-

(Waste Manifest)

-

- 2562

GNS

Waste

Man

agem

ent 2

019

เดอน

ประเภ

ทชน

ดหน

วยปร

มาณ

ผรบก

าจด

วธกา

รกาจด

มกราค

มของเส

ยไมอนตราย

ตะกอนดนนาด

ตน32

.34บรษท

อโยธยา

รไซเค

ล (20

02) จากด

ทาอฐบลอค

ของเส

ยอนตราย

นาเสย

จากหองปฏ

บตการวเคราะห

ตน8บ

รษท เบต

เตอร เว

รลด ก

รน จา

กด (มหาชน

)บาบดนา

ของเส

ยไมอนตราย

ตะกอนดนนาด

ตน44

.165บ

รษท อ

โยธยา

รไซเค

ล (20

02) จากด

ทาอฐบลอค

ของเส

ยไมอนตราย

ไสกรอง

อากาศชนนอก

ตน0.5

7บรษท เวรล

ด กรน

พลส จ

ากด

คดแยกเพ

อจาหนาย

ของเส

ยไมอนตราย

ไสกรอง

อากาศชนใน

ตน6.6

8

บรษท

เวรลด ก

รน พล

ส จากด

คดแยกเพ

อจาหนาย

มนาคม

ของเส

ยไมอนตราย

ตะกอนดนนาด

ตน79

.235บ

รษท อ

โยธยา

รไซเค

ล (20

02) จากด

ทาอฐบลอค

ของเส

ยไมอนตราย

ตะกอนดนนาด

ตน41

.89บรษท

อโยธยา

รไซเค

ล (19

91) จากด

ทาอฐบลอค

ของเส

ยอนตราย

นาเสย

จากหองปฏ

บตการวเคราะห

ตน8.0

9บรษท เบต

เตอร เว

รลด ก

รน จา

กด (มหาชน

)บาบดนา

ของเส

ยไมอนตราย

ตะกอนดนนาด

ตน13

.805บ

รษท อ

โยธยา

รไซเค

ล (19

91) จากด

ทาอฐบลอค

ของเส

ยอนตราย

นาเสย

จากหองปฏ

บตการวเคราะห

ตน8บ

รษท เบต

เตอร เว

รลด ก

รน จา

กด (มหาชน

)บาบดนา

ของเส

ยไมอนตราย

ตะกอนดนนาด

ตน36

.74บรษท

อโยธยา

รไซเค

ล (20

02) จากด

ทาอฐบลอค

ของเส

ยอนตราย

นาเสย

จากหองปฏ

บตการวเคราะห

ตน8.0

0บรษท เบต

เตอร เว

รลด ก

รน จา

กด (มหาชน

)บาบดนา

กมภาพน

ธ

เมษายน

พฤษภ

าคม

มถนายน

-

-

- 2562

ภาคผนวก ข-18

เอกสารประกอบการอบรมกอนเรมปฏบตงาน (Safety Induction)

และการฝกอบรมดานความปลอดภย

Safety Induction

นพดล พทกษสมบรณ หวหนาหนวยงานสงแวดลอม อาชวอนามยและความปลอดภย

ไพบลย สรางอารมย เจาหนาทสงแวดลอม อาชวอนามยและความปลอดภย

บรษท กลฟ เจพ เอนเอส จากด (โรงไฟฟาหนองแซง)Gulf JP NS Co.,Ltd.

• 36 Moo 4 Nongkob Sub District, Nongsaeng District, Saraburi

• Capacity 1,600 MW supply to EGAT 100%

• Block1 (GT12,12 ST28) Block2 (GT21,22 CT29)

• Total area 568 Rai (Power plant area 298 Rai and Reservoir 270 Rai)

• COD Block1 1/06/2557

Block2 1/12/2557

2

Safety Induction3

GNS Plant OverviewReservoir

Power Plant

River Water Intake

Owner office

นโยบายความปลอดภย อาชวอนามยและ

สภาพแวดลอมในการทางาน (Safety Policy)1. ความปลอดภยในการทางานถอเปนหนาทรบผดชอบอนดบแรกในการปฎบตงานของพนกงานทกคน

2. บรษทฯ จะสนบสนนใหมการปรบปรงสภาพแวดลอมในการทางานใหปลอดภย ตลอดจนสนบสนนและสงเสรมกจกรรมความปลอดภยเพอสรางทศนคตและจตสานกในการทางานอยางปลอดภย

3. ผบงคบบญชาทกระดบเปนผนา กากบดแลและสนบสนนใหพนกงานปฎบตงานอยางปลอดภยและตอเนอง

4. พนกงานทกคนตองคานงถงความปลอดภยของตนเอง เพอนรวมงาน ตลอดจนทรพยสนของบรษทฯ เปนสาคญตลอดเวลาทปฎบตงาน

5. พนกงานทกคนตองใหความรวมมอในโครงการความปลอดภย อาชวอนามยของบรษทฯ และเสนอความคดเหนในการปรบปรงสภาพการทางานและวธการทางานทปลอดภย

6. พนกงาน มงมนทจะบรรลเปาหมายตามโครงการอบตเหตเปนศนย (Zero Accident)

Safety Induction4

การแจงเหตฉกเฉน (Emergency Plan)

Safety Induction 6

• กรณเกดเหตเพลงไหม, สารเคม/นามนรวไหล,กาซรว หรออบตเหตรนแรง

• เบอรตดตอฉกเฉน• เบอรปอม รปภ. 098-2650755• หองควบคม 098-2572538• โทรศพทฉกเฉนทหนางาน• เบอรภายใน 124, 234• ผควบคม ประสานงาน(เจาหนาทของกลฟ)

• โดยแจงรายละเอยดขอความดงน• เหตเกดทไหน• เหตเกดเมอไหร• มผไดรบบาดเจบ/อนตรายหรอไม• ใครเปนผรายงาน

แผนฉนเฉน Emergency Plan

Safety Induction 7

• Full evacuation is needed when fire alarm occurred, stop work and assemble at the main assembly point.

• Main assemble point at road in front of admin building.• Second assemble point at road near thermal evaporation pond.

เมอมสญญาณเตอนภยหรอประกาศใหทาการอพยพ ให หยดกจกรรมทกอยาง และไปรายงานตวทจดรวมพล ซงม 3 จด

แจงเหต

อพยพ

ภาวะปกต

แนะนาสถานทในโรงไฟฟา (Site layout and control area)

8จดรวมพล (Assembly point)

Entrance : Security Guard House

Block-1 Block-2

CCB MNT

Smoking

Smoking

Smoking

Smoking

Safety Induction 9

ระเบยบการเขาทางาน Entrance and exit

ผมาตดตอตองลงทะเบยนเขาพนททปอม รปภ. และตดบตรไว ในทเหนไดชดเจนตลอดเวลาทอยในโรงไฟฟา

All contractor must register before pass into restricted area at guard house. Contractors working inside the plant will also be issued with a contractor pass card which to be worn at all time inside the power plant ผรบเหมาตองผานการอบรมความปลอดภยของโรงไฟฟา Must pass the safety induction

แสดงบตรประจาตว พรอมลงชอในใบลงเวลา ทกครงทเขา - ออก

Register and get the contractor/visitor card , Sign-in & Sign-out every time

ตดบตรอนญาตของโรงไฟฟาฯในจดทมองเหนชดเจน หามทาหาย Always attach the card on the clear position

สวมใสอปกรณปองกนอนตรายสวนบคคล Wear the suitable PPE

Long sleeves

Long pants

Safety shoes

Write or yellow Helmet and chin strap

Site access card

Basic PPE before pass to Power Plant Area

Safety glasses

Safety Induction 11

กฎความปลอดภยท วไป General safety rule

ตองสวมอปกรณปองกนอนตรายขนพนฐานเมอเขามาในบรเวณโรงไฟฟา ตลอดเวลา

** ยกเวน ภายในอาคารสานกงาน หรอเดนทางจากทางเขาสอาคารบรหาร หรอทางเดนสอาคารบารงรกษา

GNS is a restricted area. Helmet , Safety shoes, long sleeves, long pants and safety glass must be wear at all time when on site. Only exceptions are within the office block or when walking directly to or from Administration Building, Work shop Building. Via the designated route

Safety Induction 12

กฎความปลอดภยท วไป General safety rule

รถทนาเขามาในพนทโรงไฟฟา ตองขอใบอนญาต Vehicle access permitการจอดรถ ใหจอดบรเวณทกาหนด ท

ดานนอกโรงไฟฟา เมอม ความจาเปนตองเขามาในโรงไฟฟา ใหจอดรถ หนหนาออกนอกอาคาร และไมกดขวางอปกรณดบเพลง ทเกบสารเคม และไมกดขวางการจราจร กาหนดความเรวรถยนตไมเกน 20 กม/ชม

Park vehicle in prepared area and Vehicle speed limit at site is 20 km/h on main road

ใบอนญาตเขาพนท Vehicle access permit

Safety Induction 14

งานทกงานตองดาเนนการตาม ขนตอนการขออนญาตปฏบตงาน

All work must be done under our Work permit program

เมอมการรว/หก จะตองดาเนนการแกไขทนท จะตองไมม สารเคม/นามน ไหลลงรางระบายนาฝนภายในโรงไฟฟา

All spillage must be dealt with immediately. No oil, chemical or solid materials must be allowed to enter any part of the storm water drainage system

ขยะ/วสดทไมใชจะตองทง หรอกาจดในจดททางโรงไฟฟาจดเตรยมไวให

All trash, garbage must be disposed at corresponding waste bins located.

สบบหรอนญาตใหเฉพาะ บรเวณทๆจดเตรยมไวใหเทานน หามสบในอาคารและเขตผลตและขณะทางาน

Smoking is only allowed at permission location.

กฎความปลอดภยท วไป General safety rule

Safety Induction 15

จะตองรายงานอบตเหต/อบตการณ/อนตราย ตอหวหนางานโดยทนท กอนเวลา 17.00 น. สอบสวนทนท หลง 17.00 น. สอบสวนเชาวนรงขน

Report all near miss/accident /hazard to your immediate supervisor

หามดมสรา/ของมนเมา/ยาเสพตด/หรอสารพษ เขามาในโรงไฟฟาโดยเดดขาด

Alcohol, prohibited drugs or any intoxicated beverage are prohibited in side the plant

หามทะเลาะววาทภายในพนทโรงไฟฟา โดยเฉพาะในขณะปฎบตงาน หากฝาฝน เชญออกนอกพนททางานทกฝาย

Don’t jangle during working in power plant area.

กฎความปลอดภยท วไป General safety rule

การขออนญาตนาสงของเขา-ออกโรงไฟฟา Material Gate Pass

Safety Induction 16

Safety Induction 17

ชนดของใบอนญาต Type of Work Permit

1. ใบอนญาตทางานซอม (Work Permit) ใชสาหรบงานทกชนด For all work in GNS

2. ใบอนญาตตดแยกอปกรณ (Lock Out Tag Out permit) ใช สาหรบตดแยกแหลงพลงงาน

When you have work to turn off electric or isolate valve

3. ใบอนญาตทางานอนตราย (Hazardous Work permit )

ใบอนญาตทางาน Work permit

18

Hazardous Work PermitElectrical Work Permit งานไฟฟา

Mechanical Work Permit งานเครองกล

Cutting/Welding Hot Work Permit งานตด งานเจยร งานเชอม

Confined Space Entry Permit งานทอบกาศ

Radiography Work Permit งานทเกยวของกบรงส

Excavation Work Permit งานขดเจาะ

Chemical Work permit. งานเกยวกบสารเคม

Slings, Rigging and Cranes Permit งานเครน สลง ปนจน

Ladder and Scaffolding Permit งานนงรานและบนได

19

Flow diagram of PTW and LOTO

Work Permit

LOTO

Hazardous Work permit

Confined space Entries work permit

LOTO list

Safety check list

VerifySign permit

Open and close work permit

Work Supervisor

Shift Leader

Operation Engineer

Prepare/InspectVerifyIssue

Open or close work permit complete

Prepare by Work Supervisor

JSA

P&ID

Safety Induction 20

General work permit form

แบบฟอรมใบอนญาตทางาน

EHS-P-018 21

Hazardous Work permit form

ใบอนญาตทางานทมอนตราย

EHS-P-018 22

Confined space andHot work permit form

รายการตรวจสอบความปลอดภยสาหรบงานทอบอากาศและงานความรอน

GNS confined space list

EHS-P-018 23

Safety Check list form

รายการตรวจสอบความปลอดภย

24

LOCK OUT TAG OUT

Safety Induction 25

EQUIP. CODE - example 21G-D002IND001

EQUIP. NAME - enter the noun name refer to

equipment manuals, blue prints, logic

diagrams the Piping and Instrumentation

Drawings

TAGGED POSITION - enter the position of the

equipment to be locked/tagged. Write the

same position on the tag. Example: Off, Shut,

Open, etc.

HANGED BY- initialed by

the Shift Leader or Local

Operator designated

Fill Detail in LOTO

VERIFIED BY- initialed by the

Work Supervisor

TAG NO. – Shift leader fill no.

Confined Space Entry

26

• Ministerial Regulation on the Prescribing of Standard for Administration and Management of Occupational Safety, Health and Work Environment in Confined Space B.E. 2547

• ทอบอากาศ หมายความวา ทซงมทางเขาออกจากดและมการระบายอากาศไมเพยงพอทจะทาใหอากาศภายในอยในสภาพถกสขลกษณะและปลอดภย เชน อโมงค, ถา, บอ, หลม, หองใตดน, หองนรภย, ถงนามน, ถงหมก, ถง, ไซโล, ทอ, เตา, ภาชนะหรอสงทมลกษณะคลายกน

• บรรยากาศอนตราย หมายความวา สภาพอากาศทอาจทาใหลกจางไดรบอนตรายจากสภาวะอยางใดอยางหนง ตอไปน • มออกซเจนตากวารอยละ 19.5 หรอมากกวารอยละ 23.5 โดยปรมาตร

• มกาซ ไอ ละอองทตดไฟหรอระเบดได เกนรอยละ 10 ของคาความเขมขนขนตาของสารเคมแตละชนดในอากาศทอาจตดไฟหรอระเบดได (Lower Flammable Limit หรอ Lower Explosive Limit)

• มฝนทตดไฟหรอระเบดได ซงมคาความเขมขนเทากบหรอมากกวาคาความเขมขนขนตาของสารเคมแตละชนดในอากาศทอาจตดไฟหรอระเบดได (Lower Flammable Limit หรอ Lower Explosive Limit)

• มคาความเขมขนของสารเคมแตละชนดเกนมาตรฐานทกาหนด (กฎกระทรวงฯเกยวกบสารเคมอนตราย)

• สภาวะอนใดทอาจเปนอนตรายตอรางกายหรอชวตตามทรฐมนตรประกาศกาหนด

Definition of Confined space

27

เครองมอ เครองจกร และ อปกรณไฟฟาตางๆ ทกชนดตองผานการตรวจสอบโดยผตรวจสอบกอนนามาใชงานภายในโรงไฟฟา

All equipment need to safety inspection before use.Response to inspect by Contractor.

GNS will re-check again.

Safety Induction 28

Safety Induction 29

Electrical equipment checking

Safety Induction 30

Safety Induction 31

Safety Sign

เครองหมายหาม Prohibition Sign

Safety Induction 32

Safety Sign

เครองหมายแสดงสภาวะปลอดภย

Safety condition sign

Safety Induction 33

Safety Sign

เครองหมายเตอนWarning sign

Safety Induction 34

Safety Sign

เครองหมายบงคบMandatory sign

มาตรการ EIA (EIA Measure)

Safety Induction 35

หาม ไมใหคนงาน และบคคลภายนอก

ลาสตว จบสตวในพนทโรงไฟฟาและบอ

เกบนาของโครงการฯ

หาม พนกงาน และคนงานโรงไฟฟา

ของโครงการจบสตวนาในคลองหวยบา

(คลองหนองง เหลอม) และคลองระ

พพฒน

การจดการขยะ Trash management

36

หามเผาขยะใดๆ ภายในและรอบบรเวณพนทโรงไฟฟา

ใหทงขยะในภาชนะและสถานทททางโรงไฟฟาจดเตรยมไวเทานน

จดวางถงขยะ Bin putting point

Safety Induction 38

Working area

Safety Induction 39

การจดระเบยบและการรกษาความสะอาด House keeping

Safety Induction 40

THANK YOU

Any Question?

ภาคผนวก ข-19

เอกสารโครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

29 สงหาคม 2558

จดโดย โรงไฟฟาหนองแซง

2 โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

สวสดครบนองๆทรกนบเปนโอกาสทดยงทเราไดมา

พบกนในบรรยากาศการเรยนรธรรมชาต และสงแวดลอม

ในโครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน” ดวย

ความตงใจของพๆ อยากชวนนองๆ มารวมกนศกษา

เสนทางธรรมชาตและความหลากหลายของสงมชวต ทง

พชและสตวในพนทรอบรวโรงไฟฟาหนองแซงโดยเฉพาะ

“นก” ซงเปนสตวทมอสระ คลองตว สรางสสน และเปน

ตวบงชสภาพความอดมสมบรณใหกบธรรมชาตและ

สงแวดลอมไดเปนอยางด

คมอโครงการ“นกบน คนปน อยรวมกนยงยน” เลมน พๆ ไดรวบรวมเนอหาเกยวกบเรองราวของนก

การใชเครองมอ/อปกรณ การเตรยมตวสำาหรบดนก

เบองตนและตวอยาง(เพยงสวนหนง)ของนกชนดตางๆ

ในบรเวณรอบรวโรงไฟฟาหนองแซงเพอประกอบกจกรรม

การเรยนรเปนพนฐาน

ทายทสดน หากจะเปรยบนองๆ ทรกดงนก นองๆ

กคงเปนเสมอนนกนอยทอยในวยแหงการเรยนร ม

จนตนาการและอสระทางความคดทพรอมเพมพนทกษะ

ประสบการณ สำาหรบการเจรญเตบโต เขมแขง และ

กลาแกรง สโลกกวางตอไปในภายหนา การจดกจกรรม

ในครงนหวงใหนองๆ มความสนกสนาน เพลดเพลน

และเกดแรงบนดาลใจสำาหรบการศกษา เรยนรของนองๆ

และผทสนใจ อนจะนำาไปสความตระหนก และรวมกน

อนรกษและบำารงรกษาผนแผนดนอนอดมสมบรณแหงน

ใหคงอยตลอดไปครบ

คยกอนคน(คมอ)สารบญ

คยกอนคน (คมอ) 2

โครงการ และกำาหนดการ 3

“นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

นานาสาระ รอบรเรองนก 5

เตรยมตวอยางไร? เมอไปดนก 8

และวธใชเครองมอสำาหรบดนก

ตวอยางนกรอบรวโรงไฟฟาหนองแซง 10

บนทกทายเลม 15

3โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

1. หลกการและเหตผล

ดวยบรเวณพนทรอบโรงไฟฟาหนองแซงมสภาพพนทสวนใหญเปนเกษตรกรรมซงอดมสมบรณดวยแมนำาคคลองแหลงอาหารจงมความหลากหลายทางชวภาพโดยเฉพาะนกซงเปนสงมชวตทมความสำาคญในระบบหวงโซอาหารนอกจากจะเปนตวชวดความสมบรณของสงแวดลอมแลว นกยงสามารถกำาจดและควบคมแมลงหนอนและศตรพชตามธรรมชาตซงสามารถสรางความสมดลในระบบนเวศวทยาไดอกประการหนงดวยแตปจจบนสภาพธรรมชาตทอยอาศยและแหลงอาหารของนกเปลยนแปลงไปทำาใหชนดและจำานวนนกมแนวโนมลดลงและอาจสมเสยงตอการเสยสมดลทางธรรมชาต ดงนนเพอเปนการสรางความรความเขาใจใหแกเยาวชนและเกดความตระหนกในหนาทอนรกษธรรมชาต สงแวดลอมและความหลากหลายทางชวภาพใหแกสงแวดลอมในชมชนรวมกนโรงไฟฟาหนองแซงจงไดจดโครงการ“นกบนคนปนอยรวมกนยงยน”ขน

2. วตถประสงค

2.1เพอใหเยาวชนไดมโอกาสเรยนรและเขาใจเกยวกบความสมพนธในระบบนเวศวทยา 2.2เพอใหเยาวชนสามารถสงเกต เรยนร ตรวจวดความหลากหลายและอดมสมบรณของธรรมชาตและสงแวดลอมใกลตว 2.3เพอให ผ เขารวมโครงการมความร เกยวกบชนดพฤตกรรมของนกประจำาถน และนำาไปสความรสกรกและตระหนกในความรสกรวมตอการอนรกษทรพยากรและธรรมชาตในชมชน 2.4เพอกระตนการมสวนรวมรบผดชอบตอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และสงเสรมกจกรรมการออกกำาลงกายดวยการปนจกรยานและสนบสนนกจกรรมทองเทยวเชงอนรกษธรรมชาตและวถชวตของชมชน

3. ลกษณะการดำาเนนการ

จดอบรมภาคทฤษฎและปฏบตหวขอ“ดนกและสำารวจเสนทางธรรมชาตในพนทรอบโรงไฟฟาหนองแซง”โดยแบงกจกรรมดงน - อบรมใหความรเชงวชาการ เกยวกบความสมพนธในระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพ - ความรเรองนกในทองถนและการใชเครองมอ/อปกรณดนกเบองตน - ภาคปฏบตในกจกรรมปนจกรยานสำารวจและศกษาเสนทางศกษาธรรมชาตในพนทดนกประจำาถนซงเปนดชนชวดความหลากหลาย/อดมสมบรณของธรรมชาตในพนทรอบโรงไฟฟาหนองแซงและพนทใกลเคยง

4. เปาหมาย

นกเรยนระดบประถมศกษา อาจารย และเจาหนาทโรงไฟฟาหนองแซงจำานวน70คน

5. ระยะดำาเนนการ

29สงหาคม2558

6. แผนปฏบตงาน

7. สถานท

โรงไฟฟาหนองแซง และเสนทางศกษาธรรมชาตในเขตอ.หนองแซงจ.สระบร

8. ผรบผดชอบ

ฝายชมชนสมพนธโรงไฟฟาหนองแซง

9. ผลทคาดวาจะไดรบ

9.1เยาวชนในพนทโรงไฟฟาหนองแซงมโอกาสเรยนรและเขาใจเกยวกบความสมพนธในระบบนเวศวทยาประจำาทองถน 9.2เยาวชนสามารถสงเกตเรยนรและตรวจวดความหลากหลายและอดมสมบรณของธรรมชาตและสงแวดลอมใกลตวไดดวยตวเอง 9.3ผเขารวมโครงการมความรเกยวกบชนดพฤตกรรมของนกประจำาถนและนำาไปสความรสกรกและตระหนกในความรสกรวมตอการอนรกษทรพยากรและธรรมชาตในชมชน 9.4ผเขารวมโครงการมสวนรวมรบผดชอบตอการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และไดออกกำาลงกายดวยการปนจกรยาน และสนบสนนกจกรรมทองเทยวเชงอนรกษธรรมชาตและวถชวตของชมชน

โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

กจกรรม/รายละเอยดงาน พ.ค. 58 ม.ย. 58 ก.ค. 58 ส.ค. 58

-เกบรวบรวมขอมล/ จดหาคณะวทยากร

-นำาเสนอโครงการเพอขอ อนมต

-เกบขอมลนกในพนทรอบ โรงไฟฟาเพอทำาขอมล สำาหรบกำาหนดเสนทาง การสำารวจและดนก ในพนท

-ประสานงานโรงเรยนเพอ นำานกเรยนรวมโครงการ

-ดำาเนนการจดโครงการ

-ประเมนผลโครงการ

4 โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

เวลา กจกรรม

08.30 -09.00 น. ลงทะเบยนรวมโครงการ(คร/นกเรยนและเจาหนาทโรงไฟฟาจำานวน70คน)และ

รบประทานอาหารวาง

09.05 น. พธเปดโครงการ“นกบน คนปน อยรวมกนยงยน” โดยคณมาโนทย พงษพาล ผจดการโรงไฟฟาหนองแซง

09.15 น. กจกรรมละลายพฤตกรรมและกลมสมพนธ

10.30 น. บรรยายหวขอ “ความสมพนธในระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพ

ในสงแวดลอมใกลตว”

-ความรทวไปเกยวกบนกและนกทพบในทองถน

- เตรยมตวอยางไรเมอออกไปดนก

-หลกการใชกลองและเครองมอเพอการดนกเบองตน

11.30 น. รบประทานอาหารกลางวน

12.30 น. กจกรรมกลมสมพนธแบงกลมดนกและศกษาเสนทางธรรมชาตรอบโรงไฟฟาหนองแซง

13.30 น. เกมสแฟนพนธแทดนก(เรยนรการใชเบรดไกด)ทบทวนความรสโลกนก

15.00 น. - เขาฐานการเรยนร(ภาคปฏบต)“Rally นกบน คนปน”เสนทางโรงไฟฟาหนองแซง-

จดชมคางคาวแมไกวดหนองสดาต.หนองสดาอ.หนองแซง

-รบประทานอาหารวาง

17.00 น. กจกรรม“จากนก สคางคาว (แมไก) เรองราวธรรมชาตรอบโรงไฟฟาหนองแซง”

17.30 น. สรปกจกรรม

18.00 น. เสรจสนกจกรรมเดนทางกลบโดยสวสดภาพ

โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”วนเสาร ท 29 สงหาคม 2558

ณ โรงไฟฟาหนองแซง

และเสนทางธรรมชาตรอบโรงไฟฟาหนองแซง

จดโดย โรงไฟฟาหนองแซง

กำาหนดการ

5โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

นานาสาระ รอบรเรองนก

4. ชวยกำาจดซากสตวนกจำาพวกแรงชอบกนซากสตวเปนอาหารจงมสวนชวยกำาจดซากกอนทเนาเปอยจนกลายเปนแหลงเพาะเชอโรคในอดตมแรงอาศยอยประจำาถนทวทกภาคของประเทศไทยแมแตตามชมชนซงใน สมยนนยงขาดการรกษา ความสะอาด ทำาใหมซากสงมชวตทงไวเปนอาหารแกเหลาแรงแตเมอ บานเมองพฒนาเจรญกาวหนาขน แรงจงหายไปจากเมองและ ความคนเคยของผคน ปจจบนแรงทกชนดในประเทศไทยเปน สตวใกลสญพนธเนองจากขาดอาหารและถนอาศย จากการทนกมความสามารถในการปรบตวใหอยในสภาพ แวดลอมทหลากหลายตางกนออกไป นกเปนตวบงชถงสภาพ แวดลอมแตละแหงไดเปนอยางดขณะเดยวกนสภาพแวดลอมก สามารถบอกถงชนดนกทจะพบไดดวยเชนกนเชนนกกระจอก นกเอยงเปนนกทสามารถปรบตวไดดแมวาสภาพแวดลอมจะ เปลยนแปลงไปเราจงพบนกเหลานอาศยอยตามชมชนรวมกบ คนไดทวไป สวนนกเงอกจะเปนดชนชวดถงความอดมสมบรณ ของผนปา เพราะนกเงอกอาศยอยในปาดงดบเทานน ดงนน หากปาดงดบถกทำาลายจนหมดสนไป นกเงอกกตองสญพนธ ตามไปดวย

ถนอาศยของนกในประเทศไทย

นกสวนใหญในประเทศไทยอาศยอยตามปาไม โดยปาท นกใชเปนแหลงอาศยแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คอ ปาผลดใบ(DeciduousForest)ซงตนไมสวนใหญจะผลดใบใน ชวงฤดแลงเพอลดการคายนำาไดแกปาเบญจพรรณปาเตงรง อกประเภทหนงเปนปาไมผลดใบ(EvergreenForest)ตนไมใน ปาประเภทนจะมใบเขยวตลอดทงปโดยไมผลดใบไดแกปาดงดบ ปาดงดบเขา ปาชายเลน และปาพร อยางไรกดบางพนทอาจ จะพบปาประเภทใดประเภทหนงเปนผนใหญเพยงอยางเดยวแตบางพนทอาจมปาปะปนกนอยหลายประเภท ดงนนความ แตกตางของปายอมทำาใหชนดนกทอาศยอยแตกตางกนไปดวย และมนกหลายชนดทสามารถปรบตวใหดำารงชวตอยในปาได หลายรปแบบ นอกจากปาไมแหลงอาศยของนกในประเทศไทยกยงมทง หนองบงทงหญาชายเลนแมกระทงในเมองซงสามารถแบง แหลงอาศยของนกตามความแตกตางของสภาพธรรมชาตไดดงน

นกกบสงแวดลอม:บนโลกมนกมากมายหลาย ลานตวอาศยกระจายอยทวไปทกทวปนกแตละชนดมความ สามารถในการปรบตวใหดำารงชวตอยในสภาพธรรมชาต อนหลากหลายตางกน ไมวาจะเปนในทะเลทรายอนแหงแลง ทองทะเลกวางใหญบนภเขาสง ไปจนถงปาดงดบทชมชนแม กระทงตามแหลงชมชนกยงมนกอาศยอยนกจงเปนทรพยากร ชวภาพอยางหนงทมความสำาคญตอธรรมชาตและสงแวดลอม ชวยใหระบบนเวศดำารงอยไดอยางสมดล ซงพอจะสรปคณคา ของนกตอสงแวดลอมไดดงน 1. ชวยผสมเกสรนกทกนนำาหวานดอกไมเชนนกกนปล นกปลกลวย นกเขยวกานตอง มสวนชวยในการผสมเกสร ใหแกดอกไมปากของนกเหลานมรปทรงเรยวยาวเมอนกแหย ปากเขาไปดดนำาหวานภายในดอกไม เกสรดอกไมจะตดไปกบ ปากนก เมอนกไปกนนำาหวานจากดอกอน เกสรทตดปากนก กจะผสมกบดอกไมดอกนนชวยใหดอกไมไดรบการผสมพนธ 2. ชวยแพรกระจายพนธพช นกสวนใหญชอบกนผลไม เปนอาหารเชนนกเงอกนกโพระดกนกปรอดเมอนกกนผลไม เขาไป เวลาถายมลจะมเมลดตดออกมาดวย เมอเมลดตกลง พนดนกจะงอกเปนตนใหม จงเปนการชวยกระจายพนธพช ใหไปงอกงามตามทตางๆ 3. ชวยกำาจดศตรพช นกทกนแมลงและลาสตวอนเปน อาหาร เปนหวงโซสำาคญในการควบคมสมดลของระบบนเวศ เพราะแมลงและสตวทนกกนเขาไปมกเปนศตรพช ซงหากม จำานวนมากเกนไปยอมทำาใหพชพรรณเสยหาย จนธรรมชาต ขาดสมดล นกเหลานจงมสวนชวยใหไมตองใชสารเคมและ ยาฆาแมลงในการกำาจดศตร พช ทำาใหเกษตรกรประหยด รายจายไปไดอยางมากมาย และยงไมทำาใหสภาพแวดลอม เสอมโทรมลงดวยเชนฝงนกนางแอนทบนจบแมลงบนทองฟา นกกระจบชวยกำาจดหนอนตามตนไม เหยยวและนกเคาแมว ชวยกำาจดหนทมากดกนตนขาวเปนตน

6 โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

ตลอดปตามลำาตนของตนไมใหญจะมมอสและเฟนขนเกาะอย โดยกอเปนไมเดนรวมทงมณฑาปาพญาปาขนไมสนสามพนป ฯลฯสำาหรบปาดงดบเขาในระดบความสงกวา2,000เมตรขนไป ตนไมมกไมสงนก แตตามตนไมใหญๆ มกมพชอาศยองอาศย ขนเกาะหนาแนนทวลำาตน และมกมหมอกปกคลมอยเสมอจง เรยกกนวา ปาดกดำาบรรพ ปาดงดบเขาในระดบความสงนยง พบพรรณไมจำาพวกกหลาบพนปอยดวย สำาหรบนกเดนในปา ประเภทนไดแกนกศวะนกปรอทนกจบแมลงรวมทงนกเดนดง และนกจาบปกออนทยายถนเขามาในชวงฤดหนาว ปาสนเขา (Pine) มกพบทางภาคเหนอและภาคตะวน ออกเฉยงเหนอในระดบสงมกพบแทรกอยตาม ปาดงดบเขา สวนระดบตำาลงมาจะปะปนกบปาเตงรง พรรณไมเดนของปา สนเขากคอสนสามใบและสนสองใบซงเปนสญลกษณของปา ประเภทน และเนองจากปาสนเขาเปนปาโปรงทมพรรณไมอย ไมมากนกโดยเฉพาะไมขนาด ใหญจงพบนกอาศยอยนอยแต กเปนถนอาศยของนกไตไมยกษ นกตดใหญ นกปกลายสกอต และนกหวขวานหลายชนด ปาพร (Swant Forest) เปนปาดงดบทพบในบรเวณทลม มสภาพเปนแองนำาจดขงอยในอดตเคยมกระจายอยหลายพนท แตถกทำาลายไปเกอบหมดปจจบนพบหลงเหลออยทางภาคใต โดยมปาพรทยงคงสภาพสมบรณดงเดม อยเพยงแหงเดยวท ปาพรโตะแดงจ.นราธวาสธรรมชาตของปาพรจะมจดเดนอยท ตนไมจะมรากแขนงแผกวางแขงแรงเปนพพอนชวยคำายนลำาตน โดยมสะเตยว ตงหน ชางไห ฯลฯ เปนไมเดนรวมทงหลมพล หมากแดงและกะพอ เนองจากมปาพรสมบรณเหลอเพยง แหงเดยวท จ.นราธวาส นกทพบในปาพร จงเปนนกทพบใน เขตซนดรา (Sundaic Bird) ทกระจายพนธขนมาจากประเทศ มาเลเซยหลายชนดเปนนกหายากเชนนกเปลาใหญนกเคาแดง นกกนแมลงหลงฟเปดกาเปนตนแตไมพบนกทอาศยอยตาม พนดนในปาพรอาทนกกระทาไกฟาและนกแตวแรวนอกจากน ปาพรโตะแดงยงเปนแหลงสรางรงของนกตะกรมดวย ปาชายเลน (Mangrove Forest) เปนปาทพบตาม ปากแมนำาและชายฝงทะเลทเปนหาดโคลนโดยมตนโกงกาง (Mangrove)เปนไมเดนททำาใหปาประเภทนมชอเรยกอกชอหนง วาปาโกงกางนอกจากนกมพวกแสมและลำาพซงพรรณไมเหลานจะมระบบรากหายใจโผลขนมาเหนอพนดน

ปาเตงรง (Dry Dipterocarp Forest)เปนปาทพบอยใน บรเวณทดนไมอดมสมบรณนกสวนใหญมกพบตาม ทราบหรอ เชงเชา มลกษณะเปนปาโปรง โดยมพนธไมเดนเชน เตง รง ทงฟาสานฯลฯเนองจากปาเตงรงมลกษณะโปรงและมความ หลากหลายของพรรณไมนอยจงพบนกอาศยอยนอยกวาปาไม ประเภทอน โดยมพวกนกหวขวานเปนนกเดนของปาเตงรง รวมทงนกในวงศกา เชน นกปกลายสกอต และนกขนแผน นอกจากนกมพวกนกกระจบหญา และนกกระตบตามพงหญา สวนตามพนลางยงมนกกระทาทงเดนหากน ปาเบญจพรรณ (Mis Deciduous Forest) เปนปาทม ความสำาคญตอนกและสตวมากเพราะเปนปาผลดใบทมความ หลากหลายของพรรณพชมากพรรณไมเชนในปาเบญจพรรณ ไดแกสกประดมะคาโมงตะแบกสมพงฯลฯปาเบญจพรรณ มความสมบรณและชมชนมากกวาปาเตงรงมตนไมขนาดใหญ และไมพมหนาแนนกวาแตไมรกทบอยางปาดงดบเหมาะแกการ หากนของสตวปาและนกนานาชนดและยงมอาหารใหเลอกกน มาก จงพบอาศยอยมากมาย โดยมพวกไกฟา นกหวขวาน นกโพระดกนกเขยวกานตองเปนนกเดน ปาดงดบ (Evergreen Forest)เปนปาทมความชมชนและอดมสมบรณมากพบไดทวทกภาคของประเทศ ไทยโดยแบงได เปน2ประเภทใหญๆคอปาดงดบแลงและปาดงดบชนซง ปาดงดบชนมกพบอยตามพนทสวนใหญของภาคใต ปาดงดบ เปนปาไมผลดใบทรกทบมพนธไมเบยดเสยดกนอยหนาแนน ทงขนาดใหญ กลาง และเลก มตงแตตนไมสงใหญอยาง ยาง ตะเคยนกระบากเคยมฯลฯไปจนถงไมพนลางจำาพวกหวาย ปาลม และพวกขงขา ปาดงดบมความหลากหลายของนกมาก โดยมนกเงอกเปรยบเหมอนสญลกษณของปาดงดบนอกจากน กมพวกนกปรอท นกขนแผน นกจบแมลง นกแตวแรว นกกนแมลงและนกพญาปากกวาง ปาดงดบเขา (Hill Evergreen Forest) เปนปาทพบอย สงจากระดบนำาทะเลไมตำากวา1,000เมตรจงพบมากอยทาง ภาคเหนอ และทางตอนบนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ปา ประเภทนมตนไมขนาดใหญอยนอยกวาปาดงดบทอยตำาลงมา แตเนองจากอยบนภเขาสงจงมความชมชนและเขยวชอม

7โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

ทหากนของพวกนกอแจวนกหนแดงนกอลำาฯลฯนอกจากน กยงมนกขนาดเลกจำาพวกนกกระจบหญาและนกพงหลายชนด พบไดตามพงหญารมนำา แตปจจบนมแหลงนำาจดขนาดใหญ เหลออยในประเทศไทยเพยงไมกแหง อาท บงบอระเพด จ.นครสวรรคทงสามรอยยอดจ.ประจวบครขนธเนองจากการ พฒนาและขยายตวของสงคมทำาใหมการเปลยนหนองบงและ ทะเลสาบเปนชมชน ทงนาและโรงงานอตสาหกรรมไปอยาง มากมายจนสงผลกระทบตอนกนำาและนกทงอยางรนแรงแตถง กระนนกมนกนำาและนกทงจำานวนมากเขามาอาศยอยตามทงนา อาทนกอลมนกเปดผนกกวกเปนตนรวมทงนกยางหลายชนด นอกจากนในชวงฤดหนาวยงมนกปากหางหลายหมนตวบน ยายถนเขามาหากนตามทงนาของภาคกลางดวย หาดเลนและหาดทราย (Mudslat & Sand Beach) หาดเลนและหาดทรายชายทะเลเปนพนททมความสำาคญของ นกชายเลนนบแสนตวทบนยายถนเขามาทงทอาศยอยใน ประเทศไทยตลอดชวงฤดหนาวและยายถนผานลงใตเพราะเปน แหลงทนกใชหากนเนองจากตามหาดเลนและหาดทรายจะมสตว ไมมกระดกสนหลงขนาดเลกและตวออนของสตวนำาจำานวน มากอาศยอยตามหนาดนซงเปนอาหารหลกของนกชายเลน มทงนกหวโต นกชายเลน นกอกอย ฯลฯ รวมทงนกกระสา นกยางกรอกและนกยางกใชพนททางชายฝงทะเลเปนทหากน ดวยโดยเฉพาะนกยางทะเลนอกจากนหาดทรายทสงบเงยบยง เปนแหลงสรางรงวางไขของนกหวโตมาลาย นกนางนวลแกลบ เลกดวย แตเนองจากการพฒนาหาดทรายใหเปนแหลง ทองเทยวไดทำาใหนกทง2ชนดขาดแคลนสถานทขยายพนธจน ลดจำานวนลงอยางรวดเรวและอาจสญพนธไปในไมชา

เกาะนอกชายฝง (Island)เกาะกลางทะเลทสงบเงยบเปน แหลงขยายพนธของนกนางนวลแกลบหลายชนดและยงเปน ทอาศยของนกทยายถนและหากนกลางทะเลอยางนกโจรสลด นกสกวและนกนางนวลสำาหรบปาไมทพบตามเกาะขนาดใหญ กมนกปาอาศยอยเปนจำานวนมากบางชนดอาศยอยเฉพาะบน เกาะเชนนกฮาปไหนและนกลมพขาว

ทมา http://www.bcst.or.th/?page_id=37 (สมาคมอนรกษนกและ ธรรมชาตแหงประเทศไทย)

และในอากาศจงเปนจดเดนของปาชายเลนบางชนดมพพอน เชน ตะบน ในปจจบนปาชายเลนถกทำาลายลงไปสวนมาก วดจากการสมปทานเผาถานและการขยายตวของการเพาะเลยง สตวนำาทางชายฝงดานทะเลอนดามนเปนสวนใหญสำาหรบนก ทพบในปาชายเลน มกเปนนกทพบไดตามปาตดตอกบปาชายเลน แตกมหลายชนดทสวนใหญมกพบในปาชายเลนเชนนกกระจอย ปาโกงกาง นกโกงกางหวโต นกกนปลคอสทองแดง เปนตน นอกจากนยงมนกบางชนดทอาศยอยในปาชายเลนคอ นกแตวแรวปาโกงกางและนกกระเตนใหญปกสนำาตาล เขาหนปน (Limestone Outcrops) ประเทศไทยมเขา หนปนกระจายอยหลายพนททวประเทศบนเขาหนปนมปา ผลดใบทมพรรณไมขนาดเลกขนอยซงเปนแหลงอาศยของนก หลายชนดทหลบหนจากการทำาลายปาในทราบขนไปอาศยเชน นกจเตนเขาปน ซงเปนนกทชอบอาศยอยตามเขาหนปน นอกจากนยงมนกอกหลายชนดทอาศยเขาหนปนเปนสถานท สรางรงวางไขเชนเหยยวเพเรกรนนกนางแอนขาสคลำาและ นกแอนหลายชนด ปาละเมาะ สวนผลไม และสวนสาธารณะ (Scrub,Orchard&Park)พนทสเขยวทมตนไมปกคลมอาจเปน ปาฟนสภาพหรอสวนผลไมทมการปลกตนไมขนมาใหม แมจะ ไมมความสมบรณและพรรณไมหลากหลายเชนปาธรรมชาต แตก เ ปนถนอาศยอยางดของนกหลายชนด แมกระท ง สวนสาธารณะในเมองกยงมนกหลายชนดใชเปนทหากนและ สรางรง วางไข เชน นกตนทอง นกสชมพสวน นกปรอทสวน นกเอยงสารกา ฯลฯ นกเหลานลวนปรบตวเขามาอาศยอยใน พนทสเขยวประเภทนไดดโดยเฉพาะในเมอง ทงหญาและพนทเกษตรกรรมแมกระทงทงหญาแหงแลง หรอพนทเกษตรกรรมทปลกพชไร ไรขาวโพด ไรมนสำาปะหลง กยงมนกหลายชนดปรบตวเขาไปอาศยไดเชน นกคมอกลาย นกเดาดนทงนกจาบฝนปกแดงหรอนกจาบคาเลกตามพงหญา สงๆมนกกนแมลงกระหมอมแดงและนกกระจบหญาหลายชนด อาศยอยขณะทนกนางแอนบานและนกแอนพงจะบนหากนอย บนทองฟา แหลงนำาจด (Freshwater Wetland)หนองบงทะเลสาบ และแมนำาขนาดใหญลวนเปนแหลงอาศยทสำาคญของนกนำา นานาชนดมทงนกยางนกกานำาและนกเปดนำาทยายถนเขามา รวมทงพวกนกชายเลนหลายชนดขนาดเดยวตามกอพชนำากเปน

8 โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

เตรยมตวอยางไร? เมอไปดนก

และวธใชเครองมอสำาหรบดนก

ดนกกนอยางไร?

สำาหรบผทเรมดนกนกทกชนดคงเปนนกใหมเพราะจะตอง เรมจากการจำาแนกชนดของนกเหลานใหถกตองเสยกอนแมนวา จะพบเหนบอยๆกตามเมอออกไปดนกแลวไมรจกนกทพบคงไม สนกแนดงนนการจำาแนกนกแตละตวจงจำาเปนสำาหรบการดนก เพราะเราจะทราบวานกทเหนเปนชนดใดมพฤตกรรมอยางไรแต คงตองอาศยประสบการณในการดนกหมนสงเกตดลกษณะของ นกเปดดคมอรวมทงบนทกรายละเอยดและสอบถามจากผร ซงหลกการจำาแนกชนดของนกเรมจากการสงเกตดงน -ขนาดรปรางดวานกทเราพบมขนาดรปรางเทาใดอวยวะ ตางๆมลกษณะอยางไรโดยเปรยบเทยบกบนกทเรารจกด -สและลวดลายสงเกตสขนและลวดลายทเปนลกษณะ เดนเชนทหางหนาลำาตวดวามสออนหรอเขมมแถบหรอ มลาย -พฤตกรรมสงเกตทาทางและพฤตกรรมเพราะนกแตละ ชนดมลกษณะทาทางและพฤตกรรมตางกน บางชนดอยใกล ชมชน แตบางชนดตองอยในปาลก ดงนนถนอาศยจงชวยเรา จำาแนกชนดของนกไดดวย *ขอควรระวง*ทอาจทำาใหเราจำาแนกชนดของนกผดพลาด กคอ สของนกทเปลยนไปตามฤดกาล และชวงอาย มมมอง สภาพอากาศระยะหางและทาทางของนกทพบหากไมแนใจกไม ควรรบคาดเดาออกไปเพราะจะทำาใหเกดผดพลาดคลาดเคลอน ไดควรพยายามดนกชนดนนเรอยๆเมอแนใจแลวคอยจำาแนก กไมเปนไรสำาหรบการเรมตนดนกนนเพยงแคนกตทองนกยาง นกปรอดหรอนกกระเตนกพอใหเราเกดความเพลดเพลนรวมทง ธรรมชาตรอบๆขางกชวยใหเราเบกบานใจโดยไมรเบอดวย

เรยนรอปกรณ / เครองมอดนก

สวนใหญนกทพบเหนในธรรมชาตลวนมขนาดเลก และ ยงตกใจงายจนแทบไมมทางเขาใกลไดเลย นกดนกไมมโอกาส เหนนกอยางชดเจนดงนนเครองมอและอปกรณดนกจงเปนสง จำาเปนทชวยใหดนกไดอยางเพลดเพลน และเกบรายละเอยด ของนกไดชดเจนขนไดแก -กลองสองทางไกล เปนอปกรณสำาคญทสด กลองสอง ทางไกลจะชวยขยายภาพนกทอยในระยะไกลใหเหนไดชดเจน รปแบบของกลองสองทางไกลมดวยกน4แบบคอ 1. Wide-setmodel เปนแบบทเรารจกกนดแบบนระยะ ระหวางเลนซใกลวตถจะกวางกวาเลนซใกลตาระหวางเลนซจะ มPorropismเปนตวหกเหแสงประกอบดวยปรซมทเหมอนกน 2อนวางตงฉากกน(ซงมกจะเคลอนไดเวลาตก)ทำาใหไดภาพ ทมกกวางกวาสวางกวาและลำาตวกลองทสนกวาและราคาจะ ถกกวาดวยเรยกวาราคาถกกดได 2. Narrow-setmodelแบบนคลายแบบแรกแตจดPrism คหลงอยดานในทำาใหเลนซใกลวตถอยใกลกนกวาเลนซใกลตา ทำาใหกลองทไดมขนาดกะทดรดแตอาจมผลทำาใหการเหนภาพ เปนสามมตเปลยนแปลงไปบางพบในกลองขนาดเลกทวไป

3. In-linemodel แบบ นเปนทอตรงทง 2 ขาง ดคลาย แสงผานทะลไปเลยแตภายในจะมroofprismซงซบซอนกวา Porroprism รวมทงยงยากกวาในการจดวางใหเหมาะสมดวย พวกนมราคาแพงกวาแบบ Porroprism ทมกำาลงขยายเทากน แตดกระทดรดกวาปรซมของกลองแบบนมกถกตดกาวไวดวย เปนชนเดยวจงคงทนตอการกระเทอนมากกวาขอดของกลอง แบบนคอมกเปน internalFocusingทำาใหมความทนทานตอ ฝนและความชนกวา ขนาดกะทดรดกวา แตมกหนกกวาแบบ Porroprism 4. Opera glasses พวกนเปนแบบไมพฒนาเลยกวาได ตงแตมคนประดษฐกลองสองทางไกลขน พวกนเปนทอตรง เชนกนแตไมมPrismเลนซใกลวตถใชเปนเลนซนนเลนซใกลตา เปนเลนซเวากำาลงขยายมกไมเกน4เทาและมความกวางของ

9โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

ภาพแคบแบบนเหมาะสำาหรบสองดละครหรอconcertมากกวา ไมเหมาะสำาหรบดนก -คมอดนกเปนหนงสอทใหรายละเอยดและภาพประกอบ ของนกแตละชนดไวอยางชดเจนชวยใหนกดนกจำาแนกชนดนก ทพบไดอยางถกตองและรวดเรว -สมดบนทกการจดบนทกชวยใหนกดนกเกบรายละเอยด ตางๆ เกยวกบนกและธรรมชาตทพบเหน แลวนำามาทบทวน ในภายหลงได -อปกรณเสรม พจารณาจากความเหมาะสม และ ประโยชนใชสอยในแตละครง เชน กลองถายรป เครองบนทก เสยง เขมทศ รวมทงอปกรณอำานวยความสะดวกอนๆ ซง ขนอยกบสถานทและสภาพอากาศ

การแตงกาย การแตงตวเปนสงสำาคญทตองคำานงถง ในการเตรยมตวกอนออกไปดนก เพราะนกในธรรมชาตยอม คดวาคนเปนศตร และคอยหลบหนอยเสมอ นกดนกจงตอง แตงกายพรางตวใหกลมกลนกบธรรมชาตจนนกไมตนกลวและ สามารถเขาใกลนกไดมากทสด -เสอผาทนกดนกสวมใสตองมสสนไมฉดฉาดควรเปนสท กลมกลนกบสภาพแวดลอมเชนสเขยวเขมสเทาหรอสนำาตาล ควรแตงกายใหรดกม -สวมเสอแขนยาว กางเกงขายาว เพอปองกนหนาม ขดขวน -สวมหมวกปองกนศรษะและชวยบงแดดเขาตา -รองเทาควรเปนชนดใสสบายและหมสนกระชบพอดและ ควรสวมถงเทาเพอปองกนการเสยดสจากการเดนมากๆ -นอกจากนควรเลอกเสอผาใหเหมาะสมกบสภาพ ภมอากาศเชนหากไปดนกบนเขาสงทมอากาศหนาวเยนกควร นำาเสอกนหนาวไปดวย

เรมดนกทไหนกนด นกดนกหนาใหมควรเรมตน ดนกใกลบานกอนเชน -ตามบรเวณสวนทมตนไมรมครม หรอบงนำาใส เพราะ นกสวน และนกทงไมคอยตนกลวคน จงดและจำาแนกชนดได งายกวานกปา -เมอมความชำานาญเพมขนจงคอยไปดนกปา และนก ชายเลนทจำาแนกชนดไดยากขน -ไมควรจำากดการดอยเฉพาะในสถานทเพยงแหงเดยว เพราะนกมมากมายหลายชนดและอาศยในถนอาศยหลายถน จะมโอกาสพบนกมากชนดขนเมอไดไปดนกในสถานทตางกน -นอกจากนฤดกาลกมสวนชวยใหพบนกชนดใหมเพมขน ดวย โดยเฉพาะในชวงฤดหนาวทมนกยายถนอพยพเขามา การออกไปดนกจงควรกำาหนดสถานท และเวลาใหสมพนธกน เชน ฤดหนาวควรออกไปดนกอพยพตามชายทะเล ชวงฤดฝน ควรไปดนกประจำาถนในปา

ควรดนกเวลาไหนดเวลาเชาเปนชวงทดทสดสำาหรบ การดนกนกสวนใหญออกหากนตงแตเชามดทนททดวงอาทตย เรมสองแสง เรอยไปจนสายจงหลบพกผอนแลวจะออกหากน อกครง เมอแสงแดดออนในยามบายคลอย ชวงเวลาทงสองน

นกคอนขางกระฉบกระเฉง ไมหลบซอนตว ทำาใหพบเหนนก ไดไมยาก การจดบนทกการพบนก การจดบนทกชวยใหนกดนกเกบ รายละเอยดของนกทสงเกตชดเจนขน เพอประโยชนในการ กลบไปตรวจสอบทบทวนภายหลง เมอพบเหนนกตวหนง นกดนกตองสงเกตรายละเอยดของนกใหมากทสด แลวบนทก ใหชดเจนเรมจากชอขนาดรปรางลกษณะพฤตกรรมเสยงรอง แหลงทอย วนเวลาและสถานท รวมทงสภาพแวดลอมและ ลกษณะอากาศ ในการบนทกหากนกดนกสามารถวาดภาพนก ไวดวยกจะชวยให เกบรายละเอยดและทำาความเขาใจเกยวกบ นกชนดนนงายขน การจดรายละเอยดเกยวกบลกษณะและ พฤตกรรมของนกลงในสมดบนทก เปนประโยชนสำาหรบ การศกษาเรองนก

ขอควรปฏบตเมอถงเปาหมายทจะดนก

การดนกกลมเลกๆ เพยงสองสามคนจะทำาใหมโอกาส เหนนกมากกวากลมใหญ และชวยกนจำาแนกชนดนกไดงาย กวาไปตามลำาพง หากสามารถชวนผเชยวชาญเรองนกไปดวย กจะชวยเสรมความรไดมากขนเมอถงทหมายตองพยายาม ทำาตวใหเงยบทสด งดเวนการสงเสยงโดยไมจำาเปน และ หลกเลยงการดนกในบรเวณทเปนจดเดน อาจซมดนกโดยหา ตนไมกำาบงตวไมควรตนเตนเกนไปจนทำาใหนกบนหนเมอพบ นกแลวพยายามจดจำารายละเอยดใหมากทสดไมวาจะเปนสสน ลกษณะพฤตกรรมฯลฯแลวเปดคมอดนกพจารณาวาเปนนก ชนดใด พรอมทงบนทกรายละเอยดทสำาคญลงสมดบนทกไว สงสำาคญทสดสำาหรบนกดนก ไมใชการพบนกหายากแตตอง คำานงถงความรบผดชอบทมตอนกและธรรมชาต ตองละเวน การกระทำาใดๆ ทจะเปนการรบกวนหรอทำาอนตรายแกนก พงระลกเสมอวา ความสขของนกตองมากอน (นกดนกควร ซมดนกในทมดชดเพอไมใหนกตนตกใจ)

ทมา : http://www.bcst.or.th/?page_id=43 (สมาคมอนรกษนกและ ธรรมชาตแหงประเทศไทย)

10 โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

ตวอยางนกรอบรวโรงไฟฟาหนองแซง

เปดแดงลกษณะ ลำาตวยาวประมาณ40-43ซม.ตวผและ ตวเมยมลกษณะคลายคลงกนขนตามตวและปก มสนำาตาลแดงบนกระหมอมมสเขมกวาสวนอน ขนตรงปลายปกมสดำาปากแบนกวางสเทาดำา คอยาวปกยาวอาหาร พชนำาสตวนำาจำาพวกปลากบไสเดอน

นกยางควายลกษณะ สขาวพบในเขตรอนและอบอนถน กำาเนดในทวปเอเชยแอฟรกาและยโรปลำาตวยาวประมาณ51ซม.คอและปากสนกวานกยางชนดอน ปากเหลองขนคลมตวสขาวขาสดำาฤดผสมพนธ ขนทหวคอและสวนหลงเปลยนเปนสสมอาหาร แมลงตางๆทตกใจแลวบนจากทซอน นกชนดนกจะจบกนเปนอาหาร

นกปากหางลกษณะ ตวผและตวเมยคลายกนมขายาวคอยาว ปากใหญสวนกลางของปากหางออกเพอคาบ หอยโขงซงกลมลนไดขนตามตวมสขาวหางมสดำา แกมนำาเงนขนปลายปกมสเหมอนและเปนแถบสดำา นกปากหางมลำาตวยาว32นวชอบอยเปนฝง ทำารงบนตนไมพบทกภาคในประเทศไทยอาหาร ชอบกนหอยเชอรรและหอยโขง

นกแขวกลกษณะ ขนสเทาบนหวตลอดจนถงทายทอยและขนเปยมสดำาแกมนำาเงนขนบนหลงมสดำาแกมนำาเงนขนทปกและหางมสเทาหนาผากใตคาง ใตคอใตทองและใตหางมสขาวตาสแดงหนา สขาวปากสดำาปกกลมๆและหางสนๆอาหาร ลกกงลกปลาลกกบลกเขยดหอยหนอนและแมลงตางๆ

นกยางโทนใหญลกษณะ เปนนกลยนำาขนาดใหญมขนสขาวตลอด ตวลำาตวยาวประมาณ90ซม.คอยาวปากยาวแหลม มสเหลองตาเหลองไมมเปยขาและนวเทาดำา พบไดในทกภาคของประเทศไทยตามหนองนำา ทราบนำาทวมถงและตามทองนาอาหาร กนสตวนำากบเขยดแมลงและสตว ขนาดเลกอนเปนอาหาร

นกกานำาเลกลกษณะ ความยาวจากปลายปากถงปลายหาง51-56ซม.ตวผและตวเมยมลกษณะเหมอนกนขนตามลำาตวมสดำาเหลอบนำาเงนตรงปกมสนำาตาลปน บรเวณรอบตามจดสขาวขนาดเลกใตคางมสครมพบทวไปทกภาคตามหนองบงแมนำาลำาคลองหรอทองนาอาหาร กนปลาขนาดเลกจำาพวกปลาตะเพยนเปนอาหาร

นกยางกรอกพนธชวาลกษณะ นกประจำาถนทพบไดตามแหลงนำาในท ราบของทงภาคเหนอและภาคใตลำาตวยาวประมาณ 46ซม.หวนำาตาลแกมเหลองนวลคอถงอกสนำาตาล แกมแดงทายทอยมขนยาวคลายเปย2เสนแขงเหลองหรอชมพแกมแดงอาหาร สตวนำาขนาดเลกเชนปลากงกบเขยดและแมลงทอาศยใกลนำา

นกยางเปยลกษณะ เปนนกทมขนาดกลางถงใหญ(61ซม.) มปากสดำาหนงหนาเทาหรอเขยวแกมเหลองขาดำา ตนเหลองชวงฤดผสมพนธจะมหนงหนาสชมพแกม แดงทายทอยมขนเปยยาว2เสนสวนนกวยออน มขาสเทาเขมโคนปากและหนาสเทาพบในพนท ชมนำาทงนำาจดและนำาเคมอาหาร กนปลาและแมลงตางๆเปนอาหาร

นกกวกลกษณะ หลงหนาผากไลไปจนถงหลงปกและ หางเปนสดำาออกเทาอมแดงนดๆหนาผากหนา คออกทองเปนสขาวสะอาดขนคลมโคนหางเปนสนำาตาลแกมแดงตาสแดงโคนปากมสแดงสดปาก ตรงสเหลองอมเขยวขาและเทาสเหลองอมเขยวนวยาวมากพบบรเวณทองนาหนองบงทงหญาอาหาร ลกกงลกปลาลกกบเขยดหนอนแมลงตวออนของแมลงไสเดอนตามพนทชนแฉะ

11โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

นกตนเทยนลกษณะ เปนนกขนาดเลก-กลาง(37-38ซม.)ปาก ยาวเรยวแหลมและมสดำาคอยาวปานกลาง ปกยาวแหลมหางยาวปานกลางขายาวมากขาและ นวสแดงหรอชมพมกสงเสยงรอง“กกกกกก”ซาๆ กนหลายครงอาศยตามแหลงนำาขนาดใหญทงใน นำาจดและนำาทะเลอาหาร ปลากงหอยปแมลงและตวหนอน

นกพราบปาลกษณะ ขนสเทาออนมแถบสดำาสองแถบบนปก แตละขางลำาตวปอมหวเลกขนปกคลมลำาตวหลากส มากสดสเทาเขมคอมแถบสเขยวเหลอบปากดำาและขาแดงมกเกาะอยตามสายไฟหรอหลงคา สงปลกสรางตางๆเปนนกประจำาถนพบไดงายทว ประเทศทำารงตามสงกอสรางหรอซอกหนอาหาร เมลดพช

นกเขาชวาลกษณะ ตวเลกกวานกเขาชนดอนๆหวเปนส นำาเงนสอกคอนขางแดงใตลำาตวเปนสขาวมขดขวางเลกๆสดำาและสขาวบรเวณหลงคอและสขาง บนหลงมขดขวางสดำาเลกๆทวไปคลายกบมาลายจงเรยกนกเขา“มาลาย”ในตางประเทศชอบอาศย อยตามปาโปรงปาละเมาะหากนเปนฝงใหญ มกขนบอยๆอาหาร กนเมลดพชเปนอาหาร

นกกระแตแตแวดลกษณะ รปรางอวนปอมมขนคลมรางกายตอนบนสออกนำาตาลเหลอบเขยวและบรเวณหวปกนำาตาลเหลอบมวงปลายปกดำาปกยาวคอสนหวคอนขางโตปากสแดงสดปลายปากสดำายนเดน และวงบนพนเทานนหากนตามทโลงๆตามทองนา ทงหญารมหวยหนองคลองแมนำาอาหาร หนอนแมลง ไสเดอน ทหาไดตาม พนดน

นกเขาไฟลกษณะ นกเขาขนาดเลกหางคอนขางสนจดเดนอยทแถบสดำาทพาดจากขางคอดานหนงไปอกดานหนงทางดานหลงตวผมหวสเทาอมฟาคอตวและ ปกสออกแดงๆคลายสอฐมอญตวเมยจะมสนำาตาล แทนทสแดงของตวผชอบอาศยอยตามปาโปรง ปาละเมาะชายทงและตามทงนาอาหาร เมลดขาวเมลดพชแมลง

นกกาเหวาลกษณะ เปนนกขนาดเลก-กลางความยาวปลายปากจดหาง43ซม.ลำาตวคอนขางยาวในเวลาเกาะกงไมลำาตวจะอยในแนวนอนนกกาเหวามหางยาวปลายหางคอนขางมนซงมนมกจะแผขนหางออกทำาใหหางของมนดคอนขางกวางใหญกวาปกตปก สนปลายปกมนตวผมสดำาและนกตวเมยมสนำาตาลลายๆทงตวอาหาร -

นกแอนทงใหญลกษณะ ปากสแดงสนปลายดำาหวคอและอกสนำาตาลแกมเทาใตคอสเหลองออนแกมนำาตาล มเสนดำาพาดตอเนองมาถงใตตาทองถงกนสขาว ใตปกสนำาตาลเขมขนปกบนสดำาตะโพกขาวหาง แฉกสดำาคลายหางปลาพบตามทงนาทงหญาสนๆ รอบหนองบงหรอใกลแหลงนำาอาหาร -

นกเขาใหญ / นกเขาหลวงลกษณะ ตวผและตวเมยคลายกนคอตรงปลาย ปากมานตาสชมพออนๆแกมเหลองจางๆปากสดำา แขงและนวเทาสคอนขางแดงหวสเทาออนอกส มวงแดงขางคอมแถบสดำาลายเปนจดสขาวๆขนคลมปกสเทาแกมนำาตาลคลำาๆขนหางเสนบนส เทาคลำาๆแกมนำาตาลขนเสยงไพเราะอาหาร กนเมลดพชเปนอาหารไดแกขาวฟาง และธญพชตางๆ

นกอวาบตกแตนลกษณะ หวและหนาอกเปนสเทาทองเปนสสม อมนำาตาลตาสแดงขาและเทาสเหลองเลบสดำา มขนาดตว21.5-23.5ซม.ตวผและตวเมยมสสนลวดลายแตกตางกนตวเมยจะมขนสนำาตาลเขม ดานบนลำาตวและสออนกวาดานลางมลายสดำา กระจายทงตวทำาใหดเปนนกตวลายๆอาหาร ตวบงตวแกวทมขนเยอะๆมนจะโฉบ ลงมาจบไปตๆขดๆขนใหหลดแลวกนเปนอาหาร

12 โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

นกกระปดใหญลกษณะ มขนาดใหญถง53ซม.มขนปกคลม รางกายสดำาปากและเทากเปนสดำาแตมหลงและปกสนำาตาลนยนตาสแดงเปนนกประจำาถนทหา งายและพบไดทงประเทศชอบหากนบนพนดนแต กมบอยครงทไปเกาะอยบนยอดไมสงๆมกอยใน พงหญารกๆอาหาร แมลงตางๆสตวเลอยคลานเลกๆตะขาบ เปนตน

นกกระเตนอกขาวลกษณะ หวหลงตอนบนไหลและทองสนำาตาล เขมคอและอกขาวปากแดงสดปกหลงและหางฟาเขมหลงตอนลางและตะโพกฟาวาวแขงและตน แดงขณะบนมแถบขาวใหญทปกเสยงรอง:แหลมสน“คร-คร-คร”และกองดง“แกก-แกก-แกก”อาศยบรเวณทงนาแหลงนำาในทโลงอาหาร -

นกหวขวานดางอกลายจดลกษณะ คลายนกหวขวานดางหวแดงอกลายแตบนหลงมลายสขาวมากกวาทางดานทองมลายเปนทางๆนอยกวาบนหางมจดสขาวอยมากมขนาด ยาวประมาณ18ซม.มกไตตามลำาตนไมหรอกงไมทยงยนตนอยหรอตายซากแลวตวผบนกระทอง มสแดงแตในตวเมยมสดำาอาหาร ใชปากทแขงแรงเคาะลำาตนหรอกงไมเพอ ใหแมลงเลกๆหนออกมาและกนเปนอาหาร

นกตะขาบทงลกษณะ มขนาดเทานกพราบพบเหนไดงายตาม ชายทงหรอตามสายไฟรมถนนในแถบชานเมองขนปกจะมสฟาสดสลบสนำาเงนและจะดสวยงามเปนพเศษยามทกางปกมสายตาดมากเมอพบเหน เหยอจะบนลงไปโฉบจบอยางรวดเรวรกสงบมก เกาะนงๆรอเหยอไปเรอยอาหาร แมลงตางๆ

นกจาบคาหวเขยวลกษณะ มรปรางเพรยวมสสนสวยงามโดยจะม สเขยวเดนเปนพเศษบรเวณใบหนามแตมสฟาเลกๆและมแถบยาวสดำาอยตรงดวงตาขนทคอเปนส เหลองและสนำาตาลหางเปนสฟาและจะงอยปาก สดำามกพบบรเวณใกลกบแหลงนำาขนาดใหญอาหาร กนแมลงชนดตางๆเปนอาหารเหมอนนกจาบคาชนดอนโดยเฉพาะผงตอและแตน

นกปรอดสวนลกษณะ มลำาตวจากปลายปากจรดปลายหางยาว ประมาณ20ซม.มสขนเปนสออกนำาตาลอม เขยวตนๆขนใตหางดานลางมสเหลองเลกนอยม ขดสขาวเรยงถๆบนขนคลมหอาหาร ผลไมสกเชนลกไทรหวาตะขบชมพมะละกอมะมวงนอยหนาผลตำาลงสกเปนตนนอกจากนยงกนแมลงและหนอนชนดตางๆดวย

นกกระเตนนอยธรรมดาลกษณะ มขนาดทคอนขางเลกและนารกมความ ยาวจากปลายปากจรดปลายหางประมาณ16-18ซม. ตวเมยมโคนปากลางหรทงปากลางเปนสสมแดง ขณะทตวผมปากสดำาสนทอาศยตามแหลงนำาเชน ลำาคลองหนองบงบอทะเลสาบและยงพบไดตามทงโลงปาชายเลนชายหาดและปาดงดบแลงอาหาร ปลาตวเลกๆลกออดกบขนาดเลกกง นำาจดขนาดเลกปลาตนตามแตทจะจบได

นกตทองลกษณะ ตวเขยวคอเหลองอกและหนาผากแดง ขอบตาเหลองมกเกาะบนตนไมสง รจกกนด เพราะรองเสยง “ปกๆ” เปนจงหวะสมำาเสมอเหมอนกบชางตทองทำารงโดยเจาะโพรงไมเหมอน กบนกโพระดกประเภทอนๆอาหาร กนผลไมเชนลกไทรแตบางครงกกน แมลงอนๆดวยโดยเฉพาะแมลงเมา

นกปรอดหนานวลลกษณะ หวมหงอนสนๆหนาผากถงทายทอยดำา ควกวางสขาวแถบตาสดำาคอขาวลำาตวดานบนม สนำาตาลแกมเทาอกและทองสนำาตาลออนมลายขด จางๆกนเหลองพบบรเวณปาชายเลนปาชายหาด สวนผลไมสวนสาธารณะและใกลแหลงชมชนอาหาร -

13โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

นกแซงแซวสเทาลกษณะ ขาสนขนทลำาตวเปนสเทาตงแตเทาออน จนถงเทาเขมสจะเขมในชวงบนของลำาตวหากเปน นกประจำาถนสจะเขมกวานกอพยพสวนนกอพยพ จะมสขาวขางหวในบางครงจะพบวามสเขมเชน เดยวกบนกประจำาถนพบไดในเขตปาเบญจพรรณ ปาดงดบชายปาทงโลงปาทตยภมอาหาร กนแมลงตางๆเปนอาหาร

นกกระจบธรรมดาลกษณะ เปนนกขนาดเลกจากปลายปากถงปลายหางรวมกนแลวยาวเพยง12ซม.ปากเลกบาง ขายาวเรยวเลกชอบกระดกหางขนลงและกระโดดไปมาตลอดเวลาหากนตามกงไมอยเปนคทำารงอยดวยกนพบทกภาคของไทยอาหาร แมลงหนอนทอยตามกงไม ใบไม ดอกไมและชอบกนนำาหวานจากดอกไม

นกแอนพงลกษณะ ตวเตมวยสเทาเขมแตบรเวณอกและ ทองสจะจางกวาขนคลมโคนขนหางดานลางสขาว มลายพาดแคบๆสขาวทขนคลมโคนขนหางดานบน และลายพาดสขาวหรอเทาทปลายหางปากสนำาเงน ออนหรอเทาตวไมเตมวยลกษณะคลายตวเตมวยแตมลายแตมสนำาตาลแดงและลายเกลดสขาวบรเวณหลงอาหาร กนแมลงนำาหวานและเกสรดอกไม

นกกระจบหญาทองเหลองลกษณะ เปนนกขนาดเลกทองถงกนเหลองสด เปนจดเดนหวเทาลำาตวดานบนเขยวไพลแกมเทา มควขาวสนๆ คอขาวเสยงรอง:แหลมสงพยางคแรกคอนขางแหบ“อครรร...อครรร...”ในพนท ภาคเหนอตอนลางทงหญาสวนใหญพบใกลพนท ชมนำาอาหาร กนแมลงตางๆเปนอาหาร

นกกางเขนบานลกษณะ มขนาดไมใหญนกยาวประมาณ18-20ซม.สวนบนลำาตวสดำาเงาสวนลางตงแตหนาอก ลงไปจะเปนสขาวหมนใตหางและขางหางมสขาว ปกมลายพาดสขาวทงปกตวผสจะชดกวาตวเมยสวนทเปนสดำาในตวผในตวเมยจะเปนสเทาแกปาก และขาสดำารองเสยงเพราะพบไดทวไปในทกภาคอาหาร หากนแมลงตามพมไมบางครงกโฉบจบ แมลงกลางอากาศ

นกเอยงสารกาลกษณะ พบเหนไดงายในเขตเมองหรอชมชนยาว ประมาณ25-26ซม.ขาเรยวเลกนวตนแขงแรงหว และคอสดำาปากและหนงรอบตาสเหลองลำาตวส นำาตาลขอบปกและปลายหางสขาวหนาอก,ทอง และกนสนำาตาลออนหากนอยตามพนดนปะปนกบ นกชนดอนๆมความปราดเปรยวอาหาร กนแมลงและเมลดพชตางๆรวมทง ผลไมเปนอาหาร

นกกระจบหญาสเรยบลกษณะ มควยาวสขาวหรอขาวแกมเหลองชดเจน หวและลำาตวดานบนนำาตาลลำาตวดานลางขาวแกมนำาตาลเหลองขนหางใหญปลายหางดานลางขลบนำาตาลเขมและขาวรองดง“จด-จด”กองดง“จด-จด- จด-จด”หรอ“ท-ท-ทอาศยในทงหญาพนทราบตำาชมนำาปาเปดปาละเมาะอาหาร กนแมลงตางๆเปนอาหาร

นกอแพรดแถบอกดำาลกษณะ มแถบสดำาคาดแบงคอและทองสขาวถน อาศยหลกคอปาชายเลนหรอปาละเมาะใกลชายฝง ทะเลแตปรบตวอยตามสวนสาธารณะและปา ประเภทอนๆไดเปนอยางดชอบเลนนำามากๆตามแองนำาขงและสปรงเกอรฉดนำารดตนไมในสวนอาหาร กนแมลงเลกๆเปนอาหาร

นกเอยงดางลกษณะ หาดไดงายในประเทศไทยในเขตเมอง ทลมมนำาอดมสมบรณและพนทเกษตรกรรมม ความยาวจากปลายปากจรดปลายหางราว24ซม. มปากสเหลองโคนปากสแดงแกมและหนาผาก สขาวคอและอกสดำาปกสดำาทองสขาวนกตวผ และตวเมยเหมอนกนอาหาร กนผลไมและแมลงตางๆเปนอาหาร มกพบหากนเปนฝง

14 โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

นกเอยงหงอนลกษณะ ขนหงอนสดำาซงตงชขนบรเวณหนาผาก สวนบรเวณของปากและขาจะเปนสเหลองขนาดของลำาตวยาวประมาณ15-18ซม.นกเอยงหงอน มจดเดนคอมขนคลมลำาตวสดำาสนทและมขนหงอน ยาวบรเวณหนาผากตงฟๆ มปากแหลมสเหลองถง สมสดตวผและตวเมยคลายคลงกนอาหาร กนอาหารหลากหลายเชนแมลงไสเดอน เมลดขาวนำาหวานจากดอกไมและผลไมสก

นกสชมพสวนลกษณะ เปนนกขนาดเลกหางสนยาว9ซม.หนก 7-8กรมตวผมหนาปกและหางสนำาเงนเขมมแถบกวางสแดงสดจากกระหมอมถงหางสวนบนตวเมย สวนใหญมสเขยวมะกอกหางสดำาและมสแดง บรเวณโคนหางและตะโพกทงสองเพศมดานลาง สครมตาและขาสดำาปากโคงสเทาเขมอาหาร กนนำาหวานพวกมนชอบกนลกไมดวย เปนทงนกผสมเกสรและนกขยายพนธพช

นกกระจาบทองลกษณะ ตวผและตวเมยมลกษณะไมแตกตางกน มากนกชวงนอกฤดผสมพนธมลกษณะลำาตวเปน สนำาตาลออนอมเหลองตรงใตทองและหนาอกสวน ปกและหลงจะมสนำาตาลเขมกวาดานหนาอก เลกนอยจะงอยปากสนแหลมสนำาตาลอมเหลอง ออนขาจะมสชมพออนอาหาร เมลดธญพช เมลดหญาบางครงกน หนอนแมลงไขและตวออนของแมลง

นกกนปลคอสนำาตาลลกษณะ ตวผมสวนหวถงหลงตอนบนสเขยวเขมเหลอบเปนมนขางแกมและคอสนำาตาลแถบหนวดและไหลมวงเหลอบเปนมนตะโพกสนำาเงนแกมมวง เหลอบเปนมนหางเขยวคลำาลำาตวดานลางเหลองเขมตวเมยมลำาตวดานบนแหลองแกมเขยวลำาตว ดานลางเหลองเขมเหนอตาและใตตามเสนสเหลองออนคลายวงตาแตไมตอเนองกนพบไดตลอดปอาหาร นำาหวานจากเกสรดอกไม

นกกระจอกตาลลกษณะ มความยาวจากปลายปากจรดปลายหาง13.5-15ซม.ตวผกบตวเมยแตกตางกนชดเจนตวผ เปนนกทดเรยบๆหลงสนำาตาลแดงไมมลายกระหมอม และหลงตอนบนเปนสเทาตวเมยหวและลำาตวเปนสนำาตาลแกมเทามควสออนปกและหลงเปนส นำาตาลแกมเหลองออนอาหาร เมลดพชเชนขาวหญาหรอแมลงเลกๆ ตามพนทเกษตรกรรมพนทเปดโลงและชายปา

นกกระตดขหมลกษณะ ความยาวจากปลายปากถงหาง12- 12.5ซม.นกทงสองเพศสสนคลายกนเปนนกประจำา ถนทพบไดทกภาคแตจะพบนอยทางภาคใตชอบ อยในทอากาศคอนขางรอนและเปนทโลงเปนนก ทมหนาทควบคมการแพรระบาดของวชพชไมให มมากเกนไปอาหาร กนเมลดขาวเปลอกขาวโพดขาวฟางถวเขยวเมลดธญพชในแปลงหญา

นกกนปลเหลองลกษณะ ลำาตวดานบนสเขยวมะกอกลำาตวดาน ลางสเหลองสดใสเหมอนกนในทงสองเพศปากยาว โคงแหลมขอบหางคนอกและใตหางมสขาวใน เพศเมยมคอจนถงอกสเหลองแตเพศผทบรเวณคอ จนถงหนาอกมสนำาเงนเหลอบดำาอาหาร นำาหวานจากเกสรดอกไม

นกกระจอกบานลกษณะ ลำาตวมความยาวประมาณ5.5นวลำาตว และปกมลกษณะปอมสนปลายหางหยกเลกนอยขนลำาตวมสดำาแกมมสขาวและมแถบสดำาปนเปน ทางยาวพาดจากใตคอลงถงหนาอกปากมลกษณะเปนจะงอยหนาปรบตวไดดกบคนและสงแวดลอมอาหาร เมลดธญพชทกชนดทไมมพษโดยเฉพาะ เมลดขาวตามไรนาอาหารชนดอนเชนหนอน และแมลงขนาดเลกทไมมพษ

หมายเหต รปตวอยางนกในบรเวณรอบรว

โรงไฟฟาหนองแซง เปนเพยงสวนหนง ซงใช

สำาหรบประกอบกจกรรมเรยนร ดนกในโครงการ

“นกบนคนปนอยรวมกนยงยน”เทานน

15โครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน”

บนทกทายเลม

โรงไฟฟาหนองแซง

ตำ�บลหนองกบ อำ�เภอหนองแซง จงหวดสระบร

กาหนดการโครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนย งยน”

วนเสาร ท 25 กรกฎาคม 2558

ณ โรงไฟฟาหนองแซง และเสนทางธรรมชาตรอบโรงไฟฟาหนองแซง

จดโดย โรงไฟฟาหนองแซง

_________________________________________

เวลา กจกรรม

08.30 -09.00 น. ลงทะเบยนรวมโครงการ (คร/นกเรยน และเจาหนาทโรงไฟฟา จานวน 70 คน) และ

รบประทานอาหารวาง

09.05 น. พธเปดโครงการ “นกบน คนปน อยรวมกนย งยน”

โดย คณมาโนทย พงษพาล ผจดการโรงไฟฟาหนองแซง

09.15 น. กจกรรมละลายพฤตกรรมและกลมสมพนธ

10.30 น. บรรยายหวขอ “ความสมพนธในระบบนเวศและความหลากหลายทางชวภาพใน

สงแวดลอมใกลตว และพนทรอบโรงไฟฟาหนองแซง”

-ความรเรองนกทวไป และนกในทองถน

-หลกการใชกลองและเครองมอเพอการดนกเบองตน

11.30 น. รบประทานอาหารกลางวน

12.30 น. กจกรรมกลมสมพนธแบงกลมดนกและศกษาเสนทางธรรมชาตรอบโรงไฟฟาหนอง

แซง

13.30 น. เกมสแฟนพนธแทนก (เรยนรการใชเบรดไกด) ทบทวนความรสโลกนก

14.30 น. -เขาฐานการเรยนร(นอกพนท) “Rally นกบน คนปน” เสนทางโรงไฟฟาหนองแซง-จด

ชมคางคาวแมไก วดหนองสดา ต.หนองสดา อ.หนองแซง

-รบประทานอาหารวาง

17.00 น. กจกรรม “จากนก สคางคาว เรองราวธรรมชาตรอบโรงไฟฟาหนองแซง”

17.30 น. สรปกจกรรม

18.00 น. เสรจสนกจกรรม เดนทางกลบโดยสวสดภาพ

______________________________________

จดกจกรรม “นกบน คนปน อยรวมกนยงยน” รวมกบองคการบรหารสวนตาบลหนองกบ เพอสงเสรมใหเยาวชนไดตระหนกถงการอนรกษ

นก และประชาสมพนธแหลงทองเทยวในพนทตามเสนทางปนจกรยาน (โรงไฟฟา-วดหนองสดา) โดยมเยาวชนจากโรงเรยนใกลโรงไฟฟา

หนองแซงเขารวมกจกรรมจานวนกวา 50 คน (29 สงหาคม 2558)