde de Stad Gent zeer kort op de bal via de social media-kanalen. Zo werd de bezetting van de park and rides en de bussen van De Lijn permanent opgevolgd en gecommuniceerd. Opmerkingen van buurtbewoners over foutparkeerders werden zeer snel doorgestuurd zodat de bewonersplaatsen relatief goed gevrijwaard konden blijven. Een opvallende tendens was dat de meeste bezoekers niet meer met de auto tot in het centrum reden. De oproep om te kiezen voor een duurzaam alternatief (fiets, openbaar vervoer of park and ride) heeft tijdens het festival tot een duidelijke gedragsverandering geleid. Alle parkeergarages waren bereikbaar. Zodra de parkings volzet waren, werden de toegangswegen afgesloten. Zo ontstonden er in het centrum geen files met aanschuivende autos.

Parkeer- en verkeersvrij maken van het parcours:

Uit veiligheidsoverwegingen werden een aantal verkeersmaatregelen genomen;> het parcours werd volledig parkeervrij gemaakt tijdens de 4 dagen van het lichtfestival.> tussen 17u en 01u werd het parcours volledig verkeersvrij gemaakt.> het parcours kruisen kon enkel op 4 plekken waar een corridor werd voorzien voor bewoners, op vertoon van een bewonersbrief, en mensen die binnen de perimeter werken en deze na 17u nog moesten verlaten.> in de communicatie naar bewoners en bedrijven werd meegegeven dat het kruisen van het parcours tussen 17u en 01u best te vermijden was en idealiter andere oplossingen werden gezocht. Dankzij een duidelijke communicatie kon het verkeer dat het parcours kruiste tot een minimun beperkt worden, bleven veiligheidsriscos uit en kon politie snel en efficint ingrijpen waar nodig. Duidelijkere communicatie naar de pizzaverkopers is echter nodig, de brommers bleken een gevaar als ze probeerden binnen te geraken in de perimeter van het parcours.

Bewonersparkeren:

Er werden tijdens de duur van het Lichtfestival 127 extra voorbehouden bewonersplaatsen genstalleerd op het Edward Anseeleplein, gedeelte van Krommewal en op het Julius De Vigneplein. Er werden 2622 retributies uitgeschreven, waarvan 2125 retributies van 30 euro op betalende parkeerplaatsen en 497 retributies van 60 euro op voorbehouden bewonersplaatsen. Er werd intens gecontroleerd. De medewerkers in de commandopost stonden continu in contact met de mesnen op het terrein en konden snel op elkaar inspelen. Zo werd bijvoorbeeld de twitterfeed constant gemonitord en bij klachten van burgers via Twitter dat een voertuig op een bewonersplaats stond geparkeerd, werd er onmiddellijk controle gestuurd naar deze plaats. Naar volgende edities toe wordt de communicatie hieromtrent en scenarios voor klachtenbehandeling nog beter uitgewerkt. Bewoners uit de zone van het Lichtfestival konden een mini-abonnement in parking Reep en Savaanstraat bekomen, waar zij vier dagen lang een gegarandeerde parkeerplaats hadden. Hier werd weinig gebruik van gemaakt.

Maximaal aantal gebruikte mini-abonnementen:29/01/201530/01/201531/01/20151/02/2015

P2 Reep (108 st. uitgereikt) 59554537

P4 Savaanstraat (7 st. uitgereikt)3343

Er werd te laattijdig beslist om bijkomende bewonersparkeerplaatsen te voorzien in deze parkings. Er waren 792 mogelijke kandidaten voor dergelijk abonnement, uiteindelijk haalden slechts 115 bewoners een gratis abonnement af (108 voor Reep, 7 voor Savaanstraat). Bovendien gebruikten slechts 59 bewoners dit abonnement in parking Reep, 4 in Savaanstraat. Bewonersparkeren en toegang tot de perimeter moet naar de komende editie toe nog beter worden uitgewerkt (quid voor bewoners met garage en dus geen bewonerskaart of bewoners wonende buiten de perimeter, maar met een garage binnen de perimeter).

Parkeergarages:

AANTAL INRITTEN (donderdag tot zondag, telkens tussen 17u en 0u00)29/01/201530/01/201531/01/20151/02/2015totaal

P1 Vrijdagmarkt2892973222271.135

P2 Reep / / / / /

P4 Savaanstraat110127330105672

P7 Sint-Michiels4144103403681.532

P8 Ramen185185132104606

P10 Sint-Pietersplein188493905471.318

BEZETTING (op basis van cijfers VGS tijdens piek omstreeks 20u 21u)29/01/201530/01/201531/01/20151/02/2015

P1 Vrijdagmarkt (648 ppln)70 %76 %90 %61 %

P2 Reep (488 ppln) / / / /

P4 Savaanstraat (588 ppln)30 %32 %75 %22 %

P7 Sint-Michiels (472 ppln)95 %95 %99 %83 %

P8 Ramen (280 ppln)88 %96 %93 %58 %

P10 Sint-Pietersplein (700 ppln)50 %82 %76 %88 %

Omdat er in de communicatie steeds werd afgeraden om met de auto naar het centrum te komen, bleef de bezettingsgraad van de centrumparkings zeer laag.

P+R:

Totale capaciteit: The Loop: ca. 3.000 p-pl - Blaarmeersen: ca. 700 p-plBezettingDo 29/01Vrijd 30/01Zat 31/01Zond 01/02

The Loop+/- 800+/- 1.200+/- 3.000+/- 700

Blaarmeersen+ /- 5+/- 20+/- 350+/- 250

P Blaarmeersen was een pilootproject en is voor de toekomst een optie, wel aandacht hebben voor signalisatie en verlichting die beter moeten.P Gentbrugge met 250 parkeerplaatsen was elke dag volzetP Oostakker met 200 parkeerplaatsen is vooral op zaterdag veel gebruiktCombi-ticket De Lijn + B-parking NMBS: 2244 combi-tickets

Samenwerking met de NMBS zou een meerwaarde betekenen bij het aan-, maar zeker het afvoeren van de bezoekers aan het Lichtfestival. Er waren een aantal klachten over de dienstregeling voor een weekend (Gent Brussel: laatste treinen 22u20 en 23u50), te weinig capaciteit en vertraging (tot 1u op zaterdag). Bij een volgende editie moeten hierover zeker verdere afspraken worden gemaakt met de NMBSDe Lijn: circa 177.000 reizigers maakten gebruik van het openbaar vervoer van en naar het lichtfestival (27% van alle bezoekers). Dit zorgde ervoor dat de Lijn tijdens de piekuren voor aankomst en vertrek soms te kampen had met grote groepen wachtenden op P+R the loop (tot 700) en in centrum (tot 1000) en ook aan haltes tussenin. De Lijn heeft op een aantal cruciale punten tellingen verricht van de reizigersaantallen waaruit blijkt dat de piek op vlak van instroom van bezoekers in de stad tussen 18u en 21u lag en de piek op vlak van uitstroom tussen 21u en 00u. De overloop tussen in- en uitstroom verklaart de soms langere wachttijden en overbezetting van trams en bussen. Op de laatste trams en bussen die het centrum uitreden was de bezettingsgraad zeer laag (met uitzondering van de tram naar Evergem). Er zijn op piekmomenten 100 extra ritten ingezet.

Op donderdag waren er in het begin van de avond enige doorstromingsproblemen voor bussen aan Dampoort, Keizer Karelstraat en Kasteellaan. Deze werden door de verkeerspolitie snel opgevolgd en aangepakt waardoor de doorstroming op^de andere dagen vlot verliep.

Algemeen verkeer:

Er was een zeer goede samenwerking met Vlaams Verkeerscentrum, B-park NMBS, De Lijn, Verkeerspolitie, Federale wegpolitie, Dienst Evenementen, Dienst Communicatie, G4S (straatcontrole en The Loop), fietsenparkings, bewaking parkeergarages om pro-actief in te grijpen op mogelijke mobiliteitsproblemen. Voor de periode van het Lichtfestival kocht het Mobiliteitsbedrijf real-time reistijden en congestiegegevens bij het Gentse bedrijf Be-Mobile (waar verkeersstromen 24/7 live worden gemonitord). Dankzij die investering waren snelle ingrepen mogelijk bij lange wachtrijen, filevorming en ongevallen. In samenwerking met het Vlaams Verkeerscentrum werden vooraf alle mogelijke scenarios uitgewerkt. Die konden dan tijdens het Lichtfestival onmiddellijk ingeschakeld worden, bijvoorbeeld als een P+R volzet was. Bij een nieuw scenario werd snel de juiste informatie verspreid via de site van het Vlaams Verkeerscentrum, de digitale borden boven de snelwegen en het radionieuws. Op de site van The Loop benutte het Mobiliteitsbedrijf tekstkarren om het verkeer in goede banen te leiden.Fietsenstallingen: In totaal zijn er op 10 locaties extra fietsparkeerplaatsen voor ruim 1340 fietsen uitgezet. Er werden 33 vaste stallingen (165 fietsplaatsen) weggenomen in functie van de veiligheid enerzijds en het plaatsen van tijdelijke accommodatie voor het lichtfestival anderzijds. Hier zijn slechts een 36-tal fietsen moeten ontruimd worden. De vaste bewaakte fietsenstallingen (Korenmarkt, E. Braunplein en Vooruit) totaal 778 plaatsen hadden een zeer goede bezetting: op donderdag, vrijdag en zaterdag waren ze omstreeks 19u volzet (778 plaatsen).

Veiligheid: Een uitgebreid veiligheidsdossier met alle mogelijke maatregelen duidelijk uitgeschreven is noodzakelijk gebleken en heeft er, zeker op drukke momenten, voor gezorgd dat zeer snel pro-actief kon worden ingespeeld op allerlei situaties. Bij een volgende editie moet het veiligheidsdossier half december afgewerkt zijn aangezien de periode van kerstvakantie toch impact heeft op de voorbereidingen. Op een aantal locaties werd op zaterdag het parcours tijdelijk afgesloten, doordat dit was voorzien in het veiligheidsdossier, konden op een vlotte manier by-passes worden gecreerd en is dit steeds veilig verlopen. De volledig operationele try-out op de vooravond van het festival heeft zeker zijn nut bewezen. Installaties konden in rele omstandigheden beoordeeld worden. Alle disciplines hadden een beeld van wat publiek zou ervaren. De groep waarmee deze veiligheidsrondgang wordt gedaan zou kleiner moeten zijn, beperken tot enkel organisatie en noodzakelijke disciplines, om optimaal alle situaties te kunnen bespreken. De politie benadrukt het belang van een camera-bewakingssysteem dat werd ingezet. Dit moet zeer flexibel situaties en mensenmassas kunnen beoordelen om tijdig te kunnen anticiperen. De beslissing om dit te implementeren moet vroeger worden genomen. Het camera-bewakingssysteem in de cp-ops was echter niet zichtbaar voor aanwezig brandweerpersoneel, de brandweer wil nagaan of dit bij een volgend festival ook voor brandweer zichtbaar kan zijn. Uitgebreidere briefing voor seingevers is nodig om de volledige omvang van het evenement te kunnen inschatten. De vrijwilligers moeten dus vroeger ter plaatse zijn. De werking van het OC is een grote meerwaarde en onontbeerlijk voor de organisatie van een dergelijk groot evenement. Extra actoren dienen toegevoegd te worden; Ivago, Horecacoach, Milieudienst, Gemeenschapswachten, Rumodo Alles dient besproken te worden in het volledige OC, met alle diensten bij het begin aanwezig, bilaterale vergaderingen (cfr terrassen) kunnen voor zeer veel problemen in de organisatie zorgen. Belangrijk is hierbij steeds een gedetailleerd verslag te hebben met To Do-punten, wie waarvoor zorgt tegen welke deadline en dit moet nauwgezet worden opgevolgd. De nodige vergunningen, afhankelijk van waar er nood aan is, moeten tijdig worden aangevraagd en bekomen (geluidsvergunnning, vergunning W &Z, etc.) Een goed uitgebalanceerd parcours; optimale spreiding van bezoekers, afstemmen van de kunstwerken op mogelijke crowd problemen, is noodzakelijk. Bij een nieuwe editie moet zeker opnieuw het parcours kritisch beoordeeld en geadviseerd worden door alle betrokken diensten. Daarbij dienen telkens vooraf uitwegen, evacuatietrajecten bepaald te worden net als mogelijke omleidingen van het traject. Daarbij speelt uiteraard de geografie van de binnenstad een grote rol (waterlopen bruggen). Het volledige parcours parkeervrij maken was, zoals is gebleken, echt nodig gelet op de grote hoeveelheid bezoekers Het afsluiten van straten op of ter hoogte van het parcours (voor bypasses) moet preventief voorzien worden. Aan alle installaties werden by-passes voorzien. Dit is enkele malen nodig gebleken. Zo werd bvb. de Lammerstraat s zaterdags enige tijd eenrichtingsverkeer om verzadiging te vermijden. Belang van een goed georganiseerde en goed bereikbare CP-Ops. De locatie van CPOPS, AC Portus, was zeer goed gelegen, net naast het parcours, met parking en alle voorzieningen. De multidisciplinaire samenwerking verliep zeer goed: alle hulpdiensten zaten samen en konden in alle rust overleggen. Het voorzien van het opvolgen van de weersomstandigheden, de unieke gsm gebruikers (proximus) en de sociale mediakanalen in het algemeen en/of i.v.m. mobiliteit was een meerwaarde. Metingen ter ondersteuning van strategische en tactische beslissingen zijn belangrijk in het proces. Signalisatie van het parcours was niet voldoende duidelijk. De pijlen in de lichtprojecties om eenrichtingsverkeer aan te geven werkten zeer goed. Tijdens een volgende editie moet dit bij meer werken worden voorzien. Borden (sensibilisering) moeten worden voorzien en extra achter de hand te houden om op situaties te kunnen inspelen. Eventueel spandoeken op meer dan 4 meter hoogte die nrichting aangeven. Ook signalisatie van en naar de treinstations is noodzakelijk om bezoekers die Gent niet kennen, makkelijker de weg te laten vinden. Het voorzien van informatiepunten, ook in de treinstations, zou voor de komende editie bijgesteld en/of voorzien kunnen worden. Focussen op nrichtingsverkeer voetgangers: (proberen) opleggen en handhaven. Vooraf cruciale punten bepalen waar instroom van zijstraten mogelijks te verwachten is. Nog meer extra inzetbaar personeel voorzien voor bijstand en/of aflossing. Verschillende straten werden d.m.v. stewards nrichting gemaakt voor publiek: vnl. Nieuwbrugkaai, Mageleinstraat en tijdelijk Lammerstraat, dit bleek noodzakelijk en is vlot geimplementeerd. In- en uitgangen en wachtrijen bij indoorlocaties (Wintercircus, UFO, St.-Jacobskerk) werden zeer goed gestuurd door de medewerkers ter plaatse. De voorafgaande organisatie had ervoor gezorgd dat er goede buffermogelijkheden waren. Aandachtspunten die zeker ook voor een volgende editie moeten worden in acht genomen: opstuwing publiek buiten (moet voldoende capaciteit hebben zoals een plein, nit aan een kruispunt met openbaar vervoer) ,capaciteit binnenin, mogelijkheden uitstroom, alternatieve mogelijkheden qua omlegging traject, Tijdsintervallen moeten voldoende zijn i.f.v. leegloop publiekszone. Kinderwagens en fietsen bleken vaak een probleem bij verzadiging van het parcous. Knelpunt op het parcours was Bisdomkaai Reep. Het publiek stopte aan het begin van Bisdomplein om de lichtshow te zien zodat dit plein nauwelijks voor de helft gevuld was. Door opstuwing van publiek raakte Bisdomkaai verzadigd en zocht de massa zijn weg naar links, ondanks de herrashekkens. Men maakte een shortcut door de Reep naar het Fr. Laurentplein. Probleem was dat de Reep een uitvalsweg was voor de ondergrondse parking in de Seminariestraat. Daardoor ontstond een frontale situatie tussen wegrijdende voertuigen in een verzadigde Reep. Zaterdagavond om 18.45u werd in overleg met brandweer en politie beslist om Seminariestraat doodlopend te maken voor voertuigen t.h.v. de Reep. Deze ingreep bleek, door goede voorbereiding, de meeste problemen op te lossen. Voorstellingen (mappings) worden best afgebakend met tijdsintervallen die kunnen afgestemd en aangepast worden aan de publieksstroom. Voorstellingen die beneden het gezichtsveld van het publiek liggen kunnen enkel op plaatsen waar zichtbaarheid is op grote breedte zodat zoveel mogelijke mensen kunnen kijken. Dit is belangrijk voor zowel veiligheid als ervaring voor het publiek.

Productioneel: De noodzaak ontstaat om, zoals tijdens de Gentse Feesten, te voorzien in een vergunningsteam dat controle uitvoert van de terrasvergunningen. Enkele verkooppunten werden ongemoeid gelaten tot wanneer deze opstuwing veroorzaakten. Er is ingegrepen op 2 zaken in de Koestraat en Mageleinstraat. Geen terrassen en geen verkoopspunten (via raam of deur) mogen toegelaten worden op het parcours en evenmin op hoeken van parcours wanneer er minder dan 6 meter breedte is. Gelet op de omvang van het parcours, is er 2u nodig om alle signalisatie, voor het afsluiten van straten, uit te zetten. Er zijn enkele klachten geweest over te vroeg afgezette straten, daar moet op vlak van communicatie extra aandacht aan besteed worden Het voorzien van bypasses voor alle kunstwerken bleek nuttig en goed uitgewerkt. Bij een volgende editie moet de impact op het verkeer langs die bypasses nog verder worden bestudeerd. Duidelijke voorafgaande afspraken en communicatie met de stadsdiensten (Markten & Foren, RUMODO, VTT, mobiliteit, Dienst Wegen, Bruggen en Waterlopen, etc.) wat op het openbaar domein , zeker op het parcours , mag worden vergund is noodzakelijk gebleken en moet bij een volgende editie nog meer opgevolgd worden. Laattijdige of niet-gekende indoorinitiatieven kunnen hinder veroorzaken en zelf ondervinden door de te nemen veiligheidsmaatregelen (vb. afsluiten van de Lammerstraat zorgde voor beperkte bereikbaarheid van de activiteiten in de Vooruit). Alle mogelijkheden en restricties moeten duidelijk op voorhand worden gecommuniceerd. De groendienst moet tijdig betrokken worden bij het gebruik van parken. Site Baudelopark had bijvoorbeeld een zeer modderige ondergrond wat de doorstroming van publiek bemoeilijkte. Zeer goede ondersteuning van Eandis, zowel in voorbereiding als tijdens het festival. De gefaseerde timing over het terug aanschakelen van de verlichting dient in de bewonersbrief te worden opgenomen. De openbare verlichting (situatie na 24u) dient tijdens de veiligheidsrondgang apart bekeken en gevalueerd te worden. Ondersteuning van verschillende stadsdiensten zoals Dienst Wegen, Dienst communicatie, beleidsondersteuning bleek van groot belang en had een zeer grote meerwaarde. Werking met vrijwilligers van AAGent werd zeer positief ervaren. Bewoners: Er kwamen een aantal klachten m.b.t. de geluidsniveaus, repetitiviteit en einduur van muziek, deze werden steeds snel opgevolgd maar bij een volgende editie moet er zeker nog strikter worden op toegezien dat kunstenaars zelf zich aan de opgelegde vereisten houden.Andere klachten waren er nog over losse straatstenen, de modder in het Baudelopark en een enkele over straatverlichting die volgens een bewoner na middernacht gedoofd was gebleven. Communicatie naar bedrijven, handelaars, scholen en universiteit/hogeschool op het het parcours moet nog vroeger opgestart worden. De afvalkorven op en rond het parcours waren op verschillende momenten te vol. Bijkomende aandacht besteden aan het in de kijker zetten van de monumentverlichting en het lichtplan. Beiden moeten elkaar aanvullen en versterken. Klachten werden snel en correct opgelost en opgevolgd.Door de mogelijke gevolgen van het afschakelplan is er nog meer ingezet op duurzaam energieverbruik en sensibilisering over rationeel energieverbruik en functionele verlichting. Berekeningen van het verbruik van het lichtfestival konden aantonen dat, door een aantal maatregelen zoals doven van bestaande straatverlichting & monumentverlichting, energiezuinige lampen en projectoren, het meerverbruik van het festival gelijk stond aan het gemiddeld jaarverbruik van de wasmachine van 10 gezinnen (2.577 kWh). Communicatie: Bezoekerscijfers website: 205.912 unieke bezoekers (bijna 50% meer dan in 2012) Qua nationaliteit, waren de websitebezoekers afkomstig uit Belgi (92.73% ), gevolgd door Nederland (2.94%), Frankrijk (1.32%), Duitsland (0.66%), Verenigd Koninkrijk (0.59%). De rest kwam van VS, Spanje, Zweden en Itali. Meer dan 18.000 facebookvolgers. Meer dan 1500 volgers op twitter. Nieuw bij deze editie was Tintup (social wall): 5.24 miljoen impressies en 7430 posts in periode 28 jan 3 februari. De app werkte niet op een windows phone, dit moet absoluut vermeden worden bij een volgende editie. 110.000 brochures verdeeld (100.000 nederlandstalig, 10.000 Frans/Engels), 35.000 vooraf verdeeld, 75.000 tijdens het festival. Vooraf kon soms onvoldoende voorzien worden aan de grote vraag van horeca, handelaars Er was berichtgeving over het lichtfestival in vele nationale en internationale media, de waarde hiervan wordt berekend einde van het jaar. De officile lichtfestivalwebsite was niet online op de kick-off persconferentie waardoor toen enkel de gent.be/lichtfestival kon geraadpleegd worden, dit moet bij een volgende editie absoluut worden voorkomen. Afstemming programmatie en deadlines communicatie moeten strikter in acht worden genomen. Er zijn een aantal bewoners die geen of laattijdig een bewonersbrief hebben ontvangen. Naar een volgende editie toe moet deze bedeling op punt worden gesteld. Er was een zeer snelle en goede communicatie over mobiliteit via Twitter, radionieuws, VGS borden, VMS borden snelweg, tekstkarren Gentinfo zorgde voor vlotte opvolging van vragen en klachten>62% vragen over mobiliteit (bereikbaarheid van straten en parkings, in- en uitrijden voor bewoners, bewonersbrieven, openbaar vervoer)>31 % infovragen (hoe laat start het LF, tot hoe laat duurt het, parcours (route, afstand, duur), waar kan ik een plan/folder vinden, prijs, rondleidingen, toegankelijkheid handicap, app)>7% andere vragen, meldingen en suggesties (suggesties volgende editie, fotos, pers, geluid, vuilnis, energie, sabam)Doorstroming productionele informatie naar gentinfo kan nog iets pro-actiever. Het parcours in de binnenstad, de informatie over de kunstwerken, de mobiliteitsinfo werden als open data ter beschikking gesteld en waren vrij te gebruiken om smartphone-apps mee te bouwen. Aanbevelingen volgende editie: Starten met de ontwikkeling van het parcours voor de editie 2018, 2 jaar op voorhand, in samenspraak met alle betrokken diensten om pro-actief te kunnen inspelen op alle ontwikkelingen en mogelijkehden. Spreiding/afwisseling/locatie kunstwerken goed in evenwicht houden, Pleinen met voldoende capaciteit en droorstromingsmogelijkheden voorzien voor de grotere lichtkunstwerken, risico-analyse van alle binnen- en buitenlocaties. Meer ruimte voor artistiek experiment en tegelijk het festival toegankelijk en laagdrempelig houden. Grondig bekijken van data, uren en programmatie ifv woon-werkverkeer en nadenken over manieren om de drukke zaterdag te ontlasten. Extra aandacht voor mobiliteit (samenwerking de lijn, nmbs, mobiliteitsbedrijf) van bij het begin van de ontwikkeling van het parcours. Bijkomende mogelijkheden voor signalisatie ontwikkelen (op maar ook net buiten parcours; van en naar station, tram- en bushaltes) Verdere ontwikkeling participatieve, co-creatieve, en interactieve projecten (projecten voor kinderen, samenwerking met bewoners, scholen, culturele organisaties, handelaars (BIG)..) Duiding van wetenschap en technologie achter licht en lichtkunst is een belangrijk onderdeel van het festival en de samenwerking met UGent is hiervoor cruciaal. Verdere uitwerking van vrijwilligerswerking.We willen nog meer inzetten op duurzaam energieverbruik en het lichtfestival aangrijpen als middel om communicatie en sensibilisering over dit thema actueel en tastbaar te maken.