18/1

Driemaandelijkse Milieukrant Wordt elektronisch verzonden aan de 53 aangesloten verenigingen die op hun beurt zorgen voor de verdere verspreiding onder hun abonnees/leden. Bijlage bij: Milieugroep Mangelbeek (25ste jg-1)

Verantwoordelijke uitgever: Feyen August, Boogstraat 35 - 3530 Houthalen

Limburgse milieukrant

In de ban van

de wolf

2

Inspraak 5

Spelen mag

overal

8

Natuurindicato-

ren 2017

10

Pietpraat 12

Activiteiten-

kalender

13

In dit nummer:

In de ban van de wolf

Begin januari meldden de media dat er een wolvin helemaal vanuit

Duitsland naar Limburg was getrokken. Niemand had haar gezien. Het

was een exemplaar dat in Duitsland gezenderd werd en de naam Naya

meekreeg. Sindsdien werd Naya bijna dagelijks vermeld in het nieuws. De

reacties zijn gemengd: van “welkom wolf” tot “help, mijn kinderen!” Van

“leve ons natuurbeleid” tot “wat doet die hier in verstedelijkt Vlaande-

ren?” Wellicht is dit vrouwtje op zoek naar een eigen territorium en een

partner.

Wolven in Europa

Ooit was Europa een groot bos met hier en daar wat open terrein. Een

ideaal leefgebied voor edelherten, wisenten, wolven, beren… Meer en

meer moest de natuur wijken voor de mens. De wolf had nog minder ge-

luk: als toppredator was hij kop van jut. Wolven werden vervolgd, geen

enkele mocht in leven blijven. Halverwege de 19de eeuw was de wolf uit-

geroeid in de lage landen.

Maar de industrialisatie rond de jaren 1960 bracht één voordeel voor de

natuur: plattelandsvlucht. Hierdoor kon de natuur in het buitengebied

gedeeltelijk herstellen. Vee werd op grote schaal gekweekt voor voedsel,

dus jacht om te overleven werd overbodig. Meer prooi voor andere pre-

dators, dus.

Een wolf? Hier?

In 2011 werd, per toeval, een wolf gefilmd met een wildcamera in het

Waalse Gedinne. Geheel onverwacht was het niet, want er leefden al

wolven in buurlanden Frankrijk en Duitsland. Het zou wellicht gaan over

een enkeling die niet zou blijven, maar het nieuws werd toch met ge-

mengde gevoelens onthaald.

De komst van de wolf betekent de terugkeer van de oer-natuur, thans in

de perceptie. “Het gaat goed met de Vlaamse natuur," hoor je in politie-

ke kringen.

"Maar wat met mijn schapen?" en "Let maar op, straks bijt dat beest nog

een kleuter dood!" In onze wolvenloze beschaving is de grens tussen feit

en mythe een beetje wazig geworden. Voor de duidelijkheid: pas wan-

neer er een wolvenroedel woont kunnen we spreken van gunstige om-

standigheden, een toevallige passant bewijst niets. Wolven beschouwen

schapen als makkelijke prooi, niet als standaard optie. En tot slot: wolven

zijn enorm schuw, ze hebben meer schrik van ons dan wij van hun. De

kans dat ze een kind aanvallen is nagenoeg onbestaande.

Een wolvenroedel heeft een territorium van gemiddeld 200 km²

(20 000 ha). De moderne Europese wolf laat de territoriumgrootte afhan-

gen van het voedselaanbod, met een ondergrens van ongeveer 120 km²

(12 000 ha). Ter vergelijking: de Kalmthoutse Heide is 6 000 ha; het Natio-

naal Park Hoge Kempen is krap 4 000 ha ; Bosland is ongeveer 6 000 ha

en het militair domein in Helchteren is ongeveer 2 000 ha. Een Vlaamse

wolvenroedel zal dus wat creativiteit moeten tonen, maar met goede

natuurverbindingen moet het wel doenbaar zijn. Feit is dat de eenzame

Pagina 2

De wolf was als

toppredator een

concurrent voor

de mens, en dus

kop van jut.

Naya al sinds begin januari in het land is en zich prima lijkt te vermaken in

het militair domein van Leopoldsburg (55 km², 5 500 ha).

Het feit dat ze levend tot Leopoldsburg geraakt is, heeft ze wellicht te

danken aan haar schuwheid. Ze is tenslotte geheel onopgemerkt vanuit

Duitsland naar hier gekomen. Als ze niet gezenderd was, hadden we het

nooit geweten… Ze is vooral ’s nachts actief en houdt zich overdag rustig

verscholen. Als ze nonchalanter was geweest was ze mogelijks al aange-

reden geweest. Want in Vlaanderen wordt de relatief kleine proportie na-

tuur ook nog doorkruist door een belachelijk dicht wegennet. Gemiddeld

moet een dier om de 300 meter een weg oversteken. In Nederland, waar

het wegennet een stuk minder dicht is, staat men al veel verder met ont-

snippering: er zijn 66 ecoducten, dat is er 1 per 2.100 km weg. In Vlaande-

ren zijn dat er nog maar vijf (1 per 14.000 km). Om aan dezelfde ontsnip-

peringsgraad te komen, moeten er in Vlaanderen alleen al nog 29 bijko-

men. Niet alleen voor de wolf, maar ook ter nagedachtenis van de dood-

gereden gewone padden, de bruine kikkers, vossen, egels, eekhoorns,

dassen,…

Naya zoekt partner

In januari 2018 was het weer zover: er was met zekerheid een wolf in Bel-

gië. Niemand had het dier gezien, maar de GPS-gegevens van een Duit-

se jonge wolvin logen er niet om: dit exemplaar had de Belgische grens

overgestoken in het natuurgebied Kempen-Broek. De wolvin kreeg van

onderzoekers van de universiteit van Dresden een halsband met zender

toen ze een half jaar oud was. In oktober 2017 verliet ze de roedel van

haar ouders in de landelijke Lübtheener Heide, tussen Hamburg en Berlijn.

Ze was toen ongeveer anderhalf jaar, tijd om een eigen plekje te zoeken

om een gezinnetje te stichten. Ze legde in tien dagen ongeveer 500 km

af om uiteindelijk via Nederlands Limburg de Belgische grens over te ste-

ken. Hierbij heeft ze onopgemerkt verschillende waterwegen en snelwe-

gen overgestoken (men heeft geen idee hoe ze het kanaal overstak: al

zwemmend of via de brug?) Op de doodgebeten schapen in Meerhout

na is van haar aanwezigheid niets te merken. Talloze meldingen komen

binnen op het meldpunt welkomwolf.be, maar die blijken steeds vals

alarm te zijn: honden die sterk op wolven lijken, en deels een beperkte

vorm van massahysterie. Volgens haar halsband, uitgerust met GPS-

tracker, verblijft ze al een tijdje in het militair domein van Leopoldsburg. Ze

lijkt zich daar geïnstalleerd te hebben, wachtend op een partner.

Dan is het even stil rond de wolf…

Tot het weekeind van 9 maart. In Bree en in Rotem werden twee schapen

doodgebeten. Alles wees op het werk van een wolf. Toch kon het niet

Naya zijn, want zij zat volgens haar halsbandgegevens nog steeds in Leo-

poldsburg. Bovendien leeft ze daar tussen de schapen, en blijkbaar is ze

daar niet in geïnteresseerd (konijn, ree en everzwijn genieten wellicht de

voorkeur). Dat weekeind komen er ook verschillende meldingen binnen

van mensen die een wolf gezien hebben in Dilsen-Stokkem. Natuurlief-

hebbers en wolvenkenners wachten gespannen op meer nieuws. Deze

wolf laat zich overdag zien en heeft op korte tijd twee keer schapen ge-

dood. Het gaat duidelijk om een tweede wolf in België.

Pagina 3

Als Naya

nonchalanter was

geweest, was ze

wellicht

verkeersslachtoffer

geworden.

Helaas, slechts uren later wordt hij aangereden. Verdere details worden

nog onderzocht, maar het gaat alleszins om een mannetje. Zijn gebrek

aan schuwheid is hem wellicht fataal geworden. Al is de kans om als dier

aangereden te worden op een Belgische weg wel erg groot, gezien ons

dicht wegennet en gebrek aan diervriendelijke oversteekplaatsen.

Wolvenplan?

De wolf is beschermd door Europese regelgeving. Jacht op wolven om

mens en vee te beschermen is daarom uitgesloten (hoewel men daar in

Frankrijk intussen anders over begint te denken...). Daarom is het belang-

rijk om schade zoveel mogelijk te voorkomen, en anders te vergoeden.

Probleem is dat wolven zich blijkbaar niet zomaar laten tegenhouden, als

ze hun zinnen hebben gezet op een makkelijke prooi zoals een schaap.

Terwijl er in 2015 nog in de commissie geoordeeld werd dat een wolven-

plan niet dringend genoeg was om tijd en geld aan te besteden, klinkt

de roep nu steeds luider. In 2016 werd de wolf opgenomen in het soor-

tenbesluit. Op de plenaire vergadering van 17 januari 2018 zat een wol-

venplan in de pijplijn, hoewel niet iedereen al overtuigd was van de drin-

gendheid ervan.

Op 13 maart was het zover: de minister stelde een ontwerp voor, opge-

steld door 12 experts binnen INBO en ANB. Dit ontwerp zal nog de toets

van de inspectie financiën moeten doorstaan, en er zal nog overlegd

worden met lokale besturen, natuurverenigingen, jachtverenigingen en

landbouwverenigingen. We merken op dat er dus eerst overleg ge-

pleegd word met belanghebbenden, voordat de definitieve tekst wordt

goedgekeurd. Dat is zeer constructief. Even verrassend pro-actief is de

vermelding van schade door de lynx.

Veehouders die schade lijden door een doodgebeten dier moeten mo-

menteel 250 euro franchise laten vallen. Dat bedrag zal worden terugge-

bracht tot 50 euro administratieve kosten.

Schade aan auto's zit niet in dat plan. Daarom pleiten verschillende par-

lementsleden voor meer wildrasters langs de wegen bij natuurgebieden.

Dat is natuurlijk zinvol in de context van verkeersslachtoffers (zowel mate-

riële, als menselijke als dierlijke schade), maar zonder bijkomende natuur-

verbindingen en diervriendelijke oversteekplaatsen zorgt dit voor

meer versnippering met isolatie tot gevolg. Daarom vragen ze ook

dat dieren zoals wolven zich makkelijker zouden kunnen verplaat-

sen door natuurgebieden met elkaar te verbinden met corridors of

viaducten. Eindelijk!

De komst van de wolf is heugelijk nieuws en een teken dat “het

goed gaat met de Vlaamse natuur”. Maar tegelijk worden we ook

herinnerd aan de vele knelpunten, met name de versnippering en

de beperkte oppervlakte per natuurgebied. Of de wolf zal blijven

is een andere vraag…

Els Ferson

Pagina 4

www.welkomwolf.be

Inspraakmogelijkheden

Hebben we straks helemaal niets meer te zeggen als kritische burger of

vereniging? In een democratische samenleving zou deze vraag helemaal

niet aan de orde mogen zijn. Nu prikkelt het toch een beetje. Complexe

projecten die niet meer langs de Raad van State zouden kunnen passe-

ren, beroepindieners die zich vooraf ook al moeten laten horen, dossiers

die enkel tijdens kantooruren ter inzage liggen, vergunningen die ondanks

alle negatieve adviezen toch worden afgeleverd,… Wordt het admini-

stratief gewoon gemakkelijker gemaakt om vergunningen te verkrijgen of

wordt de burger toch systematisch monddood gemaakt?

Documenten inzien

Het moest allemaal eenvoudiger, de papierlast moest minder. Een aan-

vraag indienen is nu gemakkelijk: niet meer zoeken naar de juiste be-

voegde overheid (zit je fout, dan wordt het voor jouw verbeterd), niet

meer een bouw- en een milieuvergunning aanvragen (dat is nu twee-in-

één) en niet meer zevenvoudig papierwerk binnenbrengen. Mooi, toch?

Voor de aanvrager is het eenvoudiger, als hij zijn weg vindt in het digitale

loket.

Voor de nieuwsgierige burger is het in theorie ook eenvoudiger. Gemeen-

ten zijn nu verplicht om alle aankondigingen (het gele blad, althans de

info hierop) op hun website te publiceren. Zo hoef je niets te missen en

kan je het dossier gaan inkijken. Tenzij je die aankondiging niet vind, want

elke gemeente heeft zo haar eigen manier om de minimum vereiste infor-

matie via de website ter beschikking te stellen: elke gemeentelijke websi-

te ziet er anders uit. Er zitten nog behoorlijk wat kinderziektes in het sys-

teem.

Het omgevingsloket, waar iedereen zonder registratie dossiers in open-

baar onderzoek kan inkijken, blijkt ook nog wat kuren te vertonen. Sommi-

ge dossiers blijken onvindbaar, en duiken plotseling op na wat heen-en-

weer mailen met de helpdesk. Eenmaal gevonden blijkt dat sommige do-

cumenten wel, en andere niet op het internet verschijnen. Dat heeft met

privacy en copyright te maken, wist men mij op de helpdesk te vertellen.

Een openbaar onderzoek is dus toch niet zo openbaar stel ik dan vast…

Geen fan van de digitale (r)evolutie? Geen probleem, je kan tijdens de

openingsuren steeds op het gemeentehuis terecht. Denk er wel aan dat

gemeentehuizen voornamelijk open zijn tijdens jouw werkuren… Sommi-

gen zijn één dag per week langer open, tot 18 of 19 uur. Soms kan je ook

enkel op afspraak binnen.

Zwijgen is toestemmen

Wanneer een vergunningsaanvraag in openbaar onderzoek ligt kan

“iedereen” opmerkingen indienen of bezwaar aantekenen. Eenmaal een

vergunning verleend is kan “het betrokken publiek” in beroep gaan. Dat

betekent dat je moet aantonen dat je zelf nadelen ondervindt van de

vergunning (De Limburgse Milieukoepel mag dit ook, namens de open

ruimte of de natuur, die geen administratief beroep kan aantekenen).

Pagina 5

Om het recht op

inspraak te be-

houden moet je

al in eerste aan-

leg bezwaar in-

dienen.

Pagina 6

Volgens artikel 105 van het decreet omgevingsvergunning mag je enkel

in cassatie gaan (Raad van State of Raad voor Vergunningsbetwistingen)

als je voorafgaandelijk ook beroep hebt aangetekend. Dat is eigenlijk

nog logisch.

Nu zou de Vlaamse regering dit willen beperken: je moet van bij het be-

gin al van je laten horen, of je speelt al je verdere inspraakrechten kwijt.

Met andere woorden: enkel wie in eerste aanleg bezwaar indiende heeft

recht om in beroep te gaan, of nog later in cassatie.

In oktober 2017 gaf de Raad van State een negatief advies over het

voorstel van de Vlaamse regering om “het betrokken publiek” enkel toe-

gang tot de Raad van State te geven indien ze in eerste aanleg reeds

bezwaar hadden aangetekend: “Het indienen van een gemotiveerd be-

zwaar of opmerking in een openbaar onderzoek wordt aldus een te ver-

vullen verplichting in tempore non suspecto om het recht op toegang tot

de rechter niet te verliezen. Deze inperking van het recht op toegang tot

de rechter strookt evenwel niet met de plicht van de Verdragsstaten om

een ruime toegang tot de rechter te verschaffen."

Toch zette de Vlaamse regering door:

- artikel 133 en artikel 151 van het decreet van 8 december 2017 houden-

de “wijzigingen van diverse bepalingen inzake ruimtelijke ordening, milieu

en omgeving” bepaalt letterlijk:

“Als de aanvraag in eerste administratieve aanleg overeenkomstig de

gewone vergunningsprocedure behandeld is, kan het betrokken publiek

alleen een beroep instellen als hij tijdens het openbaar onderzoek een

gemotiveerd standpunt, opmerking of bezwaar heeft ingediend, tenzij

aan een van de volgende voorwaarden is voldaan: (…)” Dit geldt zowel

voor het administratief beroep in tweede aanleg (vergunning is verleend,

maar ik dien beroep in bij hogere overheid) als voor beroep in cassatie

(na beslissing in beroep ga ik naar de rechter).

Artikel 273 stelt dat deze twee specifieke wijzigingen ten vroegste in voe-

ge kunnen treden vanaf 1 januari 2018, maar tot nu toe is nog niet be-

kend wanneer… Op de website van ruimte Vlaanderen lezen we dan

weer dat deze artikels 10 dagen na publicatie (dus 30 december 2017) in

voege gaan. We gaan er dus best van uit dat we maar beter bezwaar

indienen (desnoods gewoon pro forma) om later nog iets te zeggen te

hebben. Het lijkt er een beetje op dat we best massaal bezwaar indienen

in eerste aanleg, om ons recht van spreken niet te verliezen.

Elke kritische burger moet dus steeds alert blijven en zeer frequent de be-

kendmakingen van openbare onderzoeken uitpluizen. Vervolgens moe-

ten, om een beetje deftig bezwaarschrift op te stellen, allerhande docu-

menten grondig bestudeerd worden. Deze documenten zijn gedeeltelijk

online te raadplegen, maar de kans zit er in dat er een bezoekje aan het

gemeentehuis bij hoort, al dan niet binnen de eigen werkuren. Voor dit

alles is er maar 30 dagen tijd. Wie deze moeite in eerste aanleg niet nam,

moet in het verdere verloop (na het verlenen van de vergunning) ook

maar zwijgen. We kunnen ons dan ook niet van de indruk ontdoen dat

het inspraakrecht van de kritische burger stukje bij beetje uitgehold wordt.

In amper 30 da-

gen tijd moet je

allerhande docu-

menten raadple-

gen.

Complex project

Omdat de Raad van State in het verleden een aantal vergunningen ver-

nietigde, in het geval van de Noord-Zuid gebeurde dat zelfs twee keer,

heeft de Vlaamse regering op 24 november 2017 een voorstel gelan-

ceerd tot wijziging van het decreet Complexe Projecten. Het voorstel tot

wijziging geeft voor projecten “met een uitzonderlijk groot maatschappe-

lijk en ruimtelijk-strategisch belang” de mogelijkheid aan het Vlaams par-

lement om de vaststellingsbevoegdheid voor het voorkeursbesluit en het

projectbesluit naar zich toe te trekken. Dit onder het mom van de creatie

van “een zo groot mogelijk democratisch draagvlak”, want een dergelijk

besluit kan eigenlijk niet genomen worden zonder het parlement te be-

trekken. Maar deze wijziging zet de Raad van State buiten spel, en kon

dus niet rekenen op een positief advies van de Raad van State zelf (elk

voorstel passeert eerst langs de Raad van State voor een globale contro-

le, dit advies is niet bindend).

Het punt is namelijk dat enkel het Grondwettelijk Hof, en niet meer de

Raad van State aangesproken kan worden in beroep, en de Vlaamse re-

gering geeft zelf al toe dat “de omvang van de toetsing door het Grond-

wettelijk Hof evenwel niet kan worden gelijkgesteld met die van de toet-

sing door de Raad van State”.

Vraag ons om hulp

Vind je de weg niet in het omgevingsloket? Kan je niet aan de documen-

ten die je wil inkijken? Weet je niet hoe of waar je een opmerking moet

indienen? Of wil je gewoon advies over de juiste verwoording, of de bes-

te argumenten?

Je kan hiervoor bij ons terecht.

Soms moeten we het zelf ook nog wat uitzoeken, maar eens we het ge-

vonden hebben stellen we onze kennis graag ter beschikking.

Els Ferson

http://www.omgevingsloketvlaanderen.be/publiek-loket

https://www.omgevingsloket.be/omvPubliek/?openbaaronderzoek

Pagina 7

Is de Vlaamse

regering bang

van een beetje

kritiek?

Spelen mag overal?

Spelen mag overal, behalve waar dat niet mag, of als het een privaat

bos is, of een ander bos dat niet beheerd is door de Vlaamse overheid.

Dan moet je absoluut op de paden blijven. Een heldere boodschap,

niet? Door de Vlaamse bossen (lees: bossen in Vlaams beheer) in princi-

pe volledig toegankelijk te maken dacht minister Schauvliege nog snel

een goed punt te scoren bij de jeugdverenigingen, die al jaren vragen-

de partij blijken te zijn voor meer speelbossen. Ze is zich blijkbaar totaal

niet bewust van de verwarring die ze hiermee zaait, laat staan de ecolo-

gische gevolgen van haar, ongetwijfeld goed bedoeld, maar ondoor-

dacht idee.

Eerst en vooral: we hebben niet veel bossen in Vlaanderen, laat staan

dat deze voldoende robuust zijn om volop en ongelimiteerd betreden te

worden. Sterker nog: op de vraag hoeveel bossen we dan precies heb-

ben kan niemand een concreet antwoord geven. We hebben echter

wel zicht op de vergunde ontbossingen (maar minder op de gerealiseer-

de compensaties). Ten tweede: we zijn principieel zeker voorstander van

het idee om bossen toegankelijker te maken, om zo meer voeling en res-

pect te creëren. Maar beide principes zijn in onze kwetsbare, zeldzame

bossen niet altijd verenigbaar. Om meer speelbos te creëren zijn er, voor

wie even logisch nadenkt, twee opties: ofwel creëer je extra bos, dat

dan als speelbos kan dienen, ofwel maak je van een bestaand bos een

speelbos. In een bosarme regio zou een beetje idealistische natuurminis-

ter gaan voor optie één. Onze minister koos voor optie twee, de gemak-

kelijke weg, in theorie.

Op aanvraag

De huidige regelgeving maakt “spelen” en “de paden verlaten” moge-

lijk in specifiek daartoe aangewezen zones: in “Speelzones” kunnen min-

derjarigen vrij bewegen (de paden verlaten) en kampen bouwen op

voorwaarde dat het bos in oorspronkelijke staat achtergelaten wordt.

Dat laatste betekent dat constructies terug afgebroken moeten worden.

In “Zomerspeelzones” geldt hetzelfde, deze zones zijn tijdelijk, om de

drukte op te vangen. In “vrij toegankelijke zones” mag iedereen de pa-

den verlaten om vrij te struinen, maar “spelen” (bouwwerken) mag niet.

In totaal zijn er 971 zones afgebakend (696 permanente speelzones, 123

zomerspeelzones en 152 vrij toegankelijke zones). De totale oppervlakte

aan speelzones beslaat 4.289 ha of ruim 8.000 voetbalvelden (2.726 ha

permanente speelzones, 987 ha zomerspeelzones en 576 ha vrij toegan-

kelijke zones)(Cijfers website ANB).

De jeugdbeweging is al jaren vragende partij voor meer speelbos, vol-

gens de minister. Met dit plan komt zij dus aan deze vraag tegemoet,

denkt ze. Maar door simpelweg de regels om te draaien in bestaande

bossen komt ze niet tegemoet aan de vraag naar meer natuur in de

buurt, speelbossen nabij kampplaatsen, meer ruiterroutes, mountainbike-

routes,…

Pagina 8

Pagina 9

Overal, maar niet zomaar overal

Op 22 december 2017 werd het voorontwerp-decreet principiëel goed-

gekeurd.

In bossen, in eigendom van, of beheerd door ANB mag een voetganger

in principe overal wandelen, hoeft niet op de paden te blijven, behalve

in de kwetsbare gebieden, die als dusdanig aangeduid zullen worden.

Het idee dat je alleen op de paden mag wandelen, tenzij expliciet an-

ders aangeduid, wordt dus volledig omgedraaid: je mag als voetganger

overal, behalve waar de toegang expliciet verboden is.

Hoe moet je als bezoeker weten welk bos in beheer is van ANB? Het lijkt

misschien triviaal, bos is toch bos. Maar deze regelgeving maakt de eige-

naar of beheerder van een bos een cruciaal gegeven. Alleen in bossen

van - of beheerd door - ANB geldt deze verhoogde toegankelijkheid. Pas

je dit principe in praktijk toe in andere bossen, dan ben je in overtreding.

Ikzelf zou me trouwens steeds op de paden blijven begeven, uit angst om

verloren te lopen (al valt dat met de relatief kleine oppervlakten nog wel

mee).

Advies

Ondanks de ronduit negatieve, vernietigende adviezen van de minaraad

en de inspectie financiën (de SALV had geen expliciete kritiek) lijkt de mi-

nister van plan te zijn om door te zetten (zo kennen we haar). In een eer-

ste reactie is de jeugdbeweging erg blij met de verhoogde toegankelijk-

heid. Zij verwachten dat ze na de wijziging zonder enige administratieve

rompslomp ongestoord en onbezorgd kunnen hossen in de bossen. Maar

met het huidige voorstel zullen ze nogal bedrogen uitkomen…

De minaraad stelt dat er geen nood is aan nieuwe regelgeving in het al-

gemeen, maar aan concrete toegankelijkheidsregelingen op maat. Met

de algemene regel wordt ook niet rechtstreeks ingespeeld op de vraag

naar goed bereikbare speelbossen in de buurt. Er zal onnodige verwar-

ring ontstaan (bevindt u zich in bossen van ANB?) en juridische onduide-

lijkheid. We kunnen ons bij het lezen van dit advies niet ontdoen van de

indruk dat de minister het zich gemakkelijk heeft willen maken: we passen

de algemene regelgeving aan, dan hoeven we niet voor elk individueel

bos een toegankelijkheidsplan op maat te maken.

Ook de inspectie financiën (die vooral het luik over subsidiëring voor

bebossing onder de loep neemt) oordeelt dat deze wijziging nefast

kan zijn voor de bescherming van kwetsbare biotopen. Het advies

stelt ook een seizoensgebonden toegankelijkheid voor. Ook meldt

het advies een verhoogd risico op tekenbeten, met de bijhorende

kans op ziekte, wanneer men de paden verlaat.

Ook Natuurpunt en Bos+ geven gelijkaardige opmerkingen in hun

persberichten.

Leuk geprobeerd, maar hier scoort ze voor ons geen punten mee…

Het voorstel werd tot nu toe nog niet definitief omgezet in regelge-

ving.

Els Ferson

Pagina 9

Wie weet exact

of een bos van

ANB is? Alleen

daar mag je

straks zomaar de

paden verlaten?!

Natuurindicatoren 2017

In 2001 engageerde de Europese Unie (EU) zich om op haar grondgebied

het verlies van biodiversiteit tegen 2010 te stoppen. Deze doelstelling werd

echter helemaal niet gehaald. Bijna een kwart van de wilde soorten in Eu-

ropa is met uitsterven bedreigd en de meeste ecosystemen zijn zo aange-

tast dat ze veel minder in staat zijn om hun waardevolle diensten te leve-

ren. Deze aantasting zadelt de EU op met grote maatschappelijke en

economische verliezen.

Daarom heeft de Europese Commissie in 2011 een biodiversiteitsstrategie

voor 2020 voorgesteld, bestaande uit zes elkaar ondersteunende en on-

derling afhankelijke streefdoelen. De hoofddoelstelling voor 2020: “Het bi-

odiversiteitsverlies en de achteruitgang van de ecosysteemdiensten (ESD)

in de EU in uiterlijk 2020 tot staan brengen en zoveel mogelijk ongedaan

maken, en tevens de bijdrage van de EU tot het vergoeden van het we-

reldwijde biodiversiteitsverlies opvoeren.”

De streefdoelen moeten de invloed van de belangrijkste factoren die de

natuur en de ecosystemen in de EU onder druk zetten, helpen reduceren.

Elk streefdoel bevat een aantal termijngebonden acties en begeleidende

maatregelen. Het natuurrapport 2017 van het INBO vat aan de hand van

de natuurindicatoren voor Vlaanderen de belangrijkste bevindingen rond

de doelen van de Europese biodiversiteitsstrategie samen.

Streefdoel 1: de habitatrichtlijn en de Vogelrichtlijn volledig uitvoeren

De achteruitgang in de status van alle onder natuurwetgeving van de EU

vallende soorten en habitats wordt gestopt en een aanzienlijke en meet-

bare verbetering van hun status wordt bereikt tegen 2020. Streefdoel 2: Ecosystemen en -diensten handhaven en herstellen

Dit streefdoel beoogt meer algemeen het herstel van aangetaste ecosys-

temen en hun ESD. Dit wel men realiseren door onder meer het uitbouwen

van “groene infrastructuren”. Daarenboven degradeert zeer specifiek

leefgebied tot meer algemeen, meestal voedselrijk leefgebied, waarvan

een aantal algemene soorten profiteren maar waardoor de diversiteit in

de natuur vermindert. Streefdoel 3: De bijdrage van bos- en landbouw aan de instandhouding

en de verbetering van de biodiversiteit verhogen

Voor bossen is het doel om bosbeheerplannen of gelijkwaardige instru-

menten, in overeenstemming met duurzaam bosbeheer, voor al de bos-

sen in overheidsbezit en voor bosgebieden vanaf een bepaalde grootte,

op te maken en uit te voeren.

Voor landbouw is het doel om tegen 2020 een zo groot mogelijke opper-

vlakte cultuurgronden met grasland, akkerbouw en meerjarige teelten on-

der biodiversiteitsgerelateerde maatregelen in kader van het GLE te beko-

men voor het biodiversiteitsbehoud en voor een meetbare verbetering in

de staat van instandhouding van soorten en habitats die afhangen of in-

vloed ondervinden van de landbouw en in de levering van ESD en aldus

bij te dragen aan duurzaam beleid. Streefdoel 4: inzake visserij

Dit streefdoel beoogde om tegen 2015 maximale duurzame opbrengsten

te realiseren. Populaties moesten een leeftijdsopbouw en grootte-

verdeling bereiken die duiden op een gezond bestand door een visserij-

beheer zonder significante nadelige effecten op andere bestanden.

Pagina 10

De achteruit-

gang werd niet

gestopt in 1010

en blijft ook nu

nog doorgaan.

Pagina 11

Streefdoel 5: bestrijden van invasieve uitheemse soorten

Tegen 2020 dienen de invasieve uitheemse soorten en hun introductieme-

chanismen in kaart gebracht en is de prioriteit ervan bepaald, worden priori-

taire soorten in de hand gehouden of uitgeroeid en worden hun routes be-

heerd om de introductie en vestiging van nieuwe invasieve uitheemse soor-

ten te voorkomen. Streefdoel 6: Helpen om het mondiale biodiversiteitsverlies om te buigen

Uit reële gegevens van het INBO blijkt dat de Europese biodiversiteitsstrategie

2020 wellicht niet zal gehaald worden in Europa en ook niet in Vlaanderen.

Voor streefdoel 1 is vastgesteld dat in Vlaanderen een klein aantal habitats

en soorten van de Habitatrichtlijn er licht op vooruit gaan, maar dat de meer-

derheid zich toch nog bevindt in een ongunstige staat van instandhouding.

Het gaat te traag vooruit. Meer dan de helft van de soorten vermeld in de

bijlagen van de Habitatrichtlijn bevond zich eind 2016 in een ongunstige staat

van instandhouding. Voor de broedvogels van Europees belang worden de

instandhoudingsdoelstellingen momenteel voor slechts 3/20 soorten gehaald.

Van de habitattypes vermeld in de Habitatrichtlijn bevond zich eind 2013

89 % in een ongunstige staat van instandhouding. Om tegen 2020 alle habi-

tattypes en soorten in een goede staat van instandhouding te brengen zijn

dus nog veel inspanningen nodig. Van de 2112 soorten op de gevalideerde

Rode Lijsten zijn 148 soorten (1/14) de laatste 100 jaar uit Vlaanderen verdwe-

nen. Van de overige geëvalueerde 1964 soorten zijn ongeveer 1/4 “ernstig

bedreigd” of “kwetsbaar”. Hun populaties zijn sterk achteruitgegaan en/of

hebben een kritiek minimum bereikt waardoor de soort op punt staat uit

Vlaanderen te verdwijnen, zoals onder meer de aardbeivlinder, de hazelmuis,

de knoflookpad en de grauwe gans.

Voor streefdoel 2 blijkt dat de meeste ESD in Vlaanderen intensief gebruikt of

benut worden en dat het natuurlijk aanbod (zwaar) onder druk staat. Op Eu-

ropees niveau gaan de ecosystemen en hun diensten nog steeds achteruit.

Terwijl streefdoel 1 de nadruk legt op de soorten en Habitats van europees

belang, beoogt streefdoel 2 meer algemeen het herstel van aangepaste

ecosystemen en hun diensten. Om ecosystemen en hun soorten te handha-

ven en te herstellen is een mix van regelgeving en (beleids)instrumenten no-

dig. Zo voorzien het Natuurdecreet en het RSV de afbakening van 125 000 ha

VEN en 80 000 ha natuurverwevingsgebied (NVWG). Ongeveer 14 jaar na

einddatum in het Natuurdecreet is 74 % van het VEN en 3 % van het NVWG

afgebakend. Dus 19 jaar na de veststelling van het RSV werd circa 40 % van

de vooropgestelde oppervlakte natuur-, reservaat-, en bosgebied en overig

groen vastgelegd. De toekomst van een ESD wordt bepaald door de verhou-

ding tussen vraag en aanbod, door de evoluties in deze verhouding en door

de impact van het gebruik van de ESD op het aanbod van andere ESD. Voor

15/16 ESD is de vraag steeds groter dan het aanbod. Voor a ha 7 ESD is de

vraag zelfs veel groter. Zo blijft de vraag naar voedsel in Vlaanderen toene-

men en kan het aanbod niet blijven volgen. Ook de vraag naar hout blijft stij-

gen, terwijl het beperkt aanbod binnen Vlaanderen systematisch afneemt.

Voor een aantal ESD dient er dus geïmporteerd te worden. Voor andere

diensten, zoals waterzuivering, luchtzuivering, regulatie van over-

stromingsrisico’s of groene ruimte blijft een deel van de maatschappelijke

vraag onvervuld. Dit uit zich vaak in milieuhinder, economische schade of ge-

zondheidskosten. Door de menselijke invloed kunnen de ESD niet langer vol-

doen aan de maatschappelijke eisen.

August Feyen

Pagina 12

De oude ridder

Een mens moet van zijn dorp houden, sociaal contact is belangrijk voor de gezondheid en je kan toch ook niet

ganse dagen in de krant zitten te kijken (of naar een scherm(pje)). Dus zijn we aangesloten bij flink wat vere-

nigingen en zijn er ook heel wat hobby’s en activiteiten te verrichten op een dag, een week, een maand.

Tussendoor moet er echter thuis ook wel wat gebeuren, want vrouwlief, jong gepensioneerd, heeft soms ook

plannen. De laatste tijd nogal wat opruimplannen. Er komt ruimte in het huis, oud meubilair verdwijnt, als het

toch niet gebruikt wordt. Jarenlange zolderverblijvers worden ongenadig buiten gewinkeld. Ook vaders archie-

ven worden uitgemest. Zo stuitte ze op een schoendoos met medailles van allerlei slag: Wandeltochten, loop-

wedstrijden, 25 jaar lidmaatschap syndicaat, 50 bloedgiften enz… maar ook enkele echte serieuze decoraties.

Zoals die van “ridder in de Leopoldsorde” die ik ooit van een huidig minister kreeg opgespeld. Ik legde uit dat

zoiets toch wel ’t één en ’t ander is, niet iedereen wordt ridder… Dit maakte echter geen indruk op mijn aller-

liefste. Ik zag aan haar reactie dat, indien zij het voor het zeggen had, ze me eerder bij de orde van hofnar-

ren zou klasseren dan bij de ridders.

Ik moest echter naar de kerk om als lid van de kerkraad ( de “kerkfabriek”) te assisteren bij het onderhoud

van de verwarming. Ze hadden iemand nodig om de stelling te helpen opbouwen en te verschuiven terwijl de

specialist in de hoogte aan de gasstralers kon werken. Deze job lag binnen het bereik van mijn technische mo-

gelijkheden. Het was een jonge Nederlander die de klus kwam klaren. Met zulke knapen verzeil je vlug in vlotte

conservaties. Zeker als je vertelt dat je een groot Zeelandliefhebber bent. Van daaruit zaten we dadelijk bij

het natuurbehoud en het Schulensbroek. Tijdens de bezigheid kreeg ik in de kerk bezoek van enkele mensen

die me wat te vragen hadden en door mijn eega waren doorgestuurd naar de kerk. Ik kreeg ook wel enkele tele-

foontjes. Toen ik na een conversatie hem weer een gasstraler verder hielp duwen, maakte hij de opmerking:

“Nou, je bent ook behoorlijk actief in het dorp, denk ik…”

Ik kon hem geen ongelijk geven en zei “Dat valt nogal mee”.

Waarop hij weer: “Nou nee, ik merk het wel: jij bent hier het oudje van de straat….”

Die was raak! Ik zette me op een kerkstoel aan de rechterzijde tussen de beelden van Jan Berchmans en Don

Bosco en moest toch even nadenken over mijn nieuwe titel.

’s Morgens was ik nog fier op mijn ridderschap, al werd het afgezwakt, nu was ik het oudje van de straat…

Jimmy Frey spookte door mijn hersenpan met zijn liedje “eenzaam oudje”.

“Kun je nog eens even duwen ?” klonk het uit hogere sferen… Ik rolde hem moeiteloos naar de volgende gas-

straler en installeerde me onder de H. Jozef. De klus was ’s middags geklaard. Ik fietste huiswaarts en bij elk

huis in de straat moest ik even nadenken: de meeste bewoners zijn inderdaad jonger dan ik ( al zijn er wel en-

kele die nog ouder zijn). Die Hollander had misschien wel een punt.

Ik naderde onze woning en trof aan de brievenbus mijn jonkvrouw die me begroette met de woorden: ”Ha, de

ridder!” Mijn ego was weer opgekrikt en op mijn stalen ros, stormde ik ons domein op.

Piet Rymen

Pietpraat

Pagina 13

Zondag 1 april, 14u tot 16u30 Paaswandeling naar de Zwarte Beek (met versnapering onderweg) Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 --------------------------------------------- Zondag 1 april, 9u tot 12u Wandeling in de Maten: De eerste trekvogels Natuurwandeling in de Maten onder leiding van een natuurgids. Meenemen: Goede wandelschoe-nen. Honden zijn niet toegelaten. Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Parking tegen-over de Slagmolen Slagmolenweg, 3600 Genk Info: 089-35 99 61 ——————————————— Zondag 1 april, 14u tot 16u Voorjaarsflora in Overbroek: genieten van de paasbloemen Organisatie: Natuurpunt Aulenteer Afspraakplaats: BC Natuurhuis Haspengouw Kleinveldstraat 54, 3800 Sint-Truiden Info: diederik.deleersnyder@kuleuven.be

011-69 19 22 --------------------------------------------- Maandag 2 april, 9u30 tot 12u Lentewandeling in het Bronnen-bos Naar jaarlijkse traditie gaan we opnieuw op stap in het Bronnenbos te Elsloo, net over de Nederlandse grens. Organisatie: Natuurpunt Houthalen-Helchteren Afspraakplaats: Carpoolparking E314 Houthalen Grote Baan, 3530 Houthalen-Helchteren Info: wittersjohan@scarlet.be, 0474-97 91 10 ---------------------------------------------

Maandag 2 april, 13u30 tot 17u De Boeboeks worden wakker. Bezoekerscentrum Kiewit presen-teert het aanbod aan natuuractiviteiten voor een zomer-lang natuurbeleving. Voorstelling aanbod voor kinder-feestjes met spelletjes en workshops. Organisatie: Bezoekerscentrum Kiewit Afspraakplaats: Herenhuis Kiewit, Putvennestraat 112, 3500 Hasselt Info: 011-24 60 23, bc.kiewit@natuurpunt.be --------------------------------------------- Maandag 2 april van 14u tot 17u Stiltewandeling Gerhagen Sinds Gerhagen uitgeroepen is tot stiltegebied zijn er ook speciale stiltewandelingen gekomen. Er werden speciale stiltegidsen opgeleid. Ook binnen de Werkgroep hebben we stiltegidsen. Traditioneel maken we op paasmaandag kennis met het stiltegebied. Zou de gids wel uitleg mogen geven op zo een stiltewandeling? Organisatie: Werkgroep Ecologie Tessenderlo vzw Afspraakplaats: Bosmuseum Gerhagen, Zavelberg 10, 3980 Tessenderlo Info: bosmuseum@gerhagen.be, 013-67 38 44 --------------------------------------------- Zondag 8 april, 13u tot 17u Opendeurdag met tweedehands boekenbeurs Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 ---------------------------------------------

Zondag 8 april, 14u tot 16u30 Lentewandeling Voorjaarsbloeiers in het natuurge-bied Nietelbroeken met bosanemonen, sleutelbloe-men en veel meer. Organisatie: Natuurpunt Diepenbeek Afspraakplaats: Klein Cafeeke Kruisstraat 43, 3590 Diepenbeek Info: ramaekers.jos@gmail.com --------------------------------------------- Zondag 8 april, 9u tot 12u Wandeling in het Wik Natuurwandeling in het Wik onder leiding van een natuurgids. Meenemen: Goede wandelschoenen. Honden zijn niet toegelaten. Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Provinciaal Natuurcentrum Craenevenne 86, 3600 Genk Info: 012-21 55 87 --------------------------------------------- Zondag 8 april, 6u tot 10u Ochtendwandeling met ontbijt. honden niet toegelaten Inschrijven vooraf in-fo@natuurpuntberingen.be Organisatie: Natuurpunt Beringen Afspraakplaats: Stal Bogaerts, Mathias Geysenstraat, 3582 Koersel-Beringen Info: info@natuurpuntberingen.be --------------------------------------------- Zondag 8 april, 14u tot 17u Fruitvalleiwandeling Sint-Truiden Deze wandeling voert ons langs oude hoogstamboomgaarden. We komen voorbij Stayenmolen, de beekvallei van de Molenbeek, de brouwerij en stokerij van Wil-deren. Organisatie: Natuurpunt Nieuwerkerken Afspraakplaats: parking achterkant station Sint- Truiden, 3800 Sint-Truiden Info: etiennevanoirbeek@outlook.be 0476-26 98 17 ---------------------------------------------

Zondag 8 april, 14u tot 16u 4-dorpen-wandeling Kom met ons een grensoverschrij-dende lentewandeling maken via 4 dorpen in een uniek landschap. Onderweg besteden we aandacht aan de loop van de Marmolbeek en de Mombeek. Goede schoe-nen nodig. Organisatie: Natuurpunt Borgloon Afspraakplaats: Kerk van Haren Singelstraat 32, 3840 Bommershoven Info: veerle.debay@telenet.be, 0479-82 52 67 --------------------------------------------- Zondag 8 april, 14u tot 16u30 Verrassingswandeling: de natuur in voor jong en oud. Met de hele familie op stap met rasverteller Michel Jamers. Hij kent de Resterheide als zijn broekzak en kan jong en oud verbazen met zijn verhalen. Organisatie: Natuurpunt Hechtel-Eksel Afspraakplaats: Resterheide - Onthaalcentrum Begijnenvijvers Begijnenstraat, 3940 Hechtel-Eksel Info: natuurpunt.hechtel-eksel@skynet.be ————————————————--

Dinsdag 10 april, 14u tot 16u30 Themawandeling natuurstudie en -beheer in de Zwarte Beek Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 ---------------------------------------------

Activiteitenkalender

Pagina 14

Woensdag 11 april, 14u Lammetjes verzorgen en spelen in het speelbos Niks zo schattig als pasgeboren lammetjes… Help je mee om de lammetjes te verzor-gen en de schapenstal op te ruimen? Achteraf mag je gaan spelen in het speelbos. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Bezoekerscentrum Limburgs Landschap vzw Hengelhoefdreef 6, 3530 Houthalen-Helchteren Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 --------------------------------------------- Woensdag 11 april, 09u30 tot 13u30 Workshop insectenhotel bouwen Een leuke workshop voor (groot)ouder(s) met hun kind(eren). We gaan rond het bezoekerscentrum in Kiewit insectenhotel opvullen met natuurlijke materialen. Zo krijgen onze nuttige insecten meer broed- en overwinterplaatsen. Wie weet krijgen jullie de smaak te pakken en bouwen jullie er thuis ook eentje ! Gratis activiteit! Organisatie: Bezoekerscentrum Kiewit Afspraakplaats: Herenhuis Kiewit, Putvennestraat 112, 3500 Hasselt Info: 011-24 60 23, bc.kiewit@natuurpunt.be --------------------------------------------- Woensdag 11 april van 14u00 tot 16u30 Ouder-kind belevingswandeling De natuur is de ideale plek voor een ouder - kind momentje. Trek met je zoon of dochter de natuur in en leer elkaar nog beter kennen! Op een speelse en creatieve manier gaan we jullie korter bij elkaar brengen! Het is aangeraden om als ouder maximum 1 kind mee te nemen omdat je het dan je volledige aandacht kan geven. De opdrachten zijn er ook op afgestemd.

De ouder mag ook een grootou-der, meter, peter, plusmama/papa of dergelijke zijn Organisatie: Natuurpunt bezoe-kerscentrum Kiewit Afspraakplaats: Herenhuis domein Kiewit Info: 011-24 60 23, bc.kiewit@natuurpunt.be --------------------------------------------- Zondag 15 april, 14u Voorjaarsflora rond de Hessels-berg In dit natuurgebied ontdek je aan de steilrand van het Kempens Plateau de prachtige valleien van de Zutendaal- en de Gebroekerbeek. Broekbos, graslanden en heide zijn hier op korte afstand aaneengeregen. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Pastorie Vijverplein 2, 3690 Zutendaal Info: info@limburgs-landschap.be , 011-53 0250 Deelname: € 2; Leden Limburgs Landschap vzw: gratis --------------------------------------------- Zondag 15 april, 14u Moord in de poel Een dood diertje in de vijver! Wie heeft het gedaan? In dit spannende spel ben jij de detective! Ga op onderzoek uit en vind de schuldige… Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Bezoekerscentrum Limburgs Landschap vzw Hengelhoefdreef 6, 3530 Houthalen-Helchteren Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 51 --------------------------------------------- Zondag 15 april, 14u tot 16u30 Natuurspeurdertjes: Over kikkers en andere waterdiertjes Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 ---------------------------------------------

Zondag 15 april, 8u30 tot 12u30 Lentewandeling in Elsloo (NL) Lentewandeling op zoek naar de voorjaarsbloeiers in het bronbos van Elsloo. Meenemen: Goede wandelschoe-nen of laarzen. Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Parking Station Genk Europalaan, 3600 Genk Info: 089-61 31 26 --------------------------------------------- Zondag 15 april, 7u tot 10u Zeer vroege vogelwandeling op Militair domein Schietveld Meeuwen-Helchteren We zoeken onder begeleiding van een vogelkenner naar de typische heidevogels. Deze wandeling is een bijzondere ervaring om de unieke weidsheid van het heidelandschap te ervaren en te beleven. Organisatie: Natuurpunt Meeuwen-Gruitrode & Peer Afspraakplaats: Kruispunt Gestel-straat / Kolisbergen 3670 Meeuwen-Gruitrode Info: robertvandingen@telenet.be, 0496-84 85 38 --------------------------------------------- Zondag 15 april, 14u tot 17u30 Lentewandeling te Diets-Heur Wandeling voor het hele gezin. Honden mogen mee, aan de leiband. Stevige wandel-schoenen worden aanbevolen. Organisatie: Leefmilieu Tongeren Afspraakplaats: Buurthuis Heurs-traat - Klaasstraat, 3700 Diets-Heur (Tongeren) Info: leefmilieutongeren@gmail.com, 012-23 03 28 --------------------------------------------- Zondag 15 april, 14u tot 17u Voorjaarswandeling met voor-jaarsbloeiers Tijdens de wandeling door onze prachtige natuurgebieden gaan wij kijken naar de voorjaars-bloeiers en luisteren naar de vo-gels welke in het voorjaar het beste van hun zang laten horen. Organisatie: Natuurpunt Bree Afspraakplaats: Na Mariahofstraat 51, 3960 Bree Info: albert.hermans@skynet.be, 0495-54 68 69 ---------------------------------------------

Zondag 22 april, 14u tot 17u Wandeling voorjaarsbloeiers Zam-melen Organisatie: Natuurpunt Kortessem Afspraakplaats: t Zoalke Sint-Amandusstraat 14, 3724 Zammelen Info: 0473-89 56 02 --------------------------------------------- Zondag 22 april, 14u tot 17u Op zoek naar de Wellense water-draak Met kenner Davy Huygen struinen we een aantal poelen af op zoek naar onze Europees beschermde kamsalamander. Tevens verkennen we de nieuwe Verborgen Moois route de Grote Beemd/ Broekbeemd. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Gemeentehuis Wellen, Dorpsstraat 25, 3830 Wellen Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 --------------------------------------------- Zondag 22 april, 14u tot 16u Bijzondere Bijen Belevenis (Neerpelt) Tijdens onze Bijzondere Bijen Belevenis trekken met een ervaren gids de tuin in om te zien hoe het gesteld is met onze solitaire bijen. Ook staan er 2 kasten met zwarte bijen in de tuin. Van hen mag je zeker informatie verwachten over deze inheemse soort! Tenslotte vragen we jullie om zeker ook de kids mee te nemen, want wij voorzien een belevingsactiviteit op maat van dit mooi evenement! Organisatie: Natuurpunt Neerpelt Afspraakplaats: Bezoekerscentrum Hageven Tussenstraat 10, 3910 Neerpelt Info: bc.hageven@natuurpunt.be, 011-80 26 77 ---------------------------------------------

Pagina 15

Zondag 22 april 14u00 Opening Verborgen Moois Herkbeemden te Wellen Verborgen moois is een concept van aantrekkelijke bewegwijzerde wandelroutes door de mooiste minder gekende natuurgebieden in Haspengouw. Kom kennismaken met de laatste nieuwe route. Organisatie: Regionaal Landschap Haspengouw en Voeren Afspraakplaats: nog niet gekend Info: info@rlh.be, 011-31 38 98 tijdens kantooruren --------------------------------------------- Zondag 22 april, 10u tot 16u Fietstocht langs de Lummense natuurgebieden Hele of halve dag - picknick aan ‘t Vloot Organisatie: Natuurpunt Lummen Afspraakplaats: Parking Theepot, Ashoekstraat z/n, 3560 Lummen Info: natuur.lummen@gmail.com --------------------------------------------- Zondag 22 april, 6u tot 9u Wandeling vogelgeluiden in de vallei van de Grote Beek Organisatie: Natuurpunt Leopoldsburg Afspraakplaats: taverne de ‘zest’ gelegen in de hoekstraat, 3970 Heppen Leopoldsburg Info: gvanzeir@yahoo.com 0474-70 89 53. --------------------------------------------- Zaterdag 28 april, 20u tot 23u Boomkikkerwandeling bij volle maan Deze exotisch ogende diertjes gaan op warme avonden massaal roepen. In combinatie met de bijna volle maan levert dit een unieke beleving op. Nu maar hopen op warm weer. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: parking Moskou Grotlaan 208 3680 Neeroeteren Info: info@limburgs-landschap.be 011 530250 Deelname: € 2; Leden Limburgs Landschap: gratis ---------------------------------------------

Zondag 29 april, 14u tot 17u Blotevoetenwandeling Wist je dat een wandeling op blote voeten een positief effect heeft op je stressniveau, bloedcirculatie en je mentale gezondheid? Dus: schoe-nen uit! We sluiten af met een lekker kruidig voetenbadje. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Bezoekerscen-trum Limburgs Landschap vzw Hengelhoefdreef 6, 3530 Houthalen-Helchteren Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 Deelname: € 2; Leden Limburgs Landschap vzw: gratis ——————————————— Zondag 29 april, 14u tot 17u Voorjaarswandeling in Mazenho-ven Van aan het kasteel van Leut neemt een gids je mee door een landschap met herinne-ringen aan vervlogen tijden tot in natuurgebied Mazenhoven. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: kasteel Vilain XIIII Leut Dreef 148 , 3530 Leut (Maasmechelen) Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 Deelname: € 2; Leden Limburgs Landschap: gratis --------------------------------------------- Zondag 29 april, 13u45 tot 17u Grillige wandeling Aprilse grillen verwijzen in de volksmond naar guur voorjaars-weer. Wat weet jij eigenlijk van het kli-maat? Deze Duinengordelwandeling voorspelt heel wat nieuws over het microklimaat en de opwarming van de aarde. Organisatie: Duinengordel Afspraakplaats: Camping Zavel-bos Kattebeekstraat 1 3680 Opoeteren (Maaseik) Info: info@duinengordel.be, 011-49 15 94 Deelname: € 2; Kinderen -12: gratis ---------------------------------------------

Zondag 29 april, 6u tot 10u Dauwwandeling in de Maten Wandeling met aandacht voor vogels en vogelgeluiden in de Maten onder leiding van een natuurgids gevolgd door ontbijt inschrijving via Jaak Luys 089 35 99 61 Meenemen: Goede wandelschoe-nen. Geen honden Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Parking kruispunt Dilikensweier/fietspad Dilikensweier, 3600 Genk Info: 089-35 99 61 --------------------------------------------- Zondag 29 april, 06u tot 09u Wandeling vogelgeluiden op en in de omgeving van de terril van Beringen Mijn Organisatie: Natuurpunt Leopoldsburg Afspraakplaats: NMBS parking gelegen aan de Korspelsesteen-weg te 3580 Beringen-Beverlo Info: gvanzeir@yahoo.com 0474-70 89 53 --------------------------------------------- MEI Dinsdag 1 mei, 8u Fietstocht Scherpenheuvel Per fiets door het Hageland langs verkeersluwe wegen. Misviering voorzien om 11u30 in de Koepelkapel. Knapzak en drank meenemen Organisatie: Natuurpunt Nieuwerkerken Afspraakplaats: kerk van Nieuwer-kerken, 3850 Nieuwerkerken Info: etiennevanoirbeek@outlook.be, 0476-26 98 17 --------------------------------------------- Dinsdag 1 mei, 14u tot 16u 1-mei-wandeling Feestelijke informatieve wande-ling voor onze “buren” en andere geïnteresseerden. We zullen in-formatie geven over onze natuur-gebieden in Opleeuw en ter afslui-ting een drankje. Organisatie: Natuurpunt Borgloon Afspraakplaats: Bankje in de Op-leeuwstraat, 3840 Borgloon-Opleeuw Opleeuwstraat z/n, 3840 Bommershoven Info: reekjos@gmail.com 0479-82 52 67 ---------------------------------------------

Dinsdag 1 mei, 06u Vroeg-uit-je-bed-wandeling Met het krieken van de dag op pad. Ervaar het ontwaken van de natuur en ontdek het och-tendorkest dat gratis komt optre-den voor jou. Afsluiten doen we met een lekker ontbijt met spek en eieren. Organisatie: Limburgs Landschap vzw en ‘t Bokje Afspraakplaats: Domein Maupertuus Bampstraat 11a, 3830 Wellen Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 Deelname: Meer info over inschrij-ven volgt --------------------------------------------- Dinsdag 1 mei, 13u tot 17u Mergeldag 2018 Verkenning van de Verborgen Moois-wandeling Overbroek- Egoven, met geleide wandelin-gen, tentoonstelling van de we-reldvermaarde gesteenten, natuurzoektocht voor groot en klein, verborgen moois, kruidengebruik,... Organisatie: Natuurpunt Aulenteer , Regionaal Landschap Haspengouw en Voe-ren, Natuurpunt De Herk Heers. Afspraakplaats: Sint-Truiden, Natuurgebied Overbroek Kleinveldstraat 54, 3800 Sint-Truiden Info: diederik.deleersnyder@kuleuven.be 011-69 16 22 --------------------------------------------- Zaterdag 5 mei, 20u30 tot 22u30 Boomkikker en andere nachtgelui-den. Na een presentatie over nachtdie-ren, gaan we al wandelend op zoek naar nachtgeluiden van o.a. boomkikker, veenmol en vleermuizen. Organisatie: Natuurpunt Diepenbeek Afspraakplaats: Vissershuisje Pomperik, Pomperikweg 1, 3590 Diepenbeek Info: ramaekers.jos@gmail.com ---------------------------------------------

Zondag 6 mei, 6u tot 8u Vroege vogelwandeling gevolgd door ontbijt in de natuur Organisatie: Natuurpunt Lummen Afspraakplaats: Parking Theepot, Ashoekstraat z/n, 3560 Lummen Info: natuur.lummen@gmail.com Bijdrage 8 euro, leden Natuurpunt 5 euro --------------------------------------------- Zondag 6 mei, 14u - 17u Ontdek de 3 beken van Guigoven Natuurgebied Eggertingen kent zo zijn pareltjes. We verkennen een deel van de 3 beekvalleien zodat iedereen kan kennis maken met dit prachtig stukje natuur Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Kerk Guigoven Brandstraat zn, 3723 Guigoven Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 51 Deelname: € 2; Leden Limburgs Landschap: gratis --------------------------------------------- Zondag 6 mei, 14u tot 16u30 Voorjaarswandeling in de Abeek-vallei Door aanleg van plankenpaden in nieuwe uitgestippelde wandellussen heeft Natuurpunt natuurgebieden toegankelijker gemaakt. We bezoeken de beem-den die enkele jaren geleden opgewaardeerd zijn. Organisatie: Natuurpunt Meeuwen-Gruitrode & Peer Afspraakplaats: Parking Kerk Reppel, Reppelerweg, 3950 Bocholt Info: paul.capals@telenet.be, 0486-22 48 17 --------------------------------------------- Zondag 6 mei, 6u tot 9u Wandeling vogelgeluiden Gerheserheide Organisatie: Natuurpunt Leopoldsburg Afspraakplaats: zwembad ‘ de merel’ Zwarte spechtenstraat 3971 Heppen Info: gvanzeir@yahoo.com of 0474-70 89 53 ---------------------------------------------

Zondag 6 mei, 14u tot 16u30 Op zoek naar kikkers, padden en salamanders Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscen-trum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 --------------------------------------------- Zondag 6 mei, 9u tot 12u Wandeling in de Maten: Koekoekswandeling Natuurwandeling in de Maten onder leiding van een natuurgids. Meenemen: Goede wandelschoe-nen. Honden zijn niet toegelaten. Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Parking tegen-over de Slagmolen Slagmolenweg, 3600 Genk Info: 089-35 99 61 --------------------------------------------- Zondag 6 mei, 14u - 17u Leve de lente in Bergerven Het is lente in Bergerven. En dat merk je ook in de natuur…. Het gonst dus van het leven! Samen met een natuurgids ontdek je welke typische planten en dieren er in het gebied voorkomen en waarom het natuurgebied zo belangrijk is voor hen. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: parking Kapel van de Weerstand Brugstraat zn, 3650 Rotem Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 51 Deelname: € 2; Leden Limburgs Landschap: gratis --------------------------------------------- Zondag 6 mei, 14u tot 16u Natuurwandeling: Straeten en Bevingen Organisatie: Natuurpunt Aulenteer Afspraakplaats: Brugje over de Cicindria Naamsesteenweg 3800 Sint-Truiden Info: diederik.deleersnyder@kuleuven.be, 0477-86 80 51 ---------------------------------------------

Zondag 13 mei, 14u Het Regenboogpad Wist je dat je de kleuren van De Regenboog echt kan beleven? Je kan ze niet enkel zien, maar ook ruiken, voelen en zelfs proe-ven! We vergelijken onze zintui-gen met die van insecten. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Bezoekerscen-trum Limburgs Landschap vzw Hengelhoefdreef 6, 3530 Houthalen-Helchteren Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 --------------------------------------------- Zondag 13 mei, 14u tot 16u30 Op zoek naar voorjaarsfladde-raars - Vlinderwandeling Een ideaal moederdagcadeau! Samen met onze vlindergids Rudi Wouters gaan we speuren naar de verschillende lentevlin-ders op de Resterheide. Welke invloed heeft een vroege of natte lente op de vlinders? Organisatie: Natuurpunt Hechtel-Eksel Afspraakplaats: Resterheide - Onthaalcentrum Begijnenvijvers Begijnenstraat, 3940 Hechtel-Eksel Info: natuurpunt.hechtel-eksel@skynet.be

--------------------------------------------- Zondag 13 mei, 14u tot 17u Plantenwandeling op de terril van Zwartberg Door de bijzondere ondergrond van de mijnterril van Zwartberg vind je er meer bijzon-dere planten dan pakweg in je achtertuin. Samen met een na-tuurgids trek je het gebied in en maak je kennis met deze bijzon-dere planten Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Mijnkathedraal Sint-Lambertus Torenlaan, 3600 Zwartberg Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 51 Deelname: € 2; Leden Limburgs Landschap: gratis ---------------------------------------------

Zondag 13 mei, 9u tot 12u Wandeling in het Wik Natuurwandeling in het Wik onder leiding van een natuurgids. Mee-nemen: Goede wandelschoenen. Honden zijn niet toegelaten. Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Provinciaal Natuurcentrum Craenevenne 86, 3600 Genk Info: 012-21 55 87 --------------------------------------------- Zondag 13 mei, 6u tot 09u Vroege Vogelwandeling (Neerpelt) Het is misschien even doorbijten om zo vroeg al op te staan, maar beloond wordt het zeker. Want als de dag aanbreekt en de eerste lichtstralen te voor-schijn komen, zingen de vogels dat het een lieve lust is. Organisatie: Natuurpunt Neerpelt Afspraakplaats: Bezoekerscen-trum Hageven Tussenstraat 10, 3910 Neerpelt Info: bc.hageven@natuurpunt.be, 011-80 26 77 Deelname: € 12 met ontbijt. Kinderen € 8 --------------------------------------------- Zondag 13 mei, 14u tot 17u Kruidenwandeling in de vallei van de Grote Beek Organisatie: Natuurpunt Leo-poldsburg Afspraakplaats: taverne de ‘zest’ gelegen in de hoekstraat, 3970 Heppen Leopoldsburg Info: gvanzeir@yahoo.com of 0474- 70 89 53 --------------------------------------------- Woensdag 16 mei, 14u tot 16u30 Wilde en eetbare planten in de natuur - culinaire natuurbelevings-wandeling Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscen-trum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 Deelname: Leden: € 1; anderen: € 2; min 12j: gratis ---------------------------------------------

Pagina 16

Zondag 17 mei, 7u tot 11u Vroege vogels-wandeling Iedereen vroeg uit de veren voor de vroege vogels-wandeling! In de beemden van het natuurgebied Egoven hebben we een afspraak met de lente en zullen we een exclusief vroege vogels-concert te horen krijgen. ) Organisatie: Natuurpunt De Herk Heers Afspraakplaats: Den Biechtstoel Darisstraat 6, 3870 Mechelen-Bovelingen Info: charlie.claesen@skynet.be, 0479-90 06 06 Deelname: € 8,50 met ontbijt --------------------------------------------- Zondag 20 mei, 14u tot 16u30 Natuurspeurdertjes: Wat fladdert daar? Op avontuur in de natuur voor kinderen van 5 tot 7 jaar Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 --------------------------------------------- Zondag 20 mei, 6u tot 9u Wandeling vogelgeluiden in de vallei van de Grote Beek Organisatie: Natuurpunt Leopoldsburg Afspraakplaats: taverne het kas-teeltje, Vennestraat, 3970 Heppen Leopoldsburg Info: gvanzeir@yahoo.com of 0474-70 89 53 --------------------------------------------- Zondag 20 mei: van 9u30 tot 17u Daguitstap naar Averbode “heide en bos” We bezoeken de abdij en het omliggende natuurgebied. Organisatie: Natuurpunt Diepenbeek Afspraakplaats: carpoolparking aan de E314 te Diepenbeek. Info: Kostprijs €5/persoon. Vooraf inschrijven bij richard.vuurstaek@telenet.be, 011-32 27 18 ---------------------------------------------

Zondag 20 mei, 14u tot 17u Lentewandeling in de Ballewijers Limburgs Landschap vzw beheert intussen meer dan 20 ha vijvers in Zonhoven, verscholen achter de bebouwing. Uitzonderlijk is het gebied op deze wandeling toe-gankelijk met een gids. Niet geschikt voor buggy’s. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Molenschansweg zn, 3520 Zonhoven Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 51 --------------------------------------------- Maandag 21 mei, 7u tot 10u Dauwwandeling in Neerrepen Dauwwandeling voor het hele gezin. Honden mogen mee aan de leiband. Stevige wandelschoe-nen worden aanbevolen bij regen-weer kunnen laarzen ook. Na de wandeling een ontbijt. Vooraf inschrijven. Organisatie: Leefmilieu Tongeren Afspraakplaats: kerk, Neerrepenstraat 11, 3700 Neerrepen (Tongeren) Info: leefmilieutongeren@gmail.com, 012-23 03 28 --------------------------------------------- Zaterdag 26 mei, 21u tot 23u Nachtdieren en hun geluiden Wij gaan op zoek naar de boom-kikker, en andere nachtdieren en hun geluiden.Het roepen van de uil, wulp en andere. Zaklamp meebrengen Organisatie: Natuurpunt Bree Afspraakplaats: Patrick Hermans Mariahofstraat 51, 3960 Bree Info: albert.hermans@skynet.be, 0495-54 68 69 Zaterdag 26 mei, 20u tot 24u Nachtwandeling Gerheserheide met aandacht voor nachtzwaluw Organisatie: Natuurpunt Leo-poldsburg Afspraakplaats: zwembad ‘ de merel’ Zwarte spechtenstraat, 3971 Heppen Info: gvanzeir@yahoo.com of 0474-70 89 53 ---------------------------------------------

Zaterdag 26 mei, 7u30 tot 20u Bloemenwandeling Nismes Tijdens deze wandeling maken we kennis met het leven van de voorjaarsbloemen en leren we een aantal bloemen herken-nen. Vergrootglas is aan te raden. Organisatie: Werkgroep Ecologie Tessenderlo. Afspraakplaats: Carpoolparking Lummen Info: marcmeert10@telenet.be --------------------------------------------- Zaterdag 26 mei, 19u tot 21u30 Verhalenwandeling in de Mom-beekvallei voor kinderen ism Davidsfonds, de Gezinsbond, Buitenschoolse Kinderopvang Alken en de Botte-laars Organisatie: Natuurpunt Alken Afspraakplaats: Parking Mombeekvallei Klinkstraat z/n, 3570 Alken Info: valere.philippaerts@gmail.com, 0496-51 29 11 --------------------------------------------- Zondag 27 mei, 14u tot 16u30 Van kurkdroog tot kletsnat Organisatie: Natuurpunt Regio Zelem Afspraakplaats: De Pastorie, Dorpsstraat 34, 3545 Zelem-Halen Info: jan.kenens@natuurpunt.be --------------------------------------------- Zondag 27 mei, 9u tot 11u30 Ochtendwandeling De ochtendstond heeft goud in de mond, en voor wie wil ook een ontbijt. Voor deze Duinengordel-wandeling zijn we lekker vroeg uit de veren en wandelen we samen langs een aantal regenwaterven-nen. Organisatie: Duinengordel Afspraakplaats: De 2 Spanten Dampstraat 41, 3670 Meeuwen-Gruitrode. aanmelding verplicht. Info: info@duinengordel.be, 011-49 15 94 Deelname: € 2; Kinderen -12: gratis ---------------------------------------------

Zondag 27 mei van 10u tot 12u Yogawandeling Je zintuigen op scherp. Ruik, voel, hoor en zie de magi-sche natuur rondom je tijdens een stiltewandeling in combinatie met elementen uit de yoga. We ope-nen ons voor de levendige ener-gie van het mooie natuurgebied en nemen onderweg de tijd om stil te staan bij onszelf door fijne zin-tuigelijke momenten in te lassen. Eenvoudige yoga en meditatie oefeningen vullen deze wandeling perfect aan, zodat je helemaal herbronnen van de tocht terug-keert. Organisatie: Bezoekerscentrum Hageven Afspraakplaats: Tussenstraat 10, 3910 Neerpelt Info: 011-80 26 77, bc.hageven@natuurpunt.be --------------------------------------------- Zondag 27 mei, 14u tot 16u30 Wandelen bij onze buren: Heihuiskens en Doolbos Wandeling in het natuurgebied Heihuiskens (Dommelvallei) aan de Oude Postbaan en wande-ling in natuurgebied Doolbos, gelegen tegenover de ingang van de Kasteelbrouwerij Ter Dolen. Organisatie: Natuurpunt Meeuwen-Gruitrode & Peer Afspraakplaats: Heihuiskens Oude Postbaan, 3530 Houthalen-Helchteren Info: jm.hendrikx@skynet.be, 0474-40 79 28 --------------------------------------------- JUNI Vrijdag 1 juni van 20u tot 23u Nachtzwaluwwandeling Gerhagen De nachtzwaluw is onze merk-waardigste broedvogel van Gerhagen. Alles wat je wil te we-ten komen over deze vogel met rare gedragingen en geluid kom je op deze wandeling te weten. Denk er aan: ook de muggen kunnen op post zijn. Organisatie: Werkgroep Ecologie Tessenderlo vzw Afspraakplaats: Bosmuseum Ger-hagen, Zavelberg 10, 3980 Tessenderlo Info: bosmuseum@gerhagen.be, 013-67 38 44 ---------------------------------------------

Pagina 17

Pagina 18 Pagina 18

Zaterdag 2 juni, 14u tot 16u30 Grassenwandeling Tijdens deze wandeling maken we kennis met het leven van de mossen en leren we een aantal grassen herkennen. Vergrootglas is aan te raden. Organisatie: Limburgse Natuurgidsen vzw Afspraakplaats: Schulensmeer, Schulen – Herk-de-Stad Info: marcmeert10@telenet.be --------------------------------------------- Zondag 3 juni, 14u tot 16u30 Op stap in Bosland - duimen voor duinen Organisatie: Bosland i.s.m. Natuurpunt Hechtel-Eksel Afspraakplaats: Parking Den Brand, Kamertstraat, 3940 Hechtel-Eksel Info: natuurpunt.hechtel-eksel@skynet.be

--------------------------------------------- Zondag 3 juni, 14u Beleef de Wijers in Thiewinkel In natuurgebied Thiewinkel voerde Limburgs Landschap vzw afgelopen jaren heel wat natuurin-richtingswerken uit. Tijd dus om te gaan kijken en ontdekken wat voor pareltjes er nu rondzwem-men en vliegen rond de vijvers. Organisatie: Limburgs Landschap Afspraakplaats: kerk Thiewinkel, Sint-Jansstraat, Lummen. 2€/deelname, leden gratis. Meer info: info@limburgs-landschap.be of 011-53 02 51 --------------------------------------------- Zondag 3 juni, 14u VELT-ecotuindag met kruiden-wandeling (14:30u) en workshops Ruik, proef, ontdek en geniet van onze ecologische volkstuin. De tuiniers en compostmeesters vertellen je graag hun tips & tricks. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Bezoekerscen-trum Limburgs Landschap Hengelhoefdreef 6, 3530 Houthalen-Helchteren Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 ---------------------------------------------

Zondag 3 juni, 14u tot 16u30 De Vallei van de Zwarte Beek geeft zich bloot Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 --------------------------------------------- Zondag 3 juni, 9u tot 12u Wandeling in de Maten: Bijzonde-re planten in bloei Natuurwandeling in de Maten onder leiding van een natuurgids. Meenemen: Goede wandelschoe-nen. Honden zijn niet toegelaten. Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Parking tegen-over de Slagmolen Slagmolenweg, 3600 Genk Info: 089-35 99 61 --------------------------------------------- Zondag 3 juni, 14u tot 16u BrustemAnders en de Slag van Brustem Natuur- en historiewandeling Organisatie: Natuurpunt Aulenteer Afspraakplaats: Sint-Lauentiuskerk Singelplein, 3800 Aalst Info: diederik.deleersnyder@kuleuven.be,

011-68 89 55 --------------------------------------------- Zondag 10 juni, 14u tot 17u Geo-Fietstocht – De Wijers in de Lage Kempen We verkennen ‘De Wijers’ en de relaties tussen ondergrond, landschap, natuur en cultuur. Dit jaar volgen we de Herkenrodelus, die is ongeveer 30 km. Organisatie: Natuurpunt Nieuwerkerken Afspraakplaats: parking Herkenrode Herkenrodeabdij 4, 3511 Kuringen Info: etiennevanoirbeek@outlook.be, 0476-26 98 17 ---------------------------------------------

Zondag 10 juni, 14u tot 16u30 Plantenwandeling Bocht van Laren Organisatie: Natuurpunt Lummen Afspraakplaats: Parking Theepot, Ashoekstraat z/n, 3560 Lummen Info: natuur.lummen@gmail.com --------------------------------------------- Zondag 10 juni, 14u tot 17u Bloemenwandeling Gerhagen Gerhagen is geen bloemenpara-dijs.Maar je zou toch kunnen ver-schieten van hoeveel soorten we kunnen tegenkomen op deze wandeling Organisatie: Werkgroep Ecologie Tessenderlo vzw Afspraakplaats: Bosmuseum Gerhagen, Zavelberg 10, 3980 Tessenderlo Info: bosmuseum@gerhagen.be, 013-67 38 44 --------------------------------------------- Zondag 10 juni, 9u tot 12u Wandeling in het Wik Natuurwandeling in het Wik onder leiding van een natuurgids. Meenemen: Goede wandelschoe-nen. Honden zijn niet toegelaten. Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Provinciaal Natuurcentrum Craenevenne 86, 3600 Genk Info: 012-21 55 87 --------------------------------------------- Zondag 10 juni, 14u tot 16u30 Zomerse Resterheidewandeling Stapwandeling door de bossen en weiden van de Resterheide. Organisatie: Natuurpunt Hechtel-Eksel Afspraakplaats: Resterheide - Onthaalcentrum Begijnenvijvers Begijnenstraat, 3940 Hechtel-Eksel Info: natuurpunt.hechtel-eksel@skynet.be

---------------------------------------------

Vrijdag 15 juni, 21u30 tot 23:15 Nachtzwaluwwandeling op Militair domein Schietveld Meeuwen-Helchteren De nachtzwaluw is zonder twijfel een van de meest mysterieuze vogels van Vlaanderen. Wandel mee door het duister en laat je door de gids leiden op zoek naar deze schemeractieve zomervogel. Organisatie: NP Meeuwen-Gruitrode & Peer Afspraakplaats: Kruispunt Gestelstraat / Kolisbergen 3670 Meeuwen-Gruitrode Info: jm.hendrikx@skynet.be, 0474-40 79 28 --------------------------------------------- Zondag 17 juni, 14u tot 16u30 Natuurspeurdertjes: Ogen, oren en neusjes open. Op avontuur in de natuur voor kinderen van 5 tot 7 jaar Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 --------------------------------------------- Zondag 17 juni, 14u tot 16u30 Bloeiende graslanden Zomer in de Dorpsbemden. Vel-den vol boeiende en bloeiende zeldzame planten zoals de orchi-deën, ratelaar ea. Maar natuurlijk ook geen bloemen zonder bijbehorende vliegend klein grut. Organisatie: NP Diepenbeek Afspraakplaats: Parking sporthal “Het Demerstrand” Stationstraat, 3590 Diepenbeek Info: davidberx@telenet.be --------------------------------------------- Zondag 17 juni, 9u tot 12u Zomerwandeling doorheen de Stiemerbeekvallei Natuurwandeling in de Stiemer-beekvallei onder leiding van een natuurgids. Meenemen: Goede wandelschoenen. Organisatie: Natuurpunt Genk Afspraakplaats: Parking Thorpark André Dumontlaan, 3600 Genk Info: 089-36 11 08 ---------------------------------------------

Pagina 19

Zondag 17 juni, 14u tot 17u Zomerwandeling Nietelbroeken Organisatie: Natuurpunt Kortessem Afspraakplaats: Startpunt natuurgebied Herbroekstraat naast nr. 37, 3720 Kortessem Info: 0473-89 56 02 --------------------------------------------- Zondag 17 juni, 14u tot 17u30 Wandelen rond Alden Biesen Wandeling voor het hele gezin. Honden mogen mee, aan de lei-band. Stevige wandelschoenen worden aanbevolen. Organisatie: Leefmilieu Tongeren Afspraakplaats: Natuureducatief Centrum Apostelhuis, Bosselaar 11, 3740 Bilzen Info: leefmilieutongeren@gmail.com, 012-23 03 28 --------------------------------------------- Donderdag 21 juni, 14u tot 16u30 Zomerse kruidenwandeling in de natuur Organisatie: Bezoekerscentrum De Watersnip Afspraakplaats: Bezoekerscentrum De Watersnip Grauwe Steenstraat 7/2, 3582 Koersel Info: zwartebeek@natuurpunt.be, 011-45 01 91 --------------------------------------------- Vrijdag 22 juni, 22u tot 23u30 Vuurvliegjes en vleermuizen spot-ten De meeste glimwormen die je ziet, zijn de vrouwtjes of larven van de grote glimworm, maar in Zelem kom je ook de uiterst zeldzame kleine glim-worm tegen. Tevens gaan we luisteren naar de vleermuizen. Organisatie: Natuurpunt Regio Zelem Afspraakplaats: De Pastorie Dorpsstraat 34, 3545 Halen Info: jan.kenens@natuurpunt.be, 011-45 01 91 ---------------------------------------------

Vrijdag 22 juni, 19u tot 22u30 Midzomerwandeling Waterkant Organisatie: Natuurpunt Alken ism De Bottelaars en ‘t Bokje Wellen Afspraakplaats: Parking Mombeekvallei Klinkstraat z/n, 3570 Alken Info: valere.philippaerts@gmail.com, 0496-51 29 11 --------------------------------------------- Vrijdag 22 juni, 21u Zonnewende-wandeling in de Herkvallei Korte nachten maar toch vol le-ven. Kom die samen met ons ontdekken. Wij hebben alvast een aantal verrassingen in petto. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Gemeentehuis Wellen Dorpsstraat 25 3830 Wellen Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 Deelname: € 2; Leden gratis --------------------------------------------- Zaterdag 23 juni, 14u tot 17u Een Kwieke Kruidenwandeling (Neerpelt) Tijdens deze wandeling neemt herboriste Joke Custers je mee door het Hageven. Geen lange wandeling, maar we staan regelmatig stil bij kruiden en bo-men met als slot een eigenge-maakte bereiding. Organisatie: Natuurpunt Neerpelt Afspraakplaats: Bezoekerscentrum Hageven Tussenstraat 10, 3910 Neerpelt Info: bc.hageven@natuurpunt.be, 011-80 26 77 --------------------------------------------- Zondag 24 juni, 10u tot 17u Molendag in Zuid-Limburg Rondleiding op de Motmolen door natuurgidsen van Leefmilieu Tongeren. Organisatie: Leefmilieu Tongeren Afspraakplaats: Motmolen Dijk 120, 3700 Tongeren Info: leefmilieutonge-ren@gmail.com, 012-23 03 28 ---------------------------------------------

Zondag 24 juni, 14u Helemaal los in het bos! In de natuur mag je eens hele-maal los gaan…. Lekker rennen, aan de slag gaan met takken, en de leukste bosspelle-tjes zorgen voor een onvergetelij-ke namiddag. Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Bezoekerscen-trum Limburgs Landschap Hengelhoefdreef 6, 3530 Houthalen-Helchteren Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 50 -------------------------------------------- Zondag 24 juni, 13u45 tot 17u Valleiwandeling Maak je klaar voor een Duinen-gordelwandeling langs beken en vijvers en stap voorzich-tig voorbij zeldzame planten- en diersoorten. Laat je bekoren door een pareltje van een vallei waar het klaterende water je oren streelt. Organisatie: Duinengordel Afspraakplaats: Orshof Heymansweg 2, 3670 Gruitrode Info: info@duinengordel.be, 011-49 15 94 Deelname: € 2; Kinderen -12: gratis --------------------------------------------- Zondag 24 juni, 10u tot 17u Molendag Zuid-Limburg Rondleiding op de Blaarmolen door gidsen van Leefmilieu Tongeren. Doorlopend geopend. Organisatie: Leefmilieu Tongeren Afspraakplaats: Blaarmolen, Oude blaarstraat 3700 Lauw (Tongeren) Info: leefmilieutongeren@gmail.com, 012-23 03 28 --------------------------------------------- Zondag 24 juni, 10u tot 17u Molendag Zuid-Limburg Rondleiding op de Hoogmolen door gidsen van Leefmilieu Tongeren. Organisatie: Leefmilieu Tongeren Afspraakplaats: Hoogmolen Klerebroek 43, 3700 Lauw (Tongeren) Info: leefmilieutongeren@gmail.com, 012-23 03 28 ---------------------------------------------

Zondag 24 juni, 14u00 Kruidenwandeling. herboriste en natuurgids Netta neemt je mee door natuurgebied Negenoord-Kerkeweerd. Je maakt er kennis met de plan-ten die groeien in het gebied en ontdekt wat eetbaar of medici-naal is. Je proeft van kruidenkoek en heerlijke kruidenthee. Wedden dat je binnenkort anders kijkt naar het ‘onkruid’ in jouw tuin, als je ontdekt hebt wat je er allemaal mee kan doen? Organisatie: Limburgs Landschap Afspraakplaats: grote parking Maascentrum De Wissen, Negenoordlaan 2, Dilsen-Stokkem. Info: Netta Makrozky, info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 51. €7/deelname, leden €5. Verplicht in te schrijven voor 17 juni. --------------------------------------------- Zondag 24 juni, 7u tot 12u Natuurwandeling door de vallei van de Grote Beek naar de Zwar-te Beek Organisatie: Natuurpunt Leopoldsburg Afspraakplaats: ecologische tuin-tjes, Craenenhoefweg net over spoorweg, 3971 Heppen Info: gvanzeir@yahoo.com of 0474-70 89 53 --------------------------------------------- Woensdag 27 juni, 14u Modderdag! Tijdens Modderdag ontdekken we wat modder is, hoe je ermee kunt spelen,wat de verbin-ding met de aarde kan betekenen. We maken ‘moddersoep’ en cre-ëren een ‘modderschilderij’. Vies worden mag!! Organisatie: Limburgs Landschap vzw Afspraakplaats: Bezoekerscen-trum Limburgs Landschap vzw Hengelhoefdreef 6, 3530 Houthalen-Helchteren Info: info@limburgs-landschap.be, 011-53 02 51 ---------------------------------------------

Pagina 20

Limburgse Milieukoepel vzw

Geraetsstraat 25

3500 Hasselt

Telefoon: 011 22 50 73

E-mail: info@limburgsemilieukoepel.be

WWW . L I M BU R GS EM I L I EU KO E P EL . B E B E Z O E K O O K O N Z E F AC E B O O K P AG I N A

Het secretariaat is geopend

van maandag tot vrijdag van 9 tot 16 uur

Like ons op

Facebook!