IN DE ETALAGE

april 2014 • 25

A nky Neut is grafisch ontwerp-ster en illustratrice. In de periode dat haar dementeren-

de moeder naar een verpleeghuis zou verhuizen, kreeg ze de opdracht van kenniscentrum Vilans voor een flyer over familieparticipatie, Familie-fabels. In deze flyer staan mythes over familieparticipatie op een rij. Eén zinnetje trof Anky in het hart: ‘Veel mensen durven niet op bezoek te komen. Ze denken dat het geen zin meer heeft of veronderstellen dat ze niet meer belangrijk voor de bewoner zijn.’ Ze herkende deze drempelvrees en dacht: ‘Dat moet anders kunnen.’

‘Mijn moeder had altijd een grote groep mensen om zich heen en was daarin ook heel actief,’ vertelt Anky. ‘Ze houdt van reuring en is altijd heel trouw geweest in haar contacten. Dat was haar lust en haar leven. Ik zocht naar een manier om dat netwerk in stand te houden, want er was inmiddels al zoveel weggevallen: naaste familieleden waren overleden en mijn moeder kwam zelf steeds minder buitenshuis. Toen dacht ik: ‘‘Laat ik iets maken dat mensen uitnodigt. Iets vrolijks. Iets dat stimuleert om langs te komen of eens een keer te bellen.’’’

Ook de medewerkers van haar moe-ders toekomstige woonplek stimuleer-den haar daartoe: ‘We kregen te horen dat het háár huis is en dat ze bezoek kan ontvangen, wie en wanneer ze maar wil. En ze zeiden: “Als het laat wordt ’s avonds, kun je blijven slapen en dan zorgen wij ’s ochtends wel voor een ontbijtje.”

EEN NIEUW BEGINAnky heeft daarop een vrolijke ver-huiskaart ontworpen en die met haar broers en zus besproken. Ze wilde het ook met haar moeder overleggen, maar ‘dat kwam niet door’. Ze legt uit dat haar moeder zich lang verzette tegen meer zorg en hulp van buitenaf: de maaltijdenservice, de thuiszorg, de casemanager. ‘Ze verkeerde in een staat van ontkenning. Alleen op de dag-opvang vond ze het wel gezellig nadat ze eenmaal was gewend.’ Na de verhuizing heeft Anky de voor- en achterkant van de kaart in haar moeders appartement opgehangen. Hoewel haar moeder de eerste paar weken ontredderd was, begon ze zich langzaamaan enigszins op haar plek te voelen, mede dankzij veel aanloop van familie en vrienden.

De verhuiskaart heeft hierin zeker een rol gespeeld. Anky vertelt dat mensen gingen bellen, mailen en bezoekjes brengen nadat ze de kaart hadden ontvangen: ‘‘‘Wat een ontzettend leuke kaart!’’ zeiden ze. En: ‘‘Eventjes kijken waar ze is gaan wonen.’’’ ‘Maar we horen van onze moeder steeds minder terug wie er op bezoek is geweest. Daarom denken we nu aan een leuke gastenlijst zodat wij als kinderen de contacten kunnen blijven onderhouden.’ Wijzend op het plaatje op de kaart vertelt ze: ‘Als we vroeger verdrietig waren of – later – als zijzelf het moeilijk had, zei mama altijd: “Wat er ook gebeurt, de vogeltjes blijven zingen.” Voor mijzelf verbeeldt het plaatje leven, hoop en ook een beetje een nieuw begin.’

TEKST THEO ROYERS

BEELD ANKY NEUT

Theo Royers is redacteur van Denkbeeld.

Een verhuiskaart voor mensen met dementie

Voor meer informatie over de verhuiskaart: Anky Neut, Carta communicatie & grafisch ontwerp, Oudegracht 376, Utrecht, tel.: (030) 223 22 40, www.carta.nl.